Fysio fast-faster REVALIER. Symposium orthopedie 13/10/2018. Fysische geneeskunde en revalidatie Dr. Catherine Gorris

Transcriptie

1 Fysio fast-faster REVALIER Fysische geneeskunde en revalidatie Dr. Catherine Gorris Symposium orthopedie 13/10/2018

2 Fysio fast-faster» Revalidatie reeds pre-op betrokken» verwijzing via orthop. chirurg of via pre-op infosessies:» bij geselecteerde pt groep, programma op maat» advies rond hulpmiddelen» transfertraining» specifieke pre-operatieve revalidatie, gehospitaliseerd of ambulant» post-operatieve traject op sp-locomotorische afdeling inplannen (multipathologie, sociale redenen, )

3 Fysio fast-faster» Snelle mobilisatie (Dag 0-Dag 1)» ook in weekend/op feestdagen» Dag 1:» pt is niet ziek» dagkledij (geen pyjama)» gesloten schoeisel

4 Fysio fast-faster» Dag 0: op kamer» THP/TKP:» opzetten, standing, transfer» infobrochure» doelstellingenkaart» Dag 1: kamer/oefenzaal» ergotherapie:» hulpmiddelenadvies» transfertraining (bed, toilet, auto)» huishoudelijke tips

5 » Dag 1: oefenzaal Fysio fast-faster» THP:» beperkte steunname» march krukken/looprek» TKP:» geen steunverbod» march krukken/looprek of zonder HM» kinetec

6 Fysio fast-faster» Dag 2: oefenzaal» uitbreiding oef» traplopen» neurocom (ifv steunname, balanstraining)» advies hulpmiddelen: schoenlepel, helping hand, toiletverhoger

7 THP : steunname 0-6 weken 6w-3m 3m-6m Na 6m steunname = 1kruk Afbouwen 1 kruk zonder hulpmiddel Zonder hulpmiddel Zonder hulpmiddel THP: spieractiviteit Ant./post approach: vermijden adductie, exo-en endorotatie/flexie > 90 Ant. approach: geen heupextensie toegestaan Ant./post approach: actieve abductie en exorotatie in zijlig Ant. approach: heupextensie toegestaan Krachtopbouw Spieruithouding verhogen Sport specifieke krachtopbouw Passieve mobilisatie toegestaan THP: fiets Hometrainer fietsen indien mogelijk Fietsen toegestaan veel fietsen

8 Oefeningen THP 0-6w post-op Fietsen (Theratrainer, hometrainer) Unipodale stand (niet-geopereerde been), abductie toegestaan Bridging (gluteus maximus) Adductoren aanspannen

9 Oefeningen THP 0-6w post-op Heel slides (hamstrings/iliopsoas) Heel digs (hamstrings) Q-ceps setting/contractie Co-contractie hamstrings + Q-ceps

10 Oefeningen THP 6w-3m post-op Uitbreiding kracht- en stabilisatieoefeningen o Bridging: strekken been toevoegen o Abductie in zijlig (gestrekt been + gebogen been)

11 Oefeningen THP 3m-6m post-op Opbouwen in kracht en stabilisatietraining o Bv. Squats, lunges, bridging op bobath bal, single knee bend Opbouw oefeningen o Toevoegen proprioceptief materiaal o Toevoegen gewicht/theraband

12 Fysio fast-faster» oefeningen TKP 0-3 W post-op:» extensieposturen» flexietraining op stoel» fietsen (evt eerst achterwaarts)» marchreva, traplopen» SLR, Q-setting, gesloten keten, isometrisch in extensie

13 Fysio fast-faster» oefeningen TKP vanaf W 4:» stabilisatie» krachttraining» proprioceptie» traplopen zonder bijzetten» > 6 W: functionele/sportspecifieke oef

