Boston Brace. Nog vragen? Bel: (0592) Voor meer informatie: OTNN - Amerikaweg 80, 9407 TM Assen

Transcriptie

1 Wat is een boston brace? Een boston brace is een korset van kunststof, eventueel met een metalen beugel eraan. Het dragen van een brace is voor kinderen en jongeren veelal geen pretje. Men wordt erdoor gehinderd bij sommige activiteiten en voelt zich anders dan andere jongeren, maar een brace is bij progressieve scoliose in de groeileeftijd echt nodig. Gelukkig wennen de meeste jongeren er redelijk snel aan. Waarom een brace? Het doel van de bracebehandeling bij jongeren in de groei is het remmen van de verergering van de verkromming van de wervelkolom. In sommige gevallen kan een structurele blijvende correctie worden verkregen. Ook is het de bedoeling dat de wervelkolom zoveel mogelijk terugdraait (de-rotatie). Bij scoliose draait de wervelkolom immers ook nog om haar as. Zolang men groeit, kan de verkromming en draaiing toenemen. Daarom moet de brace gedragen worden tot het skelet is uitgegroeid. In ieder geval s nachts, want dan vind de meeste groei plaats Wanneer een brace? De grootte van de bocht in de wervelkolom is te meten aan de hand van röntgen foto s. De grootte (ernst) wordt in graden uitgedrukt. Hoe hoger het aantal graden, hoe ernstiger de verkromming. Wanneer er een zijdelingse verkromming is van ongeveer 20 of meer graden, die bovendien verergert, is het nodig een brace behandeling te starten. Dat is een algemene vuistregel. Maar zo n algemene regel geldt nooit voor elke jongere. De orthopedische chirurg zal nog andere, individuele factoren laten meewegen. Zoals: wat is de oorzaak van de scoliose? Staat de romp in het lood? Is er een scheefstand van het bekken? Hoe hoog is de bochel (gibbus)? En het belangrijkst; hoe ver is de skeletgroei gevorderd? Een brace is niet zinvol wanneer iemand is uitgegroeid en bij krommingen van meer dan 45 a 50 graden. Deze krommingen moeten in de meeste gevallen operatief behandeld worden. Ook bij de meeste congenitale (aangeboren) scoliose heeft een brace nauwelijks effect. Hoe lang duurt een bracebehandeling? De orthopedische chirurg stelt vast of er een brace gedragen moet worden en hoe lang. In elk geval moet men er vanuit gaan dat het meerdere jaren zal zijn, tot het einde van de groei. De brace moet immers corrigeren zolang het skelet nog groeit. Bij meisjes stop de snelste groei bij de eerste menstruatie, maar de groei gaat daarna nog twee jaar wat langzamer door. Meestal is een meisje op ongeveer 16-jarige leeftijd uitgegroeid. Woensdag pagina 1 van 7

2 De technische kanten Soort braces: In Nederland wordt vooral de boston-brace gedragen, momenteel door ongeveer 1550 kinderen per jaar. De Boston-brace is genoemd naar de Amerikaanse stad Boston, waar de ontwikkeling plaats vond. Op het basistype zijn verschillende variaties mogelijk. Zo is er de lage Boston-brace en de Boston-brace met okselband. Ook bestaat er een Boston-brace met opbouw de zogenaamde sternum pelotte. Een brace heeft één of meerdere pelotte s Dat zijn plaatselijke druk verhogers die in de brace worden bevestig, om nog meer correctie te kunnen bewerkstelligen. Welk soort brace wordt voorgeschreven, hangt af van de plaats van de bocht in de wervelkolom, en van hoeveel bochten erin zitten. Zit de bocht hoog (thoracaal), dan kun je bijvoorbeeld een brace met een okselband krijgen. Bij de ziekte van scheuermann wordt een Boston-brace met opbouw gebruikt. Deze drukt met een pelotte achter net onder de top van de ronde rug en