Waarneemvoorstel. Wetenschappelijke Onderbouwing

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waarneemvoorstel. Wetenschappelijke Onderbouwing"

Transcriptie

1 Waarneemvoorstel Wetenschappelijke Onderbouwing

2 Van idee tot data Tenzij je zelf een hoop geld hebt om je eigen telescoop te bouwen, zul je telescooptijd moeten aanvragen. Dit is een competitief proces.

3 Van idee tot data Stap 1: welk probleem willen we bestuderen? Stap 2: welke data zijn daarvoor nodig? Stap 3: is dit praktisch (technisch) Stap 4: welke telescoop? verschillende instrumentatie, toegang, aanvraagdruk Dezelfde principes gelden wanneer je geld voor onderzoek aanvraagt

4 Telescooptijd = $$$ Telescopen en de instrumentatie zijn duur: ESO NTT (La Silla): /nacht =) 330 /ksec ESO VLT (Paranal): /nacht =) 2000 /ksec HST: >11000 /ksec XMM-Newton: 1800 /ksec Chandra: 7700 /ksec Daarom willen de organisaties die de telescopen financieren dat de best mogelijke wetenschap wordt bedreven.

5 Waarneemdruk Gemini Waarneemdruk = aangevraagde tijd / beschikbare tijd Dit hangt af van het land...

6 waarneemdruk HST Whitmore (2011)

7 Recyclen van data Whitmore (2011)

8 Targeted of Survey? Er zijn twee fundamenteel verschillende manieren voor het vergaren van data: Richten van telescopen op bepaalde objecten: Dit gaat via een regelmatige call for proposals of announcement of opportunity. Grote delen van de hemel in kaart brengen (survey) Hiervoor wordt tijd gereserveerd en apart behandeld of er worden zelfs nieuwe instrumenten/telescopen voor gebouwd.

9 Classical of Queue? De telescope kan de waarnemingen op verschillende manieren plannen: Klassiek: een aantal nachten wordt toegekend op vantevoren bepaalde data. De volgorde boven de cut-off doet er niet toe: iedereen krijgt gemiddelde condities. Dynamisch (queue): de waarnemingen worden gedaan wanneer de condities ideaal zijn voor het programma. De beste voorstellen hebben de hoogste prioriteit.

10 Kans op succes is klein De waarneemtijd is schaars Alleen de beste voorstellen maken kans! - Goed onderwerp - Urgentie - Juiste telescoop/instrument

11 Het schema Een of twee maanden voor de deadline wordt bekend dat voorstellen kunnen worden ingediend, met informatie over de beschikbare instrumenten. Iedereen wacht tot het laatste moment... een typisch voorbeeld

12 Na de deadline - Voorstellen worden formeel gecontroleerd (mag de persoon indienen, mag het object waargenomen worden, is het de juiste lengte, etc.) - Is er vergelijkbare data in het archief - Is het voorstel technische mogelijk De voorstellen worden besproken in een Time Allocation Committee (TAC)

13 De TAC Sommige telescopen (VLT, HST) hebben specialistische panels, maar dat betekent niet dat de reviewers specialisten in het onderwerp van het voorstel zijn. Voor nationale faciliteiten is het panel veel breder. Het voorstel moet begrijpbaar zijn voor niet-experts!

14 veel voorstellen Whitmore (2011)

15 De TAC De leden van de TAC moeten veel voorstellen lezen ( per ronde). Ze kunnen weinig tijd aan ieder voorstel besteden (~15 minuten of minder) Het voorstel moet heel duidelijk zijn!

16 Het voorstel - Samenvatting - Wetenschappelijke onderbouwing - inleiding - waarom is het onderwerp belangrijk? - wat zijn de belangrijke vragen? - waarom nu? - links met andere velden? - onderbouwing van de waarnemingen - waarom zijn de waarnemingen belangrijk? - hoe zal de analyse uitgevoerd worden? - Technische onderbouwing - zijn de waarnemingen mogelijk?

