Sporen van Rehabilitatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sporen van Rehabilitatie"

Transcriptie

1 Sporen van Rehabilitatie Toen, nu & straks Jubileumcongres Stichting Rehabilitatie 92 maandag 2 april 2012 Spoorwegmuseum te Utrecht

2 Introductie Rehabilitatie Rehabilitatie is alle psychosociale hulp die mensen kunnen krijgen bij het kiezen, verkrijgen en behouden van eigen doelen op de gebieden wonen, werken, leren en sociale- en familiecontacten. Rehabilitatie is heden ten dage niet meer weg te denken uit de zorg voor mensen die door ernstige ziekte of gebrek kampen met serieuze maatschappelijke participatieproblemen. Begonnen als vernieuwing in de zorg voor mensen met ernstige psychische stoornissen is de benadering uitgegroeid tot een benaderingswijze die ook voor andere doelgroepen van belang kan zijn. 20 jaar Stichting Rehabilitatie 92 Psychiatric Rehabilitation, als visie en techniek ontwikkeld door het Center for Psychiatric Rehabilitation in Boston, werd in 1991 in Nederland geïntroduceerd als de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB). Dit leidde in 1992 tot de oprichting van de landelijk werkzame Stichting Rehabilitatie 92. De afgelopen 20 jaar zijn vele hulpverleners in de GGz en aanverwante werkvelden in de IRB geschoold. In die tijd zijn er veel nieuwe rehabilitatiediensten, -trainingen en -producten ontwikkeld. Voorbeelden van gebieden waarop de IRB zich specifiek heeft ontwikkeld zijn arbeidsrehabilitatie, begeleid leren, het vervullen van de ouderschaprol en het verbeteren van het sociale netwerk. Daarnaast is er steeds veel aandacht geweest voor rehabiliterende woonbegeleiding. Nieuwe terreinen zijn rehabilitatie op het gebied van de ouderenzorg, de verslavingszorg en de maatschappelijke opvang. Het meest recente product (begin 2012) is de Toolkit IRB. De toolkit ondersteunt personen en instellingen bij het implementeren van de IRB in de eigen organisatie. In 2008 verscheen de eerste druk van het Handboek Rehabilitatie voor zorg en welzijn. Het handboek heeft inmiddels zijn tweede druk bereikt en wordt aan 11 hogescholen en daarbinnen bij 18 opleidingen gebruikt. Samen met het lectoraat Rehabilitatie van de Hanzehogeschool Groningen wordt een geaccrediteerde Master Rehabilitation Counseling verzorgd. De IRB is de meest onderzochte rehabilitatiebenadering in Nederland en het eerste multisite experimenteel onderzoek naar de effectiviteit van de IRB is in Nederland uitgevoerd. Op basis van de gebleken effectiviteit van de IRB is deze opgenomen in de Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie en in de Databank Effectieve Sociale interventies van Movisie. Een recente ontwikkeling is de betrokkenheid van de Stichting bij de herstelbeweging. Zo is de Stichting betrokken bij het ontwikkelen van de zogenaamde herstelondersteunende zorg (HOZ) en participeert ze in de scholing die hierin vanuit HEE wordt aangeboden. Jubileumcongres De Stichting Rehabilitatie 92 viert haar 20-jarig bestaan in de vorm van een congres, waarin de belangrijkste thema s van de afgelopen 20 jaar aan de orde komen. De kern van het congres is het toen, nu & straks van de rehabilitatie in een nationaal en internationaal perspectief. Waar komen we vandaan? Hoe staat de rehabilitatie er thans voor? Waar gaat het heen en wat is de relatie met herstel? In het ochtendprogramma zal hieraan aandacht worden besteed door de plenaire sprekers: prof. dr. Durk Wiersma, prof. Marianne Farkas, drs. Hilko Timmer, prof. dr. Jaap van Weeghel en dr. Lies Korevaar. In de middag zijn er meer dan 20 workshops over toepassingen van de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) op verschillende levensterreinen, bij verschillende doelgroepen en in verschillende contexten. Er is ook aandacht voor de relatie van rehabilitatie met herstel, herstelondersteunende zorg, toekomstig wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Het congres is bedoeld voor werkers in de GGz, verslavingszorg, maatschappelijke opvang en andere werkvelden van zorg & welzijn (o.a. ervaringsdeskundigen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, psychologen, psychiaters, woonbegeleiders, vaktherapeuten, trajectbegeleiders, casemanagers). Het congres is daarnaast van belang voor cliënten, familieleden, vertegenwoordigers van belangenorganisaties, managers, beleidsmakers en onderzoekers.

3 Sporen van Rehabilitatie. Toen, nu & Straks Programma Ontvangst Opening door de dagvoorzitter drs. Ellen de Haan, GGz Nederland Prof. dr. Durk Wiersma, emeritus hoogleraar Rijksuniversiteit Groningen Toen: rehabilitatie in de laatste 20 jaar Prof. Marianne Farkas, PhD, Center for Psychiatric Rehabilitation, Boston University, VS. Nu: rehabilitatie in de huidige tijd Drs. Hilko Timmer, coördinator Herstel, SBWU, Utrecht Straks: rehabilitatie in de toekomst Koffiepauze Prof. dr Jaap van Weeghel, wetenschappelijk directeur Kenniscentrum Phrenos, bijzonder hoogleraar rehabilitatie en participatie bij Tranzo, Universiteit van Tilburg en stafmanager Onderzoek en Ontwikkeling bij zorgbedrijf Dijk en Duin, onderdeel van de Parnassia Bavo Groep. Wetenschappelijk onderzoek naar rehabilitatie, toekomstperspectief Dr. Lies Korevaar, directeur/hoofdopleider St. Rehabilitatie 92 en lector Rehabilitatie, Hanzehogeschool Groningen Rehabilitatieonderwijs, wie leert het ons? Lunch Workshopronde Theepauze Workshopronde Informele afsluiting met een hapje en een drankje

