DUURZAAM. De visie van een ontwerper Betaalbare architecturale ontwerpen en energieprestaties ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen

Transcriptie

1 Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 De visie van een ontwerper Betaalbare architecturale ontwerpen en energieprestaties Aline BRANDERS Architect partner, A2M

2 Globale duurzame aanpak Gids duurzame gebouwen:

3 Doelstelling(en) van de presentatie Identificatie van de algemene factoren met invloed op de kosten Precisering van aandachtspunten gerelateerd aan de 3 hoofdstrategieën bij het ontwerp van gebouwen met hoge energieprestaties: - isolatie - luchtdichtheid - ventilatie Illustratie van het geheel met concrete voorbeelden

4 PLAN van de uiteenzetting 1. Algemene factoren 2. Isolatie 3. Luchtdichtheid 4. Ventilatie 5. Conclusie

5 01 Algemene factoren

6 WELKE factoren bepalen de kosten? geen extra kosten extra kosten 1.300/m² 2.600/m² 1.100/m² 2.000/m² 1.600/m² 890/m² 1.027/m² 1.400/m² A2M

7 De energieprestaties? +/ m² School + ONE + 51 appartementen Design & Build-wedstrijd Voorwaarden: strikt BBP Offertes tussen de 12,7 milj. en 19,4 milj. excl. BTW Op 17 ingediende projecten: 4 passiefgebouwen en 13 lage-energiegebouwen A2M

8 Bepalende factoren Omvang van het project: schaalvoordelen 1.100/m² 1.100/m² 2.062/m² 1.417/m² 2.600/m² A2M

9 Bepalende factoren Omvang van het project: schaalvoordelen Typologie van het gebouw en bouwwijze: - nieuwbouw / renovatie - traditionele / innoverende bouwwijze - prefaboplossingen - complexiteit van de gebouwschil - architecturaal ontwerp

10 Renovatie: erfgoed of klassiek 1.440/m² 890/m² A2M

11 A2M

12 A2M

13 A2M

14 A2M

15 Bouwwijze: standaard of specialer

16 A2M

17 Architecturaal ontwerp HQ BNP Paribas m² Baumschlager & Eberle + Styfhals & Partners

18 A2M A2M

19 Bepalende factoren Omvang van het project: schaalvoordelen Typologie van het gebouw en bouwwijze: Afwerkingen Compactheid Beoogde prestaties: aandacht voor kosten gerelateerd aan technologieën, hernieuwbare energiebronnen, Aard van de opdracht: Design & Build / privé / openbaar Optimalisering van de ontwerp- en bouwfasen: BIM, LEAN, prefaboplossingen, automatisering, 3Dprintoplossingen, Beheersing van tools/hulpmiddelen

20 02 Isolatie

21 Aandachtspunten Optimalisering van het project voor een economisch optimum: Bepaling van het verwarmde volume (compactheid) Keuze van de isolatie Compensatieprincipe: meer isolatie waar dit goedkoper is! ( Begrensde mogelijkheden)

22 Keuze van de isolatie Tal van in acht te nemen parameters: Toepassing Type materiaal afhankelijk van de toepassing (flexibel, onbuigzaam, los/in bulk, ) Prijs Prestaties: - Warmtegeleidbaarheid - Waterdampdiffusieweerstand - Akoestiek - Thermisch vermogen - Druksterkte - Brandweerstand - Ecologische impact

23 Belang van kennis van de tools/hulpmiddelen A B C D E F G EPB

24 Belang van kennis van de normen Aanvaardbare bewijzen: EPBD-referentie ATG (Belgische technische goedkeuring) ETA (Europese technische goedkeuring) (of bij onstentenis hiervan, een Europees conformiteitcertificaat met vermelding van de λ-waarde bepaald overeenkomstig NBN EN ISO 10456) Architecture passive

25 Vergelijking gelijkwaardige prestaties ISOLATIE: plat dak Prijs/m² bij gelijke dikte 35,21 24,13 20,11 18,27 15,60 12,00 [mm] PIR 50 PU 50 Laine min. 50 Verre cel. 50 EPS 50 XPS 50 Prijs/m² bij gelijke prestaties (0,12 W/m²K) 253,51 88,48 106,18 116,93 76,80 81,12 [mm] PIR 220 PU 220 Laine min. 320 Verre cel. 360 EPS 320 XPS 260

26 Vergelijking gelijkwaardige prestaties Prijs/m² bij gelijke dikte ISOLATIE: gevel 40,00 35,00 30,00 30,00 25,00 [mm] EPS 100 XPS 100 Néopor 100 EPS+PU PU 100 Prijs/m² bij gelijke prestaties (0,12 W/m²K) 80,00 78,00 78,00 75,00 70,00 [mm] EPS 320 XPS 260 Néopor 260 EPS+PU PU 200

27 Vergelijking gelijkwaardige prestaties ISOLATIE: vloerplaat Prijs/m² bij gelijke dikte 60,00 37,00 25,00 25,00 [mm] PU projeté 200 PU plaques 200 EPS 200 Thermogran 200 Prijs/m² bij gelijke prestaties (0,12 W/m²K) 60,00 42,55 40,00 40,00 [mm] PU projeté 230 PU plaques 200 EPS 320 Thermogran 320

28 De energieprestaties zijn niet altijd doorslaggevend voor de prijs RAAMWERK De prijs is niet zozeer afhankelijk van de Uf- of Ugwaarde maar hoofdzakelijk van het materiaal van het profiel. - Hout-aluminium: +/- 580/m² - Hout: +/- 560/m² - Aluminium: +/- 480/m² - PVC: +/- 400/m² Schermen!!! > lagere g-factor opgelet voor oververhittingsrisico maar ook voorwarmtebehoefte!

