Jaarverslag Vereniging Zeeuwse Milieufederatie Ravelijn de Groene Jager DJ Goes

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Vereniging Zeeuwse Milieufederatie Ravelijn de Groene Jager DJ Goes 1

2 Vooraf Verantwoording Voor u ligt het jaarverslag van Het verslag is een verantwoording van alle activiteiten die we in ons werkplan hebben opgenomen. Het merendeel van het jaarplan is met succes uitgevoerd. U leest over vernieuwende ideeën, geslaagde projecten en samenwerkingsdossiers waarmee de ZMf met kwaliteit een bijdrage heeft geleverd aan de verduurzaming van onze provincie. Goes, juni 2014 Tjeu van Mierlo, directeur 2

3 Verantwoording van de provinciaal gefinancierde projecten 1. Het organiseren van regionale en themagerichte achterbanbijeenkomsten en het representeren van de achterban in provinciale overleggen De ZMf heeft de achterban in 48 provinciale overleggen en bijeenkomsten vertegenwoordigd en heeft deze benut om met ecologische standpunten het provinciale beleid te versterken. De ZMf had inbreng in groene overleggen, zoals de Provinciale Commissie Groene Ruimte en het Nationaal Park Oosterschelde. De milieufederatie nam deel aan milieuoverleggen, zoals de Provinciale Commissie Omgevingsbeleid, en participeerde in gebiedsgerichte overleggen, zoals de Kanaalzone. Achterbanbijeenkomsten De aangesloten organisaties in zes regio s kregen de gewenste ondersteuning: West Zeeuws- Vlaanderen, Oost Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland, Schouwen-Duiveland en Tholen/Sint Philipsland. De ZMf organiseerde daartoe onder meer vijftien achterbanbijeenkomsten. Deze bestaan uit regiobijeenkomsten en bijeenkomsten van de Kanaalzonewerkgroep, de Bedrijvenwerkgroep, en de Energiewerkgroep. Ook werd een cursus Natuurbeschermingsrecht georganiseerd. Coördinatie Overleg De ZMf coördineerde voor alle, grote aangesloten organisaties, inclusief Staatsbosbeheer, Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ) én IVN Consulentschap Zeeland, afstemming, strategie, besluitvorming en uitvoering ten behoeve van behoud en versterking van natuur en landschap. De ZMf organiseerde een achttal Coördinatie Overlegvergaderingen. Planologie en de achterban De ZMf ondersteunt sinds jaar en dag de regionale achterban bij haar werk op het gebied van ruimtelijke ordening in de eigen regio, en blijft dat doen. Het loopt uiteen van advies bij het opstellen van visies en zienswijzen tot educatie over wet- en regelgeving. In 2013 kregen zes regio s de gewenste planologische ondersteuning: West Zeeuws-Vlaanderen, Oost Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren, Noorden Zuid-Beveland, Schouwen-Duiveland en Tholen/Sint Philipsland. 3

