ons kenmerk MARZ/Gf/200200fcl 98 Lbr. 02/157

Transcriptie

1 Brief aan de leden T.a.v. het college VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten front-office tel onderwerp aanpassing subsidies welzijn, kinderopvang, bibliotheken en kunstzinnige vorming uw kenmerk ons kenmerk MARZ/Gf/200200fcl 98 Lbr. 02/157 bijlage(n) datum 13 december 2002 Samenvatting De loonkostenontwikkeling in de sectoren welzijn, kinderopvang, bibliotheken en kunstzinnige vorming is als volgt: - In de welzijnssector komt de contractloonontwikkeling 2002 uit op 5,25%. Uit de CAO Kinderopvang blijkt een loonkostenontwikkeling van 4%. De bibliotheeksector kent een loonkostenstijging van 4% in De afgesloten CAO in de kustzinnige vorming zorgt voor een CAO-loonstijging van 5,2% in Deze CAO kent in ieder geval een doorloop van 0,67% naar het jaar Verdere cijfers voor het jaar 2003 zijn op dit moment voor geen van de sectoren bekend. Wij adviseren derhalve om te rekenen met de kostenstijging voor het eigen gemeentepersoneel waar u in de begroting 2003 rekening mee hebt gehouden. 1 3 BEC v:: i '"i """"^ r 1 "*^ "*> ^ "* _._.J ir * 'J w VNG Extra exemplaren van deze brief zijn te bestellen via bovengenoemd telefoonnummer tegen vergoeding van 0,45 per pagina Kopieren t b v intern gebruik door leden VNG is toegestaan Postbus GK Den Haag Nassaulaan JS Den Haag Tel Fax

2 VNG Aan de leden A jij Vereniging van Nederlandse Gemeenten front-office tel. uw kenmerk bijlage(n) onderwerp ons kenmerk datum aanpassing subsidies welzijn, MARZ/Gf/ december 2002 kinderopvang, bibliotheken en Lbr. 02/157 kunstzinnige vorming Geacht college, Aan het eind van elk jaar bespreekt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden voor de oude WAGGS-sectoren (Wet arbeidsvoorwaardenontwikkeling gepremieerde en gesubsidieerde sectoren) met de werkgevers in de gedecentraliseerde en gesubsidieerde sectoren (de Ondernemersorganisaties voor welzijn, hulpverlening en kinderopvang (de MO-groep), de Werkgeversvereniging Openbare Bibliotheken (WOB) en de Vereniging van Centra voor de Kunsten (VKV)). Het belangrijkste gespreksonderwerp is de loonkostenontwikkeling voor de sectoren welzijn (inclusief kinderopvang en peuterspeelzalen), openbare bibliotheken en kunstzinnige vorming. Ook dit jaar heeft dit overleg plaatsgevonden. De loonkostenontwikkeling in de genoemde sectoren voor het jaar 2002 is besproken. Ook is er vooruit gekeken naar het jaar Daarnaast is gesproken over de algemene kostenontwikkeling waar de gesubsidieerde sectoren, net zoals de gemeenten, mee te maken hebben. Te denken valt aan de stijging van de pensioen- en ziektekostenpremies, een hoge incidentele loonontwikkeling, etc. Via deze brief informeren wij u over deze ontwikkelingen. Wij wijzen er met nadruk op dat de genoemde percentages een puur informatief karakter hebben. Het is zeker geen automatisme dat deze cijfers gebruikt worden om de subsidies mee te indexeren. Er zijn vele manieren waarop instellingen gesubsidieerd kunnen worden. Een van die manieren is om 'prestatieafspraken' te maken met de gesubsidieerde instellingen, waarbij niet de in deze brief genoemde percentages leidend zijn, maar waarbij u een afweging maakt van de beleidsprioriteiten van de gemeente gegeven de budgetten van de Postbus GK Den Haag Nassaulaan JS Den Haag Tel Fax