29 Koudebruggen PIR 36 cm Neopor 40 cm PUR 20 cm A2M

30 Koudebruggen In de meeste gevallen: Dure en goedkope oplossingen Slechts 2 voorwaarden na te leven: 1) Voldoen aan vooropgestelde behoefte voor verwarming voorbeeld: passief 15 kwh/m².jaar 2) Geen condensatierisico 12 C voor 60 % RV

31 Koudebruggen Voorbeeld: funderingen Haren Nieuwbouw, passief en nulenergie 30 woningen Zware structuur: betonwanden A2M

32 19 C 19 C psi = van 0,40 tot 0,59 W/mK NEV: van 12,8 naar 14,2 kwh/m².jaar A2M

33 Kostprijs: 1.027/m² excl. BTW (bruto) incl. onmiddellijke omgeving! Gemiddelde Brussel: 1.200/m²! > Voorbeeldgebouw > PassReg.eu A2M

34 Koudebruggen Voorbeeld: continuïteit van de isolatie bij renovatie Geen condensatierisico 12 C A2M

35 Koudebruggen Voorbeeld: raamwerk Y = 0,027 W/m.K A2M

36 Koudebruggen Voorbeeld: raamwerk A2M Y = 0,039 W/m.K A2M

37 Koudebruggen Voorbeeld: raamwerk A2M Y = 0,027 W/m.K Y = 0,039 W/m.K A2M

38 03 Luchtdichtheid

39 België doet het zo slecht nog niet! Conclusies op basis van de eigen praktijk en ervaringen in: GB: Passivehouse Trust + BRE, FR: Maison passive France + CSTB NL: Dubonetwerk DE: Proklima, PHI IT: Cesena In bepaalde markten gelden gunstigere voorwaarden Niet-luchtdicht! Luchtdicht!

40 Vol/h Belgische situatie: blowerdoortests in standaard gebouwen: Hoffmann&Dupont: => 250 blowerdoortests/jaar sinds 2003 (2.000) Gemiddelde oude gebouwen: 1,5 tot 5 vol/h Nieuwbouw 0,25 tot 2 vol/h Gemiddelde => 1,47 vol/h!!! Oppervlakte [m²]

41 Aandachtspunten Resultaatsverplichting maar ook ontwerpverplichting! Bepaling van het luchtdichte volume Studie van de details en keuze van de technieken volgens: - Prijs - Planning - Gevraagde afwerking - Onderaannemers,... Voortdurende synergie tussen actoren: architecten, studiebureaus, aannemers Doorgedreven opvolging van de werken, vergaderingen met onderaannemers, tussentijdse blowerdoortests

42 A2M

43 Verwarmd volume AOR A2M

44 Verwarmd volume AOR A2M

45 Verwarmd volume AOR A2M

46 Verwarmd volume AOR A2M

47 Verwarmd volume AOR A2M

48 Verwarmd volume AOR A2M

49 ZWARE CONSTRUCTIE Bepleistering LICHTE CONSTRUCTIE Damprem Luchtdichte verf Luchtdichtheid langs buiten: EPDM op betonwand Anticipatie belangrijker! A2M

50 Voorbeeld: kinderdagverblijf in Molenbeek - nieuwbouw, passiefbouw m² /m² A2M

51

52

53 04 Ventilatie

54 Ventilatie is noodzakelijk! A2M

55 Aandachtspunten Gecentraliseerd / gedecentraliseerd systeem (type bewoner/gebruiker, beheer, onderhoud, ruimte-inneming, ) Positie van de groep en isolatie van de kanalen Doorvoer van de kanalen (kruisingen, brandkleppen, ) Rendement van de wisselaar Regeling (sensoren, VAV-boxen, GTB, ) Denk aan investeringskosten maar eveneens aan werkingskosten!

56 Isolatie van de kanalen A2M

57 Welke gedeelten moeten worden geïsoleerd? In geval van een buitengroep, moeten de kanalen buiten geïsoleerd worden (d.w.z. buiten het beschermde volume) In geval van een binnengroep, moeten de kanalen binnen geïsoleerd worden (d.w.z. binnen het beschermde volume) Verlaging van het comfort

58 Energieverliezen Frontispice Blok B en C - Isolatie 15 cm glaswol 0,037 buiten A2M

59 Energieverliezen Vandenbranden - Isolatie 5 cm glaswol 0,037 of 3 cm PU 0,023 in de parking Niet te verwaarlozen impact op de verliezen! grotere investering rendeert vaak A2M

60 Ventilatie van schachten! Prijs brandkleppen

61 05 Conclusie

62 Wat moet u onthouden van deze uiteenzetting? De grote principes begrijpen: isolatie - luchtdichtheid - ventilatie De tools/hulpmiddelen kennen om projecten beter te beheersen > mogelijkheid tot optimalisering van oplossingen en realisatie van besparingen Dossiers in detail analyseren en eventuele onsamenhangendheden identificeren > marge voorzien! Teamwerk (Design & Build of andere) Optimalisering van coördinatie en planning (BIM, LEAN, ) Doorgedreven opvolging van de werken om op onvoorziene gebeurtenissen te anticiperen > tussentijdse tests! ANTICIPATIE COÖRDINATIE OPVOLGING

63 Tools, websites, bronnen: Gids Duurzame gebouwen: Passive architecture, collectief werk, vereniging ULB, be.passive, pmp, Leefmilieu Brussel, TV 255, Luchtdichtheid van gebouwen, WTCB, december 2015.

64 Contact Aline BRANDERS Architect-vennoot, A2M Verantwoordelijke Onderzoek & Ontwikkeling : branders@a2m.be