1. VESTIGINGSVOORWAARDEN VOOR BEGINNENDE ZELFSTANDIGEN VOORWAARDEN OM TE STARTEN MET EEN ZELFSTANDIG BEROEP...

Transcriptie

1 1

2 2

3 INHOUDSTABEL 1. VESTIGINGSVOORWAARDEN VOOR BEGINNENDE ZELFSTANDIGEN VOORWAARDEN OM TE STARTEN MET EEN ZELFSTANDIG BEROEP De leeftijd Nationaliteit Vrije en dienstverlenende intellectuele beroepen De vestigingswetgeving Bewijzen van de beroepsbekwaamheid Bewijzen van de basiskennis bedrijfsbeheer Speciale vergunningen Registratie als aannemer Ambulante handel Vergunning voor het vervaardigen en in de handel brengen van voedingswaren Sabam en Billijke Vergoeding Plaatsgebonden vergunningen ADMINISTRATIEVE FORMALITEITEN BIJ DE START VAN EEN ONDERNEMING Openen van een financiële rekening Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen Het BTW-nummer Inschrijving bij een ziekenfonds OVERHEIDSSTEUN VOOR STARTENDE ZELFSTANDIGEN Behoud van het recht op werkloosheidsvergoedingen Leningen van het participatiefonds De startlening Starteo Optimeo Solidaire lening Gezamenlijke bepalingen bij de verschillende leningen BEA Voorwaarden: Hoe een subsidie aanvragen? Tweejarige cyclus Meer info Steunmaatregelen vanwege de gemeenten Fiscale stimuli HET SOCIAAL STATUUT VAN DE ZELFSTANDIGEN WIE IS "ZELFSTANDIGE" De zelfstandige De help(st)er? Mandataris en werkend vennoot in een vennootschap ZELFSTANDIGE ACTIVITEITEN BINNEN DE EUROPESE UNIE Algemene principes van de EU-verordeningen In welke lidstaat is men verzekeringsplichtig? Activiteiten buiten de EU Samenvattende tabel bij activiteiten in België en Nederland DE MEEWERKENDE ECHTGENO(O)T(E) VAN EEN ZELFSTANDIGE AANSLUITING EN VERANDERING VAN SOCIAALVERZEKERINGSFONDS Waar en wanneer aansluiten Verandering van sociaal verzekeringsfonds BETALING VAN SOCIALE BIJDRAGEN Algemeen Inningsprocedure Betaaltermijn Aanwending van de betalingen Sancties bij laattijdige betaling Hoofdelijke aansprakelijkheid

4 6. BIJDRAGEBEREKENING Algemeen Het beroepsinkomen Bijzonderheden De eigenlijke bijdrageberekening De berekening per bijdragecategorie Hoofdberoep Bijberoep Gelijkstelling met een bijberoep (artikel 37 of artikel 40) Gepensioneerden De meewerkende echtgeno(o)t(e) Bijdrageberekening voor beginnende zelfstandigen Algemeen Voorlopige bijdragen Regularisatie van de voorlopige bijdragen Raming van de voorlopige bijdragen Overzicht van de bijdragen voor VRIJSTELLING VAN SOCIALE BIJDRAGEN STOPZETTING DE VENNOOTSCHAPSBIJDRAGE Toepassingsgebied Vennootschapsbijdrage Verplichtingen DE GEZINSBIJSLAGEN VAN DE ZELFSTANDIGEN Wie zijn de rechthebbenden? Band tussen de rechthebbende en het rechtgevend kind Uitkeringen Gezinsbijslag voor zelfstandigen Samenloop met de wetgeving van de loontrekkenden De bijslagtrekkenden DE ZIEKTEVERZEKERING VAN DE ZELFSTANDIGEN Inleiding De bijdragebon Geneeskundige verzorging Grote en kleine risico s Rechthebbenden op geneeskundige verzorging Personen ten laste Opening en verlenging van het recht Uitkeringen arbeidsongeschiktheid Moederschapsvergoeding DE PENSIOENEN VOOR ZELFSTANDIGEN Soorten pensioen De pensioenleeftijd Nationaliteit Pensioenaanvraag Bewijs van de loopbaan als zelfstandige Berekening van het rustpensioen Berekening van het overlevingspensioen Het minimumpensioen Toegelaten activiteiten voor gepensioneerden Bijkomende uitkeringen HET VRIJ AANVULLEND PENSIOEN VAN DE ZELSTANDIGEN (VAPZ) Historiek Wie kan een VAPZ afsluiten? Welke VAPZ kiezen? Hoe worden de VAPZ- premies berekend? VAPZ-bijdragen voor starters Wat kan de meewerkende echtgeno(o)t(e) betalen? De opbrengst van een VAPZ