4 Overzicht Cursussen en Workshops Cursussen Om met een bepaald thema meer de diepte in te kunnen gaan, worden er op dit congres drie cursussen aangeboden. Een cursus omvat de duur van twee workshops met halverwege een pauze. 1. Cursus: Inleiding in de Individuele Rehabilitatie Benadering Een kennismaking met de IRB en het scholingsprogramma. Els Luijten, GZ- psycholoog & Henriëtte Klunder, maatschappelijk werker, GGZ Drenthe 3. Cursus IRB en implementatie. Altrecht ABC, Utrecht, 10 jaar IRB op een rij Venu Nieuwenhuizen, rehabilitation counselor bij ABC, Fred Marquenie, afdelingsmanager en oprichter van ABC & Jerry Allon, ervaringsdeskundige De Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) is een populaire evidencebased benadering om cliënten binnen de zorg te ondersteunen in het oppakken van maatschappelijke rollen. Er lopen momenteel binnen zorginstellingen tal van initiatieven om de IRB te implementeren. Maar wie denkt dat training van medewerkers voldoende is, komt bedrogen uit. Er is meer voor nodig om rehabilitatiegericht te kunnen werken. Het betreft niet alleen een methodiek, maar een herstelvisie op zorg. Altrecht ABC bestaat dit jaar 10 jaar en werkt vanaf het begin met deze benadering. De inleiders nemen u mee door deze periode, vanaf de beginjaren tot aan nu, waarbij de do s en de dont s omtrent implementatie van de IRB de revue zullen passeren. Deze cursus is bedoeld voor diegenen die nog niet eerder een scholing in de IRB gevolgd hebben. We geven een inleiding op de IRB waarin we visie, attitude en kennis behandelen. We laten zien wat de plaats van IRB kan zijn in een zorgaanbod. We gaan in op de wijze waarop IRB in scholing wordt aangeboden. Hierbij zal Henriëtte Klunder als deelnemer aan de expertopleiding een kijkje geven in haar ervaringen. 2. Ervaringscursus Scheppen van een band Nel van Vliet, docent rehabilitatie en trainer gezondheidszorg, Cordaan Amsterdam en een ervaringsdeskundige Deelnemers ervaren het effect van het niet goed toepassen van vaardigheden die passen bij het scheppen van een band. Dit door het uitvoeren van speelse opdrachten waarin ze moeten fantaseren/ suggereren over de ander, de problemen van anderen moeten oplossen, niets van zichzelf mogen laten zien. Daarna wordt het effect van het niet goed toepassen van vaardigheden besproken. Workshops Iedere workshop duurt 75 minuten. Tussen de twee rondes workshops is er een pauze van 30 minuten. 4. Het individuele rehabilitatie proces; De groei naar een betaalde baan Corola Weterings, rehabilitatie medewerker Stichting Wisselwerk te Heemskerk, Ute Hinz, rehabilitatie medewerker bij ketenbedrijf Dijk en Duin te Castricum, Ed de Jong, Post medewerker bij IJmond Post te Velsen-noord, Esther Pols, Kantine medewerker bij de Kringloopcentra in Beverwijk & Marcel de Jong, Productie medewerker bij Montage en Verpakking te Heemskerk. Het kiezen, verkrijgen en behouden van een betaalde baan wordt belicht en verteld door drie ervaringsdeskundigen en hun rehabilitatiewerker. In deze workshop laten we zien hoe je meer regie krijgt over je eigen leven bij het kiezen, verkrijgen en behouden van betaald werk. We laten het groeiproces zien aan de hand van twee onderdelen van de Individuele Rehabilitatie Benadering, nl. Stellen van een doel en Functionele diagnostiek worden uitgelegd vanuit de theorie en de werkbladen en toegelicht door de ervaringsdeskundigen vanuit hun eigen praktijk ervaring in de afgelopen periode. De deelnemers aan de workshop worden actief hierbij betrokken.

5 5. Minor herstel en rehabilitatie op MBO-niveau. Een samenwerkingsproject van GGZ en MBO Anja Gouwerok, docent ROC Zadkine te Rotterdam en rehabilitatiedocent & Indra Kandhai, senior woonbegeleider Bavo Europoort te Rotterdam en rehabilitatie-docent. De workshop zal gaan over de aanleiding van het ontstaan van dit project. De unieke samenwerking tussen de GGZ en het MBO-onderwijs en de uitdaging om voor MBO niveau 4 studenten en MBO geschoold personeel van Bavo-Europoort een lespakket samen te stellen, dat hen laat kennis maken met de basis principes van herstel, herstelondersteunende zorg en rehabilitatie. Het lesplan zal uitgebreid aan bod komen. Er wordt middels het in een oefening gebruiken van enkele werkvormen kennis gemaakt met de inhoud van de minor/module. De eerste ervaringen binnen Bavo-Europoort en ROC Zadkine met het geven van deze lessen aan medewerkers en studenten zullen gedeeld worden. 7. Naar school met psychische problemen; een hele klus! Wat kunnen woonbegeleiders doen om jongeren hun onderwijsdoel te laten behalen? Annemarie Zijlstra, Msc. Beleidsmedewerker/rehabilitatie specialist, Promens Care, Assen & Titia Boersma, GZ-psycholoog, Promens Care, Assen, een ervaringsdeskundige. Van jongeren met psychische problemen die in een beschermende woonvorm van Promens Care wonen wordt meer verwacht dan van de doorsnee jongere die gewoon thuis woont. Ze hebben te maken met hun eigen problemen en die van groepsgenoten, moeten veel huishoudelijke taken zelf doen, en dan ook nog eens naar school..geen wonder dat die school niet altijd op nummer één staat. Terwijl dat natuurlijk wel zou moeten! Het doel van deze workshop is het krijgen van concrete handvatten rond twee thema s voor begeleiders: steun bij studievaardigheden (huiswerk maken, met klasgenoten afspreken) en individuele aandacht voor de dagelijkse activiteiten in de woonvorm. De jongere heeft bij het afspreken van de noodzakelijke steun een doorslaggevende stem. 6. Impuls: Kiezen en verkrijgen van een reguliere opleiding Annemarie Schoonhoven, docent Hanzehogeschool, lectoraat Rehabilitatie, Laura Reitsma, student en ex-cursist Impuls & Masha Dunnebacke, student en ex-cursist impuls. Het Lectoraat Rehabilitatie van de Hanzehogeschool Groningen werkt op het gebied van Begeleid Leren met het Kiezen-Verkrijgen-Behouden model, zoals dit oorspronkelijk is ontwikkeld door het Center forpsychiatricrehabilitation van Boston University. Het Kiezen en Verkrijgen-deel is uitgewerkt in een toeleidingscursus, Impuls genaamd. In deze workshop worden de opzet en de uitvoering van deze cursus voor jongeren met psychische beperkingen uiteengezet en wordt een onderdeel door middel van een oefening verder toegelicht. 8. IRB en Sociale contacten. Praktische werken vanuit verschillende tussenstations met meerdere sporen. Irma Dekker, Manager Training en Ontwikkeling bij PS-Participatie Heemstede en Docent Rehabilitatie 92 Utrecht & Annemarie Plinta, Directeur PS-Participatie Heemstede. In deze workshop ervaart u een praktische aanpak om het verkennen en behouden van sociale contacten met uw klant concreet vorm te geven, zowel in groepsverband als individueel. We doen diverse praktische oefeningen aan de hand van meegebrachte en ingebrachte casuïstiek. De praktische oefeningen helpen de klant te bepalen welk spoor hij neemt naar welk tussenstation gezien vanuit de IRB: doelvaardigheid ontwikkelen, vaardigheidsinterventies en hulpbroninterventies.

