ergotherapie informatiebrochure Ergotherapie bij een totale heupprothese

Transcriptie

1 ergotherapie informatiebrochure Ergotherapie bij een totale heupprothese

2

3 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Ergotherapie 4 3. Advies 5 4. Contactgegevens bij vragen 11 3

4 1. Inleiding Met een totale heupprothese (THP) kunt u terug een normaal leven gaan leiden. U dient wel enkele principes te hanteren, zodat u nog jaren goed bent met uw nieuw gewricht. Onmiddellijk na de operatie wordt gestart met de revalidatie. Het is van belang zo snel mogelijk te bewegen na de ingreep ter bevordering van de bloedcirculatie, om de beweeglijkheid te herstellen en om de revalidatie te bespoedigen. Hoe snel u herstelt, wordt sterk bepaald door hoeveel en hoe goed u oefent. Revalidatie is iets wat u zelf moet doen, niemand kan dit voor u doen. Algemene raadgevingen Ga naar de controle afspraak bij de behandelende arts om de evolutie van uw THP te laten controleren. Laat elke infectie behandelen, zo niet kan er een infectie ter hoogte van de prothese ontstaan. Ook inspuitingen in de spieren aan de geopereerde zijde worden best vermeden. Bij een bezoek aan de kinesist vermeldt u steeds dat u een heupprothese hebt. Tijdens uw verblijf zal de ergotherapeut u aan de hand van hulpmiddelen en deze folder wegwijs maken in de ergotherapeutische revalidatie. Aarzel niet om de ergotherapeut aan te spreken tijdens uw verblijf. 2. Ergotherapie Als ergotherapeut werken we samen met verschillende disciplines om uw revalidatie zo goed mogelijk te laten verlopen. 4

5 Hierbij richten wij onze aandacht vooral op: het uitvoeren van ADL- activiteiten (bv. wassen, kleden, huishoudelijke taken...); het geven van educatie rond het gebruik van hulpmiddelen; informatie geven rond woon- en omgevingsaanpassingen; informatie geven rond het uitvoeren van transfers. 3. Advies Algemene principes Niet overdrijven en forceren. De eerste zes weken vermijden dat de heup meer dan 90 buigt. De eerste zes weken vermijden dat de benen kruisen. Als men zit, moeten de knieën lager zijn dan de heupen. Let op: kuipzetels in een auto, lage en diepe zetels. Tijdens het zitten of liggen steeds de benen 15 cm uit elkaar houden. Opletten voor tapijten of andere losliggende voorwerpen. Maak dagelijks een aantal korte wandelingen. Dit bevordert het genezings-proces, stimuleert de bloedsomloop en verbetert de algehele conditie. Vermijd langdurig staan. Richt kasten en laden die u dagelijks gebruikt zo in, dat de belangrijkste voorwerpen binnen handbereik liggen. Hurken is verboden omdat uw heup hierbij dan te veel gebogen wordt. Medische opvolging Gedurende 6 weken moeten de steunkousen worden gedragen. Gedurende 6 weken moet u elke dag een spuitje (fraxiparine) krijgen tegen flebitis. U mag deze spuitjes zelf geven of u kunt de thuisverpleging laten komen. Wassen en kleden Indien uw wonde droog staat en er een vochtwerend verband op zit of wanneer de verpleging en/of arts de toestemming geeft, mag u een douche nemen. Na drie weken mag u een kort bad nemen, niet te lang zodat de huid niet verweekt. 5