4 Bedrijvenwerkgroep De ZMf kent een aantal vrijwilligers dat betrokken wil zijn bij het bedrijvenbeleid van de vereniging. De ZMf brengt hen bijeen en betrekt hen bij vergunningverlening, standpuntbepaling en onderzoek. Er vonden in 2013 drie bijeenkomsten plaats van de bedrijvenwerkgroep. Energiewerkgroep Een aantal vrijwilligers heeft de ZMf ondersteund in het formuleren van een strategische visie op de toekomst van DELTA. De organisatie Stroom naar de Toekomst heeft aangegeven haar kennis bij de ZMf te willen onderbrengen. Deze initiatieven mondden uit een in werkgroep die de ZMf wil ondersteunen in de transitie naar een duurzame energiehuishouding. De werkgroep kwam drie keer bij elkaar om de ZMf te assisteren bij visie en activiteiten voor een duurzame Zeeuwse energiehuishouding. 2. Het uitvoeren van grotere projecten die aansluiten bij het provinciale economische, omgevings- en energiebeleid, en het opstellen van visies gericht op relevante duurzame ontwikkelingen binnen de relatie economie én natuur en economie Krimp In tijden van krimp en crisis willen we ruimtelijke kwaliteit, natuur en landschap bij laten dragen aan de leefbaarheid van Zeeland. In een visiestuk hebben we laten zien dat de economische baten samen kunnen gaan met de diensten die natuur en landschap de mens bieden. Er blijken concrete mogelijkheden om met deze ecosysteemdiensten economische kansen in krimpgebieden te benutten. Recreatie Met inbreng van koplopers in de recreatiesector heeft de ZMf suggesties gedaan voor verduurzaming van de recreatiesector en voor investeringen van de recreatiebedrijven in natuur en landschap. Ook de landbouw willen we hierbij betrekken. De verkenning heeft een tweetal projectvoorstellen opgeleverd. Eén voor een People-Planet-Profitscan voor nieuwe recreatieve ontwikkelingen en één voor een actieplan landschapsnatuur. Visie ruimtelijke kwaliteit Om handvatten te bieden om de ruimtelijke kwaliteiten van de delta te borgen, hebben we uitgangspunten en kernkwaliteiten benoemd die we leidend willen laten zijn voor de ruimtelijke ordening. Ruimtelijke en economische ontwikkelingen dienen nauw aan te sluiten bij de ruimtelijke dynamiek die varieert van hoog, zoals in havengebieden, tot laag in natuurgebieden. Zeeuws Offshore Windproject De stuurgroep van het consortium kwam een zestal keer bijeen om het plan van aanpak voor het windparkinitiatief af te ronden. Een bijeenkomst in december met twee gerenommeerde financiële partijen deed de stuurgroep besluiten om in 2014 de vergunningaanvraag voor te bereiden. Manifest biomassacentrale De ZMf heeft samen met bedrijven, overheden, DELTA en Zeeland Seaports een manifest opgesteld voor een op duurzaamheid gebaseerde biomassacentrale. Begin 2013 is het gezamenlijke manifest ondertekend tijdens een bijeenkomst in Nieuwspoort, Den Haag. 4

5 Biobased Economy Een biobased economy is een belangrijke transitie naar een duurzame economie. Om aan die transitie bij te dragen, heeft de ZMf een visie op biomassa en biobased economy ontwikkeld. Deze is gepresenteerd aan overheden en bedrijfsleven. Masterclass Van afval naar grondstof De ZMf heeft de voorbije jaren met Altran gewerkt aan de innovatie van afval naar grondstof. Het proces levert in gas en vloeibare vorm een brandstof op voor gasturbines én een stroom met de kwaliteit van zware scheepsbrandstof. Uit dit petrochemische proces resteert een anorganische asfractie. Samen met SOFC Holding B.V. is gezocht naar slimme toepassingen van de anorganische asfractie. Tijdens de masterclass Circulaire economie zijn twee voorstellen gepresenteerd: de derde generatie bio-brandstof en het hergebruik van schaarse metalen. Milieuambities Kanaalzone Samen met BZW, overheden en Zeeland Seaports zijn na vele overleggen de milieuambities voor de Kanaalzone geformuleerd. Ze betreffen de thema s: ruimte, CO2, vervoer en natuur. De ambities zijn vastgesteld in de stuurgroep van het breed overleg Kanaalzone. Milieuvergunning Yara Een integrale milieuvergunning voor de Yara site is voorbereid in Er is met de directie enkele malen gesproken over voorwaarden waaraan de vergunning dient te voldoen. De complexiteit van de aanvraag en het onderzoek naar fijn stof, hebben vertragend gewerkt op de totstandkoming van de vergunning. Thijs Kramerlezing In 2014 vindt de vierde Thijs Kramerlezing plaats in de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg. De organisatie is in handen van de ZMf in samenwerking met Scoop. De lezing is in 2013 voorbereid. De ZMf heeft gekozen voor het thema natuur dichtbij. Hoofdspreker is Agnes van den Berg, omgevingspsycholoog en hoogleraar beleving en waardering van natuur en landschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. 3. Samenwerking met natuur- en milieuorganisaties, IVN, en Scoop De ZMf investeert in de samenwerking met collega-organisaties en andere partnerorganisaties die zich inzetten voor een duurzaam Zeeland met een rijke natuur, een mooi landschap en een gezonde leefomgeving. Samen met het IVN is het project duurzame dates uitgevoerd, er is samengewerkt in diverse activiteiten en het project Grevelingenweek is voorbereid. Medewerkers van IVN en ZMf ondersteunen elkaar en in het periodiek bestuurlijk overleg ZMf en IVN worden de lijnen voor samenwerking uitgezet. Met Scoop is samengewerkt in natuurlijk Zeeland en in de energie etalage. 5