3 gemeente en de kosten van de gesubsidieerde instellingen. Momenteel voeren wij hierover nog nader overleg met de vertegenwoordigers van de werkgeversverenigingen. Eerdere brieven over dit onderwerp verschenen op 3 december 1999 (Lbr. 99/183), 12 januari 2001 (Lbr. 00/196) en 18 december 2001 (Lbr. 01/207). Deze brieven staan onder andere op het VNG-net: bij de ledenbrieven. In deze ledenbrief worden de CAO-afspraken behandeld die in de verschillende sectoren zijn gemaakt. Wij wijzen erop dat de gepresenteerde loonkostenontwikkelingen in onderstaande staatjes alleen de loonstijgingen betreffen zoals die zijn afgesproken in de CAO. Incidentele loonontwikkelingen en premieontwikkelingen zijn daar niet in begrepen. Wij merken hier alvast op dat voor het jaar 2003 nog in geen van de drie sectoren een CAO-akkoord is bereikt. Daarom adviseren wij u om rekening te houden met een kostenstijging die u ook verwacht voor het gemeentepersoneel. Desgewenst kunt u voor de gesubsidieerde instellingen dezelfde budgettaire ruimte opnemen in de begroting CAO Welzijnswerk (inclusief kinderopvang en peuterspeelzalen) Zoals inmiddels bekend is, verschillen de loonkostenontwikkelingen in de sectoren welzijn en kinderopvang tegenwoordig, omdat er voor beide sectoren een aparte CAO wordt afgesloten. Welzijn De tweejarige CAO die afgesloten is in de sector welzijn loopt af op 31 december Hieronder geven wij een overzicht van de gevolgen van deze CAO voor de loonkosten. Voor een goede aanvulling op onze vorige brieven over dit onderwerp geven wij ook de loonkostenstijging voor 2001 weer. Welzijn initiële loonstijging (3,75%) 3,75% - initiële eindejaarsuitkering 2001 (1,5%) 1,50% - initiële loonstijging (3,75%) initiële eindejaarsuitkering 2002 (1,5%) Totaal 5,25% 5,25% p.m. Datum 13 december /09

4 2002 Voor het jaar 2002 is er geen doorloop van loonstijgingen uit het voorgaande jaar. De afgesproken loonstijging van 3,75% gaat in per l januari en legt dus op heel 2002 een kostenbeslag van hetzelfde percentage. Daarnaast is de eindejaarsuitkering structureel met 1,5% verhoogd tot 3,5%. Tezamen leidt dit tot een kostenstijging van 5,25% in Naast deze reguliere CAO-afspraken zijn voor bepaalde functies in de sectoren maatschappelijke opvang en algemeen maatschappelijk werk de salarisschalen met één periodiek opgerekt. Hiermee loopt men vooruit op de introductie van een nieuw loon-functiegebouw. Daarnaast wordt een 'CAO a la Carte' geïntroduceerd, wat leidt tot een toename van de beheerskosten. Tevens zijn de faciliteiten voor het ouderschapsverlof, zorgverlof en adoptieverlof uitgebreid. Welk kostenbeslag dit heeft, is moeilijk te zeggen. Bovendien verschilt dit per instelling De onderhandelingen over een nieuwe CAO moeten nog beginnen. Op dit moment valt er dus niets te zeggen over de kostenontwikkeling in Er is geen doorloop uit 2002 die een extra kosteneffect heeft in Wij adviseren u derhalve om voor 2003 vooralsnog rekening te houden met een kostenstijging die u ook voor het eigen gemeentepersoneel verwacht. Waarschijnlijk wordt in 2003 wel een nieuw loon-functiegebouw ingevoerd. Dat kan tot aanvullende kostenstijgingen van tussen de 1,5 en 2% leiden. Kinderopvang (inclusief peuterspeelzalen) Vanaf l januari 2000 kent de kinderopvang een eigen CAO. Tot dat moment viel de kinderopvang onder de CAO Welzijn. De afgesloten CAO voor de kinderopvang loopt tot en met 31 december Kinderopvang initiële loonstijging (3,75%) 3,75% - initiële eindejaarsuitkering 2001 (1,5%) 1,50% - initiële loonstijging (2,5%) 2,50% - initiële eindejaarsuitkering 2002 (l,5%) 1.50% Totaal 5,25% 4,00% p.m In de kinderopvang valt de loonkostenstijging voor het jaar 2002 iets lager uit dan in de welzijnssector. Per l januari 2002 is er een structurele salarisverhoging afgesproken, die leidt tot een kostenstijging van 2,5% voor dat jaar. Daarnaast is de structurele eindejaarsuitkering met 1,5% verhoogd tot 3,5%. Tezamen leidt dit tot een loonkostenontwikkeling van 4% in het jaar Datum 13 december /09

