Ontsluitingsfiche Georgette Van Straelen-Van Rintel

Transcriptie

1 Ontsluitingsfiche Georgette Van Straelen-Van Rintel 1 Meta-data van audiobestand GAO76 Respondent: Georgette Van Straelen-Van Rintel Datum: 18 oktober 2011 Locatie: 1180 Ukkel Interviewer, auteur ontsluitingsfiche: Kathleen De Blauwe Duur: 01:10:00 Gebruikte documenten aangeleverd door respondent: eigen uitgeschreven curriculum Vitae Kopies van toespraak op 75 jarig bestaan van de Vlaamse Club voor Kunsten,Wetenschappen en Letteren, 11 september Kopies van toespraak op 25-jarig bestaan autonome Nederlandstalige scholen, 30 mei Brief met informatie over de overdracht van het archiefmateriaal Dona Mirabella aan het AMVC-Letterenhuis. boekje van Guy Vanhengel Gebruikte documenten aangeleverd door interviewer: biografische fiche 2 Samenvatting Georgette Van Straelen-Van Rintel of Geo werd geboren in Tienen. Op vijftienjarige leeftijd werd ze door haar ouders naar het lyceum in Laken gestuurd. Toen is haar liefde voor Brussel ontstaan. Haar leerkracht Nederlands stimuleerde haar om zich verder te verdiepen in het Nederlands, letterkunde en poëzie. Aan de hand van haar abonnement op het Paleis voor Schone Kunsten en de KVS ontdekte ze deze Zennestad tijdens haar weekends. Toen ze in Gent Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde studeerde, bleef ze voordracht en dramatische kunst aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel volgen. Onder Maurice Roelants speelde ze verschillende toneelrollen in de toneeljeugd van het Paleis voor Schone Kunsten. In deze jaren kende ze niet al te veel oorlogsmiserie. Eén enkele keer werd ze opgeroepen door de Gestapo. Voor het openbaar examen moest ze haar oorspronkelijk gekozen gedicht over de Joden vervangen door een ander. In 1946 vestigde ze zich definitief in Brussel. Ook haar ouders volgden haar na hun pensionering en ze werden lid van de Vlaamse Club voor Kunsten en Letteren. Via haar leermeester Herman Teirlinck op het conservatorium kwam ze terecht in het Egmonthuis. In dit Vlaams huis is haar engagement voor de Vlaamse Club begonnen. 1

