Sanitaire basisvoorzieningen & hygiëne. in de landen op weg naar ontwikkeling. Wash-vaststellingen
|
|
- Augusta Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 in de landen op weg naar ontwikkeling Wash-vaststellingen De situatie WASH? WASH is een internationaal gebruikte afkorting om te verwijzen naar het geheel van WAter, Sanitation and Hygiene. Vandaag beschikken nog steeds 2,5 miljard mensen niet over een toilet of latrine. Voor één derde van de wereldbevolking is een toilet dus een onbekende luxe. Van die 2,5 miljard mensen doen er 1 miljard hun behoefte in de openlucht. Kinderen onder de 5 jaar sterven door een gebrek aan hygiëne massaal aan een voor ons banale ziekte als diarree. De helft van alle meisjes wereldwijd gaat naar scholen waar geen toilet is. Door het gebrek aan privacy stoppen velen met school wanneer ze de puberteit bereiken. Ook het economisch verlies door ziekten te wijten aan het ontbreken van sanitaire voorzieningen is enorm. Er mag dan al vooruitgang zijn in het aantal mensen dat toegang tot sanitair krijgt, wereldwijd wordt het gebrek aan sanitaire voorzieningen toch nog groter In 2014 woonde 54% van de wereldbevolking in stedelijk gebied, tegen 2050 zal dat 60% zijn 1). De meeste nieuwe stedelingen komen terecht in sloppenwijken zonder toiletten of latrines. De inspanningen rond sanitaire voorzieningen kunnen de tred van de bevolkingsgroei niet bijhouden. Er is nog veel werk. De uitdaging 2015 is een belangrijk jaar voor de internationale ontwikkeling: 2015 is immers het eindjaar voor de Millenniumdoelstellingen 2) die ook voor sanitaire voorzieningen hoge ambities koesterden. Tegen einde 2015 moet het aantal mensen zonder toegang tot sanitaire voorzieningen gehalveerd zijn ten opzichte van het referentiejaar Nog 2,4 miljard mensen zullen dan geen toegang hebben tot sanitair, de Millenniumdoelstelling zal met een half miljard mensen gemist worden. Het is cruciaal dat een verbeterde toegang tot sanitaire voorzieningen als een topprioriteit wordt opgenomen in de internationale agenda voor nà Een regio zonder drinkwater en sanitaire voorzieningen is een regio waar het halen van andere ontwikkelingsdoelen onmogelijk is, stelt Chris Williams van Water Supply and Sanitation Collaborative Council (WSSCC) 3). De sanitatieketen Een aspect dat steeds belangrijker wordt in het werken aan verbeterde sanitaire voorzieningen is de zogenaamde sanitatieketen : de kringloop, de verwerking van de uitwerpselen. Die keten moet antwoord geven op de vragen: waar gaan de uitwerpselen naartoe, wat wordt ermee gedaan, kunnen ze nuttig gebruikt worden? Zo zijn er in de landelijke gebieden latrines die vaste en vloeibare uitwerpselen gescheiden opvangen. Na toevoeging van andere materialen zoals stro of asse, kunnen de uitwerpselen als meststof gebruikt worden. In steden gaat het meer over het ruimen van de putten, het transporteren en verwerken van de uitwerpselen. De overheden en organisaties hebben hier nog veel werk voor de boeg. 1) 2) Zie De Millenniumdoelstellingen onder punt 4 3) 1
2 De cijfers Om de situatie rond toegang tot sanitaire voorzieningen in kaart te brengen, baseren we ons op de rapporten over de Millenniumdoelstellingen. De meest recente stand van zaken is te vinden in het update-rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie en Unicef over de voortgang in het behalen van deze Millenniumdoelstellingen 4). Links: bron: het JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation-2014 Update - Rechts: latrineblok in opbouw in Ecuador Bijna 2 miljard mensen kregen toegang tot verbeterde sanitaire basisvoorzieningen en 77 landen behaalden de Millenniumdoelstelling voor sanitaire voorzieningen. Ondanks de succesverhalen blijft er veel ongelijkheid tussen regio s, tussen landelijk en stedelijk gebied, en tussen rijkere lagen van de bevolking en de armsten. De meerderheid van de mensen zonder sanitair is arm en leeft op het platteland: 70% van de mensen zonder sanitaire voorzieningen leeft in rurale gebieden. De vooruitgang in toegang tot sanitaire voorzieningen verloopt ook traag. Wereldwijd beschikken nog 2,5 miljard mensen niet over deze toegang. In 46 landen heeft minder dan de helft van de bevolking toegang. In Zuid-Azië en Sub-Saharisch Afrika liggen de percentages het laagst, ondanks een stevige vooruitgang in Ethiopië en Angola. In Latijns-Amerika en de Caraïben hebben 7 landen een hoge toegang: meer dan 90%. Vooral Ecuador, Honduras en Paraguay scoren goed. Bolivia en Haïti scoren het slechtst. Gemiddeld gebruikt nu 57% van de wereldbevolking een verbeterde sanitaire voorziening. De grootste vooruitgang kwam er in Oost-Azië waar de aanwezigheid van verbeterde sanitaire voorzieningen met 40% is gestegen sinds Dit komt vooral door de inspanningen van China, dat goed is voor 94% van de totale bevolking in deze regio. In Sub-Saharisch Afrika steeg de dekkingsgraad maar met 5% sinds 1990, deze regio hinkt duidelijk achterop. Bron: het JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation 2014 Update 4) Het cijfermateriaal is terug te vinden in het updaterapport van de WHO en UNICEF: het JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation
3 Verbeterde of niet-verbeterde sanitaire basisvoorzieningen 5) Het JMP hanteert standaardcategorieën voor drinkwater en sanitatie die ook meetbaar zijn. Een verbeterde sanitaire voorziening is er een die op een hygiënische manier menselijke uitwerpselen scheidt van menselijk contact. De JMP-definities zijn vaak verschillend van die van de nationale regeringen, zodat schattingen in JMP-rapporten kunnen afwijken van de nationale schattingen. Verbeterde sanitaire basisvoorzieningen voor het JMP: Een geventileerde verbeterde latrine, met gaas tegen de vliegen. Een latrine met een plaat: een droge latrine waarbij de put volledig wordt gedekt door een plaat met een gat of zitplaats. Een spoellatrine naar een bedekte put. Een composttoilet: een droog toilet waarbij koolstofrijk materiaal (plantaardig afval, stro, gras, zaagsel, as) wordt toegevoegd aan de uitwerpselen. Het materiaal dient later als compost. Een spoeltoilet. Een septische tank, ondergronds en uit de buurt van het huis of toilet. Een rioolstelsel met een systeem van rioolbuizen, die menselijke uitwerpselen en afvalwater verzamelen en verwijderen ze uit de huiselijke omgeving, om ze daarna te verwerken. Niet-verbeterde sanitaire basisvoorzieningen voor het JMP: Spoeling naar de straat, tuin, een open riool of een sloot, Een latrine zonder bodemplaat met gewoon een gat in de grond. Een emmer e.d. Een hangtoilet boven de zee of een rivier. Ontlasting in de openlucht. Een mensenrecht In juli 2010 schaarde de Algemene Vergadering van de VN zich achter een resolutie waarin water en sanitaire voorzieningen als een onverdeelbaar fundamenteel mensenrecht worden beschouwd. Zo n VN-resolutie heeft vooral een grote symbolische betekenis. Het recht wordt slechts afdwingbaar als het in de wetten van een land is opgenomen. 5) 3
