Als u voor kwaliteit kiest. Is de Pool de nieuwe Marokkaan of de nieuwe Jood? In discriminatie kun je niet wonen VIA info voor en oproep aan politiek

Transcriptie

1 Als u voor kwaliteit kiest Is de Pool de nieuwe Marokkaan of de nieuwe Jood? In discriminatie kun je niet wonen VIA info voor en oproep aan politiek

2 Retouradres Postbus JC Tilburg De Leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Datum: 10 februari 2012 Betreft: VIA info voor en oproep aan politiek: in discriminatie kun je niet wonen Geachte leden van de Tweede Kamer, Hierbij treft u informatie van de Vereniging van Internationale Arbeidsbemiddelaars (VIA), de branchevereniging voor ondernemers die de hoogste kwaliteit nastreven in de internationale arbeidsbemiddeling. In navolging op onze VIA visie op werken met arbeidsmigranten van 12 april 2011 vragen wij nu uw aandacht voor recente hot items met betrekking tot het uitzenden van arbeidsmigranten: 1. PVV meldpunt 2. SKIA meldpunt 3. landelijk keurmerk huisvesting 4. scheiding wonen en werken 5. 20% norm inhouding voor huisvesting urige werkweek De VIA wil met uw hulp misstanden en oneerlijke concurrentie tegengaan, de kwaliteit van internationale arbeidsbemiddeling in Nederland verhogen en MVO versterken. Mocht u vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met ondergetekende. Hartelijke groeten, Mr. drs. Claudia C.B. Füss Directeur VIA directeur@via-eu.com 2

3 1. PVV meldpunt Discriminatie De VIA is geschokt over de discriminerende wijze waarop een van uw Kamerfracties, de PVV, omspringt met doelgroepen. De stigmatiserende PVV website veroorzaakt veel onrust onder arbeidsmigranten, werkgevers (zowel in- als uitleners) en andere EU-landen. Deze website lijkt enkel gericht op het opzetten van Nederlanders tegen arbeidsmigranten. De VIA vindt het opzetten van Nederlanders tegen arbeidsmigranten onwenselijk en onnodig. De website levert geen reëel beeld op van cijfers achter de meldingen: - hoe wordt voorkomen dat 1 persoon meerdere malen dezelfde melding doet? - hoe wordt de juistheid van de melding nagegaan? De website lijkt slechts gericht op een doel: vaststellen dat het slecht is gesteld met de normen en waarden van arbeidsmigranten in Nederland. Of dat nu zo is, of niet. De sensatiebeluste rol van de media op het thema arbeidsmigranten wordt bovendien misbruikt. Iedereen weet dat goed nieuws geen nieuws is. Uit hun verband gerukte en/of niet onderbouwde krantenkoppen worden gebruikt als bewijs voor de PVV stelling dat arbeidsmigranten zich misdragen en dat Nederlanders hiervan de dupe zijn. Dat cijfers aantonen dat er geen sprake is van verdringing (conclusie van uw Tweede Kamer Commissie Lura) en dat er niet meer overlast plaatsvindt dan van andere in Nederland wonende mensen (conform bijvoorbeeld informatie van de Politie over rijgedrag) wordt niet op de website vermeld. Sterker nog positieve geluiden kunnen niet eens worden gemeld op de site! Positieve geluiden De VIA vraagt aandacht voor positieve geluiden van werken met arbeidsmigranten, zoals: - arbeidsmigranten zijn onmisbaar voor de Nederlandse economie o verrichten werk dat Nederlanders niet willen doen o vullen arbeidsplaatsen in sectoren waar vergroening en vergrijzing toeslaan o hebben een hoge arbeidsproductiviteit - arbeidsmigranten vullen gaten in de vastgoedsector o huren onverkochte huizen, leegstaande kantoorpanden en slooppanden - arbeidsmigranten dragen bij aan het Nederlandse sociale stelsel o dragen premies af en krijgen minder terug - arbeidsmigranten zijn zeer goede carpoolers o verminderen files o zorgen voor minder CO2-uitstoot 3

