ergotherapie informatiebrochure Ergotherapie bij een totale knieprothese

Transcriptie

1 ergotherapie informatiebrochure Ergotherapie bij een totale knieprothese

2

3 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Ergotherapie 4 3. Advies 4 4. Contactgegevens bij vragen Persoonlijke notities 11 3

4 1. Inleiding Met een totale knieprothese (TKP) kunt u terug een normaal leven gaan leiden. U dient wel enkele principes te hanteren, zodat u nog jaren goed bent met uw nieuw gewricht. Onmiddellijk na de operatie wordt gestart met de revalidatie. Het is van belang zo snel mogelijk te bewegen na de ingreep ter bevordering van de bloedcirculatie, om de beweeglijkheid te herstellen en om de revalidatie te bespoedigen. Hoe snel u herstelt, wordt sterk bepaald door hoeveel en hoe goed u oefent. Hoe meer u oefent, hoe sneller u vooruitgang boekt in beweeglijkheid en kracht. Revalidatie is iets wat u zelf moet doen, niemand kan dit voor u doen. 2. Ergotherapie Als ergotherapeut werken we samen met verschillende disciplines om uw revalidatie zo goed mogelijk te laten verlopen. Hierbij richten wij onze aandacht vooral op: het uitvoeren van ADL- activiteiten (bv. wassen, kleden, huishoudelijke taken...); het geven van educatie rond het gebruik van hulpmiddelen; informatie geven rond woon- en omgevingsaanpassingen; informatie geven rond het uitvoeren van transfers. 3. Advies Medische opvolging Gedurende 2 weken moeten de steunkousen worden gedragen. Gedurende 2 weken moet u elke dag een spuitje (fraxiparine) krijgen tegen flebitis. U mag deze spuitjes zelf geven of u kunt de thuisverpleging laten komen. 4

5 Wassen en kleden Indien uw wonde droog staat en er een vochtwerend verband op zit of wanneer de verpleging en/of arts de toestemming geeft, mag u een douche nemen. Na drie weken mag u een kort bad nemen, niet te lang zodat de huid niet verweekt. Wassen Bij het wassen kunt u best gebruikmaken van een stoel met leuning, bedplank of douchestoel. Dit om de knie minder te belasten en het valrisico te verkleinen. Uitkleden Bij het uitkleden van het onderlichaam is het belangrijk dat u eerst uw nietgeopereerde been uitkleedt en daarna uw geopereerde been. Steunkousen kunnen best worden uitgedaan door derden. Aankleden Bij het aankleden van het onderlichaam, kleedt u eerst uw geopereerde been aan en dan pas uw niet-geopereerde. Steunkousen kunnen best worden aangedaan door derden of thuisverpleging. Transfers Gaan zitten Stoel zonder armleuningen Ga met beide benen tot tegen de zitting staan. Laat uw loophulpmiddel los en ga op zoek naar de leuning van de stoel of zetel. Als die er niet zijn, neem dan steun op de rugleuning of zitting. Zak zachtjes naar beneden en breng het geopereerde been tegelijkertijd een beetje voorwaarts. Stoel met armleuning Stap bij het neerzitten achteruit tot u met uw knieholte tegen de stoel staat. Neem steun aan de armleuningen, plaats uw geopereerde been naar voren en ga zitten. Als u recht gaat staan, duwt u met de handen op beide armleuningen. Terwijl u dit doet, plaatst u uw geopereerde been naar voor. 5

