Toelichting bij HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, codes laboratoriumbepalingen en codes diagnostische bepalingen

Transcriptie

1 Toelichting bij HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, codes laboratoriumbepalingen en codes diagnostische bepalingen Nederlands Huisartsen Genootschap, april In deze versie 14 zijn 48 nieuwe diagnostische bepalingen opgenomen, veelal georiënteerd op de ouderenzorg. Daarnaast 18 nieuwe labbepalingen van diverse aard, n.a.v. vragen uit de afgelopen periode. In deze versie is ook de nieuwe variant voor de HbA1c bepaling opgenomen, nu deze vanaf 6 april 2010 in een nieuwe eenheid wordt gerapporteerd. Achteraan dit document, in de bijlage, vindt u een nadere toelichting op de introductie en adviezen voor de implementatie van deze nieuwe HbA1c bepaling. Tenslotte is ook weer een aantal wijzigingen toegepast, veelal van tekstuele of toelichtende aard, maar in vier gevallen is ook de memocode gewijzigd. Inhoudsopgave 1. Nieuwe laboratorium bepalingen HbA1c Bloedgasfracties Calprotectine in faeces Immature granulocyten Geneesmiddelspiegels Nieuwe diagnostische bepalingen Gewijzigde bepalingen Omschrijving aangepast Van protocol specifiek naar algemeen diagnostisch omgezet Toelichting toegevoegd Maximale referentie waarde aangepast Toelichting aangepast Vervallen bepalingen, en nieuw opgenomen met gewijzigde sleutelcode... 5 Bijlage 1. Aanpak van de nieuwe eenheid van HbA1c... 6 Introductie... 6 Van procenten naar mmol/mol... 6 Invoering... 6 Verwerking in de labcodetabel... 7 Praktische consequenties... 7 Conclusies... 8 Code... 8 Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 1

2 1. Nieuwe laboratorium bepalingen 1.1. HbA1c De nieuwe code voor de bepaling in mmol/mol luidt HBAC B HbA1c (glycohemoglobine) IFCC HbA1c KC De omschrijving van de reeds bestaande code 368 GLHB B, glycohemoglobine (HbA1c), wordt: GLHB B Glycohemoglobine (HbA1c) DCCT glycohb% KC Zie hierover ook de separate toelichting (Bijlage 1) Bloedgasfracties HHB BA HHb fractie (bloedgasanalyse) HHb Frac KC BGAS HBO2 BA HbO2 fractie (bloedgasanalyse) HbO2Frac KC BGAS 1.3. Calprotectine in faeces Deze bepaling is van belang bij de diagnostiek van inflammatoire processen in de darm en maligniteit. CALP DF Calprotectine faeces Calprofae KC 1.4. Immature granulocyten IMGR B MD Immature granulocyten Immat Gra HE DIFF 1.5. Geneesmiddelspiegels Hier is een flink aantal geneesmiddelen en enkele andere stoffen toegevoegd waarvan de spiegels bepaald kunnen worden. ALPZ B alprazolam alprazola FT BRPE B broomperidol broomper FT CILP B citalopram citalopra FT ESCP B es-citalopram es-citalo FT GHB B gammahydroxyboterzuur (GHB) Ghb FT LTCT B levetiracetam levetirac FT MIZL B midazolam midazolam FT PACT B paracetamol paracetam FT SETD B sertindol sertindol FT SETL B sertraline sertralin FT Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 2