4 2. SKIA meldpunt Concrete oplossingen Het komt voor dat mensen overlast veroorzaken. Dat kunnen Nederlanders en andere ingezetenen zijn. Op de website van SKIA kunnen omwonenden sinds september 2011 onder vermelding van NAW gegevens melding maken van overlast. SKIA koppelt ontvangen meldingen terug aan gemeenten, uitzendbureaus en politie, waarna actie wordt ondernomen om de onderlinge relatie tussen mensen te herstellen. Waarom dit meldpunt? Het SKIA meldpunt is onderdeel van de contactpagina van de SKIA website. SKIA is de Stichting Keurmerk Internationale Arbeidsbemiddelaars. Deze stichting is 2005 door de VIA opgericht om voorkomende misstanden bij uitzenden van arbeidsmigranten tegen te gaan. De keurmerkhouders laten zich jaarlijks controleren op goed werkgeverschap en op de kwaliteit van aan arbeidsmigranten aangeboden huisvesting. VIA leden moeten in het bezit zijn van een SKIA certificaat. Het SKIA certificaat is een lidmaatschapseis. VIA leden willen uitblinken in kwaliteit. Zij vinden dat als zij huisvesting aanbieden aan arbeidsmigranten, de kwaliteit daarvan goed moet zijn, maar willen ook dat de bewoners van de huisvesting zich houden aan Nederlandse normen en regelgeving. Daar hoort ook een meldpunt bij als instanties of omwonenden vinden dat de kwaliteit ondanks de controles te wensen over laat. SKIA certificering staat open voor elke organisatie die huisvesting aanbiedt. Dit kunnen dus bijvoorbeeld ook zijn vastgoedaanbieders die geen werkgever zijn en wooncorporaties. Toegevoegde waarde website Wat vindt u nog meer op deze site? De site bevat de mogelijkheid: - voor gemeenten om lokale (RO) regelgeving te uploaden, contactgegevens van huisvesters na te gaan en beoordelingsrapporten van goed werkgeverschap en huisvesting in te zien - voor werkgevers om hun huisvesting op adresniveau te registreren - voor certificerende instanties om hun beoordelingsrapporten te uploaden - voor vastgoedaanbieders om vraag en aanbod van huisvesting bij elkaar te brengen (de pandenbank ) - voor woningzoekenden om de kwaliteitseisen van huisvesting en goed werkgeverschap te checken Beste jongetjes en meisjes Waarom is er een relatief klein aantal aangesloten VIA en SKIA ondernemers? Het kost tijd, geld en moeite om het beste jongetje of meisje van de klas te zijn. Voor veel ondernemers is dit een reden om zich niet te laten certificeren. Waarom zou je je immers laten certificeren als de overheid dit niet voorschrijft of stimuleert? Waarom zou je jaarlijks duizenden euro s betalen voor een controle die meer aandacht van overheden richting jouw huisvesting oplevert, terwijl malafide bedrijven ongestoord zaken kunnen doen? De bij VIA en SKIA aangesloten leden geloven in de kracht van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Zij vinden dat ook in economisch slechte tijden kwaliteit in ondernemen voorop moet staan. 4