17 Het voorstel Het voorstel wordt snel gelezen door astronomen die vaak geen expert in het onderwerp zijn. - heldere argumenten (compact) - maak duidelijk wat je wilt doen - maak duidelijk hoe je dat gaat doen - consistente stijl, geen slordigheden - vermijdt jargon en leg eventuele afkortingen uit - volg instructies nauwkeurig

18 Onze voorstellen - Wetenschappelijke onderbouwing: 1 pagina deadline: 22 maart Technische onderbouwing: 1 pagina - Samenvatting: maximaal 10 regels deadline: 14 april maximaal 2 paginas met figuren, referenties - font: 11pt Times Roman

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 9.1 De hemel Wanneer s nachts naar een onbewolkte hemel wordt gekeken is het eerste wat opvalt de vele fonkelende sterren. Met wat geluk kan ook de melkweg worden gezien als een

Nadere informatie

Call for proposals. NRO Kennisbenutting Plus. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek

Call for proposals. NRO Kennisbenutting Plus. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Call for proposals NRO Kennisbenutting Plus Den Haag, mei 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1.1 Achtergrond 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

Samenvatting. Sterrenstelsels

Samenvatting. Sterrenstelsels Samenvatting Sterrenstelsels De Melkweg, waarin de Zon één van de circa 100 miljard sterren is, is slechts één van de vele sterrenstelsels in het Heelal. Sterrenstelsels, ook wel de bouwstenen van het

Nadere informatie

CALL FOR PROPOSALS. Die initiatieven versterken we met geld. Wij helpen ideeën te realiseren met financiële ondersteuning tot ,- per project.

CALL FOR PROPOSALS. Die initiatieven versterken we met geld. Wij helpen ideeën te realiseren met financiële ondersteuning tot ,- per project. CALL FOR PROPOSALS HET VOGIN FONDS STEUNT KANSRIJKE INNOVATIEVE INITIATIEVEN OP HET GEBIED VAN KENNIS- & INFORMATIE(TECHNOLOGIE) MET MAATSCHAPPELIJKE MEERWAARDE Die initiatieven versterken we met geld.

Nadere informatie

Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines.

Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines. Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines. Doelstelling. Het OPO Wetenschapscommunicatie Informatica heeft als doelstelling om de communicatievaardigheden,

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3

ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 WAAROM ONDERZOEK? Onderzoek doen is een belangrijke wetenschappelijke vaardigheid. Tijdens de plusweek ga je leren hoe je dat moet doen. Je

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2015 Den Haag, juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2016 Den Haag, oktober 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Dit moet gemotiveerd worden in het projectvoorstel en wordt mee beoordeeld bij de evaluatie.

Dit moet gemotiveerd worden in het projectvoorstel en wordt mee beoordeeld bij de evaluatie. 0 OP ESF Vlaanderen 2014-2020 FAQ oproep 315 Innovatie door adaptatie Prioriteit uit OP: 5 Innovatie en Transnationaliteit 1. Moeten de promotor en partners Vlaamse dienstverleners zijn? De promotor en

Nadere informatie

Wetenschap hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Wetenschap hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61310 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Nationale Wetenschapsagenda - Matchmakingbijeenkomsten

Nationale Wetenschapsagenda - Matchmakingbijeenkomsten 1 Nationale Wetenschapsagenda Call for proposals Nationale Wetenschapsagenda - Matchmakingbijeenkomsten Den Haag, mei 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO

Nadere informatie

Slim investeren in zonnepanelen met SDE+

Slim investeren in zonnepanelen met SDE+ Slim investeren in zonnepanelen met SDE+ Nederland staat een enorme toename van duurzame energie te wachten. Ook de grootzakelijke markt heeft de smaak te pakken. Duurzame energie is steeds gewilder. Er

Nadere informatie

AANVRAGEN VAN EEN FORMEEL ADVIES AAN HET WETENSCHAPPELIJK COMITÉ

AANVRAGEN VAN EEN FORMEEL ADVIES AAN HET WETENSCHAPPELIJK COMITÉ Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 2011/466/PCCB Procedure AANVRAGEN VAN EEN FORMEEL ADVIES AAN HET WETENSCHAPPELIJK COMITÉ Versie 3 In toepassing vanaf : 01-07-2013 Verantwoordelijke

Nadere informatie

Slim investeren in zonnepanelen met SDE+

Slim investeren in zonnepanelen met SDE+ Slim investeren in zonnepanelen met SDE+ Nederland staat een enorme toename van duurzame energie te wachten. Ook de grootzakelijke markt heeft de smaak te pakken. Duurzame energie is steeds gewilder. Er

Nadere informatie

Document Classificatie: Public 1.0 Published

Document Classificatie: Public 1.0 Published Paginanummer: 1 van 11 Inhoud Alle platformen...2 77993 Uitbreiding UserMobileDevice met App Informatie...2 79089 Autoresponders problemen bij meerdere administraties...2 79307 Export van relaties...2

Nadere informatie

Architectuur in de digitale wereld. David N. Jansen

Architectuur in de digitale wereld. David N. Jansen Architectuur in de digitale wereld David N. Jansen Doel van het college methoden voor bouwen in de digitale wereld doorzien en ordenen bouwen in de digitale wereld is: ontwerp productie, inbedrijfname

