Inkomen, daar draait 't om!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inkomen, daar draait 't om!"

Transcriptie

1 pagina 1 van 9 Inkomen, daar draait 't om! home nieuws sponsors insturen agenda fotoalbum enquêtes zoeken contact Nieuws Home Algemeen Belangenbehartiging Boeren in beeld Dutch Dairy Board EurepGap KKM Melkquotum Mest MKZ Zuivelsymposium ZuivelZeker Informatie MAIN Energie RSS Welkom Agenda maandag NMV-ledenavond in Spier (Dr.) maandag NMVbestuursvergadering Gebruikersfuncties Gebruikersnaam: Wachtwoord: Log Nog niet geregistreerd? Meld je aan als gebruiker Kloneren: willen we dat? Ingezonden door: Secretariaat De geboorte van het gekloneerde schaap Dolly in 1997 vormde een technische doorbraak in het kloneren van dieren. Hiervoor werd, zeer vereenvoudigd weergegeven, de celkern uit een cel van een volwassen schaap overgebracht in een eicel waaruit de eigen, oorspronkelijke celkern was verwijderd. Het zo geconstrueerde embryo groeide uit tot Dolly. Deze techniek, de zogeheten somatische celkerntransplantatie (somatic cell nuclear transfer, SCNT), wordt inmiddels wereldwijd door publieke kennisinstellingen en commerciële bedrijven toegepast voor het kloneren van landbouwhuisdieren. Kloneren stond altijd redelijk ver van de Europese veehouderij af, ook door de geringe slagingskans (tussen de 3% en 20%) en het grote aantal afwijkende dieren dat in deze techniek ontstond. Echter, nu de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) op 15 januari 2008 haar definitieve standpunt naar buiten heeft gebracht, dat voedselproducten afkomstig van jonge en volwassen runderklonen, volwassen varkensklonen en geitenklonen, evenals van het nageslacht van deze dierlijke klonen, net zo veilig zijn voor consumptie als voedselproducten afkomstig van gangbare runderen, varkens en geiten, moet er in de EU ook een standpunt worden ingenomen. Breed gedragen standpunt Gerelateerd Wie belangstelling heeft voor het achtergronddocument kan HIER klikken. Meer door Secretariaat Meer in Algemeen Opties bericht naar kennis Printervriendelijke versie

2 pagina 2 van 9 Wanneer de FDA een besluit neemt over de markttoelating van producten van gekloonde dieren, wil het ministerie van LNV met een maatschappelijk gedragen Nederlands standpunt kunnen reageren. Het ministerie van LNV wil daarom de dialoog aangaan met de betrokken belanghebbende partijen. Deze dialoog moet: - bijdragen aan de bewustwording van belanghebbende partijen over de mogelijke gevolgen van markttoelating van producten van gekloneerde dieren voor de Nederlandse dierlijke productieketens; - inzicht geven in de meningen van afzonderlijke belanghebbende partijen en vlees- en zuivelketens over de maatschappelijke aanvaardbaarheid van het gebruik van producten (sperma, embryo s en voedsel) afkomstig van gekloneerde dieren en hun nakomelingen, en de mogelijke gevolgen van markttoelating van producten van gekloneerde dieren in de VS en andere landen als Australië, Brazilië, Argentinië, Nieuw-Zeeland en China voor de Nederlandse dierlijke productieketen; - leiden tot een (overleg over een) eerste aanzet voor maatregelen die belanghebbende partijen / ketens zelf willen nemen, om adequaat om te gaan met mogelijke import van producten van gekloneerde dieren en hun nakomelingen. Op woensdag 19 maart jl. nam

3 pagina 3 van 9 de NMV deel aan een informatiebijeenkomst over kloneren. Op deze bijeenkomst waren ook vertegenwoordigers van NVV, ZLTO en LTO Noord aanwezig, een vertegenwoordiger van LNV en twee wetenschappers uit de biotechnologie. Tijdens de bijeenkomst was veel tijd beschikbaar voor vragen en discussie. De NMV heeft veel kritische kanttekeningen ingebracht. Op de vraag van de NMV welke onderzoeksgegevens de FDA gebruikt heeft om tot haar definitie veilig voor consumptie te komen, bleek dat veel van de onderzoekscijfers afkomstig zijn van instellingen, die voor commerciële doeleinden met deze materie aan de slag willen. De NMV acht deze gegevens daarom niet onafhankelijk. Bovendien is de periode waarin men testen heeft uitgevoerd erg kort: er zijn nog maar weinig generaties klonen beschikbaar. En hebben we in deze discussie wel een machtspositie, als Nederlandse sector? In meerdere discussies blijkt vaak dat de standpuntbepaling van de Nederlandse sector er niet meer toe doet, omdat de besluiten op andere niveaus al zijn genomen. Zoals in de GMO-discussie. Etikettering De NMV ziet door de ervaringen in het verleden, weinig heil in de mogelijkheid van het etiketteren van producten met gekloneerd