5 3. Landelijk keurmerk huisvesting (LKH) Verschillen SKIA - LKH Het SKIA keurmerk heeft een landelijke dekking. Duizenden huizen in heel Nederland worden jaarlijks gecontroleerd op basis van de SKIA norm. De VIA is tevreden over het SKIA keurmerk. Goed werkgeverschap en hygiënische, veilige huisvesting zijn het gevolg. Toch werkt de VIA mee aan het tot stand brengen van een nieuw landelijk keurmerk voor huisvesting. Waarom? De VIA wil de wildgroei die dreigt te ontstaan op het gebied van huisvestingsnormen en controles tegen gaan. Daarnaast wil de VIA stimuleren dat meer ondernemers hun huisvesting laten certificeren. Helaas is de door VIA gewenste hoge kwaliteit van de SKIA norm en kwantiteit van de controles niet overgenomen in de nieuwe landelijke norm. Maar de VIA staat wel achter de nieuwe norm: door de wat lagere maatstaf in kwaliteit en kwantiteit zullen waarschijnlijk meer ondernemers zich willen laten certificeren. De SKIA normen zullen naast het landelijk keurmerk huisvesting voor VIA leden aanvullend blijven gelden. Zo blijven VIA leden in positieve zin uitblinken in kwaliteit van werkgeverschap en huisvesting en weten opdrachtgevers die kiezen voor kwaliteit van menselijk kapitaal nog steeds met wie ze het beste zaken kunnen doen. Slagingsfactoren LKH Een aantal zaken is voor het slagen van het landelijk keurmerk van belang, daaronder: - niet alleen uitzendkoepels, maar ook andere sectoren die huisvesting aanbieden -zoals de agrarische sector, vleessector, bouwsector en transportsector- gaan de norm hanteren als lidmaatschapseis - gemeenten investeren in uniform RO- en handhavingsbeleid op bovenregionaal niveau - de norm wordt opgenomen in de CAO s van de diverse sectoren en gemeentelijk beleid - de overheid verbindt positieve gevolgen aan LKH certificering (bv. eis in aanbesteding) en pakt geconstateerde misstanden hard aan (pakkans verhogen, hardere sancties) - controle van de norm is in handen van onafhankelijke instellingen, waarvan de controles en medewerkers jaarlijks op kwaliteit worden getoetst - registratie van gecertificeerde huizen wordt inzichtelijk voor overheden op huisniveau - Rijk, gemeenten en corporaties investeren in realisatie van voldoende huisvesting - de organisatie die zorg draagt voor borging van de norm heeft onafhankelijke bestuurders Macht - PPS Op dit moment heeft een kleine groep vertegenwoordigers van de markt (te) veel macht over de kwaliteit van controles en heeft de overheid te weinig zicht op de procedures en daadwerkelijke uitvoering daarvan door de sector zelf. Publiek-private samenwerking en meer transparantie heeft daarom voor de VIA de voorkeur. De discussie over de keuze zelfregulering of herinvoering van het vergunningstelsel wordt daarmee overbodig. 5

6 4. Scheiding van wonen en werken Doel middel Een veelgehoorde kreet onder vakbonden, overheden en een aantal werkgevers is ontkoppel wonen en werken. De VIA staat niet achter een geforceerde scheiding. De VIA wil de kwaliteit van huisvesting verhogen en eventueel bestaande afhankelijkheid van arbeidsmigranten verlagen. Door eenzijdig in te zetten op het scheiden van wonen en werken worden doel en middel door elkaar gehaald. Er zijn altijd bedrijven die kwaad willen: die huisvesting aanbieden om er grof geld aan te verdienen of te veel mensen huisvesten in slechte woonomstandigheden. Die ondernemers moeten worden aangepakt. Op termijn, wanneer voldoende kwalitatief aanbod en controle daarop is gerealiseerd, kan vanzelf een scheiding van wonen en werken volgen. Waarom huisvesten door werkgevers? Werkgevers die tevens huisvesten doen dat uit een morele verplichting. Zij willen zorg dragen voor de medewerkers die onder hun hoede in Nederland werkzaam zijn, wanneer deze niet kiezen voor het vinden van zelfstandige woonruimte. Bovendien is het aanbieden van zorgvuldige huisvesting door werkgevers een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde om arbeidsmigranten aan te trekken voor werk in Nederland. Net als de economie in bijvoorbeeld de regio Zuidoost-Brabant groot is geworden met de combinatie wonen-werk; grote bedrijven hebben vroeger werknemers elders uit het land kunnen aantrekken door hen behalve werk ook woonruimte te verschaffen. Problemen door scheiding Door te pleiten voor een strikte scheiding wordt het kind met het badwater weggegooid. Op dit moment bestaat er zicht op de gecertificeerde en gecontroleerde huisvesting door uitzendbureaus en andere werkgevers. Controle vormt de beste waarborg voor het toetsen van kwaliteit. Door deze zorg bij uitzendbureaus weg te halen: - verdwijnt het zicht op de kwaliteit van huisvesting - moeten meer dan honderdduizend arbeidsmigranten die nu worden gehuisvest door uitzendbureaus en andere werkgevers zelf huisvesting zoeken op de krappe Nederlandse woningmarkt alternatieven zijn niet eenvoudig voor handen - verdwijnen contacten tussen werkgevers en gemeenten, wijk en politie over het tegengaan van overlast op het gebied van parkeren, geluid etc. - moet worden gestimuleerd of afgedwongen dat woningcorporaties en andere aanbieders dezelfde kwaliteitsnormen gaan hanteren als bijvoorbeeld de SKIA norm - gaat men voorbij aan het ontbreken van een wettelijke basis om wonen en werken te verbieden 6

