SLO Najaarsconferentie voor de tweede fase. Thema s, trends en toetsing

Transcriptie

1 SLO Najaarsconferentie voor de tweede fase Thema s, trends en toetsing Hogeschool Domstad - Utrecht Donderdagmiddag 11 november 2010

2 SLO Najaarsconferentie voor de tweede fase Thema s, trends en toetsing Donderdagmiddag 11 november 2010 Goed onderwijs is in beweging, zo ook de tweede fase. Daar is alle reden voor: aanstaande vakvernieuwingen, de invoering van het ERK bij moderne vreemde talen, de invlechting van doorlopende leerlijnen voor taal en rekenen, de kwaliteit van het schoolexamen, belangwekkende trends op het gebied van Kunst & Cultuur, Sport & Beweging, ondernemerschap en internationalisering... Als geen ander heeft SLO daar weet van. Samen met scholen werken we aan ontwikkelingen, implementaties en verbeterslagen op al deze gebieden. Op 11 november delen we de opbrengsten daarvan graag met u. Wij nodigen u daarom uit voor twee rondes van acht workshops naar keuze. Informeer u zo over de actuele stand van zaken. Bent u toe aan support voor de tweede fase? Dan bent u meer dan welkom! Programma uur Ontvangst met koffie/thee uur Welkom/inleiding door dr. Hetty Mulder (sectormanager tweede fase) uur Eerste workshopronde uur Pauze Doelgroep Schoolleiders tweede fase Tweede fase coördinatoren Examensecretarissen Teamleiders bovenbouw havo/vwo Profielcoördinatoren Conrectoren havo/vwo Docenten uur Tweede workshopronde uur Afsluiting inclusief hapje en drankje

3 Workshopronde uur Workshop 1 VeldwERK - scholen aan het werk met ERK Daniela Fasoglio SLO begeleidt scholen in een tweejarig ERK-implementatietraject; hoe ziet een implementatielijn eruit, wat zijn de succesfactoren, wat de aandachtspunten? Welke (rand)voorwaarden zijn nodig om succes te boeken? Waarbij kan de website ondersteuning bieden? Een kort verslag van de ervaringen tot nu toe en enkele aanbevelingen. Workshop 2 Kwaliteitsborging schoolexamens Anne Beeker Al een poosje is er discussie gaande over de schoolexamens. Er zou een te groot verschil zijn tussen de schoolexamencijfers en de landelijke examens. De inspectie heeft de opdracht om hier nadrukkelijk naar te kijken op scholen. Hoe zit dat eigenlijk met schoolexamens? Zijn die op alle scholen wel van hetzelfde niveau? En wordt er op scholen op dezelfde manier beoordeeld? Hoe wordt er op scholen voor gezorgd dat wat we toetsen inzichtelijk is en op een fatsoenlijke manier wordt geborgd? Weten leerlingen wel altijd wat de criteria zijn waarop ze worden beoordeeld? Reden om hier onderzoek naar te doen en te proberen meer eenheid te brengen in de procedures en de beoordelingscriteria. SLO is vorig jaar begonnen met een project waarbij docenten van eenzelfde vak zich gezamenlijk buigen over hun schoolexamens (zie hiervoor ook: ) In deze workshop worden de uitkomsten gepresenteerd, gevolgd door een discussie over de aanpak van probleempunten. Deze workshop wordt ook in de 2e ronde gegeven: workshop 15 Workshop 3 Leermiddelen: de kunst van het kiezen Hans de Vries Hoe meer keuze, hoe