14 Mijn revalidatie Geassisteerd pendelen Het doel van de revalidatie is de knie zo beweeglijk mogelijk te houden en zo weinig mogelijk spierkrachtverlies te krijgen. Het succes van uw revalidatie hangt af van uw inzet. Van zodra het mogelijk is zullen de kinesitherapeuten u helpen om enkele oefeningen aan te leren, te leren stappen, trappen doen, enz. Het is belangrijk dat u de aangeleerde oefeningen regelmatig herhaalt en inoefent. Op deze manier werkt u actief mee aan een vlot herstel. De oefeningen die u hieronder kan terugvinden zijn eenvoudig, maar dienen 4 tot 5 keer per dag consequent te worden uitgevoerd. Bijkomende oefeningen zijn uiteraard toegelaten. Pendelen U gaat op een hoge stoel of tafelrand zitten. Beweeg het geopereerde been naar voor en achter. Plooi en strek het been zover u kan zonder de pijngrens te overschrijden. Leeg de voet van uw nietgeopereerde been op de voet van uw geopereerde been. Duw het geopereerde been naar achter. Houdt deze positie 3 seconden aan en ontspan. Herhaal deze oefening. Extensiepostuur Ga zitten op een stoel. Gebruik een voetbankje of een andere stoel om uw voet te laten rusten. Leg een klein gewicht of ijs op de bovenzijde van de knie. Deze oefening kan pijnlijk zijn. Wordt de pijn te belangrijk dan kan u de oefening onderbreken en enkele minuten rusten. Hervat daarna de oefening.

15 26 27 Fietsen achter hometrainer 6. Algemene raadgevingen en opmerkingen Plaats een stoel achter de hometrainer. Neem plaats op de stoel en begin te trappen. De afstand tussen de stoel en de hometrainer bepaalt de mate waarin uw knie zal plooien. Variatie op de pendeloefening: Pendelen met brace kinetec Onder de zool van de brace staan wieltjes. Beweeg het geopereerde been voorwaarts en achterwaarts door het te laten rollen over de grond. Tot 6 weken na de ingreep krijgt u dagelijks een spuitje in de onderbuik om bloedklonters en aderontsteking te voorkomen. U kan uzelf inspuiten of een thuisverpleegkundige contacteren voor deze inspuitingen. Indien uw verband droog blijft, hoeft u de wonde niet dagelijks te verzorgen. Bij opnieuw lekken van de wonde dient u zo snel mogelijk de coördinator Care4Motion ( ) of uw arts te contacteren. De wonde werd gesloten met wondhaakjes. De wondhaakjes worden 3 weken na de ingreep verwijderd door uw chirurg op de controleraadpleging. Indien nodig kan u nog pijnmedicatie nemen. Meestal vol staat de inname van paracetamol (maximaal 4x 1g/dag) en tradonalodis 50 mg. De eerste 2 weken kan het gebruik van een NSAID ook aangewezen zijn. Indien er na ontslag een terugval in je revalidatie optreedt met tijdelijk meer pijn en zwelling is dat niet altijd verontrustend. Wel is belangrijk om ook hier voldoende pijnmedicatie te gebruiken en het principe van beter voorkomen dan genezen aan te houden. Zwelling en een blauwe verkleuring van de huid ter hoogte van het boven-en/of onderbeen is normaal en kan enkele weken aanhouden. Regelmatig ijs aanbrengen helpt deze zwelling en bloeduitstorting te verminderen.

16 Fysio fast-faster» Doelstellingenkaart» duidelijke doelen per dag» duidelijke ontslagcriteria» extra motivatie pt

17 Fysio fast-faster» doelstellingenkaart THP Operatiedatum: Naam + voornaam:....../.../... Geboortedatum:... Kamernummer:... THP Doelstellingen IDENTIFICATIEKLEVER Staande houding actief Zelfstandig wassen/kleden Hulpmiddelenadvies Transfer met hulpmiddel Transfer zonder hulpmiddel Fietsen 35 m stappen Trappen gaan Dag 0 Dag 1 Dag 2 Dag 3

18 Fysio fast-faster» Doelstellingenkaart TKP Operatiedatum: Naam + voornaam:....../.../... Geboortedatum:... Kamernummer:... TKP Doelstellingen IDENTIFICATIEKLEVER Staande houding actief Zelfstandig wassen/kleden Hulpmiddelenadvies Transfer met hulpmiddel Transfer zonder hulpmiddel Fietsen 35 m stappen Trappen gaan Buigen knie 90 Strekken knie Dag 0 Dag 1 Dag 2 Dag 3

19 Fysio fast-faster» Ontslag» kinevoorschrift (cfr. website)» sp-locomotorische» ambulante reva in ziekenhuis:» lite-gait» partial weight bearing system» neurocom» balance control system» testing en training