6 4. Inspelen op de actualiteit Het inspelen op de actualiteit is inherent aan een maatschappelijke organisatie als de ZMf. Het betrof vele onderwerpen. Van deelname aan een paneldiscussie van de BZW over duurzame initiatieven in de Zeeuwse havens tot een bijdrage in het ledenmagazine van de BZW. Van een presentatie in de Zeeuwse SER over Windpark Zeeland tot een onderzoek naar besteding van Borssele-gelden. Regelmatig hebben we ons kritisch uitgelaten. We stelden beroep in tegen de verlengingsduur van de Kerncentrale Borssele, we maakten het ontbreken van een provinciaal fijn stof beleid onder de aandacht en we pleitten voor handhaving van quarantaineregels voor de import van schelpdieren. 6

7 Transitie Natuur, Milieu & Economie (extern gefinancierde projecten) Energiebesparing bij bedrijven en duurzaam management In 2013 is een voorstel voorbereid over de realisatie van energiebesparing bij Dow Benelux. Dit voorstel is zowel gericht op werknemers als op het management van Dow. Samen met het bedrijf willen we komen tot het opstellen van een energiebesparingsprogramma. Met Dow starten in 2014 gesprekken over de uitvoering van het project. voorstel voor een aanbod over energiebesparing. Van afval naar grondstof De ZMf ontplooit al enkele jaren initiatieven om CO2 emissie bij bedrijven te reduceren en van afval weer grondstoffen te maken. Er zijn gesprekken met Eastman en Dow gevoerd over de realisatie van de innovatie binnen de bedrijven. Bij Eastman hebben de gesprekken geleid tot initiatieven van het bedrijf om de afvalstromen op een andere wijze te hergebruiken. Met Dow zijn de gesprekken hierover nog gaande. informatieve gesprekken met twee bedrijven over kansen voor hergebruik chemische afvalstromen. Duurzaamheidscan De duurzaamheidscan (PPP-scan) is een digitaal hulpmiddel waarmee gemeenten hun beleid vooraf kunnen toetsen op duurzaamheid. De scan is ontwikkeld door kennisinstituut Telos en in Brabant al in enkele projecten succesvol toegepast. In Zeeland experimenteerde enkel de gemeente Borsele eerder met de scan, maar dit leidde niet tot een succesvol vervolg. In overleg met Telos proberen wij opnieuw de scan onder de aandacht te brengen en gemeenten te ondersteunen en te stimuleren in het gebruik ervan. Daartoe is een wervend programma opgesteld waar de scan deel van uit maakt. Gemeenten blijken door de grote hoeveelheid extra decentralisatietaken momenteel geen behoefte te hebben om de scan tot integraal onderdeel van beleid te maken. we zijn er niet in geslaagd gemeenten te bewegen de scan als beleidsinstrument te laten inzetten. Zonnepanelen voor alle Zeeuwen In 2013 heeft de ZMf een aantal informatieavonden en een gezamenlijk inkooptraject voor zonnepanelen georganiseerd. Onder de naam Het Zon Effect hebben ZMf en Zeeuwind samengewerkt aan meer zonneenergie in Zeeland. De belangstelling voor zowel de informatieavonden als de gezamenlijke inkoop was en 7