5 2003 De CAO-onderhandelingen 2003 moeten nog beginnen. Op dit moment zijn er nog geen uitspraken te doen over de mogelijke uitkomsten hiervan. Daarom adviseren wij u rekening te houden met een loonkostenstijging die gelijk is aan die van het gemeentepersoneel. Hier bovenop komen dan waarschijnlijk nog de kosten van een nieuw loon-functiegebouw. Het kostenbeslag hiervan wordt geraamd op ongeveer 1,5 a 2%. 2. CAO Bibliotheken In de bibliotheeksector is per l januari 2001 een tweejarige CAO afgesloten. Die loopt dus op 31 december 2002 af. De onderhandelingen over een nieuwe CAO zijn nog niet begonnen. Wel is bekend dat de onderhandelingspartijen wederom streven naar een tweejarige CAO. Openbare bibliotheken initiële loonstijging (4%) 4,00% - verlaging ORT (-0,7%) -0,70% - initiële eindejaarsuitkering 2001 (0,5%) 0,50% - initiële loonstijging (4%) 4.00% Totaal 3,80% 4,00% p.m Met ingang van l januari 2002 stijgen de salarissen bij de openbare bibliotheken met 4%. Er is geen doorloop uit het voorgaande jaar. Er is ook geen eindejaarsuitkering afgesproken. De totale loonkostenstijging blijft dus beperkt tot 4% in Daarnaast is in oktober 2002 een Arbo-convenant gesloten tussen het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de werkgevers- en werknemersorganisaties in de bibliotheekbranche. Dit convenant heeft als aandachtspunten fysieke belasting, werkdruk en verzuimbegeleiding. Algemene modellen, onderzoeken e.d. worden bekostigd door het Rijk en het branchefonds. Specifieke maatregelen komen ten laste van de individuele bibliotheken. Dit kan leiden tot een hogere subsidieaanvraag richting gemeenten. Tot de belangrijkste specifieke maatregelen behoren onder andere het aanpassen van de hoogte van de planken in kasten. Dit is een verplichting voor de nieuw te bouwen bibliotheken en een dringende aanbeveling voor de reeds bestaande bibliotheken. Ook de boekenkarren moeten verplicht aangepast worden. Daarnaast moeten de schuifbalies vervangen worden door een balie met streepjescodescanners. Deze vervanging moet uiterlijk 10 oktober 2005 zijn gerealiseerd. Datum 13 december /09