Nadere informatie

Handleiding SubsidieTotaal

Handleiding SubsidieTotaal Handleiding SubsidieTotaal Versie: 1.1 Datum: 19 oktober 2016 Zoeken Zoeken start u op via de startpagina. U geeft uw zoekterm of zoektermen in. Bij start typen zoekwoord krijgt u na de derde letter suggesties

Nadere informatie

Taken en competenties getrainde secretarissen en coördinatoren

Taken en competenties getrainde secretarissen en coördinatoren Taken en competenties getrainde secretarissen en coördinatoren Februari 2015 Inhoud 1 Training 3 2 Taken en competenties 3 2.1 Rapport 3 2.2 Procesgang 4 2.3 Vaardigheden 4 3 Gedragscode voor opleidingsbeoordelingen

Nadere informatie

De kunst van wetenschappelijk schrijven

De kunst van wetenschappelijk schrijven De kunst van wetenschappelijk schrijven In de wetenschap gaat de erkenning naar diegene die de wereld heeft overtuigd, niet naar degene die als eerste op t idee kwam. (Darwin) Overzicht De schrijfopdracht

Nadere informatie

Nederlandse regering investeert in de NWA

Nederlandse regering investeert in de NWA Nederlandse regering investeert in de NWA 2018: 70 miljoen euro 2019: 108 miljoen euro 2020 en verder: 130 miljoen euro 80% / 20% fundamenteel / toegepast/praktijkgericht onderzoek NWA- programma kent

Nadere informatie

Periodiek systeem voor amateurastronomen. Guido Gubbels

Periodiek systeem voor amateurastronomen. Guido Gubbels Periodiek systeem voor amateurastronomen Guido Gubbels Urania, WGAS, 27 sep 2018 Astronomie Sedert 1981 Visueel waarnemen Verenigingsleven 1981 - LVSW 1981 - VVS 1982 1995: JVS-VVS Triangulum 1989-2004:

Nadere informatie

Nationaal Evaluatie Comité. Lerende mobiliteit (KA1) Tweede Call 2018

Nationaal Evaluatie Comité. Lerende mobiliteit (KA1) Tweede Call 2018 Nationaal Evaluatie Comité Lerende mobiliteit (KA1) Tweede Call 2018 Volwasseneneducatie (ve), 5 december 2018 Inleiding Lerende Mobiliteit, ook wel Mobiliteit of KA1 genoemd, is één van de drie key actions

Nadere informatie

Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie

Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie Inleveren: Uiterlijk 15 februari voor 16.00 in mijn postvakje Afspraken Overleg is toegestaan, maar iedereen levert zijn eigen werk in. Overschrijven

Nadere informatie

Stimuleringsfonds Open Access - conferentiebijdrage

Stimuleringsfonds Open Access - conferentiebijdrage 1 Call for proposals Stimuleringsfonds Open Access - conferentiebijdrage 2015 Den Haag, oktober 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Het Algemeen Bestuur van

Nadere informatie

Unidentified Aerospace Phenomena Waarneming Rapport Formulier

Unidentified Aerospace Phenomena Waarneming Rapport Formulier Unidentified Aerospace Phenomena Waarneming Rapport Formulier Wees zo nauwkeurig en compleet mogelijk, des te meer informatie over de waarneming we kunnen verzamelen des te beter zal onze analyse kunnen

Nadere informatie

Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling

Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling Overzicht van te bespreken items: 1) experimenteel werk 2) schrijven van de masterproef 3) beoordeling masterproef 4) belangrijke data en time management 5) vragen?

Nadere informatie

Eye tracking analyse van de visuele impact van windturbines in het landschap

Eye tracking analyse van de visuele impact van windturbines in het landschap Eye tracking analyse van de visuele impact van windturbines in het landschap Fanny Van den Haute Veerle Van Eetvelde Lien Dupont 27 februari 2014 Project Windkracht 13 Faculteit Wetenschappen Vakgroep

Nadere informatie

Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel

Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel Uitvoering lange termijn onderzoek call for proposals cyber security research NWO 2012 Jan Piet Barthel (NWO) Programma coördinator

Nadere informatie

Succesvol subsidie aanvragen

Succesvol subsidie aanvragen Succesvol subsidie aanvragen MIT Succesvol subsidie aanvragen MIT Haalbaarheidsprojecten en R&Dsamenwerkingsprojecten Voordat je aan de slag gaat met een subsidieaanvraag, is het aan te raden om een goede

