NIEUWSBRIEF 2015 NUMMER 55-2
|
|
- Sarah de Backer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NIEUWSBRIEF 2015 NUMMER 55-2 WELKOM: Dit is de 2e nieuws-mail van 2015, die u ontvangt van de Vlaamse Cathlab Vereniging. We hopen u op deze manier op regelmatige tijdstippen niet alleen te kunnen informeren over de werking van onze vereniging, maar ook over de actualiteit op cardiologisch gebied en aanverwanten. Veel leesplezier. 1 VCV NIEUWS GLOEDNIEUWE WEBSITE! Het nieuwe Bestuur van de Vlaamse Cathlab Vereniging is zeer verheugd om de geboorte van haar kersverse website aan te kondigen. Via de URL kom je terecht op de opgefriste homepage. Je wordt meteen verrast door het kersverse moderne logo in de vorm van een hart weergegeven in twee vrolijke kleurtjes. De bijhorende lumineuze foto demonstreert onze drang naar essentiële bijscholing en innovatie in de fascinerende wereld van het cathlabgebeuren en haar aanverwante vakgebieden. Tevens kan je via de rubriek wie is wie kennis maken met de nieuwe leden van ons enthousiaste team die samen met de reeds langer aanwezige bestuursleden van onze cathlabvereniging een goede symbiose vormen van spirit en ervaring. Onze nieuwsbrief en ook onze website zijn de communicatiemiddelen bij uitstek voor onze vereniging om met onze cathlabmedewerkers in contact te blijven. We krijgen graag feedback, opmerkingen, suggesties van u via ons gekend adres info@vlaamsecathlabvereniging.be We wensen u veel leesplezier toe!
2 UITNODIGING VLAAMS CATHLABSYMPOSIUM: 16 EN 17 OKTOBER 2015: BE THERE! Met veel genoegen heten wij u allen van harte welkom op ons 17e Vlaams Cathlab Symposium. Dit jaar een gloednieuw kleedje, zowel qua locatie als formule! We kozen voor congrescentrum Lamot te Mechelen, een uniek congrescentrum gelegen langs de Dijle, in het historisch centrum van Mechelen. Wegens zijn centrale ligging precies halfweg tussen Antwerpen en Brussel is het gemakkelijk te bereiken per auto (E19) of per trein (IC/ IR station) Nieuw is dat we reeds starten op vrijdagnamiddag 16 oktober met een relatief kort programma back to the basics. Ideaal voor beginnende medewerkers werkzaam op het cathlab of aanverwante diensten. Aansluitend is er een receptie voorzien om verder na te praten en beter kennis met elkaar te maken. Zaterdag vinden de traditionele plenaire sessies plaats waarbij u een mix van boeiende presentaties aangeboden wordt met actuele onderwerpen. Hierbij trachten wij aan ieders interesse tegemoet te komen. Eveneens kan een bezoekje worden gebracht aan een ruim aantal exposerende firma s waar men zich kan informeren over de meest recente producten en tools. HET PROGRAMMA: Vrijdag 16 oktober h00-15h00: Registratie 15h00-16h00: Live dissectie van een hart (Dr. Wim Develter, UZ Leuven) 16h00-18h00: Simultane sessies back to basics : Interventionele cardiologie 16h00-16h40: Hemodynamica voor dummies 16h40-17h20: Beeldvorming op het cathlab, weet wat je ziet 17h20-18h00: Safety First Electrofysiologie 16h00-16h40: ECG 16h40-17h20: Signalen interpreteren 17h20-18h00: Verschillende ablaties in het cathlab 18h00-19h00: Receptie Zaterdag 17 oktober h15-09h15: Registratie 09h15-09h30: Voorwoord Sessie 1: 09h30-10h00: Complicaties bij PCI procedures: zijn ze te vermijden? 10h00-10h30: Rechter hart catheterisatie; de sleutel tot een goede diagnostiek 10h30-11h00: Pauze Sessie 2 : 11h00-11h20: De verpleegkundige zorg op het cathlab 11h20-11h40: STEMI, guidelines in h40-12h00: Voorkamerfibrillatie 12h00-13h30: Lunch
3 Sessie 3 : 13h30-13h50: NOAC s: een praktische kijk door de ogen van de verpleegkundige 13h50-14h10: Niet invasieve technieken ter detectie van kransslagaderafwijkingen 14h10-14h30: Cardiale devices : back to the future 14h30-15h00: Slotwoord PRAKTISCHE INFORMATIE: DOELGROEP Het symposium richt zich op: laboranten,verpleegkundigen, verpleegkundige specialisten, pacemakertechnici en andere medewerkers werkzaam op de hartcatheterisatie en aanverwante afdelingen in Nederland en Vlaanderen. KOSTEN De kosten voor deelname aan het symposium op beide dagen, vrijdag en zaterdag bedragen 85,00. Het is ook mogelijk om alleen vrijdag deel te nemen, de kosten bedragen dan 25,00. Het is ook mogelijk om alleen zaterdag deel te nemen, de kosten bedragen dan 75,00. WIJZE VAN INSCHRIJVEN U kunt zich voor het symposium uitsluitend aanmelden via het inschrijfformulier op de website Annuleringsvoorwaarden Uw inschrijving kan alleen via info@vlaamsecathlabvereniging.be geannuleerd worden. Indien u binnen drie weken voor aanvang van het symposium annuleert, vindt er geen restitutie meer plaats, tenzij met geldig dwingende reden. LOCATIE Congres- en Erfgoedcentrum Lamot Van Beethovenstraat 8-10 B 2800 Mechelen België W: Organisatie en informatie info@vlaamsecathlabvereniging.be 2 ACTUALITEIT MOETEN JONGE SPORTERS GESCREEND WORDEN OP HARTAFWIJKINGEN? Het is zinloos om jonge sporters bij inschrijving in een sportclub, of indien zij willen deelnemen aan een massa-event, te verplichten zich te laten testen op een verborgen hartafwijking om plotse dood bij het sporten te voorkomen. Dat zegt het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) in een nieuw rapport over het nut van hartscreening bij jonge sporters(14 tot 34 jaar). Screening is volgens het KCE bij jonge, nietprofessionele niet-topsporters nutteloos en zelfs schadelijk. Bij klachten of symptomen blijft het uiteraard aangewezen een arts te raadplegen. Twee jaar geleden kwam ook de Hoge Gezondheidsraad in een rapport tot gelijkaardige besluiten. Maar niet iedereen is het daarmee eens. Verschillende sportfederaties en de sport- en keuringsartsen (SKA) zijn het bijvoorbeeld oneens. Ook de bekende cardioloog Pedro Brugada, een groot voorstander van screening, uitte in verschillende kranten kritiek, zelfs in die mate dat het KCE uitdrukkelijk reageerde op Brugada, wat hoogst uitzonderlijk is.