6 Wassen Bij het wassen kunt u best gebruikmaken van een stoel met leuning, badplank of douchestoel. Dit om de heup minder te belasten en het valrisico te verkleinen. Het wassen van de voeten kan best door derden gebeuren, omdat u niet boven de 90 mag buigen. Uitkleden Bij het uitkleden van het onderlichaam is het belangrijk dat u eerst uw nietgeopereerde been uitkleedt en daarna uw geopereerde been. Steunkousen kunnen best worden uitgedaan door derden. Aankleden Bij het aankleden van het onderlichaam, kleedt u eerst uw geopereerde been aan en dan pas uw niet-geopereerde been. Steunkousen kunnen best worden aangedaan door derden of thuisverpleging. Transfers Gaan zitten Stoel zonder armleuningen Ga met beide benen tot tegen de zitting staan. Laat uw loophulpmiddel los en ga op zoek naar de rugleuning van de stoel of zitting van de zetel. Zak zachtjes naar beneden en breng het geopereerde been tegelijkertijd een beetje voorwaarts. Stoel met armleuning Stap bij het neerzitten achteruit tot u met uw knieholte tegen de stoel staat. Neem steun aan de armleuningen, plaats uw geopereerde been naar voren en ga zitten. Als u recht gaat staan, duwt u met de handen op beide armleuningen. Terwijl u dit doet, plaatst u uw geopereerde been naar voor. 6

7 In en uit bed In bed gaan Ga zo ver mogelijk op het bed zitten, naar de hoofdsteun toe en breng beide benen samen in het bed, plaats het niet-geopereerde been onder het geopereerde been of trek aan de kous (hulpmiddelen, handdoek, elastiek). Hierbij neemt u best steun op beide armen. Uit bed gaan Schuif naar de rand van het bed of draai op uw zij. Ga hierna rechtop in bed zitten en steun met twee handen op het bed. Houd tijdens het uit bed draaien de benen mooi naast elkaar of plaats het niet-geopereerde been onder het geopereerde been of trek aan de kous (hulpmiddelen, handdoek, elastiek). Zorg ervoor dat uw voeten contact maken met de grond. Blijf even zitten en sta dan pas recht. In en uit de auto In de auto Zet de zetel van de auto zo ver mogelijk naar achter en doe het portier helemaal open. Ga met uw rug naar de zetel staan en ga zitten (breng uw geopereerde been iets naar voor). Breng nu uw benen samen in de auto. Maak hierbij eventueel gebruik van een draaihulpmiddel (plastic zak, draaischrijf...) Uit de auto Breng uw benen samen uit de auto en draai heel uw lichaam mee tot u zijdelings in de auto zit. Druk u nu op op de zetel met uw geopereerde been naar voren. Trappen Als u naar boven gaat, plaatst u eerst uw goede been op de trap. Zet daarna het geopereerde been bij op de trap. Als u de trap naar beneden gaat, zet u eerst uw geopereerde been naar beneden. Zet daarna het goede been bij. 7

8 Houdingen Liggen Draaien in bed: hou uw voeten samen of gespreid, maar nooit gekruist. Best slapen/rusten op een harde matras. Bij zijlig op de niet-geopereerde zijde: plaats een kussen tussen de benen om het kruisen te voorkomen. Zitten Ga bij voorkeur zitten op een hoge, rechte stoel met armleuningen. Voorkeurshoogte van stoel, zetel, bed, wc of toiletstoel is aangeraden aan de lichaamslengte van de persoon: in zithouding maken de heup en knieën een hoek van minimum 90. Meestal is dit voor een gewone stoel 50 cm. Om bestaand materiaal te verhogen, gebruikt u best een kussen in de zetel of verhoogde blokken onder het bed of onder zetelpoten. Bij het neerzitten of opstaan, plaatst u het geopereerde been wat naar voren en steunt u op de armleuningen. Staan Steun op beide benen, voeten lichtjes gespreid. Draai nooit plots om, maar verplaats de voeten in de richting waarin u kijkt. Til ze goed op. Blijf niet te lang stil staan. Vermijd het dragen van zware lasten. Oprapen van voorwerpen Plaats het geopereerde been gestrekt naar achter en buig door uw andere been. Zoek steun met de hand aan de geopereerde zijde op een stoel of tafel. Met uw vrije hand kan u nu zonder problemen iets van de grond oprapen. 8