4 pagina 4 van 9 materiaal; in de Amerikaanse melkveehouderij wordt BST toegepast (melkstimulerend hormoon), dat verboden is in Europa. Toch mag er geen vermelding op de Amerikaanse zuivelproducten worden gezet, omdat BST niet aantoonbaar is in de melk en de producten die van deze melk worden gemaakt. Dus zelfs al weten we dat er producten worden gebruikt die in de EU verboden zijn, dan kunnen we de consument hier nog niet op wijzen. Dit zal mogelijk ook gebeuren met producten afkomstig van gekloneerd materiaal. De FDA heeft al aangegeven dat zij geen etikettering vereist en dat zij er van geval tot geval op gaan toezien, dat deze etikettering waarheidsgetrouw en niet misleidend is. Oftewel, het risico bestaat dat we weer met lege handen komen te staan. Boerenbelang En wat hebben melkveehouders aan het kloneren van hun veestapel? Momenteel is kloneren maar weinig succesvol. Het slagingspercentage ligt tussen de 3% en 20%, terwijl er onder runderen sprake is van afwijkingen zoals het large offspring syndrome (LOS), waarmee verwezen wordt naar een verhoogd geboortegewicht, wat weer keizersneden veroorzaakt. Het staat niet vast of LOS specifiek te maken heeft met kloneren, maar doordat er nog te weinig wetenschappelijke gegevens bekend zijn, blijft dit onzeker. Dit is echter slechts één van

5 pagina 5 van 9 de mogelijke afwijkingen. Andere afwijkingen zijn: misvormingen in de placenta en verhoogde foetusgroei, die kunnen leiden tot spontane abortus vroeg en laat tijdens de zwangerschap, doodgeboorte, problemen met ademhaling en bloedsomloop, bloedarmoede, verhoogde lichaamstemperatuur bij geboorte, misvormingen in de lever, hersenen en het urineen voortplantingsstelsel, vetzucht, onvoldoende functionerend immuunsysteem, bacteriële en virale infecties, een vroege dood vlak na de geboorte en een korte levensduur. Ogenschijnlijk gezonde dierlijke klonen kunnen genetische defecten hebben, die van invloed zijn op genen maar pas laat in de ontwikkeling of tijdens de volwassenheid geactiveerd worden. Verschillende studies geven daarom aan, dat er meer onderzoek nodig is aan grotere aantallen dierlijke klonen over een langere periode om stevige conclusies over hun gezondheid en welzijn te kunnen trekken. Anderzijds is het nageslacht van een dierlijke kloon en een niet-gekloneerd dier vrijwel altijd gezond, evenals het nageslacht van twee dierlijke klonen. De NMV is zeer terughoudend over kloneren voor consumptie door het ontbreken van voldoende en onafhankelijke onderzoeksgegevens over verschillende generaties runderen. De kosten van klonen

6 pagina 6 van 9 De kosten van runderklonen bedroegen in 2006 circa dollar per kalf en à dollar voor iedere volgende kloon. Ron Gillespie van Cyagra (commercieel bedrijf dat met kloneren bezig is) verwacht dat de kosten in de komende tien jaar aanzienlijk zullen dalen. Dat kan, als het lukt om de effectiviteit van de technologie te verbeteren en te automatiseren. Bij een prijs van à dollar verwacht men, dat klonen aantrekkelijker zouden worden voor commerciële producenten. Toegevoegde waarde Tijdens het maatschappelijk debat over klonen in de veeteelt voorspelde prof. Brascamp van de leerstoelgroep Fokkerij en Genetica van Wageningen Universiteit Research in 1998 dat grootschalige toepassingen van dierlijke klonen niet zullen plaatsvinden in de basisfokkerij, want daar gaat het om erfelijke verbetering en is de genetische variatie belangrijker dan het maken van klonen. De NMV is het daarmee eens. Volgens de bedrijven die het kloneren ontwikkelen, zou een veehouder met een kudde die minder goed presteert, met behulp van een aantal klonen snel verbeteringen kunnen doorvoeren. Ook, stelt men, zou het grootschalig gebruik van kloneren nuttig kunnen zijn voor het vermeerderen van eenmaal in de fokkerij gerealiseerde kwaliteit, zodat zoveel mogelijk klanten er

7 pagina 7 van 9 gebruik van kunnen maken. Daarbij dient echter opgemerkt te worden, dat genetische gelijkheid nog geen gelijk presterende dieren voortbrengt: omgeving, gezondheid, voeding, klimaat, enz. hebben allemaal invloed op de ontwikkeling van de kloon. In hun huidige commentaren gaan de kloneringsbedrijven en diverse fokkerijbedrijven ervan uit dat klonering meerwaarde creëert door hogere opbrengsten, lagere kosten en kwalitatief hoogwaardige producten (Suk, 2007). Daarnaast kunnen fokkerijbedrijven gebruik maken van klonering om zich te verzekeren tegen ongevallen, plotseling overlijden of ziekte van topdieren. Of kloneren zinvol is, hangt af van de waarde van de dieren in relatie tot de kosten van een kloon. Industrieanalisten verwachten dat de markt voor dierlijke klonen in de Verenigde Staten in de komende vijf jaar zal oplopen tot een omzet van 50 miljoen dollar per jaar. De cijfers die men voor deze verwachtingen gebruikt, zijn overigens wel weer afkomstig van de commerciële bedrijven die met deze techniek werken. Andere studies, waarvan melding wordt gemaakt in het achtergronddocument voor deze bijeenkomst, achten de commerciële vooruitzichten