3 SUPR B sulpiride sulpiride FT PCP U phencyclidine (PCP) urine PCP ur FT 2. Nieuwe diagnostische bepalingen Dit is een flink aantal bepalingen die relevant zijn voor de ouderenzorg, alsmede een nieuwe bepaling om de hoofdbehandelaar CVRM vast te leggen (van belang voor indicatoren) en een uitbreiding van de gehoortesten. De 4DKL testen staan als nieuw opgenomen, omdat hiervan de sleutelcode (memocode) is gewijzigd. De oude versies zijn vervallen en de nieuwe versies hier als nieuw opgenomen. nr memo mat bijz omschrijving kort 2771 HBDF AQ hulp nodig bij dagelijks functioneren 2773 AVAL AQ aantal malen gevallen in afgelopen jaar 2774 EGZB AQ eigen gezondheidsbeleving 2775 EBGP AQ ervaren belemmering gezondheidsproblemen 2776 GHPB HQ gehoorproblemen 2777 POFA AQ polyfarmacie 2778 KLVG PQ klachten vergeetachtigheid 2779 SLPB AQ slaapproblemen 2780 SMST PQ sombere stemming (anamnese) 2781 VIPL PQ verlies interesse/plezier (anamnese) 2782 ANGV PQ angstig gevoel 2783 VLSC AQ voldoende sociale contacten 2784 OZO AQ aanvullende geg.anamnese/onderz(ouderen) 2785 AWKW AZ aanwijzingen kwetsbaarheid (ouderenzorg) 2786 OZE AZ aanvullende gegevens evaluatie (ouderen) 2787 OZTV AZ termijn vervolgconsult (ouderenzorg) 2788 OZVC AZ vervolgconsult ouderenzorg bij 2789 OZP AZ aanvullende gegevens plan (ouderenzorg) 2790 WMPW AQ aantal warme maaltijden per week 2791 CAIN AQ inschatting calciuminname 2792 VOIN AQ inschatting vochtinname 2793 GFIT AQ score Groningen Frailty Indicator (GFI) score GFI 2794 MNAT AQ tot.score Mini Nutritional Assessm.(MNA) score MNA 2795 IADT AQ score IADL schaal (Lawton) scoreiadl 2796 BART AQ score Barthel-index (ADL-functioneren) scorebarh 2797 GUGT AQ score Get-up and go-test scoreguag 2798 TGUG AQ timed get-up and go-test timed GUG 2799 EMST AQ score Eldery Mobility Scale (EMS) score EMS 2800 CLDT AQ score Clock Drawing scoclockd 2801 FLUI HA fluisterspraaktest fluisttes 2802 CIZI AZ CIZ-indicatie 2803 ZZPV AZ zorgzwaartepakket verpl.verzorg.(zzp VV) 2804 ADME AQ adequate medicatie-inname 2805 BDGO AQ bezoekt dagopvang 2806 ODGO AQ opmerkingen dagopvang Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 3

4 2807 ZDGB AQ zinvolle dagbesteding 2808 KWBH AZ kwetsbaarheid (ouderenzorg) 2809 MNAO AQ score MiniNutritionalAss (MNA) screening scmnaopsp 2810 GDST PQ score Getriatric Depression Scale15(GDS) score GDS DAN PQ 4DKL angstscore 4DKLangst DDE PQ 4DKL depressie-score 4DKLdepr DDI PQ 4DKL distress-score 4DKLdistr DSO PQ 4DKL somatisatie-score 4DKLsomat 2815 CVHB KZ hoofdbehandelaar CVRM hfdbehcvr 2817 FLIN HA LI Fletcher index 500/1000/2000 Hz links Fletch li 2818 FLIN HA RE Fletcher index 500/1000/2000 Hz rechts Fletch re 2819 GGHV HA LI gem. gehoorverlies 1000/2000/4000 links gehverlli 2820 GGHV HA RE gem. gehoorverlies 1000/2000/4000 rechts gehverlre 3. Gewijzigde bepalingen 3.1. Omschrijving aangepast 368 GLHB B glycohemoglobine (HbA1c) DCCT glycohb% 627 NA U MI natrium urine per kreatinine natr/krea 2206 DMHB TZ hoofdbehandelaar diabetes hfdbehdm 2722 DCER KQ ernst klachten decompensatio/hartfalen ernstdecc 2754 PTPF U MI pentaporfyrinen urine per kreatinine pentap/kr 3.2. Van protocol specifiek naar algemeen diagnostisch omgezet 1652 DMRP FA LI diabetische retinopathie linkeroog retinopli 1653 DMRP FA RE diabetische retinopathie rechteroog retinopre 3.3. Toelichting toegevoegd 1349 SVCM YS MT sperma VCM waarde VCM 2673 GEWV AA ongewenst gewichtsverlies 3.4. Maximale referentie waarde aangepast 1752 SKST TQ seksuele stoornissen seksstoor 3.5. Toelichting aangepast 1760 VIPB FQ visusklachten SHT PQ totaalscore FiveShot vragnlijst(alcohol) tfiveshot 2435 MMST PQ totaalscore MMSE tot. MMSE 2681 OLDT PQ totaalscore OLD totaalold Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 4