4 Sanitaire voorzieningen: over gemiddelden en ongelijkheden Gemiddelden van een land of wereldwijd maskeren de vele ongelijkheden die er bestaan op het gebied van toegang tot sanitaire voorzieningen. Het gaat over ongelijkheden tussen bevolkingsgroepen binnen een land, tussen landelijk en stedelijk milieu, tussen meer achtergelegen gebieden en vlot bereikbare, tussen de seksen, Het voorbeeld van Mozambique in verband met open defecatie illustreert dit perfect 6). Wereldwijd ontlast 14% van de bevolking zich in de openlucht. Voor Sub-Saharisch Afrika is dit gemiddelde 25%. Als je verder inzoomt bedraagt dit voor Mozambique 40%. De percentages van de verschillende provincies van Mozambique variëren van 2 tot 75%. Bij een onderscheid tussen ruraal en stedelijk gaat het over respectievelijk 51 en 15%. Maar zoom je nog dieper in op de rurale gebieden dan kom je uit bij maar liefst 96% van de meest arme plattelandsbevolking die zich ontlast in het open veld, tegenover 20% van de rijke plattelandsbewoners. Bron: het JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation 2014 Update Platteland versus stad De bevolkingstoename zowel op het platteland als in de steden kan ervoor zorgen dat de vooruitgang die geboekt is, relatief klein is. Sinds 1990 kregen 1,2 miljard mensen in steden toegang tot sanitaire voorzieningen, maar het aantal mensen in stedelijk gebied zonder toegang steeg tegelijkertijd met 215 miljoen als gevolg van de bevolkingstoename. De inspanningen om toegang te verlenen kunnen dus geen gelijke tred houden. Ongelijkheid binnen stedelijke gebieden Over het algemeen is er in de steden grotere toegang tot sanitaire voorzieningen dan op het platteland, maar binnen een stad kunnen er grote verschillen zijn. Als je de gemiddelde cijfers verder ontleedt, kom je al snel uit bij belangrijke verschillen tussen de armste en rijkste groepen van een stad. In Mombasa, Kenia, bijvoorbeeld komt open defecatie bij de rijkste groep inwoners niet voor, maar is het voor een kleine 20% van de armste groep nog dagelijkse praktijk. Ongelijkheid binnen landelijke gebieden Landelijke streken die moeilijk te bereiken zijn, hebben een duidelijk lagere toegang tot sanitaire voorzieningen dan meer toegankelijke gebieden. In Laos bijvoorbeeld bedraagt de toegang tot sanitaire voorzieningen voor gebieden waar geen wegen naartoe gaan, maar de helft van de gemiddelde rurale toegang. Ongelijkheid bij achtergestelde groepen of individuen Het cijfermateriaal laat ook toe verschillen aan te tonen tussen bevolkingsgroepen op basis van etnische afkomst, taal of religie. Op individueel vlak kan man- of vrouw-zijn of het opleidingsniveau voor onderscheid zorgen. Zo is de praktijk van open defecatie omgekeerd evenredig met het opleidingsniveau, uitzonderingen niet te na gesproken. 6) JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation p.14. 4
5 Religie Voor een ongelijkheid in sanitaire voorzieningen tussen religieuze groepen kan de DR Congo als voorbeeld dienen. 14,7 miljoen mensen kregen er toegang tot sanitaire voorzieningen sinds Maar het nationale gemiddelde verbergt grote verschillen: open defecatie komt meer voor bij animisten (30%) dan bij christenen of moslims (minder dan 19%). Bron: het JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation 2014 Update Enkel latrines bouwen is niet genoeg Hygiëne Miljoenen mensen doen nog hun behoefte in de openlucht: in de bosjes, in velden, in rivieren of op straat. Dat zet de deur naar ziekteverspreiding wijd open. In het Zuiden is er bovendien meestal geen toiletpapier. Handen wassen na toiletbezoek en bij het bereiden van de maaltijd - is dan uitermate belangrijk voor de preventie van ziektes. Maar vaak ontbreekt dergelijke kennis over goed hygiënisch gedrag. Bovendien is water en zeep in de nabijheid van een toilet ook niet overal vanzelfsprekend. Momenteel ligt in de helft van alle ziekenhuisbedden in de wereld een slachtoffer van een ziekte door vervuild water of door gebrek aan hygiëne. Met schoon drinkwater, zeep, toiletten en informatie zijn deze zieken heel vaak kinderen - simpel te redden. Voor ons is diarree een vervelende aandoening. Als je echter niet beschikt over de juiste sanitaire voorzieningen kan diarree fataal zijn. Mede door de grote besmettelijkheid is diarree in de Sahara en Zuid-Azië zelfs een van de belangrijkste doodsoorzaken voor kinderen van 5 jaar en jonger. De overgang naar veilige en hygiënische sanitaire voorzieningen vermindert kindsterfte onmiddellijk met een derde. En handen wassen met zeep vermindert het risico op diarree met meer dan 40% 7). Bij de nationale overheden en de internationale organisaties is de voorbije jaren de aandacht voor het aspect hygiëne alleen maar gegroeid. Er is dus niet alleen oog en geld voor de hardware de infrastructuur, latrines, toiletten maar zeker ook voor de software het bewust maken, het streven naar gedragsverandering op het vlak van hygiëne. 7) 5
6 Sensibilisering rond hygiëne in Benin Ontlasting in de openlucht open defecatie Topprioriteit om vooruitgang te boeken op het vlak van betere sanitaire basisvoorzieningen is een einde maken aan de praktijk van open defecatie of je behoefte doen in de openlucht. Ontlasting in de openlucht houdt de vicieuze cirkel in stand van ziekte en armoede en is een aanslag tegen de privacy. In de landen waar open defecatie nog wijd verspreid is, ligt het sterftecijfer van kinderen onder de 5 jaar het hoogst. Ook ondervoeding, armoede en een grote kloof tussen rijk en arm zijn typisch voor deze landen. In 2012 deden nog 1 miljard mensen hun behoefte in de goot, in het bos of veld of in de rivier. 9 op de 10 mensen die hun behoefte op die manier doen, wonen op het platteland, maar ook in stedelijke gebieden neemt de praktijk nog toe. In 2014 deed de vice-secretaris-generaal van de VN een oproep tot actie 8) i.v.m. toegang tot sanitaire voorzieningen. Een einde maken aan de open defecatie tegen 2025 is een van de actiepunten. De praktijk is al sterk verminderd: tussen 1990 en 2012 nam open defecatie wereldwijd 9) af van 24% tot 14%. Zuid- Azië, waar 2/3 van de mensen wonen die hun behoefte in de openlucht doen, zag een daling van 65% in 1990 naar 38% in In Sub-Saharisch Afrika daalde het percentage met 11% tussen 1990 en Goede leerlingen in de klas zijn Vietnam, Bangladesh, Ethiopië en Peru. India, Indonesië en Nigeria scoren slecht. In Nigeria neemt de praktijk zelfs nog toe. De gevolgen van openbare ontlasting zijn desastreus: mensen krijgen allerlei ziektes zoals diarree, dysenterie, hepatitis A of tyfus soms met de dood tot gevolg en de economische productiviteit van een land daalt. De Wereld bank schat de gezondheidskosten als gevolg van deze praktijk op 260 miljard dollar wereldwijd. Een toilet en de mogelijkheid om je handen te wassen vermindert dergelijke gezondheidsrisico s aanzienlijk. Vrouwen en meisjes riskeren bovendien verkracht te worden wanneer ze hun behoefte in de openlucht doen. En eens ze in hun puberteit komen, haken heel wat meisjes af van school, vanwege een gebrek aan toiletten en dus aan privacy. 8) en 9) 6