8 is nog steeds groot. Mede vanwege het succes van de actie willen wij een vervolg geven aan Het Zon Effect met een inkoopactie voor particulieren. het Zon Effect, de gezamenlijke inkoopactie van zonnepanelen voor particulieren van ZMf en Zeeuwind, was ook dit jaar een groot succes. In totaal bestelden 633 mensen 7446 zonnepanelen, samen goed voor ruim 1,9 MW aan duurzame energie. Tijdens tien informatieavonden hebben wij in totaal ruim 1000 geïnteresseerden kunnen toespreken. In de periode van 1 april tot 15 juni bezochten ruim mensen de website van Het Zon Effect. Er zijn honderden mails en telefoontjes van klanten ontvangen en beantwoord. Verder zijn er acht bulkmails met informatie over Het Zon Effect verstuurd aan klanten en mensen die op de hoogte willen blijven (ca. 500). Er is driemaal geadverteerd in de PZC. Na afloop van Het Zon Effect is een tevredenheidsonderzoek opgesteld en uitgezet via surveymonkey. Verzonden aan 1450 adressen, 537 reageerden, dat is een response van 37%. Overall beeld: mensen zijn erg tevreden over communicatie, informatiebijeenkomsten, website en leverancier. Vele mensen zijn door de advertenties in de PZC in contact gekomen met Het Zon Effect. De helft van de mensen is sinds de aanschaf van zonnepanelen bewuster geworden van energieverbruik en zijn geïnteresseerd in informatie over energiebesparing. Zo n 80 mensen overwegen een lidmaatschap aan de ZMf. HIER opgewekt HIER opgewekt is een gezamenlijk project met de 12 Natuur- en Milieufederaties en de Hier klimaatcampagne. Samen werken we aan het kennisplatform voor lokale duurzame energie-initiatieven. HIER opgewekt heeft als doel om initiatieven die op lokaal niveau actief zijn met elkaar te verbinden, ze te informeren, inspireren en ondersteunen. op 11 maart organiseerde de ZMf een bijeenkomst voor geïnteresseerden en startende initiatieven in Zeeland, met als doel kennisuitwisseling en het verbinden en inspireren van mensen en initiatieven. Het was een succesvolle bijeenkomst (ruim 80 bezoekers) met onder meer initiatieven uit Zeeland, Brabant en Vlaanderen. Voor het project Hier Opgewekt waren er slechts enkele initiatieven in Zeeland. In de afgelopen twee jaar zijn er veel startende initiatieven bij gekomen. De ZMf zoekt contact met initiatieven en voorziet ze desgewenst van informatie en advies. Ook de ALV van de ZMf, het Energiecafé op de Dag van de duurzaamheid, en Wantij van november 2013 stonden in het teken van het Energieakkoord en vormden een podium voor verschillende energie initiatieven in Zeeland. Belangrijkste resultaat van Hier Opgewekt: Zeeuws servicepunt Hier Opgewekt is bekend en men weet ons in toenemende mate te vinden. Daarnaast uitwisseling en kennismaking tussen initiatieven onderling en kennisdeling met en tussen initiatieven. Boer zoekt buur Naar aanleiding van het project Het Zon Effect is de ZMf i.s.m. het Zeeuws Agrarische Jongeren Kontakt (ZAJK) eind 2012 gestart met het project Boer zoekt Buur. Boeren die willen investeren in zonne-energie zoeken hierbij burgers, die mee willen financieren in ruil voor agrarische producten. van de 14 geïnteresseerde boeren hebben zeven Zeeuwse boeren zich definitief aangemeld voor Boer zoekt buur Zeeland en zijn gedurende het traject begeleid. Dat heeft tot nu toe 8