5 13.8. De fiscus betaalt mee! FAILLISSEMENTSVERZEKERING

6 6

7 INLEIDING Als u een eigen zaak, een vrij beroep of een vennootschap wil opstarten, of eventueel zelfstandige in bijberoep worden, maar u weet niet goed hoe eraan te beginnen, dan helpen wij u graag verder. Een aantal zaken moeten goed voorbereid zijn om een zelfstandige activiteit draaiende te houden. Starten en werken als zelfstandige is een belangrijke stap met heel wat gevolgen en daarop willen we toch even de nadruk leggen. Deze gids biedt u een overzicht van de wettelijke verplichtingen en rechten als zelfstandige. Indien u bijkomende informatie wenst, aarzel niet en neem contact op (telefonisch of per ) of stuur ons de antwoordkaart achter in de bundel, terug. U kan uiteraard ook één van onze kantoren in uw buurt bezoeken tijdens de werkdagen. De adressen vindt u op onze website : Veel succes! Wilrijk

8 8

9 1. VESTIGINGSVOORWAARDEN VOOR BEGINNENDE ZELFSTANDIGEN 9

10 1. VOORWAARDEN OM TE STARTEN MET EEN ZELFSTANDIG BEROEP 1.1. De leeftijd Men kan zich als zelfstandige vestigen vanaf de leeftijd van 18 jaar. Enkel wie meerderjarig is, is handelingsbekwaam. Voor die leeftijd kan men zich niet laten inschrijven in de Kruispuntbank van 0ndernemingen (zie hoofdstuk 2). Uitzondering De vrederechter kan aan een minderjarige de toelating geven om na het overlijden van de ouders de handelszaak verder te zetten Nationaliteit Principe: geen zelfstandige activiteit zonder beroepskaart en verblijfsvergunning! Het sociaal verzekeringsfonds moet immers de aansluiting weigeren van vreemdelingen die op het ogenblik van hun aanvraag tot aansluiting geen beroepskaart kunnen voorleggen, als zij hiervan niet vrijgesteld zijn. Elke vreemdeling die een zelfstandige activiteit van winstgevende aard wenst uit te oefenen, moet houder zijn van een beroepskaart. Deze kaart kan en mag uitsluitend afgeleverd worden via de FOD Economie. Maar in het kader van een de administratieve vereenvoudiging moet de beroepskaart opgehaald worden bij het ondernemingsloket naar keuze. De keuze van het ondernemingsloket moet gemaakt worden bij de aanvraag van de vergunning. Deze kaart is persoonlijk en onoverdraagbaar en bepaalt nauwkeurig de activiteit door de titularis uitgeoefend of uit te oefenen en (eventueel) de voorwaarden waaraan deze uitoefening is onderworpen. Uitzonderingen: in volgende gevallen is men vrijgesteld van beroepskaart de vreemdelingen die titularis zijn van een geldige identiteitskaart voor vreemdelingen of van een geldig bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister (BIVR) voor onbeperkte duur. de onderdanen van de EER, hun echtgenoten, hun kinderen (jonger dan 21 jaar) en hun ouders voor zover ze ten laste zijn; de echtgenoot van een Belg en zijn kinderen, hun ouders en de echtgenoten van deze kinderen en ouders. de Zwitserse onderdanen, begunstigden van het akkoord van 21 juni 1999 tussen de EU en de Zwitserse bondstaat over het vrij verkeer van personen. vrijstellingen van een beroepskaart wegens humanitaire redenen: o UNO-vluchtelingen; o vluchtelingen door België erkend; vrijstellingen wegens de aard van de activiteit: o de helpende echtgenoten; o de buitenlandse journalisten, sportlui evenals hun begeleiders; o de muzikanten en artiesten evenals hun begeleiders (verblijf niet langer dan 3 opeenvolgende maanden); o de vreemdelingen op zakenreis of die in België conferenties geven (niet langer dan drie opeenvolgende maanden); o de buitenlandse studenten die een stage vervullen, of de vreemdelingen die een stage verrichten goedgekeurd door de overheid in het kader van een ontwikkelingssamenwerking of een uitwisselingsprogramma. Welke zijn de voorwaarden voor het verkrijgen van zo n beroepskaart? Er zijn drie belangrijke criteria: 10