7 Bron: het JMP Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation 2014 Update Sensibilisering Het is niet omdat er latrines ter beschikking zijn, dat de mensen ze ook zullen gebruiken en zullen kunnen blijven gebruiken. Door enkel maar de voorzieningen te bouwen, verander je niet de gewoontes van mensen. De mensen motiveren om betere hygiënische gewoontes aan te nemen, is minstens even belangrijk. De methodes CLTS, PHAST en Child2Child hebben op dit vlak hun waarde al bewezen. CLTS - Community Led Total Sanitation 11) Community Led Total Sanitation (CLTS) - verbetering van de sanitaire situatie, gestuurd door de lokale gemeenschap - is een methodologie die gemeenschappen er toe aanzet om open defecatie volledig te bannen. De bevolking evalueert de situatie van open defecatie en onderneemt zelf actie. CLTS focust op gedragsverandering, en sensibiliseert via sociale druk en sociale controle, meer dan dat ze constructies bouwt. CLTS spreekt de hele gemeenschap aan doordat ze er zich van bewust wordt dat iedereen ziek kan worden, zelfs als maar een klein deel van de bevolking zich in de openlucht blijft ontlasten. Doordat de gemeenschap zelf op zoek gaat naar oplossingen, is de kans op slagen groter. Zowat de helft van de Indiërs, 620 miljoen mensen, defeceren in het openbaar. Steeds meer studies wijzen erop dat er een directe link is met het immense aantal kinderen ook uit rijke families dat ondervoed is en daardoor aan dwerggroei lijdt en cognitieve achterstand oploopt. Er circuleren zoveel virussen, parasieten en bacteriën dat ze al hun energie en voedingsstoffen moeten aanwenden voor het afweren van infecties. Het probleem treft 65 miljoen jongens en meisjes jonger dan 5. Een overheidsfunctionaris heeft het over het grootste verlies aan menselijk potentieel uit de geschiedenis. 10) CLTS werd voor het eerst uitgetest in Bangladesh en de methode verspreidde zich snel. Met de steun van de Wereldbank en verschillende grote internationale organisaties zoals Unicef en Wateraid, wordt CLTS toegepast in meer dan 50 landen overal ter wereld. En al minstens 16 regeringen hebben de methode in hun nationaal beleid opgenomen. 10) DS Weekblad, zaterdag 19 juli 2014, p.7 11) 7
8 PHAST Participatory Hygiene and Sanitation Transformation 12) Participatory Hygiene and Sanitation Transformation (PHAST) de participatieve verandering in hygiëne en sanitaire voorzieningen is een andere participatieve methode. Vooral in scholen en wijken is dit een veelgebruikte methode. Doel is een verbetering van de hygiënische gewoonten om zo diarree te bannen, en om de lokale gemeenschap het beheer van de sanitaire voorzieningen te laten opnemen. Als gemeenschappen deelnemen aan activiteiten en zich zo bewust worden van de situatie rond WASH, zullen ze zich sterk genoeg voelen om hun eigen plannen op te stellen en uit te voeren. PHAST werkt met gemeenschapswerkers die een opleiding volgen en elk een school of wijk toegewezen krijgen. Deze manier van werken vraagt wel heel wat beheer en budget. Child-to-Child-aanpak 13) De Child-to-Child-methode (of Child2Child) is een onderwijsmethode die de kinderen actief betrekt in het leerproces rond hygiëne en gezondheid en hen aanmoedigt in de praktijk te brengen wat ze leren. Kinderen moeten niet alleen de boodschappen nazeggen die volwassenen hun voorzeggen, maar zelf promotor worden van een meer hygiënische levensstijl, zowel bij jongere kinderen, hun leeftijdsgenoten als binnen hun families en gemeenschappen. De methode vertrekt van de concrete situatie rond hy giëne, doet de kinderen nadenken, informatie verzamelen en een actie ondernemen. Nadien bespreken ze de resultaten en zetten ze eventueel verdere stappen. Waardevol is de link tussen leren-actie en tussen school-thuis. De methode bestaat al ruim 30 jaar en is wijdverspreid. Werk aan de winkel : De open ruimte is geen toilet, Mali 14) In de Binnendelta van de Niger is je behoefte doen in de open ruimte nog steeds een gangbare praktijk, vaak zelfs in de onmiddellijke nabijheid van of rechtstreeks in de rivier de Niger. Het water van deze rivier wordt ook voor het huishouden en als drinkwater gebruikt. Deze situatie leidt elk jaar tot de uitbraak van cholera en andere ziektes met veel diarree. Vooral kinderen zijn het slachtoffer. Malaria is ook typisch voor dit gebied, vooral tijdens het regenseizoen, doordat er dan veel meer ongezond stilstaand water is. Om deze situatie te verhelpen, voert in partnerschap met UNICEF een project uit in 20 dorpen in de binnendelta (de gemeenten van Kewa en Nema-Badenyafako). We passen de CLTS-aanpak toe (Community Led Total Sanitation). Hierbij stuurt de hele lokale gemeenschap de verbetering van de sanitaire situatie. De bevolking maakt eerst samen de analyse van de kwetsbaarheden en bedreigingen voor hun gezondheidssituatie. Die analyse moet dan leiden tot lokale oplossingen om te vermijden dat de open ruimte als toilet dienst doet. Het eerste doel is dus niet alleen de bouw van latrines, maar ook om elk individu bewust te maken van de gezondheidsrisico s van onhygiënisch gedrag. De strategie bestaat erin het gevoel van afkeer aan te wenden als motivatie voor de gezinnen om de bouw van latrines aan te pakken, met als tegenhanger van het onhygiënisch gedrag, de trots van de bevolking die erop staat het lot in eigen handen te nemen en haar omgeving autonoom en zonder subsidies schoon te houden. Deze aanpak spoort de bevolking ook aan tot collectieve actie om snel het statuut van gemeente zonder fecaliën in open ruimte te verdienen. Om het certificaat te krijgen zijn er drie criteria: elke familie beschikt over een latrine, uitgerust met een systeem dat de verspreiding van vliegen uit de aalput verhindert; de latrine moet door alle leden van de familie gebruikt worden; elke latrine is uitgerust met een installatie om je handen te wassen. 12) 13) 14) Jaarverslag 2012, p.8. 8
9 Werelddagen Elk jaar wordt op twee internationale dagen extra aandacht gevraagd voor het belang van toiletten en goede hygiëne. Werelddag Handen Wassen (15/10/2013) Lut Mathys Wereldtoiletdag 19 november Wereldtoiletdag vraagt zowel bij overheden als bij het ruime publiek aandacht voor het feit dat zoveel mensen het nog zonder toilet moeten stellen. Het is een dag om te sensibiliseren en tot actie op te roepen. Wereldtoiletdag bestaat sinds 2001 en is erkend door de Verenigde Naties. Wereldtoiletdag wil de dialoog over sanitaire basisvoorzieningen stimuleren en het taboe doorbreken dat hier nog rond hangt. Wereldtoiletdag wijst in zijn activiteiten op de zware impact van het gebrek aan goede sanitaire voorzieningen op de gezondheid, het emotioneel welbevinden en zelfs op het economisch leven. Wereldtoiletdag streeft naar toegang tot basisvoorzieningen voor iedereen, vermits dit door de VN erkend is als mensenrecht. Werelddag Handen Wassen 15 oktober Sinds 2008 vieren honderdduizenden mensen overal ter wereld op 15 oktober de internationale Dag van het Handen Wassen. Meer dan zeventig landen, verspreid over vijf continenten, organiseren activiteiten waarmee wordt geprobeerd miljoenen mensen te mobiliseren en te motiveren om hun handen te wassen met zeep. Dat is namelijk één van de meest effectieve en goedkope manieren om ziektes als diarree en longontsteking te voorkomen. Maar om je handen op een hygiënische manier te kunnen wassen mag het water niet te veel verontreinigd zijn en moeten mensen zeep kunnen aankopen. Net daarom is hygiënisch handen wassen voor een groot deel van de bevolking in arme landen erg moeilijk. 9
