5,7. Boekverslag door een scholier 2503 woorden 20 oktober keer beoordeeld. Auteur: Onbekend

Transcriptie

1 Boekverslag door een scholier 2503 woorden 20 oktober ,7 17 keer beoordeeld Auteur Genre Onbekend Middeleeuws verhaal, Toneelstuk Eerste uitgave 1400 Vak Nederlands Titel: Lanseloet van Denemarken Auteur: Onbekend Vertaald door: H. Adema Uitgeverij: Taal & Teken Plaats van uitgave: Groningen Jaar van uitgave: 1982 Druk: Derde druk Jaar van eerste druk: 1982 Aantal bladzijden: 47 bladzijden Genre: Abel Spel Eerste reactie Het boek Lansloet van Denemarken heb ik gekozen, omdat wij vorig jaar een toneelstuk hebben gezien van alle Abele Spelen bij elkaar, daarbij was dit verhaal de enige die ik had onthouden, met als achterliggende gedachte een boekverslag over dit verhaal. En nu ik dit boek heb gelezen, zie ik veel terug van het toneelstuk dat ik heb gezien. Het boek en het toneelstuk lijken in veel opzichten op elkaar, alleen in het toneelstuk waren het vier verhalen door elkaar heen en door het boek te lezen is het veel helderder geworden. Wat me ook opviel is dat het Middelnederlands en het Nederlands van nu in veel opzichten op elkaar lijken, alleen je moet het kunnen zien. Samenvatting: Lanseloet is een man van adel. Hij is stapelverliefd op Sanderijn, een beeldschone vrouw, maar zij is niet van adel. Sanderijn geeft ook veel om Lanseloet, maar zij ziet dat zij nooit zijn vrouw kan zijn, omdat zij niet van adellijke afkomst is. Ze wil ook haar maagdelijkheid bewaren (zij is bang dat hij haar alleen gaat gebruiken en haar dan zonder eer verder laat leven). Lanseloet wil dolgraag met haar trouwen, maar zijn moeder verbiedt het hem, omdat Sanderijn niet van adellijke afkomst is. Dan verzint zijn moeder een gemene list om Sanderijn uit de gedachten van Lanseloet te krijgen. Ze zegt tegen Lanseloet dat hij met Sanderijn een hele nacht voor zichzelf mogen hebben in de slaapkamer van Lanseloet op het kasteel, maar na afloop moet Lanseloet zeggen dat hij haar niet meer wil. Lanseloet wil heel graag een nacht met Sanderijn doorbrengen en zo stemt hij in. Pagina 1 van 5

2 De moeder van Lanseloet verzint een smoes om Sanderijn het kasteel in te lokken en zo wordt Sanderijn dan toch ontmaagd. Na afloop zegt Lanseloet met pijn in zijn hart dat hij haar niet meer wil, zoals hij zijn moeder had beloofd. Sanderijn is erg boos en diep teleurgesteld. Ze besluit weg te lopen, weg van huis, weg van Lanseloet. Ze rent het bos in, en loopt zo nog heel lang door totdat ze bij een waterbron is in Afrika. Een ridder is aan het jagen in het bos. Hij jaagt zo al 4 dagen, maar hij heeft nog niks gevangen, op een konijntje na. Dan ziet hij een beeldschone vrouw bij de bron staan. Heeft toch nog iets moois gevangen, denkt hij bij zichzelf. Hij gaat naar haar toe en hij vaagt hoe zij heet. Sanderijn heet zij. Zij moet wel van adellijke afkomst zijn denkt hij bij zichzelf. Hij vraagt haar om met hem mee te gaan om met hem te trouwen. Maar ze is niet meer maagd en zegt tegen de ridder: daar staat een hele mooie boom vol bloemen, als er een valk een bloem van afpakt, zou u de boom dan nog kopen? De rider zegt: natuurlijk. Dan stemt Sanderijn ook in, en de ridder neemt haar mee naar zijn kasteel en daar trouwen ze. Lanseloet is ondertussen diep bedroefd over Sanderijn. Hij is haar voorgoed kwijt, denkt hij bij zichzelf, hoe had hij haar ooit kunnen laten lopen? Hij zegt tegen zijn kamerling (Reinout) dat hij haar moet gaan zoeken en tegen haar moet zeggen dat hij met haar wil trouwen, wat zijn familie er ook maar van denkt. En zo gaat Reinout naar Sanderijn op zoek. Na maanden lang zoeken komt hij een boswachter tegen. Als hij van de boswachter hoort dat hij haar dienaar is en dat zij op het kasteel woont, krijgt hij haar te spreken. Reinout vraagt Sanderijn of zij met Lanseloet wil trouwen en dat Lanseloet niet kan leven zonder haar. Sanderijn wil niet mee terug, en zegt dat zij erg gelukkig is met haar man. Als bewijs voor Lanseloet dat Reinout haar echt heeft gesproken verteld Sanderijn het volgende Parabel: In het park staat een mooie bloesemboom, er komt een valk aan en pakt een bloem van een tak en laat de anderen staan. Kort daarna komt de valk terug om de tak terug te vinden waarvan hij de bloem had geplukt maar hij kan de tak niet terugvinden dat doet hem veel verdriet. Reinout keert terug, maar hij durft de waarheid niet aan Lanseloet te vertellen en besluit om dan maar een leugen te vertellen. Hij zegt tegen Lanseloet dat Sanderijn op haar reis naar het buitenland dood is gegaan. Lanseloet gelooft het niet en hij vraagt nog een keer of dat de waarheid is. Reinout zweert dat ze inderdaad dood is, maar dat ze hem wel een boodschap heeft meegegeven. Hij vertelt het Parabel die hij van Sanderijn had gehoord. Na het vertellen begint Lanseloet wel te geloven dat ze dood is. Hij begrijpt dat hij haar voor altijd heeft verloren en hij sterft dan van verdriet. Schrijfstijl: Ik vond het we makkelijk om te lezen, omdat de vertaling ernaast stond. Als ik het alleen in het Middelnederlands zou moeten lezen zou ik alleen de helft begrijpen, maar het was wel leuk om de gelijkenis tussen de tekst en de vertaling te zien. Verder was het niet echt moeilijk, maar de vertaling is wel duidelijk leesbaar, want zoals de vertaler zegt: Soms is niet voor de soepelste formulering gekozen om sfeer en inhoud van het origineel niet te veel geweld aan te doen. Je tekstbegrip moet wel goed zijn om het goed te begrijpen. Plaats en tijd: In het begin speelt het zich af op of rond het kasteel ven Lanseloet, als Sanderijn wegloopt is het in het bos(ver weg of dichtbij, dat weten we niet) en op het kasteel ven de ridder waarmee Sanderijn is getrouwd. De vertelde tijd is wel lang, maar duidelijk is het niet. Eerst in het kasteel voor 2 of 3 dagen, daarna zwerft Sanderijn door de bossen voor een onbepaalde tijd, maximaal een week. Daarna komt de ridder en vindt haar en brengt haar naar haar kasteel, minder dan een dag. Als Reinout Sanderijn zoekt Pagina 2 van 5

3 moet het wel een paar maanden duren, want hij weet niet waar ze is. Er staat ook later in een vreemd land, dat zal wel een tijd duren. En Reinout ging nog terug, dat duurde ook wel lang, ik zou het schatten op ongeveer 2 jaar. De vertelde tijd is ongeveer 2 uur, door het Middelnederlands te lezen, duurde het wel lang. Ik denk dat het een kwartier zou duren zonder het Middelnederlands. Verhaalfiguren: Lanseloet van Denemarken, een slappeling, omdat hij niet tegen zijn moeder in durft te komen, liefdevol tegenover Sanderijn en de hartstocht. De liefde voor Sanderijn heeft hij, tegen de wil van zijn moeder in. En hij is de stereotype ridder, stoer en sterk. Sanderijn, de belangrijkste vrouw in het verhaal en in het leven van Lanseloet ook, al is ze van een lagere afkomst. Ze is voorzichtig, trouw en ook eerlijk, vooral tegenover de ridder van het vreemde land. De moeder van Lanseloet, zij is het boze wicht in het verhaal. Zij vindt dat Lanseloet zichzelf en zijn familie verlaagt door met Sanderijn om te gaan en mag daarom ook niet met haar trouwen. Eigenlijk probeert ze alleen de eer van de familie te redden, maar dit doet ze door Lanseloet dingen te laten zeggen die hij eigenlijk niet meent. Uiteindelijk vermoordt zij haar eigen zoon, zij heeft hem die dingen laten zeggen tegen Sanderijn, waardoor zij wegging en Lanseloet aan een gebroken hart stierf. Reinout, Lanseloets dienaar, hij is trouw aan zijn meester, want hij waagt zijn leven om Sanderijn te vinden. Hij is ook oneerlijk, omdat hij tegen Lanseloet liegt dat Sanderijn dood is, hij durfde hem niet te vertellen dat ze getrouwd is met een andere man, dat zou hem nog meer pijn doen. De ridder, over hem is weinig bekend. Wel dat hij Sanderijn trouw blijft en dat hij dezelfde gevoelens als haar heeft, het maakte hem ook niet meer uit dat zij geen maagd meer was. De boswachter van de ridder, hij is trouw aan de ridder en wacht al een jaar op een vrouw, is ook verdrietig dat als zijn heer het bos voor een keer ingaat en gelijk een vrouw vindt. En dat hij na jaren nog steeds geen vrouw heeft. Ook is hij de persoon met de meeste humor. Situaties: Het belangrijkste tekstgedeelte is wanneer Sanderijn bij hem op de kamer is en hij tegen haar zegt dat ze hem niet wil, dat zij weggaat en iemand anders vindt. Wat ook heel belangrijk is, is wanneer Sanderijn Reinout ontmoet en vertelt dat zij Lanseloet niet wilt. Toen Lanseloet dit hoorde stierf hij aan een gebroken hart. Vertelsituatie: Het is een middeleeuws verhaal / toneelstuk, iedereen zegt zijn eigen teksten op, het zou een ik-verhaal zijn, omdat iedereen praat, maar ook een meervoudige omdat meer mensen aan het woord komen. Onderzoek van de thematiek: Thema: Het thema is liefde tussen mensen in verschillende standen. Sanderijn en Lanseloet hielden van elkaar, maar door het verschil in stand kon hun liefde niets worden. Belangrijke tekstgedeelten: Hetmoment waar Lanseloet vraagt aan Sanderijn om de nacht met haar door te brengen was heel erg mooi, omdat Sanderijn zich toch aan haar normen en waarden houdt en de nacht niet met hem wil doorbrengen en dat uiteindelijk de moeder toch een list verzint om toch met haar de nacht door te brengen, maar dat hij niet met haar trouwt. En natuurlijk ht stuk dat de ridder Sanderijn in het bos vindt en haar aanspreekt op hoe mooi ze is, dat ze hem vertelt dat ze geen maagd is en dat hij het accepteert is ook mooi, je ziet dat de ridder haar kiest, Pagina 3 van 5

4 omdat hij van haar houdt en om niets anders heeft, zoals haar maagdelijkheid, zij vertelde het met het verhaal van de valk. Belangrijke motieven: - Liefde - de liefde tussen Sanderijn en Lanseloet en daarna die van de ridder en Sanderijn. - Dood - de dood van Lansloet na het nieuws te horen dat Sanderijn dood is. - Hoofs - de ridder is heel vriendelijk tegen Sanderijn, waardeert haar heel erg. - Adel - Lanseloet is van adel. - Parabel - de valk die de bloem van de boom pakte. - Standen - De standproblemen tussen Lanseloet en Sanderijn staan in dit verhaal centraal. Sanderijn komt uit een lagere stand mag geen relatie met Lanseloet hebben. Vooral de moeder van Lanseloet wil dit niet en werkt de twee tegen. Lanseloet en Sanderijn geven beide toe dat hun liefdesrelatie niet kan, maar houden nog te veel van elkaar om elkaar niet meer te zien. Ze ontmoeten elkaar daarom dan ook vaak in het geheim. Het begin van alle narigheid is het standenverschil dat volgens middeleeuwers een huwelijk in de weg stond. Hoe het verhaal precies uitgelegd moet worden is maar de vraag. Nog altijd geeft Lanseloet van Denemerken aanleiding tot verschillende interpretaties: moet Lanseloet worden veroordeeld vanwege zijn onhoofse daad, of was hij het slachtoffer van de raad van zijn moeder? Soms lijkt het erop alsof de tekst mannen partij laat kiezen voor Lanseloet terwijl vrouwen zich meer vereenzelvigen met de gekwetste en misbruikte Sanderijn. Verband titel en thema: De titel van het boek is Lanseloet van Denemarken, het verhaal gaat over Lanseloet van Denemarken die verliefd is op Sanderijn, een meisje van lagere stand. Verklaar motto: Het verhaal heeft geen motto. Plaats in de literatuurgeschiedenis: Voor het eerst gepubliceerd: Het verhaal van dit abele spel is uitgekomen in ongeveer 1375, toen was het vooral een toneelstuk. In 1982 heeft H.Adema dit in het huidige Nederlands vertaald. Gegevens over de schrijver: De schrijver is onbekend, maar er zijn wel enkele boeken die ook bij de abele spelen(edele spelen) horen. Die zijn: Esmoreit, Gloriant en Vanden Winter ende vanden Somer. Tijd waarin het geschreven werd: Lanseloet van Denemarken werd geschreven in de 14e eeuw, toen waren er nog geen ingewikkelde boeken, alles was een beetje simpel. In hoeverre is het typerend voor de schrijver: De schrijver is onbekend. In hoeverre is het typerend voor de tijd: Het hoort in de 14e eeuw, daar stond hoofsheid centraal en de controverses daaromheen, bijvoorbeeld wat Lansloet heeft gedaan met Sanderijn. Beoordeling Het verhaal was eigenlijk wel simpel geschreven als je de Nederlands taal goed beheerst. Ik vond het heel leuk om te lezen dat Lanseloet naar zijn moeder luistert. Dit vond ik leuk omdat ik niet verwachtte dat Lanseloet zijn liefde op zou geven want in het begin kreeg ik de indruk dat Lanseloet meer om Sanderijn Pagina 4 van 5

5 gaf dan zij om hem. Ook vond ik het einde heel spannend, omdat het niet goed afloopt omdat Lanseloet stierf. Ook vond ik de woorden die Sanderijn zei zodat Lanseloet wist dat de woorden van Sanderijn kwamen een mooie diepe betekenis hebben. Minder leuk van het verhaal vond ik het onrealistische. Het verhaal kan niet in het echt gebeurd zijn omdat alle emoties overdreven zijn en ik kan me geen man voorstellen die zulke verschrikkelijke dingen tegen zijn geliefde zegt en uiteindelijk stief door verdriet om haar. Ik vind dat Lanseloet te veel wou, hij wou Sanderijn als geliefde en goedkeuring van zijn moeder. En aan het einde verwachtte hij ook dat Sanderijn weer zomaar bij hem terug zou komen. Ook vind ik hem slap gedrag vertonen tegenover zijn moeder. Omdat hij, terwijl hij een volwassen man is, braaf luistert naar wat zijn moeder hem opdraagt ook al is dat niet zijn eigen gevoel. Het taalgebruik is ouderwets en er worden woorden gebruikt die tegenwoordig niet dagelijks meer gebruikt worden. Toch is het een heel eenvoudig boekje om te lezen. Ik vind het een leuk boekje om voor een keer te lezen. Maar het boek heeft geen hele speciale of interessante punten. Ik zou hem iemand anders wel aanraden omdat de teksten wel anders dan gewoonlijk geschreven zijn, soms zelfs grappig. Welke passage me aansprak was: Neen, edel here, noch benic maeght, 95 Dies dancic gode vanden trone: Al woudi mi gheven te lone Dusent merct van goude roet, Hoghe baroen, edel ghenoet, Nochtan woudic behouden mijn eer, 100 Lanseloet, hoghe geboren heer, Al en benic niet rike van haven Noch gheboren van groten maghen, Nochtan meinic mi soe te houden, Dat ic niet en sal werden gescouden, 105 Her Lanseloet, enich mans vriendinne, Maer ic wille gerne gherechte minne Draghen sonder dorpernie. Persoonlijk vind ik het prachtig, omdat Sanderijn zich in het begin aan haar normen en waarden houdt en haar maagdelijkheid wil behouden of ze wil een echte relatie met hem, dus trouwen. Deze passage bleef door mijn hoofd spoken, omdat ik het mooi vind dat zijn aan haar normen en waarden wilde houden. Pagina 5 van 5