11 1. het recht op verblijf: indien de persoon niet over een verblijfsvergunning beschikt, moet deze aangevraagd worden bij de diplomatieke of consulaire post op hetzelfde ogenblik als de aanvraag van de beroepskaart; 2. het naleven van de reglementaire verplichtingen, meer bepaald deze met betrekking tot de activiteit; 3. het belang van het project: o dit belang wordt beoordeeld in termen van economisch nut, meer bepaald: het beantwoorden aan een economische behoefte, het scheppen van werkgelegenheid, nuttige investeringen, economische meerwaarde voor de ondernemingen in België, bevorderen van de export, vernieuwende of gespecialiseerde activiteit; o er kan ook een beoordeling gemaakt worden in termen van sociaal, cultureel, artistiek of sportief nut. De beroepskaart kan maar afgeleverd worden aan vreemdelingen met een geldige verblijfsvergunning De aanvrager bezit reeds een geldige verblijfsvergunning of vestigingsvergunning De aanvraag tot het bekomen, verlengen, hernieuwen, wijzigen en in geval van verlies, vervangen van de beroepskaart wordt ingediend via het bestuur van de gemeente waar de aanvrager verblijft wanneer hij een geldig getuigschrift van inschrijving in het vreemdelingenregister of een geldige vestigingsvergunning bezit en niet uit de gemeenteregisters is geschrapt. de aanvrager bezit nog geen geldige verblijfsvergunning De toekomstige ingezetene, die meer dan drie maanden in België wil verblijven als student, loontrekkende, zelfstandige of rentenier, moet in zijn land van oorsprong eerst een "voorlopige verblijfsvergunning" aanvragen bij de Belgische Ambassade of het Belgisch Consulaat: het gaat hier om een visum voor een verblijf van meer dan drie maanden. Om zijn aanvraag te staven moet hij een bewijs van goed gedrag en zeden (afgeleverd door de bevoegde autoriteiten van het land van verblijf) en een medisch attest (afgeleverd door de geneesheer erkend door de Ambassade of het Consulaat) voorleggen; beide documenten moeten desgevallend door een beëdigd vertaler vertaald zijn. Uitzonderingen terzijde gelaten, is het afleveren van de voorlopige verblijfsvergunning door de bevoegde Belgische autoriteiten afhankelijk van het toekennen van een arbeidsvergunning of beroepskaart door de gewestelijke autoriteiten. Dit is uiteraard een vicieuze cirkel en maakt het moeilijk om zich in België zomaar te vestigen als zelfstandige. Het toekennen van een voorlopige verblijfsvergunning gebeurt niet automatisch en is niet enkel afhankelijk van het bekomen van een arbeidsvergunning of beroepskaart. De aanvraag moet gestaafd worden met voldoende bewijsstukken Voor het bekomen, het verlengen, het hernieuwen of het wijzigen van een beroepskaart, bestaan voorgeschreven en geijkte formulieren. Deze formulieren zijn verkrijgbaar en kan men inleveren: ofwel bij het gemeentebestuur van de gemeente waar de vreemdeling verblijft, als dit in België is. ofwel bij de Belgische diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging ter plaatse, als de vreemdeling nog in het buitenland verblijft. Bij de bovenvermelde formulieren moet men verschillende bewijsstukken voegen. We bespreken ze hierna. Eerste aanvraag: 11

