6,4. Samenvatting door een scholier 3521 woorden 19 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Aardrijkskunde Migratie en Mobiliteit.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "6,4. Samenvatting door een scholier 3521 woorden 19 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Aardrijkskunde Migratie en Mobiliteit."

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 3521 woorden 19 maart ,4 125 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardrijkskunde Migratie en Mobiliteit. Hoofdstuk 1 Mensen in beweging Paragraaf 1 Mobiliteit Alle vormen van verplaatsing noemt men mobiliteit. Migratie: verplaatsen van personen over een bepaalde grens met het doel zich daar permanent te vestigen in een nieuwe woonplaats. bepaalde grens: van een land, provincie, gemeente. permanent : je moet er dan een jaar wonen. Alle vormen van mobiliteit die hier niet aan voldoen, noemen we circulariteit. Paragraaf 2 Migratie Wetmatigheden: afstandsverval, complemarteit, tussenliggende gelegenheden. Afstandsverval: meer mensen verhuizen over een korte afstand dan over een lange. Complemariteit: de gebieden vullen elkaar aan (de een heeft iets wat de ander niet heeft). Dit leidt ertoe dat mensen worden weggeduwd en aangetrokken. Die push- en pull- factoren kan je verdelen in 4 grote groepen: - fysische (natuurlijke): aardbeving, vulkaan uitbarsting, overstromingen. - economische: werkgelegenheid. - politieke: vluchtelingen van oorlog en onderdrukking. - sociaal-culturele: religie. Bij pull-factoren speelt perceptie (beeld van de werkelijkheid) een belangrijke rol. Tussenliggende gelegenheden: de immigrant gaat niet naar zijn uiteindelijke bestemmings-gebied verhuizen, als er op kortere afstand omstandigheden zijn die aan zijn wensen voldoen. Tussenliggende hindernissen: bv een moeilijk verkrijgen visum of moeilijk te passeren grens. Zwaartekrachtmodel: tussen 2 gebieden met veel inwoners word meer gemigreerd, dan tussen 2 gebieden met weinig inwoners. Migratie is selectief: - mensen uit steden migreren minder dan mensen van het platteland. - vrouwen migreren meer in binnenland, mannen meer in buitenland. - de meeste migranten zijn volwassenen, families verlaten minder vaak het moederland. Pagina 1 van 12

2 Migratie is meestal getapt: migranten van het platteland gaan meestal niet meteen naar de grote stad, maar eerst naar een kleinere stad in de buurt. De 3 wetmatigheden gelden niet alleen voor migratie maar ook voor mobiliteit! Hoofdstuk 2 Migratie en de Derde Wereld Paragraaf 3 Migratiestromen tussen Noord en Zuid. Ontdekkingsreizen: in de eerste plaats zocht men naar nieuwe handelsroutes naar het oosten. 2 soorten koloniën: exploitatiekoloniën en vestigingskoloniën. Exploitatie koloniën: daar werden waardevolle producten vandaan gehaald. in het begin: specerijen, zijde, goud en zilver. later: suiker, rubber, bauxiet, aardolie. Weinig Europeanen vestigden zich in de exploitatiekoloniën. De Europeanen veroorzaakte een gedwongen migratie in de derde wereld, ze dwongen slaven naar Amerika. Toen er grotere schepen kwamen nam de migratie toe, daardoor veranderde sommige koloniën in vestigingskoloniën. Tijdens de industriële revolutie kwam migratie van Europa naar Amerika in een stroomversnelling. Tussen 1820 en 1940 hebben tussen de 55 en 60 miljoen Europeanen hun continent verlaten. 38 Miljoen naar de VS. Spanjaarden en Portugezen vestigden zich vooral in Latijns-Amerika. Eerst hadden de Europeanen vrij entree, tot in 1924 een wet kwam die migratie beperkte. Er zijn 3 migratiegolven geweest van Zuid naar Noord. De eerste stroom was het gevolg van dekolonisatie. Tussen 1950 en 1970 werden bijna alle koloniën zelfstandig. Het werden soevereinenstaten. Vooruitlopen hierop en als gevolg vond er een belangrijke migratie plaats uit de koloniën naar het moederland. Het gaat hier om 2 groepen migranten: - terug kerende Europeanen die een bestuurs functie bekleedden en van militairen en zakenlieden, het waren repatrianten. - deels autochtonen, die uit angst voor politieke en economische situatie in hun land kozen voor de nationaliteit van het Europese moederland. De tweede stroom had te maken met de pull-factor die de economische bloei van het westen veroorzaakte. De derde stroom was een omvangrijke stroom vluchtelingen en asielzoekers. Paragraaf 4 Vluchtelingen en asielzoekers Migranten stromen tussen de landen zelf waren er ook. 2 push-/pull-factoren: 1 politiek 2 economisch. De eerste leidde tot een vluchtelingenstroom, de tweede tot arbeidsmigratie. Pagina 2 van 12

3 Mensen slaan op de vlucht als gevolg van oorlog, etnische conflicten, vervolging op grond van geloof, ras en politieke overtuiging en vernietiging van het leefmilieu. Vluchteling: iemand die uit gegronde vrees voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging zich bevind buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit en die bescherming van dat land niet kan of uit hoofd van de boven genoemde vrees, wil inroepen. Asielzoeker: iemand die in een ander land dan het zijne een verzoek indient om erkent te worden als vluchteling. Paragraaf 5 Migratie binnen een ontwikkelingsland. Urbanisatiegraad: het percentage van de bevolking dan in steden woont. Urbanisatietempo: snelheid waarmee de stedelijke bevolking groeit. Overurbanisatie: teveel mensen wonen in de stad. Ruaal-urbane migratie: trekken van het platteland naar de stad (word ook wel landvlucht genoemd). Rijkelanden ¾ van de bevolking woont in een stad. Primatecity s: megasteden die vele malen groter zijn dan de andere steden. Hoe hoger de urbanisatiegraad, hoe groter de rol van de natuurlijke groei. Pull-factor nummer 1 is -hoop en het vooruitzicht op een baan en een beter inkomen. - betere voorzieningen in de stad (onderwijs en gezondheidszorg zijn van betere kwaliteit). Push-factor nummer 1 is de verslechtering van het leven op het platteland. Informele sector: straathandel, reparatiewerk, afvalverwerking. Kettingmigratie: krottenwijkbewoners zijn afkomstig uit dezelfde streek. Selectief: meer, vooral jonge, mannen dan vrouwen. Paragraaf 6 Trek naar de stad: problemen en oplossingen Vertrekgebieden: de samenstelling van de bevolking verandert. Er is een vrouwenoverschot en er treed vergrijzing op. Er zijn ook dorpen die vrijwel volledig ontvolken. Voorzieningen verdwijnen doordat het draagvlak afneemt. Door geld overmakingen van migranten kan de welvaart in een vertrekgebied (tijdelijk) toenemen. Vestigingsgebied: vraag naar woonruimte neemt toe. Squattertowns: krottenwijken (kenmerken hiervoor is het gebrek aan voorzieningen). Pagina 3 van 12