9 geleid tot 100 buren die mee investeren in zonne-energie. Vijf van de zeven boeren hebben inmiddels panelen gelegd. Er is een website gemaakt en het startmoment vond plaats bij Provinciale Staten. Commissaris van de Koning en gedeputeerde zijn ere-buur. Het project is met diverse artikelen volop in de publiciteit geweest. Klimaatvriendelijke koopstraat De Klimaatvriendelijke Koopstraat actie is gericht op het informeren en bewust maken van winkeliers op het gebied van energiebesparing. Na een eerdere zeer geslaagde pilot in Goes, heeft de ZMf de actie in 2013 voortgezet in de gemeente Middelburg. Vlissingen in voorbereiding. succesvolle deurendicht actie met de groene meiden en een bijeenkomst over energiezuinige verlichting in Middelburg met volop publiciteit. Energie in de etalage Sinds 2012 werkt de ZMf mee aan het project Energie in de etalage van de Zeeuwse Bibliotheek. Dit is voor de Zeeuwse burger een digitaal startpunt naar websites over het thema energie, met diverse dossiers als energiebesparing en (duurzame) energiebronnen. Het is ook een websiteportaal waar ruimte is voor dialoog en interactie. de ZMf heeft maandelijks input geleverd voor de Zeeuwse actualiteit met minimaal drie Zeeuwse projecten/energie-initiatieven. Ook levert ze een bijdrage aan de rubriek landelijke actualiteit en agenda en input aan nieuwe dossiers als mobiliteit, zonne-energie en energie en water en is mede organisator van de Energiecafe s. Teelt en oogst Zeeuwse schaal- en schelpdiervisserij Samen met de schaal- en schelpdiersector wordt de komende jaren in het project Blueport de verduurzaming en innovatie van de schaal- en schelpdiersector in uitvoering gebracht. De ZMf neemt actief deel aan het project waarbij gezamenlijk gewerkt wordt aan innovaties, een onomstreden duurzaam product en duurzame sector. Ook is de ZMf betrokken bij verkenningen van nieuwe technieken en nieuwe kweeklocaties, bijvoorbeeld door de combinatie van windmolenparken op zee en aquacultuur. de ZMf is een van de deelnemers binnen Blueport Oosterschelde. Afgelopen jaar heeft dat samenwerkingsverband een doorstart gemaakt. Nieuwe projecten voor innovatie in de schaal- en schelpdiervisserij zullen vanaf 2014 uitgevoerd worden. Groene Tafels Het is niet gelukt om samen met het Nationaal Park Oosterschelde een veiling te organiseren van producten en diensten waarbij bedrijven samen met natuurorganisaties investeren in de natuur van de Oosterschelde. De ZMf heeft een viertal producten en diensten ter veiling voorgelegd, maar de interesse vanuit de bedrijven bleek onvoldoende. Er bleek onvoldoende draagvlak te zijn bij de ondernemers om het project breed aan te pakken. 9