12 Indien een vreemdeling een bestaande zaak wil overnemen, moet hij naast zijn verblijfsvergunning nog een aantal documenten voorleggen waaruit de bedoeling van de overlater om de zaak over te laten duidelijk blijkt: Een overnamecontract of een brief van de overlater waarin hij zich principieel akkoord verklaart met de overname. een ontwerp van een handelshuurovereenkomst of van een akte van aankoop van een onroerend goed. eventueel het contract van deelgenootschap (bij een feitelijke vereniging) of het ontwerp van een vennootschapsakte. Statuten of ontwerp van statuten, akte van benoeming. Documenten die het economisch nut van de activiteit aantonen. Bij een gereglementeerd beroep: Een bewijs dat de aanvrager voldoet aan de voorwaarden in verband met de beroepsbekwaamheid en het bedrijfsbeheer. (zie 1.4.de vestigingswetgeving) Wijziging Alle documenten in verband met de aangevraagde wijziging. Hernieuwing Documenten die aantonen dat voldaan werd aan de verplichtingen van de zelfstandige: Wettelijke (ondernemingsnummer, toegang tot het beroep ) Sociale (getuigschrift sociaal verzekeringsfonds, getuigschrift RSZ) Fiscale (getuigschrift BTW/directe Belastingen) Documenten die het economisch nut van de activiteit aantonen. De aanvraag tot verlenging of tot hernieuwing moet doorgaans drie maanden voor het verstrijken van de geldigheidsduur van de vorige beroepskaart worden ingediend. Alle bewijzen moeten in tweevoud ingediend worden. Enkel originele stukken, of eensluidend verklaarde fotokopieën, worden door de FOD Economie aanvaard. De vreemdeling aan wie een beroepskaart werd geweigerd, mag voor dezelfde activiteit slechts na een verloop van twee jaren, te rekenen van de datum van zijn vorige aanvraag, een nieuwe aanvraag indienen, behalve wanneer een nieuw feit kan worden ingeroepen De beroepskaart zal uiteindelijk door het ondernemingsloket worden afgeleverd aan de betrokkene. Daartoe zal de aanvrager op het moment van de aanvraag moeten melden waar hij zijn beroepskaart wenst af te halen. Kosten Elke aanvraag is onderworpen aan een forfaitaire taks van 125,00 EUR. Het afleveren van een beroepskaart ingevolge een aanvraag tot verkrijgen, verlengen of vernieuwen, is onderworpen aan een taks van 90,00 EUR per jaar geldigheid Geldigheidsduur van de beroepskaart De geldigheidsduur van de beroepskaart mag vijf jaar niet te boven gaan. De beroepskaart kan wel worden hernieuwd. De geldigheid van de beroepskaart is verbonden aan het recht op verblijf. Indien er een einde komt aan dit recht, is de kaart niet langer bruikbaar en moet deze terugbezorgd worden aan het ondernemingsloket dat het heeft uitgereikt Vrije en dienstverlenende intellectuele beroepen Niemand mag de beroepstitel voeren van een dienstverlenend intellectueel beroep dat wettelijk gereglementeerd is, noch dit beroep uitoefenen, wanneer hij niet aan de vereiste voorwaarden voldoet. Sommige dienstverlenende intellectuele beroepen zijn gereglementeerd door een bijzondere wet, onder meer de notarissen, de bedrijfsrevisoren, de accountants, de wisselagenten, de advocaten, de 12

13 gerechtsdeurwaarders, de architecten, alsook de beroepen betreffende de geneeskunde, de zgn. paramedische beroepen. Verder zijn volgende intellectuele beroepen gereglementeerd: belastingconsulent, boekhouder-fiscalist, vastgoedmakelaar, privé-detective, psycholoog, landmeter en bedrijfsjurist. In de meeste gevallen moeten de beoefenaars van vrije beroepen ingeschreven zijn bij de orde. Bij de orde kan men alle informatie inwinnen over de vestigingsplaats voor de uitoefening van het beroep. Er zijn namelijk in sommige gevallen beperkingen op vestigingsplaatsen. Verder is het aangewezen om zich bij de orde te informeren over deontologische voorschriften van het beroep. Bijvoorbeeld: Mag in een bepaald vrij beroep publiciteit gevoerd worden, en zo ja, welke? Vele beoefenaars van vrije beroepen zijn verenigd in eigen beroepsgroeperingen De vestigingswetgeving Voor sommige handelsactiviteiten is beroepsbekwaamheid vereist, bovenop de basiskennis bedrijfsbeheer (zie verder ). Dit wil zeggen dat het beschermde beroepen zijn die niet zomaar iedereen mag uitvoeren. Wie zich in zulk een beroep wil vestigen moet zich via het Ondernemingsloket inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen en daar de nodige bewijsstukken van kennis en/of ervaring voorleggen. 13

14 Lijst van de wettelijke en reglementaire teksten inzake de ondernemersvaardigheden TEKSTEN DATUM BELGISCH STAATSBLAD Programmawet tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap (Titel II - Hoofdstuk I) Artikelen 76 tot 81 van de wet tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen Wet tot wijziging van de programmawet tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap Artikel 503 van de programmawet KB tot ophefing van eisen tot uitoefening van zelfstandige beroepswerkzaamheden in handel en ambacht Koninklijk besluit tot uitvoering van Hoofdstuk I van Titel II van de programmawet tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit tot uitvoering van Hoofdstuk I van Titel II van de programmawet tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap Koninklijk besluit betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten met betrekking tot fietsen en motorvoertuigen Koninklijk besluit betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten op het gebied van lichaamsverzorging, van opticien, dentaaltechnicus en begrafenisondernemer Koninklijk besluit betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten van het bouwvak en van de elektrotechniek, alsook van de algemene aanneming : slager-groothandelaar : installateur-frigorist : droogkuiser-verver : restaurateur of traiteur-banketaannemer : brood-en banketbakker

15 Bewijzen van de beroepsbekwaamheid Beroepsbekwaamheid toont men aan door diploma's en/of getuigschriften, afgeleverd door een erkende onderwijsinrichting, en/of door een aantal jaren beroepspraktijk. In sommige gevallen zijn diploma's, getuigschriften én jaren beroepspraktijk vereist. Sinds 1 september 2007 is de reglementering omtrent de beroepsbekwaamheid gemoderniseerd. Zo werden er drie clusters gevormd. Deze clusters worden nog eens onderverdeeld in deelgebieden. In deze deelgebieden kunnen verschillende gereglementeerde beroepen opgenomen zijn of kan een nieuw gereglementeerd beroep toegevoegd zijn. Binnen eenzelfde deelgebied kan dan, mits voldoende praktijkervaring in een van de activiteiten uit dit gebied, ook een van de andere activiteiten uitgeoefend worden. Hieronder vindt u een overzicht van de gereglementeerde beroepen: Cluster fietsen en motorvoertuigen: - Rijwielactiviteiten - Tweedehandse verkoop - Koetswerk - Motorvoertuigenactiviteiten Cluster bouw en elektrotechniek: - Ruwbouwactiviteiten - Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten - Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten - Dakdekker- en waterdichtmakingsactiviteiten - Schrijnwerkers- en glazenmakersactiviteiten - Eindafwerkingsactiviteiten - Installatieactiviteiten voor c.v., klimaatregeling, sanitair en gas - Elektrotechnische activiteiten - Algemene aannemingsactiviteiten - Cluster personenverzorging:kapper/kapster - Schoonheidsspecialist(e) - Voetverzorg(st)er - Masseur/masseuse - Opticien - Dentaaltechnicus - Begrafenisondernemer Brood- en banketbakker Restaurateur, traiteur Slager, groothandelaar Droogkuiser-verver Installateur-frigorist Diploma Per gereglementeerd beroep werd, via koninklijk besluit, bepaald welke akten in aanmerking komen om de beroepsbekwaamheid aan te tonen. Deze limitatieve opsomming wordt evenwel in de praktijk uitgebreid met de opleidingen waarvan de Minister oordeelde dat het programma voldoende overeenstemt met het programma zoals bepaald in de koninklijke besluiten. In het algemeen worden de volgende akten aanvaard, voor zover ze werden afgeleverd in de afdeling die beantwoordt aan het beroep: 15

16 Een diploma van het hoger of universitair onderwijs; een diploma van hoger secundair- en beroepsonderwijs; een diploma van ondernemersopleiding; een getuigschrift van de centrale examencommissie van de FOD Economie, Middenstand en Energie. Akte van leertijd Beroepservaring Personen die de beroepsbekwaamheid niet kunnen aantonen met diploma's of getuigschriften, kunnen deze kennis wel bewijzen door een aantal jaren praktijk. Voor de praktijkervaring als bewijs van de beroepsbekwaamheid kan men algemeen stellen dat een beginleeftijd van 18 jaar en een praktijk van 3 jaar in hoofdberoep of voltijds en 5 jaar in bijberoep of deeltijds binnen de afgelopen 15 jaar als basis gelden. Er zijn echter verschillen in deze duurtijd afhankelijk van de aard van de praktijk en de aard van het beroep dat men wil gaan uitoefenen. Zo is bijvoorbeeld voor dentaaltechnicus en voor opticien 5 jaar ervaring vereist en indien de praktijkervaring voor deze beroepen in bijberoep verworven werd duurt ze 8 jaar. Alleen praktijkervaring die werd verworven in het kader van een handels-, ambachts-, land- of tuinbouwactiviteit komt in aanmerking. Het moet gaan om een wettige praktijkervaring. Indien de toenmalige wetgeving op de ondernemersvaardigheden niet werden nageleefd, komt de verworven praktijkervaring niet in aanmerking. a. Ervaring als zelfstandig ondernemer (natuurlijk persoon met een onderneming op zijn persoonlijke naam): Volgende documenten moeten worden voorgelegd: een uittreksel of afschrift van de inschrijving (en eventueel ook de stopzetting) als handels- of ambachtsonderneming; een bewijs van onderwerping aan het sociaal statuut, via een recente en originele verklaring van een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen. b. Ervaring als bestuurder/zaakvoerder zonder arbeidsovereenkomst: Hiermee wordt het orgaan van het bestuur van een vennootschap bedoeld, zoals de zaakvoerder of gedelegeerd bestuurder en verder ieder orgaan voor zover vaststaat dat hij belast werd met de technische leiding. Volgende documenten moeten worden voorgelegd: een uittreksel of afschrift van de inschrijving (en eventueel ook de stopzetting) als handels- of ambachtsonderneming; een bewijs van onderwerping aan het sociaal statuut, via een recente en originele verklaring van een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen. c. Ervaring als werknemer: Volgende documenten moeten worden voorgelegd: 16

17 een globaal loopbaanuittreksel uitgereikt door CIMIRe, met vermelding van het loon van de bediende en het RSZ-nummer van de werkgever(s), of ieder ander rechtsgeldig sociaal document: kopie uit het personeelsregister, loondocument, een getuigschrift van de werkgever(s) met duidelijke vermelding van de functie en de periode van tewerkstelling, of de arbeidsovereenkomst (eventueel een uittreksel van de inschrijving als handels- of ambachtsonderneming op naam van de werkgever(s). ) d. Ervaring als zelfstandige (helper/meewerkende echtgeno(o)t(e)/bestuurder...): een recent en origineel attest van het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid (zelfstandig helper of meewerkende echtgeno(o)t(e) in hoofd- of bijberoep) van aansluiting (en/of een verklaring van de controleur van de belastingen voor de meewerkende echtgeno(o)t(e)) een attest van de hoofdzelfstandige met vermelding van de periode en de hoedanigheid van de tewerkstelling en met duidelijke taakomschrijving; (eventueel een uittreksel van de inschrijving als handels- of ambachtsonderneming op naam van de hoofdzelfstandige.) De beroepsbekwaamheid kan bewezen worden door: het ondernemingshoofd zelf; of zijn echtgeno(o)t(e); of de partner met wie hij minstens 6 maanden samenwoont de wettelijke partner (bewijs van wettelijke samenwoning); de zelfstandige helper (tot de derde graad van bloed- aanverwantschap); of een loontrekkende die met dit doel aangeworven werd; of in een vennootschap, de natuurlijke persoon die effectief belast is met de dagelijkse technische leiding Bewijzen van de basiskennis bedrijfsbeheer Iedereen die zich wil inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) als handels- of ambachtsonderneming, dient bij de inschrijving die verloopt via het Ondernemingsloket, een bewijs voor te leggen ter staving van voldoende kennis over bedrijfsbeheer. Deze kennis kan aangetoond worden hetzij op basis van diploma s, hetzij op basis van beroepservaring. Diploma De volgende akten gelden als voldoende bewijs van de basiskennis van het bedrijfsbeheer: het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer, uitgereikt in of door : o de derde graad van het secundair onderwijs; o het secundair volwassenenonderwijs; o de centra voor middenstandsopleiding; o een examencommissie van een Gemeenschap of van de Federale Overheidsdienst; een diploma van het hoger onderwijs; een getuigschrift waaruit blijkt dat de betrokkene een versnelde cursus van ten minste 128 lesuren van bedrijfsbeheer met vrucht heeft gevolgd, gespreid over ten minste drie maanden, voorzover de naleving van die normen en de conformiteit van de lessen met het programma bepaald in artikel 6 worden bevestigd door de Minister of door diens gedelegeerde; een akte die in overeenstemming met internationale verdragen als gelijkwaardig met deze in de eerste twee vermeldingen hierboven moet worden beschouwd of ermee gelijkwaardig werd verklaard door de bevoegde overheid. 17