8 pagina 8 van 9 van kloneren toegepast bij melkvee laag. Publieke opinie Uit Eurobarometeronderzoek uit 1999 blijkt dat in de oude EU-15 het kloneren van dieren negatiever scoort dan genetisch gemodificeerd voedsel. Veel ondervraagden vinden het kloneren van dieren onnodig, zien het als een bedreiging van de natuurlijke orde en zijn bang voor oncontroleerbare risico s. Uit vrijwel alle publieksonderzoeken blijkt dat het publieksoordeel onder meer sterk afhangt van de aard van de toepassing: medische toepassingen kunnen over het algemeen op veel meer steun rekenen dan toepassingen in voedsel. Voor de NMV is de opinie van de consument erg belangrijk. Wanneer de consumenten het vertrouwen in zuivel verliezen doordat de melk afkomstig kan zijn van gekloneerde koeien, kan dat ook afzetverlies en een dalende zuivelconsumptie betekenen. De NMV vindt dat dit te allen tijde moet worden voorkomen. Voorlichting Op de vraag van LNV welke stappen het ministerie moet ondernemen in het vervolgtraject, heeft de NMV aangegeven dat voorlichting aan de Europese burger van groot belang is. Na het Eurobarometer opinieonderzoek van 10 jaar geleden is er weinig aan voorlichting gedaan. De Europese burgers weten daardoor eigenlijk niets van

9 pagina 9 van 9 deze techniek. Deze bijeenkomst wordt vervolgd, de NMV zal daarbij betrokken zijn. Wie belangstelling heeft voor het achtergronddocument kan HIER klikken. Kloneren: willen we dat? 0 reacties Maak een nieuwe account Oudste eerst Threaded Ververs Reageer NMV is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de reacties. Geen reacties van gebruikers. Copyright 2002 NMV All trademarks and copyrights on this page are owned by their respective owners. Powered By: Mindswitch

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2 Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie I: Wat is klonen? Klonen is het ongeslachtelijk voortplanten

Nadere informatie

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/0433(COD) van de Commissie internationale handel

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/0433(COD) van de Commissie internationale handel EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Commissie internationale handel 20.3.2015 2013/0433(COD) ONTWERPADVIES van de Commissie internationale handel aan de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid

Nadere informatie

DIALOOG MET BELANGHEBBENDE PARTIJEN EN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES OVER KLONEN VAN DIEREN VOOR VOEDSELPRODUCTIE: BEVINDINGEN

DIALOOG MET BELANGHEBBENDE PARTIJEN EN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES OVER KLONEN VAN DIEREN VOOR VOEDSELPRODUCTIE: BEVINDINGEN DIALOOG MET BELANGHEBBENDE PARTIJEN EN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES OVER KLONEN VAN DIEREN VOOR VOEDSELPRODUCTIE: BEVINDINGEN DEFINITIEF 6 mei 2008 LIS Consult, Rijswijk Schenkelaars Biotechnology Consultancy,

Nadere informatie

ZA4816. Flash Eurobarometer 238 (Europeans' Attitudes Towards Animal Cloning) Country Specific Questionnaire Netherlands

ZA4816. Flash Eurobarometer 238 (Europeans' Attitudes Towards Animal Cloning) Country Specific Questionnaire Netherlands ZA4816 Flash Eurobarometer 238 (Europeans' Attitudes Towards Animal Cloning) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH EUROBAROMETER ON CONSUMER ATTITUDES TOWARDS ANIMAL CLONING GENERAL BACKGROUND

Nadere informatie

WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING. bij. Voorstel voor een

WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING. bij. Voorstel voor een EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.12.2013 SWD(2013) 520 final WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING bij Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT

Nadere informatie

Klonen van dieren voor voedselproductie: Achtergronddocument

Klonen van dieren voor voedselproductie: Achtergronddocument Klonen van dieren voor voedselproductie: Achtergronddocument LIS Consult Schenkelaars Biotechnology Consultancy In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit April 2008 DIERLIJKE

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant

15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant 15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant Kamervragen van het lid Thieme aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1098 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE

Nadere informatie

DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING. Erwin Koenen

DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING. Erwin Koenen DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING Erwin Koenen PROGRAMMA 1. Dierveredeling en Breed4Food 2. Bijdrage Breed4Food aan de ambities Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij 3. Wat kunnen

Nadere informatie

Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s

Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s Piter Bijma Leerstoelgroep Fokkerij en Genetica Animal Breeding Wageningen & Universiteit De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant 2. Inteelt

Nadere informatie

Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet

Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet Informatie- en KennisCentrum Landbouw 1 Informatie- en KennisCentrum Landbouw/Ede, oktober

Nadere informatie

Euthanasie van lichte kalveren

Euthanasie van lichte kalveren STICHTING DIER&RECHT Euthanasie van lichte kalveren Rapport met achtergrondinformatie Dier&Recht 3-3-2016 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Handel in nuchtere kalveren... 3 Marksituatie... 3 Import... 4 Export...

