Verslaglegging bomenpicknick 1 Arnhem 9 april, 2019

Transcriptie

1 Verslaglegging bomenpicknick 1 Arnhem 9 april, 2019 De avond bestond uit 2 delen. Er is gestart door met de deelnemers naar buiten te gaan onder leiding van Simon Klingen, onafhankelijk bosexpert. Vervolgens is binnen verder gepraat over het thema Wat is je doel als stad? Wat is de meerwaarde van bomen en wat zijn de schaduwkanten? Verslaglegging bestaat uit onderstaand impressieverslag, foto s van de flaps en tekeningen van de dilemma s door Suus van de Akker, sneltekenaarster. De avond vond plaats in het theehuis op begraafplaats Moscowa. Impressieverslag Deel 1: Wandeling onder leiding van bomen- en bosexpert Simon Klingen Simon nam ons mee langs verschillende Amerikaanse eiken en beuken in de laan aan de Waterbergseweg. Hij gaf uitleg over het verschil in groei door plaatselijke omstandigheden. Hij wees op het verschil in groeiruimte voor de kronen, hoe diverse soorten met elkaar concurreren om ruimte en hoe wij daar als mensen op in kunnen grijpen (wanneer gewenst). Voorbeeld in deze laan: vroeger werden in lijn met landschappelijke ideeën bomen dicht op elkaar geplant, daardoor was er niet altijd voldoende ruimte voor alle bomen om volledig uit te groeien. De ene boom heeft daardoor bijvoorbeeld nu een grotere kroon dan de andere. Deze plantafstand is een keuze. Hoeveel ruimte wij bieden en hoe wij vervolgens met het onderhoud omgaan is een keuze van ons. Denk aan onder andere plantafstand, ruimte, kwaliteit, soort, dunnen en snoeien. Deel 2: Binnen praten over thema s/waarden rondom bomen Inleiding Vanavond wordt ingegaan op vragen als waarom heeft Arnhem bomen en wat zijn de belangen daarbij. Het bomenbeleid is gericht op keuzes. Hoe wordt omgegaan met aanplant, beheer of kappen. Bijvoorbeeld: hoe willen we dat er omgegaan wordt met bomen in een laan? Keuzes die elke dag worden gemaakt en waarvoor de gemeente beleid wil maken. Opmerking publiek: Wordt er gekeken naar plek en maatwerk? Niet meteen naar de indeling aanplant, beheer en kappen. Beleid kan anders tot een kokervisie leiden. Er kan ook gebiedsgericht gekeken worden; per wijk of buurt. Aansluitende opmerking: Er moet onderscheid gemaakt worden in bomen in de stad en wijk of in grote parken. Binnenstad en bos is anders. Maatwerk is daarbij van belang. Vraag publiek: Hoe komt de inbreng in een voorstel voor de raad? Reactie gemeente: Wat we verzamelen moet één stuk worden. We willen een politieke meerderheid. De onderdelen zijn onder meer de evaluatie afschaffing kapvergunning en wat leeft er in de stad. Wat we ophalen willen we zichtbaar houden voor iedereen. Keuzes die we maken worden later in een notitie toegelicht. Vraag publiek: Is het mogelijk om te werken met verschillende scenario s en deze voor te leggen aan de raad? Er is dan meer recht aan inbreng. Reactie gemeente: We kijken naar de verschillende meningen, maar daar moet een voorstel uit komen. We willen recht doen aan het proces en dat samen met de stad doen. Door de inbreng en