4 Wat zegt het KCE? 1. Het risico op plotse dood bij jonge sporters is zeer klein Bij jonge sporters komt plotse dood door een hartstilstand tijdens een lichamelijke inspanning zeer zelden voor. Naar schatting zijn er in ons land jaarlijks minder dan 10 gevallen, waarvan 2 tot 3 tijdens een wedstrijd, terwijl er ongeveer 1 miljoen jonge mensen lid zijn van een sportclub, en er daarnaast nog een groot aantal jongeren daarbuiten aan sport doen. Andere oorzaken van plotse dood zijn o.a. een hitteslag en het gebruik van stimulerende middelen. Er zijn meer dan 40 hartaandoeningen die plotse dood kunnen veroorzaken. Ze zijn allemaal zeldzaam en leiden in weinig gevallen tot plotse dood. Bovendien worden de meesten die er onbewust aan lijden er niet door gehinderd, en leiden ze een compleet normaal leven. 2. Geen wetenschappelijk bewijs voor nut screening Volgens het KCE bestaan er vandaag geen betrouwbare wetenschappelijke gegevens die aantonen dat door hartscreening bij jonge sporters zonder symptomen of klachten het risico op vroegtijdige overlijdens kan worden voorkomen. Medisch onderzoek kan de risicovolle hartafwijkingen niet met zekerheid opsporen De onderzoeken die bij dergelijke hartscreening worden gebruikt o.a. een vragenlijst met o.m. de familiale geschiedenis, het beluisteren van het hart, eventueel gecombineerd met een electrocardiagram (ECG) in rust, zijn onvoldoende nauwkeurig. Een kwart van de mensen met verhoogd risico wordt gemist. De enige (Italiaanse) studie die in het voordeel van screening pleit is onvoldoende betrouwbaar. Overigens komt plotse dood bij jongeren even vaak voor in Italië, waar screening verplicht is, dan in landen waar niet systematisch gescreend wordt (Frankrijk, VS) Hoog aantal onnodige bijkomende onderzoeken en behandelingen Dergelijke ziekten komen voor bij 3 op duizend jongeren. Ze veroorzaken meestal geen klachten, maar leiden enkel in zeldzame gevallen tot een plotse dood. Door de onnauwkeurigheid van de onderzoeken kan een hartscreening zorgen voor vals alarm en ongerustheid bij 5 tot 30% van de onderzochte personen (vals positieven). Het gaat om vele tienduizenden mensen die onnodige, bijkomende onderzoeken moeten ondergaan, terwijl niet bewezen is dat door al deze maatregelen het netto aantal overlijdens daalt. Omdat ook deze onderzoeken nooit 100% nauwkeurig zijn, zullen tenslotte minstens enkele honderden of zelfs enkele duizenden onder hen overbodige behandelingen krijgen (zoals hartkatheterisatie of implantatie van een defibrillator), die op zich ook een risico inhouden van dezelfde grootte orde als het risico op plots overlijden. Om die reden heeft Nederland trouwens al in 1984 de verplichte hartscreening voor sporters afgeschaft Sommige hartafwijkingen worden gemist Bij een kwart van de personen die wél een hartafwijking hebben wordt deze dan weer niet gevonden (vals negatieven). Zij worden dan weer onterecht gerustgesteld. Hierdoor gaan ze minder op eventuele signalen letten. Dat brengt hen in gevaar, ondanks de screening. 3. Niet zeker of een behandeling plotse dood kan voorkomen Over de beste behandeling van jonge sporters die wel degelijk een hartafwijking blijken te hebben, bestaat er tussen artsen nog geen consensus. Het is ook niet zeker of een behandeling effectief plotse dood kan voorkomen. Aan deze jonge sporters wordt vaak aangeraden om te stoppen met sporten, waardoor ze niet meer genieten van de voordelen van lichaamsbeweging en van de sociale contacten tijdens het sporten. Sommigen zullen behandeld worden en levenslang onder medisch toezicht staan, zonder dat er wetenschappelijk bewijs bestaat dat dit hen effectief beschermt tegen plotse hartdood. 4. Hartscreening is zeer duur Een sporter die een sportmedisch geschiktheidsonderzoek ondergaat, krijgt dit vandaag in principe niet terugbetaald door de ziekteverzekering, omdat het gaat om een individuele preventieve maatregel. Als de overheid toch zou beslissen om een algemene, systematische screening te organiseren en terug te betalen, zou dit een hoge kost betekenen die kan oplopen tot bijna 100 miljoen per screeningsronde.