10 Tijdelijke natuur De nieuwe beleidslijn tijdelijke natuur maakt het mogelijk voor eigenaren om braakliggende terreinen tijdelijk in te richten als natuurgebied. Met een speciale ontheffing worden zij vrijgesteld van problemen met de Flora- & Faunawet, die kunnen ontstaan door de vestiging van beschermde soorten. Hierdoor profiteert de natuur voor zolang het duurt en heeft de eigenaar geen zorgen. In 2012 werd reeds een eerste start gemaakt met het aanbieden van tijdelijke natuur bij gemeenten en bedrijven in Zeeland. Deze offertes leidden in 2013 tot de eerste concrete inrichtingen. in 2013 werd vormgegeven aan het eerste grote tijdelijke natuurproject in Zeeland. Samen met SLZ en Yara werkten wij aan de uitvoering van dit project. Dit resulteerde in de inrichting van braakliggende fabrieksterreinen. In 2014 wordt het project officieel geopend. Coalitie Delta Natuurlijk Het voormalig Deltaoverleg heeft zich geformeerd tot de Coalitie Delta Natuurlijk (samenwerkingsverband van Brabants Landschap, Brabantse Milieufederatie, Het Zeeuwse Landschap, Natuurmonumenten, Natuuren Milieufederatie Zuid-Holland, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming Nederland, WNF, Zuid-Hollands Landschap en ZMf), en is voorzien van een stevige en vitale basis. De ZMf coördineert de gezamenlijke en afzonderlijke activiteiten van de deelnemende natuurorganisaties. Er is ruimte voor zowel kortetermijnacties als ontwikkeling van een langetermijnvisie. er is binnen de natuur- en milieuorganisaties een gemeenschappelijke visie opgesteld. Overheden doen in toenemende mate een beroep op de gebieds- en systeemkennis van de natuur- en milieuorganisaties. Door goede samenwerking en interne terugkoppeling, zijn de groene organisaties goed aangehaakt bij landelijk en provinciaal beleid. Visserij De zeehondenstand in de Delta groeit gestaag, en toch is er reden tot zorgen. Alle zeehonden in de Delta komen namelijk uit de Waddenzee en uit de UK. Er worden nauwelijks pups geboren in de Delta. Bijvangst van zeehonden in vaste vistuigen in de Deltawateren wordt door de overheid gezien als een mogelijke boosdoener. Vanwege gebrek aan kennis kon de fuikenvisserij niet opgenomen worden in het Natura 2000 beheerplan. Er bestond een onnodige tegenstelling tussen natuurbelangen en visserijbelangen. in een Joint Fact Finding proces tussen de ZMf en (vertegenwoordigers vanuit de) visserij is er achterhaald hoeveel zeehonden er in de afgelopen 30 jaar in de Delta zijn geboren en gestorven. Daarbij is uitdrukkelijk gekeken naar de gevallen van bijvangst in vistuigen. Vervolgens is er een advies opgesteld over hoe in de toekomst omgegaan zou moeten worden met eventuele bijvangst van zeehonden in vaste vistuigen. Vissers zullen bijvangst altijd melden, en onderzoek moet leiden tot innovaties in de visserij. Met dit advies kan RWS verder in het Natura 2000 beheerplan. Het open proces heeft bijgedragen aan een constructieve verstandhouding tussen visserij en natuurorganisaties. Steden verbouwen hun eigen voedsel De ZMf wilde samen met de andere natuur- en milieufederaties het verbouwen van eigen voedsel in steden stimuleren. Door het ontbreken van landelijke subsidie is het project niet doorgegaan. 10

11 het project vond geen doorgang. Langs de Gouden Randen van de Delta Als vervolg op de succesvolle Oosterscheldeweek 2012, Langs de gouden randen van de Delta, wilden ZMf en IVN voor de tweede maal de Zuidwestelijke Delta met haar gouden randen in het zonnetje zetten. Het programmaonderdeel van de ZMf voor gemeenteraadsleden, in het kader van de tweede Oosterscheldeweek, kwam te vervallen. Wel zijn voorbereidingen voor de Grevelingenweek gestart. de voorbereidingen voor de Grevelingenweek in 2014 zijn getroffen. Smaakvol/Week van de Smaak Het project Smaakvol van ZMF en IVN Consulentschap liep in 2013 af. het IVN consulentschap heeft in overleg met de ZMf ter afsluiting een inhoudelijk seminar georganiseerd. De ZMf heeft in de loop van 2013 de Week van de Smaak overgedragen aan Lekker Regionaal Product. Samen inventariseren we de mogelijkheden om de Zeeuwse streekproducten te vergroenen middels het SPN-keurmerk. Nacht van de Nacht 2013 Nacht van de Nacht 2013 is de negende Nacht van de Nacht. Het gaat om bewustwording van de waarde van duisternis voor mens en natuur bij het Zeeuwse publiek. Ervaring leert dat herhaling werkt, als het om bewustwording gaat. Bovendien wordt er wederom aandacht gevraagd voor het onderwerp lichthinder. De Nacht van de Nacht wordt tevens ingezet om mensen meer te betrekken bij de ZMf (nieuwe binding). succesvolle nacht met rond de 35 activiteiten op 13 locaties en volop publiciteit. Record aantal bezoekers: mensen, die volop genoten hebben van de Nacht met activiteiten als stiltewandelingen, sterrenkijken en kampvuur maken. Ook doofden de Zeeuwse gemeenten en enkele bedrijven lichten van monumenten, molens en andere markante gebouwen. Ruimtelijke plannen Als dienstverlening aan de terreinbeherende organisaties volgt de ZMf de macro-planologische ontwikkelingen in het landelijk gebied. reactie Hoogbouw Veerse Meer, recreatieplannen Bokkegat, suggesties voor gemeentelijke verkiezingsprogramma s, Structuurvisie Wind op Land, Inspiratiecentrum, studie naar EHS in Zeeland, vergunningen voor uitplaatsing van bedrijven (met name gemeente Kapelle), reactie op rapport Samenhang Zuidwestelijke Delta en reactie op munitiedepot Oosterschelde. Er werden in 2013 acht zienswijzen ingediend, we ontvingen ruim 200 s met ruim 1600 ruimtelijke plannen ter beoordeling en we namen de beleidsvoorbereiding door van onder meer: de recreatievisie Gemeente Veere, Windpark Krammer, Hotel Veerse Meer, en de bouwplannen in het Bokkegat. In 2013 organiseerden/initieerden we: vergaderingen planologiewerkgroepen; 11