5 3.6. Vervallen bepalingen, en nieuw opgenomen met gewijzigde sleutelcode DDI RQ 4DKL distress-score 4DKLdistr DDE RQ 4DKL depressie-score 4DKLdepr DAN RQ 4DKL angstscore 4DKLangst DSO RQ 4DKL somatisatie-score 4DKLsomat Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 5

6 Bijlage 1. Aanpak van de nieuwe eenheid van HbA1c NHG, febr Introductie Laboratoria stappen per 6 april 2010 over op het rapporteren van HbA1c in de eenheid mmol/mol (preciezer: mmol HbA1c / mol totaal Hb). Tot nu toe werd dit in een percentage gerapporteerd, waarbij (toevallig, maar wel handig) het getal van het percentage aardig overeenkwam met de normale glucose waarden. (Normaal is onder de 6, bij diabeten streven naar < 7). Motivatie van de nieuwe eenheid is dat er een initiatief is geweest van de IFCC (International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine) om te komen tot internationale kwaliteitscontrole en vergelijkbaarheid van deze bepalingen, door het maken van een internationaal gestandaardiseerde referentiemethode. Hierdoor worden HbA1c waarden ook internationaal goed vergelijkbaar. De nieuwe gestandaardiseerde bepalingen (IFCC Reference method) vallen 1,5% lager uit dan de tot nu toe gebruikte methode. Om dat dat verwarring kan geven (nieuwe lagere afkappunten nodig) is gekozen om voortaan in een nieuwe eenheid te gaan rapporteren. Op internet staan op tal van fora en websites aankondigingen hiervan, ook in Duitsland en Engeland, en bijv. ook omrekencalculators. Half februari start een campagne zowel voor zorgverleners als publiek met een website Van procenten naar mmol/mol Dit is met een formule mogelijk: HbA1c (mmol/mol) = (% HbA1c 2,15) 10,929 Invoering Een stuurgroep van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) heeft besloten in Nederland de nieuwe HbA1c-eenheden gefaseerd in te voeren. Per 6 april worden de waarden gerapporteerd in zowel de nieuwe IFCC-eenheden (mmol/mol) als in de huidige zogeheten DCCT-percentages. Per 1 januari 2011 worden de resultaten alleen nog in de nieuwe IFCC-eenheden uitgedrukt. Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 6