5 Standpunt van de Sport- en keuringsartsen De Vereniging voor Sport- en Keuringsartsen (SKA) publiceerden een scherpe reactie op het KCE-rapport. Volgens de SKA vergelijkt het KCE-rapport mensen met machines, is het vooringenomen en verwart het evidencebased medicine met statistiekgestuurde winstgeneeskunde, sluit het niet aan bij de actualiteit of de werkelijkheid in Vlaanderen, is het duidelijk opgesteld door mensen die geen voeling hebben met wat er in het sportlandschap leeft en gaat voorbij aan de maatschappelijke realiteit dat veel sporters en ouders van sporters ongerust zijn Het rapport vertrekt volgens de SKA van een negatieve benadering van het hartonderzoek - en impliciet in één klap ook van het hele sportmedisch onderzoek - terwijl dat hartonderzoek slechts een onderdeel (zij het een wezenlijk onderdeel) is van de Vlaamse Aanbeveling Sportmedisch Onderzoek (VASO), die kandidaat-sporters helpt en sterkt om veilig te sporten, blessures te voorkomen en duurzaam sporten mogelijk te maken door voorheen onopgemerkte aandoeningen van het hart of andere lichaamsdelen - doeltreffend en volgens de regels van de evidencebased medicine te laten behandelen. Het VASO omvat díe onderzoeken die een bewezen preventieve of diagnostische meerwaarde kunnen hebben voor sporters die een bepaalde sport met een bepaalde frequentie of inspanningsniveau (willen) beoefenen. Volgens de SKA kunnen de onderliggende oorzaken van hartstilstand in de meeste gevallen wél worden opgespoord door een eenvoudig onderzoek. Als zo n hartfilmpje geëvalueerd wordt volgens de meest recente wetenschappelijke Seattle-criteria en vervat zit in een sportgeschiktheidsonderzoek van het hele lichaam, is het wel degelijk een mogelijk levensreddend onderzoek. Vanaf de leeftijd van 14 jaar is een dergelijk hartonderzoek bij reële sportieve inspanningen volgens de meeste cardiologen wel degelijk zinvol en in dat geval kunnen ze onnoemelijk veel menselijk leed van een plots overlijden voorkomen. Zonder een hartfilmpje kan de arts ongeveer 10% van de mogelijke onderliggende hartaandoeningen opsporen. Mét een hartfilmpje kan diezelfde arts tot 85% van die problemen vinden. Bron: gezondheid.be Datum: 16 april 2015 LEER KINDEREN REANIMEREN DAN LEREN HUN OUDERS HET OOK In ons land overlijden jaarlijks duizenden mensen aan een hartstilstand omdat omstaanders niet onmiddellijk beginnen te reanimeren. Lessen voor lagereschoolkinderen kunnen het tij keren, menen artsen van ZNA Antwerpen, het UZ Antwerpen en het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel. Als een persoon met een hartstilstand ineenzakt, is de kans zeer groot dat niemand hem of haar zal helpen. In ons land begint slechts in 10 tot 30 procent van de gevallen een omstaander in afwachting van de hulpdiensten te reanimeren. Jaarlijks sterven duizend tot tweeduizend Belgen die met een snelle reactie van de omgeving wel gered hadden kunnen worden. Onderzoekers hebben nu een doeltreffend wapen gevonden in de strijd tegen de angst om in te grijpen: twaalfjarige schoolkinderen. Die blijken zeer geschikt te zijn om hun familie en kennissen aan te leren wat ze moeten doen als iemand een hartstilstand heeft. Een team artsen van ZNA Antwerpen, het UZ Antwerpen en het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel trok voor het onderzoek naar Antwerpse basisscholen en middelbare scholen. Ze vroegen aan de leerkrachten van het zesde studiejaar en het eerste middelbaar om - desgewenst na een eigen oefensessie met professionals - een les te geven over reanimatietechnieken. De leerlingen kregen na het lesuur een dvd met een instructievideo en een eenvoudige oefenpop (kostprijs: 10 euro) mee naar huis. Daarmee moesten de kinderen
6 op hun beurt thuis uitleg geven over hartmassages. Resultaat: 290 kinderen, of meer dan één op de drie, gingen effectief thuis met de pop aan de slag en werden door de onderzoekers gevolgd. Ze gaven samen aan meer dan 870 personen - vooral hun broers en zussen, ouders en kennissen - een training. Meer dan negen op de tien familieleden en kennissen zei daarna dat ze zich gewapend voelden om in de toekomst een hartmassage te geven. Vóór de training zei nog geen 40 procent klaar te zijn om te reanimeren. Opmerkelijk: de kinderen uit het zesde studiejaar bleken betere lesgevers te zijn dan de kinderen uit het eerste middelbaar. Op een korte online toets die de familieleden en kennissen na de oefensessie moesten invullen (wat is het noodnummer, wat is het juiste ritme van de hartmassage, op welke plek moet u duwen, hoe diep moet u duwen?) was de gemiddelde score meer dan drie op vier. Als de trainer een lagereschoolkind was, was de score het hoogst. Kinderen uit het lager onderwijs willen mogelijk eerder dan kinderen uit het middelbaar aan hun familieleden laten zien wat ze op school geleerd hebben. In het basisonderwijs is bovendien de band tussen leerkracht en leerlingen zeer sterk, wat de leerlingen erg motiveert om alle instructies nauwgezet te volgen. De onderzoekers pleiten ervoor dat alle schoolkinderen in het basisonderwijs les krijgen over reanimatietechnieken en dat de les steeds wordt gecombineerd met de opdracht om hun familieleden en kennissen te trainen. Het zou in de eindtermen van het basisonderwijs moeten staan. Bron: gezondheid.be Datum: 20 januari 2015 ONTSTEKINGSREMMERS GEVAARLIJK IN COMBINATIE MET BLOEDVERDUNNERS Een nieuwe Deense studie in het Journal of the American Medical Association (JAMA) bevestigt dat de zogenaamde niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID s) zoals ibuprofen, diclofenac, naproxen en Celebrex gevaarlijk kunnen zijn in combinatie met bloedverdunners. Ze verhogen de kans op een hartaanval en een beroerte (CVA of hersenbloeding) bij mensen die eerder een hartaanval hebben gehad en die bloedverdunners moeten nemen. De onderzoekers volgden ruim patiënten die tussen 2002 en 2011 een hartaanval hadden gehad en die bloedverdunners namen. Ruim een derde van hen nam ook een of andere ontstekingsremmer. 30 procent van hen werd in de 3,5 jaar na hun hartaanval opnieuw opgenomen in het ziekenhuis met een nieuwe hartaanval of een CVA en 30 procent overleed in diezelfde periode. Volgens de onderzoekers verhogen NSAID s, zelfs in lage dosis, zeer sterk de kans op complicaties. Bron: Datum : 6 april 2015