6 In en uit bed In bed gaan Ga zo ver mogelijk op het bed zitten, naar de hoofdsteun toe en breng beide benen samen in het bed, plaats het niet-geopereerde been onder het geopereerde been of trek aan de kous (hulpmiddelen, handdoek, elastiek). Hierbij neemt u best steun op beide armen. Uit bed gaan Schuif naar de rand van het bed of draai op uw zij. Ga hierna rechtop in bed zitten en steun met twee handen op het bed. Houd tijdens het uit bed draaien de benen mooi naast elkaar of plaats het niet-geopereerde been onder het geopereerde been of trek aan de kous (hulpmiddelen, handdoek, elastiek). Zorg ervoor dat uw voeten contact maken met de grond. Blijf even zitten en sta dan pas recht. In en uit de auto In de auto Zet de zetel van de auto zo ver mogelijk naar achter en doe het portier helemaal open. Ga met uw rug naar de zetel staan en ga zitten (breng uw geopereerde been iets naar voor). Breng nu uw benen samen in de auto. Maak hierbij eventueel gebruik van een draaihulpmiddel (plastic zak, draaischrijf...). Uit de auto Breng uw benen samen uit de auto en draai heel uw lichaam mee tot u zijdelings in de auto zit. Druk u nu op op de zetel met uw geopereerde been naar voren. Trappen Als u naar boven gaat, plaatst u eerst uw goede been op de trap. Zet daarna het geopereerde been bij op de trap. Als u de trap naar beneden gaat, zet u eerst uw geopereerde been naar beneden. Zet daarna het goede been bij. 6

7 Houdingen Liggen In zijlig kunt u een kussen tussen de benen leggen om de druk op uw geopereerde knie te verminderen. Opgelet: geen kussen onder de knieën leggen! Best slapen/rusten op een harde matras. Zitten Ga bij voorkeur zitten op een hoge, rechte stoel met armleuningen. Voorkeurshoogte van stoel, zetel, bed, wc of toiletstoel is aangeraden aan de lichaamslengte van de persoon: in zithouding maken de heup en knieën een hoek van minimum 90. Meestal is dit voor een gewone stoel 50 cm. Om bestaand materiaal te verhogen, gebruikt u best een hard kussen in de zetel of verhoogde blokken onder het bed of onder zetelpoten. Bij het neerzitten of opstaan, plaatst u het geopereerde been wat naar voren en steunt u op de armleuningen. Staan Steun op beide benen, voeten lichtjes gespreid. Draai nooit plots om, maar verplaats de voeten in de richting waarin u kijkt. Til ze goed op. Blijf niet te lang stil staan. Vermijd het dragen van zware lasten. Oprapen van voorwerpen Plaats het geopereerde been gestrekt naar achter en buig door uw andere been. Zoek steun met de hand aan de geopereerde zijde op een stoel of tafel. Met uw vrije hand kunt u nu zonder problemen iets van de grond oprapen. 7

8 Knielen Pas 3 maanden na uw operatie mag u op de knie zitten, maar dit blijft wel af te raden. Hurken Hurken kunt u niet meer, want uw prothese kan maar 120 plooien. Tien geboden voor de patiënt met een totale knieprothese: 1. Vermijd langdurig zitten en rechtstaan. 2. Draag goed schokdempend schoeisel. 3. Overgewicht is zeer nadelig voor de knie. Denk aan de juiste voeding. Controleer regelmatig uw gewicht. 4. Doe dagelijks oefeningen die u besproken hebt met de kiné (pendelen, hometrainer, extensiepostuur...). 5. Bij abnormale pijn en zwelling in de knie verwittigt u dadelijk uw arts. 6. Bij grote inspanningen ontlast u de knie zo veel mogelijk door aan de niet-geopereerde zijde een wandelstok te gebruiken. 7. Vermijd het dragen van zware gewichten. 8. Verminderde algemene lichamelijke toestand, koorts, verminderde eetlust... moeten onmiddellijk worden behandeld. Dit kan wijzen op een infectie aan de prothese. 9. Respecteer de individuele richtlijnen van uw arts. Iemand met een totale knieprothese is niet te vergelijken met een ander persoon met eveneens een totale knieprothese, en zeker niet met iemand zonder totale knieprothese. 10. Bouw uw prestaties geleidelijk op en blijf steeds voorzichtig! Autorijden Na de operatie is het gedurende 6 weken verboden om met de auto te rijden. Vanuit medisch standpunt bedraagt dit 4 weken, maar volgens de verzekering is het 6 weken. Sport Indien u terug wil gaan sporten, vraagt u best advies aan uw behandelende arts. Wandelen en fietsen op een hometrainer mag al na enkele dagen. 8