20 !! Voorschrift kinesitherapie na totale heupprothese Naam patiënt:. Datum ingreep:.../.../..., Heup rechts / links Nomenclatuur: N588 of N750 of N850 Aantal beurten: 60 Speciaal aandachtspunt:... Kinesitherapie wel/ niet aan huis. Graag revalidatie binnen de pijngrenzen en volgens volgend schema: Aandacht voor gluteus medius en risico luxatie Steeds slapen met een kussen tussen de knieën Week 0 tot 6: 6 weken gangrevalidatie met FWB (1 kruk ter protectie glut. Medius reïnsertie) Géén adductie, extreme exo/endorotatie, alsook diepe flexie ivm. luxatie Actieve flexie/extensie oefeningen Anti-inflammatoire Kiné Proprioceptieve oefeningen Steeds beginnen met neuromusculaire controle in gesloten keten: isometrisch. Core stability en differentiëren in heupbewegingen Vanaf week 6: Actieve abductie en exorotatie oefeningen in zijlig. Datum:... Stempel en handtekening:...! Voor inlichtingen of bij problemen: 03/

21 Voorschrift kinesitherapie na totale knieprothese!! Naam patiënt: Datum ingreep:.../.../..., Knie rechts / links Nomenclatuur: N588, N285 (vervanging PE) of N850 (totale revisie TKP) Aantal beurten: 60 Speciaal aandachtspunt:... Perop bekomen ROM: Kinesitherapie wel/ niet aan huis. Graag revalidatie binnen de pijngrenzen en volgens volgend schema: Belangrijk blijft in de periode van inflammatoire prikkeling voornamelijk te werken aan beweeglijkheid en soepelheid. Doorgedreven krachttraining is secundair en leidt eventueel zelfs tot onnodige inflammatie (lees: zwelling en pijn). Tot en met week 3: - Dagelijkse aandacht voor extensieposturen. - Patiënten aanmoedigen deze extensieposturen regelmatig zelf uit te voeren. - Flexietraining op hoge stoel of rand van de tafel. - Actief geassisteerde flexietraining met zachte dwang maar binnen pijngrens. - Fietsen: met aanpassen positie zadel naargelang vordering beweeglijkheid, eventueel eerst achterwaarts. - Gangrevalidatie. - SLR, Q setting, gesloten keten, isometrisch in extensie Vanaf week 4: - Blijvende aandacht extensieposturen. - Blijven fietsen. - Verdere actief geassisteerde flexietraining. - Gesloten keten quadriceps oefeningen : vb : wall slides, steps,. - Aanleren trappen zonder bijzetten. - Proprioceptieve en stabilisatie oefeningen. - Functionele revalidatie naargelang woonsituatie. Datum:... Stempel en handtekening:... Voor inlichtingen of bij problemen: contacteer chirurg via 03/

22 Oefenschema: Revalidatie na totale heupprothese Operatiedatum: Geopereerde zijde: Type ingreep: o THP anterieur o THP posterieur o THP anterieur + abductor cuff herstel o THP posterieur + abductor cuff herstel o Revisie THP o BGU bipolaire heupprothese Toegelaten steunname op het geopereerde been: o Volledige steun o Gedeeltelijke steun (met hulpmiddel) o Steunname binnen pijngrenzen (met hulpmiddel) o Steunverbod Tot (datum): Week 0 6 ALLEEN DE OEFENINGEN DIE AANGEKRUIST ZIJN MOGEN WORDEN UITGEVOERD! Alle oefeningen kunnen worden nagekeken op volgende website: Oefening 1: Bridging met beide benen gesteund Houding: Ruglig met beide benen gebogen. Uitvoering: Breng het zitvlak omhoog. Aantal: 10x Bemerkingen: Breng het zitvlak niet te hoog, tot in het verlengde van de rug.