7 WIE NOTEN EET LEEFT LANGER Heel wat recente studies hebben aangetoond dat noten gezond zijn en dat wie dagelijks noten eet, minder kans heeft op hart- en vaatziekten en mogelijk ook langer leeft. Twee nieuwe onderzoeken voeren bijkomende argumenten aan om dagelijks noten of pindanoten te eten. Een eerste onderzoek bij ruim Amerikaanse jongeren tussen 12 en 19 jaar toont aan dat jongeren die dagelijks minstens 13 g noten (wat overeenkomt met een klein handvol drie keer per week) eten, veel minder kans maken om metabool syndroom te krijgen (dat is een verzameling van klachten zoals hoge bloeddruk, te hoog cholesterolgehalte, hoog suikergehalte, zwaarlijvigheid enz.), wat beschouwd wordt als een voorbode van diabetes en hart- en vaatziekten. Het risico op metabool syndroom daalde met elke gram noten per dag. Vanaf 50g noten per dag verminderde het effect. Het tweede onderzoek, gepubliceerd in JAMA Internal Medicine, analyseerde gegevens van meer dan Amerikanen en Chinezen. Het ging vooral om mensen uit lagere bevolkingsgroepen, waarvan kan verondersteld worden dat ze er eerder ongezonde leefgewoonten op nahouden. Hieruit blijkt dat mensen die dagelijks noten of pindanoten (die geen noten maar peulvruchten zijn) eten gemiddeld langer leven. De groep die het meest noten en pindanoten (of pindaboter) at (meer dan 18 g per dag), had tot twintig procent minder kans op vroegtijdig overlijden in vergelijking met de groep die het minste noten at. Alle deelnemers waren gezonde zorgverstrekkers, zonder kanker, hart- noch longziekte, die om de twee jaar ondervraagd werden over hun eetgewoonten. In de 30 jaar opvolging overleden iets meer dan deelnemers. Uit de analyse van de verzamelde gegevens blijkt dat mensen die veel noten eten, minstens 28 gram per dag, minder risico lopen op vroegtijdige sterfte als gevolg van kanker, hart- of longziekte. Hoe meer noten geconsumeerd werden, hoe gunstiger dit effect. In vergelijking met mensen die geen noten eten, lopen mensen die dagelijks een portie van 28 gram of meer noten verorberen, 20% minder risico op vroegtijdige sterfte. Wie één keer per week een portie eet, loopt 7% minder risico op vroegtijdige sterfte in vergelijking met de groep die nooit noten eten. Noten blijken vooral een gunstig effect te hebben op hart- en vaatziekten. Voor kanker en diabetes werd geen effect vastgesteld. Noten bevatten veel onverzadigde vetzuren, vezels, vitamines en antioxydanten die de gunstige effecten ervan kunnen verklaren. Alhoewel deze onderzoeken door de aard zelf van het onderzoek, geen oorzakelijk verband tussen de consumptie van noten en langer leven kunnen aantonen, stapelen de bewijzen zich stilaan toch op om te zeggen dat noten en pindanoten deel uitmaken van een gezonde voeding en best dagelijks worden gegeten. Bij voorkeur ongezouten en ongesuikerd. Bron: Datum: 12 april 2015
8 3 - TOT SLOT: We zouden het op prijs stellen om deze nieuws-mail naar zoveel mogelijk collega s te kunnen versturen. Kijk daarom eens rond in je cathlab en vraag aan je collega s om zich in te schrijven op deze nieuws-mail via onze website. Of hang deze mail aan het prikbord. Als je dit leest en je bent nog niet ingeschreven op de nieuws-mail van de VCV: snel naar de website en inschrijven. Als je zelf interessante inhoud hebt om in een volgende nieuws-mail vermeld te zien, kan je die altijd doormailen aan info@vlaamsecathlabvereniging.be Tot binnenkort met een volgende editie. Groeten van de Vlaamse Cathlab Vereniging.
In deze context wil ik alle betrokken ministers Welzijn, Onderwijs en Sport onderstaande vragen stellen.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 399 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 9 maart 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Preventief hartonderzoek - Leerlingen en sporters Enkele sportartsen
Nadere informatieInformatie op te nemen in communicatie-instrumenten over borstkankeropsporing. bij vrouwen van 50 tot 59 jaar
Informatie op te nemen in communicatie-instrumenten over opsporing bij vrouwen van 50 tot 59 jaar Algemene informatie over opsporing Wat is opsporing? Hoe gebeurt het onderzoek bij opsporing? Borstkankeropsporing
Nadere informatieInformatie op te nemen in communicatie-instrumenten over borstkankeropsporing. bij vrouwen van 40 tot 49 jaar
Informatie op te nemen in communicatie-instrumenten over opsporing bij vrouwen van 40 tot 49 jaar Algemene informatie over opsporing Wat is opsporing? Hoe gebeurt het onderzoek bij opsporing? Borstkankeropsporing
Nadere informatieKent u de cijfers van uw hart?
Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be
Nadere informatieInformatie op te nemen in communicatie-instrumenten over borstkankeropsporing. bij vrouwen van 70 tot 79 jaar
Informatie op te nemen in communicatie-instrumenten over opsporing bij vrouwen van 70 tot 79 jaar Algemene informatie over opsporing Wat is opsporing? Hoe gebeurt het onderzoek bij opsporing? Borstkankeropsporing
Nadere informatiePreventieve sportmedische screening
Preventieve sportmedische screening cardiosporten.be Dr Roosen John Dieusaert Olivia Wat veroorzaakt plotse dood? Media: acuut hartfalen is niet de oorzaak Wel: ernstige ritmestoornissen van het hart,
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen
Nadere informatieOver de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters. Dr. Lieven Herbots
Over de ZIN van hartscreening bij jonge amateursporters Dr. Lieven Herbots Sporten Is Gezond! Dr S. Sharma Plotse Dood Oorzaken Plotse dood bij Sporters (< 35 jaar) o Structurele Hartafwijkingen Coronaire
Nadere informatieScreening op prostaatkanker
Screening op prostaatkanker Informatie voor mannen die een PSA-test overwegen of aanvragen. Wat we weten en wat we niet weten: zaken om over na te denken alvorens te besluiten een PSA-test te laten uitvoeren.