7 Verwerking in de labcodetabel De afweging was of we vanwege deze wijziging, die op zichzelf grote praktische consequenties heeft, een nieuwe code moeten toevoegen aan de tabel. Strikt genomen zouden we volgens de regels die we hanteren niet een nieuwe bepaling moeten opnemen. Immers: inhoudelijk is het dezelfde bepaling, het gebruik van verschillende calibratiesets in verschillende laboratoria voor dezelfde bepaling leidt normaal niet tot een andere code. Volgens die regels zouden we kunnen volstaan met het wijzigen van de ingevulde eenheid. Toch is dat wat kort door de bocht. Het gaat om een veel gebruikte bepaling, waarbij een heel land over gaat op een andere eenheid. Dan heeft de nodige praktische consequenties. Praktische consequenties Laboratoria De laboratoria zijn voornemens om vanaf 6 april 2010 tot 1 januari 2011 de uitslagen in beide eenheden te rapporteren. Dit voornemen is niet mogelijk in het elektronische bericht. In het huidig gebruikte EDI bericht tussen laboratorium en huisarts heeft een uitslag slechts één waarde en één eenheid. Het opnemen van een extra bepaling is hier waardevol. De laboratoria kunnen dan fictief twee bepalingen rapporteren: HbA1c(%) en HbA1c(mmol/mol). Dit vraagt overigens ook bij de laboratoria aanpassingen, want één fysieke bepaling moet dan leiden tot twee gerapporteerde bepalingen. Indicatoren Voor het exporteren van de data vanuit het HIS ten behoeve van indicatoren is er technisch niet een probleem, dat blijft gewoon werken. Maar in vele gevallen zal er een gemiddelde HbA1c voor de hele praktijk, gehele periode, berekend worden. Wanneer de eenheid van HbA1c tussentijds zou wijzigen gaat het berekenen van een gemiddelde uiteraard fout. Gezien dat voor indicatoren veelal in kalenderjaren wordt gewerkt, biedt het grote voordelen wanneer de overgang op het nieuwe systeem samenvalt met een nieuw kalenderjaar. Het opnemen van een aparte bepaling voor de nieuwe eenheid maakt ook hier het probleem eenvoudiger. Wanneer laboratoria heel 2010 beide versies blijven rapporteren en de HISsen beide versies opslaan, kunnen voor de indicatoren in 2010 nog de oude waarden gebruikt worden. Per 1 januari 2011 moeten dan nieuwe indicatorensets worden gebruikt, waarin de nieuwe waarde meegenomen wordt. Protocollen/Prodigmo/Bepalingenclusters Geautomatiseerde protocollen gaan om met een vaste set bepalingen en afkappunten. Het is niet mogelijk om binnen de bestaande software een protocol te laten werken met verschillende eenheden. Maar ook het maken van twee bepalingen lost dit probleem niet op. Protocollen zullen niet zomaar kunnen werken met of de ene of de andere bepaling. Ook voor protocollen is het praktisch om enige tijd beide bepalingen naast elkaar te ontvangen. Binnen die overgangsperiode moet vervolgens het protocol vervangen worden door een nieuwe versie, waarin naar de nieuwe bepaling wordt gekeken. Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 7

8 Continuïteit in het HIS Binnen het HIS zou het goed mogelijk zijn om de bestaande bepaling te blijven gebruiken. Het wijzigen van referentiewaarden van een bepaling in de tijd iets waar HISsen mee om (behoren te) kunnen gaan. Het enige tijd naast elkaar gebruiken en ontvangen van beide bepalingen is ook goed mogelijk. Grafieken kunnen zowel van de oude als van de nieuwe bepaling gemaakt worden. De huisarts kan in de loop van 2010 steeds vaker naar de grafieken van de nieuwe waarde kijken, omdat daar intussen al gegevens verzameld zijn. Conclusies De overgang heeft behoorlijk wat consequenties. Het gedurende 9 maanden dubbel rapporteren van deze bepaling door de laboratoria heeft voordelen voor de gewenning en maakt een geleidelijke omschakeling mogelijk Dubbel rapporteren vereist twee aparte codes binnen het EDI bericht Twee aparte codes zijn eigenlijk in strijd met de uitgangspunten van de labcodetabel, maar leveren praktische voordelen op Ook protocollen, clusters en indicatoren die gebruik maken van deze bepaling moeten gewijzigd worden Code Momenteel aanwezig: 368 glycohemoglobine (HbA1c) glycohb GLHB B B KC Wijzigen in 368 glycohemoglobine (HbA1c) DCCT glycohb% GLHB B B KC En toevoegen: 2816 HbA1c (glycohemoglobine) IFCC HbA1c HBAC B B KC De complete definitie van de nieuwe bepaling luidt: Toelichting HIS tabel diagnostische bepalingen, versie 14, april 2010, pag. 8