7 Aanpakken afhankelijkheidsrelatie De afhankelijkheidsrelatie tussen werkgever en werknemer kan op diverse andere manieren worden aangepakt. De VIA heeft om die reden in januari en februari 2012 bij de CAO onderhandelingen in het kader van de CAO voor Uitzendkrachten onder meer ingebracht: geen verplichte afname van diensten (eten, vervoer etc.), tenzij vooraf overeengekomen geen dubbele verhuur van hetzelfde bed geen gedwongen huisvesting bij werkaanbod huisvesters hanteren een privacy code, waarbij een degelijk beheer van de woning goed mogelijk blijft een transparante loonstrook kent een verklarende woordenlijst in de landstaal van de werknemer andere dan verkeersboetes worden niet ingehouden op het loon, alleen onderbouwde schadevergoedingen geen verplichte contante betalingen door uitzendkracht aan werkgever werkgever doet werknemer bij einde dienstverband een aanbod voor terugkeer biedt arbeidsmigranten een werkgarantie Uiteraard wordt daarnaast onverminderd vastgehouden aan de eisen voor goed werkgeverschap en kwaliteitseisen voor huisvesting zoals gesteld in de SKIA kwaliteitseisen. Door samen met overheden en corporaties meer mogelijkheden voor huisvesting te stimuleren kan de kwaliteit worden verhoogd. Wanneer de kwaliteit van huisvesting eenmaal aantoonbaar wordt gegarandeerd door een voldoende hoeveelheid derden, dan zal scheiding van wonen en werken vanzelf volgen % norm inhouding voor huisvesting Kwaliteit huisvesting Sinds 2011 hanteert de Arbeidsinspectie, tegenwoordig onderdeel van de Inspectie SZW, de norm van 20% bij controle op de maximale inhouding op het loon voor huisvesting. De VIA vindt het vaststellen van een handhavingsnorm een stap in de goede richting om malafiditeit aan te pakken, maar wil voorkomen dat ondernemers die kwalitatief goede huisvesting willen aanbieden en hier net een paar euro overheen gaan in de knoei komen. Een norm van 25% ligt meer voor de hand. Enkele afwegingen voor de keuze voor kwaliteit: - de 20% norm nodigt uit tot het verhogen van het maximum aantal te huisvesten mensen per woning, dat is onwenselijk - afnemers van eenzelfde product (huisvesting) ongelijk te laten betalen is strijdig met het gelijkheidsbeginsel c.q. gelijke behandeling van werknemers - de kwaliteit van type huisvesting, veiligheid, hygiëne en extra service zoals het tegengaan en oplossen van geluids- en parkeeroverlast moet worden behouden - wanneer leegstand niet in de huurprijs kan worden verdisconteerd zullen corporaties en andere derden nog minder geneigd zijn arbeidsmigranten te willen huisvesten - prijzen voor huisvesting verschillen erg in de diverse delen van Nederland 7