12 cursus Natuurbeschermingsrecht voor planologiewerkgroepen; achterbanvertegenwoordiging met Provincie omtrent het reigerbosje in de gemeente Borsele; overleg omtrent de strekdammen in de Westerschelde; overleggen met de gemeenten Kapelle en Borsele omtrent vergunningen; diverse overleggen omtrent Inspiratiecentrum Brouwersdam. 12

13 Communicatie In 2013 heeft de ZMf zichzelf als doel gesteld om de organisatie nog meer te profileren en nog meer te communiceren over de dingen die we doen. We willen laten zien waar de ZMf nu zo hard aan werkt. We willen ons gezicht laten zien. En zoveel mogelijk mensen betrekken bij het werk aan een mooi en duurzaam Zeeland. Dit hebben we onder andere gedaan door: Ledenwerfactie De ZMf is in 2013 actiever aan de slag gegaan met ledenwerving en heeft een leuke ledenactie bedacht. Elk nieuw lid kreeg als welkomstgeschenk een groentetas van t Hof Welgelegen. Om ook huidige leden te stimuleren om nieuwe leden aan te brengen hebben we in 2013 ook een lid-maakt-lid-actie gevoerd. Elk lid dat een nieuw lid aanbracht, ontving als bedankje eveneens een groentetas van t Hof Welgelegen. Het aantal aangesloten organisaties (25) houden we op peil. In het verleden was de wijze van registratie van leden vrij eenvoudig. Nu we geavanceerder kunnen werken, is ook de terminologie aangescherpt. Voorheen stonden bijvoorbeeld bibliotheken, gemeenten en bedrijven geregistreerd als lid, terwijl ze dat feitelijk niet waren, want ze kregen alleen Wantij toegestuurd en betaalden daarvoor het contributiebedrag. Met de introductie van etapestry hebben we hierin een wijziging doorgevoerd, die tot gevolg heeft dat de ZMf opeens veertien leden minder lijkt te hebben. Deze organisaties betalen wel gewoon voor hun abonnement op Wantij. Daarnaast is er vanuit de financiële administratie een opschoning doorgevoerd. Leden die na diverse herinneringen hun contributies over een aantal jaren niet hadden betaald en ook niet reageerden op aanmaningen, zijn geschrapt uit onze ledenadministratie. Het gaat hier om negen personen. het aantal lidorganisaties is gelijk gebleven, een organisatie is in acquisitie. Er zijn 22 individuele leden lid geworden. Er hebben 34 individuele leden opgezegd. Het merendeel van de opzeggingen volgt uit het overlijden van de betreffende leden. Ledenonderzoek De ZMf heeft in 2013 in samenwerking met een stagiaire van de HZ een leden- en sympathisanten onderzoek uitgevoerd onder relaties en leden van de ZMf. Door dit onderzoek heeft de ZMf meer inzicht gekregen in de geografische en demografische kenmerken van haar leden. Belangrijker is dat we nu nog beter weten waar de interesses liggen van onze leden en sympathisanten. sympathisanten- en ledenonderzoek, ingevuld door 482 mensen dat de ZMf houvast geeft bij het samenstellen van haar beleid. Social media In het jaar 2013 hebben we als ZMf social media structureel ingezet in de communicatiemix. Dit betekent dat social media als gelijkwaardig communicatiemiddel is in de communicatie wordt gebruikt. We hebben er in 2013 voor gekozen (voor nu) actief te zijn op de volgende social media: 13

