Revalidatie bij totale knieprothese na hospitalisatie

Transcriptie

1 Revalidatie bij totale knieprothese na hospitalisatie - 1 -

2 - 2 -

3 Inleiding U onderging een totale knie-operatie. Uw revalidatie startte reeds de dag na de ingreep en dient ook na ontslag intensief verder gezet te worden. Elke persoon is uniek en ook elke revalidatie evolueert anders. Het is hierbij belangrijk om frequent te oefenen binnen de pijngrens, zonder te forceren. U kunt uw revalidatie vervolgen op de dienst kinesitherapie en ergotherapie in het ziekenhuis of bij uw privékinesitherapeut. In deze folder bieden wij u, vanuit onze dienst kinesitherapie en ergotherapie, voorbeelden van oefeningen en tips aan om optimaal uw knieprothese te gebruiken, ook na uw behandelingen. Dit zijn echter enkele richtlijnen die een leidraad vormen en verschillend kunnen zijn van persoon tot persoon

4 Kinesitherapie 1. Streefdoel revalidatie: het bekomen van een goede mobiliteit; het terugwinnen van voldoende spierkracht zonder overbelasting; het optimaliseren van uw gangpatroon; het afbouwen van hulpmiddelen zoals krukken. het verder afbouwen van eventuele pijnmedicatie. 2. Adviezen voor een beter resultaat: blijf zo actief mogelijk. zes tot acht weken na de operatie zouden uw spieren opnieuw voldoende sterk ontwikkeld moeten zijn om voor een stabiel gewricht te zorgen. optimaal resultaat kan soms een jaar vragen. Vermijd hurken. Vermijd om lang te staan: staan is immers heel belastend voor uw knieën. een gezonde levensstijl komt uw revalidatie en uw algemene gezondheid ten goede. Overgewicht en roken vormen bijvoorbeeld sterk belemmerende factoren. 3. Tips bij het oefenen Probeer dagelijks uw oefeningen uit te voeren. Bouw de intensiteit langzaam op en vermijd overbelasting. Zoek een evenwicht tussen beweging en rust. - - Oefen regelmatig het stappen door meerdere keren kortere afstanden te doen

5 4. Voorbeelden van oefeningen thuis a. Oefeningen in lig: enkel pompen: 2 à 3 maal per uur een 2 à 3 tal minuten uw tenen en voeten op en neer bewegen. aanspannen van Quadricepsspier: knie gedurende 6 sec in bed drukken. aanspannen van hamstrings (achterbeenspieren): hielen gedurende 6 sec in bed drukken. Buig uw knie; glijd hierbij met uw hiel over het bed, strek dan uw been goed uit en duw uw hiel naar achter. Probeer uw hielen zover mogelijk naar achter te strekken, houd dit 6 seconden aan. - - Extensiepostuur: Laat uw achillespees rusten op een opgerolde handdoek om de spieren aan de achterzijde van uw knie te rekken

6 b. Oefeningen in zit: Plaats uw gezonde been onder de hiel van uw geopereerde been en buig uw knie zo ver mogelijk. Als dit goed lukt, kunt u uw benen ontspannen zwaaien. Afwisselend uw tenen en hielen van de grond brengen. Uw knieën beurtelings omhoog heffen. Uw knieën beurtelings strekken. beurtelings met uw hielen over de grond glijden. Til uw geopereerde knie richting neus. Lukt dit niet op eigen kracht, dan mag u met uw handen enigszins helpen. Strek uw geopereerde knie helemaal, maar laat uw bovenbeen op de zitting van de stoel rusten. Trek hierbij uw tenen naar u toe en blijf deze houding 3 tellen aanhouden. Buig uw knie zo ver u kunt. U kunt eventueel meeduwen met de voet van uw goede been. Een handdoek of stuk plastiek onder de voet plaatsen, kan dit vereenvoudigen. c. Oefeningen in stand: Afwisselend uw linker en uw rechter been met gebogen knieën omhoog heffen. Afwisselend uw linker en uw rechter been gestrekt voorwaarts heffen. Staand met uw voeten lichtjes gespreid: Eén been voorwaarts plaatsen. Staand met uw voeten lichtjes gespreid: Eén been zijwaarts plaatsen

7 d. Oefeningen in stand voor trap met leuningen: Plaats uw voet op de onderste trede en steun met uw handen. Beweeg uw bekken naar voor, zodat knie en heup Indien mogelijk plaatst u uw voet op hogere trede. Buig uw geopereerde knie door uw hiel naar het zitvlak te tillen. Blijf goed rechtop staan. Til en buig uw knie zo ver mogelijk. Buig met uw rug niet achterover. Beweeg uw geopereerde been met gestrekte knie naar achter. Buig niet voorover. 5. Aangeraden vormen van lichaamsbeweging Fietsen Op hometrainer: wanneer u uw knie voldoende kunt plooien, kunt u op een hoog ingesteld zadel beginnen fietsen. Op de weg: afhankelijk van uw globale evolutie, kunt u wanneer u voldoende kunt stappen en u zich voldoende zeker voelt in het verkeer, buiten gaan fietsen. Als man kunt u best een damesfiets met lage instap gebruiken. Wandelen Zwemmen: crawl geniet de voorkeur Nordic-walking Aquajogging/ aquawalking Lopen op een zachte ondergrond: na bespreking met uw arts. Gezondheidsbevorderende krachttraining: na bespreking met uw arts. Golf: na bespreking met uw arts. Dansen: na bespreking met uw arts

8 6. Afgeraden vormen van lichaamsbeweging Squash, voetbal, handbal, volleybal, basketbal, tennis, paardrijden, skiën ( als beginner). 7. Autorijden Vanaf 6 weken kunt u, als u vlot revalideert en u zich voldoende zeker voelt, terug zelf autorijden

9 Tips ergotherapie 1. Toiletgebruik Zorg ervoor dat uw toilet niet te laag is. Gebruik het liefst de eerste weken een toiletverhoog. Voor u gaat zitten, moet u eerst de achterkant van uw toilet voelen. Plaats uw geopereerde been altijd wat naar voor voordat u neerzit. Maak gebruik van eventuele armsteunen en plaats uw krukken binnen handbereik. Laat u zeker niet neerploffen op het toilet! 2. kleden en bad/douche Het kleden doet u best al zittend: steek eerst het geopereerde been in het kledingstuk. Bij het uitkleden verwijdert u best eerst het kledingstuk langs de niet geopereerde zijde. Nemen van bad/douche kan van zodra de wonde mooi dicht is en u de toestemming van uw arts kreeg. In de beginfase is het aan te raden een douche te nemen in plaats van een bad. Begin met het wassen van het geopereerde been. U mag daarvoor uw geopereerde been op uw ander been of op een stoel of bankje leggen zodat u er gemakkelijk bij kan. Zorg voor een anti-slipmat in en buiten de douche of maak gebruik van doucheschoenen (antislip). 3. Slapen U kan zowel op uw zij als op uw rug slapen. Slaapt u op de zij, dan kunt u eventueel een kussen tussen de benen ter hoogte van de knie plaatsen

10 4. In en uit de wagen Plaats uw autozetel voldoende achteruit. (leg eventueel een plastic zak om gemakkelijk te kunnen draaien in de zetel) Stap met uw krukken wat achteruit tot u de zetel voelt. Laat u langzaam op de zitplaats zakken. Schuif naar achter en draai beide benen samen op uw zitplaats in de rijrichting. 5. Oprapen van gevallen voorwerp Zoek een steunpunt met de hand op een tafel, stoel, en steun volledig op het niet-geopereerde been. Buig naar voor en breng tegelijkertijd het geopereerde been naar achter. 6. Huishoudelijke activiteiten Het is belangrijk om in de beginfase zeker niet overmoedig te worden. Neem regelmatig rust bij de eerste tekenen van vermoeidheid. Verdeel de taken over de volledig dag en week en laat u helpen waar nodig. 7. Eventuele hulpmiddelen Hulpmiddelen kunnen uw dagelijkse activiteiten een stuk lichter en veiliger maken. Hier volgen enkele voorbeelden die nuttig kunnen zijn: Kleedstok, kousen aantrekker, lange schoentrekker, badzitje, douchestoel, douchemat, antislipmatten, spons met lange steel, handgrepen, armsteunen, instapschoenen, helping hand (instrument om iets op te rapen) en bedverhoger. U kunt deze hulpmiddelen verkrijgen in uw thuiszorgwinkel of mutualiteit. Voor meer informatie omtrent hulpmiddelen en het gebruik ervan kan u terecht bij uw ergotherapeut

11 8. Valpreventie Zorg ervoor dat u veilig te werk gaat, let op de volgende tips: Sta niet op in het donker, zorg voor een goede verlichting. Sta langzaam op, zo voorkomt u plotse duizeligheid. Zet onmiddellijk uw bril op. Zorg indien mogelijk voor een nachtstoel op de slaapkamer, of installeer een bed op het gelijkvloers. Vermijd losliggende tapijten & laat niets rondslingeren op de grond. Houd de telefoon binnen handbereik. Maak gebruik van antislipmatjes in bad/douche en badkamer, Wees voorzichtig om niet uit te glijden over natte of gladde oppervlakken: doe altijd uw schoenen aan. Degelijke, schokabsorberende zolen verminderen eveneens de belasting op uw gewrichten. Wees voorzichtig met huisdieren; als u bv gaat wandelen met uw hond. Voer activiteiten veilig uit door: o Zorg voor een stabiele kruk of stoel. o Vermijd langdurig staan of lopen, verander regelmatig van houding. o Draag gesloten schoenen. o Vermijd hurken en bukken. o Vermijd snelle draaibewegingen. o Vermijd dragen van zware gewichten. Meer informatie vindt u in de folder valpreventie

12 Bemerking De informatie in deze folder is algemeen van aard en kan het advies van uw arts over bijzondere omstandigheden, risico s en beperkingen die in uw specifieke situatie van toepassing zijn, niet vervangen. We wensen u een vlot herstel en revalidatie! De dienst Orthopedie, de dienst Chirurgie en de dienst Kinesitherapie en Ergotherapie van het AZSAV Indien u vragen hebt, kunt u contact opnemen met: Dr. Martens: secretariaat: 058/ Dienst kinesitherapie en ergotherapie AZSAV: 058/ Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Laat het ons gerust weten via infobrochures@azsav.be! Bijlage 525/io 1114