10 Oplossingen voor WASH, hoe pakt de wereld dit aan? Internationale hulp m.b.t. water en sanitatie zeer ongelijk verdeeld 15) De armste bevolkingsgroepen worden in de wereld systematisch te weinig bereikt, waardoor de ongelijkheden in de wereld zelfs groter worden in plaats van dat ze zouden afnemen. Van de 48 armste landen in de wereld zijn er tussen 2007 en 2012 amper 8 die in de top 10 stonden van landen die de meeste financiële steun kregen voor water en sanitaire basisvoorzieningen. Dit zijn Tanzania, Bangladesh, Mozambique, Ethiopië, Burkina Faso, Yemen, DR Congo, en Oeganda. Ondanks het feit dat in Jordanië 90% van de bevolking toegang heeft tot drinkwater en sanitair, ontvangt het land via internationale donoren maar liefst 855 dollar per persoon De Millenniumdoelstellingen 16) die geen toegang heeft. Het contrast is groot: Madagaskar ontvangt amper 0,6 dollar per persoon die geen toegang heeft; DR Congo 1 dollar; Burundi 1,6 dollar; Haïti 2 dollar; Mali 4,2 dollar; Oeganda 4,2 dollar; Rwanda 4,7 dollar; Benin 5,8 dollar. Nochtans ligt de graad van toegang tot drinkwater en sanitatie in die laatste landen een pak lager. Volgens het rapport werd in 2012 amper 6% van het globale budget voor ontwikkelingssamenwerking besteed aan het verbeteren van de toegang tot water, sanitaire voorzieningen en hygiëne. Bovendien werd een derde van de beloofde financiële steun nooit effectief bezorgd, of konden goedgekeurde programma s niet uitgevoerd worden wegens capaciteitsproblemen. In september 2000 verzamelden alle staatshoofden en regeringsleiders van de VN-lidstaten in New York voor de eerste Algemene Vergadering van het nieuwe millennium. Aan het einde van de driedaagse ondertekenden de leden unaniem de Millenniumverklaring. Deze verklaring bevatte een reeks becijferde en in de tijd geplande doelen: de Millenniumdoelstellingen. Ruw samengevat gaat het bij de eerste 7 Millenniumdoelstellingen om opdrachten die een betere menselijke ontwikkeling in het Zuiden voor ogen hebben. De landen moeten die zelf realiseren. Deze doelstellingen zijn gekwantificeerd en kennen een tijdslimiet. De domeinen zijn armoedebestrijding, onderwijs voor alle kinderen, kindersterfte, hiv-aids en andere dodelijke ziekten, gezondheid van moeders, gelijkheid tussen man en vrouw. Water en sanitaire voorzieningen vallen onder de 7e Millenniumdoelstelling: meer mensen in een duurzaam milieu. 15) 16) 10
11 Millenniumdoelstelling 7: Meer mensen in een duurzaam leefmilieu Armoedebestrijding gaat hand in hand met milieubescherming. Luchtvervuiling, ontbossing en uitputting van landbouwgrond zijn directe bedreigingen voor de levensomstandigheden en gezondheid van mensen. Een duurzaam milieubeleid is daarom van levensbelang. Voldoende en schoon drinkwater en een proper toilet liggen aan de basis van een goede gezondheid. In de 7e Millenniumdoelstelling is daarom vastgelegd dat het percentage mensen zonder toegang tot veilig drinkwater én sanitaire voorzieningen in 2015 gehalveerd moet zijn ten opzichte van Millenniumdoelstelling 8: Mondiaal samenwerkingsverband voor ontwikkeling De achtste Millenniumdoelstelling gaat over de manier waarop de rijke landen ontwikkelingslanden kunnen helpen met het behalen van de andere Millenniumdoelstellingen. Bijvoorbeeld door meer ontwikkelingshulp te geven, schulden te verlichten en door het wegnemen van handelsbarrières. De leden van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) spraken in 1970 af om ernaar te streven om 0,7% van hun Bruto Nationaal Product (BNP 17) ) te besteden aan ontwikkelingshulp. In de praktijk halen erg weinig landen deze OESO-norm, Nederland en Zweden zijn er 2 van. België besteedde in miljoen euro of 0,45% van het Bruto Nationaal Inkomen (BNI) aan officiële ontwikkelingshulp. 18) En wat na de Millenniumdoelstellingen? 19) De Millenniumdoelstellingen zijn geformuleerd met eind 2015 als einddatum waarop ze gerealiseerd zouden moeten zijn. Er is een groot aantal trekkers in de internationale gemeenschap om te bepalen welke doelen en indicatoren nuttig zouden zijn voor de post-2015 doelen inzake WASH vervat in de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. In een rapport gedragen door de internationale waterorganisaties zijn de aanbevelingen samengevat. De globale visie is duidelijk: er moet universele (= voor iedereen) toegang tot water en sanitaire voorzieningen komen. Het bereiken van andere doelen inzake armoede, gezondheid, onderwijs, gender en duurzame economische groei houdt hier verband mee. Er groeide de voorbije jaren een breed gedragen steun voor het mensenrecht op water en sanitatie bij de VN-lidstaten. In de aanbevelingen voor de post-2015-doelen voor water en sanitatie zijn volgende elementen belangrijk: een rechtenbenadering; hygiëne moet tot de doelstellingen behoren, dit was niet zo voor de Millenniumdoelstellingen. De impact van goede hygiëne is enorm en mag niet ontbreken; ongelijkheden moeten weggewerkt worden (toegang voor allen); de dienstverlening moet verbeteren; men mag zich niet beperken tot de huishoudens, zij zijn prioritair, maar het moet verdergaan (scholen, markten, gezondheidscentra, ). Van september 2014 tot september 2015 onderhandelen de VN-lidstaten om tot finale teksten te komen over de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. 17) Deze term wordt niet meer gebruikt, nu spreekt men over Bruto Nationaal Inkomen of bni. 18) 19) 11
12 Werk aan de winkel: Een ruimdienst in Toamasina - Madagaskar 20) In de stad Toamasina ondersteunen we samen met onze lokale partner de bevolking om hygiëne en toegang tot sanitaire voorzieningen te verbeteren. Het aantal latrines neemt weliswaar toe, er zijn er voor 97% van de bevolking, maar andere problemen hebben nog geen goede oplossing. Want wanneer de put vol is, moet hij geruimd worden en de uitwerpselen moeten weggevoerd en verwerkt worden. Dat geeft een gezondheidsrisico door direct contact, door de vervuiling van het grondwater of door overstromingen. De technische en financiële middelen zijn echter zeer beperkt: m³ wordt jaarlijks manueel geruimd en ingegraven op het perceel zelf. Evacuatie en transport kan enkel per vrachtwagen gebeuren, wat erg duur is. Bovendien gaat het momenteel slechts over 300 m³ per jaar, wat volstrekt onvoldoende is. En op het einde van de keten is er geen zuivering en de stortplaats is ver en niet aangepast. Tijd dus om duurzame oplossingen te zoeken! Samen met een Belgische stagiair hebben we eerst de stand van zaken opgemaakt: welke types latrines bestaan er, wanneer en hoe worden ze geruimd, hoe gebeurt het transport nu en hoe kan dat beter aan een betaalbare prijs voor de klant en een rendabele prijs voor de operatoren, en waar en hoe storten? Uit deze studie blijkt dat een ruimdienst per vrachtwagen niet voor iedereen toegankelijk is. Verschillende soorten diensten met eenvoudige technieken kunnen betaalbare oplossingen bieden: met manuele pomp, kleine motorpompen, transport per driewieler, met een handkar of een kleine pick-up met overslagplaatsen voor de uitwerpselen. Voor de verwerking is een droogbed met planten het meest aangewezen voor de omstandigheden in Toamasina. Blijft natuurlijk nog de uitvoering. Samen met de gemeente en de lokale partners zoeken we de nodige middelen om dit te realiseren. De lokale overheden spelen immers een essentiële rol in de reglementering, in de steun aan de kleine operatoren enz. 20) Jaarverslag 2012, p.14. Colofon Dit document maakt deel uit van een reeks over water. Publicatiedatum: 15 oktober Flamingostraat Gent - T 00(32) info@protosh2o.org 12