9 Huishoudelijke activiteiten Tuinieren Draag stevige schoenen. Ga op uw knieën zitten, draai u niet om in deze houding. Verleng al uw tuingerief met een lange steel. Een kniesteun met kussentje is een aangenaam hulpmiddel. Bij het spitten duwt u de spade met de niet-geopereerde zijde in de grond. Om op te staan, steunt u met één knie op de grond of met de hand op een stuk gereedschap. Algemeen huishoudelijke taken Tracht zoveel mogelijk gebruik te maken van hulpmiddelen, zoals een blik en borstel met verlengde steel, spons en aftrekker om de ramen te poetsen met een langere steel... Zorg ervoor dat er niet te veel obstakels aanwezig zijn in het huis. Voorkom in ieder geval dat u ergens blijft haken of dat u uitglijdt of ergens vanaf valt. Klim NOOIT op trapkrukjes, gebruik beter stevig materiaal. Zwaardere gewichten tillen is pas toegelaten vanaf 6 weken na de operatie. Gebruik indien mogelijk een tafel op wieltjes of dergelijke om zaken te verplaatsen. Bij het strijken kunt u best op een hoge stabiele kruk gaan zitten waarbij u met beide voeten op de grond steunt. Zo vermijdt u een overbelasting en een te grote buiging van de heup. Als u wilt dweilen, houd dan de emmer zo dicht mogelijk tegen het bovenlichaam. Plaats de emmer op een stoel of kruk zodat u niet voortdurend moet bukken. Bij het winkelen kunt u het beste uw boodschappen verdelen over twee winkeltassen of gebruik maken van een boodschappentrolley. Woningaanpassing Verwijder tapijten. Breng stopcontacten die u veel nodig hebt op hoogte. Zorg voor voldoende verlichting, vooral bij de trap, in de gangen... Zorg voor een draagbare telefoon of PAS-alarm. Herschik uw kasten en leg het vaak gebruikte materiaal op schouderhoogte. 9

10 Vakantie Als u op reis gaat, kunt u best een koffer op wieltjes gebruiken. Hierdoor worden uw gewrichten minder belast. Indien u een vliegtuigreis maakt, kunt u een attest bekomen via de arts. Hulpmiddelen Hulpmiddelen WC-verhoger douchekruk handvaten in de badkamer (aan het bad en toilet) een lange schoenlepel hoge stoel en hoog-laag bed voetenbankje... Adressen Indien u hulpmiddelen wil lenen of kopen, contacteert u best eerst uw mutualiteit. We geven alvast enkele adressen mee waar u hulpmiddelen kan lenen en/of kopen. Mediotheek Wijnegem Turnhoutsebaan Wijnegem Assist Turnhout Paterstraat Turnhout Mediotheek Assist Merksem Oude Bareellei Merksem Assist Hoogstraten Vrijheid Hoogstraten

11 4. Contactgegevens bij vragen Heeft u bij het doorlezen van de folder toch nog bijkomende vragen? Stel ze dan gerust! U kan de dienst ergotherapie contacteren: Tel ergogeria_azstjozef@emmaus.be Neem ook zeker een kijkje op onze website U vindt er o.a. meer praktische informatie terug. Ook voor financiële informatie kan u hier terecht. 5. Persoonlijke notities 11

12 Opdrachtgever: ergotherapie VU: Koen Vancraeynest - algemeen directeur Versiedatum: 27 april 2016 Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef Malle Oude Liersebaan Malle Tel azsintjozef@emmaus.be AZ Sint-Jozef maakt deel uit van de groep Emmaüs