Nadere informatie

Configuratie beheer proces. Bij Waterschap Rivierenland

Configuratie beheer proces. Bij Waterschap Rivierenland Configuratie beheer proces Bij Waterschap Rivierenland Wat is configuratie beheer? De digitale wereld in overeenstemming brengen met de werkelijkheid in het veld. (fysieke werkelijkheid) Voorbeelden: technische

Nadere informatie

Voorstelnummer: 2014-048 Houten, 3 juli 2014

Voorstelnummer: 2014-048 Houten, 3 juli 2014 Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2014-048 Houten, 3 juli 2014 Onderwerp: Raadsvoorstel Politiek verlof griffier/werving nieuwe griffier Beslispunten: 1. In te stemmen met het verzoek om politiek verlof (zogenaamd

Nadere informatie

Call for proposals. Westerdijk Talentimpuls. Den Haag, maart 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Call for proposals. Westerdijk Talentimpuls. Den Haag, maart 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Call for proposals 2017 Den Haag, maart 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Op 10 februari 2017 was het 100 jaar geleden dat in Nederland de eerste vrouwelijke

Nadere informatie

Digitaal logboek Antistolling

Digitaal logboek Antistolling Digitaal logboek Antistolling Inhoud Inleiding Voor u ligt een verkorte handleiding voor het Digitaal Logboek antistolling. Hierin geven we u een indruk van een aantal schermen van uw digitaal dossier.

Nadere informatie

Taken en competenties gecertificeerde secretarissen en coördinatoren

Taken en competenties gecertificeerde secretarissen en coördinatoren Taken en competenties gecertificeerde secretarissen en coördinatoren NVAO 17 augustus 2010 Inhoud 1 Certificering 3 2 Taken en competenties 3 2.1 Rapport 3 2.2 Procesgang 4 2.3 Vaardigheden 5 3 Gedragscode

Nadere informatie

Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur

Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Inleiding Dit is een korte inleiding. Als je meer wilt

Nadere informatie

PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG. Opgaven

PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG. Opgaven VOLKSSTERRENWACHT BEISBROEK VZW Zeeweg 96, 8200 Brugge - Tel. 050 39 05 66 www.beisbroek.be - E-mail: info@beisbroek.be PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG Opgaven Frank Tamsin en Jelle Dhaene De ster HR

Nadere informatie

Informatiemaatschappij Aanvullende toets

Informatiemaatschappij Aanvullende toets Informatiemaatschappij Aanvullende toets Departement Informatica Faculteit Bètawetenschappen Universiteit Utrecht Woensdag 24 december 2008 09:00 12:00 uur BBL-513 Vooraf Vul je naam en collegekaartnummer

Nadere informatie

ibooks Author Aan de slag

ibooks Author Aan de slag ibooks Author Aan de slag Welkom bij ibooks Author, een geweldige manier om prachtige, interactieve Multi-Touch-boeken voor ipad en Mac te maken. Begin met prachtige, door Apple ontworpen sjablonen met

Nadere informatie

Aanvraagformulier VOGIN Fonds

Aanvraagformulier VOGIN Fonds Aanvraagformulier VOGIN Fonds Met dit aanvraagformulier kun je financiële ondersteuning aanvragen bij het VOGIN Fonds, tot 100.000, per project. Aanvragen kunnen op twee momenten van het jaar worden ingediend.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Spiraalstelsels Het heelal wordt bevolkt door sterrenstelsels die elk uit miljarden sterren bestaan. Er zijn verschillende soorten sterrenstelsels. In het huidige heelal zien we

Nadere informatie

The Deaths of Massive Stars in Binary Systems E. Zapartas

The Deaths of Massive Stars in Binary Systems E. Zapartas The Deaths of Massive Stars in Binary Systems E. Zapartas Sterren die meer dan ongeveer 8 maal de massa van de zon vergaren terwijl ze vormen volgen een andere levensloop dan sterren met een lagere massa

Nadere informatie

ALGEMEEN. Doel & inhoud. Evaluatie

ALGEMEEN. Doel & inhoud. Evaluatie NI04_02 Komunikace v obchodním styku a v zaměstnání Sofie Royeaerd Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky Arna Nováka 1 602 00 Brno CZ sofie.royeaerd@gmail.com ALGEMEEN Doel & inhoud In deze

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 7 februari 2017;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 7 februari 2017; Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 juni 2012 tot regeling van de procedure voor toekenning van projectsubsidies m.b.t. de

Nadere informatie

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2 Toelichting bij de criteria voor het beoordelen van de kwaliteit van een

Nadere informatie

Waarover gaan we het hebben? Toegankelijke toegankelijkheidsinformatie. De Artistotelische visie op het web. Begin bij het begin:

Waarover gaan we het hebben? Toegankelijke toegankelijkheidsinformatie. De Artistotelische visie op het web. Begin bij het begin: Waarover gaan we het hebben? Toegankelijke toegankelijkheidsinformatie Studiedag Toegankelijke Cultuur NTGent, 7 mei 2012 0 15 30 45 85 1. Begin bij het begin: toegankelijkheid van jouw online basisinformatie

Nadere informatie

Verantwoording selectie Erasmus+ Lerende mobiliteit (KA1) Call 2016

Verantwoording selectie Erasmus+ Lerende mobiliteit (KA1) Call 2016 Verantwoording selectie Erasmus+ Lerende mobiliteit (KA1) Call 2016 Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) mei 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 1 1 Procedure selectie... 1 A. Ontvankelijkheid... 1 B. Toewijzing

Nadere informatie

Ethologie. De studie van het gedrag. Doel : Nauwkeurig leren bestuderen van een gedragssysteem van een dier en het leren verwerken van de observaties.

Ethologie. De studie van het gedrag. Doel : Nauwkeurig leren bestuderen van een gedragssysteem van een dier en het leren verwerken van de observaties. Ethologie De studie van het gedrag Doel : Nauwkeurig leren bestuderen van een gedragssysteem van een dier en het leren verwerken van de observaties. Tijd : In het veld : 90 minuten Uitwerking : 60 minuten

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument

Verantwoordingsdocument Verantwoordingsdocument Lerende mobiliteit (KA1) Call 2017 Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) - juni 2017 aangevuld in juni 2018* *zie pagina 3 Verantwoordingsdocument KA1 mbo call 2017 Inleiding Lerende

Nadere informatie

Telescopen. N.G. Schultheiss

Telescopen. N.G. Schultheiss 1 Telescopen N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module Lenzen of Lenzen slijpen. Deze module wordt vervolgd met de module Telescopen gebruiken. Je kunt met na deze module een telescoop

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B (nieuwe stijl) Eamen VW Voorbereidend Wetenschappelijk nderwijs Tijdvak Woensdag 6 mei 3.30 6.30 uur 20 0 Voor dit eamen zijn maimaal 9 punten te behalen; het eamen bestaat uit 7 vragen. Voor

Nadere informatie

' * ^ ļ t. .. ' ' - v. - '.. - e 2015/2016. Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

' * ^ ļ t. .. ' ' - v. - '.. - e 2015/2016. Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk ' * ^ ļ t.. ' ' - v. - '.. - e Call for p r o p o s a l s I n v e s t e r i n g e n N W O - m i d d e l g r o o t 2015/2016 Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek I

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33272 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Meshkat, Tiffany Title: Extrasolar planet detection through spatially resolved

Nadere informatie

Hoofdstuk 18: Een presentatie maken

Hoofdstuk 18: Een presentatie maken Hoofdstuk 18: Een presentatie maken 18.0 Inleiding De focus van een PowerPoint presentatie valt meestal op één dia. Dit betekend dat een PowerPoint presentatie een goed middel is om concepten via punten

Nadere informatie

Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel)

Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel) Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel) Figuur 1: Clear Skies website Al enige tijd kunnen waarnemers van deepskyobjecten en carbonsterren via

Nadere informatie

Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen.

Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen. Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen. Opmerking vooraf. Een netwerk is een structuur die is opgebouwd met pijlen en knooppunten. Bij het opstellen van

Nadere informatie

Plaatjes in LaTeX/MiKTeX

Plaatjes in LaTeX/MiKTeX Voor vragen en/of opmerkingen over dit document, kun je een e-mail sturen naar marko@win.tue.nl. Plaatjes in LaTeX/MiKTeX Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Met welk programma kan ik EPS plaatjes maken? 3.

Nadere informatie

Theory DutchBE (Belgium) De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten)

Theory DutchBE (Belgium) De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten) Q3-1 De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten) Lees eerst de algemene instructies in de aparte envelop alvorens te starten met deze vraag. In deze opdracht wordt de fysica van de deeltjesversneller

Nadere informatie

Het schrijven van stukken. Een introductie

Het schrijven van stukken. Een introductie Het schrijven van stukken Een introductie SYSQA B.V. Almere Datum : Status : Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen...