Sanitaire basisvoorzieningen & hygiëne. in de landen op weg naar ontwikkeling. Wash-vaststellingen
in de landen op weg naar ontwikkeling Wash-vaststellingen De situatie WASH? WASH is een internationaal gebruikte afkorting om te verwijzen naar het geheel van WAter, Sanitation and Hygiene. Vandaag beschikken
Nadere informatieZuid-Azie zag in deze periode zijn scholingsgraad in het basisonderwijs stijgen van 78 naar 93%. Bron: www.un.org
Quiz 1. Hoeveel jongeren wereldwijd tussen 15 en 24 jaar kunnen niet lezen en schrijven? 4 miljoen 123 miljoen 850 miljoen 61% van hen zijn jonge vrouwen. Bron: www.un.org 2. Over de hele wereld is het
Nadere informatieWater in landen op weg naar ontwikkeling
Water in landen op weg naar ontwikkeling WASH-vaststellingen De situatie WASH? WASH is een internationaal gebruikte afkorting om te verwijzen naar het geheel van WAter, Sanitation and Hygiene. Te weinig
Nadere informatieKritisch kijken op verschillende schaalniveaus
Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Inleiding In het eerste jaar van Geogenie ben je begonnen vanuit België naar de wereld te kijken. In het tweede jaar heb je veel geleerd over Europa en in
Nadere informatie3. Meer dan de helft van de 57 miljoen niet-schoolgaande kinderen leeft in Afrika bezuiden de Sahara. Juist Bron: www.un.org
of fout 1. In Afrika bezuiden de Sahara is het aantal personen in extreme armoede gestegen tussen 1990 en 2010. 290 miljoen in 1990, 414 miljoen in 2010. 2. Tussen 2000 en 2011 is het aantal niet-schoolgaande
Nadere informatieHalfjaarlijks verslag voor afdeling Neerpelt-Overpelt Water en Sanitatie in Nepal
Halfjaarlijks verslag voor afdeling Neerpelt-Overpelt Water en Sanitatie in Nepal januari - Juni 2016 Het project Amper 24% van de gezinnen heeft een toilet in 18 wijken van de dorpen Raikawar en Shankarpur,
Nadere informatie- Voorstellen. - Op verzoek van Chris de Groot (RC-Leerdam), samen in Waterplatform R-NL
- Voorstellen. - Op verzoek van Chris de Groot (RC-Leerdam), samen in Waterplatform R-NL 1 Focusgebieden van Rotary: - Vrede en conflictbeheersing - Preventie en behandeling van ziekten - Gezondheid van
Nadere informatieHet Kinderrechten lespakket
Het Kinderrechten lespakket want ieder kind kan de wereld in beweging brengen Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl/scholen vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten
Nadere informatiePROTOS onderschrijft volop de Millenniumdoelstellingen!
PROTOS onderschrijft volop de Millenniumdoelstellingen! De doelstellingen van PROTOS zijn de armsten onder ons te voorzien van rechtvaardig, duurzaam en participatief drinkwater, water voor landbouw, en
Nadere informatieSCHOOL
INTRODUCTIE THEMA / INLEIDING Met de actie wereldwaterdag @ school, willen we ons waterverbruik onder de loep nemen. Een Belg verbruikt gemiddeld zo n 7400 liter water per dag. 120 liter rechtstreeks om
Nadere informatieSubsidiereglement Ontwikkelingssamenwerking
Subsidiereglement Ontwikkelingssamenwerking Artikel 1: Binnen de perken van de kredieten voor ontwikkelingssamenwerking, elk jaar voorzien in de begroting van de stad, worden toelagen uitgekeerd aan initiatieven,
Nadere informatieBIJLAGEN. Voortgangsrapportage Watersector 2004
BIJLAGEN Voortgangsrapportage Watersector 2004 BIJLAGE 1 In de hierna volgende tabellen zijn input en output gegevens opgenomen m.b.t. uitgaven over 2004. De tabellen zijn samengesteld uit gegevens verkregen
Nadere informatiePlan België in een notendop
Plan België in een notendop Plan België 1 het Plan Foto: Plan / Sigrid Spinnox Verander de toekomst van kinderen in het Zuiden en hun gemeenschap Wie zijn we? Plan België is een onafhankelijke niet-gouvernementele
Nadere informatieVan Caïro naar Kaapstad voor water in Afrika (Wereldrecordpoging fietsen)
Van Caïro naar Kaapstad voor water in Afrika (Wereldrecordpoging fietsen) Amateur wielrenner Robert Knol stapt op 24 januari 2011 op zijn fiets om binnen 80 dagen van Caïro naar Kaapstad te rijden. De
Nadere informatiePROJECTFICHE. Introductie
PROJECTFICHE "Gannet Sailing for Education" primary education for everyone "Jan van Gent Zeilen voor Onderwijs" basisonderwijs voor iedereen Introductie Recht op onderwijs Reeds in 1948 hebben regeringsleiders
Nadere informatieDonderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester
Nadere informatieHET BESTE MEDICIJN TER WERELD antwoordblad
Opdracht 1 Weet jij waar je poep en plas blijft nadat je hebt doorgetrokken?. Bijvoorbeeld. Het verdwijnt in het riool. Dan gaat het naar de waterzuiveringsinstallatie. Wat is je eerste indruk van de sanitaire
Nadere informatie- Ik ben Jan Roumen van RC-Leudal, het gebied tussen Venlo, Roermond en Weert. - Ik heb ruim 40 jaar gewerkt in het water. Sinds twee jaar ben ik
- Ik ben Jan Roumen van RC-Leudal, het gebied tussen Venlo, Roermond en Weert. - Ik heb ruim 40 jaar gewerkt in het water. Sinds twee jaar ben ik watercoördinator van ons district. Water houdt mij dus
Nadere informatie1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten
1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.
Nadere informatieDoodsoorzaak: VERKEER
Doodsoorzaak: VERKEER V erkeersongevallen zijn wereldwijd de belangrijkste niet aan ziekte gebonden doodsoorzaak. De VN legden zich daarom met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen een stevige ambitie
Nadere informatieUNICEF stelt voor: de Millenniumdoelstellingen! Maak kennis met onze kids WaSH-ambassadeurs Bezoek het Vredeshuis in Gent
UNICEF stelt voor: de Millenniumdoelstellingen! Maak kennis met onze kids WaSH-ambassadeurs Bezoek het Vredeshuis in Gent Driemaandelijks magazine nr. 21 juli-augustus-september 2010 Hoi unicefkids! Hebben
Nadere informatieREISBEURZEN 2014. Studenten reizen naar het Zuiden
REISBEURZEN 2014 Studenten reizen naar het Zuiden Wat? Wie? Waarom? Hoe? Ik? Duurzaam beheer van land en water in Tanzania Duurzame landbouw in Ecuador Toepassingen met niet-metallische materialen in Ecuador
Nadere informatieDinsdag 22 maart 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Dinsdag 22 maart 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling Gent, Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening
Nadere informatieMultiple choice quiz Vraag 1 Vraag 2
Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten en discussiëren. De vragen worden kort ingeleid. Onderwerpen zijn onder meer de
Nadere informatieVastenactie 2019 Schoon water verandert alles!