Nadere informatie

Dierenbescherming Lectoraat Welzijn van Dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. 13 oktober 2011

Dierenbescherming Lectoraat Welzijn van Dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. 13 oktober 2011 Dierenbescherming Lectoraat Welzijn van Dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Vertrouwensloket Preventie Verwaarlozing Landbouwhuisdieren, Jan Veling Grenzen aan preventie Jan Veling

Nadere informatie

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo...

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo... 1 van 5 7-2-2018 08:34 newscientist.nl Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het kloondebat Andy Coghlan 6-8 minuten De komst van Zhong Zhong en Hua Hua, s werelds eerste gekloonde

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 2272 woorden 15 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inleiding

5,9. Werkstuk door een scholier 2272 woorden 15 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inleiding Werkstuk door een scholier 2272 woorden 15 april 2004 5,9 91 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding Het onderwerp dat ik gekozen heb is Bio-industrie. Ik wil hier graag meer over weten, omdat

Nadere informatie

FrieslandCampina Erwin Wunnekink FrieslandCampina

FrieslandCampina Erwin Wunnekink FrieslandCampina FrieslandCampina Erwin Wunnekink 2018 FrieslandCampina Even voorstellen: Erwin Wunnekink Lid van coöperatiebestuur en raad van commissarissen sinds 2009 Vice-voorzitter van bestuur en rvc sinds 20 december

Nadere informatie

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen Domesticeren, fokken, winnen en verliezen Natuurlijke en kunstmatige selectie Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (WUR) De Vereniging Het Nederlandsch Natuur en Geneeskundig Congres

Nadere informatie

De NVG, 40 jaar jong

De NVG, 40 jaar jong De NVG, 40 jaar jong Dier boven mens? 75 % van de Amerikaanse huisdiereigenaren besteden niet minder geld aan hun huisdier; 26 % vindt de gezondheid huisdier belangrijker dan van zichzelf; 34 % geeft

Nadere informatie

Registreren (alleen voor leden en directeuren KHMW)

Registreren (alleen voor leden en directeuren KHMW) Inleiding Een (internet)forum of discussieforum (meestal gewoon: forum; meervoud: fora of forums) bestaat uit digitale discussiepagina's op het wereldwijde web. Een forum heeft meestal een hoofdpagina

Nadere informatie

Economie en melkproductie

Economie en melkproductie Economie en melkproductie Productschap Zuivel onderwijsdag Pierre Berntsen Directeur Agrarische Bedrijven ABN AMRO 19 november 2013 Agenda Stand van de economie Beschikbaarheid van grondstoffen en zuivel

Nadere informatie

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede)

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Deze folder is bedoeld voor mensen die samen met hun partner een kind willen krijgen

Nadere informatie

Diervriendelijke keuzes door consumenten

Diervriendelijke keuzes door consumenten Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Diervriendelijke keuzes door consumenten Monitor Duurzame Dierlijke Producten 2009 Deze brochure is een uitgave van: Rijksoverheid Postbus 00000 2500

Nadere informatie

Voorstel voor een RICHTLIJN VAN DE RAAD. betreffende het in de handel brengen van levensmiddelen die van kloondieren afkomstig zijn

Voorstel voor een RICHTLIJN VAN DE RAAD. betreffende het in de handel brengen van levensmiddelen die van kloondieren afkomstig zijn EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.12.2013 COM(2013) 893 final 2013/0434 (APP) Voorstel voor een RICHTLIJN VAN DE RAAD betreffende het in de handel brengen van levensmiddelen die van kloondieren afkomstig

Nadere informatie

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld Frans Keurentjes Raad van Commissarissen / Bestuurslid FrieslandCampina 5 november 2015 Wereldwijd Europa Nederland Duitsland België Griekenland Hongarije Roemenië

Nadere informatie

WAAR TREK JE DE GRENS? Hoe zouden we landbouwdieren moeten behandelen?

WAAR TREK JE DE GRENS? Hoe zouden we landbouwdieren moeten behandelen? 1. Productie van kippen Vleeskippen in de stal Scharrelkippen Scharrelvleeskippen kunnen naar buiten. Zij leven langer omdat ze op een langzamere, meer natuurlijke manier groeien. Is het eerlijk dat het

Nadere informatie

Strategieën voor een veranderende wereld. Frans Keurentjes

Strategieën voor een veranderende wereld. Frans Keurentjes Strategieën voor een veranderende wereld Frans Keurentjes Even voorstellen: Frans Keurentjes Lid van het coöperatiebestuur en raad van commissarissen sinds 2006 Sinds 20 december 2016 voorzitter van het

Nadere informatie

Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet

Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Is er een verband

Nadere informatie

Figuur 1: schematische weergave van een cel

Figuur 1: schematische weergave van een cel Inleiding De titel van het proefschrift is Preventing the transmission of mitochondrial diseases. Dat wil zeggen: het tegengaan dat mitochondriële ziekten worden doorgegeven aan het nageslacht. Mitochondriën