8 Malafiditeit aanpakken Dat de Inspectie SZW feitelijk controleert op het overhouden van 80% van het WML -en een werknemer die overuren werkt dus een iets hogere inhouding tegemoet kan zien dan bij uitleg van 20% WML ad 67,- euro- verandert niks aan het uitgangspunt dat kwaliteit en gelijkheid het uitgangspunt zouden moeten zijn. In het belang van de uitzendkracht en het voorkomen van administratieve lastenverzwaring voor de ondernemer is 25% maximum inhouding voor huisvesting dus een meer realistisch uitgangspunt. De VIA vraagt u dit uitgangspunt als norm te nemen. De VIA heeft in dit verband richting andere partijen in de sector aangedrongen op een striktere controle van de CAO voor Uitzendkrachten. Deze stelt op dit punt kortweg dat een ondernemer geen winst mag maken op huisvesting en dus moet aantonen dat hij alleen de werkelijke kosten in rekening brengt, draagt zorg voor afrekening met malafide ondernemers. Aanscherping van deze norm is wenselijk: controleer ook andere BV s in concernverband op deze regel, zodat de regel niet wordt omzeild: BV X maakt geen winst op huisvesting, maar BV Y, een andere dochter van de holding, die niet gecontroleerd wordt omdat deze geen werkgever in de zin van de CAO betreft, maakt wel winst. De VIA heeft dit punt ingebracht bij de CAO onderhandelingen en het overleg over het landelijk keurmerk huisvesting urige werkweek Malafide handelen beloond Een ander zorgpunt van de VIA is de controle van de Arbeidsinspectie, tegenwoordig onderdeel van de Inspectie SZW, op het uitbetalen van het juiste aantal uren per werkweek. De VIA kan de Minister volgen wanneer hij stelt meer controles te kunnen uitvoeren doordat tijd wordt bespaard met uitzoekwerk over de toepasbare werkweek. Maar bijkomend nadeel is dat controle op de 40-urige werkweek malafide handelen beloont. Keerzijde van de medaille is namelijk dat goedwillende werkgevers het juiste sector- en CAOafhankelijke aantal uren per week toepassen, terwijl andere werkgevers wegkomen met de ongesanctioneerde uitbetaling het onjuiste aantal uren. Laatstgenoemden wachten af of benadeelde medewerkers juridische stappen ondernemen of tot het bedrijf wordt aangepakt in het kader van een CAO controle. Helaas gebeurt het te weinig dat het recht hier zegeviert; de pakkans is te klein. Daardoor vrezen wij dat ondernemers om hun concurrentiepositie te kunnen waarborgen geneigd zijn te kiezen voor toepassing van de 40-urige werkweek. De VIA heeft er bij ABU en vakbonden op aangedrongen in te spelen op deze situatie voor de uitzendsector en wijst Minister en Kamer op het neveneffect van de door de Minister genomen maatregel. De VIA ziet een verdergaande rol weggelegd voor de Inspectie SZW in het handhaven van het overeengekomen CAO loon in samenwerking met de sector. 8

9 Andere te zetten stappen Andere stappen die het Ministerie kan zetten om malafide praktijken tegen te gaan: zeer terughoudend verstrekken van TWV. Het criterium voor het verkrijgen van de TWV mag nooit zijn de prijs, maar altijd de beschikbaarheid, die bovendien beter zou moeten worden onderzocht: niet alleen bij Nederlandse bedrijven of het UWV, maar ook bij bedrijven die zijn gespecialiseerd in internationale arbeidsbemiddeling maak de uitwisseling van informatie tussen publieke en private organisaties met betrekking tot de uitzendbranche transparanter en geloofwaardiger: o transparante werkprocessen van privaatrechtelijke instanties als bijv. SNCU en SNA vooraf bekende doorlooptijden, termijnen, procedures, ten laste gelegde feiten, sturing op eenduidige uitvoering van en kwalitatief goede controles en controlepersoneel o een onafhankelijk SNCU bestuur o inrichten van voldoende checks and balances (beroepsmogelijkheid, klachtenprocedure, wie controleert hen) ter voorkoming machtspositie o juridische legitimatie voor opleggen boetes en verplichting om opgelegde boetes ten goede te laten komen aan gedupeerde werknemers o verantwoording afleggen in jaarcijfers harde sanctionering en verhoging van de pakkans; van groot belang voor een vertrouwenwekkend systeem in zowel publieke als private systemen verschuif de tijdsbesteding van de overheid van bedrijven met 1 fout in de administratie naar criminelen die uitbuiten en met illegalen werken stimuleer dat gemeenten hun lokale aanpak verschuiven van repressie naar preventie: o.a. voldoende huisvesting voor de doelgroep arbeidsmigranten en subsidie voor inburgering voorkom AVV loze periodes door aanpassing van de Wet CAO en Wet AVV: creëer een overgangsperiode. Op dit moment ontstaat er bij het vervallen van de AVV veel onduidelijkheid over de rechten van werknemers bij bedrijven die zich niet goed laten voorlichten vier je successen: maak als overheid melding van het aantal malafide bedrijven dat is aangepakt, dat schrikt af. 9