Vastenactie 2019 Schoon water verandert alles! Even je handen wassen, een glas water pakken, de wc doortrekken of thee zetten: we staan er in Nederland nauwelijks bij stil wat een luxe het is dat we kranen
Nadere informatieSamenvatting Economie H8
Samenvatting Economie H8 Samenvatting door Irene 1160 woorden 14 juni 2018 8,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Economie H8 Absolute armoede Als je niet meer in staat bent in
Nadere informatieHalfjaarlijks verslag voor afdeling Neerpelt-Overpelt Water en Sanitatie in Nepal
Halfjaarlijks verslag voor afdeling Neerpelt-Overpelt Water en Sanitatie in Nepal Juli - december 2016 Het project Amper 24% van de gezinnen heeft een toilet in 18 wijken van de dorpen Raikawar en Shankarpur,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 250 Beleidsbrief Ontwikkelingssamenwerking Nr. 5 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWER- KING Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieInvesteer in zuiver water en sanitaire voorzieningen
Investeer in zuiver water en sanitaire voorzieningen Betere sanitaire voorzieningen en drinkbaar water in 15 dorpen in en rond Businga op het Congolese platteland. Het tekort aan zuiver water is schrijnend
Nadere informatieVLIR-UOS REISBEURZEN 2017
VLIR-UOS REISBEURZEN 2017 Opgelet: dit is slechts een beknopte presentatie lees de uitgebreide info grondig na op www.ugent.be/ontwikkelingssamenwerking (kijk verder bij Wat is een reisbeurs? ) Wat is
Nadere informatieTNAV 21 februari 2017
www.protos.ngo TNAV 2 februari 207 2 januari 207 . Protos? 2. Recht op water MDG s SDG s 3. Mondiale wateruitdagingen 4. SDG 6: specifiek over water TNAV 2 februari 207 . Protos, wie zijn wij? Protos Voorstelling
Nadere informatieUNICEF in Mozambique: 2010 2014. Preventie en behandeling van gevaarlijke kinderziekten.
UNICEF in Mozambique: 2010 2014 Preventie en behandeling van gevaarlijke kinderziekten. 2 Preventie en behandeling van gevaarlijke kinderziekten In Mozambique overlijden ieder jaar tienduizenden kinderen
Nadere informatieMINDER ARMOEDE MILLENNIUMDOEL 1. Beantwoord de volgende vragen en gebruik daarbij de kaart MINDER ARMOEDE.
MILLENNIUMDOEL 1 MINDER ARMOEDE kaart MINDER ARMOEDE. 1. Wat betekent de extreme armoedegrens? 2. In welk werelddeel liggen de meeste landen waar mensen onder de armoedegrens van 1,25 dollar per dag leven?
Nadere informatieVLIR-ADVIES BETREFFENDE DE STUDIEGELDEN VOOR DIPLOMA- EN CREDITCONTRACTEN VOOR HET ACADEMIEJAAR 2012-2013
VLIR-ADVIES BETREFFENDE DE STUDIEGELDEN VOOR DIPLOMA- EN CREDITCONTRACTEN VOOR HET ACADEMIEJAAR 2012-2013 1. HET DECREET In de artikels tot en met 60 van het decreet van 30 april 2004 betreffende de flexibilisering
Nadere informatieAanvraagformulier voor stedelijke subsidiëring van activiteiten van Turnhoutse scholen met betrekking tot mondiale vorming
Turnhout, de././.. Aanvraagformulier voor stedelijke subsidiëring van activiteiten van Turnhoutse scholen met betrekking tot mondiale vorming De aanvrager verklaart dat er binnen de 2 maanden na het afsluiten
Nadere informatieSchoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan. Eindrapportage
Afghanistan Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan Eindrapportage Een door ZOA gebouwde latrine in het dorp Omer Khel in Dez Sabz Land: Afghanistan,
Nadere informatieHuman Development Report 2013 Verrassende cijfers over armoede en kantelende wereldverhoudingen
1 Human Development Report 2013 Verrassende cijfers over armoede en kantelende wereldverhoudingen Het recente rapport van UNDP 1 bevat naar goede gewoonte een schat aan informatie, maar vaak ook verrassende
Nadere informatieSchoon water voor iedereen?
Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. Kerndoel 47: De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving
Nadere informatieOnderwijssector in de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Hans De Greve, Plan België 28/05/2015
Onderwijssector in de Belgische Ontwikkelingssamenwerking Hans De Greve, Plan België 28/05/2015 Wat vooraf ging Onderzoek Plan België naar de onderwijssector in de Belgische OS (2013) gevolgd door de conferentie
Nadere informatieNaam : Klas : Datum :
Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 29 234 Ontwikkelingssamenwerkingsbeleid voor de komende jaren Nr. 20 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan de Voorzitter van
Nadere informatie4,3. Werkstuk door een scholier 2417 woorden 3 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 1. Wat zijn de kenmerken van onderontwikkeling?
Werkstuk door een scholier 2417 woorden 3 november 2004 4,3 19 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Wat zijn de kenmerken van onderontwikkeling? Vaak hebben mensen in een onderontwikkeld land ( of ontwikkelingslanden/de
Nadere informatieBeleidsplan
Beleidsplan 2016-2017 1. INLEIDING Stichting WellWishes is een kleine Nederlandse vrijwilligersorganisatie die op nonprofit-basis een bijdrage wil leveren aan een betere wereld door kleine woongemeenschappen
Nadere informatieHGIS Vraag 20 : Wat zijn de uitgaven per partnerland per thema in 2008 en 2009? Opsteller : Joke van Hagen 5936. Versnelde MDG-realisatie
HGIS Vraag 20 : Wat zijn de uitgaven per partnerland per thema in 2008 en 2009? Opsteller : Joke van Hagen 5936 ODA UITGAVEN PARTNERLANDEN 2008 Versnelde MDG-realisatie Bangladesh Kenia 2.07 Goed bestuur
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Derde Wereld schuld
Praktische opdracht Economie Derde Wereld sc Praktische-opdracht door een scholier 2339 woorden 17 juni 2001 6,5 243 keer beoordeeld Vak Economie Voorwoord Ons verslag gaat over de Derde-Wereldsc. Wij
Nadere informatieCampagne: Water, sanitaire voorzieningen en hygiëne voor iedereen! Bedenk nu al een actie voor de Dag voor Verandering
ampagne: Water, sanitaire voorzieningen en hygiëne voor iedereen! edenk nu al een actie voor de Dag voor Verandering Met de steun van Driemaandelijks magazine nr. 18 oktober 2009 Hoi unicefkids! Ik was
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument 11.1.2006 B6-0038/2006 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B6-0345/2005
EUROPEES PARLEMENT 2004 Zittingsdocument 2009 11.1.2006 B6-0038/2006 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B6-0345/2005 ingediend overeenkomstig artikel 108, lid 5 van het
Nadere informatieWandelen voor Water 2013
Wandelen voor Water 2013 Eerst maar even voorstellen Frank van Batenburg Ondernemer: Bedrijfskundig Bureau Gastles over WATER Powerpoint, filmpjes, interactief met opdrachten Vragen mag je direct stellen
Nadere informatieGenoeg water voor iedereen
Genoeg water voor iedereen eerlijk verdeeld - betaalbaar - schoon - duurzaam Of je nu rijk bent of arm, als je een dag niet drinkt heb je dorst. Niemand kan zonder water. Met genoeg en schoon water hebben
Nadere informatie8 keer beoordeeld 10 december 2013
7,3 Werkstuk door D. 1296 woorden 8 keer beoordeeld 10 december 2013 Vak Levensbeschouwing Methode Standpunt 1A Welke onderwerpen komen aan de orde? Duurzame economie Armoede Duurzame producten Duurzame
Nadere informatieaan: TK-woordvoerders Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Email aan: TK-woordvoerders Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Betreft: AO 27 maart 2014 Brief Vooruitgang Uitfasering Bilaterale Ontwikkelingssamenwerking Beste/Geachte, Komende donderdag
Nadere informatieWater in landen op weg naar ontwikkeling
Drinkwaterpunt in Ambatomirahavavy, Madagaskar Dries Moorthamers Water in landen op weg naar ontwikkeling 1. WASH-vaststellingen 1.1. Te weinig drinkwater Wij staan er amper bij stil, maar aan het water
Nadere informatieDHIsubsidieregeling. China Project Development
DHIsubsidieregeling Hoofdpunten Regeling: tender Bedrijfsactiviteit: investering en export (kapitaal) goederen Doelmarkt: opkomende landen en ontwikkelingslanden (DGGF- land) Subsidiedoel: concreet project,
Nadere informatie6,2. Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari keer beoordeeld. 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land:
Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari 2003 6,2 191 keer beoordeeld Vak Economie 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land: 1. BNP uitgedrukt in US Dollars per inwoners. 2. Geboortecijfer
Nadere informatieHet thema water in de MDG s en SDG s
Millenniumdoelstellingen (MDG s) 1) Tijdens de Algemene Vergadering van de VN in september 2000, namen 191 regeringsleiders in de Millenniumverklaring officieel de verbintenis op om de strijd aan te gaan
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijwetenschappen Ontwikkelingssamenwerking
Samenvatting Maatschappijwetenschappen Ontwikkelingssamenwerking Samenvatting door E. 2091 woorden 12 mei 2015 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Hoofdstuk 1 Wat is ontwikkelingssamenwerking?
