Zuidoost-Azië is heel populair als vakantiegebied. Na het einde van de oorlogen was de groei van het toerisme pas mogelijk.

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2273 woorden 24 januari ,7 31 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2. Zuidoost-Azië is heel populair als vakantiegebied. Na het einde van de oorlogen was de groei van het toerisme pas mogelijk. Politieke stabiliteit: Een goede regering en rust in het land, dit heeft gezorgd voor het opkomen van het toerisme. De westerse bevolking verandert het beeld dat zij hebben van Zuidoost-Azië. Waarom men zich nu dus aangetrokken voelt tot de Aziatische landen: politieke rust goedkope vliegtickets oorlogstoerisme en ecotoerisme. Waar zorgt het toerisme voor: harde valuta indirecte werkgelegenheid cultureel erfgoed blijft bestaan; zoals traditionele ambacht en bouwwerken. Nadelen van het toerisme: Het milieu lijdt eronder. Geld dat verdiend is met het toerisme gaat naar grote multinationals. Afhankelijk en kwetsbaar (natuurrampen, politiek) De inheemse cultuur wordt vaak aangetast, banen speciaal voor massatoerisme en kinderprostitutie. Paragraaf 3. Tektonische plaat: platen in de aarde, zij kunnen soms met een snelle schok tot beweging komen. Zij veroorzaken vulkanisme, aardbevingen en gebergtevorming. Vulkanen liggen in Zuidoost-Azië in een boog en zorgen voor vruchtbare bodems, ertsen en vulkaantoerisme. De gebieden verschillen daardoor heel erg in Zuidoost-Azië. Er komen vooral veel tropische regenwoudklimaten (Af)(het hele jaar door warm en vochtig)en het savanneklimaat (Aw) (kent droge en natte moesson). Verder ligt er in het noorden van Laos en Vietnam nog een gebied met een maritiem klimaat met een droge winter. (Cw) Paragraaf 4. Er zijn zoveel verscheidene geloven in Zuidoost-Azië, dat proef je zelfs in de keukens. Cultuurelementen genoeg! Religies, talen, kunst, kleding, architectuur, etnische groepen, muziek en voedsel. Zuidoost-Azië is sterk beïnvloed Pagina 1 van 7

2 door de ligging tussen de Indische en Chinese beschavingen. Door migratiebewegingen vindt men hier veel sporen van het hindoeïsme en boedhisme. Islam: Gebracht door Arabische handelaren ongeveer duizend jaar geleden. Christendom: Gebracht door de Westerse kolonisatoren in de zestiende eeuw. In die tijd gingen er bij de komst van de religies nog geen bestaande gebruiken en tradities verloren. Er was toen nog geen naam voor dit gebied. Maleisië en Indonesië doen meer Islamitisch aan. Terwijl de Filipijnen overwegend roomskatholiek zijn. Beïnvloed: Thailand, Myanmar, Cambodja, Laos: India. Vietnam en het noorden: China. Hoe grilliger de grenzen van een land lopen hoe groter de kans dat meer cultuurgebieden aangesneden worden. Welzijn: de VN welzijnsindex. Welvaart: BNP per hoofd. Economisch en op het gebied van welzijn gaat het nog niet zo goed met Myanmar, Laos, Cambodja en Oost-Timor. Paragraaf 5. Formele regio: Regio ingedeeld in de mate waarin één of meerdere gelijksoortige verschijnselen ruimtelijk voorkomen. Functionele regio: Bij een functionele regio gaat het om de ruimtelijke interactie tussen ongelijksoortige verschijnselen. Pacific Rim: Alle landen die aan de Pacifische Oceaan grenzen, ook aan de kant van Amerika. Zuidoost-Azië onderscheidt zich van de andere delen van Azië door de verschillende culturen. Paragraaf 6. Zuidoost-Azië is rijk aan allemaal waardevolle grondstoffen. De Nederlanders, Spanjaarden, Engelsen en Portugezen waren fanatiek in het koloniseren van Zuidoost-Azië. Exploitatiekolonies: Het behouden van kolonies om er geld mee te verdienen. Nederland is bijvoorbeeld rijk geworden door de landbouw- en mijnproducten uit Indonesië. Als gevolg van het kolonialisme hadden Europese Staten rond 1900 vrijwel alle huidige ontwikkelingslanden in bezit. Frankrijk: Cambodja, Vietnam, Laos. Engeland: Maleisië, Myanmar en Singapore. Nederland: Indonesië. Spanje: Filipijnen. Pagina 2 van 7