18 De volgende akten kunnen als voldoende bewijs van de basiskennis van het bedrijfsbeheer beschouwd worden, indien ze afgeleverd werden vóór 30 september 2000: het attest van hoger secundair onderwijs (algemeen, technisch of artistiek). Het attest hoger secundair beroepsonderwijs geldt enkel indien het afgeleverd werd in de richting handel, boekhouding of verkoop; een attest dat bewijst dat de belanghebbende met vrucht een eerste jaar opleiding tot ondernemingshoofd gevolgd heeft; een attest van de centrale examencommissie van Middenstand en Landbouw dat bewijst dat men geslaagd is in een proef betreffende de kennis bedoeld in artikel 6 van het gewijzigd besluit van 21 oktober 1998; een diploma of getuigschrift van onderwijs in het kader van de sociale promotie ( artikel 6 van het gewijzigd besluit van 21 oktober 1998); een certificaat dat gelijkwaardig is aan de hierboven bedoelde en dat afgeleverd werd door een Staats- of Gemeenschapsjury. Beroepservaring Beschikt men niet over de nodige akten of getuigschriften, dan kan de basiskennis bedrijfsbeheer ook bewezen worden door praktijkervaring tijdens de 15 jaar die voorafgaan aan de aanvraag. Alleen praktijkervaring die werd verworven in het kader van een handels-, ambachts-, land- of tuinbouwactiviteit komt in aanmerking. Het moet gaan om een wettige praktijkervaring. Indien de toenmalige wetgeving op de ondernemersvaardigheden niet werden nageleefd, komt de praktijkervaring niet in aanmerking. a. Ervaring als zelfstandig ondernemershoofd of zelfstandig beheerder: zelfstandig ondernemingshoofd in de handel of land- of tuinbouw belast met het dagelijks bestuur gedurende 3 jaar in hoofdberoep of gedurende 5 jaar als bijberoep; zelfstandige beheerder (zonder arbeidsovereenkomst) belast het dagelijks bestuur gedurende 3 jaar uitgeoefend in hoofdberoep of gedurende 5 jaar in bijberoep. Het bewijs van de ervaring als zelfstandig ondernemingshoofd kan geleverd worden door: inschrijving als handels- of ambachtsonderneming (handel); een attest van de controleur van belastingen (land- en tuinbouw) Het bewijs van ervaring als dagelijks bestuurder moet geleverd worden door alle volgende stukken samen: het contract van filiaalbeheer (zelfstandig gerant); de akte van benoeming van het vennootschapsorgaan; het bewijs van de inschrijving als handels- of ambachtsonderneming en voor beide activiteiten door een recent en origineel attest van het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid. b. Ervaring als helper van een ondernemingshoofd of als bediende: zelfstandig helper/meewerkende echtgeno(o)t(e); bediende in leidende functie; leidende functie als o adjunct van het ondernemingshoofd; o adjunct van het vennootschapsorgaan; o adjunct van de met het beheer belaste persoon 18

19 waarbij de verantwoordelijkheid gelijk is aan deze van de persoon, belast met het dagelijks beheer. lid van de staf belast met taken van bedrijfsbeheer of verantwoordelijk voor minstens één afdeling (contract en loonfiche). Het bewijs kan geleverd worden: voor de zelfstandige help(st)er/meewerkende echtgeno(o)t(e): door een getuigschrift van het zelfstandig ondernemingshoofd met vermelding van de begin- en einddatum van de activiteit van de zelfstandige help(st)er en daarbij een recent en origineel attest van het sociaal verzekeringsfonds met vermelding van de periode en de hoedanigheid (zelfstandig help(st)er of meewerkende echtgeno(o)t(e) in hoofd- of bijberoep) van aansluiting (en/of een verklaring van de controleur van de belastingen voor de meewerkende echtgeno(o)t(e)) Voor de bediende met leidende functie: een globaal loopbaanuittreksel uitgereikt door CIMIRe, met vermelding van het loon van de bediende en het RSZ-nummer van de werkgever(s), of ieder ander rechtsgeldig sociaal document (kopie uit het personeelsregister, loondocument, ); een getuigschrift van de werkgever(s) met duidelijke vermelding van de functie en de periode van tewerkstelling, of de arbeidsovereenkomst voor zover de functie waarvoor de overeenkomst werd aangegaan, overeenkomt met een leidende functie. Voor de bediende met leidende functie zal behalve het tweeledige bewijs voor wat betreft de duur van de activiteit en de identiteit van werkgever, ook extra controle gebeuren of het echt gaat om een leidinggevende functie. Het niveau van het loon is hier een goede indicator. De kennis bedrijfsbeheer kan bewezen worden door: het ondernemingshoofd zelf; of zijn echtgeno(o)t(e); of de partner met wie hij minstens 6 maanden samenwoont; de wettelijke partner (verklaring van wettelijke samenwoning); de zelfstandige help(st)er (tot de derde graad van bloed- of aanverwantschap); of een loontrekkende die met dit doel aangeworven werd; of in een vennootschap, de natuurlijke persoon die effectief belast is met het dagelijks bestuur. Geen ondernemersvaardigheden (beroepsbekwaamheid en kennis bedrijfsbeheer) te bewijzen: Diegene die een zelfstandige activiteit uitoefent waarvoor hij zich niet als handelaar in de KBO moet inschrijven (dienstverlenende en vrije beroepen); De niet-kmo: dit is de onderneming waarop minstens één van de volgende criteria van toepassing is: ze heeft op jaarbasis gemiddeld meer dan 50 werknemers; meer dan 25% van de aandelen zijn in handen van één of meer niet-kmo s; de jaaromzet is groter dan 7 miljoen EUR of het jaarlijks balanstotaal is groter dan 5 miljoen EUR; Bij voortzetting van de onderneming : - de overlevende echtgeno(o)t(e); de minstens 6 maanden samenwonende partner van de overledene; de wettelijke samenwonende partner van de overledene. Wanneer het gaat om een rechtspersoon waarvan de overledene bedrijfsleider was, moet de overlevende echtgeno(o)t(e), de samenwonende of wettelijk samenwonende partner zaakvoerder of orgaan van de vennootschap worden. Het betreft hier een definitieve vrijstelling. - de kinderen van het in regel zijnde ondernemingshoofd zijn vrijgesteld gedurende 3 jaar volgend op het overlijden (of indien ze minderjarig zijn vanaf hun 18 de verjaardag); Wanneer de persoon die de ondernemersvaardigheden bewijst de onderneming verlaat, blijft het reeds bekomen attest 6 maanden geldig. Nadien moet de onderneming de toestand regulariseren; Ingeval van overname van de onderneming beschikt de overnemer over een periode van één jaar om zijn ondernemersvaardigheden te bewijzen. 19