4 2 oplossingensporen:1 verandering oorzaak 2 aanpak gevolgen. 1 vermindering ruaal-urbanemigratie en stedelijke natuurlijke groei. Dus omstandigheden in stad en op het platteland verbeteren. Slumimprovement of slumopgrading: ergens vast mogen blijven wonen en hun woning gaan verbeteren. Hoofdstuk 3 Migratie en Europa Paragraaf 7 De periode : compartimentering in Europa Compartimenten: gebieden die op basis van bepaalde eigenschappen zijn afgebakend en daardoor minder toegankelijk worden voor mensen, goederen of invloeden van buitenaf. Dekolonisatie: het zelfstandig worden van koloniën. Repatriëring: overheidspersoneel trok terug naar hun vaderland(patria). Marshallhulp: steun van de VS na de WO П Arbeidsmigratie in 4 stadia: 1 migranten afkomstig uit de mee-geürbaniseerde en geïndustrialiseerde delen in het herkomst land (kortlopende contracten, vooral door jonge mannen). 2 meer oudere en getrouwde mannen en vaker afkomstig uit kleinere steden of het platteland. Er gaan ook veel mannen naar huis(re(tour)migratie). 3 gemiddelde leeftijd stijgt en verblijfsduur neemt toe, er komen meer vrouwen en kinderen (primaire gezinshereniging ook wel volgmigratie) 4 minder belangrijk is migratie van arbeidskrachten en volgmigranten uit die gebieden die nog steeds een koloniale relatie hebben met Nederland. Paragraaf 8 De periode vanaf 1980: van compartimentering naar de compartimentering 1973 telde de EEG 9 lidstaten 1995 telde de EEG 15 lidstaten Het ontstaan van de EEG betekende een nieuw compartiment ten opzichten van niet-lidstaten, maar binnen het verenigde Europa is decompartimentering opgetreden. ER is grotere toegankelijkheid tussen de staten onderling. Decompartimentering in politieke zin is begonnen met de val van de Berlijnse muur. In 1 opzicht is het nog altijd actueel. Het verenigde Europa blijkt een toevluchtsoort te zijn voor asielzoekers en vluchtelingen. Sinds 1990 heeft Europa zijn eigen vluchtelingen probleem: de oorlogen en etnische conflicten in Pagina 4 van 12

5 Joegoslavië hebben geleid tot een ware uittocht richting West-Europa. Paragraaf 9 Immigratie beleid in Europa Voormalige koloniale mogendheden zullen gemakkelijker mensen toelaten uit hun vroegere koloniën. De Europese Commissie formuleert de regelgeving voor alle lidstaten. Dat is supranationaal beleid. Wanneer er (migratie) overeenkomsten worden gesloten tussen lidstaten is er spraken van intergouvernementeel beleid. Het immigratie beleid in de lidstaten kent de volgende uitgangspunten: - eigen onderdanen word niets in de weg gelegd. - sinds 1968 is er vrij verkeer tussen werknemers en hun familieleden tussen de lidstaten. Sinds 1992 geld dit ook voor werkgevers en familie, studenten en overige niet-actieve onderdanen van de lidstaten. - Er wordt gekeken of het gewenst is met het oog op nationaal belang bepaalde groepen wel of niet toe te laten. - Er wordt gelet op humanitaire waarden. Een klein aantal asielzoekers krijgt toestemming te blijven als hun uitzetting op humanitaire of technische bezwaren stuit. Asylum shoppers: elders opnieuw asiel aanvragen. Er is nog geen spraken van uniform migratiebeleid. Paragraaf 10 Buitenlanders in Frankrijk Frankrijk Afrika, Azië en in mindere mate Latijns-Amerika. Immigratie begint pas een rol te spelen in de jaren 20/30. Vele Polen, Portugezen, Spanjaarden en Belgen kwamen naar Frankrijk om te helpen bij de wederopbouw. Er waren weinig etnische problemen: er was nauwelijks verschil in cultuur en godsdienst en het land had ze hard nodig. Na de oorlog werd behoefte aan buitenlandse arbeidskrachten groter. De ONI werd opgericht om de vraag van het bedrijfsleven naar arbeid te coördineren. Als gevolg van het IJzeren Gordijn kwamen er geen Polen meer, wel Italianen, Portugezen en Spanjaarden. Deze nationaliteiten vertrokken ook naar andere staten, dus haalde ze arbeiders uit de koloniale gebieden in Noord-Afrika (Algerije, Tunesië, Marokko). Ze moesten van tevoren al beschikken over een werkgever en werkvergunning. In de loop van de jaren 70 neemt behoefte aan arbeidskrachten af, omdat de naoorlogse geboorte golf op Pagina 5 van 12

6 de markt verschijnt en er is minder behoefte aan on- en laag geschoolde arbeidskrachten door automatisering. Gezinshereniging heeft geleid tot veranderingen in leeftijdsopbouw, sekseratio (verhouding tussen mannen en vrouwen) en huishoudensamenstelling. Demografische convergentie: afnemen van verschillen in vruchtbaarheid, huwelijkscijfers en huwelijksleeftijd tussen allochtonen en autochtonen. Ruimtelijke spreiding: waar mensen gaan wonen. Sociale segregatie: mensen van verschillende herkomst gescheiden van elkaar wonen. Quartiers immigrés: woonwijken waar vooral buitenlanders wonen. Nationaliteitscode: gemengde huwelijken worden kritischer bekeken en er is een speciaal politiecorps voor grens controles. Degene die de Franse nationaliteit kan krijgen: - mensen in Frankrijk geboren, mits een van de ouders ook in Frankrijk geboren. - in Frankrijk zijn geboren en op het moment van meerderjarigheid in Frankrijk wonen. - zij die minsten 5 jaar in Frankrijk wonen, goede naam hebben en volledig geïntegreerd zijn. Frankrijk: actief en totaal opsporings- en uitzettingsbeleid. Nederland: beperkt tot overlastgevende en criminele illegalen. Hoofdstuk 4 Migratie en Nederland Paragraaf 11 Immigratie in Nederland In 1994 had 5% van de bevolking een andere nationaliteit en 9% van de bevolking was buiten Nederland geboren. Top 5: 1 Indonesië 2 Suriname 3 Turkije 4 Marokko 5 Duitsland. In de periode ui Nederlands-Indie. In 4 golven kwamen personen. 1 1e plaats Nederlandse kolonialen 2e plaats Indo. Europeanen (kinderen uit relaties tussen Nederlanders en Indiërs). 3e plaats Autochtonen inwoners 2 In de periode van de onafhankelijkheid verliet een grote groep Indo - Europeanen het land. 3/4 De derde ( ), de vierde(begin jaren 60). Bestond uit mensen die het hadden geprobeerd in Indonesië, maar als gevolg van anti-nederlandse stemming en groeiend racisme toch vertrokken. 47% van de migranten woont in Noord/Zuid - Holland. 1 In 1950 werd op de zuidelijke Molukken een zelfstandige staat(rms) uitgeroepen. Het kwam Nederland politiek niet goed uit om een groep Molukse militairen die hadden gevochten in het KNIL, deel te laten Pagina 6 van 12

