Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 6726 Instelling Gemeentelijke Basisschool Directeur Noëlla VAN RHIJN Adres Kruisboogstraat ANTWERPEN 3 Telefoon Fax basis.kruisboogstraat@so.antwerpen.be Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden AG Stedelijk Onderwijs Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN 1 SG Stedelijk basisonderwijs Antwerpen - Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN 1 Stedelijk CLB Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN 1 Kurt MAENHOUT Veronique BILTEREYST OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar ) 1

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Lager onderwijs: wereldoriëntatie ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar )

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar ) 3

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Lager onderwijs - Leergebieden wereldoriëntatie 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Lager onderwijs: wereldoriëntatie Voldoet Het team van de lagere afdeling bereikt met de leerlingen de eindtermen voor het leergebied wereldoriëntatie in voldoende mate. De onderwijzers realiseren een volledig, evenwichtig en werkelijkheidsgericht onderwijsaanbod waarin alle domeinen op een geïntegreerde wijze aandacht krijgen. Het onderwijsaanbod is over de verschillende klassen heen gradueel opgebouwd. De klaspraktijk en de selectie van de leerinhouden wijzen op een hoge doelgerichtheid. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Het team van de lagere afdeling investeerde in leerplanstudie. Het resultaat is dat alle onderwijzers op de hoogte zijn van zowel de visie, de uitgangspunten als de doelstellingen van het leerplan. Daarnaast toetste het schoolteam het eigen onderwijsleeraanbod af aan het leerplan. Naast het detecteren van hiaten en overlappingen, leidde deze oefening ook tot de aanpassing van het bestaande eigen (thema)aanbod ten aanzien van de verwachtingen van het leerplan. De onderwijzers houden op een overzichtelijke wijze bij welke (leerplan)doelstellingen, inhouden, uitstappen aan bod komen. Het in kaart brengen van deze stelt de onderwijzers in staat om de verticale samenhang van de doelstellingen en het onderwijsleeraanbod op schoolniveau te bewaken en te versterken. De concrete (thema)planning vertrekt vanuit een mindmap waarin de onderwijzers alle leerplandoelen opnemen. Bijkomend biedt de themasteekkaart een overzicht van welke onderwijsleerinhouden en activiteiten gedurende de lessen aan bod komen. De manier waarop de onderwijzers hun lessen en activiteiten voorbereiden, laat toe om niet alleen het doelenaanbod maar ook de volledigheid en het evenwicht tussen de verschillende domeinen op klasniveau te bewaken. Voor sommige onderwijzers is het een aandachtspunt om de vrij grote hoeveelheid doelen te beperken, dit niet alleen om de doelgerichtheid van hun lessen te verhogen maar ook om de evaluatiepraktijk gerichter te maken. Het team heeft ernstig geïnvesteerd in het bedenken en uitbouwen van werkvormen die actief leren mogelijk maken. Het heeft daarbij extra aandacht geschonken aan mogelijkheden om leerlingen een inbreng te geven in de inhoudelijke invulling en de uitwerking van het onderwijsleeraanbod. In zowat alle klassen hanteren de onderwijzers verschillende vormen van groepswerk, 4 OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar )

5 samenwerkend leren en zelfstandige werkvormen. Ze hebben daarbij voldoende aandacht voor het opzoeken, verwerken en presenteren van informatie. De onderwijzers slagen erin om een thema-aanbod te creëren met ruime aandacht voor levensecht leren waarbij natuurlijke samenhang ontstaat tussen de verschillende domeinen van het leergebied en de anderen leergebieden. De leerlingen krijgen veel mogelijkheden om ontdekkend te leren, op te zoeken, te exploreren en experimenteren. De onderwijzers bieden daartoe een veilige leeromgeving aan. Onder meer door stappenplannen aan te bieden, zorgen ze ervoor dat de leerlingen de leerinhouden op een meer gestructureerde manier kunnen verwerven. Curriculum Onderwijsorganisatie Onderwijstijd Klasmanagement Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Leerlingvolgsysteem Gericht op bijsturing Verschillende keren per schooljaar werkt het schoolteam een klasoverschrijdend schoolthema of project uit. Om de betrokkenheid van zowel de leerlingen als hun ouders te versterken, werkt het schoolteam hiervoor een gezamenlijke projectopening en afsluiting uit. Tijdens deze gezamenlijke projecten gaat er uitdrukkelijk aandacht naar de realisatie van horizontale samenhang tussen de verschillende leergebieden. In alle klassen gaat er voldoende onderwijstijd naar het leergebied wereldoriëntatie. Bovendien voorziet het team in ruimte om gericht te werken aan milieu-, gezondheids- en verkeerseducatie. Het klasmanagement dat de onderwijzers aan de dag leggen, getuigt van een doordachte aanpak en van een duidelijke lesstructuur. De onderwijzers stemmen hun instructie passend af op het doelpubliek. Ze zijn zich hierbij bewust van de taalzwakte van sommige leerlingen. De onderwijzers hebben afspraken gemaakt omtrent het functioneel gebruik van de verschillende ruimte- en tijdskaders. Deze kaders zijn op elkaar afgestemd en er is een duidelijk verticale opbouw merkbaar. In alle klassen is er expliciete aandacht voor actualiteit. Afhankelijk van de leeftijd van de leerlingen maken de onderwijzers hierbij gebruik van de krant of het tvjournaal. Verschillende onderwijzers leggen het verband tussen actuele gebeurtenissen en de referentiekaders tijd en ruimte. Het schoolteam zette belangrijke stappen om meer doelgericht te evalueren. De aandacht voor brede evaluatie is aanzienlijk verhoogd. De evaluaties richten zich zowel op kennis, vaardigheden, inzichten als op attitudes. De onderwijzers hebben daarbij voldoende aandacht voor de verschillende domeinen van het leergebied. In de voorgelegde toetsen zijn de vooropgestelde doelen grotendeels te herkennen. Door als onderwijzers samen te observeren, proberen ze de validiteit van de evaluaties te verhogen. Bij sommige evaluaties vooral deze die gebaseerd zijn op observeren van leerlingen hanteren de onderwijzers een aantal criteria om de beoordeling accurater en objectiever te maken. Toch blijft de ontwikkeling van transparante evaluatiecriteria een aandachtspunt. Het schoolteam opteert voor de afname van verschillende tussentijdse evaluaties om de ontwikkelingsevoluties van de leerlingen systematisch op te volgen. Deze evaluaties zijn niet enkel kennisgericht maar komen ook voor onder de vorm van collages, presentaties, werkstukken... De resultaten van de ontwikkelingsevolutie op het vlak van wereldoriëntatie zijn vrij gemakkelijk te traceren binnen hetzelfde leerjaar. Een systeem om de ontwikkelingsevolutie op schoolloopbaaniveau in kaart te brengen, heeft de school nog niet. Naar aanleiding van de foutenanalyses bij de evaluaties bieden sommige onderwijzers een aantal remediëringsopdrachten via het contract- en hoekenwerk. Afspraken over de wijze waarop de onderwijzers met de OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar ) 5

6 foutenanalyses moeten omgaan, zijn nog niet beschikbaar. Evaluatie Rapporteringspraktijk Evenwichtig en volledig Interne en externe communicatie Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Interne expertise Kwaliteitszorg Visieontwikkeling Het schoolteam participeert met de leerlingen aan een aantal externe toetsen om na te gaan in welke mate ze de getoetste doelstellingen verwerven. De onderwijzers maakten afspraken om de evaluatiegegevens te communiceren naar de ouders. Bij de rapportering hebben ze eveneens aandacht voor kennis, vaardigheden, inzichten en attitudes. Via een combinatie van punten en waarderingen probeert het schoolteam de ouders op de hoogte te houden van de evolutie van hun kind. Aangezien het digitale rapporteringsysteem pas zeer recent is opgestart, probeert het schoolteam hierin een weg te vinden om de evaluaties zo correct mogelijk weer te geven in de rapporten. Leerlingen die leer- of leesmoeilijkheden hebben, kunnen gebruik maken van een buddy die hen ondersteunt. Daarnaast gebruiken de onderwijzers voor sommige leerlingen ook leessoftware, wat de kinderen in staat stelt om hun taalmoeilijkheden enigszins te overstijgen. Het schoolteam werkte samen met de begeleider van de pedagogische begeleidingsdienst voor de inhoudelijke verdieping van het onderwijsleeraanbod. Om de professionaliteit van de onderwijzers te versterken, komt het leergebied wereldoriëntatie als vast agendapunt tijdens personeelsvergaderingen aan bod. De werkgroep wereldoriëntatie speelde een cruciale rol in de uitbouw en de implementatie van het veranderingstraject. Het is opvallend hoe een aantal gedreven teamleden er in geslaagd zijn om de medewerking van het volledige team te krijgen en om de vernieuwingsbereidheid blijvend te stimuleren. Via klasbezoeken met kijkwijzer probeert de directeur de klaspraktijk op een gestructureerde wijze op te volgen. In een nabespreking met de klasleerkracht komen eventuele werkpunten aan bod en probeert de directeur wat goed loopt te borgen. In een aantal gevallen vervangt de directeur de klasbezoeken door flitsbezoeken. Op welke wijze de directeur ook opvolgt, de feedback zorgt er voor dan ook leerkrachten de samenhang bewaken tussen hun klaspraktijk en de gezamenlijk ontwikkelde schoolvisie. Het team is zich er zich van bewust dat er binnen de praktijk van het wereldoriënterend onderwijs nog een aantal aandachtspunten zijn. Zowel formeel als informeel komen de teamleden tot de noodzakelijke reflectie, zowel op vlak van inhoud als van aanpak. 6 OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar )

7 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het lager onderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Kurt MAENHOUT de inspecteur-verslaggever Noëlla VAN RHIJN de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school OV 6726 bao Gemeentelijke Basisschool te ANTWERPEN 3 (Schooljaar ) 7