Nadere informatieProefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk. De waarde van inwendige echo in alvleesklierontsteking met onbekende oorzaak
Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek De waarde van inwendige echo in alvleesklierontsteking met onbekende oorzaak Officiële titel: De rol van endoscopische echografie
Nadere informatieVragenlijst. S.v.p. helemaal invullen vóór uw bezoek aan de vaatverpleegkundige
Vragenlijst S.v.p. helemaal invullen vóór uw bezoek aan de vaatverpleegkundige en meenemen! Voorgeschiedenis en verwijzing Hartproblemen Heeft u Angina Pectoris klachten (klachten van pijn, een drukkend
Nadere informatieBorstkankeropsporing in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC)
Borstkankeropsporing in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC) Borstkankeropsporing in de BBC Situering Het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker is een initiatief van de Vlaamse
Nadere informatieHart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van:
Hart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van: 1 CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE BIJ VROUWEN. 2 SENSIBILISATIE van de vrouw
Nadere informatieCholesterol. Alles wat je ooit wilde weten
Cholesterol Alles wat je ooit wilde weten Waar komt cholesterol vandaan? Het overgrote deel van de cholesterol in ons lichaam maakt ons lichaam zélf aan. Eén derde nemen we op via onze voeding. Cholesterol
Nadere informatieProefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk. De waarde van inwendige echo in alvleesklierontsteking met onbekende oorzaak
Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek De waarde van inwendige echo in alvleesklierontsteking met onbekende oorzaak Officiële titel: De rol van endoscopische echografie
Nadere informatieBorstkanker is een kwaadaardig gezwel in de borst. Dit kan levensbedreigend zijn.
WELOVERWOGEN BESLISSEN OF U EEN SCREENINGSMAMMOGRAFIE LAAT NEMEN. DE INFORMATIE IN DEZE FOLDER HELPT U DAARBIJ. 1. WAT IS BORSTKANKER? Borstkanker is een kwaadaardig gezwel in de borst. Dit kan levensbedreigend
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op... (datum);
Voorontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van artikel 2 en artikel 5 van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 betreffende bevolkingsonderzoek in het kader van ziektepreventie
Nadere informatieVersnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Is er een verband
Nadere informatieMedischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon
Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie
Nadere informatiePreventie van. Wat u moet weten over. baarmoederhalskanker. Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker,
Preventie van baarmoederhalskanker Wat u moet weten over baarmoederhalskanker Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker, een ziekte die kan voorkomen worden. Spreek er over met uw arts,
Nadere informatiePreventie van type 2 diabetes bij volwassenen
Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen Kernboodschappen Uitgave januari 2016 www.diabetes.be Diabetes mellitus Iemand met diabetes heeft een verhoogd bloedsuikergehalte omdat men niet voldoende
Nadere informatieCardiale revalidatie. Introductie
Cardiale revalidatie Introductie VOORWOORD U hebt recent een hartinfarct, een hartoperatie of een andere cardiologische aandoening doorgemaakt. Deze brochure bevat uitleg over de cardiale revalidatie
Nadere informatieMedisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon
Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieKatheterablatie van voorkamerfibrillatie
info voor patiënten Katheterablatie van voorkamerfibrillatie Inhoud 01 Wat is voorkamerfibrillatie?... 04 02 Behandeling... 04 03 Ablatie... 09 04 Na de ablatie... 10 05 Complicaties... 10 06 Resultaat...
Nadere informatieHartstilstand. HartRidders. rea app. www.durf-redden.be. Durf Redden is een initiatief van de Belgische Cardiologische Liga
Hartstilstand HartRidders rea app Acties Hart Durf Redden is een initiatief van de Belgische Cardiologische Liga www.durf-redden.be Van diegenen die een hartstilstand overleven, hebben 4 op 5 dit te danken
Nadere informatieNiet Invasieve Prenatale Test (NIPT)
Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum
Nadere informatieKlinische Genetica. Plots overlijden
Klinische Genetica Plots overlijden Klinische Genetica Inleiding In uw familie zijn een of meerdere personen op jonge leeftijd plotseling overleden. Plots overlijden op jonge leeftijd heeft vaak met het
Nadere informatieCentrum klinische farmacologie: deelnemen aan een klinische studie
Centrum klinische farmacologie: deelnemen aan een klinische studie informatie voor gezonde proefpersonen en patïenten INLEIDING 3 KLINISCHE STUDIES: EEN INLEIDING 4 De ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel
Nadere informatieHart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in
Nadere informatieSLIM een revolutionaire visie
SLIM een revolutionaire visie Heeft u er wel eens aan gedacht dat uw gewichtstoename niets met te veel eten of te weinig beweging te maken hoeft te hebben? Dat klinkt misschien vreemd, maar recent wetenschappelijk
Nadere informatieDatum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be
Datum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be campus Kortenberg Leuvensesteenweg 517 3070 Kortenberg T +32 2 758 05 11 campus Gasthuisberg Herestraat 49 3000 Leuven
Nadere informatieVaatrisicopoli. Vertrouwd en dichtbij. Als u een verhoogd risico loopt om een hart- of vaatziekte te krijgen. Wilhelmina Ziekenhuis Assen
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Vaatrisicopoli Als u een verhoogd risico loopt om een hart- of vaatziekte te krijgen 1 Vaatrisicopoli Bent u in het verleden
Nadere informatieGeheugenkliniek: diagnostiek. Inleiding. Uw gezondheid Onze grootste zorg. Elke dag is om nooit te vergeten, maar er zijn er zoveel
Elke dag is om nooit te vergeten, maar er zijn er zoveel Inleiding Beste mevrouw, mijnheer, Binnenkort bezoekt u als patiënt, mantelzorger, begeleider of familielid het geriatrisch dagziekenhuis voor één
Nadere informatieDragerschap en erfelijke belasting
Dragerschap en erfelijke belasting VSOP 17 mei 2010 Martina Cornel Hoogleraar Community Genetics & Public Health Genomics Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Nieuwe technologische
Nadere informatieEen te hoog cholesterol
Een te hoog cholesterol Beschrijving Wat is te een hoog cholesterol? Een te hoog cholesterol wil zeggen dat er te veel cholesterol in uw bloed zit. Dat is schadelijk voor uw slagaders. Het cholesterol
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN KATHETERABLATIE VAN VOORKAMER FIBRILLATIE
INFO VOOR PATIËNTEN KATHETERABLATIE VAN VOORKAMER FIBRILLATIE INHOUD 01 Wat is voorkamerfibrillatie? 4 02 Behandeling 4 03 Ablatie 9 04 Na de ablatie 10 05 Complicaties 10 06 Resultaat 10 07 Besluit 10
Nadere informatieEvaluatie Nieuwsbrief Duurzame Mobiliteit
Evaluatie Nieuwsbrief Duurzame Mobiliteit De Nieuwsbrief Duurzame Mobiliteit bestaat 1 jaar. In dat jaar verschenen 20 edities van onze nieuwsbrief. Tijd om eens te zien wat we kunnen verbeteren aan het
Nadere informatieOnderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).
Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Verbetert de zorg na de behandeling van dikke darmkanker
Nadere informatieRisico op type 2 diabetes?
Risico op type 2 diabetes? Wat is diabetes? Je hebt diabetes wanneer het suikergehalte in je bloed te hoog is. Als diabetes niet tijdig ontdekt wordt, kan dat tot ernstige verwikkelingen leiden. Type 1,
Nadere informatieRisico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald
PERSMEDEDELING VAN JO VANDEURZEN, VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN 4 oktober 2012 Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald De kans dat Vlamingen
Nadere informatieVragenlijst Sporttest Sport Medisch Centrum UMCG Locatie Zernicke 2015
Vragenlijst Sporttest Sportmedisch Centrum UMCG Locatie Zernicke Persoonsgegevens Achternaam: Geslacht: M / V Voornaam: Geboortedatum: / / Telefoonnummer: E-mail adres: Naam zorgverzekeraar: Polisnummer:
Nadere informatieBewustsporten.nl. Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek
Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek Hardlopen is heerlijk en gezond, maar het is ook belangrijk verantwoord en veilig te sporten. Een goede voorbereiding en training zijn essentieel
Nadere informatieBorstkankerscreening
Borstkankerscreening uit KCE reports vol.11a Voordelen en nadelen van de systematische screening Voordelen De ontwikkeling van borstkankerscreeningsprogramma s steunt op twee argumenten: o de behandeling
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Dokter op Dinsdag Bevolkingsonderzoek darmkanker Dr. Anneke De Schryver, MDL arts 25 maart 2014 Het slijmvlies van de dikke darm Het ontstaan van poliepen Poliepen + Goedaardig + Maar: kunnen kwaadaardig
Nadere informatiePraten over behandelwensen en -grenzen
Praten over behandelwensen en -grenzen Praten over behandelwensen en -grenzen Informatie voor patiënten en familie Inleiding Als patiënt komt u in het UMC Utrecht met een bepaalde behandelwens. Meestal
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE
INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INHOUD 01 Inleiding 4 02 Hartaandoening 5 03 Erfelijkheidsonderzoek 6 04 Genetische counseling 6 05 Wie komt in aanmerking 7 06 (Preventieve) behandeling
Nadere informatie1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes
Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 11 oktober 2010 1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes Het project Zoet Zwanger moet vrouwen die zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieVasculaire Geneeskunde Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)
Vasculaire Geneeskunde Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Het Centrum voor Vroege Hart- en Vaatziekten (CVHV) is een multidisciplinair spreekuur voor patiënten die al op jonge leeftijd (onder
Nadere informatieOuder, Kind en Eten Onderzoek
Ouder, Kind en Eten Onderzoek Informatiebrochure Voorwoord Fijn dat u interesse heeft in het Ouder, Kind & Eten onderzoek. Op dit moment doen er al 165 ouders mee aan het onderzoek en we zoeken nog 40
Nadere informatieProefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk. De waarde van inwendige echo in alvleesklierontsteking met onbekende oorzaak
Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek De waarde van inwendige echo in alvleesklierontsteking met onbekende oorzaak Officiële titel: De rol van endoscopische echografie
Nadere informatievergadering 39 zittingsjaar Handelingen Plenaire Vergadering
vergadering 39 zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Plenaire Vergadering van 1 juni 2011 30 Plenaire vergadering nr. 39 (2010-2011) 1 juni 2011 De voorzitter: Het incident is gesloten. ACTUELE VRAAG van
Nadere informatieProgramma Stichting Educatie Atrium Innovations
Programma Stichting Educatie Atrium Innovations Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding Hippocrates Groeien in gezondheid door kennis Gezondheid is een kostbaar bezit. Wij willen graag
Nadere informatieWelkom. Publiekslezing Hartaandoeningen. 10 maart 2016
Welkom Publiekslezing Hartaandoeningen 10 maart 2016 Voorstellen Ineke Sterk Verpleegkundig specialist interne geneeskunde Programma publiekslezing 19.30 uur Aanvang publiekslezing 19.45 uur Lezing cardioloog
Nadere informatieMeewerken aan medische vooruitgang. Klinische proeven
Meewerken aan medische vooruitgang Klinische proeven De medische wereld heeft de voorbije vijftig jaar een enorme vooruitgang gekend. En met de technologische ontwikkelingen van vandaag zal de medische
Nadere informatieEEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN
EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde
Nadere informatieTotal Body Scan Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden. René Sprangers Cardioloog