2 keuzes transparant te houden, vormen het een soort scenario s. Het college behoudt zo wel de mogelijkheid tot keuze. Opmerking publiek: Als we de scenario s uitwerken en bijbehorende budgetten onderzoeken, dan kan de raad nog steeds voor iets anders kiezen. We moeten niet naar vele scenario s toewerken. Doel: waarden van bomen Er is tijdens de eerste bijeenkomst en op de website veel opgehaald rondom doelen van bomen (zie foto 1). Wij hebben een opsomming gemaakt van hoofddoelen. De waarde van bomen is op hoofdlijnen: landschappelijke waarden, klimaat, gezondheid, ecologie/biodiversiteit en grondstof. Aanvullingen en ideeën vanuit het publiek: - Het is belangrijk dat er kennis over bomen zelf is (bomen respecteren). Wat heeft een boom nodig en daarvanuit redeneren (intrinsieke waarde). Waar komen ze tot hun recht. De juiste bomen op de juiste plek. - Doelen moeten scherper worden toegespitst op de waarde van bomen voor Arnhem - Kleur en fleur is breder: dit zijn de esthetische waarden. - (Vraag publiek tussendoor: Horen struiken/plantsoenen ook bij het beleid? Antwoord gemeente: het is lastig om struiken en plantsoen los te zien van bomen, maar bomen staan centraal.) - We moeten kijken naar wat we hebben aan groene massa. - We moeten de nadruk leggen op volwassen bomen. Bestaande bomen moeten we handhaven. Dat geeft het gebied de uitstraling. De stedenbouwkundige waarde van bomen. De natuur daar laten functioneren. - Zorgen voor een diversiteit in aanpak, dus wijkgericht. - Kijken naar verschil in soorten groen; een stuk gras is niet hetzelfde als een rij met struiken. Het gaat niet altijd over volume, maar vaker over kwaliteit. Kijk daarbij wat waar past. En denk ook aan de lange termijnvisie. - Kijken naar aantallen. Zorgen voor een monitoring. Als je iets weg haalt, vervang het dan op de goede manier. Herplant niet alleen 1 kleine boom als je 1 grote boom kapt. Kijk ook naar verspreiding door de stad. En als kappen niet hoeft, ook niet doen voor grote volwassen bomen. - Kijk naar individuele bomen: boven- en ondergronds. Een bossysteem is heel anders als een laanstructuur of individuele boom. Tussen deze diverse systemen moet onderscheid gemaakt worden. - Ook de letterlijke waarde van bomen meenemen; economische waarden. De euro s komen ook uit de opgestelde waarden van bomen. Dit moet dan ook terugkomen in het gedrag van de gemeente richting de burgers. Maar niet alleen de gemeente is verantwoordelijk. Ook particulieren kappen veel. Er moet inzicht komen in dit vraagstuk. Er is vaak weinig kennis bij particulieren en daarbij ook een ruimtegebrek om bomen oud te laten worden. Gemeente, koester daarom ook juist de grote bomen. - Hoe staat het met de bescherming van bomen en de evaluatie van de kapvergunning? Reactie gemeente: de kapvergunning is afgeschaft in Bescherming van bomen is er wel op verschillende manieren. In grote delen van de stad is de kapvergunning er nog op basis van het bestemmingsplan. Ook monumentale bomen en de Wet Natuurbescherming (voorheen Boswet) beschermen de bomen. We kijken nu ook naar de evaluatie van de kapvergunning. In 5 buurten is bijgehouden hoe het gaat. Het zijn relatief kleine gebieden en de beelden zijn wisselend. We hebben ook een bedrijf de opdracht gegeven om luchtfoto s

3 terug te kijken; hoeveel bomen zijn er en hoeveel massa is er. De ontwikkeling die we daar op zien geeft een best positief beeld. - Er zijn recente modules die de waarden van bomen kunnen berekenen op het gebied van klimaat en ecologie (I-tree). Daaruit komt dat de waarde veel hoger wordt (exponentieel) als de boom veel groter wordt. Het vervolg van de avond wordt ingevuld door de opdracht om na te denken over stellingen: hoe meer bomen/volume hoe beter ten opzichte van de thema s landschappelijke waarden, klimaat, gezondheid en ecologie/biodiversiteit. Zijn er spanningsvelden en zo ja hoe gaan we daarmee om? Tijdens een kop koffie kan iedereen overleggen met de buurman/buurvrouw over deze vraag. Aanvullingen en ideeën vanuit publiek: Simon Klingen: Ik geef mee om vooral aan duurzaamheid te denken, kijk naar de lange termijn en aan volgende generaties als je gaat denken over bomenbeleid. Gespreksleider: We komen terug op de opdracht. Zijn er spanningsvelden te ontdekken? - Over volume en grootte: als je kijkt naar de variatie in leeftijd van bomen. Leg de nadruk op jonge bomen om deze door te laten groeien tot oude bomen en zo continuïteit te vormen. Dat betekent nu ook op zo veel mogelijk plekken bomen planten voor de toekomst. De oude bomen gaan ook een keer dood. Een pleidooi voor diversiteit in leeftijdsopbouw. - Doorgaan op volume: Arnhem wordt beter als het volume groen toeneemt. Maar er is ook besef dat andere mensen er anders tegen aan (kunnen) kijken. Voor hen is de waarde eerder bereikt. Zij zien vooral ook overlast, allergie etc. - Belangrijk thema: educatie voor jongeren over bomen en natuur. Ze moeten ruimer gaan kijken, ook richting scholen. Bewustwording is heel belangrijk. - Tekentafelthematiek: soms worden bomen geplant op plekken waar hij niet past, maar wel werd geplaatst omdat het zo bedacht is vanaf de tekentafel. Ga op straat kijken en ga in overleg met de bewoners die er wonen. Kies zorgvuldig(er) de plek uit. - Het is belangrijk voor Arnhem om groenniveau hoog te houden. Niet geforceerd dingen te doen, maar laat het passen in de natuurlijke setting. De ambitie terug brengen voor de groene doelstelling. Ook richting problematiek rondom hitte en CO2. - Breng variaties aan in lanen om ziektes te voorkomen. Dit zijn redenen om bepaalde bomen op bepaalde plekken wel of niet te zetten. - De gemeente zal omtrent bomen een voorbeeldrol in moeten nemen. Kijk naar de toekomst als het gaat over klimaat. Pak het nieuwe bomenbeleid als visitekaartje, niet als een blok aan je been. Zie het als een kans! Klimaat is belangrijk, bomen zijn niet alleen maar esthetische waarde. Kijk hoe je waarden kan combineren. - Soms is kap niet erg. Voorbeeld: het fijnsparrenbos. Als dat gekapt wordt zijn mensen woest, maar het bos is niet goed voor de biodiversiteit. Het kan dan omgevormd worden tot een meer bio-divers bos. - Probeer om het bomenplan te integreren met de waterhuishouding van de stad. Waterinfiltratiegebieden. Deze worden alleen maar belangrijker. Bomen zorgen voor schaduw, maar onttrekken ook water uit de grond. Kijk naar de kansen en risico s. - Niet te geforceerd kijken naar maximale biodiversiteit en CO2 opslag. Moerasweide in Sonsbeek, als voorbeeld, ook behouden. Bomen gaan niet boven alles. Kijk naar de individuele plekken. - Vraag publiek: hoeveel areaal bos is er nodig voor biomassa? Is er een visie/beleidsstuk als het gaat over de geldelijke inkomsten vanuit bomen in Arnhem? Moeten we bomen kappen

4 voor inkomsten? Reactie gemeente: Nee, bomen kappen voor geld is geen doel van de gemeente. Afsluiting De gemeente sluit de avond af: er zijn veel mensen met verstand van bomen en een enorme betrokkenheid en passie voor bomen. Op veel onderwerpen lijken de meningen redelijk overeenkomen, maar toch niet altijd. De visie van Arnhem moet zijn om Arnhem op de kaart te zetten met meer bomen. Er zijn daarnaast ook andere belangen. Er zijn altijd meerdere functies in een stad die je moet combineren (bedrijven, wonen, consumeren). Reactie publiek: kijk naar gebieden waar je zonder andere functies tegen te gaan andere bomen kan plaatsen. Reactie gemeente: Het lijkt daarnaast dat de gemeente 1-0 achterstaat. Het geloof en vertrouwen in de gemeente is laag. Er is veel kennis, dit wordt lang niet altijd gezien. Ook binnen de gemeente zijn er mensen met passie en kennis die er aan werken. Dit onderdeel vertrouwen vormt een extra uitdaging om van dit proces een succes te maken. Transparantie zullen we er in houden. We moeten zien waar de inbreng vandaan komt. De volgende bijeenkomst is dinsdag 16 april bij Coehoorn centraal, Coehoornstraat 35 in Arnhem. Tot dan!