20 Geen basiskennis van het bedrijfsbeheer te bewijzen: De onderneming oefent een activiteit uit met een eigen reglementering op het gebied van basiskennis bedrijfsbeheer. Men moet dan wel beschikken over een voorafgaande machtiging die toegang verleent tot het uitoefenen van die activiteit. (vastgoedmakelaar, stagiairvastgoedmakelaar, verzekeringsagent, verzekeringsmakelaar, directeur autorijschool, vervoerder van personen over de weg, vervoerder van goederen over de weg, vervoerder van goederen over de binnenwateren) De KMO die was ingeschreven in het handels- of ambachtsregister toen de basiskennis van het bedrijfsbeheer algemeen werd ingevoerd door de KMO-programmawet van 10 februari 1998, heeft verworven rechten inzake de kennis bedrijfsbeheer Speciale vergunningen Voor de uitoefening van een aantal beroepen moeten speciale vergunningen aangevraagd worden. Deze lijst is zeer uitgebreid. Alle verplichtingen afzonderlijk nauwkeurig omschrijven is binnen deze beknopte handleiding niet mogelijk. We beperken ons dan ook tot een alfabetische opsomming van de beroepen met verwijzing naar de instantie waar meer gegevens over de speciale vergunning kunnen bekomen worden. afvalolie alarmsystemen alcoholische, gegiste of gedistilleerde dranken fabricage en verkoop (ook restaurants) apotheek (opening, overbrenging, fusie) autorijscholen bandagisten beenhouwer, slager bestrijdingsmiddelen: fabricatie, verpakking, invoer, uitvoer bewakings- en veiligheidsondernemingen boekhouders brandbeveiligingsdeuren bureaus voor arbeidsbemiddeling cafés en slijterijen detectives diamant (verkoop van ruwe diamant) dierenhandelszaken dierenpensions diëtistes edele metalen: handel - bewerking (goud, zilver, platina) Min. Van de Vlaamse Gemeenschap (Bestuur Milieuvergunningen) FOD Binnenlandse Zaken ( Preventiebeleid) FOD Financiën (Adm. der Douane en Accijnzen) Orde van Apothekers en FOD Volksgezondheid, (Algemene Farmaceutische Inspectie) FOD Mobiliteit en vervoer Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (KMO-beleid E5) Federaal Voedselagentschap (FAVV) FOD Binnenlandse Zaken (Veiligheid en preventiebeleid) Beroepsinstituut voor boekhouders FOD Binnenlandse Zaken Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (Administratie Werkgelegenheid) FOD Financiën (Adm. der Douane en Accijnzen) FOD Binnenlandse Zaken FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie (Economisch potentieel) Gemeentebestuur Gemeentebestuur FOD Volksgezondheid Waarborgkantoor en Koninklijke Munt 20