7 nemen aan de strijd van het Molukse leger tegen Indonesië. Ze werden + familie naar Nederland gehaald. Hun militaire status verloren ze zodra ze in Nederland aankwamen. Hun wens om ooit terug te keren naar een onafhankelijke republiek. Dat bemoeilijkt de intergratie. 2 De tweede groep uit de top 5 is die van de Surinamers. In 1954 werd het Koninkrijks-status opgericht. Dit betekende o.a. dat Surinamers de Nederlandse nationaliteit kregen en onbelemmerd naar Nederland mochten reizen grote stroom Surinamers. Een oorzaak is het slechter worden van de economische toestand van het land. Vaak is er een kettingmigratie. De Surinamers wonen vooral in de Randstad. In Amsterdam de meeste personen met een creoolse afkomst, in Den Haag de Hindoestanen. 3 Turkije en Marokko zijn de voornaamste landen waar de arbeidsmigranten vandaan afkomstig zijn. De arbeidsmigratie (wilde werving) begon met Italiaanse, Spaanse en Joegoslavische mannen (1960). De werving stopte in In het begin was er sprake van cirkelmigratie. Ze gingen regelmatig naar hun herkomstland en waren daarop vooral gericht.het herkomstland was hun thuis en bijna al het verdiende geld werd daar naar toe overgemaakt. De cirkelmigratie veranderde in permanente migratie. Leven in Nederland werd duurder, dus was er minder geld over. In het herkomstland was het niet makkelijk om een eigen bedrijf te starten, door de bevolkingsdruk. De sociale zekerheid en goede gezondheidszorg in Nederland boden ook weer voordelen. Er kwam dus meer gezinshereniging. 4 Asielzoekers/vluchtelingen zie 4.6 blz47 Autochtonen: mensen in Nederland geboren uit ouders in Nederland geboren. Allochtonen: mensen in buitenland geboren of van wie een van de ouders in buitenland geboren. Etnische minderheden: allochtonen die kleine groepjes vormen ten opzichte van de autochtonen bevolking. Buitenlanders/vreemdelingen:mensen met andere nationaliteit dan het land van verblijf/vestiging. Vluchteling: iemand die uit gegronde vrees voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde sociale groep zich bevindt buiten het land waarvan hij/zij de nationaliteit bezit en die de bescherming van dat land niet kan, of uit hoofde van de bovengenoemde vrees, wil inroepen. Asielzoeker: is in afwachting op verzoek om als vluchteling te worden erkend. zie blz47 Illegalen: mensen die zonder verblijfsvergunning in Nederland zijn. Naturalisatie: verwerven van de Nederlandse nationaliteit. zie blz47 Paragraaf 12 Emigratie uit Nederland In de jaren na de WO vertrokken enkele tien duizend Nederlanders naar: Canada, Australië, Nieuw- Zeeland, Zuid-Afrika, om een nieuw bestaan op te bouwen. Voor de grote migratie golf tussen 1950 en 1960 bestaan verschillende redenen:- Na de WO2 kwam de wederopbouw vrij langzaam op gang. De economische situatie was zeer slecht. Vooral in de landbouw. Hoge grondprijzen dankzij gebrek aan land. - Er bestond ook veel angst voor het uitbreken van een WO3. Mensen dachten dat de Koude Oorlog zou veranderen in een echte oorlog. - In de genoemde landen was voldoende landbouwgrond en men was ver weg van europa. - De cultuur was te vergelijke met die van Nederland. Pagina 7 van 12

8 De retour migratie was heel hoog. Paragraaf 13 Binnenlands Migratie Binnenlandse migratie: verhuizing binnen grenzen van een land, waarbij geen gemeente grenzen overschreden worden. Binnengemeentelijke verhuizing/binnenverhuizing: als er geen gemeentegrenzen worden overschreden. Interregionalemigratie: verhuizing tussen regio s (bv provincies). Intraregionalemigratie: binnen de regio verhuizen. Migratie van platteland naar stad en andersom vallen onder binnenlandse migratie. In 1960 publiceerde de overheid de eerste Nota. De overheid sprak hierin over een actiefspreidingsbeleid. Men streefde om mensen en bedrijf uit de Randstad te laten vertrekken en zich elders in Nederland zouden vestigen. Streefgetal van per jaar. In 1966 verscheen de tweede Nota. Ook hierin hield men vast aan het spreidingsbeleid. Streefgetal van per jaar. Het vertrek na WOΠ uit meer perifere delen van Nederland naar de Randstad, kan worden verklaard door de uitstoot van arbeidskrachten uit de landbouw. Door verregaande mechanisatie in de landbouw ontstond werkeloosheid ( en door gebrek van vervangende wekgelegenheid in de industrie en dienstensector). De derde Nota verscheen in Nog steeds probeerde de overheid de interregionale migratie te beïnvloeden. Sommige gebieden werden aangewezen als stimuleringsgebieden (Groningen, Friesland) of herstructureringsgebieden (Zuid-Limburg). Door de infrastructuur te verbeteren probeerde men een aantrekkelijk productie milieu te maken, De overheid verstrekte premies aan bedrijven die zich vestigden in een gebied met hoge werkloosheid. De overheid vestigde zelf bedrijven in die gebieden. Men probeerde de Randstad onaantrekkelijk te maken. Er wordt ook gesproken over groeisteden. Dit zijn steden buiten de Randstad, die door dat ze extra geld krijgen, mensen + bedrijven uit de Randstad aan moeten trekken. De oorzaak van de migratie stromen veranderde ook. Niet langer was werkgelegenheid een belangrijke pull-/ push- factor. Nu meer het wonen. Mensen die in de Randstad werkten, waren niet tevreden met hun woonomgeving: wooningdichteid was te hoog, het aanbod van geschikte huizen te laag, de huren en koopprijzen te hoog, wachttijden te lang, groenvoorzieningen ontoereikend en de verkeersoverlast te groot. Eerst vertrok men naar naburige dorpen op het aangrenzende platteland. Daarna naar verder weggelegen dorpen op het platteland. Eind jaren 60 meer suburbanisatie over de provinciegrenzen heen. Suburbanisatie heeft op platteland en stad negatieve effecten. Bepaalde leeftijdsgroepen blijven achter in steden. Dit tast het draagvlak stedelijke voorzieningen aan. Pagina 8 van 12

9 Voor het platteland dus: verlies openbare ruimte en aantasting natuur en landschap. Het platteland verstedelijkt veel meer. Gebundelde deconcentratie: bepaalde gemeenten worden aangewezen om de overloop uit de naburige grote stad op te vangen. Dit zijn groeikernen. (Nota 2) In de Nota 3 probeerde men dit door te zetten. Maar nu richten ze de aandacht op de steden zelf. Door aantrekkelijk maken in steden te wonen. Eind jaren 70. Door stijging van prijzen van de huizen en het duurder worden van de benzine wilde meer mensen in e stad blijven. De vierde Nota tussen 1988 en Hier in houd de overheid vast aan het groeikernen beleid en aan het compacte-stadbeleid. Stedelijke knooppunt wordt voor het eerst gebruikt. 13 Steden die voorrang kregen bij het toekennen van grote voorzieningen. Men hoopt dat deze steden profiteren van wegvallen grenzen in Europa en dat enkele steden regionale functie vervullen tot de 13. Zo wilde ze de werkgelegenheid stimuleren. Nederland kent nauwelijks holiday ressorts. Deze trekken in het buitenland veel gepensioneerde aan. Paragraaf 14 Carrière patronen als verklaring Enerzijds wil men de congestie in de Randstad afnemen, anderzijds niet het draagvlak voor stedelijke voorzieningen laten afkalven. Wat bepaald de selectiviteit van de binnenlandse migratie naar en uit de Randstad? Van oudsher werd verondersteld dat woningbouw en wekgelegenheid binnenlandse migratie sturen. Nu meer aandacht aan processen die leiden tot migratie. Migratie wordt in studie gezien vanuit het levensloopperspectief. Een individu in zijn/haar leven loopt op hetzelfde moment een aantal carrières door. Elk kan in een bepaalde levensfase een belangrijkere rol spelen. Bij keuze voor migratie kiest men voor beste alternatief in die periode van je leven. Zo zij er: opleidingsmigranten: personen die verhuizen voor volgstudie. huishoudenmigranten: een stel bij gezinsuitbreiding verruilt binnenstad voor woonerf. Pensioenmigraten. Dit verklaart nog niet de selectiviteit van migratie, want iedereen doorloopt een aantal carrières. Er treed ook nog een wetmatigheid op. Namaten iemands sociaal-economische status hoger is, is de afstand waarover men migreert groter. Dit verklaart waarom bepaalde groepen mensen over kortere of langere afstand verhuizen, maar niet waarom de meer welgestelde huishoudens de steden in de Randstad verlaten en de minder welgestelde zich er vestigen. Pagina 9 van 12