6 2003 Ook in de sector openbare bibliotheken is nog geen nieuwe CAO afgesloten. De onderhandelingen hierover moeten zelfs nog beginnen. Wel zijn er enkele oriënterende gesprekken gevoerd. Daaruit blijkt dat zowel de bonden van de werknemers als die van de werkgevers streven naar een tweejarige CAO. 3. Kunstzinnige vorming Het afgesloten CAO-akkoord in de kunstzinnige vorming loopt van l januari 2002 tot l maart Kunstzinnige vorming initiële loonstijging (3%) 2,00% - initiële loonstijging (3,5%) 2,63% 0,87% - initiële loonstijging (4%) 3,33% 0,67% - initiële eindejaarsuitkering 2002 (1%) 1.00% Totaal 4,63% 5,20% 0,67% + p.m Voor het jaar 2002 is er sprake van een overloop van een loonstijging uit Die loonstijging van 3,5% legt een beslag van 0,87% op het jaar In de nieuwe CAO is een loonstijging van 4% per l maart 2002 afgesproken. Die loonstijging drukt voor 3,33% op Daarnaast is de eindejaarsuitkering structureel met 1% verhoogd tot 2%. De totale CAO-loonstijging in 2002 komt uit op 5,2%. De loonstijging is onder meer overeengekomen in het kader van de harmonisatie van de CAO Kunstzinnige vorming met de CAR-UWO. Daarom zijn met ingang van l september 2002 ook de salarisschalen 8 en 9 herschikt. Afhankelijk van de leeftijd en de ervaring van de medewerkers heeft deze herschikking de komende jaren een structurele kostenstijging van ongeveer 1% tot gevolg. Deze herschikking leidt tot een langjarige toename van de incidentele loonontwikkeling waarvan de omvang afhankelijk is van de specifieke lokale situatie. De volgende zaken leiden tot een aanvullende kostenverhoging. Omdat er in de nieuwe Wet op de inkomstenbelasting geen aftrekpost meer is voor de werkelijke beroepskosten, is in de CAO Kunstzinnige vorming afgesproken dat docenten in aanmerking komen voor een gedeeltelijke tegemoetkoming voor de beroepskosten. Dat legt een kostenbeslag van circa Datum 13 december /09

7 0,85% op het jaar Tevens is afgesproken dat op centra met ten minste 35 werknemers de Wet op de ondernemingsraden van kracht wordt. Normaliter moet een onderneming een ondernemingsraad hebben indien er minimaal 50 werknemers werkzaam zijn in die onderneming. Dit aantal is nu voor de centra voor kunstzinnige vorming teruggebracht tot 35. Daarnaast is een sociaal fonds ingesteld waaruit werknemers recht hebben op onder andere een inkomensafhankelijke vergoeding voor de kosten van kinderopvang. Het sociaal fonds legt een kostenbeslag van 1,15% op het jaar De huidige CAO loopt af op l maart De onderhandelingen voor de nieuwe CAO moeten nog beginnen. Over de definitieve kostenstijging in het jaar 2003 is dus nog niets te zeggen. Het enige dat bekend is, is de doorloop van 0,67% vanwege de loonkostenstijging per l maart 2002 en de doorwerking van de herschikking van de salarisschalen 8 en Overige (loon)kosten De percentages in de hierboven weergegeven schema's hebben uitsluitend betrekking op de generieke loonsverhogingen als gevolg van de CAO-afspraken. Premieontwikkelingen en loonkostenstijgingen als gevolg van het toekennen van periodieke loonsverhogingen en dergelijke (de incidentele loonontwikkeling, hierna te noemen 'het incidenteel') zijn niet verwerkt in de hierboven weergegeven percentages. De incidentele loonontwikkeling is namelijk afhankelijk van het personeelsbestand van de gesubsidieerde instelling. Het is daarom niet mogelijk om hier cijfers over te geven. Een instelling met veel jong personeel kent een andere incidentele loonontwikkeling dan een instelling met relatief veel oudere werknemers. Het Rijk compenseert de departementen voor een incidentele loonontwikkeling van 0,5%. In veel gevallen zal het incidenteel zowel binnen de gemeente als bij de gesubsidieerde instellingen groter zijn. U kunt voor de vergoeding van het incidenteel dezelfde gedragslijn volgen als voor het eigen gemeentepersoneel. Indien een herstructurering van het loonfünctiegebouw aan de orde is, zoals nu in de kunstzinnige vorming het geval is, ten gevolge van de harmonisatie van de CAO met de CAR-UWO adviseren wij u om in overleg te treden met de instellingen voor een adequate vergoeding voor deze incidentele loonontwikkeling. Zoals in vrijwel alle sectoren worden ook in de gesubsidieerde sectoren de pensioen- en ziektekostenpremies flink verhoogd. Er moet rekening gehouden worden met forse stijgingen van de pensioen- en ziektekostenpremies. Deze stijging kan in de orde van grootte van tussen de l tot 3% Datum 13 december /09