meteen voor op het borstbeen. Bij de ziekte van Scheuermann is een dergelijk brace nodig omdat hierbij spraken is van een voorwaartse verkromming (kyfose), niet van een zijwaartse zoals bij scoliose. Hoe werkt een brace? De brace corrigeert de kromming door tegendruk te geven. Die tegendruk wordt vooral uitgeoefend op de ribben in het gedeelte van de rug waar de scoliose zit. De stevigheid en de stand van de ribben bepalen of de aangewende kracht goed wordt overgebracht op kromming. Wie maakt een brace? De orthopedische chirurg schrijft een brace voor. Daarna gaat de orthopedische instrumentmaker de brace maken, zodat hij goed past en de goede correctie geeft. Dat is een precisiewerkje dat enige tijd duurt. Heeft de instrumentmaker de brace afgeleverd, dan kijkt de orthopedische chirurg vaak nog hoe hij zit. Hij maakt een controlefoto en gaat na of de brace de juiste correctie geeft. De dagelijkse praktijk Hoe wen je aan een brace? Tijdens de eerste dagen dat men de brace draagt is het nodig dat er begeleiding is bij de gewenning en controle op een goede correctie. Om te zorgen dat alles goed verloopt, kunnen de orthopedische chirurg, de instrumentmaker, en eventueel een psycholoog of pedagoog en een oefentherapeut een rol spelen. Na ongeveer een maand is men gewend aan het dragen van de brace. Hoe trek je een brace aan? Om de brace goed aan te kunnen trekken is een helper nodig. Men staat rechtop met licht gebogen knieën, waarna de helper de brace om doet. De helper trekt vervolgens de banden aan tot de merktekens, die op de banden zijn aangegeven. Sommige jongeren slagen er na enige tijd in de brace zelf om te doen. Woensdag pagina 2 van 7

3 Hoeveel uren per dag moet een brace worden gedragen? Hoe lang de brace per dag gedragen moet worden, wordt vastgesteld door de orthopedische chirurg. Het aantal uren hangt af van de ernst van de verkromming en van de snelheid van de groei. Een 6 a 8-jarig kind dat wat langzamer groeit, heeft soms genoeg aan 16 uur dragen per dag. Neemt de groei snel toe, zoals in de puberteit, dan moet de brace ongeveer 22 uur per dag gedragen worden. Gemiddeld zal de jongere de brace ongeveer twintig uur per dag moeten dragen. Hij mag alleen uit voor oefeningen, sporten en douchen. Wanneer de verkromming minder ernstig is, is het soms genoeg om de brace alleen s nachts, wanneer de meeste groei plaatsvindt, te dragen. Ook tijdig beginnen met de behandeling kan ertoe leiden dat de brace alleen s nachts, wanneer de meeste groei plaatsvindt, te dragen. Ook tijdig beginnen met de behandeling kan er toe leiden dat de brace allen s nachts en s nachts gedragen te worden, later allen s nachts. Is de lengtegroei gestopt, dan bepaalt de uitrijpingsfase van het skelet hoe lang de jongere de brace nog moet dragen om de behandeling af te ronden. Het vast stellen van die uitrijpingsfase gebeurt aan de hand van een röntgenfoto van de bekkenkammen (zgn.- Rissersign). Heeft het dragen van een brace invloed op de kleding? De brace zit zo strak mogelijk om het lichaam en wordt. Onder de kleding gedragen. Onder de brace kan een katoenen hemdje moet goed glad onder de brace zitten, zodat er geen plooien ontstaan die drukplekken kunnen veroorzaken. De slip wordt over de brace gedragen. Bovenkleding slijt helaas sneller door delen van de brace die uitsteken. Ze kunnen gaatjes maken in kleding. Soms helpt het de uitstekende delen af te plakken. Met ruime bovenkleding (oversized) is de brace nauwelijks te zien. Hoe houd je de brace schoon? De binnenkant van