Nadere informatie

Hoe werkt een astronoom Achter de schermen van de sterrenkunde

Hoe werkt een astronoom Achter de schermen van de sterrenkunde Hoe werkt een astronoom Achter de schermen van de sterrenkunde Prof. Henny J.G.L.M. Lamers Astronomisch Instituut Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl www.hennylamers.nl Overveen 15 october

Nadere informatie

Aanvraagformulier VOGIN Fonds

Aanvraagformulier VOGIN Fonds Aanvraagformulier VOGIN Fonds Met dit aanvraagformulier kun je financiële ondersteuning aanvragen bij het VOGIN Fonds (i.s.m. GOFonds), tot 100.000, per project. Aanvragen kunnen op twee momenten van het

Nadere informatie

De sterrenkundepractica van ESA en ESO

De sterrenkundepractica van ESA en ESO De sterrenkundepractica van ESA en ESO Sterrenkunde is een boeiende wetenschap die vaak ook nog eens fraaie foto s oplevert: ideaal voor educatieve doeleinden. De afgelopen jaren hebben NASA 1, ESA 2,

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL MET VERORDENING

RAADSVOORSTEL MET VERORDENING RAADSVOORSTEL MET VERORDENING Raadsvergadering : 21 september 2015 Agendapunt : Onderwerp Subsidieverordening Energiebesparing Terwispel en Wijnjewoude : 2015 Portefeuillehouder : Piet van Dijk Beetsterzwaag,

Nadere informatie

Nationaal Evaluatie Comité Lerende mobiliteit (KA1) Call 2018

Nationaal Evaluatie Comité Lerende mobiliteit (KA1) Call 2018 Nationaal Evaluatie Comité Lerende mobiliteit (KA1) Call 2018 Volwasseneneducatie (ve) 18 april 2018 Inleiding Lerende Mobiliteit, ook wel Mobiliteit of KA1 genoemd, is één van de drie key actions die

Nadere informatie

Toelichting op het kernformulier - methodische onderbouwing

Toelichting op het kernformulier - methodische onderbouwing Kernformulier PerspeKtief Toelichting op het kernformulier - methodische onderbouwing Het kernformulier Een instrument voor het goede gesprek en zichtbaar maken van de voortgang Het kernformulier is een

Nadere informatie

Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling

Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling Overzicht van te bespreken items: 1) experimenteel werk 2) schrijven van de masterproef 3) beoordeling masterproef 4) belangrijke data en time management 5) vragen?

Nadere informatie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets

opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht werkin in en

Nadere informatie

Leren over leren. Amsterdam, januari Beste Cora Bagley Marrett,

Leren over leren. Amsterdam, januari Beste Cora Bagley Marrett, Leren over leren Amsterdam, januari 2019 Beste Cora Bagley Marrett, Volgens de grote Amerikaanse ontwikkelingspsycholoog Jerome Bruner waren er in de twintigste eeuw, die hijzelf overigens bijna helemaal

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36145 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/36145 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36145 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Turner, Monica L. Title: Metals in the diffuse gas around high-redshift galaxies

Nadere informatie

Waarneming van de secundaire transit van WASP-103 b. 31 Maart Ewout Beukers, Frouke Kruijssen, Lennert Prins, Queeny van der Spek, Elger Vlieg

Waarneming van de secundaire transit van WASP-103 b. 31 Maart Ewout Beukers, Frouke Kruijssen, Lennert Prins, Queeny van der Spek, Elger Vlieg Waarneming van de secundaire transit van WASP-103 b 31 Maart 2014 Ewout Beukers, Frouke Kruijssen, Lennert Prins, Queeny van der Spek, Elger Vlieg Abstract Very Hot Jupiters spelen een belangrijke rol

Nadere informatie

METIS Kwaliteitssysteem

METIS Kwaliteitssysteem METIS Kwaliteitssysteem voor de opleidingen tot Specialist Ouderengeneeskunde REFLECTIE Domein 2 Academisch niveau [plaats hier het instituutslogo] Metis Reflectiedocument domein 2 juni 2018 1 Domein 2

Nadere informatie

technisch verslag literatuur

technisch verslag literatuur technisch verslag literatuur naam klas naam auteur pseudoniem? biografische gegevens boek geschreven in welk jaar? eerste uitgave: uitgever, jaar deze publicatie: uitgever, jaar aantal pagina's Heeft het

Nadere informatie

Het principe van de 5 Motorische basisvaardigheden

Het principe van de 5 Motorische basisvaardigheden Het principe van de 5 Motorische basisvaardigheden We horen het woord conditie regelmatig voorbij komen. In de volksmond gebruiken we het woord conditie vaak om aan te geven hoe fit we ons voelen. Eigenlijk