6 9. IRB en dubbele diagnose behandeling: Zorg voor Zin Ton Verspoor, rehabilitationcounselor en ervaringsdeskundige bij Rehabilitatie 92 en HEE, Trimbosinstituut, Utrecht. niet automatisch en specifieke steun kan het ouderschap vergemakkelijken. In de workshop wordt geoefend en er wordt gesproken door een ervaringsdeskundige, iemand met veel ervaring met ouders met psychische aandoeningen en een onderzoeker. Deze workshop gaat over welke gegevens van belang zijn om behandeling, rehabilitatie en herstel van mensen met een psychotische kwetsbaarheid en middelenproblematiek met elkaar te verbinden. Het idee is dat deze mensen alleen van hun middelgebruik afkomen of er beter mee omgaan wanneer ze hoop hebben op een beter of zinvoller leven; wanneer in andere zaken en andere gebieden in het leven belangrijker worden dan het gebruik van middelen. Bij behandeling van een dubbele diagnose gaat het erom dat mensen een identiteit en een activiteitenpatroon ontwikkelen waarin zij nieuwe zin en betekenis ervaren. 10. IRB bij MPP Linda van Moorsel, woonbegeleidster en rehabilitatieconsulent, GGZ Oost Brabant & Rosita Penninx Quevedo, psycholoog in opleiding, GGZ Oost Brabant. Waar staat MPP voor, welke doelgroep, problematiek en behandelaanbod? Hoe kan de IRB toegepast worden bij de MPP-populatie? De uitkomst van doelvaardigheid beoordelen bij minderbegaafde psychiatrische patiënten zal worden besproken, waarbij ruimte zal zijn voor interactie met de groep om ideeën en ervaringen met doelvaardigheid uit te wisselen. 11. Ouderschap met succes en tevredenheid: herstel van de ouderrol Peter van der Ende, senior onderzoeker lectoraat rehabilitatie Hanzehogeschool, Marry Venderink, projectleider en concernstaf Lentis & ervaringsdeskundige De workshop heeft tot doel om deelnemers bewust te maken van de ouderrol van mensen met ernstige psychische aandoeningen. Daarnaast maken de deelnemers kennis met een rehabilitatie-methodiek voor ouderschap en met herstel strategieën die ouders tijdens en na psychiatrische episoden gebruiken. De ouderrol is sterk bepalend voor iemands leven indien men kinderen heeft. Tijdens een psychiatrische episode verschuift deze rol veelal naar de achtergrond. Het opnieuw oppakken van deze rol gaat 12. Rehabilitatie binnen de ouderenpsychiatrie. Hoe doe je dat in de praktijk. Jan Moedt, master rehabilitation counseling, docent en supervisor Stichting Rehabilitatie 92 Utrecht en teamleider Dignis te Zuidlaren & Lien te Bos, verzorgende, rehabilitatie deskundige afdeling Zonneheuvel van Dignis, Zuidlaren. Ouderen van 65 jaar en ouder vormen een sterk groeiend deel van de Nederlandse bevolking. Dignis, de zorggroep ouderenpsychiatrie van Lentis, heeft gekozen om zorg aan ouderen vanuit herstelondersteunende zorg vorm te gaan geven. Juist met een toename van de ervaren beperkingen neemt het belang van het maken van eigen keuzes en het aangeven van persoonlijke voorkeuren toe. De principes van rehabilitatie sluiten hierbij aan. Deze workshop gaat over hoe je vorm geeft aan deze principes binnen de ouderenzorg. Hoe geeft je het handen en voeten. Aan de hand van praktijkvoorbeelden en oefeningen hopen we dat duidelijk te maken. 13. Familie als bondgenoot. Professioneel samenwerken in de triade Jos Pieters en Henk Fox, centraal aanspreekpunt familie als bondgenoot, Eindhoven, Gerry Raaymakers, lid projectleiding familie als bondgenoot & andere leden van de projectleiding. Deze workshop omvat een presentatie van het cursusaanbod van Familie als Bondgenoot. Deelnemers kunnen door middel van een proefles zelf ervaren hoe FAB in de praktijk werkt. Rollen van de Familie, de Client en de Professional zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door informatie te krijgen en ervaring op te doen met een onderdeel uit het cursusaanbod, kan men persoonlijk beoordelen wat de toepassing in de eigen organisatie of instelling kan zijn. Familiebeleid en triadische samenwerking zijn hierbij de trefwoorden.

7 14. WRAP in Nederland. Er kan nog meer bij Marianne van Bakel, Projectleider HEE, Trimbosinstituut, Utrecht & Dieneke Boertien, Projectleider Ervaringsdeskundigheid, Phrenos, Utrecht. Wij presenteren de WRAP en gaan de discussie aan waarom wij WRAP geïmporteerd hebben uit Philadelphia. Wij denken dat de WRAP iets belangrijks toe zal voegen aan het bestaande instrumentarium wat betreft herstelondersteuning. WRAP biedt een helder frame, waarbinnen mensen hun ervaringen, kennis en kunde kunnen ontwikkelen en vastleggen. Ook voor Ervaringsdeskundigen biedt het handvaten en ondersteuning om hun vak uit te oefenen. 17. Meet the expert Wilma Boevink, ervaringsdeskundige, oprichter van HEE en lector herstel aan de Hanzehogeschool Groningen Wilma Boevink heeft de herstelbeweging in Nederland geïntroduceerd. In deze meet the expert bespreekt zij vragen en meningen met de deelnemers aan de bijeenkomst. Om het gesprek mogelijk te maken is de toegang tot deze bijeenkomst beperkt. 18. IRB, het service-outcome schema en de psychiater 15. Herstelondersteunende Zorg. De verbinding tussen de theorie en praktijk Dikkie Roelofs, Docent/trainer ervaringsdeskundige, Van Origine te Nijmegen & Trees Gribling, Medewerkster Bureau Herstel RIBW Nijmegen. De workshopleiders onderzoeken aan de hand van de theorie samen met de deelnemers de praktijk van het ontvangen/bieden van herstelondersteunende zorg. 16. Ervaringen met rehabilitatie op het pad naar herstel. De relatie tussen herstel, herstelondersteuning en rehabilitatie Remy Roest, psychiater langdurige psychiatrie & Bjorn Cerea, manager bedrijfsvoering langdurige psychiatrie GGZ Oost Brabant. In de workshop willen wij voor psychiaters en managers een pleidooi houden vóór het gebruik van het service outcome schema. In deze workshop laten wij zien hoe het service-outcome schema een bijdrage kan leveren aan het transparant maken van de uitkomsten van hulpverlening en met name de rehabilitatie. Wij belichten dit zowel vanuit de behandel- als ook bedrijfsmatige optiek. Behandelaren en managers leren de meerwaarde kennen van het gebruik van het SOS om de zorg op cliënt-, programma- en systeemniveau te ordenen. Deze sleutelfiguren kennen na de workshop de technologie van de IRB op hoofdlijnen, zodat zij als champions kunnen fungeren bij de implementatie van de IRB in hun programma s. Cees Witsenburg, rehabilitatiedeskundige Stichting Rehabilitatie 92, Utrecht en Bavo Europoort, Rotterdam & Pastor Guerra, stagiair BGE opleiding Rotterdam. Een rehabilitatiewerker en zijn cliënt bespreken in interactie met de deelnemers aan deze workshop in hoeverre rehabilitatie een bijdrage kan leveren aan het herstelproces. De workshop heeft als doel het leren maken van een inschatting van de plaats van rehabilitatie naast herstelondersteuning in algemene zin en andere vormen van herstelondersteunende zorg in het herstelproces van mensen met ernstige en langdurige psychische aandoeningen. 19. Omgaan met mensen met psychische aandoeningen Jos Dröes, psychiater n.p., consulent Stichting Rehabilitatie 92, Utrecht & Martijn Kole, ervaringsdeskundige, bureau herstel SBWU, Utrecht. In deze workshop wordt een denkmodel aangereikt voor het omgaan met mensen met psychische aandoeningen. Psychische aandoeningen kunnen worden bekeken als communicatieproblemen, stoornissen van de psychische functies en als symptomen van ziekte. Na een korte presentatie wordt het gebruik van dit begrippenkader geoefend aan de hand van voorbeelden van de deelnemers. Er wordt ingegaan op de vraag hoe cliënten het omgaan met psychische aandoeningen kunnen benutten in hun herstelproces en hoe hulpverleners hierover het gesprek kunnen openen.

