Arbeidsrehabilitatie en herstel

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Arbeidsrehabilitatie en herstel"

Dennis van den Broek
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Arbeidsrehabilitatie en herstel Ontwikkelingen in kennis H. Michon, symposium GGNET Alternatief; werken aan perspectief 11 oktober 2011

2 Inhoud Arbeidsparticipatie Arbeidsrehabilitatie Herstel Gezamenlijk reisdoel? 2

3 Ontwikkelingen context Wet- en regelgeving WMO Wet Werken Naar Vermogen Bezuinigingen GGZ beleid Herstel en burgerschap maar mainstream GGZ ziet andere core business In (F)ACT teams IPS vereist, ervaringsdeskundigheid Economie Crisis! Kansen voor duurzaamheid, eigen kracht Arbeidskrachten nodig.. toch?! 3

andere core business In (F)ACT teams IPS vereist, ervaringsdeskundigheid

4 Werkende beroepsbevolking (> 12 u p week) Bron: enquête beroepsbevolking (EBB)

5 Werkende beroepsbevolking (> 12 u p week) Bron: enquête beroepsbevolking (EBB)

6 Werkende beroepsbevolking (> 12 u p week) Bron: enquête beroepsbevolking (EBB)

7 Geen werk - so what? Komt tegemoet aan behoefte sociale contacten, inkomen helpt herstellen & teken van herstel Motivatie kan groeien Achter geen behoefte aan zit: ervaren en geanticipeerde stigma Talent en interesse herkennen en benutten Werken altijd beter dan geen werk.. 7

8 Arbeidsrehabilitatie steun bij kiezen, verkrijgen & behouden van werk Bestaande modellen stapsgewijs Brede doelstelling Oefenen in beschermde omgeving Apart van GGZ Nieuwe modellen - doelgericht Betaalde baan centrale doel Snel plaatsen, dan trainen Arbeidsbegeleiding en GGZ in één team

omgeving Apart van GGZ Nieuwe modellen - doelgericht Betaalde baan

9 In Nederland vele modellen Individuele Traject Benadering Individuele Vraaggerichte Benadering Individuele RehabilitatieBenadering (bij persoonlijke doelen t.a.v. werk) Begeleid werken / begeleid leren Supported Employment / education Allerlei combinaties van bovenstaande Individuele Plaatsing & Steun 9

10 Achterliggende principes Geloof in mogelijkheden, krachten, talenten Persoonlijke wensen uitgangspunt Band tussen cliënt en begeleider Steunen zolang als nodig Gerichtheid op de werkrol 10

11 Individual Placement & Support Regulier betaald werk in vizier houden Begeleiding bieden aan wie wil Snel zoeken naar echte baan Eerst plaatsen dan trainen Arbeidsbegeleiding integreren met GGZ-hulp Voorkeuren cliënt voorop Persoonlijk ondersteunen zo lang als nodig Begeleiden bij uitkeringskwesties Doorlopend arbeidsmogelijkheden inschatten 11

Arbeidsbegeleiding integreren met GGZ-hulp Voorkeuren cliënt voorop Persoonlijk

12 IPS Evidence based.. internationaal Ook buiten de VS IPS 30 TVS NH 99 DC 02 MD 04 CT 06 QUE 06 SC 07 EUR 07 IL 08 AUS 08 CA 08 HK Bond e.a

60 50 40 IPS 30 TVS 20 10 0 96 NH 99 DC 02

13 Met dank aan... Betrokkenen bij scion J.T. van Busschbach M. van Vugt D. Stant H. Kroon J. van Weeghel D. Wiersma Anderen van scion team N. Van Erp, L. Aerts-Roorda, A. Niersman Betrokken GGZ instellingen: Dimence, GGzE, Lentis / UCP UMCG, Pameijer / Bavo Europoort 13

Wiersma Anderen van scion team N. Van Erp, L. Aerts-Roorda, A.

14 Scion in notedop OPZET 4 x langdurige GGZ volwassenen Iedere cliënt met wens tot betaald werk Toewijzing vlg. loting aan IPS of reguliere arbeidsrehabilitatie Sep. 05- nov 11 metingen: start, en na mnd GROEP 151 respondenten 74% man / lft 35 jr 82% ongehuwd diagnose: o.a. 58% schizofrenie/psychose 80% medicatie in afgelopen half jaar 74% ooit opgenomen 14

05- nov 11 metingen: start, en na 6 18 30 mnd GROEP 151 respondenten 74% man / lft 35 jr

15 Uitkomst na 18 maanden: % regulier betaald werk

16 Uitkomst na 30 maanden: % regulier betaald werk

17 Enkele andere resultaten IPS groep meer dagen gewerkt in reguliere baan (69 vs 36) Binnen werkenden: Gem. 185 dgn gewerkt, 23 u. p week geen verschil IPS groep en vergelijkingsgroep Geen stijging - maar ook geen daling in kwaliteit van leven, gezondheid IPS kost wat, maar dan heb je ook wat! IPS goed implementeren is lastig 17

p week geen verschil IPS groep en vergelijkingsgroep Geen stijging - maar ook

18 18

19 IPS geen haarlemmerolie Schatplichtig aan IRB en andere benaderingen Doorbordurend op supported employment Mensen met aanhoudende psychische problemen vaak ambivalente werkwens Scholing kan werkkansen vergroten IPS heeft wel betere resultaten, maar werkt niet voor iedereen Andere modellen nog onvoldoende onderzocht 19

problemen vaak ambivalente werkwens Scholing kan werkkansen vergroten IPS heeft

20 Effect van IPS vergroten 20

21 Zijn andere modellen effectief? 21

22 Realiseren cliënten hun dagbestedingsdoelen vaker met IRB? (n 69, na 1 jaar) IRB andere rehab. 11% geheel 35% geheel 44% niet 31% 58% niet 21% deels deels