moeilijker het kiezen. Dat geldt ook voor het kiezen van leermiddelen. In deze workshop wordt besproken hoe het leermiddelenplein van SLO kan helpen bij het selecteren en arrangeren van methoden en open leermaterialen. Ook wordt een blik op de nabije toekomst geworpen: Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van open leermiddelen te verwachten, hoe wordt de kwaliteit van leermiddelen gewaarborgd en hoe zal de gebruiker zijn weg kunnen vinden in het leermiddelenwoud? Deze workshop wordt ook in de 2 e ronde gegeven: workshop 16 Workshop 4 Doorlopende leerlijnen rekenen/wiskunde: van referentiekader tot rekentoets Iris van Gulik De referentieniveaus van de commissie Meijerink worden naar alle waarschijnlijkheid per 1 augustus 2010 ingevoerd. Voor het voortgezet onderwijs komt er een rekentoets voor alle leerlingen als extra onderdeel van het eindexamen. In deze workshop wordt ingegaan op de inhoud van het referentiekader en de meest recente ontwikkelingen op dit gebied, met als doel kaders te schetsen voor het bepalen en positioneren van bij de school passend rekenbeleid. Workshop 5 De Olympiadeschool Ange Taminiau en Pascal Marsman Honderden scholen in Nederland doen mee aan één of meer olympiades. De ene school doet mee om de getalenteerde leerlingen extra uitdaging te bieden, de andere om te kijken hoe goed de leerlingen voorbereid zijn op het examen of om te laten zien hoe leuk een vak kan zijn. Doet uw school eigenlijk mee aan één of meerdere olympiades? In de afgelopen twee jaar heeft een aantal scholen meegedacht over hoe je als school olympiades kunt verankeren in het leerplan en hoe je als school je kunt profileren als olympiadeschool. Tijdens deze workshop kunt u kijken of u in aanmerking komt voor het predikaat: olympiadeschool. Workshop 6 Bètavernieuwing na 2010: de invoering van de nieuwe examenprogramma s biologie, natuurkunde en scheikunde Berenice Michels Nog dit jaar worden door de Vernieuwingscommissies adviezen opgeleverd over nieuwe examenprogramma s voor biologie, natuurkunde en scheikunde. Invoering staat gepland voor het schooljaar 2013/2014. Hoe kunnen scholen zich hierop voorbereiden? Hoe kan deze vakvernieuwing een stimulans zijn voor het bètaonderwijs op uw school? En wat zijn de ervaringen van de pilotscholen? Deze workshop geeft u daar meer zicht op!. Workshop 7 Toetsing bij BSM Eric Swinkels SLO heeft begin 2010 alle scholen die BSM geven een publicatie doen toekomen met toetsvoorbeelden voor BSM. In die publicatie staan 22 voorbeelden van krachtig en handig toetsen die in de praktijk uitgetest zijn. In 2011 worden deze voorbeelden van toetsen, na uitvoerige evaluatie, vastgesteld als ijkpunten voor het curriculum van BSM. In de tussentijd ontwikkelt SLO met scholen in een netwerk instrumenten voor kwaliteitsborging om te komen tot een standaard voor het toetsen en borgen van de kwaliteit van BSM. Het accent komt daarbij te liggen op theoretische toetsen. In de workshop worden alle toetsvoorbeelden, instrumenten en de laatste ontwikkelingen toegelicht.

4 Workshop 8 Internationale curricula in de tweede fase? Frans Resink en Eric Welp Steeds meer scholen willen hun leerlingen ook in de tweede fase meer meegeven dan wat de Nederlandse vakprogramma s voorschrijven. Ze streven er bijvoorbeeld naar hun leerlingen optimaal voor te bereiden op studie, werk en leven in een samenleving die steeds internationaler en digitaler wordt. En dan niet vrijblijvend, maar liefst als onderdeel van regulier vakonderwijs. Om dat te verwezenlijken komen bijvoorbeeld buitenlandse onderwijsprogramma s in beeld, zoals die van de University of Cambridge International Examinations (kortweg CIE). Zo implementeert een aantal havo en/of vwo-scholen voor hun economisch onderwijs een leergang Ondernemerschap op basis van het CIE-programma Business Studies of de CIE-pilot Enterprise. Een enkele school voor tweetalig onderwijs combineert voor enkele vakken het Nederlandse examenprogramma met een CIE-pendant. Het CIE-programma Global Perspectives trekt de aandacht als leerroute en/of alternatief voor het profielwerkstuk. Deze workshop deelt met u de actuele ervaringen die in deze pilots worden opgedaan. Daarbij krijgt u antwoord op vragen als: wat is de meerwaarde van buitenlandse programma s? Waarin verschillen ze van de Nederlandse? Hoe kun je ze invlechten in het reguliere vakonderwijs? Wat vraagt dat van de school en van de betrokken vakdocenten? Hoe sluiten deze programma s aan op het vervolgonderwijs? En, last but not least, hoe gaat de beoordeling en examinering bij buitenlandse programma s in z n werk? Workshopronde uur Workshop 9 Talentontwikkeling Agnes Legierse Elk talent telt in onze kenniseconomie. Meer dan ooit gaat het erom dat leerlingen op school hun talenten ontdekken, ontwikkelen en laten zien. In deze workshop gaan we in op de initiatieven die er voor talentontwikkeling in de tweede fase zijn. Vragen daarbij zijn: welke activiteiten zijn mogelijk, onder welke voorwaarden? Hoe monitor je talentontwikkeling? Hoe borg je de kwaliteit van talentontwikkeling in het leerplan? Workshop 10 Uitdagend onderwijs voor ondernemende havoleerlingen Lieseth Bakker en Eric Welp SLO heeft samen met partners uit het veld, waaronder de Stichting Jong Ondernemen en het Kenniscentrum Handel, een visie op ondernemend onderwijs ontwikkeld en deze visie omgezet in concrete leeractiviteiten. In deze workshop gaat u horen, zien en ervaren wat dit voor uw eigen lespraktijk kan betekenen. Onderdelen van ondernemend onderwijs die in deze sessie aan de orde komen zijn training, praktijkopdrachten en het werken met en beoordelen van portfolio s, het ontwikkelen van een ondernemende houding en afsluitende (Engelstalige) schoolexamentoetsen. Het doel is uiteindelijk leerlingen zicht te geven op de eigen ondernemende houding, perspectieven te bieden in het vervolgonderwijs en een individueel certificaat dat op termijn kan leiden tot vrijstellingen in het vervolgonderwijs. En uiteraard ook om het onderwijs voor de docent uitdagender te maken. Wij nodigen u uit deze workshop met ons te ondernemen! Workshop 11 Toekomst van de kunstvakken Pascal Marsman en Ange Taminiau Kunststroom, Mozart-uren of cultuurprofielschool? Deelnemers aan deze workshop worden uitgedaagd om hun eigen/schoolvisie op het aanbod van kunstvakken aan te scherpen. Steeds vaker profileren scholen zich met kunst- en cultuureducatie: van CKV-juniortraject in de onderbouw, tot de mogelijkheid om alle kunstvakken als eindexamenvak te kiezen in de bovenbouw. Op welke manier fomuleer je een heldere visie op kunsteducatie? Als hulpmiddel wordt de methodiek van het scenariodenken ingebracht. Wat zijn hierbij de zogenaamde essential questions? Ook op landelijk niveau wordt er nagedacht over de toekomst van de kunstvakken. Afgelopen maart is de Verkenningscommissie Kunstvakken door OCW geïnstalleerd. Welke vragen komen in deze commissie aan bod? Op welke manier worden die vragen uitgewerkt en wat is de actuele stand van zaken? In deze workshop informeren wij u daarover! Workshop 12 Vernieuwing programma lichamelijke opvoeding (LO) in de tweede fase h/v Berend Brouwer Uit een vooronderzoek naar de stand van zaken met betrekking tot LO in de bovenbouw h/v en uit contacten met scholen blijkt dat docenten vinden dat het programma LO uitdagender en meer gedifferentieerd zou moeten zijn. Leerlingen kunnen meer worden uitgedaagd om verdieping in bepaalde programmaonderdelen te zoeken. Voor die onderdelen kunnen dan ook meer ambitieuze eisen aan leerlingen gesteld worden. Daarmee komt er naast een SOK-programma (Sport, Oriëntatie en Keuze) een duidelijk ander element bij in het programma. En dat heeft weer consequenties voor de wijze van beoordelen. In deze workshop presenteren we de uitkomsten van het vooronderzoek en verkennen we de mogelijkheden van zo n nieuwe programmaopzet. Workshop 13 Samenhang in de bètavakken Iris van Gulik In 2008 zijn pilots gestart waarin binnen één school meerdere vernieuwde examenprogramma s tegelijk worden aangeboden. In deze pilots wordt onder andere onderzocht onder welke

5 condities het mogelijk is samenhangend bètaonderwijs te realiseren. In deze workshop wordt allereerst kort ingegaan op de achtergronden van deze multipilots. Daarna wordt uitgebreid stil gestaan bij de mogelijkheden voor samenhang in de bètavakken en wat dat betekent voor een school. Workshop 14 Wat betekent het referentiekader taal concreet? Theun Meestringa Met het passeren van het wetsvoorstel Referentiekader taal en rekenen door de Tweede en Eerste Kamer op respectievelijk 6 en 27 april 2010 staan de scholen nu voor de opdracht in de praktijk met het Referentiekader te gaan werken. De scholen krijgen een aantal jaren om ervaring op te doen. Vragen die zich dan aandienen zijn: Wat betekent het Referentiekader concreet? Hoe zien leerlingprestaties op niveau 3F en 4F eruit? Wat is de relatie met het examenprogramma Nederlands? Gaat dat programma nu veranderen? Wat is de rol van de docent Nederlands en kunnen docenten van andere vakken ook bijdragen, of zouden ze dat zelfs moeten gaan doen? Deze vragen worden in de workshop besproken, aan de hand van de meest recente ontwikkelingen. Workshop 15 Kwaliteitsborging schoolexamens Anne Beeker wel van hetzelfde niveau? En wordt er op scholen op dezelfde manier beoordeeld? Hoe wordt er op scholen voor gezorgd dat wat we toetsen inzichtelijk is en op een fatsoenlijke manier wordt geborgd? Weten leerlingen wel altijd wat de criteria zijn waarop ze worden beoordeeld? Reden om hier onderzoek naar te doen en te proberen meer eenheid te brengen in de procedures en de beoordelingscriteria. SLO is vorig jaar begonnen met een project waarbij docenten van eenzelfde vak zich gezamenlijk buigen over hun schoolexamens (zie hiervoor ook: In deze workshop worden de uitkomsten gepresenteerd, gevolgd door een discussie over de aanpak van probleempunten. Deze workshop wordt ook in de 1e ronde gegeven: workshop 2 Workshop 16 Leermiddelen: de kunst van het kiezen Hans de Vries Hoe meer keuze, hoe moeilijker het kiezen. Dat geldt ook voor het kiezen van leermiddelen. In deze workshop wordt besproken hoe het leermiddelenplein van SLO kan helpen bij het selecteren en arrangeren van methoden en open leermaterialen. Ook wordt een blik op de nabije toekomst geworpen: Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van open leermiddelen te verwachten, hoe wordt de kwaliteit van leermiddelen gewaarborgd en hoe zal de gebruiker zijn weg kunnen vinden in het leermiddelenwoud? Deze workshop wordt ook in de 1e ronde gegeven: workshop 3 Al een poosje is er discussie gaande over de schoolexamens. Er zou een te groot verschil zijn tussen de schoolexamencijfers en de landelijke examens. De inspectie heeft de opdracht om hier nadrukkelijk naar te kijken op scholen. Hoe zit dat eigenlijk met schoolexamens? Zijn die op alle scholen Vragen? Bezoek de Helpdesk Naast de workshops en presentaties is er in de pauze een helpdesk aanwezig voor specifieke vragen van uw school over leerlijnen, PTA s, SE-toetsen, leermiddelen, et cetera. Uw vragen worden dan meteen beantwoord óf we noteren uw vragen en u krijgt zo spoedig mogelijk een antwoord toegestuurd.

6 SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft het ontwikkelen van doelen en inhouden van leren, voor vele niveaus, van landelijk beleid tot het klaslokaal. Ontwerp: Axis Media-ontwerpers, Enschede, Fotografie: Human Touch Photography, Hans Oostrum Fotografie We doen dat in interactie met vele uiteenlopende partners uit kringen van beleid, schoolbesturen en -leiders, leraren, onderzoekers en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties (ouders, bedrijfsleven, e.d.). Zo zijn wij in staat leerplankaders te ontwerpen, die van voorbeelden te voorzien en te beproeven in de schoolpraktijk. Met onze producten en adviezen ondersteunen we zowel beleidsmakers als scholen en leraren bij het maken van inhoudelijke leerplankeuzes en het uitwerken daarvan in aansprekend en succesvol onderwijs. Inschrijven U kunt zich tot en met 21 oktober digitaal inschrijven op De deelnamekosten zijn 195,00 per persoon. Voor organisatorische informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat tweede fase, tweedefase@slo.nl, Voor inhoudelijke vragen kunt u terecht bij Hetty Mulder, sectormanager tweede fase, h.mulder@slo.nl, SLO Piet Heinstraat JE Enschede Postbus CA Enschede T F E info@slo.nl