3 Thailand is nooit een kolonie geweest. Het onafhankelijk worden ging vaak gepaard met een bloedige strijd. Er waren daarvoor nog geen duidelijke culturele en etnische formele regio s. Koude oorlog, een machtsstrijd tussen de Sovjetunie en de Verenigde Staten. Vooral in Vietnam en ten dele in Laos en Cambodja heeft dat geleid tot een 25 jaar durende oorlog. De VS was bang dat China en de Sovjetunie naast Noord- Korea en Noord-Vietnam ook andere landen in Zuidoost-Azië communistisch zou maken. Daarom heeft de VS Zuid- Vietnam geholpen. Zuidoost-Azië was dus lang een politiek conflictgebied. Uiteindelijk werd heel Vietnam, Laos en Cambodja communistisch. Gevolgen van deze strijd: Landmijnen die nog ontploffen. Veel doden en veel mensen zijn niet in staat werk te verrichten. Ontbladerde gebieden in het tropische regenwoud zodat de guerrillastrijders beter gezien konden worden door de Amerikanen. Velen vluchtelingen. Paragraaf 7. Neokolonialisme:De armen zijn afhankelijk van de rijken op veel gebieden. Hun mogelijkheden om zich te ontwikkelen zijn zeer klein. De Fransen voerden bijvoorbeeld grote invloed op de economie uit: 1. Ze dwongen inheemse boeren om een deel van hun grond met handelsgewassen te beplanten en die als belasting te leveren. 2. Ze namen grote arealen grond in bezit en startten daar plantages. 3. Ze voerden allerlei moderniseringen door om de productie op te voeren. En dat allemaal met het oog op winst door levering aan het rijke moederland. De opexport gerichte verbouw van gewassen op plantages noem je ondernemingslandbouw. Die bestaat nog steeds in Zuidoost-Azië. Veel koffie, cacao, rietsuiker, specerijen en natuurrubber komt uit die landen. Centrumperiferieverdeling: Rijke landen vormen het centrum en de arme landen de periferie of de semiperiferie. Hierdoor heeft op lokale schaal niet iedereen kansen om vooruit te komen. De maatschappij is daardoor voor een deel Westers en voor een deel traditioneel. Fragmentarische modernisering: Gedeeltelijke modernisering. Economisch dualisme: de economie bestaat uit twee verschillende sectoren. Een moderne sector: landbouw met behulp van machines en kunstmest, fabrieken met massaproductie van hoogwaardige goederen, efficiënt werkende banken. Een traditionele sector; boeren die het werk met de hand doen, ambachtslui die eenvoudige producten maken en betaling in ruilhandel. Paragraaf 8, natuurlijke hulpbronnen en ontwikkeling. In Zuidoost-Azië komen volop ertsen voor die winstgevend gedolven kunnen worden. Vb.: IJzer koper, tin, zilver en goud. Die ertsen zijn uit de aardmantel met het magma meegenomen naar het aardoppervlak. De metalen stollen in de regel langzamer en zich ophopen in de laatste holle ruimtes, ontstaan zogenaamde ertsaders. Als daarna rivieren deze ertshoudende lagen eroderen, worden deze lagen stroomafwaarts gesedimenteerd. Bijv. in Maleisië en Vietnam. Niet alle ertsen komen zo aan het oppervlak, vaak blijven ze ondergronds en worden ze in dagbouw of schachtbouw gewonnen. Fossiele energiebronnen: Bijv. Steenkool, aardolie en aardgas. Ontstaan ver geleden uit resten van planten en organismen. In duizenden jaren is dat onder een hoge temperatuur onder druk gezet en veranderd in Pagina 3 van 7