Nadere informatie

ir. Anita Wouters) Dames en heren,

ir. Anita Wouters) Dames en heren, Speech namens de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, mw. Gerda Verburg, tijdens het congres Future Foods, Wageningen, 11 oktober 2007 (uitgesproken door Directeur-Generaal ir. Anita Wouters)

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1825 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

1. Discussie loopt vast: partijen wijzen naar elkaar, de argumenten naar zichzelf

1. Discussie loopt vast: partijen wijzen naar elkaar, de argumenten naar zichzelf Hoe trek je een discussie vlot? van zorgen naar veranderbare situaties in de Phytophthora case Wat doe je als partijen met elkaar in gesprek proberen te komen maar het lukt niet echt, of er komt niets

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Biologische voeding tegen over de gangbare chemische voeding Ik wil graag een pleidooi houden voor gezonde biologische voeding. Het marktaandeel van biologisch voeding is de laatste jaren vertienvoudigd.

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0311/5. Amendement. France Jamet, Edouard Ferrand, Matteo Salvini, Georg Mayer namens de ENF-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0311/5. Amendement. France Jamet, Edouard Ferrand, Matteo Salvini, Georg Mayer namens de ENF-Fractie 19.10.2017 A8-0311/5 5 Visum 6 bis (nieuw) gezien zijn standpunt in eerste lezing van 8 september 2015 over het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende het klonen

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart keer beoordeeld

Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart 2006 6 10 keer beoordeeld Vak Biologie Wij zijn Adriënne en Karine en hebben een werkstuk over klonen gemaakt. We hebben er veel moeite mee gehad om genoeg

Nadere informatie

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Genomic selection Spervital Hengstenhouderij Dag 2017-14 februari 2017 Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Betrokken personen (Genomic selection) Rianne van Binsbergen Claudia Sevillano

Nadere informatie

Consumentenplatform Klonen van dieren

Consumentenplatform Klonen van dieren Consumentenplatform Klonen van dieren Wat wil Nederland? 18 maart 2011 Consumentenplatform Klonen van Dieren: wat wil Nederland? bevat informatie over: kloontechniek, ethiek, (Europese) regelgeving. Den

Nadere informatie

TIJDELIJKE COMMISSIE MENSELIJKE GENETICA EN ANDERE NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE MODERNE GENEESKUNDE

TIJDELIJKE COMMISSIE MENSELIJKE GENETICA EN ANDERE NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE MODERNE GENEESKUNDE TIJDELIJKE COMMISSIE MENSELIJKE GENETICA EN ANDERE NIEUWE TECHNOLOGIEËN IN DE MODERNE GENEESKUNDE HOORZITTING - 26 april 2001 Dr. Henk JOCHEMSEN Beknopte biografische gegevens Dr. Henk Jochemsen (1952)

Nadere informatie

stoppen zware drinkers minder vaak met het drinken van alcoholhoudende drank dan vrouwen met een lager alcoholgebruik.

stoppen zware drinkers minder vaak met het drinken van alcoholhoudende drank dan vrouwen met een lager alcoholgebruik. Samenvatting In Nederland gebruikt ongeveer 80% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd alcoholhoudende drank. Veel vrouwen staken het alcoholgebruik zodra ze zwanger zijn of eerder al, als ze zwanger

Nadere informatie

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende

Nadere informatie

Innovatieagenda Melkveehouderij

Innovatieagenda Melkveehouderij Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de

Nadere informatie

Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.12.2013 COM(2013) 892 final 2013/0433 (COD) Voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende het klonen van runderen, varkens, schapen, geiten

Nadere informatie

Wat heeft de veehouder aan Genomics

Wat heeft de veehouder aan Genomics 2/1/21 Wat heeft de veehouder aan Genomics Mario Calus en Johan van Arendonk Wageningen UR Livestock Research en Wageningen University Wat wil de veehouder? Een goed inkomen halen van het bedrijf door

Nadere informatie

Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer

Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer Frans Aarts & Léon Šebek Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer Frans

Nadere informatie

Vergelijking met buitenland

Vergelijking met buitenland Vergelijking met buitenland Michel de Haan Wageningen UR - LR USA NL Our Mission: Create a better understanding of milk production world-wide India China Ethiopia Argentinië Brazil Waarom vergelijking

Nadere informatie

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA.

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA. Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou 4.1 Fenotype Genotype = waarneembare eigenschappen van een individu = de erfelijke informatie in het DNA Genotype + milieufactoren = fenotype Erfelijke

Nadere informatie

146

146 145 146 Bij genetische modificatie door middel van transgenese worden met behulp van biotechnologische technieken erfelijke eigenschappen veranderd of van het ene naar het andere organisme overgebracht.

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs?

Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs? Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs? In het nieuws Melanine-schandaal treft nu ook Friesland Foods Gorilla s en orang-oetang ziek na nuttigen melkpoeder De

Nadere informatie

Moet u eigenlijk wel rekening houden met consumenten?