de brace moet dagelijks, wanneer hij uit is, schoongemaakt worden. Dat kan door met een washandje met babyzeep langs de harde plastic buitenkant en de zachte binnenkant te strijken. Naspoelen kan met een natte washand, afdrogen met een handdoek. De brace mag nooit gedroogd worden met een haardroger. Ook mag de brace nooit tegen een hete radiator of in de zon gelegd worden. Oefentherapie Oefentherapie speelt een onmisbare rol bij de bracebehandeling. Orthopedische chirurgen geven vaak de voorkeur aan de Cesar- of Mensendiecktherapie. Ook fysiotherapie is mogelijk. Het is belangrijk dat de oefentherapeut deskundig is in het behandelen van scoliose. Vraag de therapeut daarnaar. Zo nodig kunt u de oefentherapeut stimuleren contact op te nemen met in scoliose gespecialiseerde collega s of verwijzen naar de Vereniging van scoliosepatiënten voor meer informatie. Vóór de bracebehandeling helpt oefentherapie om de jongere lichamelijk zó voor te bereiden, dat de brace zijn werk goed kan doen. Dat gebeurt door middel van spierversterkende oefeningen. Ook de wervelkolom moet zo soepel mogelijk gemaakt worden. Als de brace is aangemeten, zal een oefentherapeut ouders en kind instructies geven voor het dragen. Ook geeft hij adviezen over sporten met een brace, vertelt hij hoe de huid geïnspecteerd moet worden, hoe de brace schoongehouden kan worden enz. Woensdag pagina 3 van 7

4 Kortom: allerlei informatie om in het dagelijks leven zo weinig mogelijk last van de brace te ondervinden. Daarnaast krijgt de jongere instructies voor lichamelijke oefeningen. Actieve oefentherapie in de brace is onmisbaar. De corrigerende werking van de brace wordt ermee ondersteund. Ook nu is een soepele wervelkolom belangrijk. Hoe beweeglijker de wervelkolom, hoe makkelijker de brace de wervelkolom kan corrigeren. Daarnaast zijn oefeningen voor de spieren belangrijk. Stijve of verkorte spieren trekken de rug krom, en dat moet vermeden worden. Bekken kantel-oefeningen kunnen er voor zorgen dat de jongere de passieve werking van de brace in het onderste deel van de rug actief ondersteunt, want de brace schakelt de buikspieren uit. Ademhalingsoefeningen ten slotte zorgen er voor dat de ademhaling zo optimaal mogelijk verloopt. Problemen en tips Welke problemen kunnen zich voordoen bij het dragen van een brace: Het dragen van een brace kan huisproblemen veroorzaken. Door de druk kan de huid rood worden en in het ergste geval stuk gaan. Zulke huidproblemen zijn vrijwel altijd op te lossen. Bijvoorbeeld dor de brace twee dagen uit te doen, zodat de huid kan genezen. Of door de pelottedruk te verminder, of een stukje uit de brace weg te slijpen. De huid kan weerbaar gemaakt worden door haar gedurende een maand te deppen met alcohol(17%), of kamferspiritus. Bij eczeem achtige plekken kan zinkzalf helpen. Belangrijk is dagelijks te douchen (zonder zeep). Een brace oefent constant druk op de ribben uit. Die kunnen daardoor pijn gaan doen. Ook kan het beenvlies (periost) door de druk geprikkeld raken. De instrumentmaker kan zulke problemen oplossen door de brace aan te passen. Bij een brace met okselband kunnen tintelingen in de arm ontstaan als gevolg van het afdrukken van zenuw. Vaak treden zulke tintelingen op na een nacht slapen met de arm onder het hoofd. Als dat niet meer gebeurt, verdwijnen de tintelingen weer. Dat kan echter wel drie weken. Zulke tintelingen of een doof gevoel kunnen ook in de lies of in het been voorkomen. Huidstriemen Witte streepvormige littekens die helaas niet meer