10 In Groot-Brittannië is een theorie ontwikkeld die zegt dat er een verband is tussen stijging op de arbeidsmarkt (sociale emdoiliteit) en migratie(ruimtelijke mobiliteit) Op lange termijn wordt de grootstedelijke omgeving gezien als een roltrapregio. Roltrap-regio s worden gekenmerkt door groter aanbod van instellingen en van hoger onderwijs. En het aanbod van werkgelegenheid is kwantitatief en kwalitatief beter. Tot slot vestigen veel innovatieve jonge ondernemingen zich daar. Redenen genoeg voor studenten of mensen op zoek naar startbaan om zich daar te vestigen. Zo kunnen ze hoger op de maatschappelijke en economische ladder stijgen. Namaten men hoger op komt verlaat men het gebied weer. Hoofdstuk 5 Mobiliteit Paragraaf 15 File Begin vorige eeuw was mobiliteit beperkt tot kleine afstand. Mensen woonde bij werk en verlieten bijna nooit hun woonplaats begon de motorisering van landverkeer dooraanleg van spoorwegen vrij dicht net spoorwegen. Forensen gemeenten: voormensen die dagelijks werk afwisselen met een landelijke omgeving. Fiets werd populair vervoersmiddel. Na 1960: sterke groei mobiliteit door verbetering vervoerstechnieken, verandering woon-werkverkeer, in groei van de welvaart en in de verschuiving in de leeftijdsopbouw van de bevolking. Verbetering vervoerstechnieken hebben verschuiving van bezield naar onbezield energie gebruik ten gevolgen gehad. Pluspunten auto: comfort, privacy, bewegingsvrijheid en snelheid. Verkeersveiligheid nam toe door veiliger vervoersmiddelen, maar ook door verbetering van wegen, beheersmaatregelen en voorlichting. Vermindering relatieve afstand door technische veranderingen heeft gezorgd voor toename woonwerkverkeer. Suburbanisatie is daarvan een oorzaak. Welvaartsgroei uitwerking op mobiliteit: 1 financieel beter veroorloven verkeersmiddelen aan te schaffen en gebruiken 2 meer vrije tijd door arbeidsduurverkorting. Ook de leeftijdsopbouw heeft invloed op de mobiliteit. In de demografie wordt gebruik gemaakt van het begrip demografische druk. Daardoor verstaat men de verhouding tussen het aantal personen in de nietactieve leeftijdsgroep(0t/m19 en 65+) en de actieve leeftijdsgroep(20t/m65). Dit laat zien welk deel van de bevolking het andere deel moet onderhouden. Files ontstaan doordat de capaciteit van een weggedeelte structureel of incidenteel te klein is voor het Pagina 10 van 12

11 verkeersaaanbod. De meeste files ontstaan in de spitsuren. In de avondspits zijn winkelen en recreatie als motieven stevig vertegenwoordigd. Vrachtwagens beginnen vroeger te rijden, blijven s ochtends en s'avonds alle wegen gebruiken en gebruiken het nachtelijk daluur. Gebruik fossiele brandstoffen levert luchtverontreiniging op. Geluidshinder wordt bestreden door geluidswallen. Ruimtedoorsnijding/compartimentering: het landschap wordt in afgesloten delen verdeeld. Paragraaf 16 Mobiliteit met beleid Samenleving functioneert niet goed zonder mobiliteit en het is een menselijke behoefte. Eerste mogelijkheid is om gemotoriseerde mobiliteit om te zetten in ongemotoriseerde. Tweede mogelijkheid is het vervoeren van mensen van meer mensen in 1 voertuig. Sinds 1960 probeert de overheid te voorkomen dat suburbanisatie leidt tot grotere mobiliteit. Het beleid van gebundelde deconcentratie was erop gericht de mensen die buiten de centrale steden gaan wonen op te vangen in compacte woonkernen. Mensen dicht op elkaar goed openbaar vervoer. A-locaties: plaatsen goed bereikbaar door openbaar vervoer. Ze zijn bij knooppunten van boven regionaal openbaar vervoer, zoals de centrale stations van grote steden. Bedrijven in de diensten sector met veel werknemers en bezoekers van buiten de regio s, horen daar thuis. B-locaties: plaatsen goed bereikbaar met openbaar vervoer en auto. Ze zijn bij knooppunten van regionaal vervoer, zoals overige spoorwegstations. Ziekenhuizen, middelgrote kantoren, warenhuizen en dergelijke zouden zich hier kunnen vestigen. C-locaties: bereikbaar door auto. Ze zijn bij afritten van snelwegen. Groothandelbedrijven, maar ook detaillisten zoals meubelboulevards vind je daar. Maatregelen tegen files:- investeringen in infrastructuur moet beruchteknelpunten opheffen en verbetert openbaar vervoer. - Intensivering van de verkeersbeheersing, zoals toeritdosering (auto s een voor een toelaten om inritsen te versoepelen). - Verhoging van variabele kosten. - Verbetering vervoermanagement bij instellingen en bedrijven en van gespreide werktijden. - Rekening rijden. Paragraaf 17 Internationaal toerisme Favoriete landen Nederlanders: Frankrijk, Spanje, Duitsland, Oostenrijk. Toerisme: 1 verplaatsing van personen 2 verplaatsing van kapitaal Toerist: iemand die tenminste 1 nacht doorbrengt in een andere plaats dan waar hij pleegt te wonen en wan wie het doel van zijn bezoeken niet is een activiteit die wordt betaald vanuit de plaats die wordt Pagina 11 van 12

12 bezocht. Keuze vakantie bestemming: op zoek naar iets dat niet in eigen woonplaats, maar wel is op vakantiebestemming. s Zomers: van koeler klimaat, dichtbevolkte steden en vervuilde omgeving naar de zon, stranden, bergen, landelijke gebieden en culturele monumenten van Zuid-Europa. s Winters: Alpenlanden. Negatieve factoren: bijvoorbeeld oorlog, politieke instabiliteit, natuurrampen. Nadelen toerisme: buiten toeristen seizoen werkeloosheid hoog: dus economisch erg kwetsbaar. Kan ook leiden tot ongelijkheden binnen een land. Milieu kan leiden. Botsingen van culturen. Pagina 12 van 12

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, 2 en 3, Migratie en vervoer

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, 2 en 3, Migratie en vervoer Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, 2 en 3, Migratie en vervoer Samenvatting door een scholier 1199 woorden 3 april 2003 6,2 29 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Hoofdstuk 1 Paragraaf

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit Samenvatting Aardrijkskunde Migratie & mobiliteit Samenvatting door een scholier 825 woorden 24 juli 2005 7,2 19 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: On the move 1. Waar het gras groener is

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier

Nadere informatie

6,1. Wat is migratie? On the move. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 2.

6,1. Wat is migratie? On the move. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 2. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni 2009 6,1 33 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2.1 Migratie Wat is migratie? migratie = van woonplaats veranderen Als je let op de

Nadere informatie

De Geo VWO Migratie en Mobiliteit Mensen in beweging

De Geo VWO Migratie en Mobiliteit Mensen in beweging Samenvatting door een scholier 3515 woorden 13 juni 2008 5,9 19 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo De Geo VWO Migratie en Mobiliteit Mensen in beweging - Forensisme: Regelmatig heen en weer

Nadere informatie

4,3. 1 Kolonialisme en Zuid-Noordmigratie. 2 Arbeidsmigratie. Samenvatting door een scholier 1878 woorden 18 januari keer beoordeeld

4,3. 1 Kolonialisme en Zuid-Noordmigratie. 2 Arbeidsmigratie. Samenvatting door een scholier 1878 woorden 18 januari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1878 woorden 18 januari 2005 4,3 22 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Hoofdstuk 1: de Reis naar het Noorden 1 Kolonialisme en Zuid-Noordmigratie - De migratiecontacten

Nadere informatie

De politieke situatie in Oost-Europa leidt tot politieke decompartimentering: staten vallen uiteen in

De politieke situatie in Oost-Europa leidt tot politieke decompartimentering: staten vallen uiteen in Boekverslag door A. 1662 woorden 6 december 2002 6.7 99 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardrijkskunde Domein Migratie en Mobiliteit Hoofdstuk 1 Migratiestromen 1 Hoe vinden migratiestromen op wereldschaal

Nadere informatie

De feiten: arbeidsmigratie door de jaren heen

De feiten: arbeidsmigratie door de jaren heen De feiten: arbeidsmigratie door de jaren heen Jeannette Schoorl Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) Den Haag NIDI/NVD/CBS Seminar arbeidsmigratie 30 maart 2011 Onderwerpen Historische

Nadere informatie

Bevolkingsspreiding. Waar zit iedereen? Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist. B. Onjuist

Bevolkingsspreiding. Waar zit iedereen? Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist. B. Onjuist Bevolking Waar zit iedereen? Waar zit iedereen? Bevolkingsspreiding Vraag 1 van 9 Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist B. Onjuist De manier waarop de bevolking over een gebied

Nadere informatie

Migratie is een ingewikkeld onderwerp. In het algemeen gaat het bij migratie om een permanente verandering van woongemeente.

Migratie is een ingewikkeld onderwerp. In het algemeen gaat het bij migratie om een permanente verandering van woongemeente. Samenvatting door een scholier 2065 woorden 26 september 2003 5.5 39 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 9_ Migratie is een ingewikkeld onderwerp. In het algemeen gaat het bij migratie om een

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt door een scholier 1713 woorden 9 december 2001 5,9 272 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat is na 1980 het patroon

Nadere informatie

6, Samenvatting door een scholier 1344 woorden 19 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6, Samenvatting door een scholier 1344 woorden 19 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door een scholier 1344 woorden 19 juni 2006 6,3 16 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Atlantis Atlantis HAVO uitgeverij: ThiemeMeulenhoff Aardrijkskunde samenvatting Migratie en Vervoer:

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk door een scholier 1420 woorden 23 mei 2001 7,5 344 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het patroon van de binnenlandse migratie in de VS sinds

Nadere informatie

Allochtonen, 2012 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl)

Allochtonen, 2012 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl) Indicator 13 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2012 woonden er in Nederland

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse Migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse Migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse Migratie in de VS Werkstuk door een scholier 2966 woorden 1 januari 2003 7,6 254 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het onderzoeksterrein Mijn onderzoeksterrein is

Nadere informatie

Aardrijkskunde Hoofdstuk 1

Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1384 woorden 4 oktober 2005 6 4 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 Geografische mobiliteit: mensen die zich verplaatsen omdat ze ergens anders

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door V. 1441 woorden 21 mei 2017 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Wat is een stad? 4 kenmerken: - Een bepaalde,

Nadere informatie

Twee belangrijke aardrijkskunde vragen zijn waar komt iets voor? En waarom is het daar? Verklaring zoek je in interne factoren en externe factoren.

Twee belangrijke aardrijkskunde vragen zijn waar komt iets voor? En waarom is het daar? Verklaring zoek je in interne factoren en externe factoren. Samenvatting door Cristel 1008 woorden 26 juni 2016 7,1 3 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het grensgebied tussen Mexico en de VS: Illegalen overschrijding van Mexicanen richting de verenigde staten.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie en vervoer

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie en vervoer Samenvatting Aardrijkskunde Migratie en vervoer Samenvatting door een scholier 1310 woorden 22 februari 2004 6,2 32 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Migratie en vervoer Hoofdstuk 1: Migratiestromen

Nadere informatie

CBS-berichten: Arbeidsmigratie naar en uit Nederland

CBS-berichten: Arbeidsmigratie naar en uit Nederland André Corpeleijn* Inleiding Arbeidsmigratie is de laatste tien jaar weer in de belangstelling gekomen. De uitbreiding van de Europese Unie en de komst van Oost-Europese werknemers naar Nederland hebben

Nadere informatie

Antwoorden Aardrijkskunde H1 bevolking 1.7 t/m 1.9 en workitout

Antwoorden Aardrijkskunde H1 bevolking 1.7 t/m 1.9 en workitout Antwoorden Aardrijkskunde H bevolking.7 t/m.9 en workitout Antwoorden door een scholier 49 woorden april 08,7 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk Bevolking - antwoorden.7

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-II

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-II Eindexamen aardrijkskunde havo 000-II 3 Antwoordmodel Migratie en Vervoer Maximumscore de aantrekkingskracht van Frankrijk als voormalig koloniaal moederland / de gemeenschappelijke taal Maximumscore Uit

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 Samenvatting door L. 382 woorden 27 juni 206 0 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde H3 Par 2 Een stad heeft 4 kenmerken: - een bepaalde, per land verschillende omvang;

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, Migratie en Mobiliteit

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, Migratie en Mobiliteit Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, Migratie en Mobiliteit Samenvatting door een scholier 1112 woorden 19 juni 2007 6,8 11 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Atlantis Urbanisatie (tot 1960)»

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H3 Paragraaf

Samenvatting Aardrijkskunde H3 Paragraaf Samenvatting Aardrijkskunde H3 Paragraaf 2.1 2.2 Samenvatting door J. 1113 woorden 6 februari 2013 7,9 11 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 3 paragraaf 2.1 en 2.2 2.1 Een

Nadere informatie

5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september 2003 5.2 49 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik wil wat vertellen over sommige bevolkingsgroepen die uit andere landen in ons lang

Nadere informatie

Cirkelmigratie: mensen blijven heen en weer reizen tussen bijvoorbeeld Nederland en het herkomstland. Voorwaarden voor het ontstaan hiervan zijn:

Cirkelmigratie: mensen blijven heen en weer reizen tussen bijvoorbeeld Nederland en het herkomstland. Voorwaarden voor het ontstaan hiervan zijn: Samenvatting door een scholier 2218 woorden 19 juni 2003 6.7 39 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 On the move Paragraaf 1 Waar het gras groener is Mensen denken vaak elders te vinden wat ze

Nadere informatie

Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Globalisering

Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Globalisering Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Global Aantekening door F. 617 woorden 6 maart 2013 5,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 1: Wereldglobal 2,3 Global: Global verandert

Nadere informatie

Migratie en pendel Twente. Special bij de Twente Index 2015

Migratie en pendel Twente. Special bij de Twente Index 2015 Migratie en pendel Twente Special bij de Twente Index 2015 Inhoudsopgave Theorieën over wonen, verhuizen 3 Kenmerken Twente: Urbanisatiegraad en aantal inwoners 4 Bevolkingsgroei grensregio s, een vergelijking

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2006 - II

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2006 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. MIGRATIE EN DE MULTICULTURELE SAMENLEVING kaarten 1 en 2 Spreiding allochtonen in Den Haag kaart 1 kaart 2 uit Indonesië totaal

Nadere informatie

Emigrerende Nederlander heeft nooit heel erge haast

Emigrerende Nederlander heeft nooit heel erge haast Tekst 4 Emigrerende Nederlander heeft nooit heel erge haast 5 10 15 20 25 30 35 40 (1) Postbodes gezocht. Standplaats: Reykjavik. Vereist: een goede conditie. Kennis van de IJslandse taal niet nodig. Zomaar

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde C Bevolkingsgroei

Praktische opdracht Wiskunde C Bevolkingsgroei Praktische opdracht Wiskunde C Bevolkingsgroei Praktische-opdracht door een scholier 2048 woorden 22 april 2003 5,9 100 keer beoordeeld Vak Wiskunde C PRACTISCHE OPDRACHT WISKUNDE: BEVOLKING Inhoudsopgave:

Nadere informatie

DE WERELD VAN DE GROTE STAD

DE WERELD VAN DE GROTE STAD DE WERELD VAN DE GROTE STAD VIER KENMERKEN VAN HET BEGRIP STAD Een bepaalde omvang, per land verschillend Een hoge bebouwingsdichtheid in vergelijking met het omringende gebied Een beroepsbevolking die

Nadere informatie

Migratie Ned - Dld vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Migratie Ned - Dld vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 29 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82643 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, migratie en vervoer

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, migratie en vervoer Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, migratie en vervoer Samenvatting door een scholier 2096 woorden 28 oktober 2007 3,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Atlantis Samenvatting atlantis

Nadere informatie

9,2. Antwoorden door een scholier 1786 woorden 1 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Oefentoets hoofdstuk 3

9,2. Antwoorden door een scholier 1786 woorden 1 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Oefentoets hoofdstuk 3 Antwoorden door een scholier 1786 woorden 1 april 2011 9,2 4 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Oefentoets hoofdstuk 3 Globalisering in steden: grootstedelijke gebieden in de VS 1 Bekijk bron 7. De bron

Nadere informatie

7,5. Par.1 Migratie van en naar Afrika. Par. 2 Sudan, een mozaïek aan volken. Samenvatting door een scholier 2082 woorden 23 januari 2007

7,5. Par.1 Migratie van en naar Afrika. Par. 2 Sudan, een mozaïek aan volken. Samenvatting door een scholier 2082 woorden 23 januari 2007 Samenvatting door een scholier 2082 woorden 23 januari 2007 7,5 16 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Migratie en Mobiliteit. Hoofdstuk 1. Afrika, continent van migratiestromen. Par.1 Migratie

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1974 woorden 7 juni 2005 5,9 156 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer H5: Nederland, een multiculturele samenleving

Nadere informatie

1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12

1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12 inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling

Nadere informatie

Hoofdstuk. Migratie. in België

Hoofdstuk. Migratie. in België 17 Hoofdstuk 2 Migratie in België Dit hoofdstuk duikt in de migratiestatistieken van België. Zo komen niet alleen de stocks van de buitenlandse bevolking aan bod, maar ook cijfers rond de immigratie- en

Nadere informatie

7.4. Boekverslag door E woorden 24 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde

7.4. Boekverslag door E woorden 24 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde Boekverslag door E. 2247 woorden 24 september 2002 7.4 244 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Probleemstelling Na het maken van de deelvragen als voorbereiding, probeer ik een goed antwoord te vinden op

Nadere informatie

Onderzoeksflits. Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons. IB Onderzoek, 22 mei Utrecht.

Onderzoeksflits. Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons. IB Onderzoek, 22 mei Utrecht. Onderzoeksflits Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons IB Onderzoek, 22 mei 2015 Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-I

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-I Eindexamen aardrijkskunde havo 000-I 3 Antwoordmodel Migratie en Vervoer Uit het antwoord moet blijken dat in de centrale stad (Amsterdam) het percentage 75-plussers afneemt, terwijl dit percentage in

Nadere informatie

Brusselse bevolking per nationaliteitsgroep - alle leeftijden (2014)

Brusselse bevolking per nationaliteitsgroep - alle leeftijden (2014) Dat onze samenleving steeds diverser wordt is een open deur intrappen. Opeenvolgende migratiestromen brachten mensen uit alle hoeken van de wereld naar Brussel: werknemers uit Italië, Spanje, Marokko,

Nadere informatie

Fact sheet. Concentraties van allochtone ouderen en jongeren,

Fact sheet. Concentraties van allochtone ouderen en jongeren, Fact sheet nummer 1 maart 2004 Concentraties van allochtone ouderen en jongeren, 1994-2003 Waar in Amsterdam wonen allochtone jongeren en ouderen? Allochtonen wonen vaker dan autochtonen in gezinsverband

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.

Nadere informatie

Allochtonen, 2013 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl)

Allochtonen, 2013 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (http://www.clo.nl) Allochtonen, 2013 Indicator 22 januari 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 woonden

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038 Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-085 18 december 2008 9.30 uur Bevolking groeit tot 17,5 miljoen in 2038 Nog 1 miljoen inwoners erbij, inwonertal zal harder groeien dan eerder gedacht

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, Migratie, zorg of zegen?

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, Migratie, zorg of zegen? Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, Migratie, zorg of zegen? Samenvatting door een scholier 3173 woorden 20 juni 2005 5,9 68 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Atlantis Hoofdstuk 1 Migratie,

Nadere informatie

Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2018 Voor vragen: Feiten en cijfers 2017 Bevolking

Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2018 Voor vragen: Feiten en cijfers 2017 Bevolking Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2018 Voor vragen: h.van.eijken@dronten.nl Feiten en cijfers 2017 Bevolking Inleiding Wat is Dronten feiten en cijfers Dit document is een jaarlijks rapport met

Nadere informatie

7,7. Werkstuk door een scholier 2122 woorden 23 maart keer beoordeeld. Maatschappijleer. Wat is het probleem?

7,7. Werkstuk door een scholier 2122 woorden 23 maart keer beoordeeld. Maatschappijleer. Wat is het probleem? Werkstuk door een scholier 2122 woorden 23 maart 2002 7,7 35 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Wat is het probleem? We hebben dit onderwerp gekozen omdat dit ons het meest aansprak en omdat niemand

Nadere informatie

Migratie en mobiliteit.

Migratie en mobiliteit. Migratie en mobiliteit. Hoofdstuk 1: On the move. Deelvragen: - Welke vormen van migratie kun je onderscheiden? - Welke oorzaken en gevolgen hebben al deze ruimtelijke verplaatsingen? Par. 1: Waar het

Nadere informatie

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2014

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2014 Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 214 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw % Man

Nadere informatie

5,5. Werkstuk door een scholier 1890 woorden 25 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

5,5. Werkstuk door een scholier 1890 woorden 25 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1890 woorden 25 juni 2008 5,5 10 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde INLEIDING Deze P.O. bestaat uit hoofd- en deelvragen. Ik ga dit onderzoek uitvoeren in mijn eigen omgeving;

Nadere informatie

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2015

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2015 Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 215 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw % Man

Nadere informatie

Totaal

Totaal Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2013 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw %

Nadere informatie

Totaal

Totaal Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2012 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw %

Nadere informatie

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari 2004 6,4 39 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 4 een multiculturele samenleving Opdracht 1 a) Aardappelen

Nadere informatie

De Geo. 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 2. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 2. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 2 www.degeo-online.nl 1ste druk 2 De toekomst van Nederland Start 1 a Onbereikbaarheid Randstad; vergrijzing; waterberging op de

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 769 woorden 2 juni 202 6,7 54 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2 De wereld van een grote stad Een stad heeft

Nadere informatie

Auteur: Gemeente Dronten Datum: 4 april 2017 Voor vragen: Feiten en cijfers 2016 Bevolking

Auteur: Gemeente Dronten Datum: 4 april 2017 Voor vragen: Feiten en cijfers 2016 Bevolking Auteur: Gemeente Dronten Datum: 4 april 2017 Voor vragen: h.van.eijken@dronten.nl Feiten en cijfers 2016 Bevolking Inleiding Wat is Dronten feiten en cijfers Dit document is een jaarlijks rapport met

Nadere informatie

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010 FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage

Nadere informatie

Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2019 Voor vragen: Feiten en cijfers 2018 Bevolking

Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2019 Voor vragen: Feiten en cijfers 2018 Bevolking Auteur: Gemeente Dronten Datum: Februari 2019 Voor vragen: h.van.eijken@dronten.nl Feiten en cijfers 2018 Bevolking Inleiding Wat is Dronten feiten en cijfers Dit document is een jaarlijks rapport met

Nadere informatie

Demi Smit Sarah Lingaard. Atlas van de toekomst

Demi Smit Sarah Lingaard. Atlas van de toekomst Demi Smit Sarah Lingaard Atlas van de toekomst 1 Introductie: Wij hebben de Atlas van onze toekomst gemaakt met daarin onze ideeën voor Nederland in 2040. Hierin hebben wij geprobeerd weer te geven hoe

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet Demografische ontwikkelingen in 2005: emigratie stopt groei Amsterdamse bevolking

Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet Demografische ontwikkelingen in 2005: emigratie stopt groei Amsterdamse bevolking Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet nummer 7 november 2006 Demografische ontwikkelingen in 2005: emigratie stopt groei Amsterdamse bevolking Na een aantal jaren van groei is door een toenemend vertrek

Nadere informatie

Onderbouwing van de keuze van de vluchtelingengemeenschappen binnen het project

Onderbouwing van de keuze van de vluchtelingengemeenschappen binnen het project Februari 2014 Onderbouwing van de keuze van de vluchtelingengemeenschappen binnen het project Vooraf In het project Ongekend bijzonder, de bijdragen van vluchtelingen aan de stad worden in het totaal 200

Nadere informatie

Gemengd Amsterdam * in cijfers*

Gemengd Amsterdam * in cijfers* Gemengd Amsterdam * in cijfers* Tekst: Leen Sterckx voor LovingDay.NL Gegevens: O + S Amsterdam, bewerking Annika Smits Voor de viering van Loving Day 2014 op 12 juni a.s. in de Balie in Amsterdam, dat

Nadere informatie

Factsheet Demografische ontwikkelingen

Factsheet Demografische ontwikkelingen Factsheet Demografische ontwikkelingen 1. Inleiding In deze factsheet van ACB Kenniscentrum aandacht voor de demografische ontwikkelingen in Nederland en in het bijzonder in de provincie Noord-Holland.

Nadere informatie

Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet Demografische ontwikkelingen: blijvende groei Amsterdamse bevolking

Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet Demografische ontwikkelingen: blijvende groei Amsterdamse bevolking Dienst Ruimtelijke Ordening Fact sheet nummer 7 november 2005 Demografische ontwikkelingen: blijvende groei Amsterdamse bevolking Het inwonertal van Amsterdam is in 2004 met ruim 4.000 personen tot 742.951

Nadere informatie

Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid

Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid INBURGERINGSPROGRAMMA Trajectbegeleider: TB Nederlands als Tweede Taal: NT2 Maatschappelijke Oriëntatie: MO Toekomstplannen

Nadere informatie

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig?

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Presentatie voor de werkconferentie Het Vitale Noorden Martiniplaza, Groningen, 22 mei 2013 Prof.dr. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse

Nadere informatie

De eerste immigranten: Engelsen aan de Oostkust: 13 koloniën (overzees gebied), bestuurt door Engeland.

De eerste immigranten: Engelsen aan de Oostkust: 13 koloniën (overzees gebied), bestuurt door Engeland. Samenvatting door een scholier 2436 woorden 28 november 2012 4,5 60 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Paragraaf 1 De multiculturele samenleving in de Vs Eerste migranten: Oorspronkelijke

Nadere informatie

Samenvatting. De belangrijkste bevindingen per migratietype

Samenvatting. De belangrijkste bevindingen per migratietype Samenvatting In deze studie is voor de belangrijkste migratietypen (arbeid, gezin, studie en asiel) een overzicht gemaakt van de omvang, de verdeling over de herkomstlanden en de demografische samenstelling

Nadere informatie

*spreidingspatronen van migranten- en andere bevolkingsgroepen in grote steden beschrijven oude woonwijken achterstandswijk/buurt

*spreidingspatronen van migranten- en andere bevolkingsgroepen in grote steden beschrijven oude woonwijken achterstandswijk/buurt Specificaties examenprogramma Aardrijkskunde vmbo Migratie en de multiculturele samenleving BB Explicitering bij de eindtermen De kandidaat kan Onderdeel 1 de maatschappelijke en ruimtelijke segregatie

Nadere informatie

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig?

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Presentatie voor de werkconferentie Het Vitale Noorden Martiniplaza, Groningen, 22 mei 2013 Prof.dr. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Ruimtelijke

Nadere informatie

fluchskrift Vergrijzing in Fryslân neemt toe Aantal senioren sterk gestegen Aantal 65-plussers in Fryslân, /2012

fluchskrift Vergrijzing in Fryslân neemt toe  Aantal senioren sterk gestegen Aantal 65-plussers in Fryslân, /2012 Vergrijzing in Fryslân fluchskrift Vergrijzing in Fryslân neemt toe In Fryslân wonen op 1 januari 2011 647.282 inwoners. De Friese bevolking groeit nog jaarlijks. Sinds 2000 is het aantal inwoners toegenomen

Nadere informatie

2. Groei allochtone bevolking fors minder

2. Groei allochtone bevolking fors minder 2. Groei allochtone bevolking fors minder In 23 is het aantal niet-westerse allochtonen met 46 duizend personen toegenomen, 19 duizend minder dan een jaar eerder. De verminderde groei vond vooral plaats

Nadere informatie

Het onderdeel van aardrijkskunde dat zich bezighoudt met de bevolkingsomvang en de bevolkingssamenstelling wordt demografie genoemd.

Het onderdeel van aardrijkskunde dat zich bezighoudt met de bevolkingsomvang en de bevolkingssamenstelling wordt demografie genoemd. Rekenen aan bevolkingscijfers Introductie Het aantal mensen in een gebied is niet steeds gelijk. De bevolkingsomvang verandert voortdurend. Er worden kinderen geboren en er gaan mensen dood. Ook kunnen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde 4 en 5. Inhoudsopgave. Tekstsamenvatting Pagina 2 t/m 5 Basisboek Pagina 6 t/m 7. 1 P a g e

Samenvatting Aardrijkskunde 4 en 5. Inhoudsopgave. Tekstsamenvatting Pagina 2 t/m 5 Basisboek Pagina 6 t/m 7. 1 P a g e Samenvatting Aardrijkskunde 4 en 5 Inhoudsopgave Tekstsamenvatting Pagina 2 t/m 5 Basisboek Pagina 6 t/m 7 1 P a g e Tekstsamenvatting People on the move Verenigde staten: 4 Regio s - Noord-Oosten - Midwesten

Nadere informatie

Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme samenleving

Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme samenleving Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme same Antwoorden door een scholier 2176 woorden 23 juni 2012 3,7 14 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 5a. foto 1 = rooms katholiek 5b. rooms katholiek

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer nederland, een multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1458 woorden 27 juni 2007 5,5 39 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 5: Nederland, een

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

Migranten: wie komen, wie gaan terug en wie laten hun gezin overkomen?

Migranten: wie komen, wie gaan terug en wie laten hun gezin overkomen? Han Nicolaas 1), Arno Sprangers 1), Aslan Zorlu 2) en Joop Hartog 2) In telde Nederland 121 duizend immigranten, 12 duizend minder dan in. Van de immigranten in hadden 87 duizend een niet-nederlandse nationaliteit.

Nadere informatie

4. Kans op echtscheiding

4. Kans op echtscheiding 4. Kans op echtscheiding Niet-westerse allochtonen hebben een grotere kans op echtscheiding dan autochtonen. Tussen de verschillende groepen niet-westerse allochtonen bestaan in dit opzicht echter grote

Nadere informatie

Krimp in Fryslân. Inwonertal

Krimp in Fryslân. Inwonertal Krimp in Fryslân Bevolkingsdaling, lokaal en regionaal, is een vraagstuk van nu én de komende jaren. Hoewel pas over enkele decennia de bevolking van Fryslân als geheel niet meer zal groeien, is in sommige

Nadere informatie

De Oorzaken van Migratie onder de Loep

De Oorzaken van Migratie onder de Loep De Oorzaken van Migratie onder de Loep: Verblijfsrecht in België? De Oorzaken van Migratie onder de Loep Studiedag Vreemd Verleden VVN & VVLG 18 oktober 2010 Nicole de Moor VVN & VVLG Studiedag Vreemd

Nadere informatie

Auteur: Onderzoek en statistiek gemeente Dronten Datum: 28 januari 2016 Voor vragen: Feiten en cijfers 2015 Bevolking

Auteur: Onderzoek en statistiek gemeente Dronten Datum: 28 januari 2016 Voor vragen: Feiten en cijfers 2015 Bevolking Auteur: Onderzoek en statistiek gemeente Dronten Datum: 28 januari 2016 Voor vragen: h.van.eijken@dronten.nl Feiten en cijfers 2015 Bevolking Inleiding Wat is Dronten feiten en cijfers Dit document is

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2, Migratie en mobiliteit

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2, Migratie en mobiliteit Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2, Migratie en mobiliteit Samenvatting door een scholier 2279 woorden 26 maart 2009 5,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Atlantis Hoofdstuk 1 - Migratie,

Nadere informatie

De Geo. 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 2 1, 2 en 3. 1ste druk

De Geo. 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 2 1, 2 en 3.  1ste druk De Geo 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 2 1, 2 en 3 www.degeo-online.nl 1ste druk 2 De toekomst van Nederland Start 1 a Onbereikbaarheid Randstad; vergrijzing; waterberging

Nadere informatie

Thema 5 Over de grens. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Emigranten. Immigranten. Onder de loep. Begrippen. verblijfsvergunning.

Thema 5 Over de grens. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Emigranten. Immigranten. Onder de loep. Begrippen. verblijfsvergunning. Meander Samenvatting groep 7 Thema 5 Over de grens Samenvatting Emigranten Je kunt verschillende redenen hebben om te emigreren, zoals werk of de drukte in Nederland ontvluchten. Zo kun je van het dichtbevolkte

Nadere informatie

Inhoudsopgave hoofdstuk 2

Inhoudsopgave hoofdstuk 2 -46- Inhoudsopgave hoofdstuk 2 Samenvatting hoofdstuk 2 Tabellen: 2.1 Loop van de bevolking 2.2 Loop van de bevolking in Haaglanden per gemeente, Zuid-Holland en Nederland in 2013 2.3 Loop van de bevolking

Nadere informatie

People. Europa telt niet de meeste inwoners, maar heeft. wel de hoogste bevolkingsdichtheid van alle regio s

People. Europa telt niet de meeste inwoners, maar heeft. wel de hoogste bevolkingsdichtheid van alle regio s People Europa telt niet de meeste inwoners, maar heeft wel de hoogste bevolkingsdichtheid van alle regio s in de wereld. De gemiddelde Europeaan wordt steeds ouder en krijgt steeds minder kinderen. Veel

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie en Mobiliteit

Samenvatting Aardrijkskunde Migratie en Mobiliteit Samenvatting Aardrijkskunde Migratie en Mobiliteit Samenvatting door een scholier 1724 woorden 19 december 2006 6,3 7 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1.1 Migratie: Verplaatsing van mensen met als doel

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk door een scholier 1543 woorden 8 januari 2003 6,5 185 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inleiding In dit werkstuk wil ik

Nadere informatie

Regionale Landbouw spreiding van bevolking en werkgelegenheid

Regionale Landbouw spreiding van bevolking en werkgelegenheid Regionale Landbouw spreiding van bevolking en werkgelegenheid H 4 Regionale spreiding van bevolking en werkgelegenheid Als we de wisselwerking tussen de mens en zijn leefomgeving willen analyseren, dan

Nadere informatie

Voorbeeld toetsen aardrijkskunde

Voorbeeld toetsen aardrijkskunde Voorbeeld toetsen aardrijkskunde Vwo doorstromers Lengte toets: 60 minuten 1. De lange adem van de geografie a. Figuur 1 Uiteenvallen Pangea. Ongeveer 200 miljoen jaar geleden begon het supercontinent

Nadere informatie

Sterkste groei bij werknemers

Sterkste groei bij werknemers In 1994 stagneerde de ontwikkeling van de koopkracht nog. In de daarop volgende jaren nam de koopkracht echter steeds sterker toe: met 1% in 1995 tot 1,5% in 1997. De grootste stijging,,7%, deed zich voor

Nadere informatie

Asielzoekers in Nederland

Asielzoekers in Nederland Asielzoekers in Nederland Hanneke Schuurman 5 6 Asielzoekers in Nederland Hanneke Schuurman Uitgeverij Heijink, Hardenberg 7 Auteur: Hanneke Schuurman ISBN: 9789463184496 Coverontwerp: Bertina Schuurman

Nadere informatie