Voorbeeld toetsen aardrijkskunde

Transcriptie

1 Voorbeeld toetsen aardrijkskunde Vwo doorstromers Lengte toets: 60 minuten 1. De lange adem van de geografie a. Figuur 1 Uiteenvallen Pangea. Ongeveer 200 miljoen jaar geleden begon het supercontinent Pangea uit elkaar te vallen. Wat was daarvoor de oorzaak? b. Afrika en Zuid-Amerika liggen nu 2580 km uit elkaar. Reken de snelheid per jaar uit in cm. waarmee deze twee werelddelen uit elkaar drijven. c. Verklaar de titel "De lange adem van de geografie". d. Het kader in figuur 1 geeft het huidige westen van de Verenigde Staten aan. Wat valt op aan de Rocky Mountains (stippeltjeslijn) in vergelijking met de huidige situatie? e. Kies is A, B of C. Waar in de Verenigde Staten zullen nu nog actieve vulkanen te vinden zijn? Leg uit waarom. f. Verklaar het voorkomen van veel sedimentgesteente bij de Grand Canyon (GC) aan de hand van figuur 1. zee land zee Figuur 1: Uiteenvallen Pangea. 1/5

2 2. De Gorges du Verdon De Gorges du Verdon liggen in het zuiden Frankrijk en heeft een diepte van 400 meter. De Verdon ontspringt op 3000 meter in de Alpen. a. Figuur 2 Gorges du Verdon. Uit welk soort gesteente is dit gedeelte van de Gorges opgebouwd? Licht je antwoord toe. b. Is er sprake van laterale continuïteit? c. Voordat er erosie heeft plaatsgevonden is er verwering. Welk type verwering zal hier een grotere rol spelen, mechanische of chemische verwering? Leg je antwoord uit. d. "Een voorwaarde voor het ontstaan van de Gorges du Verdon is de geringe afstand (100 km) tot de Middellandse Zee". Leg deze uitspraak uit. Figuur 2: Gorges du Verdon (bron R. Coenen). 3. Delfstoffen en ontwikkelingslanden a. Wat is het verschil tussen mineralen en ertsen? b. "De economisch winbare hoeveelheid delfstoffen neemt toe als de prijs stijgt", leg deze uitspraak uit. c. De winning van delfstoffen in ontwikkelingslanden gebeurt door een paar westerse ondernemingen. Noem drie nadelen voor het ontwikkelingsland. d. De laatste tien jaar is de ruilvoetverslechtering gestopt. Wat betekent dat en wat is de reden dat het beter wordt? e. Kongo is een rijk land, maar de bevolking is arm. Leg uit aan de hand van de inkomensverdeling hoe de situatie is. f. Een stijging van de prijzen van delfstoffen is mooi voor Kongo, maar wat is een betere oplossing voor de toekomst? 2/5

3 4. Steden a. Wat waren voorwaarden voor de eerste steden in het Midden-Oosten om te ontstaan? b. Hoe veranderde de bevolkingssamenstelling en bevolkingsgrootte op het platteland en in de stad na de Industriële Revolutie? c. In de wetenschap wordt met stadsmodellen gewerkt. Wat houdt een stadsmodel in? d. Welke beperkingen heeft het stadsmodel van Burgess? e. Wat is het voordeel om te werken met een stadsmodel? Bonus: Na verloop van tijd groeiden de steden nog steeds snel qua inwoneraantal. Noem nog een verklaring naast het in 4b gegeven antwoord? 5. Lees de tekst "Oude bedrijven vertrekken uit stadscentra" a. Waarom wil de gemeente het stadscentrum herstructureren? b. Wat is de rol van de provincie bij dit proces van opknappen van stadscentra? c. Wie zijn er betrokken bij het opknappen van de oude binnensteden en voor welke problemen kan dat zorgen? d. Maak een hoofdvraag en twee deelvragen die passen bij de tekst. Oude bedrijven vertrekken uit stadscentra De Brabantse economie groeit razendsnel, daardoor groeit de vraag naar meer bouwgrond voor woon- en kantoorruimte in stadscentra ook elk jaar. De provincie wil die ruimte scheppen door vooral verouderde industriële bedrijven uit de spoor-, snelweg- of kanaalzones van steden te verplaatsen. Ruimte voor kantoren en woningen Niet alleen het platteland 'verrommelt', vindt de Brabantse burger, maar ook de steden. Daarom wil gedeputeerde staten de steden stimuleren om oude industriële bedrijven uit hun spoor-, snelwegen kanaalzones te verplaatsen. Daardoor komt dan ruimte vrij voor bijvoorbeeld de bouw van kantoren en woningen. De binnensteden worden er mooier van! De provincie stimuleert en ondersteunt daarom gemeenten door onder anderen subsidies te verstrekken, zodat zij deze herstructurering versneld op gang kunnen brengen. Hierbij speelt de dienst Ruimtelijke Ordening een belangrijke rol. Subsidie voor vijf projecten De provincie kiest vijf spoor-, snelweg- of kanaalzones uit en komt met geld over de brug, zodat die herstructurering op korte termijn plaats kan vinden. Op 30 juni 2008 heeft de gemeente 's-hertogenbosch als eerste gemeente 5 miljoen Euro ontvangen om veevoederbedrijf Koudijs (De Heus) te verplaatsen en op die plek verplicht ruimte te maken voor een nieuw bedrijvenpark voor creatieve industrie en groenvoorzieningen. Geld van VROM Ook het Ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) stelt geld beschikbaar voor dergelijke binnenstedelijke herontwikkelingsprojecten (vanuit de Nota Ruimte). Uiterlijk in 2013 moeten de eerste resultaten zichtbaar zijn. Dan moet de aankoop van bedrijven rond zijn of moeten bedrijven daadwerkelijk zijn verplaatst. 3/5

4 6. Veldwerk in de stad a. Bekijk de kaart en de legenda. Maak van de bestaande tien categorieën er maximaal vijf. Leg uit waarom je die keuzes maakt. b. Wat valt je op aan de spreiding van uitgaansgelegenheden en is daar een verklaring voor te geven? c. Nijmegen is een stad met een dubbel gezicht, oud en nieuw. Waaruit blijkt dat het een oude stad is met een historische kern? d. Beschrijf drie plaatsen in de stad waar het oude stadspatroon (straten en kavels) anders is. e. De gemeente Nijmegen wil meer te weten komen over het winkelende publiek. Maak vijf vragen die je als gemeente kunt stellen aan het winkelende publiek. f. Hoe zou EduGis kunnen helpen bij het verwerken en conclusies trekken van het onderzoek naar het winkelende publiek. Gebruik tabel 1 als hulpmiddel. Bonus: waardoor heeft Nijmegen een binnenstad met veel nieuwe delen? Tabel 1. Kaarten in EduGis (selectie uit totale lijst van onderwerpen). 1. Bevolking (herkomst) 2. Bevolking (huishoudens) 3. Bevolking (leeftijd) 4. Bevolking (welvaart) 5. Bevolking (werken) 6. Wonen 7. Bevolkingsdichtheid 8. Bodemgebruik 9. Gemeenten, wijken en buurten 10. Historische kaarten 11. Hoogte 12. Kadastrale gegevens 13. Milieu 14. Overstromingsschade 15. Provincies (inwoners) 16. Ruimtegebruik 17. Topografie 18. Wegen en straten 4/5

5 5/5