Moet u eigenlijk wel rekening houden met consumenten? Moet u eigenlijk wel rekening houden met consumenten? Kwaliteitsborging in de ketengestuurde productie. Sectorbijeenkomst GMP 24 mei 2005 Waar en hoe kunt u rekening houden met consumenten bij incidenten?

Nadere informatie

Zaaien, oogsten en eten

Zaaien, oogsten en eten 7 juni 2017, Wageningen Duurzame veehouderij Roadmap Duurzame Veehouderij 50 TKI projecten 22 MIT projecten 3 NWO projecten Ca 140 M (60 publiek, 80 privaat) Focus Maatschappelijke wensen zijn integraal

Nadere informatie

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU De Europese Unie mikt hoog Europese Commissie Landbouw en plattelandsontwikkeling Bijdrage van het landbouwbeleid Het GLB biedt landbouwers een aantal stimuli

Nadere informatie

Nedap RealTime Tochtdetectie Halslabel

Nedap RealTime Tochtdetectie Halslabel Nedap Tochtdetectie Nedap Tochtdetectie Visuele tochtdetectie op grote bedrijven is lastig Het is niet efficiënt en onvoldoende betrouwbaar. Met Nedap Tochtdetectie is het mogelijk om grote melkveestapels

Nadere informatie

Tekstboekje Insecten, Havo 4

Tekstboekje Insecten, Havo 4 Tekstboekje Insecten, Havo 4 Elke tekst is voorzien van een kleine opdracht. De teksten hebben niveau F2 en F3 Tekst 1 Tekst 2 Tekst 3 Tekst 4 Insecten eten, Ja natuurlijk niveau 2/3 Opdracht: Verdeel

Nadere informatie

Milieucijfers SuperWijzer

Milieucijfers SuperWijzer Milieucijfers SuperWijzer Achtergrond onderzoek Geert Bergsma en Marieke Head Ketenanalysegroep CE Delft Doelstelling onderzoek CE Delft Wat is de milieubelasting van verschillende eiwitproducten te koop

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE HAP STUDIE

INFORMATIEBROCHURE HAP STUDIE INFORMATIEBROCHURE HAP STUDIE CONTACTINFORMATIE ONDERZOEKERS: Onderzoeksteam Annick den Boer, BSc. Irene Tijssen, MSc. Dr. Gerry Jager Prof. Dr. C. de Graaf Contactpersonen Annick den Boer, BSc. Afdeling

Nadere informatie

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 1. Samenvatting en conclusies De Nederlandse uitvoerwaarde is in 2013 met 1,0% gestegen t.o.v. dezelfde periode in 2012 tot 433,8 miljard euro. De bescheiden

Nadere informatie

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan.

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Qu3 / DNABAR Noorderlicht 2010 Voorwoord 3 Dit boekje is een initiatief van de afdeling Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Nadere informatie

Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving

Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving Presentatie voor Commissie Fysiek Domein gemeente Stichtse Vecht Dirk Stemerding 16 juni 2015 www.rathenau.nl info@rathenau.nl

Nadere informatie

en ethiek normen en waarden better cows better life

en ethiek normen en waarden better cows better life CRV en ethiek normen en waarden better cows better life Het handelen van CRV CRV is een toonaangevende, klantgerichte veeverbeteringscoöperatie die gedreven is om toegevoegde waarde te creëren voor melk-

Nadere informatie

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het testen van een nieuw calciumfosfaat keramiek met botgroeistimulerende eigenschappen (EpitaxOs) als botvervanger in mond- kaak en aangezichtschirugische

Nadere informatie

Biotechnologie bij dieren

Biotechnologie bij dieren Hieronder treft u de tekst aan uit de brochure biotechnologie bij dieren. De brochure kunt u bestellen bij de infotiek van het ministerie LNV Email: infotiek@dv.agro.nl Telefoon infotiek: 070-3784062 Biotechnologie

Nadere informatie

Betrouwbaarheidstypologie. Veeteelt (vetmesterij)

Betrouwbaarheidstypologie. Veeteelt (vetmesterij) Betrouwbaarheidstypologie Veeteelt (vetmesterij) 1 Toepassingsvraag 1 We behandelen hier alleen veeteelt voor vlees. Weet je echter ook ongeveer hoe een melkcoöperatie het bedrag bepaalt voor de melk die

Nadere informatie

Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker?

Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker? Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker? Brochure voor patiënten en familieleden Inhoud 1. Inleiding 2. Erfelijke en familiaire kanker 3. Waarom familie informeren?

Nadere informatie

BOSATLAS VRAGENSET ANTWOORDMODEL VAN HET VOEDSEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES

BOSATLAS VRAGENSET ANTWOORDMODEL VAN HET VOEDSEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES DE BOSATLAS VAN HET VOEDSEL VRAGENSET ANTWOORDMODEL NOORDHOFF ATLASPRODUCTIES I. Voeding en welvaart 1. De Human Development Index (HDI) geeft aan hoe welvarend een land is. Vergelijk de HDI met de andere

Nadere informatie

Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren

Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: mmmeggies Hartstichting Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

Nadere informatie

Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013

Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013 Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013 Groeiende vraag Stabiele vraag Dalende vraag Positief effect op garantieprijs Negatief effect op garantieprijs

Nadere informatie

Handleiding Melkvee Connect

Handleiding Melkvee Connect Handleiding Melkvee Connect Inhoudsopgave 1. Wat kun je ermee en hoe werkt het?... 1 2. Je eigen account bewerken... 2 3. Deelnemen aan een netwerk... 4 4. Een netwerk starten... 6 5. Nieuwsberichten plaatsen...