Nadere informatieWelzijn vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 November 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/82615 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieUNICEF en kindersterfte
UNICEF en kindersterfte SB13GAST We gaan voor nul! Informatie voor een gastles Inhoud HOOFDSTUK PAGINA Achtergrondinformatie 2 De oorzaak van kindersterfte 4 Inleiding 6 Voorleesverhaal 7 Kern van de les
Nadere informatie1/2. Staten-Generaal Verslag van een bezoek van een delegatie aan Berlijn (12 tot 15 mei 2003) Vergaderjaar Nr.
Staten-Generaal 1/2 Vergaderjaar 2002 2003 Nr. 275 29 006 Verslag van een bezoek van een delegatie aan Berlijn (12 tot 15 mei 2003) Nr. 1 VERSLAG Vastgesteld 11 juni 2003 Van 12 tot en met 14 mei 2003
Nadere informatie6,6. Spreekbeurt door een scholier 1049 woorden 6 april keer beoordeeld. Nederlands. Kinderen in problemen.
Spreekbeurt door een scholier 1049 woorden 6 april 2003 6,6 297 keer beoordeeld Vak Nederlands Kinderen in problemen. Er wonen veel meisjes op Haïti. Ze werken bij mensen in het huishouden. Sommige kinderen
Nadere informatieInrichten van waterrijke gebieden voor landbouw IZG Gent thema-avond Water
www.protosh2o.org Inrichten van waterrijke gebieden voor landbouw IZG Gent thema-avond Water 13-11-2015 Voorstelling Protos Water en Landbouw Technische duurzaamheid Voorbeeld : irrigatieperimeters Belladère
Nadere informatiePROJECT BABONGO. Centraal Afrika Afrika
PROJECT BABONGO Centraal Afrika Afrika ZORGEN VOOR BABONGO Het dorp Babongo ligt in de Dzanga Sangha regio van de Centraal Afrikaanse Republiek. Door de ligging in het tropische regenwoud is het dorp vrij
Nadere informatieSpreekbeurtinformatie Millenniumdoelen
Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Informatie voor basisschoolleerlingen uit groep 5 t/m 8 Wat kun je hier vinden? 1. Jouw spreekbeurt over de Millenniumdoelen 2. Waarom zijn er Millenniumdoelen 3.
Nadere informatieOverzicht van de bij Mondial aangesloten organisaties en de millenniumdoelen waaraan zij werken.
Bijlage bij het jaarverslag Stichting Mondial Apeldoorn 2009 Het zichtbaar en mogelijk maken van ontwikkelingssamenwerking vanuit lokaal niveau Overzicht van de bij Mondial aangesloten organisaties en
Nadere informatieEindverslag Water, Sanitatie en voedselzekerheid in Nicane en Nanquilili in Mozambique
Eindverslag Water, Sanitatie en voedselzekerheid in Nicane en Nanquilili in Mozambique Contact details: Stichting Connect International Jan van Houtkade 50 2311 PE Leiden T: 071-5141111 W: www.connectinternational.nl
Nadere informatieDiscussie Thema 1: Veranderende migratiestromen
Discussie Thema 1: Veranderende migratiestromen Stap 1. Bekijk onderstaande kaart: De migratiestromen in de wereld. o Naar welke continenten migreren de meeste mensen in de wereld? o Wat weet je over de
Nadere informatieOpeningstekst VN-Resolutie: 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling. Resolutie goedgekeurd door de Algemene Vergadering op 25 september 2015
Openingstekst VN-Resolutie: 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling Verenigde Naties A/RES/70/1 Algemene Vergadering Distr.: Algemeen 21 oktober 2015 Zeventigste zitting Agendapunten 15 en 116 Resolutie
Nadere informatieNieuwsbrief van Stichting Wondem, juli 2018
Nieuwsbrief van Stichting Wondem, juli 2018 Goed nieuws voor Ethiopië Ethiopië, met 100 miljoen inwoners het grootste land in de instabiele Hoorn van Afrika, heeft zich in een groot avontuur gestort. Na
Nadere informatieUNICEF algemene informatie
UNICEF algemene informatie Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk UNICEF helpt kinderen in de hele wereld UNICEF is de kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties. De opdracht van UNICEF is:
Nadere informatieMet Saved by the bell werken wij enkel met de vierde doelstelling: Kwaliteitsonderwijs.
In deze korte kwis met 10 vragen raken we enkele onderwerpen aan bij het thema Kwaliteitsonderwijs. De leerlingen zullen even moeten nadenken over de antwoorden. Ze kunnen ook in kleinere groepjes samen
Nadere informatieINLEIDING Iedereen waterdrager!
INLEIDING We gebruiken dagelijks water : tanden poetsen, wassen, drinken, koken, kleren wassen, toilet doorspoelen Het volstaat om de kraan open te draaien om proper en drinkbaar water te hebben. Maar
Nadere informatieUnicef. Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012
Unicef Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012 Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Unicef omdat ik het een mooi onderwerp vind en het kinderen helpt die in nood zijn en niet naar school
Nadere informatieCriteria en voorwaarden voor Young Experts
Criteria en voorwaarden voor Young Experts Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Young Expert Programma Water... 4 3. Opzet YEP Water... 8 a. Hoofdproces Young Expert Programme Water... 9 4. Criteria en voorwaarden
Nadere informatie4 et water een niet te verspillen onontbeerlijke hulpbron
H 4 et water een niet te verspillen onontbeerlijke hulpbron «De blauwe planeet», «het water, als bron van het leven». Twee gangbare uitdrukkingen die het belang van het water in ons dagelijks leven onderstrepen.
Nadere informatieF Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1.
