PATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN

Transcriptie

1 PATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN Emelien Lauwerier 4 e Vlaamse Onderzoeksdag, 40 e week, Oostende, 28 maart 2014

2 Wie zijn we? KH Leuven, recente fusie KHLIM en Groep T Kennis- en Innovatiecentra Gezondheidszorg & Technologie (KIC s) KIC FOOD KIC ZORGZAME IT KIC ZORG = persoonsgerichte zorg

3 Toenemend aantal chronisch zieken Meer dan één op vier personen in België zou lijden aan minstens één langdurige ziekte (27.2% van de totale bevolking) GEZONDHEIDSENQUETE BELGIE // 2008

4 Naar een andere zorg voor chronisch zieken Behoeftegestuurd Op maat van de patiënt KCE RAPPORT // ORGANISATIE VAN ZORG VOOR CHRONISCH ZIEKEN IN BELGIË // 2012 KCE RAPPORT // ORGANISATIE VAN ZORG VOOR CHRONISCH ZIEKEN I BELGIË // 2012 WAGNER ET AL.. //

5 Behoeftegestuurd EDUCATIE HOUDT DE WIJZE WAAROP EDUCATIE WORDT GEGEVEN VOLDOENDE = REKENING MET DE BEHOEFTEN VAN DE PATIENT? het voorzien van aandoening gerelateerde informatie en vaardigheden Op maat van de patiënt BODENHEIMER ET AL., 2002

6 Termijn: EDUCHRON Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek naar voorkeuren voor vormen van educatie bij chronisch zieken Onderzoeksdelen Studie 1: welke vormen van educatie zijn momenteel beschikbaar? Studie 2: welke ervaringen hebben chronisch zieken en verpleegkundigen met diverse vormen van educatie? Studie 3: wat is de voorkeur van chronisch zieken voor diverse vormen van educatie?

7 Educatievormen 9

8 Participanten 19 verpleegkundigen jaar allen vrouwen 1-15 jaar ervaring met educatie bij chronisch zieken 5 adolescenten jaar 3meisjes aangeboren hartaandoening 14 volwassenen jaar 6 vrouwen chronisch nierfalen

9 Methode ervaringen verwachtingen voorkeuren

10 Resultaten Face-to-face gesprekken en schriftelijk materiaal worden het meest gebruikt Face-to-face geniet de grootste voorkeur bij verpleegkundigen en patiënten De dokter had heel veel tijd aan mij besteed. Ik denk dat hij wel een uur tijd gepakt heeft om uitleg te geven. Dat was wel goed. Ik ga altijd eerst na: Wat zie ik? Wie heb ik voor me? En waar kan ik mee werken? Zo probeer ik te zien hoe ik hem het best kan benaderen. Patiënten ervaren face-toface contact als warm, leuk, en sociaal Verpleegkundigen grijpen face-to-face contact aan om rekening te houden met de individuele noden van de patiënt

11 Resultaten Er is beperkte ervaring met internet, groeps- en telefooneducatie De meningen zijn verdeeld over de zinvolheid van deze vormen Bijvoorbeeld, internet Greep uit ervaringen van patiënten: groot aanbod, snel en gemakkelijk, moeite met vinden juiste informatie, twijfels rond betrouwbaarheid, zoeken uit nieuwsgierigheid Greep uit ervaringen van verpleegkundigen: bezorgdheid, afwijzing, websites afwijzen, nood om patiënt hierin te begeleiden Internet, dat vertrouw ik niet. Ik zou niet weten welke sites ik zou moeten raadplegen. Ik zou er wel meer gebruik van maken als ik wist dat het 100% betrouwbaar is.

12 INTERNETGEBRUIK BIJ CHRONISCH ZIEKEN? 30-65%

13 Methode Chronische zorgprogramma s UZLeuven Selectie voor inclusie in de studie Data van 329 patiënten 18 jaar of ouder chronische aandoening gedurende tenminste 6 maand Nederlandstalig 148 vrouwen jaar 35% deed betaald werk Chronische aandoeningen Hartaandoeningen (27) Diabetes (56) Nierlijden (117) Infectieziekten (17) Longaandoeningen (98) HIV (14)

14 Vragenlijst Internetgebruik in het dagelijkse leven Gebruik je internet in het dagelijkse leven, voor je werk, studie, of vrije tijd? Waarvoor gebruik je internet (bv., , chat, sociale media, enz.)? Waarvoor gebruik je internet (bv., , chat, sociale media, enz.)? Internetgebruik omwille van gezondheidsredenen Internetgebruik om informatie op te zoeken over aandoening en behandeling Internetgebruik om te communiceren met zorgverleners voor advies Gebruik je internet? Zou je internet willen gebruiken? Gebruik je internet (bv., )? Zou je internet willen gebruiken?

15 Resultaten WAT BEPAALT DEZE VOORKEUR? Gebruik Voorkeur

16 Resultaten Ik zou internet willen gebruiken om informatie op te zoeken over mijn aandoening en behandeling Ik zou via willen communiceren met mijn zorgverlener ingeval ik advies nodig heb JONGER GESLACHT OPLEIDINGSNIVEAU INTERNETGEBRUIK IN DAGELIJKS LEVEN

17 Conclusies ruime beschikbaarheid van educatievormen keuze gaat naar vormen waarmee men het meest ervaring mee heeft veel patiënten maken gebruik van internet, en belang zal toenemen opzoeken van informatie communicatie met zorgverleners internet is niet voor iedereen een optie jonger meer gebruik van internet in dagelijks leven

18 Implicaties voor de praktijk internet geen vervanger voor bestaande vormen van educatie toenemend belang internet vereist aandacht en bedachtzaamheid rond gebruik betrouwbaarheid scholing voor zorgverleners communicatie (bv., sociale media) geen gouden standaard

19 Emelien Lauwerier KIC ZORG Departement Gezondheidszorg en Technologie KHLeuven Tel. 016/