Nadere informatie

PHP-OPDRACHT SITE BOUWEN

PHP-OPDRACHT SITE BOUWEN PHP-OPDRACHT SITE BOUWEN PERIODE 4 LEERJAAR 1 Opleiding: Duur: Applicatieontwikkelaar 1 onderwijsperiode (4-8 weken) Voorkennis: Basiscursus PHP 5.4 Victor Peters (978 90 125 8499 9) Basiscursus XHTML,

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde B1 (nieuwe stijl) wiskunde B1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 2 juni 1.0 16.0 uur 20 04 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit 18

Nadere informatie

De bedrijfseconomische. impact van presentaties

De bedrijfseconomische. impact van presentaties De bedrijfseconomische impact van presentaties Survey info Onderzoek Uitgevoerd door De Cijferij in opdracht van ToThePoint Bevraging maart 14 Online via BVIC en Linkedin Steekproef 273 respondenten uit

Nadere informatie

Van idee naar congres

Van idee naar congres Van idee naar congres Voorstel voor de uitwerking van de resolutie ledendemocratie Ideeën leden en voorstellen Partijbestuur We kennen verschillende manieren waarop een idee in een congresbesluit vastgelegd

Nadere informatie

de Bibliotheek aan den IJssel

de Bibliotheek aan den IJssel Onderzoek 2-2014 Vindbaarheid en presentatie de Bibliotheek aan den IJssel Een onderzoek onder klanten over de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek Samenvatting - onepager Binnenkomst

Nadere informatie

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4)

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product

Nadere informatie

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam,

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam, GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Rotterdam Nr. 44522 2 maart 2018 Nadere regels Rotterdams Onderwijsbeleid 2018-2019 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam,

Nadere informatie

Naam:. Klas:. Schooljaar:..

Naam:. Klas:. Schooljaar:.. Handleiding Lezen voor je literatuurlijst Nederlands Havo bovenbouw Naam:. Klas:. Schooljaar:.. Inhoudsopgave Lezen voor de lijst 3 Bepalen van je leesniveau 4 Overzicht van de leesniveaus 5 Literatuurlijsten

Nadere informatie

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie?

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie? Onderzoekend leren; kansen voor uitdagend onderwijs aan excellente Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU Onderzoekend leren geeft hoogbegaafde de kans om de

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De titel van dit proefschrift is Growing up in the city: a study of galaxy cluster progenitors at z > 2. Dit kan in het Nederlands ongeveer vertaald worden als Opgroeien in de

Nadere informatie

VOORWAARDEN EN BEOORDELING JONGERENBIJDRAGEREGELING 2012 THUIS OP STRAAT

VOORWAARDEN EN BEOORDELING JONGERENBIJDRAGEREGELING 2012 THUIS OP STRAAT VOORWAARDEN EN BEOORDELING JONGERENBIJDRAGEREGELING 2012 THUIS OP STRAAT LET OP: lees de voorwaarden goed. Als je je niet aan een van de voorwaarde houdt is TOS gemachtigd de bijdrage weer in te trekken.

Nadere informatie

CALL FOR PROPOSALS FELLOWSHIPS FOR YOUNG ENERGY SCIENTISTS (YES!)

CALL FOR PROPOSALS FELLOWSHIPS FOR YOUNG ENERGY SCIENTISTS (YES!) CALL FOR PROPOSALS FELLOWSHIPS FOR YOUNG ENERGY SCIENTISTS (YES!) ==================================================== Wij vragen uw aandacht voor het volgende: - Het programma 'Fellowships for Young Energy

Nadere informatie

Hoe kijken wij en welke informatie wordt doorgegeven aan onze hersenen. Prof. dr. Maarten Kamermans

Hoe kijken wij en welke informatie wordt doorgegeven aan onze hersenen. Prof. dr. Maarten Kamermans Hoe kijken wij en welke informatie wordt doorgegeven aan onze hersenen Prof. dr. Maarten Kamermans Het oog is geen camera Als je een camera beweegt krijg je een onscherpe foto Als je de ogen stil zet zie

Nadere informatie

NWA Route Jeugd in Ontwikkeling, Opvoeding en Onderwijs

NWA Route Jeugd in Ontwikkeling, Opvoeding en Onderwijs NWA Route Jeugd in Ontwikkeling, Opvoeding en Onderwijs Het kind centraal! Vraagstelling Wat hebben kinderen en jongeren nodig aan opvoeding, onderwijs en begeleiding zodat zij nu en in de toekomst positief

Nadere informatie

Hoe verhuizen van Schoolonline naar Bingel Zorg?

