6,3. Werkstuk door een scholier 2946 woorden 16 februari keer beoordeeld. Wat voor een soort dier is de Tuimelaar?

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2946 woorden 16 februari ,3 101 keer beoordeeld Vak Biologie Wat voor een soort dier is de Tuimelaar? Handige beesten De Tuimelaar is de bekende dolfijnsoort. Dat komt met name, omdat dit soort het soort is dat het meest gehouden wordt in dolfinaria. (Soort dierentuin met alleen zeedieren) Ze passen zich makkelijk aan en kunnen goed getraind worden. Het zijn sociale dieren die meestal in kleine groepjes leven. (1-10 dieren per groep, in de open zee komen soms grotere groepen voor) In de Noordzee is de Tuimelaar nu vrij zeldzaam. Na de afsluiting van de Zuiderzee is de Zuiderzee haring het belangrijkste voedsel van de Tuimelaar. De Tuimelaar is een zoogdier De Tuimelaar is een dolfijnsoort. Tuimelaars zijn zoogdieren. Een zoogdier is een dier dat: levende jongen ter wereld brengt, de jongen zoogt, adem haalt door de longen, warmbloedig is, (dus een temperatuur van 37 graden) behaard is. Deze punten gelden dus ook voor de Tuimelaar. Tuimelaars zijn niet behaard. Een vacht onder water zou heel moeilijk zijn voor Tuimelaars. Toch kun je bij Tuimelaars overblijfselen van haren zien aan de puntjes op de snuit. Afkomst De Tuimelaars stammen af van de Walvissen. Walvissen delen we in twee groepen: de Baleinwalvissen en de Tandwalvissen. De Tuimelaars horen bij de Tandwalvissen. De Tandwalvissen (dus ook de Tuimelaars) hebben hun naam te danken aan de tanden in hun bek. Tot deze groep rekenen we onder anderen: de Potvissen, de Orka s, de Dolfijnen (Tuimelaars) Hoe verzorgen ze Tuimelaars in Dolfinaria? De Tuimelaars in een dolfinarium hebben het er meestal wel prima. Er zijn Tuimelaars die helemaal gek zijn van ballen, hoepels en de trainers worden ook als speelgoed gebruikt, want van alle speeltjes die er zijn is de mens natuurlijk het leukste. Jammer genoeg is de aantrekkingskracht die mensen op Tuimelaars hebben niet zo mooi en groot dan dat er wordt gedacht. De mens is jammer genoeg niet een soort natuurliefde van de Tuimelaar, maar ze voelen zich altijd wel thuis bij de mensen in het dolfinarium, want ze krijgen: vis en heel erg veel aandacht van hun trainers en natuurlijk van het publiek die naar de mooie shows komen kijken. In zo n dolfinarium zou het raar zijn als ze geen aandacht kregen. Hoe ziet de Tuimelaar eruit? Pagina 1 van 6

2 Uiterlijk Tuimelaars lijken op gewone vissen, maar dat zijn ze niet. Omdat ze hun staart anders bewegen. Een gewone vis doet dat van links naar rechts, maar de Tuimelaar doet dat van boven naar beneden. De Tuimelaar heeft wel de stroomlijn van een vis. Vloeiend gaat de kop over in de romp. Aan de romp zijn geen uitsteekseltjes die onderwater remmend werken. Een vis heeft dit namelijk soms wel Tuimelaar dolfijnen zijn grote dieren met een gewicht van 250 tot 300 kilo. Hun lengte ligt tussen de 2 en 3 meter. Ze hebben 3 soorten vinnen: de borstvinnen die ze gebruiken om te sturen, de rugvin die dient om evenwicht te bewaren in het water en de sterke staart waaruit alle kracht voortkomt voor de voortbeweging en de sprongen. Tuimelaars zijn zoogdieren met een totale aanpassing aan het leven in het water. Zo is het lichaam gestroomlijnd om zo min mogelijk weerstand te krijgen. De neus is verplaatst naar de bovenkant van het hoofd en wordt blaasgat genoemd. De oren bestaan uit hele kleine gaatjes aan de zijkant van hun hoofd. Tuimelaars kunnen goed horen, zelfs geluiden die voor menselijk gehoor te hoog zijn. Er bestaan vele soorten dolfijnen