2 Geo wilde Brussel niet verlaten en ze wilde zeker niet terug naar de kleine stad Tienen. Om de daad bij het woord te voegen, verzorgde ze als leading lady een half uur televisie. In deze uitzendingen interviewde ze mensen of las ze een gedicht voor. Ze deed ook mee aan de examens voor de stad Brussel en begon Nederlandse les te geven in de Karel Bulsschool. Een aantal van haar toenmalige leerlingen waren Guy Vanhengel en de huidige burgemeester van Brussel. Samen met de toneelclub van studenten in Karel Bulsschool won ze de eerste prijs en beker voor de Europese toneelwedstrijd. Ze brachten de première Dona Mirabella van Filip de Pillecyn met de laatstejaars leerlingen. Het was een hoogtepunt in haar carrière. Na de oorlog ervoer ze de jaren 1960 als de gouden periode waar alles vrolijk en blij was. Ze ging naar de bals van de Kring voor het Vlaams Gezelsschapsleven in Astoria en was jurylid op het filmfestival in Expo 58. Door de steeds groeiende samenwerking tussen de Vlaamse Club, Willemsfonds, Davidsfonds, Vermeylenfonds werd de samenhorigheid van Vlamingen in Brussel versterkt. Ze organiseerde ook toneeltornooien met Brusselse lagere scholen voor drie netten in de Beursschouwburg. Tijdens haar onderwijsloopbaan was ze ook actief in de Vlaamse club en de Vereniging voor Algemeen Nederlands. Om hulde te brengen aan haar leermeester organiseerde ze als voorzitster van deze laatste vereniging een Herman Teirlinck toernooi. Geo zat ook in de Raad voor Taaladvies en samen met Brode en Marc Galle beantwoordde ze de vragen over correct Nederlandse termen. Net zoals de Vereniging voor Algemeen Nederlands is ook deze adviesraad verdwenen. Geo kwam uit het niet katholiek onderwijs, maar toch vond ze het normaal dat het schoolpact werd gesloten. Ze stichtte wel een Vereniging voor drie gemeentelijke, vrije en provinciale onderwijsnetten in Brussel. Geo vertegenwoordigde het vrijzinnig onderwijs maar toch werkte ze in de jaren 1970 zeer goed samen met de katholiek gezinde Monseigneur Daelemans en Hugo Weckx in de NCC werkgroep onderwijs. Toen ze inspectrice van het Hoofdstedelijk Onderwijs in Brussel werd, kreeg ze veel hulp van gouverneur Cappuyns. In die hoedanigheid schreef ze een onderzoeksrapport over het spreekonderwijs in de moedertaal. Ze was tegen de wet vrijheid van gezinshoofd. Met minister Vermeylen had ze grote discussies over de financiële aspecten, maar uiteindelijk is ze erin geslaagd om voor elke school een peutertuin, kleuterschool en lagere school in te richten. Ze is zeer trots op deze vernieuwing. Ze zetelde ook in de VOC en ze was vaak ook één van de enige vrouwen in vele raden van bestuur om het Nederlandstalig onderwijs te bevorderen. Ze werd soms als jurylid gevraagd in de voordracht wedstrijden van de vroegere Vlaamse verenigingen van Etterbeek en Sint-Agatha-Berchem, maar had eigenlijk weinig contact met de sociaal kulturele raden. Ze herinnert zich ook weinig over de Congressen van de Brusselse Vlamingen. Geo illustreert dat ze het Nederlands altijd verdedigd heeft. Ze vertelt een anekdote over een incident met haar zoon in de Innovation en verwijst naar een denigrerende uitspraak van een Franstalige collega op de Karel Bulsschool. Hoezeer ze het Nederlands steeds verdedigd heeft, ze ziet zichzelf als een wereldburger. Dat heeft ze van Herman Teirlinck geleerd. Ze pleit voor een soort meertalig onderwijs. Om niet in een eng nationalisme te verzeilen, nam ze afstand van de marsen op Brussel. 3 Inhoudsopgave van thema s 1 01:10 Opsomming van verenigingen die volgens haar het Vlaamse leven in Brussel vertegenwoordigen en korte omschrijving van haar carrière en verwezenlijkingen 2

3 2 02:30 Drie evenementen belangrijk in de uitbouw van Vlaams cultureel en socio-cultureel leven 3 06:08 AMVB 4 06:55 Herman Teirlinck als bepalende leidraad in haar carrière en voordrachttoernooi Herman Teirlinck 5 07:47 Lidmaatschap Vereniging Algemeen Nederlands 6 08:23 Lidmaatschap Raad voor Taaladvies en beschrijving van vragen over advies van correct Nederlands en andere medewerkers, enige vrouw 7 10:20 Meningsverschillen over antwoorden op vragen en verdwijnen Raad voor Taaladvies 8 11: 18 Oprichten Raad voor Taaladvies in Brussel en moeilijkheden 9 12:54 Ervaringen over jaren 1960: anekdote over het niet spreken van Nederlands in Innovation 10 13:53 Herinneringen aan leerkracht en andere leerlingen uit Lyceum in Laken 11 15:45 Onderwijs tijdens oorlogsjaren: geen echte problemen 12 16:18 Vrije tijdsactiviteiten en Brussel ontdekt tijdens haar lyceumperiode in Laken 13 17:43 Activiteiten van Vlaamse club, gouden tijd 14 18:26 Lid van toneeljeugd in Paleis voor Schone Kunsten 15 20: 42 Omgeving in Brussel bij aankomst en vage herinnering aan gouwbond in Egmonthuis 16 22:00 Geen lid van Egmonthuis en Egmontjeugd in kelder 17 21: 00 Achtergrond van ouders en het uitsturen van Geo naar Charleroi, Duitsland en Engeland om aldaar te taal te leren 18 23:20 Ervaringen over Vlaamsgezindheid van ouders bij aankomst in Brussel, ziet zichzelf als een wereldburger ondanks haar verdediging van Nederlands 19 24: 15 Incident meegemaakt in oorlog, gedicht niet mogen voordragen 20 25:28 Ervaringen over periode na oorlog 21 26:07 Begin van carrière in onderwijs 22 26:40 Even korte chronologische situering van engagementen in beginperiode 23 26:55 Niet zoveel herinneringen over talentelling 24 27:33 Herinneringen Koningskwestie 3