4 energiedelfstoffen. Continentaal plat: Onderzees plateau dat aan een continent vastzit en flauw afhelt richting de diepe oceaan. Ooit was het land, maar door de stijging van de zeespiegel liep het onder. Hier worden vaak fossiele energiebronnen aangetroffen. Bodemvruchtbaarheid: het vermogen van het bovenste gedeelte van de grond om planten van de juiste hoeveelheden voedingsstoffen en water te voorzien. De vruchtbare bodems in Zuidoost-Azië zijn ontstaan in vulkanische afzettingen of in rivierafzettingen. Door het vele reliëf is niet overal landbouw mogelijk, vandaar ook de bevolkingsspreiding. Naast de intensieve landbouw vindt er ook veel extensieve landbouw plaats in gebieden die niet zo geschikt zijn. Bijv. in het tropische regenwoud in Borneo waar men nog van de jacht en bosvruchten leven. Naar verwachting zullen door de industrialisatie van grote landen als India en China de prijzen van delfstoffen flink stijgen. Goed voor de ontwikkeling van het land, als het ten minste in de goede handen terecht komt. Paragraaf 9, industrialisatie en ontwikkeling: economische tijgers. Footloose industries: Continue de verschillende comparatieve voordelen van gebieden met elkaar vergelijken. Een plek heeft een comparatief voordeel als je vergeleken met andere gebieden goedkoper een bepaald goed kunt produceren. Tegenwoordig wordt de wereld door het afnemen van de relatieve afstanden steeds meer een dorp. Bedrijven letten bij het zoeken naar de beste plek op de relatieve ligging,de politieke stabiliteit, de kostprijs en de beschikbaarheid van relevante productiefactoren. Vaak komen ze dan in Zuidoost-Azië terecht. Men denkt dat eindproducten maken de beste manier voor ontwikkelingslanden is om te ontsnappen aan ruilvoetverslechtering. Die ontstaat door de de traditionele exportproducten, uit de land en mijnbouw, steeds minder waarde kregen tegenover de importproducten. D.m.v. importsubstitutie ging men simpele producten die normaal geïmporteerd werden zelf maken. Maar er werd te weinig verkocht en ze hadden niet dezelfde technieken als de Westerse landen. China, Taiwan, Hongkong en Singapore pakten het anders aan en voerden een beleid van exportgeoriënteerde industrialisatie in. Daarmee probeerden ze producten te maken die in rijke landen verkocht konden worden. Dit was een succes, de productie en welvaart groeiden snel. Daarom werden deze landen ook wel de Aziatische tijgers of NIC s (newly industrialized countries) genoemd. Thailand, Maleisië, Indonesië en de Filipijnen namen een voorbeeld aan de landen die ontwikkeld zijn door de exportgeoriënteerde industrialisatie. D.m.v. belastingvrije invoerrechten, goedkope grond, weinig belasting op winsten, goedkope arbeidskrachten en weinig of geen gemuilkorfde vakbonden probeerden zij de multinationals naar hun land toe te trekken. Deze faciliteiten gelden vooral in zogenaamde EPZ s: Export Processing Zones. Dit zijn gebieden bij havens of luchthavens waar multinationals zich exclusief kunnen vestigen. Thailand, Maleisië, Indonesië en de Filipijnen kunnen zich nu eigenlijk rekenen tot de tweede generatie NIC s, ook wel de babytijgers genoemd. Ook dienstverlening vindt plaats door de Westerse bedrijven in Zuidoost-Azië. Er is sprake van een global shift, het zwaartepunt van de economie ligt niet langer in de VS, Europa en Japan. Oost en Zuidoost-Azië doen nu ook in industrieel opzicht mee. Pagina 4 van 7