23 Realiseren cliënten hun dagbestedingsdoelen vaker met IRB? (n 69, na 2 jaar) IRB andere rehab. 29% 53% geheel 32% niet geheel 40% 15% 31% niet deels deels

24 Richtlijnontwikkeling Multidisciplinaire richtlijn in de maak Werk behouden (en eerst vinden) Nu commentaarfase gesloten dit jaar opleveren Aanbevelingen mbt o.a. zelfmanagement assessment samenwerking Nog weinig evidence voor primaire proces 25

25 Herstel Medisch (symptomen) Functioneel (rollen) Psychologisch (identiteit) 26

26 Herstel = Herstel (..) betekent dat je leert zien waar je eigen kwetsbaarheden en talenten liggen en dat je met gebruikmaking daarvan weer baas wordt over je eigen leven. (HEE web site) Uniek persoonlijk proces (..); leven inhoud en richting geven (Boevink ea. 2008) Een bevredigend, hoopvol leven leiden dat ertoe doet (..) (vrij vertaald naar Anthony ea 2003) Je bent niet je stoornis (Boevink) Iets anders dan genezen 27

27 Herstel Proces Uitkomst Visie 28

28 Diverse aanpakken Programma, incl. werkgroep 'zelfhulp' HEE! O.a. Boevink e.a Zelfhulp / groepen Herstellen doe je zelf Van Gestel-Timmermans, Brouwers, Van Assen, & Van Nieuwenhuizen, 2010). Wellness Recovery Action Planning-WRAP Gelieerd aan GGZ teams Illness Management & Recovery (IMR) 29

29 WRAP Wellness Recovery Action Plan (WRAP; Copeland & Mead 2004). helpt de persoon persoonlijk werkboek maken waarin hij/zij beschrijft wat helpt om zich gezond te voelen en actief te herstellen. Onderdeel 1: gereedschapskist voor een goed gevoel. 7 andere onderdelen, zoals voortekenen kunnen herkennen van terugval; een crisisplan opstellen, een gezonde leefstijl ontwikkelen. 8 gesprekken, waarna continuering De precieze invulling varieert. Training door ervaringsdeskundige die een training heeft ontvangen van door erkende train-de-trainers Samenwerking Kenniscentrum Phrenos, HEEgroep Trimbos-instituut, GGzE, GGZ NHN, etc) 30

30 Effectief? Herstellen doe je zelf RCT168 cursisten vs 165 wachtenden (zie oa Van Gestel ea 2010) Metingen vooraf, na drie en zes mnd. Positief effect op empowerment, hoop en zelfvertrouwen. HEE RCT 81 deelnemers vs 82 wachtenden (Boevink e.a. aangeboden ter publicatie) voormeting en metingen na 12 en 24 mnd. Klein positief effect op symptomen, vertrouwen in psychische gezondheid WRAP RCT 276 cursisten vs 279 wachtenden (Cook ea 2011) Metingen vooraf, einde cursus en na zes mnd. Positief effect op hoop, kwaliteit van leven en symptomen. 31

31 Herstelondersteunende zorg 32

32 Herstelondersteunende zorg Hulpverlener heeft attitude van hoop en optimisme; is present (aandachtig aanwezig); is terughoudend en bescheiden; sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt; herkent en stimuleert eigen kracht van de cliënt (empowerment); erkent, benut en stimuleert ervaringskennis; erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen; Streeft naar vergroten eigen regie/autonomie. Uit: Dröes & Plooy 2010, gebaseerd op Boevink

33 34

34 herstelond. zorg Behandeling rehabilitatie herstelgroep 35

35 Gezamenlijk reisdoel IPS afh. v motivatie en interesses cliënt IPS gelooft in cliënt Voor velen is werk teken van herstel.. Maar niet allemaal! Oil & Vinegar Werk goed voor zelfvertrouwen en psychische gezondheid, dus ook voor herstel.. Maar niet voor iedereen, en niet makkelijk aan te tonen! Kortom.. 36

36 Arbeidsrehabilitatie kan niet zonder herstel Maar andersom wel.. 37

Vergelijkbare documenten

Bestemming: werk. Supported employment en herstel. H. Michon, symposium Goed gestemd aan het werk AMC, 20 maart 2013

Bestemming: werk. Supported employment en herstel. H. Michon, symposium Goed gestemd aan het werk AMC, 20 maart 2013 Bestemming: werk Supported employment en herstel H. Michon, symposium Goed gestemd aan het werk AMC, 20 maart 2013 Inhoud Mensen met ernstige psychische aandoeningen Arbeidsparticipatie Arbeidsre-integratie