4 25 28:25 Herinneringen over schoolstrijd en schoolpact en stichter van vereniging voor 3 onderwijsnetten 26 29:49 Samenwerking met Hugo Weckx in onderwijs koepel van NCC 27 30:41 Verwezenlijkingen van deze onderwijsinitiatieven 28 31: 30 Lidmaatschap van Willemsfonds samen met Yvette Butzler en voorzitter van Willemfondsschool 29 31:59 Heel weinig herinneringen aan oprichting van Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek, zit te ver 30 33:51 Herinneringen over Kring van Vlaams Gezelschapsleven 31 33: 30 Weinig herinneringen over Commissie Cappuyns, werkgroep onderwijs NCC met Weckx 32 34:58 Cappuyns haar regelmatig geholpen toen ze inspectrice van scholen was 33 34: 32 Bezoeker van Beursschouwburg: organisatie van schooltoernooien 34 35: 48 ANBJ, geen lid of samenwerking, APSKW, Stichting Lodewijk de Raet, niet veel herinneringen over rapport onderwijs 35 37:18 Ervaringen over Expo 58, zit zo ver maar gouden tijd 36 38:41 Beschrijving woonomgeving in stad Brussel en afbraak van wijken 37 41:05 Nog contacten met oudstudenten van haar:burgemeester en minister 38 42: 20 Slechte ervaringen van marsen op Brussel 39 43:15Weinig impact van Kultuurraad voor Vlaanderen, Vlamingen nu nog steeds angst voor Brussel 40 44:25 Renaat van Elslande weinig realisaties 41 44: 50 Moment van samenhorigheid tussen Vlamingen inbrussel 42 45:40 Activiteiten van Vlaamse Club en drie fondsen 43 46:48 Soort leden Vlaamse Club en fondsen 44 47:47 Tweetalige onderwijsinitiatieven en recuperatiestrategie van Weckx en pleidooi voor meertalig onderwijs 45 49:46 Eén van grote vernieuwingen; organiseren van peutertuinen 46 50:40 Onderwijs en loopbaan van haar kinderen 4

5 47 51:14 Niet eens met wet vrijheid van gezinshoofd en geen invloed op keuze van school voor kinderen 48 52: 13 Vrije tijdsactiviteiten van kinderen zelf 49 53:17 Verenigingen waren al uit zichzelf gestructureerd 50 54:59 Geen betrokkenheid bij Congressen van Brusselse Vlamingen en Algemeen Congres in Brussel 51 56: 11 Vage herinneringen over Mallemunt 52 56: 50 Cultureel Animatiecentrum in Beursschouwburg 53 58:17 Engagement in Raad van Beheer van TVBrussel 54 59:08 Weinig herinneringen over Nieuwe Workshop,BrukselBinnenstebuiten 55 01:00:20 Onderzoeksrapport spreek onderwijs in moedertaal als inspectrice voor Hoofdstedelijk onderwijs in Brussel en bandopnames voor Goed spreken op de lagere school 56 01:03:13 Koninklijk Conservatorium Brussel, doelen en andere leden in raad van beheer 57 01:04:29 overgang van NCC naar VGC 58 01:05:09 Anekdote over het kunnen spreken en bediend worden in Nederlands in Brussel 59 01:06:51 Belang van instelling bij het bewaren van Vlaams cultuurleven 60 01:07:05 Rol van het Vlaams cultuurleven in Brusselse meertaligheid, Brussel als wereldstad 61 01:08:22 Feesten, voorstellingen, verenigingen die representatief voor Vlaams cultuurleven in Brussel 62 01:09:00 Positie van Vlamingen in Brussel als kosmopolitische hoofdstad 4 Index van persoonsnamen 1 Teirlinck, Herman 01:10 /06:55/ 18:26 / 23:20 / 46:48 2 de Pillecyn, Filip 02:30 3 Dumé, Luc 02:30 4 de Laet, Luc 02:30 5 Neuville, Agnes 02:30 6 Galle, Marc 08:23 5

6 7 Brode 08:23/11: 18 8 Van Gort, Karel 13:53 9 Stuik, Josephina 13:53 10 Poot, Ellis 13:53 11 De Baere 18:26 12 Roelants, Maurice 18:26 13 Monseigneur Daelemans 28:25 14 Weckx,[Hugo] 29:49 / 33: 30 /47:47/01:03:13 15 Bützeler, Yvette 29:49 16 goeverneur Cappuyns, [Leo] 33:51 / 34:58 17 Roels, Renaat 35: Burgemeester van Brussel,[Freddy Thielemans] 41:05 19 Vanhenge, Guy 41:05 / 46:48 20 Van Elslande, Renaat 44:25 21 Smet,[Pascal] 47:47 22 Vermeylen,[Piet] 49:46 23 Demeulemeester, Jari 56: Poot, [Marcel] 01:03:13 25 huidige directeur Koninklijk Conservatorium Brussel [Peter Swinnen] 01:03:13 5 Index van verenigingen, instellingen en plaatsen 1 Vlaamse Club voor Kunsten,Wetenschappen en Letteren 01:10/06:08/ 17:43/ 23:20 / 26:40/ 44: 50/ 46:48 2 Koninklijk Conservatorium [van Brussel] 01:10 / 18:26/ 24: 15 / 01:03:13 3 normaalschool Karel Buls, 01:10 / 26:07 / 26:40/ 31: 30/ 41:05 /01:05:09 6

7 4 Hoger Instituut voor vertalers en tolken Lucien Cooremans 01:10 5 Nederlandstalige muziekacademie van Brussel 01:10 6 Nederlandstalig Hoofdstedelijk Onderwijs 02:30 7 Toneelclub in normaalschool Karel Buls 02:30 8 Vereniging Algemeen Nederlands 06:55 / 07:47 / 26:40 9 Vereniging Algemeen Nederlands Brussel07:47 10 Raad voor Taaladvies 08:23/ 11: 18/ 11 Lyceum van Laken 13:53 12 Paleis voor Schone Kunsten 16:18 / 18:26 / 01:08:22 13 Académie Française 16:18 14 KVS 16:18/ 01:08:22 15 Astoria 17:43 16 Atheneum in Namen 26:07 17 Vereniging voor drie onderwijsnetten 28:25 18 NCC 29:49 /33: 30 / 35: 48 /01:04:29 19 VOC 29:49/ 30:41 20 Willemsfonds 31: 30 / 44: Willemsfondsschool 31: Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek 31:59 23 Kring van Vlaams Gezelschapsleven 33:51/ 34: Beursschouwburg 34: 32 / 56: ANBJ, APSKW, Stichting Lodewijk de Raet, 35: Vlaams Jeugdkomitee voor Wereldtentoonstelling 37:18 27 Aubryhuis 38:41 28 Vermeylenfonds 44: Davidsfonds 44: 50 7

8 30 Europese school 47:47/ 50:40 31 Sociaal-culturele raden 53:17 32 Algemeen Vlaams Congres 54:59 33 Congressen van Brusselse Vlamingen 54:59 34 Mallemunt 56: Cultureel Animatiecentrum in Beursschouwburg 56: TVBrussel 58:17 37 Nieuwe Workshop,BrukselBinnenstebuiten 59:08 38 VGC 01:04:29 39 AB 01:08:22 6 Extra randinformatie 7 Bibliografie VAN DER AUWERA (Karel), Wonen in Brussel, Brussel Deze Week, 1140(2007) :15. Laatst geraadpleegd op 28/11/2012. COPPENS (Edward), COPPENS (Peter), VAN RINTEL, Georgette, Wie is wie in Vlaanderen : biografische encyclopedie, Tielt, 2002, p Artikels in De Brusselse Post. i i 8