23 Oefening 2: Squeeze met bal tussen de knieën Houding: Ruglig met beide benen gebogen, bal tussen de knieën. Uitvoering: Duw beide knieën in de bal. Houd 5 seconden aan. Aantal: 10x Bemerkingen: Kracht zachtjes opbouwen. Oefening 3: Heel digs Houding: Ruglig met knierol (of opgerolde handdoek) onder de knieën. Uitvoering: Duw de hiel in de tafel. Houd 5 seconden aan. Aantal: 10x Bemerkingen: Kracht zachtjes opbouwen. De knie blijft op de knierol liggen en duwt NIET mee. Oefening 4: Contractie quadriceps met rol Houding: Ruglig met knierol (of opgerolde handdoek) onder de knieën. Uitvoering: Duw de knie in de knierol (of handdoek). Houd 5 seconden aan. Aantal: 10x Bemerkingen: Kracht zachtjes opbouwen, de hiel blijft contact houden met de tafel. Oefening 5: Contractie quadriceps met rol en actief strekken van het been Houding: Ruglig met knierol (of opgerolde handdoek) onder de knieën. Uitvoering: Strek de knie en houd 5 seconden aan. Breng het been vervolgens terug naar de startpositie. Aantal: 10x Bemerkingen: De knie blijft op de knierol liggen. Oefening 6: Co-contractie met rol Houding: Ruglig met knierol (of opgerolde handdoek) onder de knieën. Uitvoering: Duw eerst de hiel in de tafel en vervolgens de knie in de knierol. Houd 5 seconden aan. Aantal: 10x Bemerkingen: Houd de druk in de hiel en knie tegelijkertijd aan.

24 Oefening 5: Contractie quadriceps met rol en actief strekken van het been Houding: Ruglig met knierol (of opgerolde handdoek) onder de knieën. Uitvoering: Strek de knie en houd 5 seconden aan. Breng het been vervolgens terug naar de startpositie. Aantal: 10x Bemerkingen: De knie blijft op de knierol liggen. Oefening 6: Co-contractie met rol Houding: Ruglig met knierol (of opgerolde handdoek) onder de knieën. Uitvoering: Duw eerst de hiel in de tafel en vervolgens de knie in de knierol. Houd 5 seconden aan. Aantal: 10x Bemerkingen: Houd de druk in de hiel en knie tegelijkertijd aan. Oefening 7: Heel slides Houding: Ruglig met de benen gestrekt Uitvoering: Trek het been op en schuif de hiel naar het zitvlak. Strek het been daarna terug uit naar de beginpositie. Aantal: 10x Bemerkingen: De hiel blijft in contact met de tafel (of mat).

25 Oefening 7: Heel slides Houding: Ruglig met de benen gestrekt Uitvoering: Trek het been op en schuif de hiel naar het zitvlak. Strek het been daarna terug uit naar de beginpositie. Aantal: 10x Bemerkingen: De hiel blijft in contact met de tafel (of mat). Oefening 8: Stand op 1 been Houding: Stand, steun op het niet-geopereerde been. Uitvoering: o Abductie: Breng het been gestrekt zijwaarts o Flexie: Hef de knie op (niet hoger dan 90 ) Aantal: 10x Bemerkingen: Neem eventueel steun aan een stoel. Oefening 9: Gangrevalidatie met hulpmiddel o MET 1 KRUK Houding: Neem de kruk aan de niet-geopereerde zijde. Uitvoering: Zet met de kruk en het geopereerde been een stap naar voor. Steun op de kruk en verplaats het andere been voorwaarts tot voorbij de kruk. Bemerkingen: Probeer zo gewoon mogelijk te stappen. o MET 2 KRUKKEN OF LOOPREK Houding: Krukken of looprek in de handen Uitvoering: Plaats de 2 krukken of het looprek naar voor. Vervolgens zet je een stap naar voor met het geopereerde been. Plaats hierna het andere been voorwaarts. Bemerkingen: Probeer zo gewoon mogelijk te stappen. o o GANG MET VIERWIELROLLATOR GANG ZONDER HULPMIDDEL

26 Oefening 10: Transfer van zit-stand Houding: Zit Uitvoering: Neem de leuningen vast en ga op de rand van de stoel zitten. Duw je vervolgens recht op de armleuningen en buig hierbij de heupen. Aantal: 10x Oefening 11: Fietsen Houding: Plaats een stoel achter de hometrainer Aantal: 10min, 3x per dag Bemerkingen: Zonder weerstand Oefening 12: Trap Trap naar boven: - Neem in 1 hand de armleuning vast en in de andere hand de kruk. - Plaats vervolgens het niet-geopereerde been op de eerste trede. - Zet het geopereerde been en de kruk bij. Trap naar beneden: - Neem in 1 hand de armleuning vast en in de andere hand de kruk. - Plaats eerst de kruk op de trede, gevolgd door het geopereerde been. - Zet vervolgens het niet-geopereerde been bij.