Total Body Scan Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden René Sprangers Cardioloog Openbaarmaking belangen R. Sprangers Zelfstandig gevestigde medisch specialist o.a. werkzaam voor Prescan in Medisch
Nadere informatie(On)bezorgd kind zijn
Vlaams Congres voor Pediatrische Psychologie Zaterdag 26 september 2015 (On)bezorgd kind zijn Zorgen voor chronisch zieke kinderen in (en buiten) het ziekenhuis Wat? Voor wie? Waar? Congres over de psychosociale
Nadere informatieProgramma
25 september 2014 Programma Welkom Waarom samen? Waarom samen? >20 jaar bestaande (samen)werking streven naar kwaliteit groot volume aantrekkingspool voor talent innovatie Waarom samen? concentratie verdere
Nadere informatieBouw aan je gezondheid
Bouw aan je gezondheid Gratis leefstijladvies en begeleiding voor werknemers in de bouw Informatie voor de werknemer Hart- en vaatziekten Gezond en vitaal zijn; wie wil dat niet? Iedereen wil tenslotte
Nadere informatieDiafit. Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten
Diafit Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten Inleiding Met u is besproken dat u zich kunt aanmelden voor het test- en trainingsprogramma van het Albert Schweitzer ziekenhuis voor
Nadere informatieSCREENING MAMMOGRAFIE
SCREENING MAMMOGRAFIE Wat is de toegevoegde waarde? Dr. Christel Depestel Borstkliniek Voorkempen 17/11/2010 1 Waar staan we op dit moment met borstkankerscreening in België? Doel van borstkankerscreening
Nadere informatieHandleiding voor het gebruik van medische wacht- en hulpdiensten
Handleiding voor het gebruik van medische wacht- en hulpdiensten Medische wacht- en hulpdiensten zijn er steeds voor mensen die medische zorgen nodig hebben. De realiteit leert echter dat men vaak niet
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat
Nadere informatieNetwerk Ouderenzorg Regio Noord
Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.
Nadere informatieORGANISEER EEN SNERTWERKEVENEMENT
ORGANISEER EEN SNERTWERKEVENEMENT Een vereniging biedt kansen voor bedrijven. Uiteraard in het ledenbestand, maar ook in het zakelijk netwerk dat achter de verenging schuilgaat. Veel clubs organiseren
Nadere informatieGEEN TIJD TE VERSPELEN VOOR MIJN HART CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE : IK BEGIN ERAAN ÉN IK HOU VOL!
GEEN TIJD TE VERSPELEN VOOR MIJN HART CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE : IK BEGIN ERAAN ÉN IK HOU VOL! HART- EN VAATAANDOENINGEN IN BELGIË: VASTSTELLINGEN BELANGRIJKSTE DOODSOORZAAK IN EUROPA EN IN BELGIË 11.200.000
Nadere informatieVermoeidheid bij een neurologische aandoening
Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid is een algemeen verschijnsel bij verschillende neurologische aandoeningen. Vermoeidheid komt bijvoorbeeld veel voor na een beroerte, bij multiple
Nadere informatieWie helpt u als u op het werk een hartstilstand krijgt?
Wie helpt u als u op het werk een hartstilstand krijgt Maak uw bedrijf hartveilig met het Hartveilig-project van Rode Kruis-Vlaanderen Na een hartstilstand zijn de eerste minuten van levensbelang. Reken
Nadere informatieINFORMATIE CURSUS WIJN EN GEZONDHEID
APERITIEF DOCUMENT INFORMATIE CURSUS WIJN EN GEZONDHEID ALGEMENE INFORMATIE De cursus WIJN EN GEZONDHEID laat in de eerste plaats de genezende vermogens van het natuurproduct wijn zien, iets wat niet alleen
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de
Nadere informatieFederaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), Kruidtuinlaan 55, 1000 Bruxelles
Patiënteninformatie en toestemmingsformulier voor de deelname aan een sociologisch onderzoek Titel van studie: Promotor: Ethisch comité Zorgtraject in de aanpak van lombalgie : perceptie van de patiënten
Nadere informatiePATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN
PATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN Emelien Lauwerier 4 e Vlaamse Onderzoeksdag, 40 e week, Oostende, 28 maart 2014 Wie zijn we? KH Leuven, recente fusie KHLIM en Groep T Kennis- en Innovatiecentra
Nadere informatie200 euro twintig Normaal tarief minus de vergoeding
Hoe fit ben jij? Dat sporten gezond is, zal niemand ontkennen. Als schaatstrainingsgroep Giethoorn (STGiethoorn) beoefenen we allemaal sport. Hetzij schaatsen, fietsen, hardlopen of skeeleren. De ene hele
Nadere informatieKinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends
Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends www.hippoandfriends.com Naar schatting telt ons land 3.000 jonge diabetespatiënten. Bij kinderen is diabetes één van de meest voorkomende chronische
Nadere informatieCentrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)
Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Het Centrum voor Vroege Hart- en Vaatziekten (CVHV) is een multidisciplinaire spreekuur voor patiënten die al op jonge leeftijd (onder de 50 jaar) te maken
Nadere informatieHoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?)
Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Gezond zijn levert dus niet alleen meer Als voorbeeld vergelijken we twee jaren op, vijftigjarigen zonder en met diabetes maar ook veel betere en vitalere
Nadere informatieVoorbeeldbrief A: Bevestiging geen deelname meer aan zorgprogramma
Voorbeeldbrief A: Bevestiging geen deelname meer aan zorgprogramma Onderwerp: Bevestiging dat u niet meer wilt meedoen aan het zorgprogramma hart- en vaatziekten Geachte heer/ mevrouw , Uw
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Welke noten zijn gezond, onderzoek gezonde vetten Noten zijn gezond en rijk aan gezonde, onverzadigde vetten die je helpen om af te vallen! Eet 20 gram noten per dag voor je gezondheid en krijg daardoor
Nadere informatieverpleegkundig specialist adviezen na een hernia-operatie Eerste Hart Hulp (EHH) ZorgSaam
verpleegkundig specialist adviezen na een hernia-operatie Eerste Hart Hulp (EHH) ZorgSaam 1 2 VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST EERSTE HART HULP Bij ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen werken op verschillende afdelingen
Nadere informatiePRELIMINAIR PROGRAMMA
SYMPOSIUM WVTV 2014 Georganiseerd door de Wetenschappelijke Vereniging Transfusie Vlaanderen Vrijdag 14 november 2014 Gent Meeting Center, Holiday Inn Express, Gent PRELIMINAIR PROGRAMMA ORGANISEREND COMITÉ
Nadere informatieInformatie voor proefpersonen over het onderzoek: Haal meer uit je leven, met pijn
Informatie voor proefpersonen over het onderzoek: Haal meer uit je leven, met pijn Enschede, februari 2011 Geachte heer/mevrouw, We vragen u vriendelijk om mee te doen aan een wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker 2014 Bevolkingsonderzoek darmkanker In deze folder leest u meer over het bevolkingsonderzoek darmkanker en wat dit voor u kan betekenen. Waarom een bevolkingsonderzoek? Darmkanker
Nadere informatiePSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog
PSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog CIJFERS VLAANDEREN 2010 - MANNEN AANTAL STERFTE OVERLEVING 5 JAAR STERFTE > 80 JAAR PROSTAAT 5651 916 93% 54% LONG 3348 2937 14% 25,6%
Nadere informatieMedischwetenschappelijk onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon
Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 3 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 4 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Hoe
Nadere informatien i e u w s b r i e f
n i e u w s b r i e f Spotlight op Jolanda Vos, Teamleider Het begeleiden van mensen in moeilijke situaties vergt bepaalde vaardigheden en strategieën die mij aanspreken. Deze zijn absoluut van essentieel
Nadere informatieZorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij hart- en vaatziekten! Optimale zorg bij hart- en vaatziekten door samenwerkende zorgverleners
Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij hart- en vaatziekten! Optimale zorg bij hart- en vaatziekten door samenwerkende zorgverleners 1 op de 3 mensen in Nederland overlijdt aan een hart- of vaatziekte.
Nadere informatieSTICHTING OPSPORING FAMILIAIRE HYPERCHOLESTEROLEMIE (StOEH) BEVOLKINGSONDERZOEK ERFELIJK VERHOOGD CHOLESTEROLGEHALTE IN FAMILIES
STICHTING OPSPORING FAMILIAIRE HYPERCHOLESTEROLEMIE (StOEH) BEVOLKINGSONDERZOEK ERFELIJK VERHOOGD CHOLESTEROLGEHALTE IN FAMILIES De StOEH heeft ten doel personen met deze Familiaire Hypercholesterolemie
Nadere informatieBinnen 2 uur hartonderzoek & behandelplan. Nieuw Cardicare
Binnen 2 uur hartonderzoek & behandelplan Nieuw Cardicare St. Antonius Cardicare Gooi en Vechtstreek St. Antonius Cardicare, locatie Gooi & Vechtstreek is een nieuwe kliniek op het gebied van hart- en
Nadere informatieBelgische Voedselconsumptiepeiling 2014
Belgische Voedselconsumptiepeiling 2014 VRAGENLIJST OVER DE GEZONDHEID VOLWASSENEN Geselecteerde persoon Nummer van de persoon : Voornaam... Enquêteur Nummer van de enquêteur : Datum van de enquête / /
Nadere informatieWil ik het wel weten?
Wil ik het wel weten? Vera Hovers en Joyce de Vos-Houben 3 oktober 2015 Wil ik het wel weten? De consequenties van erfelijkheidsonderzoek Vera Hovers en dr. Joyce de Vos-Houben Genetisch consulenten polikliniek
Nadere informatiePrenataal testen met de NIPT
ALGEMENE INFORMATIEFOLDER Prenataal testen met de NIPT Deze folder hoort bij een wetenschappelijke studie (TRIDENT-studie) van de Nederlandse Universitair Medische Centra 2014 www.meerovernipt.nl 1 In
Nadere informatieInformatiebrief voor patiënten
Radboud universitair medisch centrum Neurologie 935 Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen Huispost 935 Reinier Postlaan 4 Radboudumc ingang oost, route 935 T (024) 1 5 2 02 F (024) 354 1 1 Afdelingshoofd a.i.
Nadere informatieSYMPOSIUM WVTV Georganiseerd door de Wetenschappelijke Vereniging Transfusie Vlaanderen. Vrijdag 30 november 2018
SYMPOSIUM WVTV 2018 Georganiseerd door de Wetenschappelijke Vereniging Transfusie Vlaanderen Vrijdag 30 november 2018 Gent Meeting Center, Holiday Inn Express, Gent PROGRAMMA INHOUDSTAFEL Welkom 5 Programma
Nadere informatieMASTERPROEF. Bereidheid van 55-plussers tot deelname aan valpreventie
MASTERPROEF Geachte collega Bereidheid van 55-plussers tot deelname aan valpreventie Mijn naam is Martine Agten en ik ben werkzaam als huisarts-in-opleiding in de praktijk van dr. Carlier, dr. Schreurs,
Nadere informatieHartrevalidatie. Uw afspraak. U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:...
Hartrevalidatie Uw afspraak U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:... Inhoudsopgave Hartrevalidatie... 1 Waarom hartrevalidatie... 1 De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:... 1 Hoe komt u in
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE BRIEF PROSPECTIEVE DATA REGISTRATIE VAN PATIËNTEN MET EEN AANGEBOREN ZELDZAME STOLLINGSAFWIJKING (PRO-RBDD)
PATIËNTEN INFORMATIE BRIEF PROSPECTIEVE DATA REGISTRATIE VAN PATIËNTEN MET EEN AANGEBOREN ZELDZAME STOLLINGSAFWIJKING (PRO-RBDD) Geachte mevrouw / mijnheer, Uw behandelend arts heeft u geïnformeerd over
Nadere informatie