9 LET OP! De eerste maanden moet u volgende zaken vermijden: Om met gekruiste benen te gaan zitten. Zijdelings op een stoel te zitten Om al zittend naar de zijkant buigen Om op een lage stoel te gaan zitten Autorijden Na de operatie is het gedurende 6 weken verboden om met de auto te rijden. Sport Indien u terug wil gaan sporten, vraagt u best advies aan uw behandelende arts. Wandelen en fietsen op een hometrainer mag al na enkele dagen. Huishoudelijke activiteiten Tuinieren Draag stevige schoenen. Verleng uw tuingerief met een lange steel. Een kniesteun met kussentje is een aangenaam hulpmiddel. Bij het spitten duwt u de spade met de niet-geopereerde zijde in de grond. Om op te staan, plaatst u uw geopereerd been op de grond, op die manier kunt u zich opduwen op uw niet-geopereerd been. Algemeen huishoudelijke taken Tracht zoveel mogelijk gebruik te maken van hulpmiddelen, zoals een blik en borstel met verlengde steel, spons en aftrekker om de ramen te poetsen met een langere steel. Zorg ervoor dat er niet te veel obstakels aanwezig zijn in het huis. Voorkom in ieder geval dat u ergens blijft haken of dat u uitglijdt of ergens vanaf valt. Klim NOOIT op trapkrukjes, gebruik indien beter stevig materiaal. Zwaardere gewichten tillen is pas toegelaten vanaf 6 weken na de operatie. Gebruik indien mogelijk een tafel op wieltjes of dergelijke om zaken te verplaatsen. Bij het strijken kan u het best op een hoge stabiele kruk gaan zitten waarbij u met beide voeten op de grond steunt. Zo vermijdt u een overbelasting. 9

10 Als u wilt dweilen, houd dan de emmer zo dicht mogelijk tegen het bovenlichaam. Plaats de emmer op een stoel of kruk zodat u niet voortdurend moet bukken. Bij het winkelen kunt u het beste uw boodschappen verdelen over twee winkeltassen of gebruik maken van een boodschappentrolley. Woningaanpassing Verwijder tapijten Breng stopcontacten die u veel nodig hebt op hoogte. Zorg voor voldoende verlichting, vooral bij de trap, in de gangen... Zorg voor een draagbare telefoon of PAS-alarm Herschik uw kasten en leg het vaak gebruikte materiaal op schouderhoogte. Vakantie Als u op reis gaat, kunt u best een koffer op wieltjes gebruiken. Hierdoor worden je gewrichten minder belast. Indien u een vliegtuigreis maakt, kunt u een attest bekomen via de arts. Seksualiteit In de eerste periode na de operatie mag er niet teveel druk op het bekken komen. Voor individuele adviezen en specifieke vraagstelling over vrijen wordt u geadviseerd contact op te nemen met uw arts. Hulpmiddelen Hulpmiddelen WC-verhoger douchekruk handvaten in de badkamer (aan het bad en toilet) een lange schoenlepel hoge stoel en hoog-laag bed voetenbankje... 10

11 Adressen Indien u hulpmiddelen wil lenen of kopen, contacteert u best eerst uw mutualiteit. We geven alvast enkele adressen mee waar u hulpmiddelen kan lenen en/of kopen. Mediotheek Wijnegem Turnhoutsebaan Wijnegem Assist Turnhout Paterstraat Turnhout Mediotheek Assist Merksem Oude Bareellei Merksem Assist Hoogstraten Vrijheid Hoogstraten Contactgegevens bij vragen Heeft u bij het doorlezen van de folder toch nog bijkomende vragen? Stel ze dan gerust! U kan de dienst ergotherapie contacteren: Tel ergogeria_azstjozef@emmaus.be Neem ook zeker een kijkje op onze website U vindt er o.a. meer praktische informatie terug. Ook voor financiële informatie kan u hier terecht. 11

12 Opdrachtgever: ergotherapie VU: Koen Vancraeynest - algemeen directeur Versiedatum: 27 april 2016