weggaan. De brace geeft ook druk op de maag. Deze kan maar gedeeltelijk gevuld worden. Kleine hoeveelheden voedsel, verdeeld over de dag, voorkomt problemen. Als bovenstaande problemen optreden en niet weggaan, neem dan contact op met de instrumentmaker of orthopedisch chirurg. Doe dat ook bij twijfel. Wacht niet tot de controle-afspraak met de arts. De psychologische, sociale en emotionele gevolgen van het dragen van een brace vormen een ander soortige probleem. Voor de jongere kan een brace een onding zijn. Een harnas, dat hem of haar belemmert in allerlei activiteiten. Het zelfbeeld kan er onder lijden. De normale omgang met leeftijdgenoten staat wel eens onderdruk en dat op een leeftijd, waarin de opgroeiende jongere zulke zaken het minst kan gebruiken. Acceptatie van een brace heeft tijd nodig. Gelukkig slagen de meeste jongeren erin de brace in te passen in hun leven. Woensdag pagina 4 van 7

5 Wonder boven wonder nemen ze, bij het begin van de behandeling bijna ondenkbaar, aan het eind van de rit soms zelfs met moeite afscheid van hun vroegere vijand. De brace gaf een veilig en stevig gevoel en maakte minder kwetsbaar Handleiding Inleiding Vandaag krijg je een Boston brace mee naar huis. Hier vind je informatie over het antrekken, het in- trainen en het schoonhouden van de brace. Aantrekken van de Boston brace Onder de brace draag je een katoenen hemd, over de brace draag je een slip. De bh kun je onder de brace dragen. Je staat rechtop, buigt de brace open en doet de brace om. Je buigt een beetje naar voren en buigt ook je knieën. Je trekt het hemd glad zodat er geen kreukels meer inzitten. Jij of een helper maakt de riempjes vast. Hoofdregel Hoe strakker de brace zit hoe beter. Het draagt het prettigst en het corrigeert op deze manier het meest. Tips voor het in-trainen. Met in-trainen bedoelen we dat je lichaam moet wennen aan de brace zodat er geen problemen ontstaan met je huid. Het in-trainen kent 4 fasen. De eerste fase (6 uur Als de huid na de eerste twee uur in een prima conditie is doe je de brace, zonder tussenpauze, weer twee uur aan. Trek de brace aan en draag hem twee uur lang. Trek na twee uur de brace uit en laat iemand kijken of de huid rood en geïrriteerd is. Als de huid geïrriteerd is verzorg haar dan met kamferspiritus (bij elke drogist verkrijgbaar). Als de huid rood en gevoelig is laat je de brace een half uur in uit en daarna doe je hem weer twee uur aan. Na de 2e periode van twee uur controleer je de huid. Je verzorgt de huid. Bij roodheid of gevoeligheid laat je de brace een half uur uit. Daarna doe je de brace weer twee uur aan. Als de huid niet rood of gevoelig is doe je de brace na de verzorging meteen weer aan. Dan draag je voor de derde maal de brace twee uur. Je controleert opnieuw na twee uur de huid en laat de brace verder uit. Indien nodig verzorg je de huid Samenvatting Je hebt vandaag de brace drie maal gecontroleerd en drie maal gedragen, met eventueel een korte tussenperiode van een half uur om de huid te verzorgen. De twee uurlijkse controle is in het begin echt nodig om huidirritaties of het stuk gaan te voorkomen. Wanneer kun je aan de tweede fase beginnen? Woensdag pagina 5 van 7

