Nooit meer een off-day

Transcriptie

1 JUNI Nooit meer een off-day Industrie 4.0 en de ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten VERDER IN DIT NUMMER: STERKE AUTOMATISERING VOOR WEHKAMP - HET NIEUWE MAGAZIJN VAN VERITAS - AMP MAAKT DISTRIBUTIEPROCESSEN TRANSPARANT - SCANIA PARTS CENTER INVESTEERT IN RFID-OPLOSSING - PROCTER & GAMBLE ZET SCHOUDERS ONDER NINA Samen met Value Chain Management, Business Software&Mobile en vormt dit magazine één infopakket voor het management van uw globale waardeketen. AFZENDER: KONING ALBERT I-LAAN 162 I B 8200 BRUGGE I P I ISSN X I 20 E JAARGANG I MAANDUITGAVE 20 EUR I AFGIFTEKANTOOR OOSTENDE X

2 Voorraadreductie levert NewCakes acht ton extra cash op Via een webshop en een groothandel verkoopt NewCakes 5000 verschillende bakproducten aan consumenten en retailers. Na jaren van onstuimige groei en overvolle magazijnen heeft het bedrijf met Slim4 weer grip op de voorraden gekregen. Het resultaat is een voorraadreductie van 40 procent, wat euro extra cash oplevert. Danny Nijboer, CEO van NewCakes, is een tevreden man: Een rekening-courant van de bank hebben we niet langer nodig. Dankzij de vrijgekomen ruimte in het magazijn is een nieuwe verhuizing afgewend. We hebben nu de vrijheid om te investeren in nieuwe producten of markten. Met behulp van Slim4 reduceerden we de voorraad met maar liefst 40%. Danny Nijboer, CEO, NewCakes In 2005 startten Inge Zaagsma en Danny Nijboer Deleuktstetaartenshop.nl, een webshop met een assortiment dat inmiddels 5000 bakproducten omvat. De belangstelling voor het zelf bakken van taarten nam snel toe. Daarom richtte het echtpaar drie jaar later een groothandel op. Wat volgde waren enkele jaren van onstuimige groei. We hebben een tijd gekend waarin de omzet elk jaar verdrievoudigde. Het managen van de groei was lange tijd onze grootste uitdaging, vertelt Danny Nijboer. Inmiddels heeft het bedrijf ook een eigen lijn bakproducten geïntroduceerd. Naast de webshop en de groothandel wordt het assortiment nu ook aangeboden in elf fysieke winkels. Seizoenspatronen helder inzichtelijk Met Slim4 heeft NewCakes weer grip gekregen op de snelgroeiende voorraden. De voorraadoptimalisatiesoftware van Slimstock maakt het mogelijk om kort op de bal te zitten. Omdat ons ERP-systeem geen zicht bood op de trends in afnamepatronen, bouwden we extra zekerheid in met hoge voorraden als gevolg. Voor sommige artikelen hanteerden we wel een jaar lang dezelfde parametersetting, terwijl Slim4 nu feilloos aantoont dat die artikelen wel degelijk een seizoenspatroon kennen. In korte tijd is onze voorraad dan ook met 40 procent afgenomen. Implementatie van drie maanden De implementatie van Slim4 nam amper drie maanden in beslag. De software is probleemloos geïntegreerd met het ERP-systeem Mamut. Dat is mede te danken aan het team van Slimstock, dat professioneel, snel en klantgericht is. Het zijn mensen met verstand van zaken die je graag willen helpen, verklaart Nijboer. Sinds de ingebruikname is er flink tijd bespaard. Ik kan nu veel meer aan onze voorraadbeheerder overlaten, wetende dat Slim4 voor voldoende rugdekking zorgt. Het feit dat zij in haar eentje de totale voorraad beheert, is een groot voordeel, aldus Nijboer. Management by exception Nijboer prijst met name de sturing op basis van excepties, die het onder andere mogelijk maken nieuwe artikelen extra goed in de gaten te houden. Ook roemt hij het inzicht in de economische bestelhoeveelheid. We kunnen exact zien wat er met de voorraad en servicegraad gebeurt als we de bestelhoeveelheid halveren of juist verdubbelen. Dat helpt ons in gesprekken met leveranciers en uiteindelijk leidt het tot minder afschrijvingen op voorraden. Die liepen namelijk de spuitgaten uit. Met een voorraadwaarde van twee miljoen euro betekent een voorraadreductie van veertig procent maar liefst euro extra cash. Ik weet dat me dat vooraf was beloofd, maar het blijft onvoorstelbaar. Dat er nu minder op voorraad ligt, betekent bovendien dat we weer ruimte hebben geschept in ons overvolle magazijn. Een vierde verhuizing in tien jaar tijd is hierdoor afgewend. De extra cash geeft ons de vrijheid om te investeren in nieuwe producten of markten. We kunnen meer risico s nemen in de wetenschap dat we ons een misstap kunnen permitteren.

3 JUNI 2015 JUNI IN DEZE EDITIE E-COMMERCELOGISTIEK 10 Sterke automatisering voor e-commercemagazijn Wehkamp stoomt zich klaar voor de toekomst HANDLING 14 Groeien in kleine magazijntrucks Still stelt vernieuwde serie stapelaars voor 40 Dranken laten zich rijden op BT Radioshuttles Covivins breidt uit met nieuw palletmagazijn 43 Flexibiliteit voor smalle gangen De zoektocht naar een efficiënte smallegangenheftruck Nooit meer een off-day Industrie 4.0 en de ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten VERDER IN DIT NUMMER: STERKE AUTOMATISERING VOOR WEHKAMP - HET NIEUWE MAGAZIJN VAN VERITAS AMP MAAKT DISTRIBUTIEPROCESSEN TRANSPARANT - SCANIA PARTS CENTER INVESTEERT IN RFID-OPLOSSING - PROCTER & GAMBLE ZET SCHOUDERS ONDER NINA Samen met Value Chain Management, Business Software&Mobile en vormt dit magazine één infopakket voor het management van uw globale waardeketen. AFZENDER: KONING ALBERT I-LAAN 162 I B 8200 BRUGGE I P I ISSN X I 20E JAARGANG I MAANDUITGAVE 20 EUR I AFGIFTEKANTOOR OOSTENDE X VISIE NOOIT MEER EEN OFF-DAY INDUSTRIE 4.0 EN DE ETHISCHE IMPLICATIES VAN ALTIJD IN HET NETWERK TE ZITTEN Het Internet of Things (IoT) zet zich stilaan ook door in industriële productieomgevingen. Het feit dat alles altijd met het internet verbonden zal zijn, roept voor bedrijven ethische vraagstukken op waar we best op voorhand even stil bij staan. 46 Zonder wisselbatterijen naar volcontinue inzet Delhaize neemt AGV s met Lithium Titanaat Oxide batterijen in gebruik WAREHOUSING 16 Snellere magazijnoperaties met minder verplaatsingen Het VIL stelt project rond dynamische planning van logistieke resources voor 20 Magazijn met oog op flexibiliteit en kwaliteit Veritas legt basis voor de toekomst met nieuw magazijn VOORRAADBEHEER 25 Ambities over sector- en landsgrenzen heen Slimstock geeft functionele en technologische update 27 Doorbreken van de voorraadparadox Optimalisering van de multi-echelon voorraden bij CPE BUSINESS INTELLIGENCE 30 Koers naar meer transparantie Jan De Nul rolt QlikView via bottom-up benadering uit AUTO-ID 33 Export met RFID-label Scania Parts Center investeert in RFID-oplossing van Mieloo & Alexander 37 Track & trace voor kranten, magazines en pakketten AMP maakt distributieprocessen transparant TRANSPORT 48 Nieuw netwerk voor intermodaal vervoer Procter & Gamble zet zijn schouders onder NINA 6 Value Chain Management, Business Logistics, Business Software&Mobile en alle informatie op vormt samen één informatiepakket voor het management van uw globale waardeketen. De magazines en online informatie zijn een productie van DVV Media Group.

4 VALUE CHAIN Business Logistics verschijnt alternerend met Value Chain Management Beide magazines vormen samen met de informatie op één informatiepakket Juni 2015 Abonnees die ook lid zijn van de Value Chain Community krijgen gratis toegang tot de community activiteiten VALUE CHAIN werkt nauw samen met, en is officiële medium van PICS BELGIUM (Production & Inventory Control Society) Redactieraad: Prof. Dr. ir. Rik Van Landeghem, Prof. Dr. ir. Roland Van Dierdonck, Prof. Jacques Vandenbulcke, Prof. Marc Lambrecht, Prof. Dr.Nico Vandaele, Koen Heylen, Bruno Standaert,ir. Marnix Voet, Jan De Kimpe, Prof. Dr. Alex VanBreedam, Prof. Luc Chalmet; ir. Patrick Dewilde, Prof. dr. Gerrit K. Janssens, Prof. Frank Witlox, Prof. Trijntje Cornelissens Directeur: Jan Proot Hoofdredacteur: Barbara De Vos Redactiecoördinator: Tina Claeys Redactie: Tina Claeys, Barbara De Vos, Maaike Thoen Werkte mee aan dit nummer: Mark Dohmen Advertenties: Henny Provoost +32 (0) Uitgeverij: DVV Media Group Kon. Albert I-laan 162 B-8200 Brugge Telefoon: +32 (50) Fax: +32 (0) Vormgeving & layout: Dempsey Provoost Cactus Design Drukkerij: Goekint Graphics - Oostende Verschijningsdata magazines Business Logistics begin van de maanden februari - april - juni - oktober - december Value Chain Management begin van de maanden maart mei september - november Beleggingen in Europees logistiek vastgoed bereiken recordhoogte in 2014 Beleggingen in logistiek en industrieel vastgoed in Europa bereikten in 2014 een recordhoogte van 21,1 miljard. Dat is een toename van 28% ten opzichte van de 17 miljard die in 2013 werd gerealiseerd, zo meldt JLL. Alleen al de beleggingen in het laatste kwartaal bereikten een opzienbarende 8,2 miljard, wat een nieuw kwartaalrecord betekent. In de twee grootste markten, die van het Verenigd Koninkrijk en Duitsland (resp. 8,2 miljard en 3,6 miljard), werden vorig jaar nationale records gebroken, vooral dankzij een hausse aan portfoliotransacties. Tegelijkertijd werden ook in Tsjechië, Polen en Zwitserland nieuwe jaarrecords gevestigd. Hans van den Bergh, de Nederlandse national director Logistics Capital Markets bij JLL: Het is een uitstekend jaar geweest om te beleggen in logistiek en industrieel vastgoed, wat het groeiende vertrouwen in de categorie onderstreept. Dit vertrouwen wordt gevoed door de sterke fundamenten van de gebruikersmarkt en verder toegenomen hoeveelheid beschikbaar kapitaal. Zowel nationale als internationale beleggers blijven veel interesse tonen in portfolio s en afzonderlijke objecten, en we verwachten dan ook dat de huidige transactievolumes op peil blijven. Grote portfoliotransacties blijven belangrijk: vorig jaar oversteeg het totale volume de 10 miljard (een toename van 25% vergeleken met 2013). Bijna 50% van de verhandelde portefeuilles waren in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland gesitueerd. De grootste stijging van portefeuilletransacties werd waargenomen in Centraal-Europa, hier steeg het volume tot 1,4 miljard (vergeleken met slechts 25 miljoen in 2013). De Zuid-Europese landen (Italië, Spanje en Portugal) toonden eveneens een sterke stijging van de transactiewaarde tot 510 miljoen, een verviervoudiging ten opzichte van het voorgaande jaar. In Nederland zagen we het beleggingsvolume eveneens sterk toenemen zo voegt Van den Bergh toe. In vergelijking met 2013 steeg het beleggingsvolume in 2014 met 39% naar een niveau van 1,1 miljard. De vooruitzichten voor 2015 zijn ook positief. Er blijft een grote hoeveelheid kapitaal op zoek naar logistiek vastgoed in Nederland, wat ook in 2015 zal resulteren in enkele nieuwe spelers op de logistieke vastgoedmarkt. Ook België doet het zeer goed. De bedragen die werden geïnvesteerd in logistiek en industrieel vastgoed stegen in 2014 tot 40% vergeleken met Bij twee derden van het volume ging het over logistieke eigendommen. Spelers zoals Montea, WDP en Intervest deden het vooral goed aan de aankoopzijde, terwijl ontwikkelaars zoals MG Real Estate vooral actief waren aan de verkoopszijde. De grootste transactie in ons land was de acquisitie van Intervest van een logistiek eigendom van m² in Opglabbeek. Sven Bertens, associate director en hoofd Research bij JLL: Zoals verwacht heeft de neerwaartse druk op het aanvangsrendement van logistiek vastgoed zich gedurende 2014 en het begin van 2015 doorgezet. Dit komt met name door de grote hoeveelheid kapitaal die in deze sector wordt belegd, de gunstige financieringsmarkt en de groeiende gebruikersvraag. Rendementen zullen ook dit jaar blijven afnemen door de aanhoudende interesse en het tekort aan beleggingsproducten. Abonnementen: Abonnement op het globale informatiepakket: België en Nederland: 137 voor 1 jaar. Andere landen: 172 voor 1 jaar. Een abonnement kan op elk ogenblik starten. Redactionele bijdragen zijn vrij van publiciteit. Overname, geheel of gedeeltelijke na uitdrukkelijk schriftelijke toestemming van de uitgever.

5 FLASH E-commerce en strategische transportinvesteringen moeten Europese prioriteit zijn De Alliance for European Logistics (AEL) pleitte tijdens de 7de European Logistics Summit voor een sterke focus van de EU op het verder ontginnen van het potentieel op het vlak van e-commerce. De regelgeving moet dringend geüpdatet worden zodat innovatie en investeringen in e-commerce gestimuleerd worden. De wereldwijde omzet uit e-commerce zou in 2015 meer dan één triljard dollar vertegenwoordigen en e-commerceverkoop zou in 2018 in China alleen al hoger dan dat bedrag liggen. Volgens de AEL zou een meer uniforme regelgeving in de EU meer dan de helft van alle bedrijven aanzetten om meer te investeren in e-commerce. Vooral kmo s hebben daar veel bij te winnen. Recent onderzoek van emarketer stelt bovendien dat EU-consumenten elk jaar 11,7 miljard euro zouden besparen als ze toegang zouden hebben tot een breed EU-aanbod aan goederen en diensten. De volledige verwezenlijking van de digital single market zou een groei van 340 miljard euro kunnen genereren. Mathieu Grosch, voorzitter van AEL: Bedrijven moeten hun supply chain efficiëntie verhogen en innovatie op het vlak van e-commerce moet aangemoedigd worden via een doorgedreven digitalisering. We moeten voortdurend inspelen op de veranderende noden van een sterk geconnecteerde economie. Overheden moeten de kans grijpen om Europese private ondernemingen te ondersteunen in hun bijdrage aan een globale goederenstroom. Behalve een sterke focus op e-commerce moeten volgens de AEL ook investeringen in transportinfrastructuur hoog op de Europese agenda staan. Binnen het kader van eerlijke concurrentie en een optimaal gebruik van de transportinfrastructuur moeten dergelijke investeringen binnen een Europese context gebeuren in plaats van landspecifieke budgetten toe te kennen. Een globaal gebruik van verschillende transportmodi en slimme infrastructuurinvesteringen moeten voorrang krijgen op het toekennen van budgetten van land tot land. Obstakels in de bestaande transportinfrastructuur moeten weggewerkt worden en cabotage mag geen deel uitmaken van een eerlijke interne markt, besluit Grosch. Trimble Transport & Logistics introduceert nieuwe trucknavigatie voor boordcomputers Trimble Transport & Logistics lanceert haar next generation trucknavigatie. Die oplossing is bestemd voor de boordcomputers die worden ingezet in de transport- en logistieke sector. Met de nieuwe trucknavigatie bevestigt Trimble zijn ambitie om klanten te ondersteunen bij het verhogen van de efficiëntie en veiligheid van hun operaties. De nieuwe features omvatten o.m. een 3D-kaartweergave, een vergaande flexibiliteit om instellingen aan te passen, de mogelijkheid om meerdere truckprofielen aan te maken, alternatieve routevoorstellen, herberekening van routes op basis van realtime verkeersinformatie en een uitgebreide reeks waarschuwingen voor de chauffeur. Crown verbetert energie-efficiëntie van WT 3000 pallettrucks Alle WT 3000 trucks worden vanaf nu met een geoptimaliseerde batterijduur geleverd. Volgens de VDI 2198 testcyclus, een erkende industriestandaard, lopen de nieuwe Crown WT 3000 modellen aanzienlijk langer op één batterijlading bij verwerking van eenzelfde hoeveelheid pallets. Bij trucks met mechanische besturing werd een langere looptijd tot 28% gemeten, terwijl trucks met elektronische besturing een verbetering van circa 9% opleverden. Dat betekent dat de batterij minder vaak hoeft te worden opgeladen, waardoor zowel de beschikbaarheid van de truck als de productiviteit toeneemt. De geoptimaliseerde energie-efficiëntie maakt het bovendien mogelijk om bij bepaalde toepassingen dezelfde werkzaamheden met kleinere, goedkopere batterijen te verrichten. BUSINESS LOGISTICS - JUNI

6 VISIE Nooit meer een off-day Industrie 4.0 en de ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten Computers worden steeds kleiner en worden slimme knooppunten in een globaal netwerk: het Internet of Things (IoT). Die trend zet zich ook door in industriële productieomgevingen. Binnen organisaties zal er een omslag plaatsvinden van sterk gestructureerde en geautomatiseerde bedrijfsprocessen naar netwerken die hun voordeel halen uit de vooruitgang van IT. Dat zal leiden tot slimme productieprocessen in slimme fabrieken, ook wel Industrie 4.0 of de vierde industriële revolutie genoemd. Maar het feit dat alles altijd met het internet verbonden zal zijn, roept ook voor bedrijven ethische vraagstukken op waar we best op voorhand even stil bij staan. Vakmedia schrijven er al langer over maar vandaag staat ook de dagbladmedia bol van berichten over automatisering en robotisering. Op zich domme objecten zoals een tandenborstel worden plots slim door bijvoorbeeld via digitale spelletjes kinderen er toe aan te zetten hun tanden langer en beter te poetsen. Volgens voorspellingen zouden er tegen 2020 meer objecten aan het internet gekoppeld zijn dan mensen. Toch vindt Katleen Gabriels, postdoctoraal onderzoeker aan de VUB toegespitst op de ethische aspecten van het IoT, de term Internet of Things wat ongelukkig gekozen: Eigenlijk omschrijft de term Internet of Everything beter het concept, omdat niet alleen dingen maar ook mensen en dieren met het internet verbonden zijn. Katleen Gabriels noemt enkele verschillen tussen het reguliere internet en het IoT: Het internet zoals wij het tot nu toe kenden, was een sociaal medium. Alle inhoud op het internet vereiste een menselijke interventie. Bij het IoT is dat niet langer het geval. Met het internet verbonden objecten communiceren en wisselen data uit zonder menselijke betrokkenheid. Bovendien is het IoT territorialiserend: de context is relevant aangezien we sensoren aan objecten bevestigen en de locatie een belangrijke rol speelt. Dat terwijl bij het reguliere internet tijd en locatie net ondergeschikt waren. Een laatste verschil is dat we gewoon zijn van in en uit te loggen op het internet, maar we nu naar een samenleving evolueren waar we altijd in het netwerk zitten. Dat alles slim wordt, is niet zo nieuw als we denken, werpt prof. dr. dr. h. c. Detlef Zuehlke op. Net als Katleen Gabriels was de directeur van het Innovative Factory Systems Department van het German Research Center for Artificial Intelligence DFKI en voorzitter van de bestuursraad van Smartfactory, als spreker te gast op Supply Chain Innovations. In 2004 bezocht ik al een slimme woning. Op dat moment is ook de idee ontstaan om alle objecten, en ook mensen, in bedrijven eveneens te linken in een netwerk op basis van internettechnologie. Dat smart factory -concept zijn we later gaan aanduiden als Industrie 4.0. De recente aandacht voor slimme consumentenproducten zal de evolutie naar slimme fabrieken alleen maar versterken en versnellen. Het internet stopt niet aan de hekken van de productievestigingen. Het zal onze fabrieken binnendringen en leiden tot volledig nieuwe oplossingen. Niettegenstaande is het heel belangrijk om ons ervan bewust te zijn dat dit niet enkel over een technologische evolutie gaat. Het IoT is een netwerktechnologie en moet dus gedragen worden door een netwerk van mensen en bedrijven. In 2002 al lanceerde Samsung de eerste internetkoelkast met touchscreen en barcodescanner. Deze koelkast kon producten bestellen voor de gebruikers maar 6

7 VISIE Prof. dr. dr. h. c. Detlef Zuehlke: De internetkoelkast was tot nu toe geen succes, omdat het IoT een netwerktechnologie is en dus gedragen moet worden door een netwerk van mensen en bedrijven. als er niemand aan de andere kant van de keten is die de producten effectief levert, ben je daar niets mee natuurlijk. De internetkoelkast is dan ook geen succes geworden. Er is jarenlang een stilstand geweest op het vlak van IoT omdat we geen aandacht besteedden aan de achterliggende businessmodellen. Van piramides naar netwerken De huidige fabrieken zijn op het vlak van automatisering erg gestructureerd. Prof. Detlef Zuehlke spreekt in dit kader van de automatiseringspiramide. In de toplaag vinden we ERP-systemen (Enterprise Resource Planning), met daaronder Manufacturing Execution Systems (MES) en op een nog meer operationeel niveau de Programmable Logic Controllers (PLC s). Dat was een statisch model ingenieurs houden er nu eenmaal van om erg duidelijke structuren te hebben dat eenmaal geïnstalleerd tientallen jaren meeging. Voor het eerst komen er nu barsten in dat systeem omdat we in een nieuwe, erg dynamische wereld zijn terechtgekomen. Producten worden geconnecteerd, machines krijgen steeds Vertrouwen en privacy zijn in de toekomst Unique Selling Points. meer sensoren en ook de medewerkers zijn mobiel. We evolueren van een gestructureerde piramide naar een ongestructureerd netwerk. Een netwerk dat niet langer statisch is, maar dynamisch. Dat maakt het moeilijk om er goede ontwerpprocessen voor op te zetten en op dat vlak hebben we nog een lange weg te gaan. Door de geschiedenis heen hebben we verschillende golven van complexiteit gezien. Mensen verhogen de complexiteit met nieuwe uitvindingen of technologieën, maar na een tijdje vinden we ook een manier om het geheel te vereenvoudigen zodat we er beter mee om kunnen gaan. Industrie 4.0 lijkt voor velen op dit moment heel complex en haast een onbegonnen werk om in de praktijk te brengen, maar ik geloof dat Industrie 4.0 na verloop van tijd, door meer abstractie te brengen, de complexiteit van onze systemen zal verminderen. Ik heb het in die context vaak over een lean automation wave : Industrie 4.0 zal heel wat automatisering die we eigenlijk niet nodig hebben, wegwerken. Denk bijvoorbeeld maar aan PLC s. Wij hebben nu in ons laboratorium een machine ontwikkeld waarbij er geen PLC meer is. Dat is een echte revolutie maar nog geen gebruiksklare uitvinding, omdat je nog echt diepgaand getraind moet zijn in de com- BUSINESS LOGISTICS - JUNI

8 VISIE een pilootproject bleek dat er door die intense registratie een soort competitie ontstond tussen de kinderen van zorgbehoevende ouders. Want via de gegevens is het ook mogelijk om te zien wie op bezoek komt en hoe lang. Hoe meer mensen en dingen via het internet verbonden zijn, hoe dwingender bepaalde ethische vraagstukken worden. Industrie 4.0 zal heel wat automatisering die we eigenlijk niet nodig hebben, wegwerken. Oorspronkelijk ging Wehkamp voor een BREEAM-certificering Very Good, maar alle inspanningen op het vlak van duurzaamheid hebben de organisatie uiteindelijk de certificering Excellent opgeleverd. puterwetenschappen om zoiets op te zetten, zegt prof. Detlef Zuehlke. Volgens prof. Detlef Zuehlke is een brede adoptie van Industrie 4.0 nog niet meteen voor morgen. Er zijn nieuwe standaarden nodig, zodat objecten uit de ene fabriek ook met objecten uit een andere fabriek kunnen praten. Op het vlak van interoperabiliteit hebben we nog veel werk voor de boeg. Daarnaast remt de huidige wetgeving de nieuwe evoluties af. Denk maar aan alle regelgeving met betrekking tot de voedselketen. Dat vraagt een statisch design van de processen, terwijl we juist moeten streven naar meer dynamiek. En misschien nog het belangrijkste: we moeten over nieuwe businessmodellen durven te praten. Wie gaat er geld aan verdienen? Het zullen misschien niet de bedrijven zijn die de gadgets verkopen die rijk worden, maar degene die er diensten rond ontwikkelen: het Internet of Services. Of partijen als Google en Facebook die er op grote schaal in slagen data met elkaar te verbinden. Plus- en minpunten Het IoT heeft als groot voordeel dat het een tijdsbesparend systeem is. De apparatuur past zich aan en neemt werk over. Door de integratie en analyse van gegevens van op afstand verhogen eveneens de efficiëntie en de productiviteit, en is er een positieve impact op comfort, snelheid en kosten. Katleen Gabriels geeft het voorbeeld van de intelligente snoepautomaat: Stel je voor dat je op het werk een automaat hebt die werkt op basis van gezichtsherkenning. De automaat zal je bijvoorbeeld niets verkopen met nootjes als je daar allergisch voor bent of misschien een verkoop weigeren als je al het maximaal aantal calorieën binnen hebt. Bovendien is zo n automaat in staat om zelf producten te bestellen en meteen een link te maken met het transport ervan, rekening houdend met allerlei factoren. Op die manier kan je zonder menselijke interventie op een veel intelligentere manier producten toevoeren. Andere voordelen van het IoT zijn een verhoogde zichtbaarheid en veiligheid. Maar deze pluspunten hebben ook een keerzijde. Katleen Gabriels: Zo kunnen we om ouderen langer thuis te laten wonen sensoren plaatsen die alles meten, zodat er bij een val onmiddellijk gealarmeerd kan worden. Anderzijds meten die sensoren vandaag alles, zonder filter. Uit Nood aan ethisch kader Volgens Katleen Gabriels worden vertrouwen en privacy in de toekomst Unique Selling Points (USP s). Persoonlijk, intieme data worden ook transparant en dat maakt de vraag naar data ownership alleen maar urgenter, alsook wie de data mag delen. Het is als bedrijf heel erg belangrijk om na te denken over hoe open je bent over de geïnformeerde toestemming. Je moet de klant inzicht geven in het doel en de duur van de tracking en wie er inzicht heeft in de data. In de Verenigde Staten worden de data van de Electronic Data Recorder (EDR) in personenwagens nu al steeds vaker verbonden met de autoverzekering. Als je bereid bent om die data vrij te geven, krijg je een fikse korting. Het open communiceren hierover is erg belangrijk. Enkele jaren geleden kwam Samsung in opspraak omdat hun slimme televisie ook de mogelijkheid gaf om bijvoorbeeld gesprekken af te luisteren. Als je je klant hierover niet hebt geïnformeerd, dan verlies je het vertrouwen en zal je product niet van de grond komen. Automatisering zorgt voor nieuwe structuren. Bedrijven moeten nadenken over hoe ze data controleren en beheren. 8

9 VISIE K. Gabriels: Voor wie zijn de data toegankelijk? Hoe kan je de data beveiligen en tegelijk toch gebruikersvriendelijkheid garanderen? Het is van groot belang om binnen bedrijven te investeren in digitale geletterdheid en ervoor te zorgen dat alle medewerkers weten hoe ze met digitale informatie moeten omgaan. Er moet aangestuurd worden op slim gebruik van slimme technologieën. Dat kan bijvoorbeeld door strategische workshops en assessmentstudies naar de impact van het IoT op specifieke aspecten van de organisatie. Katleen Gabriels besluit met te verwijzen naar het morele en wettelijke vacuüm dat momenteel bestaat en het belang van samenwerking in deze. Neem het voorbeeld van de autonome wagen. In die wagens worden vooraf allerlei morele beslissingsprocessen geprogrammeerd. Wat als de wagen onvermijdelijk crasht? Dan kun je bijvoorbeeld programmeren dat de wagen wegstuurt van de voorligger en zo in de berm terechtkomt, misschien wel tegen een boom. De kans dat je die klap overleeft als bestuurder is een pak kleiner. Zou je als bestuurder dezelfde beslissing hebben genomen? Wat doe je dan als bedrijf met de geïnformeerde toestemming? Als iemand de wagen aankoopt, moet je dan alle programmeeropties erbij geven: in deze situatie zal de wagen dat beslissen? En kunnen we programmeurs überhaupt met die morele verantwoordelijkheid opzadelen? Als het gaat over zware, morele beslissingsprocessen is het belangrijk dat dit in samenspraak gebeurt met een web van professionals in verschillende domeinen, zoals advocaten, ethici, gebruikers, Je ziet dat vandaag al gebeuren, maar nog veel te weinig. We moeten ook nadenken over wie er verantwoordelijk is als er iets misloopt met de technologie. Eigenlijk is dat een oude vraag, want we gaan er vandaag ook van uit dat bijvoorbeeld hartslagmeters in operatiekamers gewoon hun werk doen. In die zin vertrouwen wij vandaag al voortdurend op technologie, zonder dat het een probleem hoeft te zijn. Alleen moeten we er wel bij stilstaan en er een duidelijk kader voor creëren. We moeten gebruikmaken van de voordelen van het IoT zonder de ethische problemen en valkuilen uit het oog te verliezen en er integendeel op anticiperen. MT BUSINESS LOGISTICS - JUNI

10 E-COMMERCELOGISTIEK Sterke automatisering voo Wehkamp stoomt zich klaar voor de toekomst E-commerce is booming business. Dat veel partijen in de markt daar een graantje van mee proberen te pikken, is logisch. Maar sommige bedrijven zien het wel heel erg groot. Wehkamp bijvoorbeeld. Met zijn strategie richt het van oudsher bekende postorderbedrijf sinds 2008 al zijn pijlen op e-commerce. De groeiperspectieven weerspiegelen zich in een enorm geautomatiseerd magazijn in Zwolle, dat in de zomer live moet gaan. Tijdens Supply Chain Innovations lichtte Andries van Daalen, programmadirecteur bij RFS Holland Holding, de strategie van Wehkamp en het bijbehorende magazijn toe. Wehkamp maakt deel uit van de RFS Holland groep. Andere leden van de groep zijn Fonq.nl, Create Fit en Lacent. Daarnaast heeft de groep ook een real estate tak. De groep vormt een van de grootste webwinkels van Nederland met een omzet van bijna 700 miljoen euro. Naast Wehkamp heeft de organisatie eind vorig jaar Wehkamp. be opgericht, waar Belgische klanten online kunnen kopen. Groeiende markt Andries van Daalen start met een paar algemene marktcijfers die boekdelen spreken. Na het VK mag Nederland het grootste aandeel online verkopen op zijn naam schrijven. Per jaar koopt de Nederlander gemiddeld 9 keer iets via het internet, met een gemiddelde besteding van 110 euro. In 2014 waren de online verkopen in Nederland goed voor om en bij de 14 miljoen euro. Vandaag gebeurt al 18% van de retailbestedingen online. Daarnaast stellen we vast dat mensen ook steeds vaker met hun tablet of smartphone bestellen, in plaats van met hun pc. In de kerstperiode van vorig jaar kwam zelfs 44% van de bestellingen via een tablet of smartphone. Daar moeten wij op inspelen. We besteden vandaag dan ook extreem veel aandacht aan een zeer grote gebruikersvriendelijkheid voor het gebruik van onze site op die toestellen. Volgens Andries van Daalen zal e-commerce bovendien een steeds groter aandeel van de totale retailkoek voor zich nemen. Volgens onderzoek zou tegen maar liefst 50% van de retailproducten reizen en tickets bijvoorbeeld dus niet meegerekend online worden gekocht. Een groot verschil met de huidige 18%. In Nederland valt er dus nog heel wat extra omzet te rapen. In België zelfs nog veel meer, want in dat land wordt vandaag nog veel minder online gekocht. Vandaar ook de keuze om een website specifiek voor de Belgische markt op te richten. Vaste waarde in het online landschap Met een bestaan van maar liefst 60 jaar heeft Wehkamp een zeer grote naamsbekendheid in de markt verworven. Zo n 140 miljoen mensen bezoeken jaarlijks de website, waar je ongeveer verschillende producten van merken kunt kopen. Elk jaar verstuurt Wehkamp zo n 7,5 miljoen pakjes, met daarin gemiddeld bijna vier stuks. Van oorsprong zijn we een postorderbedrijf dat Andries van Daalen, programmadirecteur bij RFS Holland Holding : Van oorsprong zijn we een postorderbedrijf dat geleidelijk aan tot een e-commercebedrijf is uitgegroeid. Een tiental jaar geleden hebben we besloten om volledig te stoppen met print en enkel nog online te verkopen. geleidelijk aan tot een e-commercebedrijf is uitgegroeid. Een tiental jaar geleden hebben we besloten om volledig te stoppen met print 10

11 E-COMMERCELOGISTIEK r e-commercemagazijn en enkel nog online te verkopen. Zo n 50% van onze nieuwe klanten is minder dan 35 jaar oud is. Dat betekent dat ons merk, ons assortiment en onze dienstverlening ook aanslaat bij het jonge publiek, legt Andries van Daalen uit. Waarin we ons van andere websites onderscheiden? De meeste webwinkels hebben hun site ingedeeld volgens het stramien plaatje, praatje en prijs. Een zeer functionele aanpak dus. Wij trachten emotie en inspiratie toe te voegen aan onze winkel op het internet. Wij tonen bijvoorbeeld welke schoenen je met een bepaalde broek kunt combineren. Ook bij meubelen stellen wij voor wat goed bij elkaar past. Zulke zaken weet de klant te waarderen. Naast een ruim assortiment biedt Wehkamp ook een sterke service aan. Bestellingen die voor 23 uur worden besteld, worden de volgende dag bezorgd, en dat zes dagen per week. Levering gebeurt dus ook op zaterdag en kleinere producten kunnen ook s avonds tussen 18u. en 21u. thuis worden bezorgd. De thuislevering gebeurt in tijdsvakken van twee uur. Een twintigtal minuten voor de levering krijgt de consument bovendien een sms dat zijn pakje op komst is. Naast levering thuis of op het werk kan de consument zijn pakje ook ophalen op de servicepunten over heel Nederland. Daarnaast kan de consument sinds kort zijn pakketje laten bezorgen in een DHL Parcelstation, waar op een veilige manier pakjes uit een automaat kunnen worden gehaald. Ook retours kunnen via de automaat teruggenomen worden. Bij Wehkamp gaat trouwens heel veel aandacht naar retours, die zeker wat kledij betreft niet te onderschatten vallen. Zo n 35% van alle modeartikelen komt retour. Retourneren is bij Wehkamp gratis en het bedrijf verwerkt terugbetalingen binnen de drie dagen. Oorspronkelijk ging Wehkamp voor een BREEAM-certificering Very Good, maar alle inspanningen op het vlak van duurzaamheid hebben de organisatie uiteindelijk de certificering Excellent opgeleverd. Op naar nieuw dc Die service zal nog worden aangescherpt eens het nieuwe dc deze zomer is geopend. Dat dc zal een wezenlijk deel uitmaken van de organisatie, die eruit ziet als volgt. Momenteel zijn de 650 medewerkers van Wehkamp verdeeld over drie vestigingen: Zwolle, met hoofdkantoor en fotostudio, het Logistiek Service Centrum Dedemsvaart (30.000m²) voor kleine producten en het Logistiek Service Centrum Maurik (32.000m²), voor grotere en zwaardere producten. Het Logistiek Service Centrum in Dedemsvaart zullen we sluiten wanneer ons nieuwe Logistiek Service Centrum in Zwolle up & running is. Het magazijn in Dedemsvaart kon de groei al een paar jaar niet meer slikken. We zijn dan ook op een achttal andere locaties goederen beginnen te leggen. In het nieuwe dc willen we opnieuw alles behalve de grotere goederen, die in Maurik blijven op één centraal punt brengen en bovendien de nodige ruimte scheppen voor de verdere groei die we verwachten, legt van Daalen uit. Met het nieuwe dc streeft Wehkamp verschillende ambities na. Niet enkel moet het de verwachte groei van Wehkamp faciliteren, dat moet ook op een structureel lager kostenniveau gebeuren. Deze betrouwbare logistieke backbone moet ons ook strategische concurrentievoordelen opleveren. We zijn momenteel marktleider en het nieuwe dc moet ons toelaten om dat ook te blijven, weet van Daalen. Bij de bouw van het magazijn en de selectie van de leveranciers ging Wehkamp dan ook niet over één nacht ijs. We hebben alle opties overwogen. Ook om uit te besteden, maar uiteindelijk hebben we besloten om zelf de touwtjes in handen te houden en fors te investeren in een nieuw magazijn, dat meteen het BUSINESS LOGISTICS -JUNI

12 E-COMMERCELOGISTIEK waarbij op ieder niveau shuttles in horizontale richting rijden. De shuttles zijn uitgerust met een telescopische arm, waarmee de opslagbakken van de opslagpositie op de shuttle kunnen worden getransporteerd. Vervolgens leveren de shuttles de bak af bij een lift, die instaat voor de verticale beweging naar het afzetpunt. Via een conveyor gaat de bak naar een orderpickstation, waar de gewenste goederen worden gepickt. Daarna kan de voorraadbak terug in het systeem. Grote troef van de OSR is de zeer grote snelheid, aangezien op de verschillende niveaus de shuttles onafhankelijk van elkaar opereren. Wehkamp besloot om in het nieuwe magazijn de Order Storage Retrieval Shuttle van Knapp te implementeren. De OSR Shuttle is een compact dubbeldiep opslagsysteem waarbij op ieder niveau shuttles in horizontale richting rijden. grootste geautomatiseerde distributiecentrum voor online retail ter wereld zal worden, zo luidt het. Weloverwogen selectie In totaal ging zo n 100 miljoen euro naar het project, waarvan 30 miljoen euro naar de grond en het gebouw en 70 miljoen naar de automatisering. A. van Daalen: Zowel voor wat betreft de grond en het gebouw als voor de automatisering hebben we telkens met een tiental aanbieders gesproken. De verkennende gesprekken hebben we door een gespecialiseerd bureau laten doen, dat de basisspecificaties meegaf. Enkele hebben toen meteen al afgehaakt, waarna we telkens met een vijftal partijen dieper in gesprek zijn gegaan. Met de laatste drie zijn we het traject van het gedetailleerde design ingegaan, waarbij we alle kengetallen hebben meegegeven. De partij die werd geselecteerd voor de grond en het gebouw was de Belgische vastgoedbevak WDP. We hebben een terrein van m² in Zwolle aangekocht, op zo n 20 kilometer van Dedemsvaart, waar bovendien uitbreiding op een lap grond van 3 hectare mogelijk is. Het gebouw zelf beslaat zo n m² en is goed voor een m² werkruimte met de mezzanine erbij. We hebben het gebouw gerealiseerd in zeer nauwe samenwerking met WDP. Belangrijk voor ons was ook dat we zeker wisten dat WDP langere tijd eigenaar van het gebouw zou blijven. We hebben een huurcontract afgesloten voor 15 jaar, waarbij we na 10 jaar kunnen bekijken of het opportuun is om het gebouw over te nemen, aldus van Daalen. We hebben ook heel veel aandacht besteed aan het aspect duurzaamheid. Zo hebben we op ons dak het grootste park met zonnecellen dat er in Nederland ligt. We hebben verder bewust ook gekozen voor een betonnen gebouw, waarin je de temperatuur veel gemakkelijker kunt reguleren dan in een stalen constructie. Oorspronkelijk gingen we voor een BREEAM-certificering Very Good, maar al onze inspanningen op het vlak van duurzaamheid hebben ons uiteindelijk de certificering Excellent opgeleverd. Binnen half uur de deur uit Wat betreft de automatisering, viel de keuze op het Oostenrijkse bedrijf Knapp. Beslist werd om de Order Storage Retrieval Shuttle van de leverancier te implementeren. De OSR Shuttle is een compact dubbeldiep opslagsysteem Belangrijk was dat we een systeem in huis haalden dat was gebaseerd op bewezen technologie. We zijn dan ook diverse magazijnen in Europa gaan bekijken die al een OSR in huis hadden. Immers, we zijn ervan overtuigd dat je van die bedrijven de meest eerlijke verhalen over de ervaringen met het systeem krijgt, aldus van Daalen. Het systeem dat Wehkamp heeft geïmplementeerd, bezit maar liefst opslagplaatsen voor bakken en 468 shuttles, die rijden in gangen van 150m diep. Daarnaast zijn er 24 orderpickstations 12 beneden en 12 op de mezzanine - voorzien, die een volume van items per dag aankunnen. Eén medewerker kan per uur zo n 500 stuks picken. Dat doet hij rechtstreeks in de verzenddoos. Omdat van alle producten de grootte is gekend, zal de achterliggende software steeds de doos kiezen die het best aansluit op het order. Handig aan de OSR is dat je het systeem zeer modulair kunt uitbreiden. Mochten we dat willen, kunnen we nog een gang toevoegen, wat de capaciteit terug fors de hoogte zal doen ingaan, weet van Daalen. Naast het automatische systeem komt er nog een manuele zone met 2,5 kilometer aan stellingen voor hanggoed en palletlocaties. Binnen het nieuwe magazijn zal het mogelijk zijn om twee keer zo snel te picken als in het distributiecentrum in Dedemsvaart, en dat met veel minder medewerkers. De OSR stelt Wehkamp 12

13 E-COMMERCELOGISTIEK in staat om klantenorders binnen het half uur te verwerken. Daarnaast wil Wehkamp bijvoorbeeld door leveranciers via ASN (Advanced Shipping Notice) te laten werken inkomende goederen binnen de twee uur in het systeem opgeslagen hebben. Dat geldt ook voor retours. Je mag niet vergeten dat we elke dag zo n zaken retour krijgen, die we uiteraard zo snel mogelijk willen verwerken, voegt van Daalen toe. Ook over de keuze van de aansturende software achter het systeem, werd grondig nagedacht. Opnieuw zijn we het traject met aanvankelijk een tiental leveranciers in gegaan. We hadden kunnen kiezen voor een best of breed WMS, dat heel breed is qua functionaliteit maar het soms moeilijk had om goed met de verregaande automatisering binnen ons magazijn om te gaan. Uiteindelijk hebben we dat niet gedaan en gekozen voor het WMS KiSoft van Knapp zelf, waarvan we zeker waren dat die perfect met onze hardware zou kunnen praten, licht van Daalen toe. Alles uit één hand Als integrator werd Knapp trouwens verantwoordelijk voor alle systemen binnen het magazijn, dus ook van bijvoorbeeld de sorteermachines en verpakkingslijnen, die niet van Knapp zelf zijn. Mochten we deals met alle partijen afzonderlijk hebben afgesloten, zou ons dat wellicht goedkoper zijn uitgekomen. Maar wij wilden één partij die verantwoordelijk was voor alles, zodat partijen niet naar elkaar hoeven te wijzen als we een pakket niet binnen het half uur de deur uit krijgen, zegt van Daalen. Vanaf de start van het nieuwe magazijn zullen er ook 12 mensen van Knapp in verschillende shifts instaan voor het onderhoud van al onze systemen. Aan het einde van het magazijn staat een enorme outboundsorter waar de orders worden uitgesluisd volgens de 140 postcodegebieden, inclusief België. Daar neemt DHL alle pakketjes van Wehkamp over om ze via zijn depots aan de klant te beleveren. Doordat het hele proces van bestellen tot het pakje de deur uitgaat nog maar een half uur in beslag zal nemen, kunnen we in de toekomst ook overstappen op same day delivery. Dat is meteen ook een van de belangrijkste optimaliseringen die we uit het nieuwe systeem willen halen. We zijn in elk geval zeker dat ons nieuwe magazijn ons zal toelaten om onze service op een nog hoger niveau te tillen, besluit Andries van Dalen. TC knapp.com making complexity simple solution provider KNAPP is internationaal actief op het gebied van geautomatiseerde totaaloplossingen binnen de magazijnlogistiek. Focus ligt daarbij op doelmatige, compacte en hoog dynamische systemen voor opslag en orderafhandeling. De deskundigheid van KNAPP ligt in innovatie & productontwikkeling, het projectmatig denken & doen, en een allesomvattende dienstverlening na inbedrijfstelling. Hierbij concentreert KNAPP zich op zijn kernmarkten. BUSINESS LOGISTICS -JUNI 2015 pharma cosmetics fashion retail food tools & spares office tabacco 13 KNAPP Benelux BVBA Amelia Earhartlaan Sint-Denijs-Westrem België sales.benelux@knapp.com

14 HANDLING Groeien in kleine magazijntrucks Still stelt vernieuwde serie stapelaars voor Naar goede gewoonte presenteerde Still onlangs zijn nieuwste telgen met veel spektakel op zijn site in Hamburg. Dit keer waren het de nieuwe stapelaars EXV en EXV-SF die in de schijnwerpers stonden. De nieuwe versies zijn tekenend voor de innovatieve wind die Still gaandeweg doorheen zijn volledige gamma laat waaien, zo bleek tijdens de internationale persconferentie waar de nieuwe stapelaars uitgebreid werden voorgesteld. De zes bouwstenen waarrond Still zijn nieuwe toestellen vandaag opbouwt zijn kracht, precisie, ergonomie, compactheid, veiligheid en milieuvriendelijkheid. Dat was ook meteen duidelijk bij de introductie van de nieuwe stapelaars EXV en EXV-SF met hefcapaciteiten van 1,4 tot en met 2 ton. De talrijke verbeteringen op die verschillende fronten moeten van de nieuwe stapelaars meer dan waardige opvolgers maken tegenover de vorige reeks. Still verwacht dan ook veel van de nieuwe toestellen, die de bestaande modellen zullen vervangen. De markt in Europa telt ruim toestellen binnen die klasse en dat aantal stijgt nog. Het plan is om 10 à 20% groeien in die markt. Een verkoopsstijging van naar stapelaars de komende jaren lijkt ons een realistische inschatting, vertelt Thomas Fischer, algemeen directeur bij Still. In België bedroeg de totale markt voor stapelaars in 2014 bijna eenheden, binnen een totale hef- en magazijntruckmarkt van eenheden, vervolledigt Jean-Paul Dubois, directeur van Still Benelux. Wij verwachten dat dit jaar de cijfers in de markt vrij stabiel zullen blijven. Maar de nieuwkomers in het gamma zullen het ook bij ons ongetwijfeld goed doen. In de nieuwe reeks onderscheiden we twee varianten: de EXV voor meeloopinzet en de EXV-SF met een opklapbaar platform om mee te rijden. Sterk in veelzijdigheid De nieuwe stapelaars voelen zich thuis in verschillende omgevingen, zoals bij het laden en lossen van vrachtwagens, intern transport of de in- of uitslag van goederen in stellingen. In de nieuwe reeks onderscheiden we twee varianten: de EXV voor meeloopinzet en de EXV-SF met een opklapbaar platform om mee te rijden. De EXV is er in de hefcapaciteiten 1.0, 1.2, 1.4, 1.6 en 2.0 ton. De EXV-SF is beschikbaar in capaciteiten van 1.4, 1.6 en 2.0 ton. Kenmerkend voor de nieuwkomers zijn een strak design, een hoog restdraagvermogen en een zeer grote wendbaarheid. Het ruime aanbod masten gaat tot 4.466mm hoog. Doordat de mastbreedte 14

15 HANDLING net iets breder is dan die van de vorige serie, is het zicht op de vorkpunten, de last en de omgeving optimaal. De makers kozen bij deze versie voor een krachtige draaistroommotor (2,3kW) en een 3,2kW hefmotor. Hoge ergonomie Door de hoge snelheden die sommige stapelaars bereiken, zijn ze ook zeer geschikt voor middellange en lange afstanden. Met een maximumsnelheid van 8km/u. belast en 10km/u. onbelast zijn de EXV-SF modellen zelfs de snelste stapelaars in de markt. Een van de verbeteringen ligt ook in het luchtgeveerde meerijplatform, dat trillingen en schokken optimaal dempt en operators zo een zeer ergonomische werkplek biedt. Voor een nog betere ondersteuning van de rug tijdens het rijden, is het platform individueel instelbaar naargelang het postuur van de operator. De zijdelingse beschermbeugels zijn eveneens individueel instelbaar. Nieuw voor deze reeks is ook de standaard Curve Speed Control functie, die automatisch de snelheid bij het nemen van bochten reduceert. Die aspecten maken de nieuwe stapelaars onmiskenbaar nog een stuk ergonomischer en veiliger dan hun voorgangers, weet Jean-Paul Dubois. De standaard knikdissel op stapelaars met meerijplatform garandeert ook bij hoge snelheden dat de stapelaar goed beheersbaar blijft. De stapelaars zijn ook verkrijgbaar met een Still-combidissel. Bij het uitklappen van de dissel bij meeloopinzet van deze trucks verhoogt de afstand tussen operator en truck en is het mogelijk om een snelheid van 6km/u. te halen. Ook de meeloopstapelaar haalt 6km/u. Afhankelijk van de disselhoek past de Still Optispeed-dissel automatisch de snelheid aan, wat opnieuw voor een grote veiligheid zorgt. De optionele slakkengangdissel maakt het mogelijk om zelfs in zeer krappe ruimtes of in vrachtwagens de truck met verticale dissel toch nog goed te verplaatsen. Verder verhoogde Still de hef- en daalsnelheden. Met last is een snelheid van ca. 0,16m/s mogelijk en onbelast is zelfs 0,30m/s mogelijk. Ook de prestaties op het vlak van restdraagvermogen Nieuw voor deze reeks is ook de standaard Curve Speed Control functie, die automatisch en soepel de snelheid bij het nemen van bochten reduceert. zijn verbeterd. Zo kan een truck met drievoudige mast op een hefhoogte van 5.402mm nog steeds 730kg heffen. Initiaalheffing voor efficiënt horizontaal transport De EXV 14i-16i en de EXV-SF 14i-16i-modellen beschikken ook over een initiaalheffing. Dat maakt het mogelijk om lasten tot 2 ton te transporteren zonder de mastfunctie te gebruiken. Dat maakt deze stapelaar zeer geschikt voor horizontaal transport. Bovendien biedt de initiaalheffing meer bodemvrijheid op oneffen vloeren. Verder biedt Still optioneel een zijdelings batterijwisselsysteem aan. Ook dat systeem werd vernieuwd. Doordat bij het ontgrendelen de batterij al een stuk wordt uitgeschoven kan het nog gemakkelijker en ergonomischer in het wisselframe worden getrokken. Nu ook met Blue-Q Via een helder kleurendisplay beschikt de bestuurder over alle relevante informatie, zoals batterijstatus en rijprogramma. Naast de rijprogramma s boost, voor maximale omslagprestaties, en eco voor een energiezuinige inzet, biedt Still nu ook op deze stapelaars het energie-optimaliseringssysteem Blue-Q. Met die modus zijn energiebesparingen tot 7% mogelijk, terwijl de prestaties evenwaardig blijven. Daarnaast laat Still weten dat maar liefst 95% van de gebruikte materialen van de stapelaars recycleerbaar zijn, wat terug een steentje bijdraagt tot de zero emission -belofte die Still nastreeft. Voor wie een optimale opvolging van zijn voertuigen wenst, stelde Still in Hamburg ook zijn FleetManager 4.x voor. Hiermee is het onder andere mogelijk om chauffeurs al dan niet toegang tot het voertuig te verlenen, diverse data en schokken te capteren en verschillende voertuigparameters in te stellen. De FleetManager 4.x is zeker ook interessant op stapelaars, bijvoorbeeld omdat dit toestellen zijn die al gemakkelijk eens door onbevoegde medewerkers gebruikt kunnen worden. Ook kun je met de FleetManager 4.x snel achterhalen wie de brokkenmakers zijn. Naar kostenbeheersing toe is dit dus zeker een waardevolle tool, voegt Jean-Paul Dubois eraan toe. Wie een stapelaar van de nieuwe reeks wil aanschaffen, zal daar zo n 5% meer voor neertellen dan voor een exemplaar van de vorige reeks. Maar omwille van de talrijke verbeteringen die we binnen deze serie hebben aangebracht, zullen die meerkosten zich zeer snel terugverdienen. In de verhuurmarkt zal het prijsverschil zelfs niet of nauwelijks voelbaar zijn, besluit Thomas Fisher. TC BUSINESS LOGISTICS - JUNI

16 WAREHOUSING Snellere magazijnoperaties Het VIL stelt project rond dynamische planning Meer dan 50% van de verplaatsingen op een logistieke site gebeurt zonder goederen. Zonde als je weet een magazijn valt of staat met de efficiëntie van zijn operaties. Om bedrijven te helpen om de beschikbare middelen optimaal in te zetten op basis van de bestaande systemen en lay-out, werkte het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) een generieke methodologie uit. Tekst en uitleg bij het Dyplor-project, wat staat voor Dynamische planning van logistieke resources, kregen we van Tim Mais, project officer bij het VIL. In de distributieketen vertegenwoordigen magazijnoperaties zo n 40% van de totale logistieke kosten. Het spreekt voor zich dat serieuze marges gehaald kunnen worden door meer doordacht te werken. Bij de Belgische arbeider vierde in het rijtje van meest productieve arbeidskrachten ter wereld liggen er weinig mogelijkheden tot verbetering. Wel hebben bedrijven er baat bij om ze, omwille van de hoge loonkosten, zo goed mogelijk in te zetten. Hamvraag hierbij is of de beschikbare functionaliteit van warehouse management systemen wel ten volle wordt benut om optimaal gebruik te maken van mensen en middelen. Het feit dat er nog steeds zoveel verplaatsingen zonder goederen gebeuren, doet vermoeden van niet. Ook uit een korte marktbevraging van een 20-tal bedrijven bleek dat er een grote behoefte bestaat aan het optimaliseren van taken van logistieke resources, een beter beheer van de capaciteit van die resources, meer directe opvolging en aansturing van taken en het realtime kunnen inspelen op veranderingen en procesverstoringen. Het taakgestuurde magazijn van morgen is er volgens het VIL dan ook een dat in staat is om een goede inschatting te maken van de nodige capaciteit van logistieke middelen, personeel en rollend materieel, op korte termijn en op lange termijn. Een magazijn dat de tijd kent die vereist is om een taak te laten uitvoeren door een gekwalificeerde operator, dat werkt aan een normaal tempo voor de uitvoering van een gedefinieerde taak. Wanneer de voortgang van de taken niet volgens planning verloopt, zal zo n magazijn rapporteren en bijsturen. Zo n magazijn hoeft zeker niet volautomatisch te zijn maar wel door technologie gestuurd flexibel en adaptief. De opzet van het Dyplor-project was vooral om vanuit de bestaande magazijnsituatie te vertrekken. In eerste instantie was het de bedoeling te zoeken naar verbeteringen en de aanwezige capaciteit en de nodige taken in te schatten, met ondersteuning van het WMS. Ruimte voor verbetering Bij het initiatief van het VIL, dat ongeveer anderhalf jaar geleden werd ingezet, kreeg het VIL steun van diverse bedrijven: Borealis, Coeck, DCM, Deceuninck, Frigologix, Gheys, Haven Genk, Frans Hendrickx, Infrabel, Java, Ontex, Still en Fiege. Bij die bedrijven gebeurde een audit die de bestaande situatie met betrekking tot planning en taakbeheer in kaart bracht, aangevuld met een behoefteanalyse op basis van de operaties. Uit de audit in kwestie bleek effectief dat de behoeften slechts beperkt ingevuld waren en dat er zeker mogelijkheden tot verbetering waren, vooral wat het halen van een hoger rendement in de operaties aangaat. Dat is net wat we bij veel bedrijven horen. Ze weten wel dat er verbeteringen mogelijk zijn maar nemen niet de tijd om die goed aan te pakken, aldus Tim Mais. Veelal berust de operationele kennis bij personen en is de kennis niet in de processen opgetekend, wat de communicatie, laat staan analyse, bemoeilijkt. Capaciteitsplanning, taaksturing en -beheer mogen evenwel geen negatieve connotatie kennen. Puur op basis van een betere organisatie en coördinatie van intelligente systemen kunnen al meer activiteiten uitgevoerd worden met minder inspanning, minder fouten en beter afgestemd op de 16

17 WAREHOUSING met minder verplaatsingen van logistieke resources voor FIGUUR 1 Conclusie gap analyse Functionele beschikbaarheid Marktbehoefte 1. Tracking & tracing 1. Task management 2. IT-integratie 2. Fleet management 3. IT-middelen 3. Resource planning 4. TMS 4. Dock & Yard 5. Task management 5. WMS-functionaliteit 6. WMS-functionaliteit 6. IT-middelen 7. Crossdocking 7. IT-integratie 8. Resource planning 8. Tracking & tracing 9. Dock & Yard 9. Crossdocking 10. Fleet management 10.TMS capaciteiten van de operator en de ingezette middelen. Een duidelijke interne communicatie is hier dan ook van essentieel belang. De informatie zit doorgaans al in de systemen, het komt er dus vooral op aan om die optimaal te gaan gebruiken. Om de juiste context te scheppen, werd binnen het project ook een theoretisch kader geschetst van wat een logistieke site zoal nodig heeft om de verbeteringstrajecten toe te passen. Zo wordt de maturiteit van een site mede bepaald door vastgelegde up-to-date processen, correcte registratiepunten van activiteiten en de logica vanuit het WMS. Gap analyse Verder namen negen niet nader genoemde leveranciers van warehouse management systemen en ERP-systemen deel aan een diepte-interview op basis van diezelfde audit van de bedrijven. Als het een geruststelling kan zijn, de analyse van de systemen toonde aan dat de meeste benodigde functionaliteit om te komen tot een betere planning en reductie van verplaatsingsafstanden beschikbaar is en ook goed toepasbaar is in magazijnen, weet Tim Mais. Figuur 1 geeft de gap weer tussen de functionele beschikbaarheid in de pakketten en de marktbehoefte. De aspecten die het best ondersteund worden in de onderzochte pakketten zijn de basisaspecten voor de ondersteuning van goederenstromen zoals tracking & tracing, IT-middelen en IT-integratie. Wel valt op dat task management en fleet management (van de interne vloot), twee aspecten waar een grote behoefte bleek bij de deelnemende bedrijven, minder sterk aan bod komen in de functionele beschikbaarheid. Kanttekening is wel dat nog geen enkele leverancier een volledige integratie had uitgevoerd met een fleet management systeem (FMS), vandaar de lage score. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, het geeft enkel aan dat FMS nog een relatief nieuw gegeven in de markt is, nuanceert Tim Mais. BUSINESS LOGISTICS - JUNI

18 WAREHOUSING FIGUUR 2 Vier kwadranten van de Al-matrix Intensity Distance Methodologie Op basis van de bevindingen werd binnen het Dyplor-project een generieke methodologie ontwikkeld die breed toepasbaar is en bedrijven alvast op de goede weg kan helpen. Die ondersteunende tool is vooral gericht op het inschatten van het potentieel van samengestelde taken. Samengestelde taken zorgen ervoor dat (nutteloze) verplaatsingen in grote mate gereduceerd kunnen worden. Wat in een wereld waar 50% van de verplaatsingen leeg is, geen overbodige luxe is. De methode is opgedeeld in twee delen. Analyse op basis van goederenstromen Allereerst moeten de goederenstromen op een gestructureerde manier in kaart worden gebracht. Op die manier krijgt men inzicht in welke volumes over welke afstand in het magazijn moeten worden vervoerd. Dat eerste deel van de methode kan elk bedrijf voor zichzelf toepassen. Het is gebaseerd op actuele gegevens uit de operaties voorwaarde is natuurlijk wel dat de operationele stroomschema s up-to-date zijn en dus eenduidig Zone 1 lange afstand, hoge intensiteit 2. Zone 2 korte afstand, lage intensiteit 3. Zone 3 korte afstand, hoge intensiteit 4. Zone 4 lange afstand, lage intensiteit Bron: Logflow, Inschatting en toepassing van verbetertrajecten Vanuit die analyse van goederenstromen kunnen verbetertrajecten worden opgesteld. Daarbij kan worden nagegaan hoe verplaatsingen te reduceren vallen of waar samengestelde taken de lege verplaatsingen kunnen opvangen. De verbetertrajecten in kwestie werden toegepast in de uitwerking van de bedrijfscases, maar werden niet in de methodologie an sich opgenomen. De bedrijven waar de methodologieën werden getoetst waren Borealis en Frigologix, in nauwe samenwerking met consultancybureau Logflow. Doelstelling van de voorgestelde methodologie is om uiteindelijk tot een afstand-intensiteitsmatrix (AI-matrix) te komen. Die matrix is opgedeeld in vier kwadranten op basis van verplaatsingsafstand en de intensiteit van de goederenstroom (zie figuur 2). Zone 1 is de minst gunstige zone, aangezien dat een zone is met een grote intensiteit van stromen die verplaatst worden over langere afstanden. Doelstelling is om zoveel mogelijk van die stromen in zone 3 te krijgen, waarbij grote volumes aan goederen verplaatst worden over korte afstanden. Via een opslaganalyse (bv. ABC) moeten we eerst uitmaken in welke mate verbeteringen mogelijk zijn op basis van herpositionering van de goederen in de opslag. Een mogelijke benadering is om eerst stromen van zone 1 naar zone 4 te krijgen en vervolgens via zone 2 naar zone 3. Verplaatsingsafstanden reduceren (stap van zone 1 naar 4 en zone 4 naar 2) zal in de meeste gevallen enkel haalbaar zijn door de lay-out te wijzigen, bijvoorbeeld door de bestemming van locaties te wijzigen of locaties om te vormen tot bijvoorbeeld een ontkoppelpunt of bufferzone. Zone 2 (stap van zone 2 naar 3) bestaat uit een grote hoeveelheid goederenstromen met lage intensiteit. Om die over te zetten naar zone 1, zal een consolidatie van die stromen nodig zijn. Zo krijgen we minder stromen met een hogere intensiteit en zodoende geconsolideerde stromen met korte verplaatsingsafstand. De Al-matrix zorgt voor een reductie in verplaatsing en verbetering van de benutting van resources. Tegelijk laat de matrix toe een betere inschatting te maken van mogelijke verdere automatisering die in het magazijn kan worden toegepast. Het grote voordeel van een goederenstroomanalyse in combinatie met een AI-matrix is dat verbetertrajecten als het ware zichtbaar gemaakt worden op het grondplan. Op die manier zal een meer gefundeerde inschatting gemaakt kunnen worden of bijvoorbeeld automatisering van een bepaalde goederenstroom of activiteit al dan niet zinvol is. De ervaring leert immers dat bedrijven meestal wel in staat zijn om aan te geven waar de knelpunten zich in de organisatie bevinden, maar het moeilijker hebben om die te kwantificeren en die aan te geven op een grondplan. In die gevallen kan de methodologie een handig hulpmiddel zijn. Zo kan toepassing van de methodologie gemakkelijk leiden tot een winst van 10% tot 20%. In onze twee cases van Borealis en Frigologix werden zelfs oplossingen uitgewerkt waaruit blijkt dat er verbeteringen tot ruim 30% mogelijk zijn. De kans is dus reëel dat er, eenvoudig door de interne processen kritisch te bekijken, ook binnen uw magazijn winst te halen valt, besluit Tim Mais. TC 18

19 PROLOG-IC BIEDT HULP AAN KMO S BIJ HET IMPLEMENTEREN VAN LOGISTIEKE SOFTWARE De expertisecel Log-IC (Logistics Intelligence Center) van de hogeschool PXL en de faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen van de Universiteit Hasselt werken momenteel samen aan de ontwikkeling van een gebruiksvriendelijke implementatiemethode voor logistieke software. Deze methode moet KMO s helpen om tot een succesvolle implementatie te komen van een ERP, WMS of TMS systeem. De selectie van een logistiek softwarepakket (ERP, WMS of TMS) met de juiste functionele, budgettaire en culturele fit is een voorwaarde, maar geen garantie voor een succesvolle implementatie. Nieuwe bedrijfssoftware implementeren vraagt veel van een KMO. Hoewel het verloop van een implementatie verschilt per organisatie, gelden er wel enkele algemene, ongeschreven wetten die noodzakelijk zijn voor een succesvolle implementatie. Een goede voorbereiding is cruciaal voor het welslagen van het project. Naast het in goede banen leiden van het project zelf via professioneel projectmanagement, zijn de inzet en het enthousiasme van de medewerkers een absolute vereiste. Zij moeten de geplande verandering mee ondersteunen. Het is daarom belangrijk dat iedereen die impact zal ondervinden van de implementatie een zicht heeft op de inhoud, de gemaakte afspraken en de dagelijkse voortgang van het project. Dit voorkomt dat mensen langs elkaar heen werken en het beperkt de risico s die een implementatie met zich meebrengt. Uit onderzoek blijkt dat het implementeren van nieuwe software voor slechts 20% uit IT bestaat. Voor de rest is het een veranderingsproces waarbij veel om de betrokken mensen draait. Vanuit dit oogpunt mislukt 60% tot 80% van de implementatietrajecten. Om KMO s goed voor te bereiden op een implementatie, werkt de expertisecel Log-IC (Logistics Intelligence Center) van de hogeschool PXL samen met de Universiteit Hasselt aan het onderzoeksproject ProLog-IC: Professioneel omgaan met logistieke ICT. De hoofddoelstelling van dit project is een implementatiemethodologie te ontwikkelen die KMO s ondersteunt bij de implementatie van hun logistiek softwarepakket, en bij de voorbereiding hiervan. Het aanreiken van gemakkelijk te gebruiken tools helpt bij het toepassen van de implementatiemethode. Via dit onderzoek zullen er een implementatiehandboek met handige tools en een website ontwikkeld worden. Deze hulpmiddelen bieden KMO s, al vóór de aanvang van een implementatieproject, een goede voorbereiding op de diverse aandachtspunten van een software-implementatie en de supportwerkzaamheden na de implementatie. Met deze onderzoeksresultaten zullen KMO s in de toekomst de implementatie structureel anders gaan aanpakken. Dit zal resulteren in een meer doordachte implementatie waardoor de kans op succes enorm verhoogt, en het verloop sneller en goedkoper wordt. Voor het onderzoek is er cofinanciering door bedrijven en organisaties die nauw betrokken zijn bij het onderwerp. Acht softwareproviders leverden concrete onderzoeksgegevens aan. Andere geïnteresseerde partijen, zoals consultants, logistieke dienstverleners, experts of softwareproviders, gaven reeds hun feedback op de onderzoeksresultaten en hebben een adviserende rol bij de ontwikkeling van de methodologie. Allen helpen ze het onderzoek te sturen door concrete vragen te stellen en ervaringen te delen. Voor meer info kan u terecht op onze website: Professioneel omgaan met logistieke ICT

20 WAREHOUSING Magazijn met oog op fl Veritas legt basis voor de toekomst met nieuw magazijn Aan de oprichting van het nieuwe Veritas-magazijn in Tisselt ging een woelige periode vooraf. En ook tijdens de inrichting moest de organisatie enkele struikelblokken overwinnen. Maar vandaag staat het magazijn van de naai- en modeketen klaar om de groei van de organisatie op te vangen, met nog meer winkels en nog meer aandacht voor e-commerce. Een gesprek over de logistieke organisatie met Sann Koninckx, directeur Supply Chain & Logistics. Veritas werd in 1892 opgericht als een naaiwinkeltje in Antwerpen. Vandaag bestaat het assortiment naast naaigerief en hobbyartikelen uit een ruime collectie modeaccessoires (panty s, juwelen, lingerie, handtassen, ). Tot voor kort was de naai- en modeketen een van de oudste familiebedrijven in ons land. Recent verkochten de oprichters het grootste deel van hun participatie aan investeringsmaatschapij Indufin (60%) en aan het management (10%). Op die manier willen ze het bedrijf toelaten om verdere expansie naar het buitenland mogelijk te maken. Momenteel telt het bedrijf 123 winkels. In 2012 waren er dat nog 100. In 2020 moeten er dat zeker 200 worden. Omdat de markt in België stilaan verzadigd raakt, zal die fysieke expansie vooral internationaal zijn. In Luxemburg had Veritas al zes winkels en nog dit jaar wil Veritas enkele winkels in Duitsland oprichten. Verwacht wordt dat Frankrijk en Nederland daarna zullen volgen. Veritas mikt op een ritme van tien winkels per jaar, waarvoor jaarlijks 3 à 4 miljoen euro zal worden geïnvesteerd. Sann Koninckx, directeur Supply Chain & Logistics: We hebben meteen de strategische keuze gemaakt om onze logistieke activiteiten in eigen beheer te houden om zo 100% controle te hebben over onze logistieke kwaliteit, flexibiliteit en kosten. Daarnaast zullen ook de e-commerceactiviteiten, die eind 2013 werden gelanceerd, worden opgedreven. Naast Belgische klanten kunnen ook Luxemburgse, Nederlandse en Franse klanten al producten op de website van Veritas bestellen. Klanten kunnen kiezen om die producten thuis te laten leveren of om ze in een van de filialen op te halen. Tegen eind dit jaar zullen bovendien tien Veritas-winkels een digitale kiosk hebben, waar klanten online kunnen shoppen. Een Duitse webshop staat gepland voor