Nadere informatie

klimaatverandering en voedsel

klimaatverandering en voedsel klimaatverandering en voedsel Parijs; wat is er afgesproken en gaat het lukken? Wat betekent dit voor landbouw en voeding? Energie transitie als voorbeeld voor producent en consument Duurzaamheid als paradigma.

Nadere informatie

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit FOUT: BRON VAN VERWIJZING NIET GEVONDEN

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit FOUT: BRON VAN VERWIJZING NIET GEVONDEN Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 43006 3540 AA Fout: Bron van verwijzing niet gevonden De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directie

Nadere informatie

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 34 tot en met 51. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 34 tot en met 51. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Zwangerschap Lees eerst informatie tot en met en beantwoord dan vraag tot en met. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. p In de afbeelding van informatie is een deel van het

Nadere informatie

Klik Studiebijeenkomst. bewerken. Ontwikkelingen op de voermarkt. Klik om de ondertitelstijl van het. R. Tijssens

Klik Studiebijeenkomst. bewerken. Ontwikkelingen op de voermarkt. Klik om de ondertitelstijl van het. R. Tijssens Klik Studiebijeenkomst de stijl te bewerken Ontwikkelingen op de voermarkt Klik om de ondertitelstijl van het model 27 mei 2014 te bewerken R. Tijssens Klik om de stijl te bewerken Klik om de ondertitelstijl

Nadere informatie

Samen Ondernemen met de Natuur

Samen Ondernemen met de Natuur Samen Ondernemen met de Natuur Henk Gerbers Kleinschalig maakt gelukzalig, of is bulk beter? Naar een Voedselbeleid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) Verhaal over Ondernemen

Nadere informatie

30-11-2015 PROGRAMMA VOERWINST VERGELIJKING ZEUGEN ONTWIKKELINGEN EN TRENDS. 2015 is prognose bedragen exclusief btw

30-11-2015 PROGRAMMA VOERWINST VERGELIJKING ZEUGEN ONTWIKKELINGEN EN TRENDS. 2015 is prognose bedragen exclusief btw PROGRAMMA DE ROL VAN DE ADVISEUR Woensdag 2 december 2015 Ontwikkelingen en trends Uitbreiden zin of onzin? Toekomst bedrijven Risicomanagement / prijsfluctuaties De succesvolle melkveehouders De rol van

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november 1999 5,8 473 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is klonen? Klonen betekent ongeslachtelijk voortplanten. Tegenwoordig wordt er bij het woord klonen alleen

Nadere informatie

WERELD. 5 havo 1 Globalisering 14-16

WERELD. 5 havo 1 Globalisering 14-16 WERELD 5 havo 1 Globalisering 14-16 Melkprijzen wereldwijde concurrentie Hoog: centrumlanden Middel, semi-periferie Laag, periferie Globalisering = concurrentie.. 3 factoren? 1. Opkomst MNO s, mondiale

Nadere informatie

RIKILT Institute of Food Safety

RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety In het kort Referentie instituut Metingen & Advies Onderzoek RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety is onderdeel van de internationale kennisorganisatie

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Klonen

Werkstuk Biologie Klonen Werkstuk Biologie Klonen Werkstuk door een scholier 3554 woorden 26 mei 2002 6,6 343 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding. Ik ga een werkstuk maken over klonen/ kloneren. Klonen is ongeslachtelijk voortplanten.

Nadere informatie

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Toekomstbeeld De Nederlandse zuivelsector floreert. Zij profiteert optimaal van de goede

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing

6,2. Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april 2002 6,2 224 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding. We hebben voor dit onderwerp gekozen omdat ons het wel een interessant onderwerp leek en we

Nadere informatie

De rol van de Vlaamse overheid in fokkerij. Vlaamse Fokkerijdag 2018

De rol van de Vlaamse overheid in fokkerij. Vlaamse Fokkerijdag 2018 De rol van de Vlaamse overheid in fokkerij Vlaamse Fokkerijdag 2018 Inhoud Fokkerijbeleid Europees Vlaams Ondersteuning Toezicht en handhaving Stand van zaken FOKKERIJBELEID Fokkerijbeleid: waarom? fokken

Nadere informatie

A8-0312/5. Daniel Caspary Onderhandelingsmandaat voor de handelsbesprekingen met Nieuw-Zeeland 2017/2193(INI)

A8-0312/5. Daniel Caspary Onderhandelingsmandaat voor de handelsbesprekingen met Nieuw-Zeeland 2017/2193(INI) 19.10.2017 A8-0312/5 5 Visum 7 bis (nieuw) gezien zijn standpunt in eerste lezing van 8 september 2015 over het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende het klonen