Opdracht Expert Overheidsbeleid Het crisisteam is samengesteld. Jij bent als expert overheidsbeleid ingevlogen om vast te stellen wat de overheid doet om ruimtelijk ongelijkheid te verminderen. De deskundigheid
Nadere informatieBEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN
VIETNAMESAMEN MET BEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN Vietnam is het eerste land in Azië dat in 1990 het kinderrechtenverdrag ondertekende. Het Zuid-Aziatische land kan zich inmiddels tot de middeninkomenslanden
Nadere informatieWASH & Learn. Rotary Waterseminar Sandra van der Willigen Eventmanager
WASH & Learn Rotary Waterseminar 07-04-2018 Sandra van der Willigen Eventmanager Inhoudsopgave 1. Introductie Simavi 2. Belang van water, sanitatie en hygiëne 3. Het WASH & Learn Programma 4. Discussie
Nadere informatieMDG. Eerst en tweede graad. Te lezen zinnen (in willekeurige volgorde!)
MDG Eerst en tweede graad De leerkracht leest één van de volgende stellingen en de groep bekijkt de acht millenniumdoelstellingen om te achterhalen met welke doelstelling de zin overeenkomt. Ze leggen
Nadere informatieMillennium Development Goal 8: Developing a Global Partnership for Development
Millennium Development Goal 8: Developing a Global Partnership for Development Samenvatting In september 2000 namen 147 staatshoofden en regeringsleiders en in totaal 189 landen de Millennium Verklaring
Nadere informatieDirectie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) DGD EN DE ONTWIKKELINGSACTOREN
Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) DGD EN DE ONTWIKKELINGSACTOREN STRUCTUUR VAN DE PRESENTATIE: 1. DIVERSITEIT EN DIFFERENTIATIE VAN DE ONTWIKKELINGSACTOREN Actoren van
Nadere informatieF Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1.
Antwoordmodel: Expert Overheidsbeleid Het crisisteam is samengesteld. Jij bent als expert overheidsbeleid ingevlogen om vast te stellen wat de overheid doet om ruimtelijk ongelijkheid te verminderen. De
Nadere informatieBijlagen: - MVO referentiekader - Fairtrade Gemeente handleiding. Afhandeling. 1. Inleiding
RG nr. Datum: Indiener(s): Onderwerp: Initiatiefvoorstel: ChristenUnie PAS SP PvdA Millenniumdoelstellingen De indieners stellen voor: - dat de gemeente Steenwijkerland zich actiever inzet om bij te dragen
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid
EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 2014/2204(INI) 5.1.2015 ONTWERPADVIES van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid aan de
Nadere informatieProjectvoorstel CFP. Verbeteren van de dienstverlening in 53 gezondheidscentra en 4 ziekenhuizen ( ) CDI-Bwamanda
Projectvoorstel CFP Verbeteren van de dienstverlening in 53 gezondheidscentra en 4 ziekenhuizen (2011-2013) CDI-Bwamanda Noordelijke Evenaarsprovincie, D.R. Congo CFP Referentie: 12-cdi-3;def;gezondheidscentra-Congo
Nadere informatieeen wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek
een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8
Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om
Nadere informatieOpdracht Anders bestrijding tegen HIV/AIDS
Opdracht Anders bestrijding tegen HIV/AIDS Opdracht door S. 1771 woorden 22 januari 2014 3 1 keer beoordeeld Vak Anders Voorwoord In opdracht van ons Sociologie keuze docent, Mevrouw Katwaroe, moesten
Nadere informatieTrimestrieel magazine nr juli-augustus-september P MEMISA INFO WATER. Proper water voor een gezond leven
Trimestrieel magazine nr. 112 - juli-augustus-september 2016 - P 409840 MEMISA INFO WATER Proper water voor een gezond leven memisa Together for health 1 PROPER WATER VOOR EEN GEZOND LEVEN WATER DOET LEVEN!
Nadere informatieDe 4 de Pijler onder de loep BTC-Infocyclus. Jacques Mevis/Luc Callaerts 4 de Pijlersteunpunt /
De 4 de Pijler onder de loep BTC-Infocyclus Jacques Mevis/Luc Callaerts 4 de Pijlersteunpunt /11.11.11 www.4depijler.be Wie we zijn! Filmpje 1 https://www.youtube.com/watch?v=rlqs_bpnsic Belgische ontwikkelingssamenwerking
Nadere informatie5 jaar Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling SITUERING IN EEN EUROPESE EN MONDIALE CONTEXT
5 jaar Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling SITUERING IN EEN EUROPESE EN MONDIALE CONTEXT 28 oktober 2009 Wat waren de mondiale drijfveren voor gedecentraliseerde solidariteit rond water? VN Millenniumdoelstellingen,
Nadere informatieVerbeteren van water en sanitaire voorzieningen voor inwoners van district Mwanza, Malawi
Stichting FO4R Mwanza Malawi Fazantlaan 10 5056 JJ Berkel-Enschot Tel: 0135113449 E-mail: info@fo4rmalawi.nl www.fo4rmalawi.nl Verslagperiode: maart september 2010 Tussentijds verslag Verbeteren van water
Nadere informatieHanden uit de mouwen. Waarom en hoe Nederland internationaal een leidende rol kan blijven spelen op het gebied van water, sanitatie en hygiëne.
Handen uit de mouwen Waarom en hoe Nederland internationaal een leidende rol kan blijven spelen op het gebied van water, sanitatie en hygiëne. 1 Colofon Inhoudsopgave Handen uit de mouwen Waarom en hoe
Nadere informatieDe Belgische Ontwikkelingssamenwerking op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten
De Belgische Ontwikkelingssamenwerking op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten UNICEF De situatie in de wereld Jaarlijks 1 sterven naar schatting 290.000 vrouwen tijdens hun zwangerschap,
Nadere informatieLandelijke dag Burkina Faso Platform 2010 Workshop Water
Landelijke dag Burkina Faso Platform 2010 Workshop Water 6 november 2010 Sander de Haas Piet Keijzer Introductie Sander de Haas, (geo)hydroloog werkzaam bij PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland. Mede-oprichter
Nadere informatieVOOR EEN BETER EN EERLIJKER KLIMAAT
VOOR EEN BETER EN EERLIJKER KLIMAAT EEN BETER EN EERLIJKER KLIMAAT Het klimaatprobleem treft ons allemaal. Maar huishoudens en kleine boeren in ontwikkelingslanden hebben meer last van klimaatverandering
Nadere informatieContactgegevens. Onverschilligheid doodt, Damiaanactie. Onverschilligheid doodt, Damiaanactie geneest 1 WIE ZIJN WIJ 1 WIE ZIJN WIJ 2 WAT DOEN WIJ
2 3 1 WIE ZIJN WIJ 1 WIE ZIJN WIJ 2 WAT DOEN WIJ 3 IN CIJFERS ORGANISATIE IN HET KORT BELGISCHE, NATIONALE NGO Damiaanactie OPRICHTING IN 1964 OP WERELDDAG MELAATSEN APOLITIEK EN Organisatie in het kort
Nadere informatieLand Rover Nederland geeft nieuwe hoop voor de bevolking
Drive Against Malaria Newsflash Februari 2016 Land Rover Nederland geeft nieuwe hoop voor de bevolking (Samenstelling Julia Samuël & Johan Nebbeling) Met een jaarlijkse donatie van 50.000 aan Drive Against
Nadere informatieVerbeteren van water en sanitaire voorzieningen voor inwoners van district Mwanza, Malawi
Stichting FO4R Mwanza Malawi Fazantlaan 10 5056 JJ Berkel-Enschot Tel: 0135113449 E-mail: info@fo4rmalawi.nl www.fo4rmalawi.nl Verslagperiode: maart 2010 februari 2011 Eindverslag Verbeteren van water
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Contactpersoon Anne Poorta T +31-70-3485428
Nadere informatie