8 liggen. Normaliter wordt deze stijging gelijkelijk gedragen door de werkgevers en de werknemers. Wij gaan ervan uit dat dat ook de komende jaren het geval zal zijn. Aangescherpte Arbo-normen, een hoger ziekteverzuim; het zijn zaken waar ook gesubsidieerde instellingen mee te maken krijgen. Vaak zorgt dit ook voor extra kosten. Wij vragen uw aandacht hiervoor indien dit ook bij de instellingen die u subsidieert aan de orde is. 5. Ruimte gemeentefonds In 2001 is het gemeentefondsaccrespercentage uiteindelijk uitgekomen op 8,00%. Hierbij moet wel vermeld worden dat een groot deel van dit percentage, ongeveer 5%, opgegaan is aan nominale ontwikkelingen, zoals loon- en prijsstijgingen. Daarnaast werd van de 8% ook nog eens 1% afgesnoept vanwege de volume-effecten waar gemeenten mee te maken hebben. Voor dit jaar (2002) wordt een accrespercentage van 4,99% verwacht. Ook van dit percentage gaat 1% af voor volume-effecten en ongeveer 3,5% voor loon- en prijsstijgingen. Reëel blijft er dan ongeveer 0,50% over. Overigens hebben de gesubsidieerde instellingen ook te maken met volume-effecten. Immers: hoe meer inwoners een gemeente krijgt, hoe meer gebruik er wordt gemaakt van de voorzieningen, zoals kinderopvang, bibliotheken, etc. Het ligt dan ook in de rede dat u bij de subsidiëring rekening houdt met de volume-effecten waar ook de gesubsidieerde instellingen mee te maken hebben. Voor 2003 wordt een stijging van het gemeentefonds van 5,35% verwacht. Dit is redelijk hoog, zeker gezien het gemiddelde nominale percentage dat op basis van de Miljoenennota 2003 verwacht wordt voor de jaren 2003 tot en met Dan blijkt het accres gemiddeld uit te komen op 3,7%. Gecorrigeerd voor loon- en prijsstijgingen (gemiddeld 2,3%) is het reële accres gemiddeld 1,4%. Na nog een correctie voor volume-effecten resteert er ongeveer 0,5%, wat gemeenten daadwerkelijk over houden als 'extra' geld. Of dit daadwerkelijk gerealiseerd wordt, is vooralsnog onduidelijk. De plannen van een nieuw kabinet dat in 2003 aantreedt, zijn daarvoor medebepalend. En die plannen kunnen anders zijn dan die van het huidige kabinet. 6. Vergelijking verschillende CAO-afspraken Net zoals in andere jaren geven we ook nu weer een vergelijking van de CAO-afspraken zoals die in de verschillende gesubsidieerde sectoren zijn gemaakt. Omdat de loonkostenontwikkeling in de sector kinderopvang grotendeels gelijk is aan die van welzijn, beperken we ons in het onderstaande overzicht tot de ontwikkelingen van de sector welzijn. De loonkostenstijgingen van de gemeente-cao presenteren we wel in het overzicht. We beperken ons in het overzicht overigens tot de laatste vijfjaar. Voor een vergelijking over een langere periode verwijzen we u naar de ledenbrieven van de afgelopen jaren. Datum 13 december /09

9 Overzicht loonkostenontwikkelingen Jaar Welzijn Bibliotheken Kunstz. vorming Gemeenten ,25% 3,64% 2,9% 2,75% ,5% 2,93% 3,35% 2,31% ,75% 2,75% 5,02% 2,75% 20D1 5,25% 3,80% 4,63% 4,65% ,25% 4,00% 5,20% 4,98% Gemiddeld 4,60% 3,42% 4,22% 3,49% In deze cijfers zijn niet de kostenstijgingen meegenomen die voortvloeien uit de 'secundaire arbeidsvoorwaarden', zoals die bijvoorbeeld in de CAO Kunstzinnige vorming (harmonisatie van de CAO met de CAR-UWO) zijn uitonderhandeld. Zeker als we ook kijken naar de periode voor 1998 ontlopen de loonkostenstijgingen in de sectoren elkaar niet veel. Dat geldt zowel voor de gesubsidieerde sectoren als voor de loonkostenontwikkeling van de gemeente. Als we rekening houden met de invoering van de 36-urige werkweek in de kunstzinnige vorming in 1999, valt alleen de CAO Welzijn over een reeks vanjaren iets duurder uit dan de CAO's in de andere sectoren. Wellicht dat de schaarste op de arbeidsmarkt hierbij een rol heeft gespeeld. 7. Overleg met vertegenwoordigers werkgeversorganisaties Tijdens het overleg met de werkgevers in de gedecentraliseerde en gesubsidieerde sectoren dat onlangs plaatsvond, is door de werkgevers de wens geuit om op korte termijn nogmaals met de VNG te overleggen. Doel van dit overleg is om in alle openheid met elkaar te discussiëren over de manier waarop gemeenten omgaan en om zouden moeten gaan met de gesubsidieerde instellingen. Dit moet op den duur leiden tot een professionelere relatie tussen subsidiegever en subsidieontvanger. Zodra hier meer over bekend is, zullen wij u hierover informeren. 8. Toekomstige ontwikkelingen Zoals u hebt gemerkt, zijn nog niet voor alle sectoren voor het jaar 2003 CAO's afgesloten. Daarom kunnen we op dit moment nog niet alle cijfers geven. Zodra een nieuwe CAO is afgesloten voor een van de in deze brief besproken sectoren, zullen wij u daarover informeren via onze website. Het adres is web.vngnet.nl voor GemNet-abonnees ofwww.vngnet.nl voor niet-gemnet-abonnees. Een nieuwe ledenbrief over dit onderwerp kunt u eind 2003 verwachten. Datum 13 december /09

10 Deze ledenbrief vindt u ook op web.vngnet.nl; en voor niet-gemnet-abonnees op Zoek onder VNG Documenten en kies Ledenbrieven. Hoogachtend Vereniging van Nederlandse Gemeenten mr. RJ.J.M. Pans, voorzitter directieraad Datum 13 december /09

11 VERZENDFORMULIER concept d.d. 06 november 2002 opsteller Verbakei toestel 8546 afdeling MARZ/Gf datum brief 06 november 2002 ons kenmerk MARZ/Gf/20Q200245Suw kenmerk bestandsnaam Aanpassing subsidies welzijn, kinderopvang, bibliotheken en kunstzinnige vorming onderwerp (11) geadresseerde De leden (t. a.v. burgemeester en wethouders) nadere informatie bij front-office MARZ (tel ) aantal bijlagen omschrijving verzending regulier opmerking opsteller: afschrift aan aantal iwet brief PAZ Opsteller Secretariaat Jacobs Jongmans l \O l i D r">"\ "i'~' 'M fc-'vw' 7ie ycr Ccr 4 <^> bestandsnaam, CTV %Uü2 paraaf afdelingshoofd ontv. datum + tijd lb j ^ sectordirecteur medeparafen gecollationeerd ter tekening afd. hfd/sector hfd '0X0ÜJparaaf CTV