Nadere informatie

Nedap Varkens Prestatie Test

Nedap Varkens Prestatie Test Complete oplossingen voor varkenshouderij Nedap biedt middels elektronische individuele dieridentificatie efficiënte en slimme oplossingen voor dierverzorging in de gehele varkenshouderij. Nedap Varkens

Nadere informatie

De melkveehouder van de toekomst

De melkveehouder van de toekomst De melkveehouder van de toekomst Dirk Siert Schoonman Lid vakgroep Melkveehouderij LTO Nederland 23 november 2010 Mondiale ontwikkelingen 1. Groei wereldbevolking van 6 naar 9 mld in 2050 2. Mensen gaan

Nadere informatie

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre Fokkerij en Inteelt Basisprincipes Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit Animal Breeding & Genomics Centre De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015245 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De rol van Nucleaire Hormoon Receptoren in de regulatie van het glucose- en lipidemetabolisme en de ontwikkeling van type

Nadere informatie

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief Dialogen voor conceptcartoons Verband genotype/fenotype, dominant/recessief 1 Is dit ons kind? (Zie conceptcartoon Horst Wolter op deze site.) Leermoeilijkheid (misconcept): Uiterlijke eigenschappen weerspiegelen

Nadere informatie

De dierenarts, toen, nu en straks

De dierenarts, toen, nu en straks De dierenarts, toen, nu en straks Gezond groeien, 9 februari 2012, Veghel Prof.dr. Frans van Knapen, Institute for Risk Assessment Sciences, Divisie Veterinaire Volksgezondheid, Universiteit Utrecht Veterinaire

Nadere informatie

Basisstof 7 Genetische variatie

Basisstof 7 Genetische variatie Afbeelding 33. RNA-interferentie.1 RNA bevat 2 complementaire sequenties die aan elkaar plakken, zodat er een haarspeld structuur ontstaat (1 van afbeelding 33). Het enzym Dicer knipt het dubbele RNA in

Nadere informatie

Oefen Repetitie thema Erfelijkheid

Oefen Repetitie thema Erfelijkheid Oefen Repetitie thema Erfelijkheid Als er geen punten bij een vraag staan, dan is die vraag 1 punt waard. Onderdeel A: waar of niet waar? 1. Een zichtbare eigenschap maakt deel uit van het fenotype van

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2013

De agrarische handel van Nederland in 2013 De agrarische handel van Nederland in 2013 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in 2013

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Thema 4

Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden door een scholier 2182 woorden 18 januari 2005 7 433 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 1 In de chromosomen zit de informatie voor

Nadere informatie

Toekomst kleine en middelgrote melkveebedrijven

Toekomst kleine en middelgrote melkveebedrijven Toekomst kleine en middelgrote melkveebedrijven Jelle Zijlstra - melkveehouderij-econoom Wageningen UR Livestock Research VAB najaarssymposium 24 november 206 Programma 1. Verwachtingen 2. Wie is doelgroep?

Nadere informatie

Vooruit met de geit! Wensen van burger en consument ten aanzien van de geitenhouderij

Vooruit met de geit! Wensen van burger en consument ten aanzien van de geitenhouderij Vooruit met de geit! Wensen van burger en consument ten aanzien van de geitenhouderij 23 mei 2012 Isabelle van den Berg, Victor Immink, Siet Sijtsema LEI Agenda Achtergrond Methode en opzet van onderzoek

Nadere informatie

LTO- minimelkmarktbericht 21 maart 2013, Klaas Johan Osinga

LTO- minimelkmarktbericht 21 maart 2013, Klaas Johan Osinga LTO- minimelkmarktbericht 21 maart 2013, Klaas Johan Osinga Vraag In de laatste zes maanden was er steeds zoveel slecht nieuws over de economische groei, dat dit de consumptiegroei deed stagneren. In de

Nadere informatie

5,9. Dierlijke klonen: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni keer beoordeeld. Voorwoord:

5,9. Dierlijke klonen: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni keer beoordeeld. Voorwoord: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni 2003 5,9 31 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord: We hebben gekozen voor het onderwerp klonen omdat het als idee in de klas werd gegeven en het ons erg interesseerde,

Nadere informatie

Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer

Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Samenvatting Burgers verwachten dat de overheid het voortouw neemt bij het aanpakken van duurzaamheidsproblemen. In deze

Nadere informatie

Knutselen aan dieren

Knutselen aan dieren Knutselen aan dieren Martien Groenen Marjan Slob Lisanne Stadig Jubileumcongres RDA 14 februari 2019 1 2 1 Genome Editing met CRISPR/Cas9 CRISPR/Cas9: Combinatie van een specifiek RNA molecuul (Guide RNA)

Nadere informatie

AquaPath Module 4 DUURZAME LEVENSSTIJLEN EN WATER

AquaPath Module 4 DUURZAME LEVENSSTIJLEN EN WATER AquaPath Module 4 DUURZAME LEVENSSTIJLEN EN WATER SAMENVATTING Weet je dat de meeste van onze dagelijkse activiteiten, inclusief voedsel, kleding en reizen, een hoog waterverbruik betekenen en daarmee

Nadere informatie