6 Tweede fase (10 uur) Als je de brace 6 uur moeiteloos hebt gedragen, probeer je de volgende dag of je van die 6 uur 10 uur kunt maken. Iedere twee uur controleer je de huid. Indien nodig verzorg je de huid daarna. Aan het eind van deze dag heb je de brace dus 5 maal twee uur gedragen en 5 maal heb je de huid gecontroleerd en verzorgd. `s Nachts slaap je zonder brace. Wanneer kun je aan de derde fase beginnen? Je kunt aan de derde fase beginnen als je, zonder moeite, de brace 10 uur kunt dragen. Natuurlijk met om de twee uur controle en verzorging. De derde fase (dag & nacht ) Als je de brace zonder moeite, maar met controle en verzorging, 10 uur kunt dragen begin je met de volgende fase. Na een bad of een douche draag je de brace 4 uur achter elkaar. Na deze 4 uur contoleer en verzorg je huid als gebruikelijk. Daarna draag je de brace weer 4 uur. Aan het einde van de dag doe je de brace uit. Je laat het uit tot je naar bed gaat. Als je naar bed gaat doe je de brace op de voorgeschreven manier weer aan, je gaat slapen in de brace. Als de brace geen klachten geeft slaap je de hele nacht in de brace, anders doe je het een gedeelte van de nacht uit. Wanneer kun je aan de vierde fase beginnen? Je gaat over naar de vierde fase als je zonder problemen de brace overdag en `s nachts kunt dragen. De vierde fase (dag&nacht, 23 uur.) Als je de brace overdag zonder problemen kunt dragen, dat wil zeggen dat er bij de controles om de 4 uur niets meer aan de hand is en je er `s nachts goed in kunt slapen, dat kun je de brace 18 uur dragen Voor het slapen gaan doe je de brace een half uurtje uit. Nu kun je de huid verzorgen. Als je opstaat doe je de brace ook uit, er is nu tijd om te baden of te douchen. Opnieuw verzorg je de huid. Daarna doe je de brace weer aan en draag het de hele dag. Vaak is het zo dat je 10 dagen nodig hebt om te wennen aan het dag en nacht dragen van de brace. Misschien valt het soms niet mee. Praat erover met je ouders of schrijf het op in je dagboek. We vinden het belangrijk dat je over ervaringen praat! Als alles goed gaat mag je nu de brace normaal dragen, dit wil zeggen 23 uur per dag. Het uur waarin je de brace niet draagt mag je zelf kiezen. Het is heel belangrijk dat je zonder brace actief bezig bent bijvoorbeeld met sporten. Woensdag

7 Wat doe je om huidirritaties te verkomen? Huidverzorging Als de huid erg rood is, zeer gevoelig en ruw draag je de brace een dag niet. Die dag verzorg je de huid extra goed, je vertelt de dokter of de fysiotherapeut waar de brace drukt. Als het nog lang duurt voordat je een van beiden spreekt, bel je naar het ziekenhuis. Hoe houd je de brace schoon? De harde plastic buitenkant en de zachte plastic binnenkant moet je iedere keer als je uit de brace komt schoonmaken. Je gaat even met een washandje met zeep langs de binnenkant en buitenkant. Spoel even na met een natte washand. Daarna droog je het af met een handdoek. Je mag de brace nooit drogen met een warme haardroger, in de hete zon en of bij een warme radiator leggen. Kleding. De brace is onder de kleding niet goed te zien, vooral als je loshangende kleding draagt. Wanneer je een spijkerbroek of iets dergelijks wilt dragen is het verstandig om een maar groter te kopen. Een tailleband van elastiek wordt voor een goed sluiting van de kleding. Woensdag Donderdag 09:00 uur - 21:00 uur Om huidirritaties te voorkomen neem je dagelijks een bad of een douche. Je brengt kamferspiritus aan op de plaatsen waar de brace erg drukt. Zeker als de huid rood en gevoelig is! Je draagt een hemd van katoen zonder kreukels en zonder naden. Hemden die gestopt zijn of op een andere manier gerepareerd, zijn niet geschikt. Je controleert de huid goed en de helper inspecteert mee. Je gebruikt nooit crèmes, lotions of poeder onder de brace. Breng geen watten aan. Bel ons als er vragen zijn of problemen ontstaan: