De scoliose-operatie. Sophia Kinderziekenhuis

Transcriptie

1 De scoliose-operatie Sophia Kinderziekenhuis

2 Samen met de dokter, de orthopaedisch chirurg en je ouders heb je besloten dat je aan je rug wordt geopereerd. Een operatie is geen kleinigheid. Het is een bijzondere gebeurtenis waarop je je goed moet voorbereiden. In deze folder lees je meer over de scoliose-operatie. Lees hem goed door, zodat je weet wat je te wachten staat. Inhoudsopgave Wat is scoliose? 3 Waarom een operatie? 3 De voorbereiding op de operatie 4 Onderzoeken voor de operatie 4 Longfunctieonderzoek 4 Röntgenfoto 4 Geleidingsonderzoek 5 Wie er bij je langskomen 5 De pedagogisch medewerker 5 De orthopaedisch chirurg 5 De arts-assistent 6 De fysiotherapeut 6 De anesthesioloog 6 Complicaties 6 De dag van de operatie 6 De operatie 7 Wakker na de operatie 7 De verdere behandeling 8 Zitten en staan na de operatie 9 Weer naar huis 10 Controle 10 Het Ronald McDonald Huis 10 Nog vragen? 11 Namen en telefoonnummers 11 2

3 Wat is scoliose? Wanneer een wervelkolom niet recht is, maar een zijwaartse bocht vertoont, noemen we dat scoliose. De oorzaak van scoliose is niet helemaal bekend. Misschien heeft de wervelkolom van een van je ouders ook een zijwaartse bocht. De grootte van de bocht drukken we uit in graden. Op een röntgenfoto van je rug meten we hoe groot de bocht is. Scoliose komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens en wordt meestal erger als je in korte tijd veel groeit (een groeispurt). In eerste instantie proberen we de toename van de zijwaartse bocht tegen te gaan met een orthopaedisch korset. Als de bocht toch groter wordt, kunnen we besluiten om met een operatie te voorkomen dat de bocht erger wordt. De dokter bespreekt de operatie vooraf met jou en je ouders. Waarom een operatie? Voorbeeld van een röntgenfoto van een kind met een scoliose De groeikracht kan zo sterk zijn dat zelfs een goed korset de scoliose niet kan bedwingen. Ondanks de oefeningen en het korset wordt de bocht groter. Het groter worden van de bocht kan dus een reden zijn om te opereren, maar er kunnen ook andere redenen zijn, zoals: - pijn - problemen met de zitbalans - ademhalingsproblemen - cosmetische redenen (hoe je er uitziet) - leeftijd. 3

4 Tijdens de operatie proberen de artsen je rug zo recht mogelijk te maken, maar dat hij helemaal recht wordt, kunnen we je niet beloven. Het vastgezette deel van je rug zal niet meer groeien, maar omdat de bocht in je rug minder wordt door de operatie, word je wel wat langer. In het Erasmus MC-Sophia word je voor een scoliose-operatie ongeveer twee weken opgenomen. Tijdens je opname in het Erasmus MC-Sophia mogen je ouders vaak bij je zijn. Ook vlak na de operatie kunnen ze bij je op bezoek komen. Je ligt dan op de afdeling Intensive Care. De voorbereiding op de operatie Twee dagen voor de operatie word je opgenomen op afdeling 1 midden Kinderchirurgie (1mkc). Een van de verpleegkundigen ontvangt je als je met je ouders op de afdeling komt. Zij (of hij, maar in deze folder gebruiken we zij overal waar hij of zij zou kunnen staan) heeft een gesprek met jou en je ouders. Ze geeft informatie over de afdeling en stelt vragen over je gezondheid en je gewoontes. Daarna leidt ze jullie rond, zodat je je een beetje thuis gaat voelen op de afdeling. De verpleegkundigen werken in dagdiensten, avonddiensten en nachtdiensten. Per dienst is er één vaste verpleegkundige, die voor je zorgt. Onderzoeken voor de operatie In de twee dagen voor de operatie worden een aantal onderzoeken gedaan. Voor elk onderzoek geldt dat de verpleegkundige je van tevoren precies vertelt wat er gaat gebeuren. Denk eraan dat je altijd om meer uitleg kunt vragen als iets je niet helemaal duidelijk is. Longfunctieonderzoek De dokter wil weten hoe groot de inhoud van je longen is. Tijdens het onderzoek blaas je op een speciale snorkel terwijl je een knijper op de je neus hebt. Dit onderzoek vindt plaats op de Longfunctieafdeling. 4 Röntgenfoto Er wordt een röntgenfoto van je rug gemaakt.

5 Geleidingsonderzoek Met dit onderzoek wordt de functie van het ruggenmerg gecontroleerd. Voor dit onderzoek ga je samen met de verpleegkundige en je ouders naar de centrumlocatie van het Erasmus MC. Wie er bij je langskomen Na de opname komen verschillende mensen bij je langs om te kijken hoe het met je gaat. Hieronder staat wie er langskomen en waarom. De pedagogisch medewerker Iemand die heel veel van kinderen weet en die ook nog eens ingewikkelde dingen op een prettige manier kan uitleggen, is de pedagogisch medewerker van de afdeling. Ze komt bij je langs om kennis te maken. Samen met haar bekijk je het fotoboek over de operatiekamer en de narcose. Als je wilt, gaat ze met je mee naar onderzoeken. Soms komt de pedagogisch medewerker zomaar langs, om te vragen hoe het met je gaat of om een spelletje te doen. Je kunt ook zelf naar haar toegaan. Op de afdeling is een speelkamer. Hier kan je allerlei spelletjes doen, maar ook bijvoorbeeld een boek lezen. De speelkamer is alleen maar om te spelen - er wordt nooit een onderzoek of iets dergelijks gedaan in de speelkamer. De orthopaedisch chirurg De orthopaedisch chirurg is de dokter die je vaker hebt gezien op de polikliniek. Voor de operatie komt de chirurg bij je langs om met jou en je ouders te praten. Hij vraagt hoe het met je gaat en kijkt nog even naar je rug. Als er iets is wat je nog niet snapt, of wat je gewoon nog wilt weten, vraag het dan tijdens dit gesprek. 5

6 De arts-assistent De arts-assistent is een afgestudeerde arts die zich verder specialiseert, tot orthopaedisch chirurg. Hij komt met de orthopaedisch chirurg mee om met jou en je ouders te praten. De fysiotherapeut De fysiotherapeut komt voor en na de operatie oefeningen met je doen. Als je thuis of op school ook fysiotherapie krijgt, overlegt ze met je eigen fysiotherapeut. Na de operatie helpt de fysiotherapeut je zo goed mogelijk te bewegen. Ze leert je hoe je moet gaan zitten, staan of traplopen of hoe je het beste in je rolstoel kunt gaan zitten. Soms past de fysiotherapeut de rolstoel aan, omdat je door de operatie een andere zithouding hebt gekregen. Je ouders zijn er meestal bij tijdens de oefeningen. Dan weten zij ook precies wat je thuis moet doen en wat wel en niet kan. De anesthesioloog De anesthesioloog zorgt ervoor dat je onder narcose gaat voordat je wordt geopereerd. Ze is bij de operatie en houdt je in slaap, zodat je niets merkt van de operatie. De dag voor de operatie komt de anesthesioloog bij je langs om jou en je ouders alles over de narcose te vertellen. Complicaties Tijdens een operatie kunnen complicaties optreden. Dat heeft te maken met de soort operatie, maar bijvoorbeeld ook met de narcose. Welke complicaties tijdens jouw operatie zouden kunnen optreden, bespreekt de dokter met jou en je ouders. We doen er alles aan om de kans op complicaties zo klein mogelijk te maken. Gelukkig verlopen scoliose-operaties meestal zonder problemen. 6 De dag van de operatie We willen zeker weten dat je extra goed wordt verzorgd na de operatie. Daarom gaat de operatie niet door als er, door bijvoorbeeld een spoedgeval, geen bed vrij is op de afdeling Intensive Care. De avond voor de operatie mag je vanaf 12 uur niets meer eten of drinken. Dat heeft te maken met de narcose. De anesthesioloog vertelt je hier meer over. Voordat je naar de operatiekamer gaat, smeert de verpleegkundige zalf op je handen, zodat je het prikje van het infuus niet voelt. Je krijgt ook een tabletje waar je alvast wat slaperig van wordt. Daarna word je naar de operatiekamer gebracht. Hier word je eerst onder narcose gebracht, daarna begint de operatie.

7 Eén van je ouders mag mee als je onder narcose gaat. Dat wil zeggen, als jullie van tevoren samen de film over narcose hebben bekeken. De operatie De meeste kinderen opereren we via de rug, heel soms opereren we via de borst of buikholte. Als dat bij jou zo is, vertelt de arts je dit van tevoren. Tijdens de operatie worden meerdere wervels rechtgezet. We leggen één of twee metalen staven langs de wervels die met schroeven en haakjes worden vastgezet aan de wervels. Langs deze staaf worden stukjes bot uit je bekkenkam, of uit de botbank gelegd zodat je rug kan 'verbenen'. Na zes tot negen maanden is dit genezingsproces voltooid. De staaf, schroeven en haakjes blijven zitten, ook al hebben ze geen functie meer. Alleen bij klachten worden ze soms verwijderd. Na de operatie maakt de anesthesioloog je wakker met medicijnen. Als je helemaal wakker bent, komt hij of zij bij je langs om te vragen hoe het met je gaat en om te kijken of je genoeg pijnstillers krijgt. Wakker na de operatie Als je wakker wordt op de afdeling Intensive Care lig je in een normaal bed. Er zit een infuus in je arm waarmee je extra vocht en medicijnen tegen de pijn krijgt. Bij de wond zitten slangetjes om vocht af te voeren en misschien zit er ook een slangetje in je neus. Omdat je meteen na de operatie niet zelf kunt plassen, zit er ook een slangetje in je plasbuis. De dag na de operatie ga je terug naar je eigen afdeling. Er zijn dan al een paar slangetjes weg. De verpleegkundige controleert regelmatig je bloeddruk, hartslag en temperatuur. 7

8 Na een paar dagen verschonen de verpleegkundigen de wond op je rug. Hiervoor draaien ze je heel voorzichtig op je zij. De fysiotherapeut komt elke dag met je oefenen. Als je last hebt van slijm, doen jullie samen ademhalingsoefeningen. Eén of twee dagen na de operatie wordt weer een röntgenfoto van je rug gemaakt: Je zult je de eerste paar dagen na de operatie bepaald niet prettig voelen. Gelukkig kun je na een paar dagen alweer zalf plassen, eten en drinken. De verdere behandeling Als je na de operatie ter bescherming van je rug een korset moet dragen, maken we een gipsafdruk van je rug. Het korset past dan precies rond je lichaam. De gipsafdruk wordt op de afdeling of in de gipskamer gemaakt. Tijdens het maken van de afdruk, lig je eerst op je buik om een gipsafdruk van je rug te maken, daarna draaien we je op de rug, om een afdruk van je borst te maken. 8

9 Plastic voorbeeld van de schroeven, haakjes en metalen staven die gebruikt worden om de rug te corrigeren. Het korset wordt gemaakt van kunststof, misschien mag je zelf de kleur kiezen. Het korset heeft een voorkant en een achterkant, die we met klittenband aan elkaar vastmaken. Samen met de fysiotherapeut leren jij en je ouders hoe het korset aan en uit moet. Je moet het korset zes maanden dragen. Alleen onder de douche mag het even uit. Zitten en staan na een operatie Na de operatie moet je weer wennen aan zitten en staan. Je kunt je duizelig voelen of wat slap in je benen. Als je voor het eerst je bed uit gaat, is de fysiotherapeut bij je. Door eerst op je zij te draaien en daarna te gaan zitten, blijft je rug recht. Op die manier hoef je niet bang te zijn dat je iets beschadigt of dat je jezelf pijn doet. Daarna ga je staan en een klein stukje lopen. De fysiotherapeut helpt je en vertelt je precies waar je op moet letten. Je gaat ook oefenen in traplopen. Omdat je rug nu rechter is en het (eventuele) korset je balans verandert, kun je dit soort dingen het beste eerst samen doen. De oefeningen zijn flink vermoeiend. Daarom maakt de fysiotherapeut een schema voor je zodat je precies weet wanneer en hoelang je uit bed mag. 9

10 Weer naar huis Als alles goed met je gaat, mag je ongeveer tien dagen na de operatie naar huis. Je krijgt een afspraak mee voor controle op de polikliniek. Ongeveer twee weken nadat je weer thuis bent, mag je naar school. Sporten en gymnastiek mogen dan nog niet. De dokter vertelt je wanneer je weer mag sporten en wanneer je het korset niet hoeft te dragen. Controle Je blijft ongeveer twee jaar onder controle: we zien je dus regelmatig terug in Erasmus MC - Sophia. Na die twee jaar mag je weer alles doen en hoef je je om je rug geen zorgen meer te maken. Het Ronald McDonald Huis Als jullie niet in de buurt van het Erasmus MC - Sophia wonen, kunnen je ouders in het Ronald McDonald Huis logeren. Dat is een logeerhuis, speciaal voor ouders van kinderen die in het ziekenhuis liggen. Het is heel dicht bij Erasmus MC - Sophia. Informatie over het Ronald McDonald Huis ligt bij het Informatiecentrum in de centrale hal van het ziekenhuis. Vergeet niet wat kleine dingen van thuis mee te nemen, een foto, of een knuffel, een stripboek of lekker leesboek of... bedenk het zelf maar. 10

11 Nog vragen? Heb je na het lezen van deze folder nog vragen, stel ze dan gerust. Als je thuis, na de operatie, nog vragen hebt, kun je die het best opschrijven en ze aan de dokter stellen als je voor controle op de polikliniek komt. Bij heel dringende vragen kun je altijd bellen voor een afspraak. Het telefoonnummer van het secretariaat van de afdeling Orthopaedie is: Namen en telefoonnummers Dr. L.W.L de Klerk, Orthopaedisch chirurg F.C. van Biezen, Orthopaedisch chirurg E. Verbrugge, Orthopaedisch instrumentmaker P. Prins-Metz, Secretaresse Orthopaedie Afdeling 1 midden Kinderchirurgie telefoon Informatiecentrum telefoon

12 Gewijzigde tel.nrs. 01/08 Erasmus MC - Sophia Dr. Molewaterplein GJ Rotterdam Tel (010) Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 04/04