die in uiterlijk en manier van leven verschillend zijn. Zoals je al eerder kon lezen is de Tuimelaar de bekendste soort van allemaal. Deze soort is in Dolfinarium Hardewijk te zien. Het karakter van Tuimelaars is speels en nieuwsgierig. Bovendien zijn het goede sprongenmakers. Ze zijn ook perfect voor optredens dit komt, doordat ze graag spelen. Hier hebben ze het lichaam ook voor het is sterk. Huid De Tuimelaar is niet helemaal grijs de onderkant is wit. Ze hebben als het ware een schutkleur: van boven zijn ze donker en vanonder zijn ze licht. De huid van Tuimelaars voelt aan als een natte rubber laars. De buik voelt zachter aan omdat zich daar het meeste vet verbindt. Van een afstand is het nauwelijks te zien, maar bekijk je een Tuimelaar van dichtbij dan zie je op de huid een aantal krassen. Deze krassen krijgen de dieren tijdens het stoeien en spelen. Ze gebruiken dan hun tanden en maken zo oppervlakkig krassen. Deze krassen genezen vrij snel maar blijven wel zichtbaar komt een andere kleur pigment voor in de plaats. Op momenten dat Tuimelaars echt vechten gebruiken ze hun neus. En soms ook nog hun staart om de tegenstander hard te slaan. Deze slagen kunnen vaak erg hard aan komen de vijand kan er soms aan dood gaan. Voor de Tuimelaar is dit heel erg handig. Zijn staart is zijn beste maatje. Hij/zij: zwemt, vecht en speelt ermee. Een Tuimelaar zonder staart is als een mens zonder hoofd. En dit is heel gek dus is een Tuimelaar zonder staart ook gek. Voortplanting De ontmoeting van een paar De Tuimelaar is op een leeftijd van 6 tot 10 jaar geslachtsrijk. Op deze leeftijd krijgen de mannetjes en vrouwtjes belangstelling voor elkaar. Dit kan het begin zijn van enorme knuffel en stoei partijen. De paring kan het hele jaar door plaatsvinden. Een mannetje kan aan het water proeven of er een bronstig vrouwtje in de buurt is. Het vrouwtje vertoont ook duidelijk bronstig gedrag. De paring vindt onderwater plaats, buik tegen buik. Geboorte Pagina 2 van 6

3 Na een draagtijd van 12 maanden vindt de geboorte plaats onder water. De geboorte bij Tuimelaars vindt in een andere volgorde plaats dan bij andere zoogdieren het geval is. Eerst kamt de staart en als laatste het hoofd (af en toe wordt een jonge Tuimelaar met het hoofd eerst geboren en ook dat kan goed gaan. Toch schuilt er een gewaar dat het jong wil gaan ademhalen en dus kan verdrinken tijdens de bevalling). Als het jong bijna geboren is breekt de navelstreng af. Dit gebeurt tijdens het laatste deel van de bevalling. In het begin is er bij de jonge Tuimelaar nog een bobbeltje te zien op de plaats waar de navelstreng gezeten heeft. Langzamerhand wordt dit een deukje (de navel). Dit is bij de volwassen dieren goed te zien. Geboortestrepen Als je het jong goed bekijkt kun je de eerste paar weken een aantal strepen zie op het lichaam van de jonge Tuimelaar. Dit noem je geboortestrepen en deze strepen verdwijnen vanzelf. De strepen worden gemaakt doordat het jong opgevouwen ligt in de baarmoeder. Geslacht Het verschil tussen mannen en vrouwen is bij Tuimelaars moeilijk te zien. Er zit vrijwel geen verschil in grootte of vorm van het lichaam. Het verschil is alleen zichtbaar op de buik: bij een vrouwtje zien we een spleet. Bij een mannetje zit er onder de spleet ook nog een klein gaatje. Zogen Tijdens het zogen legt het jong zijn tong om de tepel van de moeder. Het jong heeft geen reflex om te zuigen dus spuit de moeder melk in de bek van het jong. Deze melk is vet, stroperig en voedzaam. Als het jong loslaat is vaak nog een wolk melk te zien. De tepels kun je vinden aan de buikzijde van de moedertuimelaar, waar het witte gedeelte stopt. Tijdens een zoogperiode zijn de tepels opgezet en beter Dan kan het jong beter drinken bij de moeder, wat heel belangrijk is bij de opgroeing van het kind zichtbaar. Na ongeveer 3 maanden begint het jong met vis te spelen ook op te eten. Het zogen neemt dan geleidelijk af. Risico De eerste periode na de bevalling blijft bij Tuimelaars erg spannend. Het is belangrijk dat de moeder haar jong beschermt en regelmatig zoogt. Het jong heeft na de bevalling zelf geen weerstand meer. Het jong krijgt een goed afweersysteem door de moedermelk. Na de geboorte is het altijd afwachten hoe de moeder het jong beschermt en hoe de andere dieren gaan reageren. Naarmate het jong ouder wordt, wordt het steeds sterker en zelfstandiger en gaat vaker op onderzoek uit. Na een paar weken zal de moeder toelaten dat andere dieren dichterbij komen. Op de duur zullen andere dieren het jong in de slipstream mogen meenemen. Andere dieren vervullen dan een Tante functie. Slipstream Meteen na de bevalling gaat het jong in een reflex naar de oppervlakte om adem te halen. De moeder pikt het daarna meteen op en neemt het aan de zijkant van haar lichaam mee. Het jong komt in de zogenaamde slipstream terecht (een stroming die werkt als een magneet) en hoeft zelf bijna niet te zwemmen. De moeder kan het jong goed sturen en zo afschermen tegen andere dieren of obstakels. Pagina 3 van 6

4 Wezen Het kan soms gebeuren dat een jong zijn moeder kwijt raakt b.v: doordat zijn moeder is opgevreten door een haai. Het jong verdwaalt en spoelt vaak aan op het strand. Deze jongen worden dan naar een dolfinaria gebracht. Daar worden ze goed verzorgd. De verzorgers geven de jongen te drinken of te eten. Als de jongen weer helemaal op kracht zijn worden ze terug gezet of het dolfinaria houdt het beest voor voorstellingen. In een dolfinaria worden de jongen dan getraind en leren heel veel kunstjes. Als ze oud genoeg zijn doen de jongen (die inmiddels al zijn opgegroeid) mee aan shows. Ze vertonen dan hun kunsten en krijgen veel beloningen. Als een dolfijn dan weer oud genoeg is kan het alsnog terug in zee worden gezet. Of het sterft lief en zacht in het dolfinarium. Net als mensen op hun oude dag in hun bed. Als het jong oud genoeg is Begint het hele verhaal weer opnieuw. Het beest zoekt een vrouwtje of mannetje en krijgt weer kinderen. Hiermee gebeurd veel en soms is het zo dat de jongen wezen worden. Dit natuurlijk wel ontzettend zielig, maar het is nou eenmaal zo. En zo planten de Tuimelaars zich voort! De Tuimelaar heeft dezelfde voortplanting als allen andere dolfijn soorten dit komt, doordat alle soorten wel een overeenkomst hebben en bij dolfijnen is de voortplanting bijna hetzelfde. Er zijn altijd wel wat uit zonderingen bij een vergelijking. Dus ook hier bij de voortplanting. Zintuigen Algemeen De Tuimelaars hebben 5 soorten kenmerken. Deze kenmerken zijn: 1. Gevoel, 2. Smaak, 3. Reuk, 4. Gezichtsvermogen en 5. Gehoor. Zicht Tuimelaars kunnen goed zien. Ze hebben sterke oogspieren en kunnen zo hun zicht goed aanpassen. Tuimelaars kunnen enkele kleuren onderscheiden. Groen en blauw kunnen ze goed zien, rood en oranje minder goed. Toch is het niet echt belangrijk voor Tuimelaars om veel kleuren te onderscheiden, want op meer dan 5 meter diepte zijn er alleen nog blauwe en groene tinten te zien. Tuimelaars kunnen zowel boven als onder water goed zien. Hun zicht past zicht aan waardoor ze door het wateroppervlak kunnen kijken zonder last te hebben van het vele licht dat bij hu in de ogen komt. Ruiken/proeven Ruiken kan een Tuimelaar eigenlijk helemaal niet. Tuimelaars hebben hun reukvermogen ook niet nodig onder water en de reukpapillen zouden tijdens de krachtige ademhaling snel kapot gaan. Proeven kan een Tuimelaar wel. Dit is onder andere te zien tijdens het voeren, waarbij de Tuimelaars zeker een voorkeur voor bepaalde soorten vis laten zien. Ademhaling De ademhaling verloopt via het blaasgat boven op het hoofd van de Tuimelaar. Tuimelaars hebben een longademhaling (ze zijn namelijk zoogdieren). Omdat het blaasgat kort boven water is moet de ademhaling snel en krachtig zijn. Vaak zie je Tuimelaars water omhoog spuiten als ze zich boven het water Pagina 4 van 6

5 bevinden. Dit spuiten ontstaat door het temperatuur verschil van de uitgeademde lucht met de omgevingstemperatuur. Onder water wordt het blaasgat, dat om zich heen veel spieren heeft, afgesloten met een soort klepje. Tuimelaars kunnen zo n 15 minuten onder water blijven en er zijn zelfs soorten die dit een uur of 2 volhouden. Geluiden De geluiden die Tuimelaars maken en die door de mensen boven water hoorbaar zijn worden via het blaasgat gemaakt. Door het bijna af te sluiten en de lucht naar buiten te persen kunnen de meest vreemde geluidjes ontstaan (dit kunnen ook communiceer geluidjes zijn) Hetzelfde gebeurt als je een ballon heel langzaam laat leeglopen. Je hoort dan een vervelend snerpend geluid. Bij dolfijnen is dit geluid wel zachter. Dat is uit een test gebleken. Je zou helemaal gek worden als je in de zee in Amerika zou zwemmen en dat de hele tijd zou horen. Training en spellen Algemeen In de omgang met Tuimelaars gaan we uit van hun natuurlijke gedrag. Tuimelaars hebben altijd al een speels en goed leerbaar karakter gehad. De beloning is vis of een lekkere knuffel, kus of kriebel over hun tong van de trainer. De trainer en de Tuimelaar praten met elkaar via handgebaren en lichaamstaal. Oogcontact is ook heel belangrijk. Het contact is verdeeld in verschillende onderdelen: * Spel: het concentreren van de dieren om te spelen door ze verschillende speeldingetjes te geven. Ook het spelen met de trainer of een waterstraal vinden ze leuk.* Relatie: het doel van een training is contact met de dieren op bouwen zodat ze zo goed mogelijk luisteren tijdens een voorstelling. Bij training leert een trainer vooral ook het karakter van de Tuimelaar kennen zodat ook hij/zij op zijn/haar beurt de Tuimelaar goed kent. *Gezondheidstraining: dit is een training om de gezondheid van dieren makkelijk te kunnen controleren. Zo trainen trainers de parallelpositie. De Tuimelaar ligt dan voor de trainer. Op deze manier kunnen de trainers de Tuimelaars goed bekijken en aanraken. De trainers kunnen in de mond kijken, een uitademing opvangen, bloedprikken en temperatuur meten. Ook kunnen de Tuimelaars gewogen worden via een platte weegschaal. * Training: hierbij proberen de trainers de Tuimelaars nieuwe gedragingen te leren, vooral natuurlijke gedragingen. Soms is het een van tevoren bedacht plan, maar vaak beslist de trainer wanneer het zover is. De training kan verschillend zijn dat ligt eraan hoe de band tussen Tuimelaar en trainer is. Voorbeelden van Spellen *Door de mens gemaakte speeltjes: Daar zijn de Tuimelaars gek op. Ik het dolfinarium hebben Tuimelaars speeltjes zoals ballen, hoepels en nog veel meer. Deze speeltjes heb je natuurlijk niet in de vrije natuur. Soms is het zo dat een Tuimelaar helemaal weg is van zijn bal dan krijgt de trainer hem ook niet meer terug. De interesses van Tuimelaars zijn heel verschillend. De ene Tuimelaar houd van hoepels de andere van ballen ook het interesse voor spelen is verschillend.*luchtringen: Luchtringen zijn hele bijzondere speeltjes voor een Tuimelaar, want ze maken ze namelijk zelf. De Tuimelaar gaat diep het water in en daarna blazen ze door hun luchtgat een prachtige ronde luchtring. Dit ziet er uit als een soort hoepel van lucht. Ze gebruiken ze om er doorheen te Pagina 5 van 6

6 zwemmen of ze proberen het beneden te houden of het kan ook zijn dat ze er gewoon naar kijken. Tuimelaars hebben vrij veel geduld dus ze zouden er uren naar kunnen kijken zonder dat ze het snel vervelend gaan vinden. Dit is natuurlijk ook heel handig bij een training dan luistert een Tuimelaar ook goed en geduldig. *De mens: Zoals mensen denken is de mens zelf een populair speeltje van de Tuimelaar. In een dolfinarium is dit het beste te zien, maar ook op stranden is bijvoorbeeld Australië of Griekenland kun je zien dat mensen interessant zijn voor Tuimelaars en de andere dolfijnen daar. Tuimelaars vinden mensen leuk, omdat ze ermee kunnen spelen (bijvoorbeeld zwemmen) en, omdat ze vis geven. *Zwemmen: Tuimelaars (en eigenlijk wel alle dolfijnen) houden erg van zwemmen. Ze kunnen de leukste en gekst trucjes uithalen, zoals heel hoog in de lucht een soort salto maken of heel hoog de lucht inspringen om daarna weer snel het water in te duiken. Ze zwemmen graag mee met zeilboten of met de golven van een grotere boot. Tuimelaars zijn niet alleen dol op zwemmen ze zijn er ook nog is heel erg goed in. Het record van een Tuimelaar is (door het water) een snelheid van 45 kilometer per uur. Een ding dat even snel gaat als dit is een goede brommer. In het dolfinarium. In het dolfinarium wordt veel gebruik gemaakt van de speelsheid van Tuimelaars. Ze worden gebruikt als sterren in de meest geweldige shows. Maar voor ze dat doen hebben ze vrij veel training nodig. Niet heel erg veel, want Tuimelaars leren snel. De meeste dingen die ze doen kunnen ze al van nature. Zoals salto s draaien in de lucht en hoog springen. Bij de training van shows wordt niet alleen van alles geleerd, maar er wordt ook gekeken of de Tuimelaar het aan kan en of hij/zij wel helemaal gezond, want voor een show heeft een Tuimelaar heel veel energie nodig. Een trainer moet er dan ook op toe zien dat de Tuimelaar heel gezond en sterk blijft. Wordt een Tuimelaar oververmoeid dan worden ze voor een tijd met rust gelaten en geholpen om er weer boven op te komen. Als de vermoeide Tuimelaar eigenlijk een show had moeten doen komt er een andere trainer met een andere Tuimelaar voor in de plaats. Een Tuimelaar gaat zich erg hechten aan zijn trainer en luistert dan ook eigenlijk alleen naar die trainer. Hoe komen ze aan deze goed lerende Tuimelaars? Eigenlijk is dit al eerder in dit werkstuk verteld, maar Tuimelaars worden gevonden op de volgende manieren: als een jong wees word verdwaald het en meestal spoelt het aan het schepsel wordt dan naar een dolfinaria gebracht en daar wordt het verzorgd tot het sterk genoeg is. Dan wordt het terug gezet of gehouden door het dolfinaria. Als ze worden gehouden worden ze voorgesteld aan een trainer. Deze trainer leert hem/haar alles over bewegen en let op de Tuimelaar s gezondheid. De trainer wordt de beste vriend(in) van de Tuimelaar. En de Tuimelaar ook van de trainer/ trainster. Daar door luisteren de Tuimelaars eigenlijk alleen maar naar hun eigen trainer/trainster. Dit kan soms best onhandig zijn. Als een trainer ziek is kan een andere trainer de Tuimelaar niet zomaar overnemen, want er is dan een grote kans dat alles in de soep loopt doordat de Tuimelaar niet luistert. En daar kunnen ongelukken van komen. Pagina 6 van 6