De herpositionering van het migratie- en migrantendebat
|
|
- Clara de Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De herpositionering van het migratie- en migrantendebat Dr. Patrick Loobuyck Doctor-assistent vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap, Universiteit Gent Verschenen in Samenleving en Politiek, 11 (2004) 9: ( ). Het debat over migratie en de multiculturele samenleving kende de afgelopen maanden een revival. Er waren de uitspraken van de Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael over de hoofddoeken en de minderwaardigheid van de Islam, er was discussie over het verbieden van burka s, Mieke Vogels plaatste de familiemigratie van ouders van allochtonen op de agenda en er was kardinaal Danneels die herhaalde dat het tijd werd dat de Islam een Verlichting kende. Misplaatste focus op onze universele normen en waarden Het is in deze context dat VLD-voorzitter Bart Somers wordt geïnterviewd door de krant De Morgen. In het maandaginterview van 11 oktober 2004 formuleert hij dapper zijn visie op onze multiculturele samenleving. De journalisten van De Morgen zijn bijzonder enthousiast over het interview: ze stellen dat Somers zijn partij herpositioneert in het migrantendebat. En twee dagen later lezen we in Pauli s pen in dezelfde krant dat Somers met dergelijke interviews bewijst dat hij een toppoliticus is en dat hij het debat intelligent en juist voert. Ik had anders wel verschillende bedenkingen bij het lezen van het Somersinterview. Zo blijft men in het VLD-discours over de multiculturele samenleving (ingegeven door de teksten van de Nederlandse rechtsfilosoof en columnist Paul Cliteur[1]) zich vastpinnen op de aanpassing aan onze normen en waarden. Dit is gevaarlijk omwille van twee redenen. Ten eerste geeft men de indruk dat alle allochtonen en nieuwkomers onze grondwettelijke waarden maar niets vinden en deze voorstelling van zaken strookt helemaal niet met de werkelijkheid. Ten tweede stelt men het voor alsof de multiculturele samenleving probleemloos zal zijn eenmaal de allochtonen onze universele waarden onderschrijven. Iedereen weet dat dit niet het geval is. Het opgeven van de eigen religieuze, culturele identiteit staat nog niet gelijk met integratie
2 en omgekeerd hoeft het behoud van die identiteit de integratie niet in de weg te staan.[2] De achterstellingsmechanismen waar allochtone kinderen en vrouwen mee geconfronteerd worden in het onderwijs en op de arbeidsmarkt zullen niet verdwijnen eenmaal Marokkaanse meisjes geen hoofddoek meer zouden dragen. Er wordt in het huidig discours bijzonder veel nadruk gelegd op de verantwoordelijkheid van het individu dat een bepaalde cultuur en religie met bijhorende waarden en praktijken kan verkiezen of verwerpen. Hierdoor blijven structurele elementen die het individuele en cultureel-religieuze niveau overstijgen buiten schot. Wie wil streven naar een rechtvaardige multiculturele samenleving moet zijn pijlen dan ook niet alleen richten op het debat over normen en waarden, maar ook op de structurele mechanismen die een evenwaardige participatie en emancipatie van een groep mensen in de weg staan. Het is goed dat men duidelijk stelt dat de liberaal-democratische rechtsstaat het kader is waarbinnen de multiculturele samenleving zich moet ontplooien. Praktijken en opvattingen die de rechten die deze rechtsstaat verdedigt in vraag stellen, kunnen niet getolereerd worden. Maar die liberale rechtsstaat is niet enkel de grens van de multiculturele samenleving, ze is ook de voorwaarde opdat verschillende religies, culturen en opvattingen naast en met elkaar kunnen leven in één sociale ruimte. Meestal heeft men het enkel over die grenzen die de rechtsstaat terecht moet opleggen aan het beleven van de eigen cultuur, maar zwijgt men over de mogelijkheden die een rechtvaardige pluralistische rechtsstaat zou moeten garanderen voor het beleven van de eigen cultuur (actief pluralisme)[3]. Huwelijksmigratie als uitdaging en engagement[4] Een ander thema dat in het genoemde interview wordt aangesneden, is de huwelijksmigratie in de Turkse en Marokkaanse gemeenschap. Sinds kort is er een groeiend besef dat die immigratie geen uitdovend fenomeen is, integendeel. Dit gaat in tegen de verwachting dat naarmate mensen langer in de immigratiesamenleving zijn, er meer kans is dat ze huwen met iemand van die immigratiesamenleving. Dit blijkt echter niet zo te zijn, ook niet bij de allochtonen die hier geboren en getogen zijn. Deze blijvende immigratierealiteit wordt echter steeds meer geproblematiseerd, zo ook door Somers. Hierbij gooit hij wel één en ander door elkaar, wat het debat dat hij wil voeren niet ten goede komt. Somers schrijft dat 75% van de vrouwen een huwelijkspartner in Marokko vindt, maar dat je hem niet moet wijsmaken dat deze huwelijken iets met liefde te maken hebben. Deze huwelijken zouden allemaal het resultaat zijn van tradities en gebruiken die met harde hand in stand gehouden worden.
3 Onmiddellijk daarna laat hij noteren dat de geslachtsdaad van de eerste huwelijksnacht bij een gedwongen huwelijk verkrachting is. Hiermee wekt hij, zoals zo vaak gebeurt, de indruk dat elk huwelijk van een allochtoon met iemand uit het land van herkomst een gedwongen huwelijk is. En op de vraag of we huwelijken met vreemdelingen kunnen verbieden, antwoordt hij meteen dat we schijnhuwelijken moeten aanpakken! Migratiehuwelijken zijn niet noodzakelijk gedwongen of schijnhuwelijken Vooreerst is het onduidelijk waarom Somers het enkel over de Marokkaanse meisjes heeft (het cijfer klopt trouwens niet en ligt beduidend lager), gezien zowel in België als in Nederland het percentage Turkse en Marokkaanse mannen dat huwt met een partner uit het land van herkomst hoger ligt dan dat van de Marokkaanse meisjes.[5] Maar dit terzijde. Wie echter het debat over huwelijksmigratie wil aangaan, moet goed weten dat er een essentieel onderscheid bestaat tussen gearrangeerde huwelijken, gedwongen huwelijken en schijnhuwelijken. Bij het huwelijk met iemand uit het land van herkomst spelen de ouders en familie inderdaad dikwijls een belangrijke rol, hetzij als initiatiefnemer, hetzij als raadgever. Jongeren eisen echter wel steeds meer het recht op om de voorgestelde partners te weigeren. Dat huwelijken tot op zekere hoogte gearrangeerd zijn, sluit niet uit dat de partners in kwestie het laatste woord hebben over de partnerkeuze. Gearrangeerd-gedwongen huwelijken, waarbij minimale of geen inspraak van de betrokken partners wordt geduld, verliezen terrein, zowel in de migrantengemeenschappen hier als in de landen van herkomst. Veel migratiehuwelijken hebben op de één of andere manier een gearrangeerde karakter, maar zijn daarom geenszins gedwongen huwelijken, laat staan schijnhuwelijken. Er is pas sprake van een schijnhuwelijk als iemand in het huwelijk treedt enkel omwille van andere redenen dan het huwelijk zelf bijvoorbeeld om op die manier een verblijfsvergunning in België te verkrijgen. Het bestaan van schijnhuwelijken kan niet worden ontkend, al gaat het toch om een minderheid. Somers stelt het voor alsof alle meisjes uit de Turkse of Marokkaanse gemeenschap die huwen met een partner uit het land van herkomst dit doen onder dwang van de traditie. Uit onderzoek echter blijkt dit niet te kloppen.[6] Partnerkeuze in het land van herkomst is niet louter een zaak van nietgeëmancipeerde meisjes die onder druk handelen van hun familie en traditie. In tegendeel zelfs. Heel wat allochtone meisjes voelen zich niet aangetrokken tot allochtone jongens omdat die jongens te traditioneel zijn, een slechte
4 opleiding hebben, vaak werkloos zijn en geen vertrouwen uitstralen. Maar ook omgekeerd hebben allochtone meisjes in de ogen van de allochtone jongens een slechte naam: ze zouden te vrijgevochten, te zelfstandig en te modern zijn. Ze kunnen die meisjes moeilijk voorstellen als de moeder van hun kinderen en schoondochter van hun ouders. Er bestaat dus een kloof tussen de seksen.[7] Bovendien bestaat er een vrij grote huwelijksmarkt in het land van herkomst. In de streken van waar de meeste Turkse migranten afkomstig zijn, is de migratiedruk immers nog steeds hoog. Dit geldt ook voor de Maghreblanden. Deze landen kennen een demografische groei die de capaciteit van de arbeidsmarkt daar ruimschoots overstijgt. Dit resulteert nu al in hoge werkloosheidscijfer en de meeste jongeren van de voorbije babyboom moeten nog op de arbeidsmarkt komen.[8] Het Europees migratiebeleid zorgt ervoor dat huwelijksmigratie voor velen de enige legale mogelijkheid is om door emigratie hun sociaal-economische positie te verbeteren. Door de directe sociale banden die er nog bestaan met het land van herkomst, komen de allochtonen hier onder druk te staan, dikwijls van ouders en familie, om in naam van de familiesolidariteit en huwelijkstradities te huwen met een achterblijver in het land van herkomst.[9] Daar komt nog eens bij dat allochtonen in het immigratieland een vrij positief beeld hebben van potentiële partners in het land van herkomst. Vooral de Turkse meisjes geven te kennen dat ze de jongens in de herkomstlanden openen, rustiger, beter geschoold en oprechter vinden dan de jongens uit de eigen etnische gemeenschap hier. Een huwelijk met een partner uit het land van herkomst kan het meisje ook helpen om aan de traditionele gezinsstructuren te ontsnappen. Door niet met een partner uit de lokale gemeenschap te huwen, wordt het onmogelijk om bij de schoonouders in te wonen wat gebruikelijk is wanneer men huwt met een partner uit de etnische gemeenschap. Door een migratiehuwelijk kan de vrouw de (traditionele inmenging van de) schoonfamilie op een veilige afstand houden.[10] Bovendien heeft de vrouw op die manier de sleutel in handen om de traditionele machtsverhoudingen tussen man en vrouw in haar voordeel te doorbreken. Dikwijls staat de man uit het land van herkomst immers zwakker en is afhankelijk van zijn echtgenote.[11] Zij bezit immers kennis van de taal, kennis van de gastsamenleving, dikwijls heeft ze gestudeerd en heeft ze een job. De zaken zijn dus complexer en genuanceerder dan Somers het voorstelt. Immigratiesamenleving Volgens het NIS telde België in nieuwkomers van vreemde origine waarvan meer dan nieuwkomers onderdaan zijn van een andere EU-
5 lidstaat. Het migratiesaldo (immigratie minus emigratie) was dat jaar In 2002 kende België een immigratiecijfer van Turken en Marokkanen.[12] Het grootste gedeelte komt het kader van familiemigratie.[13] Deze omvat zowel de huwelijksmigratie als de gezinshereniging van kinderen en ouders. Een belangrijk percentage van de nieuwkomers zijn huwelijksmigranten gezien het aantal nieuwkomers onder 18 jaar vrij laag ligt en de grootste groep nieuwkomers zich in de huwbare leeftijdsgroep van 20 tot 39 jaar bevindt, met een duidelijke piek bij de twintigers. Er is ook een stijgend aantal oudere mensen dat naar hier migreert, maar de cijfers zijn niet dermate spectaculair dat deze mensen meteen een bedreiging voor onze verzorgingsstaat zouden betekenen. In 2002 immigreerden 338 Turkse en 640 Marokkaanse zestigplussers. (NIS) Als Somers gevraagd wordt naar de plichten van de gastsamenleving komt hij niet verder dan te wijzen op de plicht van de allochtonen om onze universele waarden en onze taal aan te leren. Goed, maar de vraag was of wij als samenleving ook geen plichten hebben tegenover de nieuwkomers die naar hier komen in het kader van gezinsvorming. Op dit punt ontbreekt het bijna alle politici aan moed om klare taal te spreken. De blijvende realiteit van huwelijksmigratie maakt ons land en verschillende Europese lidstaten tot immigratielanden. Of we het nu graag hebben of niet, we zijn niet enkel een multiculturele samenleving (statisch), maar ook een immigratiesamenleving (dynamisch) en dat houdt enkele uitdagingen en engagementen in.[14] Het erkennen van de immigratiesamenleving betekent dat de bevolking zowel autochtonen als allochtonen adequaat moet worden voorbereid op de komst van nieuwkomers en op diversiteit. Organisaties en maatschappelijke instellingen (onderwijs, gezondheidszorg, arbeidsmarkt, ouderenzorg) moeten blijvend interculturaliseren en we moeten structureel voorbereid zijn op de komst van nieuwkomers. Het betekent ook het engagement om de mensen die naar hier gekomen zijn als medeburgers te beschouwen en hen de hefbomen aan te reiken om hier optimaal aan de samenleving te kunnen participeren. Onthaalbeleid Een onthaalbeleid moet daarom een structureel onderdeel zijn van het beleid. De zogenaamde inburgeringstrajecten moeten niet beschouwd worden als een poging tot assimilatie en disciplinering, maar als middel tot kwalificatie, emancipatie en participatie. De doelstelling van een onthaalbeleid zou moeten kaderen in de gedachte van empowerment door een toerustingsbeleid : dit wil zeggen dat de inburgeringsprogramma s de nieuwkomers van een minimum aan kansen en handelingsmogelijkheden moeten voorzien opdat ze hier een goed leven zouden kunnen uitbouwen en het verwerven van de taal is
6 hiertoe een belangrijk middel.[15] "Generatie anderhalf" Door huwelijksmigratie blijft de groep eerste generatie migranten ouder dan 20 jaar vrij groot. De kinderen van een huwelijk waarbij één van de partners hier gesocialiseerd is en de andere partner in het land van herkomst behoren natuurlijk niet tot de eerste generatie, maar eigenlijk ook niet tot de tweede of derde generatie. Hooghiemstra heeft het treffend over de generatie anderhalf.[16] Er wordt verondersteld dat allochtone kinderen uit deze generatie meer integratieproblemen zullen hebben dan de allochtonen uit de tweede en derde generatie. Men moet zich als beleid dus niet enkel focussen op de nieuwkomers zelf, maar ook op hun nakomelingen. Dit is een uitdaging en een blijvende voor onder meer het onderwijs en het jeugdwerk. Over het effect van huwelijksmigratie op de onderwijskansen van kinderen bestaat nauwelijks onderzoek. In een eerste aanzet hiertoe komt men in Nederland tot de bevinding dat het inderdaad niet gunstig is voor de taalvaardigheid van een Turks of Marokkaans kind als zijn of haar moeder pas op latere leeftijd naar Nederland komt. Maar dat huwelijksmigratie op zich ongunstig zou zijn voor de onderwijsprestaties van de kinderen kan niet worden hardgemaakt. De onderzoeker merkt wel op dat de omstandigheden van de Turkse en Marokkaanse ouders en hun kinderen dermate ongunstig zijn dat een mogelijk nadelig effect van huwelijksmigratie niet veel meer uitmaakt.[17] Probleem van emancipatie en participatie Huwelijksmigratie wordt dikwijls gecontesteerd omwille van het integratieprobleem. De huwelijksmigratie brengt mensen naar hier die onze samenleving niet kennen, de taal niet spreken en in een andere sociaalculturele context zijn gesocialiseerd. Dit alles maakt het niet eenvoudig om als nieuwkomer een plaats te verwerven in de gastsamenleving, werk te vinden en volwaardig te participeren aan het maatschappelijk leven. We zien dit weerspiegeld in de cijfers inzake werkloosheid en de posities op de arbeidsmarkt. Huwelijksmigranten behoren zeker de eerste jaren van hun verblijf dikwijls tot de sociaal zwakste groepen. Meer nog dan de gemiddelde Turkse of Marokkaanse allochtoon hebben de huwelijksmigranten te kampen met aanpassingsproblemen, maatschappelijke uitsluiting en
7 achterstellingsmechanismen. Een groeiend aantal allochtone jongeren is zich wel bewust dat de keuze voor een partner uit het land van herkomst voor problemen kan zorgen op vlak van maatschappelijke participatie en emancipatie[18], maar dat inzicht is voor velen niet doorslaggevend om zich voor de partnerkeuze dan maar op het immigratieland te richten. Het probleem van de integratie is deels ook genderspecifiek.[19] Nogal wat Marokkaanse mannen hebben het probleem dat ze niet meteen hun draai vinden in de samenleving en afhankelijk zijn van hun vrouw. Ze vinden dikwijls ook geen werk wegens de taalbarrière en het niet erkennen van ervaring en/of diploma s. Dit geeft een knauw aan het zelfbeeld. Velen vervallen op die manier in een leeg leventje. Sommigen komen ter compensatie in het zwartwerk of in de criminaliteit terecht. Er rust op de mannen dikwijls ook een enorme financiële druk: ze moeten geld terugsturen naar het herkomstland, ze willen geld verdienen om onafhankelijk te zijn van de schoonouders en bovendien hebben ze zich soms in de schulden gewerkt om de hoge bruidschat te kunnen betalen. Men wil dan ook zo snel mogelijk aan het werk al dan niet legaal, zodat er geen tijd blijft om de taal te leren en te participeren in het onthaalaanbod. Het is dan ook niet helemaal duidelijk of de snelle tewerkstelling een eerste stap naar integratie is of er eerder een belemmering voor vormt.[20] Bij vrouwen ligt het probleem eerder in het feit dat de echtgenoot en de schoonfamilie waar men dikwijls inwoont niet echt verwachten dat ze zich emancipeert in de nieuwe samenleving. Als ze maar een goede traditionele huismoeder is, dan is alles in orde.[21] De verwachting is ook dat men snel zwanger wordt, waardoor de vrouwen niet altijd in staat zijn op het onthaalaanbod in te gaan. Bovendien zijn de vrouwelijke nieuwkomers vooral de Turkse vaak jonge, ongeschoolde meisjes, gezien de mannelijke allochtonen een vrouw zoeken die volgzaam en weinig ondernemend is.[22] Deze vrouwen zijn kwetsbaar voor manipulatie van de schoonfamilie. Sommige vrouwen worden van de buitenwereld afgesloten en dienen voornamelijk als hulpje van de schoonmoeder waar ze inwonen. Op die manier ontstaat ook een taalprobleem en kunnen die vrouwen nauwelijks hun kinderen die in het Nederlands naar school gaan opvolgen, wat dan weer nefast is voor de kansen van die kinderen. De vrouwen worden meestal ook niet geacht buitenshuis te werken, zeker niet zodra er kinderen zijn of wanneer men een werkloosheidsuitkering kan krijgen. Dit neemt niet weg dat veel vrouwen zeer graag willen werken, onder meer omdat ze dat in het land van herkomst ook deden of omdat het hen meer vrijheid biedt.[23] In een aantal gevallen worden die vrouwen ook slachtoffer van fysiek, seksueel en psychisch geweld. Ze kunnen de hulp van hun broers of vader niet inroepen, ze hebben hier geen mensen om op terug te vallen en zijn volledig overgeleverd aan de willekeur
8 van de man en de schoonfamilie. Sommige van die vrouwen komen na verloop van tijd in vluchthuizen voor vrouwen terecht. Huwelijksmigratie als gedeelde uitdaging Uit ervaring weten we dat migratie geen gemakkelijk gegeven is, noch voor de migranten(gemeenschappen), noch voor de gastlanden. Het beleid moet zich dan ook niet enkel richten tot de migranten, maar ook tot de autochtonen en hun instellingen voor wie de multiculturele immigratiesamenleving ook een nieuw gegeven is. Niemand zal ontkennen dat nieuwkomers met tal van moeilijkheden worden geconfronteerd om hun weg in onze samenleving te vinden. Dit is echter niet alleen een moeilijkheid voor de nieuwkomers in kwestie, het is ook een uitdaging voor de gastsamenleving om die mensen voldoende kansen te geven opdat ze hier een geslaagd leven zouden kunnen uitbouwen. Het kan niet volstaan enkel inspanningen te vragen van de nieuwkomers, ook de gastsamenleving draagt verantwoordelijkheid: ze moet ervoor zorgen dat de nieuwkomers en hun kinderen voldoende toegerust zijn om met de kansen die deze samenleving biedt, ook daadwerkelijk iets te kunnen doen.[24] Een emanciperend in plaats van een restrictiever beleid Dat huwelijksmigratie voor integratieproblemen zorgt, kan moeilijk als voldoende reden worden beschouwd om huwelijksmigratie te beperken. Het is moeilijk te legitimeren dat een overheid zich om die reden gaat mengen of sturend gaat optreden in de partnerkeuze van mensen. Partnerkeuze en huwelijk maken immers zo overduidelijk deel uit van de privé-sfeer waar de vrijheid van mensen enkel mag beperkt worden als ze ernstig de vrijheid van derden beknot. Ook bij de autochtonen bestaan huwelijkspatronen die remmend zijn voor de emancipatie en sociale mobiliteit (ook van de nakomelingen), maar daar worden geen beperkende maatregelen rond genomen, juist omwille van het respect voor de privé-sfeer. Partnerkeuze is zo n persoonlijke zaak dat er al heel zware nadelen moeten optreden vooraleer men geoorloofd kan ingrijpen. Ook de maatschappelijke kosten die huwelijksmigratie met zich meebrengt, zijn onvoldoende reden om het beleid aan te scherpen door bijvoorbeeld een hoge inkomenseis als voorwaarde voorop te stellen. De kosten die een samenleving maakt om nieuwkomers de nodige handelingsmogelijkheden aan te bieden, kunnen met collectieve gelden worden betaald omdat het ook een collectief belang is dat we naar een samenleving streven waar iedereen op een
9 volwaardige manier kan participeren. Dit is vergelijkbaar met het feit dat het onderwijs wordt gefinancierd met collectieve middelen, mede omdat het een collectief belang is dat onze samenleving uit geschoolde en geëmancipeerde mensen bestaat. Uit het voorbeeld van het onderwijs blijkt ook dat kosten als gevolg van individuele keuzen niet steeds kunnen worden doorgerekend naar het individu. Mensen die een studierichting kiezen die vrij duur is om te organiseren en die nauwelijks uitzicht geeft op werk waardoor men meer kans heeft om van uitkeringen te moeten leven, wordt hen niet aangerekend in het collegegeld.[25] Op bepaalde terreinen kunnen individuele keuzen die veel collectieve lasten met zich meebrengen wél worden ontmoedigd of doorgerekend naar de individuen zelf, denken we maar aan milieuvervuiling, maar deze redenering is niet toepasbaar als het gaat om zaken van groot persoonlijk belang : wie geen prenatale testen wil uitvoeren en een gehandicapt kind ter wereld zet, kan beroep doen op collectieve middelen. Ook beslissingen over partnerrelaties vallen onder de categorie van groot persoonlijk belang zodat collectieve kosten moeilijk kunnen worden doorgerekend naar het individu. Tot slot leert de ervaring dat wanneer het beleid inzake huwelijksmigratie strenger wordt, de migratie hoogstens wordt uitgesteld. Van een substantieel vermindering op langere termijn is meestal geen sprake. Het is dus niet zozeer zaak op zoek te gaan naar een restrictiever immigratiebeleid, wel om op zoek te gaan hoe op een adequate manier met deze huwelijks- en migratierealiteit kan worden omgegaan, misbruiken kunnen worden vermeden en autonome partnerkeuze kan worden gestimuleerd. De initiatieven inzake het onthaalbeleid zijn hiervan het voorbeeld bij uitstek. Een immigratiesamenleving houdt er rekening mee dat er steeds mensen zullen zijn die door immigratie moeilijker hun weg zullen vinden in deze samenleving en moet in dat verband op zoek gaan naar de mogelijke hefbomen die de emancipatie en participatie van de betrokkenen en hun gezin kunnen bevorderen. NOTEN: [1] CLITEUR, P. (2002), Moderne Papoea s. Dilemma s van een multiculturele samenleving, De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen.
10 [2] Zie het opiniestuk van Vlaams minister-president Yves Leterme De hoofddoek is niet de hoofdzaak. Alleen wie zichzelf mag zijn, kan zich integreren, in De Standaard 12 oktober [3] Voor een invulling van dit actief pluralisme: LOOBUYCK, P. (2005), Liberal multiculturalism. A defence of multicultural measures without minority rights in a Belgian context, in Ethnicities, 5, 1 (te verschijnen). [4] Voor meer info over het onderwerp verwijzen we naar de verschillende bijdragen in CAESTECKER, F. (ed.), Huwelijksmigratie, een zaak voor de overheid? (te verschijnen). Zie ook kader. [5] HOOGHIEMSTRA, E. (2003), Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland, Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag; LIEVENS, J. (1997), Kenmerken van gezinsvormende migratie, in LESTHAEGHE, R. (ed.), Diversiteit in Sociale Verandering. Turkse en Vrouw van Marokkaanse origine in België, VUB Press, Brussel: [6] RENIERS, G. en LIEVENS, J. (1999), Stereotypen in perspectief. De evolutie van enkele aspecten van het huwelijk bij de Turkse en Marokkaanse minderheden in België, in Migrantenstudies, 15, 1: (p. 41). [7] Voor Nederland: HOOGHIEMSTRA (2003): , 129ff, 141-2; DE VRIES, M. (1987), Ogen in je rug. Turkse meisjes en jonge vrouwen in Nederland, Samson Uitg., Alphen a.d. Rijn/Brussel; ESVELDT, I. e.a. (1995), Migratiemotieven, migratienetwerken en partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland, NIDI (rapport 43), Den Haag; HOLZHAUS, I. (1991), Een hoge prijs. Marokkaanse meisjes en jonge vrouwen in Nederland, De Balie, Amsterdam. Voor België: CALLAERTS, T. (1997), Tussen eigenheid en waardigheid. Focus groups met jonge Turkse vrouwen in Vlaanderen, in LESTHAEGHE, R. (ed.), Diversiteit in Sociale Verandering. Turkse en Vrouw van Marokkaanse origine in België, VUBPress, Brussel: ; TIMMERMAN, C. e.a. (2000), Marokkaanse en Turkse nieuwkomers in Vlaanderen, Universiteit Antwerpen, Vlaamse Gemeenschap. Voor Duitsland: STRASSBURGER, G. (2001), Transstate Ties of the Second Generation. Marriage of Turks in Germany, Universität Bremen/ Üniversitesi Ankara, Summer Institute Working Paper no. 7/2001. [8]Zie MARTIN, Ph. (1991), The unfinished story: Turkish labour migration to Western Europe, ILO, Genève; FADLOULLAH, A. e.a. (1999), Push and pull factors of international migration. Country report Morocco, European commission; AYHAN, H.Ö (1999), Push and pull factors of international migration. Country report Turkey, European commission; SCHOORL, L. e.a. (2000), Push and pull factors of international migration. A comparative report,
11 European commission. [9] HOOGHIEMSTRA (2003): 45, 77-8; RENIERS en LIEVENS (1999): 42; SURKYN, J. en RENIERS, G. (1997), Selecte gezelschappen: over de migratiegeschiedenis en de interne dynamiek van de migratieprocessen, in LESTHAEGHE, R. (ed.), Diversiteit in Sociale Verandering. Turkse en Vrouw van Marokkaanse origine in België, VUBPress, Brussel: (p. 54). [10] LIEVENS, J. (1999), Family-forming migration from Turkey and Morocco to Belgium: the demand for marriage partners from the countries of origin, in International Migration Review, 33, 3: (p. 729) [11] cf. LUYCKX, K. (ed.) (1999), Liefst een gewoon huwelijk?, Acco, Leuven; Timmerman (2000): 205. [12] Dit immigratiecijfer is opnieuw een stuk meer dan in de jaren tachtig waar jaarlijks gemiddeld een duizendtal Turken en een duizendtal Marokkanen naar België migreerden. LIEVENS, J. (2000), The third wave of immigration from Turkey and Morocco: determinants and characteristics, in LESTHAEGHE (ed.), Communities and Generations: Turkish and Moroccan populations in Belgium, NIDI/CGBS, Brussel, (p. 99) [13] Dat blijkt ook uit de gegevens van het Vlaams Gewest. In de periode 2001 midden 2003 kwam het grootst aantal anderstalige nieuwkomers uit Marokko (4.507) en Turkije (3.934) waarvan telkens een kleine in het kader van volgmigratie. Deschamps, L. (2003), Stativaria 29. Volwassen anderstalige nieuwkomers in het Vlaamse Gewest. Aantallen, profielen, beleidspunten, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (p. 21). [14] Ik ontleen de term immigratiesamenleving aan ENTZINGER, H. (2002), Voorbij de multiculturele samenleving, Van Gorcum, Assen en WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID (WRR) (2001), Nederland als immigratiesamenleving, Rapporten aan de regering nr. 60, Sdu Uitgevers, Den Haag. Zie ook LOOBUYCK, P. (2003), Vlaanderen, België en Europa als immigratiesamenlevingen. Enkele consequenties, in Streven, 70, 8: (ook op ). [15] VERSTRAETE, G. e.a. (2001), Onderzoek naar de finaliteit van het Vlaams inburgeringsbeleid, CICI, Universiteit Gent en Vlaamse Gemeenschap; LOOBUYCK, P. (2000), Inburgering in Nederland en Vlaanderen. Een inleiding tot het debat, in Samenleving en Politiek 7, 4, [16] Importhuwelijken bemoeilijken de integratie van migranten. Generatie anderhalf, in De Standaard, 05 juni 2004.
12 [17] DRIESSEN, G. (2004), Gezinsvorming en onderwijskansen. De verblijfsduur van Turkse en Marokkaanse ouders in Nederland en taal- en rekenvaardigheid van hun kinderen, in Pedagogische Studiën, 81: [18] HOOGHIEMSTRA (2003): 137. [19] TIMMERMAN (2000): 205-6, [20] TIMMERMAN (2000): 239, 252-3; SURKYN en RENIERS (1997): 55. [21] In dat verband maakt De Morgen van 5 juni 2003 melding van het bestaan van bruiden op proef. Het gaat om Turkse meisjes die naar hier gehaald worden en die inwonen bij de schoonouders. Het meisje is hier met een toeristenvisum en wordt niet meteen ingeschreven bij de gemeente. Wanneer het meisje niet voldoet aan de traditionele eisen van de schoonfamilie wordt ze gewoon naar Turkije teruggestuurd. [22] TIMMERMAN (2000): 236. [23] TIMMERMAN (2000): 245, 248. [24] LOOBUYCK, P. (2002), Multicultureel burgerschap: voorbij integratie, assimilatie, segregatie en marginalisering, in: Ons Erfdeel, 45, 3: (ook op ). [25] TRAPPENBURG, M. (2002), Importhuwelijken en overheidsbeleid in Nederlands Tijdschrift voor Rechtsfilosofie en Rechtstheorie, 31, 3: (pp ). Contact: <patrick.loobuyck@ugent.be>
Interculturaliteit binnen welzijn en gezondheid
Interculturaliteit binnen welzijn en gezondheid Algemene vergadering RWO -Oudenaarde 11 juni 2012 Inhoud Terminologie: ECM Enkele vragen Overzicht van de immigratie Aanwezigheid in regio Oudenaarde Enkele
Nadere informatieHet debat over de. De multiculturele samenleving. Artikel. Waarover het eigenlijk zou moeten gaan. Patrick Loobuyck
Artikel Het debat over de multiculturele samenleving Waarover het eigenlijk zou moeten gaan Patrick Loobuyck Het zeer lezenswaardig vierdelige kerstessay van Tom Naegels dat tijdens de kerstvakantie in
Nadere informatieVerschuivende machtsrelaties in allochtone gezinnen Trees Pels
Huiselijk geweld: achtergronden Verschuivende machtsrelaties in allochtone gezinnen Trees Pels 29 mei 2008 Congres Huiselijk Geweld: Families onder Druk Amsterdam, De Meervaart Meeste plegers zijn mannen,
Nadere informatieDe complexe realiteit van de immigratiesamenleving. De Red Star Line-opslagplaats en het huis van de kunstenaar Van Mieghem in 1904
De complexe realiteit van de immigratiesamenleving Patrick Loobuyck De Red Star Line-opslagplaats en het huis van de kunstenaar Van Mieghem in 1904 Enkele beperkingen van het debat over de multiculturele
Nadere informatieFamilies onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling
Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk
Nadere informatieMaatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.
Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING: Dissertatie VU Amsterdam
NEDERLANDSE SAMENVATTING: Dissertatie VU Amsterdam Doreen Huschek Relatievorming en partnerkeuze van de tweede generatie Turken in Europa De invloed van derde partijen en de institutionele context Het
Nadere informatieDiverse school, diverse kansen
Diverse school, diverse kansen Stel je buur de volgende 3 vragen: 1. Hoe kom jij in aanraking met diversiteit in onderwijs? 2. Wat is het eerste gevoel dat jij hebt wanneer je denkt aan diversiteit? 3.
Nadere informatie1 Allereerst: integratie zou ik willen omschrijven als het verwerven van volwaardig staatsburgerschap van nieuwkomers in een samenleving die op voet
Integratie in Nijmegen Bijdrage van Paul Cliteur aan het integratiedebat van de gemeente Nijmegen op 22 maart 2007 De Nijmeegse gemeenteraad wil nieuw beleid ontwikkelen op het gebied van integratie, heb
Nadere informatieMAANDAG 5 FEBRUARI BINNENLAND. De diepe barst
MAANDAG 5 FEBRUARI 2018 - BINNENLAND De diepe barst België is zowat het meest mislukte migratieland in de rijke wereld. Met die stelling trok Ive Marx, hoogleraar en columnist van deze krant, aan de alarmbel.
Nadere informatieDirectoraat-Generaal Wetgeving, Internationale Aangelegenheden en Vreemdelingenzaken
Ministerie van Justitie Directoraat-Generaal Wetgeving, Internationale Aangelegenheden en Vreemdelingenzaken Directie Vreemdelingenbeleid Postadres: Postbus 20301, 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van
Nadere informatieSolidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu
Solidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu DieGem consortium Begin 2011 waren er in het Vlaamse Gewest meer dan 400.000 mensen ingeschreven met een vreemde nationaliteit. Het aantal
Nadere informatie6,1. Wat is migratie? On the move. Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 2.
Samenvatting door een scholier 1685 woorden 3 juni 2009 6,1 33 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2.1 Migratie Wat is migratie? migratie = van woonplaats veranderen Als je let op de
Nadere informatieSamenvatting. Achtergrond
Samenvatting Achtergrond Elk jaar krijgt een omvangrijke groep migranten een Nederlandse verblijfsvergunning vanwege een huwelijk of relatie met een Nederlandse ingezetene. Het gaat hierbij zowel om partners
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving
Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1974 woorden 7 juni 2005 5,9 156 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer H5: Nederland, een multiculturele samenleving
Nadere informatieGemengd Amsterdam * in cijfers*
Gemengd Amsterdam * in cijfers* Tekst: Leen Sterckx voor LovingDay.NL Gegevens: O + S Amsterdam, bewerking Annika Smits Voor de viering van Loving Day 2014 op 12 juni a.s. in de Balie in Amsterdam, dat
Nadere informatieProvincie Flevoland Verkenning toekomstvisie leefomgeving Atelier Flevo-perspectieven, 29 maart 2016
Provincie Flevoland Verkenning toekomstvisie leefomgeving Atelier Flevo-perspectieven, 29 maart 2016 De Flevo-context: immigratie en acculturatie in Nederland, en arbeidsmigratiedruk in traditionale herkomstlanden
Nadere informatie1. Is er al onderzoek gebeurd naar het percentage jongeren van vreemde origine in de Vlaamse jeugdbewegingen?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 39 van BART SOMERS datum: 13 november 2014 aan SVEN GATZ VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL Jeugdbewegingen - Jongeren van vreemde origine Het aantal jongeren
Nadere informatieFrank Caestecker (Myria) John Lievens, Amelie Van Pottelberge, Emilien Dupont en Bart Vandeputte (UGent, Vakgroep Sociologie)
118 Hoofdstuk 5 - Recht op een gezinsleven Externe bijdrage: Huwelijkskeuze onder inwoners van België van Marokkaanse en Turkse origine tussen 2005 en 2013, sociologische en politieke determinanten Frank
Nadere informatieOpdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie
Opdracht Maatschappijleer Integ en immig Opdracht door een scholier 1899 woorden 21 januari 2004 6,6 90 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Integ en immig 1. Wat is het probleem? -Historische schets Tussen
Nadere informatieWij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid
Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid INBURGERINGSPROGRAMMA Trajectbegeleider: TB Nederlands als Tweede Taal: NT2 Maatschappelijke Oriëntatie: MO Toekomstplannen
Nadere informatieDeze bijdrage werd als poster gepresenteerd op de EAPS (European Association for Population Studies) conferentie, 1-4 september 2010 in Wenen.
20/22 Gezinsvorming bij tweede generatie Turken en Marokkanen Een verschillende start al naargelang ze huwen met een huwelijksmigrant of met iemand van de tweede generatie? Edith Lodewijckx D/20/3241/483
Nadere informatieTrouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J. Link to publication Citation for published version
Nadere informatiePercepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België?
Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België? dr. Antoinette Verhage Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht Universiteit Gent VANASSCHE, N., VERHAGE, A., (2015),
Nadere informatieOpgave 2 Religie en integratie
Opgave 2 Religie en integratie Bij deze opgave horen tekst 3 en figuur 1 en 2 uit het bronnenboekje. Inleiding Zijn Islamieten die geïntegreerd zijn minder religieus? Is integreren moeilijker als iemand
Nadere informatieDe feiten: arbeidsmigratie door de jaren heen
De feiten: arbeidsmigratie door de jaren heen Jeannette Schoorl Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) Den Haag NIDI/NVD/CBS Seminar arbeidsmigratie 30 maart 2011 Onderwerpen Historische
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2005 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING tekst 1 Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) werd opgeheven op 26 juli 1950. In maart en
Nadere informatieTurkse en Marokkaanse huwelijksmigratie als probleem
Turkse en Marokkaanse huwelijksmigratie als probleem Een scriptie over de problemen, dilemma s en oplossingen van huwelijksmigratie van Turkse en Marokkaanse jongeren. Sanne Schot 0294829 Inhoudelijk begeleider:
Nadere informatieTaaldiversiteit in Brussel: een analysekader. Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette
Taaldiversiteit in Brussel: een analysekader Rudi Janssens Studiedag 27 mei 2016 VUB-Jette Overzicht Welke begrippenkader voor discussie en beleid? Overzicht van meertaligheid in Brussel Communicatie in
Nadere informatieSamenleven in Diversiteit in cijfers: Diversiteit, gender, holebiseksualiteit en geloof
Samenleven in Diversiteit in cijfers: Diversiteit, gender, holebiseksualiteit en geloof verzicht Achtergrondvariabelen Houdingen t.o.v. diversiteit Houdingen t.o.v. gendergelijkheid Houdingen t.o.v. holebiseksualiteit
Nadere informatieLancering Vlaamse Migratie- en Integratiemonitor 2018 en survey Samenleven in Diversiteit 2017
PERSBERICHT - 8 mei 2018 Lancering Vlaamse Migratie- en Integratiemonitor 2018 en survey Samenleven in Diversiteit 2017 Het Agentschap Binnenlands Bestuur en Statistiek Vlaanderen publiceren vandaag de
Nadere informatiePartnerkeuze bij allochtone jongeren
Partnerkeuze bij allochtone jongeren Inleiding In april 2005 lanceerde de Koning Boudewijnstichting een projectoproep tot voorstellen om de thematiek huwelijk en migratie te onderzoeken. Het projectvoorstel
Nadere informatieWELKOM. Zehra Yildirim
WELKOM Zehra Yildirim Kennismaking Mag ik vragen om recht te staan? De muziek gaat van start Loop door elkaar heen tot de muziek stopt Maak kennis met de persoon die het dichts bij je staat Ga over naar
Nadere informatieSAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)
SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Sinds de jaren zestig is het aandeel migranten in de Nederlandse bevolking aanzienlijk gegroeid. Van de totaal 16,3 miljoen inwoners in
Nadere informatieAanpak Eergerelateerd Geweld. Jenny Van Eyma. 1. Eer
Aanpak Eergerelateerd Geweld Jenny Van Eyma 1. Eer 1 Betekenis eer afhankelijk van o.a.: De tijdgeest: verschil vroeger, nu, toekomst Generatie (leeftijd) Sekse Klasse / SES Interpretatie en waardering
Nadere informatieExamen HAVO. Maatschappijleer (oude stijl en nieuwe stijl)
Maatschappijleer (oude stijl en nieuwe stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 86 punten te behalen;
Nadere informatieHuis Sofia 22 november 2011
Huis Sofia 22 november 2011 Overzicht presentatie Antwerpen in cijfers OCMW Antwerpen in cijfers Studenten in Antwerpen Strategische visie en doelstelling Visie en uitgangspunten Wie woont er? Wat betekent
Nadere informatieDebruyne en Pieter-Paul Verhaeghe van de Universiteit Gent.
Internationale Dag tegen Racisme 21 maart 2013 Conceptnota over de Gentse Lente: Iedereen is Gent Deze conceptnota werd inhoudelijk opgebouwd met informatie aangeleverd door Pascal Debruyne en Pieter-Paul
Nadere informatieReligieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten)
Tabel B2.1 Religieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten) autochtoon moslim 0,2 niet-gelovig 64,0 rooms-katholiek 16,9 protestants 18,0 ander geloof 0,9 Tabel B2.2 Aandeel dat zichzelf
Nadere informatieZijn autochtonen en allochtonen tevreden met hun buurtbewoners?
Zijn autochtonen en allochtonen tevreden met hun? Martijn Souren en Harry Bierings Autochtonen voelen zich veel meer thuis bij de mensen in een autochtone buurt dan in een buurt met 5 procent of meer niet-westerse
Nadere informatieBijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP)
Jaarrapport Integratie Sociaal en Cultureel Planbureau / Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum / Centraal Bureau voor de Statistiek september, 2005 Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele
Nadere informatieVLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE PARLEMENT VOOR 17-PLUSSERS INTEGRAAL VERSLAG. Vergadering van donderdag 4 oktober 2012. Debat over:
VGC 1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE PARLEMENT VOOR 17-PLUSSERS Zitting 2012-2013 Extra nummer INTEGRAAL VERSLAG Vergadering van donderdag 4 oktober 2012 Debat over: Gemeenteraadsverkiezingen 14/10 VGC
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving
Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door M. 1352 woorden 8 december 2016 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Multiculturele samenleving begrippen Hoofdstuk 1 Multiculturele
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatieTrouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van en in Nederland Hooghiemstra, B.T.J. Link to publication Citation for published version (APA): Hooghiemstra,
Nadere informatieBIJ PERSONEN VAN TURKSE EN MAROKKAANSE HERKOMST.
ZOEM Steunpunt Gelijkekansenbeleid zoemt in op ECHTSCHEIDING BIJ PERSONEN VAN TURKSE EN MAROKKAANSE HERKOMST. dr. Marjan Van Aerschot (edit.) - juli 09 Verantwoording ZOEM is een artikelenreeks over gelijkekansenthema
Nadere informatieWelkom / Swagatam. Stichting Vrouwen organisatie Sarita
Welkom / Swagatam Stichting Vrouwen organisatie Sarita Stichting Sarita Vrouwenorganisatie Sarita opgericht 4 juni 1994 Nieuwe logo Betekenis De naam Sarita betekent letterlijk: een snel stromende rivier.
Nadere informatieopdrachtsverklaring centrum voor volwassen personen met handicap MOZAÏEK
opdrachtsverklaring centrum voor volwassen personen met handicap MOZAÏEK Bij het begin van de jaren 70 zoeken enkele ouders een dagcentrum voor hun volwassen gehandicapt kind. Voordien was het bijna evident
Nadere informatieDatum 19 februari 2010 Betreft Beantwoording Kamervragen over de demografische samenstelling van Nederland
> Retouradres Postbus 30941 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30941 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Betreft Beantwoording
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieSeksuele normen, waarden en praktijken bij jongeren uit etnische minderheden
Seksuele normen, waarden en praktijken bij jongeren uit etnische minderheden Sophie Withaeckx & Shaireen Aftab RHEA Onderzoekscentrum Gender & Diversiteit (VUB) Ella vzw Kenniscentrum Gender & Etniciteit
Nadere informatieKatrijn D hamers Gent, 20/12/2016
Katrijn D hamers Gent, 20/12/2016 Hoe maken we van de superdiverse samenleving een succes? En welke middelen hebben we daartoe tot de beschikking? Over superdiversiteit, empathie en multiperspectiviteit
Nadere informatieSenioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010
Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010 Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst
Nadere informatieBIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos
Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland Willem Huijnk Jaco Dagevos BIJLAGEN Bijlagen hoofdstuk 2... 2 Bijlagen hoofdstuk 3... 3 Bijlagen hoofdstuk 4...
Nadere informatieMaten, makkers, diploma s
De Standaard: DONDERDAG 8 FEBRUARI 2018 - OPINIES Maten, makkers, diploma s Karen Phalet, Batja Mesquita en Marc Swyngedouw wijzen op een straffe statistiek: een Turkse Vlaming heeft dubbel zoveel kans
Nadere informatieConstructie van de variabele Etnische afkomst
Constructie van de variabele Etnische afkomst Ter inleiding geven we eerst een aantal door verschillende organisaties gehanteerde definities van een allochtoon. Daarna leggen we voor het SiBO-onderzoek
Nadere informatieThe Governance of International Migration in Turkey and Morocco: Irregular Migrants Access to Right to Stay A.E. Üstübici
The Governance of International Migration in Turkey and Morocco: Irregular Migrants Access to Right to Stay A.E. Üstübici Nederlandse samenvatting Deze thesis analyseert de ervaringen van illegaliteit
Nadere informatieWat wil Nederland bereiken in Europa? Het immigratie- en asielbeleid
Wat wil Nederland bereiken in Europa? Het immigratie- en asielbeleid Tijd rijp voor nieuw evenwicht In vergelijking met veel landen is de Europese Unie (EU) veilig en welvarend. De Europese Unie is dan
Nadere informatieTrouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieOrigine: personen van Noord-Afrikaanse of Turkse origine die zich als gelovig omschrijven en zich het meest verwant voelen met de Islam
Toelichting Dit rapport geeft een overzicht van de onderzoeksresultaten van de Islamenquête editie 2016, in opdracht van HUMO en VTM Nieuws uitgevoerd door ivox Voor dit onderzoek werden 500 respondenten
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1174 woorden 26 november 2002 6,7 474 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi
Nadere informatieIn het literatuuronderzoek worden de volgende onderzoeksvragen beantwoord:
Samenvatting In 2006 heeft de Minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie een beleidsprogramma eergerelsateerd geweld naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit beleidsprogramma richt zich op een verdere ontwikkeling
Nadere informatieGENDERWORKSHOP. Dag van de 4 de Pijler 18/2/17
GENDERWORKSHOP Dag van de 4 de Pijler 18/2/17 GENDER & SEKSE Sekse : fysieke, fysiologisch en biologische kenmerken, bepaald door de XX-chromosomen, XY vrouw / man Gender : socioculturele aspecten van
Nadere informatieFamilies met een migranten herkomst: complexiteit of uniformiteit? Helga de Valk & Ruben van Gaalen
Families met een migranten herkomst: complexiteit of uniformiteit? Helga de Valk & Ruben van Gaalen NVD CBS seminar Oktober 218 3 CENTRALE VRAGEN.. EN ANTWOORDEN 1. Wie zijn de kinderen met een migranten
Nadere informatiePartnerkeuze en huwelijkssluiting onder migranten
Partnerkeuze en huwelijkssluiting onder migranten EEN L E V E N S L O O P B E N A D E R I N G V A N H E T I N T E G R A T I E P R O C E S V A N M I G R A N T E N I N D E H A V E N S T A D A N T W E R P
Nadere informatieOnverwachte en moeilijk beheersbare instroom van personen uit Midden- en Oost-Europa in steden van de Benelux en aangrenzende regio s
Onverwachte en moeilijk beheersbare instroom van personen uit Midden- en Oost-Europa in steden van de Benelux en aangrenzende regio s Memorandum of Understanding De Ministers, bevoegd voor het stedelijk
Nadere informatieDe start van de gezinsvorming bij de Turkse en Marokkaanse tweede generatie in het Vlaamse Gewest
De start van de gezinsvorming bij de Turkse en Marokkaanse tweede generatie in het Vlaamse Gewest Een analyse op basis van Rijksregistergegevens Martine Corijn & Edith Lodewijckx Samenstelling Diensten
Nadere informatie2. Groei allochtone bevolking fors minder
2. Groei allochtone bevolking fors minder In 23 is het aantal niet-westerse allochtonen met 46 duizend personen toegenomen, 19 duizend minder dan een jaar eerder. De verminderde groei vond vooral plaats
Nadere informatieDe integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden
De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker
Nadere informatieFeiten en cijfers over arbeid en gezin
Gezin en arbeid Feiten en cijfers over arbeid en gezin Geurts, K. (2003), Minder gezin, meer arbeid? De arbeidsdeelname van de bevolking naar gezinspositie. Een situering van Vlaanderen in Europa, In:
Nadere informatieMEMORIE VAN TOELICHTING
VOORONTWERP VAN DECREET HOUDENDE INSTEMMING MET HET SAMENWERKINGSAKKOORD VAN (DATUM) TUSSEN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, DE FRANSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE EN DE GEMEENSCHAPPELIJKE GEMEENSCHAPSCOMMSSIE MET BETREKKING
Nadere informatieBrussels Observatorium voor de Werkgelegenheid
Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen
Nadere informatieCulturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen. Zohra Chbaral 1
Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen Zohra Chbaral 1 Vooreerst bedanken we de interculturele bemiddelaars, de coördinatoren interculturele bemiddeling die ons de gegevens
Nadere informatieVraag nr. 351 van 26 februari 2013 van PAUL DELVA
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 351 van 26 februari 2013 van PAUL DELVA Nederlandstalig onderwijs Brussel Capaciteit
Nadere informatieDoelgroepenbeleid als basis voor solidariteit? Conferen'e Solidariteit in Diversiteit Berchem, 01/04/2014
Doelgroepenbeleid als basis voor solidariteit? Conferen'e Solidariteit in Diversiteit Berchem, 01/04/2014 Doelgroepenbeleid Solidariteit? ~ Focus op doelgroepen of op mainstreaming diversiteit? ~ Inclusief
Nadere informatieVraag nr. 37 van 29 januari 2002 van de heer ROLAND VAN GOETHEM Antwoord 1. Overzicht over alle kenmerken heen
Vraag nr. 37 van 29 januari 2002 van de heer ROLAND VAN GOETHEM Werkloosheidscijfers Allochtonen Het "Maandverslag Arbeidsmarkt" van de V l a a m- se Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
Nadere informatieN. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.
ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding
Nadere informatieWorkshop Huwelijksdwang en achterlating
Workshop Huwelijksdwang en achterlating Kennis maken Moviera is er voor mensen die thuis met geweld te maken hebben. Nuray Kanik Preventie functionaris Expert Eergerelateerd geweld 14 juni 2016 Opzet workshop
Nadere informatieKinderarmoede in het Brussels Gewest
OBSERVATOIRE DE LA SANTÉ ET DU SOCIAL BRUXELLES OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN BRUSSEL Senaat hoorzitting 11 mei 2015 Kinderarmoede in het Brussels Gewest www.observatbru.be DIMENSIES VAN ARMOEDE
Nadere informatieInburgeringsbeleid: taaldiversiteit als politieke uitdaging voor Brussel en de Vlaamse Rand
Nederlands Home BRIO-matrix BRIO Home > BRIO-matrix > FICHE - Inburgeringsbeleid Inburgeringsbeleid: taaldiversiteit als politieke uitdaging voor Brussel en de Vlaamse Rand Download FICHE Inburgeringsbeleid:
Nadere informatieReferentie GLORIEUX, I., I. LAURIJSSEN & Y. VAN DORSSELAER, Zwart op wit. De intrede van allochtonen op de arbeidsmarkt. Garant, Antwerpen, 2009.
1. Referentie Referentie GLORIEUX, I., I. LAURIJSSEN & Y. VAN DORSSELAER, Zwart op wit. De intrede van allochtonen op de arbeidsmarkt. Garant, Antwerpen, 2009. Taal Nederlands ISBN ISSN 9789044124828 Publicatievorm
Nadere informatieFeiten of. fictie. Feiten. fictie. Migranten, de sociale zekerheid en het OCMW. Nima Nilian Boosheri
Feiten of of fictie Feiten fictie Nima Nilian Boosheri Migranten, de sociale zekerheid en het OCMW 2 Ze werken niet maar doppen liever Als je wil doppen moet je voldoen aan een aantal voorwaarden: voldoende
Nadere informatieIntegratie én uit de gratie? Perspectieven van Marokkaans-Nederlandse jongvolwassenen Omlo, J.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Integratie én uit de gratie? Perspectieven van Marokkaans-Nederlandse jongvolwassenen Omlo, J.J. Link to publication Citation for published version (APA): Omlo, J.
Nadere informatieINTERCULTURALITEIT. Steeds meer inrichtende machten ervaren intussen de hoofddoek als een signaal
Vooruitgang in achterwaartse pas? Hoofddoek verbieden even onredelijk als verplichten Manu Claeys Steeds meer inrichtende machten ervaren intussen de hoofddoek als een signaal spelen wanneer overheden
Nadere informatieArbeidsmarkttransities van recente niet-westerse immigranten in Nederland
Arbeidsmarkttransities van recente niet-westerse immigranten in Nederland Jennissen, R.P.W. & Oudhof, J. (Reds.). 2007. Ontwikkelingen in de maatschappelijke participatie van allochtonen: Een theoretische
Nadere informatieSami Inal. Jaargang 7, nr. 12, december 1995 ONDERSCHEID TUSSEN BUURT EN STEDELIJK JONGERENWERK
TJJ Tijdschrift voor Jeugdhulpverlening en Jeugdwerk Jaargang 7, nr. 12, december 1995 ONDERSCHEID TUSSEN BUURT EN STEDELIJK JONGERENWERK Belang van algemeen jongerenwerk voor positie van migrantenjongeren
Nadere informatieFORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid,
FORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid, @ FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling, september 29 Samenvatting De werkloosheid onder de 1 tot 2 jarige Nederlanders is in het 2 e kwartaal van 29 met
Nadere informatieVoor een Europa van solidariteit en gelijkheid
Het Europees Parlement kan een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van een EU-beleid dat streeft naar een inclusieve samenleving voor iedereen. Jij hebt #ThePowerofVote www.thepowerofvote.eu Wist
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2006 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING 1p 1 Het aantal asielaanvragen is sinds 2000 gedaald. Waardoor is het aantal asielzoekers in Nederland
Nadere informatieITINERA INSTITUTE PERSBERICHT
ITINERA INSTITUTE PERSBERICHT België WK VOETBAL is een immigratienatie 2018, 2012/11 15 05 2012 MENSEN WELVAART BESCHERMING België is een immigratienatie: 25% van de bevolking is van oorsprong migrant.
Nadere informatieEen toekomst in Aalst. het minderhedenbeleid van de stad aalst
Een toekomst in Aalst het minderhedenbeleid van de stad aalst 1 een doel Hoewel ons landje wordt beschouwd als het land van melk en honing, zijn welvaart en welzijn nog altijd niet toegankelijk voor iedereen.
Nadere informatieSamenvatting. Wat is de kern van de Integratiekaart?
Samenvatting Wat is de kern van de Integratiekaart? In 2004 is een begin gemaakt met de ontwikkeling van een Integratiekaart. De Integratiekaart is een project van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie
Nadere informatieArtikelen. Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst
Artikelen Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst Martijn Souren en Jannes de Vries Onder laagopgeleide vrouwen is de bruto arbeidsparticipatie aanzienlijk
Nadere informatieGelet op de aanvraag van Universiteit Gent ontvangen op 04/01/2011;
1/6 Sectoraal comité van het Rijksregister Beraadslaging RR nr 09/2011 van 16 februari 2011 Betreft: aanvraag van de Universiteit Gent om mededeling te krijgen van informatiegegevens van het Rijksregister
Nadere informatieDe toekomst: scenario s voor migratie en integratie
De toekomst: scenario s voor migratie en integratie George Groenewold Groenewold, G. en J. de Beer, (2011), Vier toekomstscenario's voor de multi-etnische samenleving. Demos, bulletin over bevolking en
Nadere informatieLezing 1: Stereotypen in perspectief. Partnerkeuze, huwelijk en echtscheiding bij Turken en Marokkanen in België. dr. John Lievens, Universiteit Gent
Studiedag 20 september 2003 Stichting Gerrit Kreveld Huwelijksmigratie: een zaak voor de overheid Kort verslag Ochtendsessie: De sociale dynamiek van huwelijksmigratie gespreksleider: Liesbet Walckiers
Nadere informatiedat organisaties als Sharia4Belgium en steekpartijen in metrostations die vooroordelen in de hand werken.
1 Toespraak door viceminister-president en Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand Geert BOURGEOIS Bezoek aan de Al Fath Moskee Gent, 16 juni 2012
Nadere informatie