8 20. IRB in ACT. Hoe rehabilitatie interventies een plaats te geven binnen een ACT concept Sjaak Roza, GZ-psycholoog, programmamanager GGZ Eindhoven. Vaak ligt de nadruk bij ACT teams op behandeling en bemoeizorg. Minder aandacht is er voor de ontwikkelingsgerichte aanpak. Vanuit de gereedschapskist voor ACT wordt geleerd hoe rehabilitatie interventies te doen in een dergelijke context. 21. Leren in de wijk Hanneke Henkens, programmaleider Verbredingstraject Transitie, rehabilitatiedeskundige GGzE, Frank Deerenberg, ervaringsdeskundig begeleider MSS & Gerda Scholtens, projectmedewerker Verbredingstraject Transitie GgzE. Er gebeurt veel om ons heen is een overgangsjaar: een jaar waar waarin de zorg, het welzijn en alle partners die hiermee gemoeid zijn, zich voorbereiden op een nieuwe werkelijkheid (overgang AWBZ naar Gemeenten, bezuinigingen etc). In Eindhoven denken we samen met die partners (in zorg en welzijn, onderwijs, gemeente en uitkerende instanties) verder na over samenwerking op wijkniveau. In generalistische wijkteams, in Maatschappelijke Steunsystemen en in huiskamer projecten. Inbreng van ervaringsdeskundigen is hierbij noodzakelijk. Kernbegrippen zijn: empowerment, zelfsturing en herstelondersteuning. Vanuit het Transitie-experiment zijn we gestart met leerbijeenkomsten in wijken: de zogenaamde Community of Practice (COP). In deze workshop hoort u hier meer over: welke werkwijze wordt gehanteerd, hoe is de samenstelling van de wijkteams, wat zijn de dilemma s en knelpunten. 22. Het cement van ervaringsdeskundigheid bij rehabilitatie en herstel. Exclusief voor WMO-zorgaanbieders Maria Ufkes, projectleider Bureau ervaringsdeskundigheid Linis (BEL) en rehabilitatiedocent, Sietske Zwart, ervaringswerker BEL & Lucien Kapyon, ervaringswerker BEL, Lentis, Groningen. Wat aanbieders van de WMO met de GGZ verbindt is de zorg om de medemens met een beperking. Graag laten we u kennis maken met gereedschap van de IRB voor de begeleiding van mensen die aankloppen bij de WMO. In dit kader willen we u laten delen in onze ervaring met herstelprocessen en ervaringsdeskundigheid. Rehabilitatie wordt geboden door de hulpverlener, herstel is een persoonlijk proces dat vergeleken kan worden met water dat stroomt of stil blijft staan. Ervaringswerkers zijn het cement bij het bouwen van de brug tussen begeleider en medemens. Welke weersomstandigheden komen we hierbij tegen? Welke architect heeft de brug ontworpen? Zijn er draaikolken in de rivier? 23. Ontwikkelingen in de maatschappelijke opvang Franca Hiddink, docent Hanzehogeschool, docent rehabilitatie, Anita Sander, sociaal agogisch medewerker stichting Huis, Groningen & Nathalie, cliënt. Het Campusdiep is een woonvoorziening voor jongeren, onderdeel van de stichting Huis, een voorziening voor maatschappelijke opvang in Groningen. Alle medewerkers hebben een korte training IRB gevolgd en ontwikkelingsgericht denken en werken vormt een belangrijke leidraad in het werk. Een medewerker en een cliënt doen hun verhaal. Maar ook u als deelnemer komt aan bod: test uw eigen kennis over de dak- en thuislozenzorg, vooraf en achteraf. 24. Demoralisatie tegengaan. Wel noodzaak, geen inzet: hoe pak je dat aan? Tom van Wel, psycholoog, Altrecht ABC, Utrecht & Tonnie Staring, psycholoog, Altrecht ABC, Utrecht. Negatieve symptomen van psychotische stoornissen belemmeren rehabilitatie. Onderzoek laat zien dat hoe iemand over zichzelf denkt hierbij een rol speelt: Mijn geheugen werkt niet meer, dus ik kan toch niks, Als ik zeg wat ik wil, word ik voor gek verklaard. Deze gedachten wijzen op demoralisatie. Dit komt vaak voor, ook bij mensen die geen psychotische stoornis hebben. Behandeling zou zich op deze gedachten moeten richten om de doelvaardigheid (met name de inzet) te ontwikkelen voor een rehabilitatietraject. Er is een nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie ontwikkeld om hieraan te werken. Deze wordt gepresenteerd met o.a. video-demonstraties, en enkele deeltechnieken zullen worden geoefend. Ook zullen er resultaten worden getoond van een Amerikaanse effectstudie naar deze behandelvorm.

9 25. IRB, naar een evidence base interventie? Onderzoeksvragen voor de toekomst. Wilma Swildens, senior onderzoeker Altrecht, Utrecht, Jooske van Busschbach, senior onderzoeker, Rob Giel Onderzoekscentrum, Groningen & Harry Michon, senior wetenschappelijk medewerker bij het Trimbosinstituut en lector Duurzaam Werken bij de Fontyshogescholen te Eindhoven Doel van deze workshop is om samen met de deelnemers na te denken over nieuwe studies die aansluiten op vragen uit de praktijk en die de wetenschappelijke basis voor de IRB kunnen vergroten. De noodzaak van onderzoek in het kader van de richtlijnontwikkeling en de zorgprogrammering wordt besproken naast een overzicht van recente onderzoeksresultaten. Aan de deelnemers wordt daarna gevraagd mee te denken over nieuwe onderzoeksvragen en ideeën over studies die in de nabije toekomst kunnen worden opgezet. Daarbij wordt ook stil gestaan bij de voor- en nadelen van verschillende onderzoeksopzetten. Van deelnemers wordt een actieve inbreng gevraagd; zij hebben ook de mogelijkheid om eigen (onderzoeks)vragen te bespreken.

10 Informatie Datum en locatie Het congres wordt gehouden op maandag 2 april 2012, van tot uur, in het Spoorwegmuseum te Utrecht. Het adres is Maliebaanstation, 3581 XW Utrecht. T Routebeschrijving Een routebeschrijving kunt u vinden op: info/adres route.html Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Stichting Rehabilitatie 92 Mgr. van de Weteringstraat 132 B 3581 EN Utrecht Tel.: info@rehabilitatie92.nl Website: Kosten De deelnamekosten bedragen 245,- per persoon, inclusief consumpties en lunch. Voor cliënten, directe familieleden en studenten bedraagt het tarief 75,-. Aanmelding U kunt zich online aanmelden op onze website of de bijgevoegde antwoordkaart invullen en opsturen. (postzegel niet nodig) Sluitingsdatum voor aanmelding: vrijdag 16 maart 2012 U ontvangt per een bevestiging van uw aanmelding. De workshopindeling wordt bij binnenkomst bekend gemaakt. U maakt 4 keuzes voor workshops of cursussen. Het streven is om u in te delen in uw 1ste en 2de keus. Let op: een cursus duurt 2 rondes! De indeling wordt bij binnenkomst bekend gemaakt. Betaling inschrijfgeld Het inschrijfgeld kun u betalen door het afgeven van een eenmalige machtiging of door middel van een factuur. Zie hiervoor bijgaand antwoordformulier. Accreditatie Accreditatie is aangevraagd bij de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, de Federatie voor Gezondheidszorgpsychologen, het Kwaliteitsregister voor Verpleegkundigen en Verzorgenden, het Register Specialismen Verpleegkunde en de Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers.

11

Sporen van Rehabilitatie

Sporen van Rehabilitatie Sporen van Rehabilitatie Toen, nu & straks Jubileumcongres Stichting Rehabilitatie 92 maandag 2 april 2012 Spoorwegmuseum te Utrecht Introductie Rehabilitatie Jubileumcongres Rehabilitatie is alle psychosociale

Nadere informatie

MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE DOOR INDIVIDUELE REHABILITATIE

MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE DOOR INDIVIDUELE REHABILITATIE MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE DOOR INDIVIDUELE REHABILITATIE voor jongeren met psychische beperkingen 13 OKTOBER 2010, Vergadercentrum Vredenburg te Utrecht Lectoraat Rehabilitatie ABC voor jongeren met

Nadere informatie

Rehabilitatie & Herstel

Rehabilitatie & Herstel Symposium Rehabilitatie & Herstel Welkom Groningen 27 juni 2011 Betoging in Den Haag tegen de bezuinigingen in de GGz Teken de petitie!! http://www.ggznederland.nl/actueel/nieuwslijsten/petitie.html Lectoraat

Nadere informatie

Rehabilitatie in de praktijk

Rehabilitatie in de praktijk Rehabilitatie in de praktijk Voor jongvolwassenen met een psychotische stoornis Utrecht, 23 april 2008 Lectoraat Rehabilitatie Rehabilitatie in de praktijk Voor jongvolwassenen met een psychotische stoornis

Nadere informatie

SUCCESVOL STUDEREN MET STEUN

SUCCESVOL STUDEREN MET STEUN SUCCESVOL STUDEREN MET STEUN voor (jong)volwassenen met een psychische beperking Amersfoort, 1 november 2011 EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een

Nadere informatie

VROEGE PSYCHOSE: Actuele ontwikkelingen over preventie, behandeling en rehabilitatie

VROEGE PSYCHOSE: Actuele ontwikkelingen over preventie, behandeling en rehabilitatie VROEGE PSYCHOSE: Actuele ontwikkelingen over preventie, behandeling en rehabilitatie Maandag 8 oktober 2012, Vergadercentrum Vredenburg te Utrecht VROEGE PSYCHOSE: Actuele ontwikkelingen over preventie,

Nadere informatie

Studiedagen en trainingen IRB

Studiedagen en trainingen IRB Studiedagen en trainingen IRB Informatie over studiedagen en trainingen in 2013 De studiedagen en trainingen IRB De Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) is ontwikkeld ten behoeve van mensen met ernstige,

Nadere informatie

PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE

PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE VOOR JONGEREN MET EEN PSYCHISCHE BEPERKING EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN & PROMENS CARE GRONINGEN, 11 NOVEMBER 2014 De meeste psychiatrische aandoeningen komen voor het eerst

Nadere informatie

PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE

PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE VOOR JONGEREN MET EEN PSYCHISCHE BEPERKING EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN & PROMENS CARE GRONINGEN, 11 NOVEMBER 2014 De meeste psychiatrische aandoeningen komen voor het eerst

Nadere informatie

PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE

PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE PARTICIPATIE DOOR EDUCATIE VOOR JONGEREN MET EEN PSYCHISCHE BEPERKING EXPERTISECENTRUM BEGELEID LEREN & PROMENS CARE GRONINGEN, 11 NOVEMBER 2014 De meeste psychiatrische aandoeningen komen voor het eerst

Nadere informatie

Oog voor betrokkenen:

Oog voor betrokkenen: Rob Giel Onderzoekcentrum RGOc studiemiddag Oog voor betrokkenen: samenwerken met en ondersteunen van naasten van mensen in zorg bij de ggz Datum: 12 december 2017 Tijd: 13.00-17.00 Locatie: UMCG, Rode

Nadere informatie

1 oktober 2018 Vooraankondiging 2-jaarlijks R92 Congres: Maatschappelijk Herstel is (g)een Kunst?! Dit kunstwerk is gemaakt door Franca Hiddink

1 oktober 2018 Vooraankondiging 2-jaarlijks R92 Congres: Maatschappelijk Herstel is (g)een Kunst?! Dit kunstwerk is gemaakt door Franca Hiddink 1 oktober 2018 Vooraankondiging 2-jaarlijks R92 Congres: Maatschappelijk Herstel is (g)een Kunst?! Dit kunstwerk is gemaakt door Franca Hiddink Stichting Rehabilitatie 92 (R92) houdt zich bezig met bij-

Nadere informatie

Studiedagen en trainingen IRB. Informatie over studiedagen en trainingen in 2013

Studiedagen en trainingen IRB. Informatie over studiedagen en trainingen in 2013 Studiedagen en trainingen IRB Informatie over studiedagen en trainingen in 2013 De studiedagen en trainingen IRB Overzicht studiedagen en trainingen IRB in 2013 De Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB)

Nadere informatie

Symposium Rehabilitatie & Herstel. Woensdag 29 juni 2011 te Groningen

Symposium Rehabilitatie & Herstel. Woensdag 29 juni 2011 te Groningen Symposium Rehabilitatie & Herstel Woensdag 29 juni 2011 te Groningen Missie Lectoraat Rehabilitatie In wisselwerking met het werkveld, de wetenschap en het onderwijs de kennisdomeinen rehabilitatie, herstel

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN HERSTELONDERSTEUNENDE ZORG IN DE GGZ

IMPLEMENTATIE VAN HERSTELONDERSTEUNENDE ZORG IN DE GGZ IMPLEMENTATIE VAN HERSTELONDERSTEUNENDE ZORG IN DE GGZ door Mary O Hagan Jaarbeurs te Utrecht, 25 mei 2010 Implementatie van herstelondersteunende zorg in de GGZ Tegen de achtergrond van de sterk toenemende

Nadere informatie

10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie. Welkom

10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie. Welkom 10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie Welkom Groningen 7 oktober 2013 Annemarie Zijlstra, Promens Care a.zijlstra@promens-care.nl In deze bijdrage Kenniscirculatie Partners 3 thema s: praktijk, onderzoek & innovatie,

Nadere informatie

Preventieve GGZ van vroeg tot later

Preventieve GGZ van vroeg tot later Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve

Nadere informatie

GGzE centrum psychotische stoornissen. Algemene informatie >>

GGzE centrum psychotische stoornissen. Algemene informatie >> GGzE centrum psychotische stoornissen GGzE centrum psychotische stoornissen Algemene informatie >> We zijn er zowel voor mensen met een eerste psychose als voor mensen met langer durende psychotische klachten.

Nadere informatie

Publicaties vanaf 1992, Dr J. Dröes, op datum van verschijnen

Publicaties vanaf 1992, Dr J. Dröes, op datum van verschijnen Publicaties vanaf 1992, Dr J. Dröes, op datum van verschijnen Dröes, J.T.P.M. (1992) Het proceskarakter van deïnstitutionalisering. In: H. Beijers, H. Henkens, K.Klein Ikkink (Red.) Psychiatrie als sociale

Nadere informatie

10 jaar Lectoraat Rehabilitatie

10 jaar Lectoraat Rehabilitatie 10 jaar Lectoraat Rehabilitatie Overzicht Goede Tijden, Slechte Tijden Onderweg naar Morgen Goede Tijden Lectoraat Rehabilitatie, Hanzehogeschool Groningen Willem Marrie Jannie Ben Caroline Peter Hanny

Nadere informatie

Zo gezegd, Zo gedaan?

Zo gezegd, Zo gedaan? Zo gezegd, Zo gedaan? Dinsdag 1 april 2014 Congres ST. Rehabilitatie, 92 Implementatie van individuele rehabilitatie in tijden van verandering Implementatie - Zo gezegd, zo gedaan? Rehabilitatietechnieken

Nadere informatie

Welbevinden in de ouderenpsychiatrie

Welbevinden in de ouderenpsychiatrie Rob Giel Onderzoekcentrum Welbevinden in de ouderenpsychiatrie Studiedag Netwerk Ouderenpsychiatrie RGOc 2018 Dinsdag 29 mei 2018 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Info Welbevinden van de cliënt centraal

Nadere informatie

Symposium Familie en Psychose: Luisteren is een werkwoord

Symposium Familie en Psychose: Luisteren is een werkwoord Symposium Familie en Psychose: Luisteren is een werkwoord vrijdag 8 juni 2012 AMC Amsterdam Van double bind tot bondgenoot. Ouders zouden door verwarrende boodschappen richting hun kinderen schizofrenie

Nadere informatie

IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg

IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg 1 Uit de missie van Brijder: De wensen en mogelijkheden van onze patiënten, hun omgeving en onze expertise vormen de bouwstenen van

Nadere informatie

Ontwikkeling van de ouderrol als onderdeel van het herstelproces. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Ontwikkeling van de ouderrol als onderdeel van het herstelproces. Lectoraat Rehabilitatie Groningen Ontwikkeling van de ouderrol als onderdeel van het herstelproces Peter van der Ende Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen BOSTON-04 (Begeleid Ouderschap, Succes

Nadere informatie

Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen

Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl

Nadere informatie

Routebeschrijving Auto Als u met de auto komt, neem dan vanaf de A28 afslag Assen- Zuid en volg de borden Wilhelminaziekenhuis of GGZ Drenthe.

Routebeschrijving Auto Als u met de auto komt, neem dan vanaf de A28 afslag Assen- Zuid en volg de borden Wilhelminaziekenhuis of GGZ Drenthe. Doelgroep Dit symposium is bedoeld voor psychiaters, arts-assistenten, onderzoekers, psychologen, verpleegkundigen, managers, beleidsmedewerkers en cliëntenraden van de noordelijke ggz-instellingen en

Nadere informatie

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert.

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert. Nummer 2, jaargang 4, juli 2015 Special Cursusaanbod Bureau Herstel Beste lezer.. Voor je ligt de Herstel nieuwsbrief. Deze keer met als onderwerp het cursusaanbod van Bureau Herstel. Cursusaanbod voor

Nadere informatie

EDNAH Ervarings- Deskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel

EDNAH Ervarings- Deskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel HAN-0190 EDNAH Ervarings- Deskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel EDNAH Ervaringsdeskundigheid Niet- Aangeboren Hersenletsel WAAROM CURSUSSEN ERVARINGSDESKUNDIGHEID? In de gezondheidszorg is er een

Nadere informatie

Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg? Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek

Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg? Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg?. Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek Kennis maken: Wie zijn wij? Wie zijn jullie? Wat vinden wij belangrijk? Vergelijk

Nadere informatie

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >>

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >> GGzE centrum psychotische stoornissen Act Zorg bij de eerste psychose Informatie voor cliënten >> Uw klachten de baas en het dagelijks leven weer oppakken GGzE centrum psychotische stoornissen geeft behandeling

Nadere informatie

Grenzen verleggen 10E PHRENOS PSYCHOSECONGRES ZWOLLE, 13 NOVEMBER 2014

Grenzen verleggen 10E PHRENOS PSYCHOSECONGRES ZWOLLE, 13 NOVEMBER 2014 Grenzen verleggen 10 E PHRENOS PSYCHOSECONGRES ZWOLLE, 13 NOVEMBER 2014 Programma 09.00 Ontvangst en registratie 09.45 Opening door dagvoorzitter dr. R. Bruggeman, psychiater, Universitair Centrum Psychiatrie

Nadere informatie

Panelgesprek, met sleutelfiguren uit de cliëntenbeweging in Brabant o.l.v. Mariet Paes, directeur PRVMZ

Panelgesprek, met sleutelfiguren uit de cliëntenbeweging in Brabant o.l.v. Mariet Paes, directeur PRVMZ Conferentie over Hoop en Herstel in Brabant: Op weg naar herstellen met een psychiatrische ziekte Datum: vrijdagmiddag 3 juli 2009 Locatie: Fontys Hogeschool te Tilburg Mollergebouw Professor Goossenslaan

Nadere informatie

Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen

Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen RGOc middagsymposium Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen Datum: 17-4-2018 Tijd: 13.00-17.00 Locatie: Adventskerk, GGZ Drenthe, Assen Info RGOc middagsymposium

Nadere informatie

Zonneheuvel. Informatie voor verwijzers

Zonneheuvel. Informatie voor verwijzers Zonneheuvel Informatie voor verwijzers Zonneheuvel is een afdeling voor voortgezette behandeling met verblijf voor mensen vanaf 50 jaar met blijvende beperkingen voortvloeiend uit psychiatrische en levensfase

Nadere informatie

Resource Group Project

Resource Group Project Resource Group Project F-ACT Congres Amsterdam 17 september 2015 Wat is een resource group? Een resouce group is een groep mensen die nauw betrokken zijn bij de informele zorg Cliënten krijgen meer regie

Nadere informatie

IPS en Begeleid Leren

IPS en Begeleid Leren IPS en Begeleid Leren Symposium IPS Arbeidsreïntegratie met de beste papieren? Amersfoort, 30 maart 2006 Lies Korevaar Programma Workshop Welkom Doelstelling workshop Inleiding Doelgroep Begeleid Leren-programma

Nadere informatie

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding

Nadere informatie

Maatschappelijke participatie. Ambulantisering. Overzicht. Maatschappelijke participatie door Rehabilitatie. Maatschappelijke participatie

Maatschappelijke participatie. Ambulantisering. Overzicht. Maatschappelijke participatie door Rehabilitatie. Maatschappelijke participatie Maatschappelijke participatie door Rehabilitatie Overzicht Maatschappelijke participatie Participatie door rehabilitatie Lies Korevaar Groningen, 18 maart 2015 A B C van rehabilitatie Ambulantisering Maatschappelijke

Nadere informatie

De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl

Nadere informatie

Overzicht. Introductie Begeleid Leren: wat is het, waarom is het nodig en welke begeleidingsinstrumenten zijn beschikbaar?

Overzicht. Introductie Begeleid Leren: wat is het, waarom is het nodig en welke begeleidingsinstrumenten zijn beschikbaar? Begeleid Leren Het ondersteunen van jongeren met psychische problemen bij het kiezen, verkrijgen en behouden van een reguliere opleiding Middagsymposium Amsterdam, 19 januari 2017 Lies Korevaar, Franca

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Informatie over de individuele rehabilitatiebenadering. en de resultaten. Een wens in vervulling. Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB)

Informatie over de individuele rehabilitatiebenadering. en de resultaten. Een wens in vervulling. Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling Informatie over de individuele rehabilitatiebenadering en de resultaten Een uitgave van de IRB-onderzoeksgroep met ondersteuning van IRB

Nadere informatie

Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019

Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019 Rob Giel Onderzoekcentrum Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019 Dinsdag 7 mei 2019 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Info Depressie-Plus: de vele kleuren van depressie bij ouderen

Nadere informatie

Drie soorten kennis. Aanleiding. Overzicht. Welkom. Aanleiding IWP ED Wat is ervaringsdeskundigheid? Opzet IWP Organisatie Q & A

Drie soorten kennis. Aanleiding. Overzicht. Welkom. Aanleiding IWP ED Wat is ervaringsdeskundigheid? Opzet IWP Organisatie Q & A IWP Ervaringsdeskundigheid Noord-Nederland Groningen, 31 mei 2018 Welkom Overzicht Aanleiding IWP ED Wat is ervaringsdeskundigheid? Opzet IWP Organisatie Q & A Lies Korevaar, Jolanda Kroes, Lenny Kruit

Nadere informatie

Nooit te oud om te leren!

Nooit te oud om te leren! Rob Giel Onderzoekcentrum Nooit te oud om te leren! Over psychotherapie bij ouderen met én zonder cognitieve stoornissen Nascholingsdag 19 mei 2015, 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Nooit te oud om

Nadere informatie

Peter van der Ende. Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen.

Peter van der Ende. Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen. Peter van der Ende Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Werkplek Jeugdzorg Mensen met verstandelijke beperkingen.fysieke beperkingen.psychiatrische beperkingen

Nadere informatie

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe Afsluitende conferentie 28 juni 2012 Hanzehogeschool Groningen Introductie Wmo Met de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) vindt in de sector Zorg en Welzijn een ommekeer

Nadere informatie

Vroege Interventie Psychose (VIP-team) Regio Tilburg en Breda. Informatie voor cliënten

Vroege Interventie Psychose (VIP-team) Regio Tilburg en Breda. Informatie voor cliënten Vroege Interventie Psychose (VIP-team) Regio Tilburg en Breda Informatie voor cliënten Vroege Interventie Psychose (VIP-team) GGz Breburg heeft twee VIP-teams, in de regio Breda en Tilburg. Het VIP-team

Nadere informatie

HAN Groninger Opleiding Ervaringsdeskundigheid

HAN Groninger Opleiding Ervaringsdeskundigheid HAN-0190 Groninger Opleiding Ervaringsdeskundigheid Groninger Opleiding Ervaringsdeskundigheid WAAROM CURSUSSEN VAN ERVARING NAAR ERVARINGSDESKUNDIG? In de gezondheidszorg is er een groeiende behoefte

Nadere informatie

Drie soorten kennis. Inleiding. De rol van de ervaringsdeskundige. Overzicht. Wetenschappelijke kennis. Professionele kennis.

Drie soorten kennis. Inleiding. De rol van de ervaringsdeskundige. Overzicht. Wetenschappelijke kennis. Professionele kennis. De rol van de ervaringsdeskundige Overzicht Inleiding ervaringsdeskundigheid Relatie met herstel EDNAH ErvaringsDeskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel Groningen 2 februari 2017 Scholing Implementatie

Nadere informatie

HEE in de praktijk. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

HEE in de praktijk. Improving Mental Health by Sharing Knowledge HEE in de praktijk Improving Mental Health by Sharing Knowledge inhoud Wat is HEE Wat doet HEE Wie is HEE Waar is HEE Herstel Empowerment Wat is HEE Ervaringsdeskundigheid HEE geeft invulling aan deze

Nadere informatie

13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen

13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen Poster Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanzehogeschool Groningen In duo s: Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: Wat hindert jongvolwassenen

Nadere informatie

In deze bijdrage. Groep B. Groep A. Sociaal Isolement & Eenzaamheid. Rehabilitatie & Sociale Contacten. Ik zoek een groep, club of vereniging

In deze bijdrage. Groep B. Groep A. Sociaal Isolement & Eenzaamheid. Rehabilitatie & Sociale Contacten. Ik zoek een groep, club of vereniging Rehabilitatie & Sociale Contacten Werken aan Sociaal Isolement & Eenzaamheid Lectoraat Rehabilitatie, Groningen 3 december 2015 Annemarie Zijlstra, Kenniskring Lectoraat Rehabilitatie - Promens Care, Stichting

Nadere informatie

UITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie

UITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie UITNODIGING: Hogescholen dag Evidence-based Onderwijs Geachte collegae, De opleiding Fysiotherapie van de nodigt U van harte uit voor hogescholen dag naar aanleiding van haar 100 jarig bestaan op vrijdag

Nadere informatie

INSPIRATIE VOOR INNOVATIE Ontwikkelingen in de acute intensieve zorg

INSPIRATIE VOOR INNOVATIE Ontwikkelingen in de acute intensieve zorg INVITATIONAL CONFERENCE 14 november 2013 locatie: Scandic Sanadome, Weg door Jonkerbosch 90, Nijmegen INSPIRATIE VOOR INNOVATIE Ontwikkelingen in de acute intensieve zorg INLEIDING Wij nodigen professionals

Nadere informatie

Positieve psychologie & Zingeving

Positieve psychologie & Zingeving Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl

Nadere informatie

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG SAMENVATTING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG INLEIDING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG In samenwerking met de deelnemers van het De Bouwstenen zijn opgebouwd uit thema s die Bestuurlijk Akkoord GGZ zijn

Nadere informatie

Peter van der Ende, Senioronderzoeker/hogeschooldocent

Peter van der Ende, Senioronderzoeker/hogeschooldocent Peter van der Ende, Senioronderzoeker/hogeschooldocent Lectoraat Rehabilitatie Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen www.ouderschap-psychiatrie.nl Begeleid ouderschap bij psychische problemen

Nadere informatie

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Omgaan met (on)macht in de acute intensieve zorg Leren van ervaringen Donderdag 14 oktober 2010 te Nijmegen Inleiding Iedere hulpverlener ervaart

Nadere informatie

Symposium Een GOED begin is het halve werk

Symposium Een GOED begin is het halve werk Symposium Een GOED begin is het halve werk Groninger Opleiding ErvaringsDeskundigheid Dinsdag 2 december 2008 op de Marie KamphuisBorg, Zernikeplein 23 Groningen U mag duwen, maar ik bepaal waar we naar

Nadere informatie

Gepersonaliseerde zorg: geen woorden maar daden

Gepersonaliseerde zorg: geen woorden maar daden Rob Giel Onderzoekcentrum RGOc Studiemiddag Gepersonaliseerde zorg: geen woorden maar daden Datum: dinsdag 11-12-2018 Tijd: 13.00-17.00 uur Locatie: Theater de Kimme, E70, 9471 KA Zuidlaren Gepersonaliseerde

Nadere informatie

Peter van der Ende. Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen.

Peter van der Ende. Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen. Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl Strategieën voor ouderschap voor mensen met een

Nadere informatie

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Charlotte de Heer, Hanzehogeschool Loes Winkel, GGZ Friesland Innovatiewerkplaats Maatschappelijke participatie van mensen met een psychische beperking Inhoud

Nadere informatie

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Charlotte de Heer, Hanzehogeschool Groningen Loes Winkel, GGZ Friesland Innovatiewerkplaats Maatschappelijke participatie van mensen met een psychische beperking

Nadere informatie

DYNAMIEK IN DE ACUTE INTENSIEVE ZORG

DYNAMIEK IN DE ACUTE INTENSIEVE ZORG INVITATIONAL CONFERENCE Donderdag 19 november 2015 vanaf 12.00 uur Locatie: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Kapittelweg 33, Nijmegen DYNAMIEK IN DE ACUTE INTENSIEVE ZORG in samenwerking met: twitter

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum stoornis. Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum stoornis. Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum Congres stoornis Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een AUTISMESPECTRUMSTOORNIS

Nadere informatie

Amsterdam vrijdag 07 juni 2013

Amsterdam vrijdag 07 juni 2013 Amsterdam vrijdag 07 juni 2013 Herstel in een tel? Herstelgericht werken/rehabilitatie voor kortdurende forensische titels. Over het thema. Negentien jaar geleden is het idee ontstaan bij medewerkers in

Nadere informatie

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012. Overzicht. Aanleiding Wmo-werkplaatsen. Opzet, bevindingen en resultaten. Aanleiding Wmo-werkplaatsen

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012. Overzicht. Aanleiding Wmo-werkplaatsen. Opzet, bevindingen en resultaten. Aanleiding Wmo-werkplaatsen Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012 Opzet, bevindingen en resultaten Lies Korevaar, lector Rehabilitatie Overzicht Aanleiding Wmo-werkplaatsen Opzet Wmo-werkplaats Groningen- Drenthe Activiteiten

Nadere informatie

rehabilitatie in de ouderenpsychiatrie

rehabilitatie in de ouderenpsychiatrie Zorg voor zelfstandigheid: rehabilitatie in de ouderenpsychiatrie Congres Ouderenpsychiatrie: en wat wilt u zelf? Amsterdam 7 april 2010 Lies Korevaar Overzicht 1. Inleiding rehabilitatie 2. Belemmeringen

Nadere informatie

Een kwestie van structureel onderhoud plegen!

Een kwestie van structureel onderhoud plegen! Een kwestie van structureel onderhoud plegen! Instellingsbrede Implementatie van de Individuele Rehabilitatie Benadering Utrecht, 1 april 2014 Nynke Halma & Annemarie Zijlstra n.halma@promens-care.nl,

Nadere informatie

Implementatie Begeleid Leren in afdelingen en teams

Implementatie Begeleid Leren in afdelingen en teams Implementatie Begeleid Leren in afdelingen en teams 1. Introductie: het implementatietraject Een GGz- of onderwijsinstelling heeft het besluit genomen Begeleid Leren (Kiezen- Verkrijgen-Behouden model)

Nadere informatie

WORK SHOPS [ [ [ [ [ VOOR PROFESSIONALS WERKZAAM IN DE FORENSISCHE PSYCHIATRIE DOOR DR. RUUD H. J. HORNSVELD

WORK SHOPS [ [ [ [ [ VOOR PROFESSIONALS WERKZAAM IN DE FORENSISCHE PSYCHIATRIE DOOR DR. RUUD H. J. HORNSVELD WORK SHOPS VOOR PROFESSIONALS WERKZAAM IN DE FORENSISCHE PSYCHIATRIE [ [ [ [ [ DOOR DR. RUUD H. J. HORNSVELD 1 WORKSHOP GROEPSBEHANDELING VAN (SEKSUEEL) GEWELDDADIGE FORENSISCH PSYCHIATRISCHE PATIËNTEN