Hoe verhuizen van Schoolonline naar Bingel Zorg? Hoe verhuizen van Schoolonline naar Bingel Zorg? Inhoudstafel Inhoudstafel... 2 Inleiding... 3 Wat is het dossier in Schoolonline?... 4 Dossier... 4 Dossierlijn... 4 Categorie... 4 Dossierfilter... 5 Zichtbare

Nadere informatie

Raspberry Pi Webhosting Datacenter

Raspberry Pi Webhosting Datacenter Raspberry Pi Webhosting Datacenter Bram De Meester Bram Scheerder Jan Vernackt Projecten 1 Academiejaar 2013-2014 Professionele Bachelor ICT Inhoud Vastleggen projectvoorstel... 2 Omschrijving van het

Nadere informatie

O NSHEELALisongeveer13,7miljardjaargeledenontstaantijdensdeoerknal1.

O NSHEELALisongeveer13,7miljardjaargeledenontstaantijdensdeoerknal1. Nederlandse Samenvatting De Oorsprong en Eigenschappen van Sterrenstelsels O NSHEELALisongeveer13,7miljardjaargeledenontstaantijdensdeoerknal1. VanafditmomentishetHeelalgaanuitdijenenafkoelen. Indebegintijdvan

Nadere informatie

Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema

Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema pag.: 1 van 5 Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema Tijd is een schaars goed. U heeft als inkoper slechts een beperkte hoeveelheid tijd tot uw beschikking om uw taken uit te voeren. Deze

Nadere informatie

Studiekeuzedag CMD voorbereidingswerkboek

Studiekeuzedag CMD voorbereidingswerkboek Studiekeuzedag CMD voorbereidingswerkboek Hallo! Je hebt je aangemeld voor de opleiding CMD en je bent uitgenodigd voor een studiekeuzedag om te kijken of jij bij de opleiding past en of de opleiding bij

Nadere informatie

Feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte. Laurens Brandes en Johan van der Schuit (PBL)

Feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte. Laurens Brandes en Johan van der Schuit (PBL) Feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte Laurens Brandes en Johan van der Schuit (PBL) Media, presentaties Milieubalans Compendium Emissie registratie Onderzoek gegevens Compendium in de informatiepiramide

Nadere informatie

OPROEP VOOR BIJDRAGE

OPROEP VOOR BIJDRAGE OPROEP VOOR BIJDRAGE 29 mei tot 31 mei 2013 Met groot genoegen nodigen we je uit om een voorstel tot bijdrage in te dienen voor de Onderwijs Research Dagen 2013 (ORD 2013) met als thema Over-Waarderen.

Nadere informatie

Aspasia. Call for proposals. Rondes Vidi en Vici met besluitvorming in 2016

Aspasia. Call for proposals. Rondes Vidi en Vici met besluitvorming in 2016 Call for proposals Aspasia Rondes Vidi en Vici met besluitvorming in 2016 Den Haag, april 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave 04 06 10 19 30 38 43 54 61 66 71 2 78 79 80 82 83 90 91 99 113 115 116 120 124 125 3 Samenvatting met kernaanbeveling 4 5 Inleiding Aanleiding en doel Aanleiding 6 Doelgroep 7 8 De geldigheid

Nadere informatie

Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO) BV. Intern RIVO rapport Nummer:

Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO) BV. Intern RIVO rapport Nummer: Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 672300 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.wag-ur.nl

Nadere informatie

HOOFDSTUK 24 : ANDERE MAATSOORTEN

HOOFDSTUK 24 : ANDERE MAATSOORTEN HOOFDSTUK 24 : ANDERE MAATSOORTEN In pop en rockmuziek zal de 4/4de maatsoort de meest voorkomende maatsoort zijn, maar muziekstukken in stijlen zoals jazz, blues en sympho-rock zullen soms worden geschreven

Nadere informatie

Het schrijven van een artikel of casus voor Oedeminus

Het schrijven van een artikel of casus voor Oedeminus Het schrijven van een artikel of casus voor Oedeminus Procedure De redactie van Oedeminus verheugt zich op uw bijdrage aan ons blad. Voor u uw kennis, inzichten en ideeën op papier zet, is het goed om

Nadere informatie

Agenda Basisvaardigheden; Eisenhowerschema; Oefening; Plannen; Werkplek inrichten.

Agenda Basisvaardigheden; Eisenhowerschema; Oefening; Plannen; Werkplek inrichten. Agenda Basisvaardigheden; Eisenhowerschema; Oefening; Plannen; Werkplek inrichten. Hoe ontstaat werkdruk? Hoe herken je werkdruk bij een ander? En bij jezelf? Effectiviteit: doe ik de goede dingen? Efficiëntie:

Nadere informatie