5 Paragraaf 1o, Het model van vliegende ganzen. Agrarische transitie: Overgang van lager plan van landbouw naar hoger plan op de plattelandsgebieden in Zuidoost-Azië. Door de toepassing van moderne kennis, keuzes van boeren, buitenlandse investeringen en stimuli van regeringen. Commerciële landbouw: Landbouw gericht op winst. Bevolkingslandbouw is gericht op zelfvoorziening. In de op de export georiënteerde landbouw vaak de kapitaalsintensiteit verhoogt en de arbeidsintensiteit verlaagd. Veel boeren kunnen alle dure aanpassingen in de landbouw financieel niet meer bijbenen. Door de grotere productie zijn de prijzen namelijk enorm gedaald. Hierdoor treedt in sommige plattelandsgebieden dé-agrarisatie op. Hierdoor neemt de rurale(landerlijke) differentiatie toe. Ex-boeren gaan dan vaak in de stad naar een betere plek om geld verdienen te zoeken, maar de formele sector kan die hoeveelheid mensen niet opvangen. Hierdoor proberen veel migranten te overleven in de informele sector. (illegaal) Nummer 1 met plaatsen van footloose industries in Zuidoost-Azië waren de landen Taiwan, Hongkong en Japan. Niet lang daarna kwamen de Amerikaanse en Europese bedrijven. Op dit moment plaatsen zelfs landen als Thailand en Maleisië delen van hun productie naar nog goedkopere landen. Zuid-Korea en Taiwan ontwikkelden zich op basis van eenvoudige exportproducten als confectie en speelgoed. Daarna volgden radio s en televisies en nu maken ze zelfs auto s. Productie van confectie werd eerst overgenomen door Thailand, Maleisië en Indonesië. Maar laatstgenoemde landen kunnen nu ook al hoogwaardige producten maken en de lonen zijn al te flink gestegen. Het simpelste werk wordt nu gedaan door landen die nog het minst ontwikkeld zijn en daarom de goedkoopste arbeiders hebben, bijv. Vietnam. De babytijgers nemen de rol van de oude tijgers over. Door deze ontwikkelingen is Zuidoost-Azië een belangrijk gebied in de mondiale economische integratie. Gevolgen van de geïnvesteerde buitenlandse kapitalen leiden tot een opbouw van een productiestructuur, maar ook tot een eenzijdige specialisatie. Thailand: confectie, Indonesië: sportschoenen en houten meubelen, Maleisië: hoogwaardige technologie en de Filipijnen: diervoederindustrie. 1997: Financiële crisis in Zuidoost-Azië, vooral in Indonesië. Meeste landen hebben zich nu wel weer hersteld. Zuidoost-Azië is niet meer het kwetsbare gebied van vroeger, door veranderingen in de economische structuur, infrastructuur en het gevarieerde exportpakket. China zuigt momenteel alle buitenlandse investeringen naar zich toe. En alle verhuizers naar bijv. Maleisië overwegen nu een overstap naar China. Maar toch houdt Zuidoost-Azië haar markt door zich te specialiseren. Paragraaf 11, Regionale differentiatie en regionale ongelijkheid. Regionale differentiatie: Verschillen in landschap en de manier van leven tussen gebieden. Regionale ongelijkheid: De verschillen in welvaart tussen gebieden. Alleen maar toegenomen in de afgelopen jaren in Zuidoost-Azië door de manier waarop het proces van diffusie zich voltrekt. In gebieden zonder comparatieve voordelen is men nog heel erg op zichzelf aangewezen, leeft men van de agrarische kalender en is het leven voor ons vrij saai. Gebieden met comparatieve voordelen komen in contact met de buitenwereld en ontwikkelen zich daardoor heel anders dan gebieden zonder comparatieve voordelen. (geïsoleerde gebieden) Dit zorgt voor regionale verschillen in: demografische transitiefase, urbanisatiegraad, urbanisatietempo, stedelijk Pagina 5 van 7

6 netwerk, (internationale) arbeidsmigratie, BNP per hoofd, bestaanswijzen, de verdeling van de beroepsbevolking, de exportsamenstelling, de exportvalorisatie, de externe gerichtheid, de VN-ontwikkelings-index, het politieke systeem, cultuur en religie. Deze verschillen hangen nauw met elkaar samen. Bijna alle landen van Zuidoost-Azië proberende export van artikelen te ontwikkelen en buitenlands kapitaal aan te trekken. Toch is binnen Zuidoost-Azië de regionale differentiatie en de regionale ongelijkheid toegenomen. Grote verschillen in politieke ontwikkeling en economische ontwikkeling. Goede uiterste: Singapore en Brunei. Midden: Thailand, Maleisië, Indonesië en de Filipijnen. (Vietnam staat hier waarschijnlijk binnenkort ook bij) Slechtste uiterste: Laos, Cambodja, Myanmar en Oost-Timor. Trends: Veranderingen op de duur van ongeveer 5 jaar. Vooral: dé-agrarisatie, verstedelijking, een afnemende bevolkingsgroei, afnemend analfabetisme en een toenemende koopkracht, monetarisering en liberalisering. Door de toenemende koopkracht wordt de afzetmarkt binnen Zuidoost-Azië groter. De rol van geld wordt in de samenleving steeds groter als er monetarisering plaatsvindt. Liberalisering houdt in dat iedereen meer zijn eigen gang gaat. Solidariteitsafspraken raken uit, iedereen moet steeds meer zijn eigen boontjes doppen. Massamedia dringt overal door, de mobiele telefoon lijkt een veroorzaker te zijn van het verslechten van de centrum-periferierelaties. Paragraaf 13, Zuidoost-Azië op wereldschaal gewogen. Zuidoost-Azië (met uitzondering van Myanmar, Laos, Cambodja en Oost-Timor) bevind zich in fase 3 van het demografische transitiemodel: De bevolkingsgroei is nog vrij hoog, maar de daling van het geboortecijfer heeft zich ingezet. Primate city: Stad dat sterk economisch groeit. Groot verschil te zien in o.a. bevolkingsomvang met de rest van het land. Afname percentage armen door de ontwikkeling van de economie en verstedelijking. (Als je alles op een hoop gooit, regionaal blijven de verschillen heel erg groot) Bepaalde landen van Zuidoost-Azië lopen achter met hun ontwikkeling door bloedige conflicten. Vaak zijn deze landen ook sterk geïsoleerd. Externe gerichtheid: Mate waarin een land contact met andere landen heeft. (geglobaliseerd) Gemeten met; Economische integratie; handel en directe investeringen. Technologische verbondenheid; internetgebruik. Persoonlijke contacten; internationaal verkeer, toerisme, geldtransfers door migratie. Politieke betrokkenheid; lidmaatschap van internationale organisaties, ondertekenen van internationale verdragen. Succesvolle Zuidoost-Aziatische landen zijn vooral exportgericht. Ze exporteren meer dan ze importeren. Exportvalorisatie: Ze proberen meer aan export te verdienen door de grondstoffen eerst te bewerken. Overmakingen van geld: Arbeidsmigranten gaan in een ander land werken en maken het geld van over naar de rest van de familie die nog wel thuis zit. (bijv. Filipijnen) Pagina 6 van 7

7 Geleide economie verandert in vrijhandel. Hierdoor hebben ze een betere integratie in de wereldeconomie en politieke systemen. Ze zijn steeds meer extern georiënteerd. > De reden waarom Zuidoost-Azië beter is geïntegreerd in de wereldeconomie dan bijv. de regio Sub-Sahara Afrika. Pagina 7 van 7