Nadere informatie

Informatie voor website Begeleid Leren voor mensen met een psychiatrische ahtergrond

Informatie voor website Begeleid Leren voor mensen met een psychiatrische ahtergrond Adres: Lectoraat Rehabilitatie HanzeHogeschool Groningen Zernikeplein 23 9747 AS Groningen Email:info@begeleidleren.nl Informatie voor website Begeleid Leren voor mensen met een psychiatrische ahtergrond

Nadere informatie

GGZ Friesland in beweging: Implementatie van de IRB

GGZ Friesland in beweging: Implementatie van de IRB GGZ Friesland in beweging: Implementatie van de IRB Charlotte de Heer, c.de.heer@pl.hanze.nl Sanne van der Zee, sanne.van.der.zee@mind-up.nl Hilda van der Eems, hilda.van.der.eems@ggzfriesland.nl Workshop

Nadere informatie

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,

Nadere informatie

Herstelondersteunend omgaan met mensen met psychische aandoeningen

Herstelondersteunend omgaan met mensen met psychische aandoeningen Herstelondersteunend omgaan met mensen met psychische aandoeningen Jos Dröes Marianne Klein Bramel Nadelen van het gebruik van ziektediagnoses: * Normaal conflict-, of copinggedrag, en normale reacties

Nadere informatie

Wegwijzer Stigmabestrijding in de ggz. Gids naar praktijken die werken. Lessen, praktijken en voorbeelden

Wegwijzer Stigmabestrijding in de ggz. Gids naar praktijken die werken. Lessen, praktijken en voorbeelden Wegwijzer Stigmabestrijding in de ggz Gids naar praktijken die werken. Lessen, praktijken en voorbeelden Colofon Opdrachtgevers Stuurgroep Toolkit Antistigma-interventies: Kenniscentrum Phrenos, Stichting

Nadere informatie

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld

Nadere informatie

Arbeidsrehabilitatie en herstel

Arbeidsrehabilitatie en herstel Arbeidsrehabilitatie en herstel Ontwikkelingen in kennis H. Michon, symposium GGNET Alternatief; werken aan perspectief 11 oktober 2011 Inhoud Arbeidsparticipatie Arbeidsrehabilitatie Herstel Gezamenlijk

Nadere informatie

Maatschappelijke steunsystemen: van probleem naar perspectief

Maatschappelijke steunsystemen: van probleem naar perspectief Maatschappelijke steunsystemen: van probleem naar perspectief Voordracht Geestdrift Symposium 17 september 2010 door Jos Dröes Stichting Rehabilitatie 92 Definitie Maatschappelijk Steunsysteem Een maatschappelijk

Nadere informatie

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen

Nadere informatie

2 Lijfsbehoud, levenskunst en lessen om (van) te leren 37

2 Lijfsbehoud, levenskunst en lessen om (van) te leren 37 Inhoudsopgave Inleiding 17 Deel 1 Theorie 1 Rehabilitatie en herstel 25 Jos Dröes, Tom van Wel & Lies Korevaar 1.1 Inleiding 25 1.2 Definities 26 1.2.1 Rehabilitatie 26 1.2.2 Herstel 28 1.3 Doelgroep en

Nadere informatie

Inhoud. Persoonlijk-professionele hulpverlening. Een integrale rehabilitatiebenadering. Ten geleide...11. Voorwoord...15.

Inhoud. Persoonlijk-professionele hulpverlening. Een integrale rehabilitatiebenadering. Ten geleide...11. Voorwoord...15. Inhoud Ten geleide...11 Voorwoord...15 Hoofdstuk 1 Een integrale rehabilitatiebenadering 1.1 Een korte historie...19 1.2 De rehabilitatiebenadering: een rijke vijver...21 1.3 Definities en richtingen...23

Nadere informatie

ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN

ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN 10 maart 2015 CONGRES Regardz WTC Arnhem Angst, dwang en ticstoornissen Angst, dwang en tics komen bij meer dan 10% van alle kinderen en adolescenten voor. Maar

Nadere informatie

UITNODIGING. Vierde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen. vrijdag 20 april 2012 Jaarbeurs Utrecht IV 5.

UITNODIGING. Vierde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen. vrijdag 20 april 2012 Jaarbeurs Utrecht IV 5. Vierde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen : UITNODIGING vrijdag 20 april 2012 Jaarbeurs Utrecht Accreditatie FGzP: 6 punten Voorwoord Geachte collega, In het voorjaar van

Nadere informatie

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling Informatie over werkwijze en resultaten van de individuele rehabilitatiebenadering Inhoud De Individuele Rehabilitatiebenadering De Individuele

Nadere informatie

Familie als bondgenoot

Familie als bondgenoot Familie als bondgenoot Wat hulpverleners moeten weten over gezinnen 14 december 2006 Hers Dinie Alemans Ellen van Berlo He 1 Centraal in het project Familieleden, clienten en professionals werken samen

Nadere informatie

Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg

Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg 15 maart 2018 Elsbeth de Ruijter Generieke module EPA Verschillen? Ambulant Financiering GGz overwegend ZVW Geen verantwoordingsinstrument Meer specifieke

Nadere informatie

Draagkracht en vereiste steun voor vervulling van de ouderrol. Lectoraat Rehabilitatie Groningen & Cenzor GGzGroningen

Draagkracht en vereiste steun voor vervulling van de ouderrol. Lectoraat Rehabilitatie Groningen & Cenzor GGzGroningen Draagkracht en vereiste steun voor vervulling van de ouderrol Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Docent Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen Marrie Venderink

Nadere informatie

Over seks gesproken! Uitnodiging symposium 'Over seks gesproken'

Over seks gesproken! Uitnodiging symposium 'Over seks gesproken' Uitnodiging symposium 'Over seks gesproken' Over seks gesproken! GGZ ingeest organiseert op donderdag 7 november 2013 een symposium over seksualiteit en intimiteit in het OZW-gebouw in Amsterdam. Dit symposium

Nadere informatie

Expertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening

Expertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Ê Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen

Nadere informatie

Post-hbo opleiding bemoeizorg. Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer

Post-hbo opleiding bemoeizorg. Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer mensenkennis Post-hbo opleiding bemoeizorg Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer Bemoeizorg Hulpverleners in de bemoeizorg hebben te

Nadere informatie

FA10A. FACT (Functie ACT) Basisopleiding. mensenkennis

FA10A. FACT (Functie ACT) Basisopleiding. mensenkennis FA10A Basisopleiding FACT (Functie ACT) mensenkennis Basisopleiding FACT (Functie ACT) FACT-casemanager Het werken als casemanager in multidisciplinaire FACT-wijkteams stelt hoge eisen aan kennis, vaardigheden

Nadere informatie

Training Resultaatgericht Coachen

Training Resultaatgericht Coachen Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.

Nadere informatie

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen

Nadere informatie

Ambtenaren / managers Ambtenaren die werken met moeilijk bereikbare groepen

Ambtenaren / managers Ambtenaren die werken met moeilijk bereikbare groepen Bijlage Overzicht Doelgroepen Overzicht Doelgroepen participerend in Wmo-werkplaatsen Wmo werkplaats Participerende doelgroepen praktijken Actieve burgers Actieve burgers Actieve buurtbewoners / managers

Nadere informatie

Participatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten)

Participatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten) Maatschappelijke participatie, stigma en openheid Overzicht Maatschappelijke Participatie Participatie door rehabilitatie Openheid Lies Korevaar Groningen, 27 januari 2015 Afsluiting De cliënten die van

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts

Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Petri Embregts Inhoud Waarom een kans in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Inzetbaarheid en effectiviteit

Nadere informatie