14 Twitter In 2013 hebben we bijna 450 volgers op de ZMf-account. Facebook We hebben in likes voor de pagina van de ZMf op Facebook. LinkedIn De meerderheid van de stafmedewerkers heeft een LinkedIn-account en houdt dit actief bij. Nieuwe website en nieuwsbrief De nieuwe website van de ZMf is begin 2013 gelanceerd. We zijn er erg blij mee en hebben er vele complimenten over ontvangen. De landelijke natuur- en milieufederaties hebben de opbouw van de website als basis genomen voor de opzet van haar nieuwe website, evenals sommige andere provinciale natuur- en milieufederaties. Met de lancering van de nieuwe website zijn we ook overgestapt op een nieuwe nieuwsbriefmodule. De techniek werkt erg fijn en het verzenden van de nieuwsbrief is er een stuk gemakkelijker op geworden. in 2013 hebben we door een fout in de instellingen de website-bezoeken niet goed kunnen meten, we kunnen daarom geen inschatting geven van het aantal bezoekers. Het aantal nieuwsbrieflezers is in 2013 meer dan verdubbeld naar 1150 lezers. Nieuwe database Sinds oktober 2012 hebben we de beschikking over een nieuwe database. Na een aantal maanden experimenteren, zijn we in 2013 structureel aan de slag gegaan met de database en hebben we een tool om doelgroepgericht te gaan communiceren. de database is niet meer weg te denken uit de dagelijkse praktijk van de ZMf. De database wordt regelmatig verrijkt met nieuwe gegevens, groepen worden toegevoegd en wordt elke dag gebruikt als bron van informatie. Wantij Wantij is in 2013 driemaal verschenen. Twee edities vielen samen met het thema van de ledenvergadering; één editie stond in het teken van duurzame visserij. Uit het ledenonderzoek blijkt dat Wantij goed gelezen wordt, goed beoordeeld wordt en leden geven aan dat ze het blad zouden missen als we ervoor zouden kiezen om het blad niet langer uit te geven. 14

15 Financiën Begroting 2014 Zie Meerjarenbegroting hieronder. Meerjarenbegroting De (meerjaren)begroting is vervallen vanwege de afspraken met de Provincie Zeeland. Voorheen diende het contract gelijk op te gaan, maar nu is er een jaarlijks contract. Het bestuur beraadt zich op de termijnen die de volgende begroting moet beslaan. 15

16 Verkorte balans per 31 december december december 2012 ACTIVA Materiële vaste activa Kantoorinventaris Vorderingen Debiteuren Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal activa PASSIVA Reserves en fondsen Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Voorziening Overige voorzieningen Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Crediteuren Onderhanden projecten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Totaal passiva geen accountantscontrole toegepast 16

17 Verkorte staat van baten en lasten over begroting FONDSENWERVING Baten uit eigen fondsenwerving Contributies Giften Subsidies overheden en anderen Aandeel in acties van derden (DPM) Overige baten Totaal beschikbaar doelstelling BESTEDINGEN Transities via milieu & economie Uitvoeringskosten projecten Ruimtelijke kwaliteit van de Zuidwestelijke Delta Uitvoeringskosten projecten Totaal besteed aan doelstellingen Werving baten Beheer en administratiekosten *) Totaal besteed aan doelstelling Overschot (+) / tekort (-) Overschot / tekort is toegevoegd (+) / onttrokken (-) aan - Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve "inhuren externe expertise" Bestemmingsreserve "Promotiecampagne" Bestemmingsreserve "Scholingsfonds" Bestemmingsreserve "Communicatie" Bestemmingsreserve "Reserve automatisering" Bestemmingsreserve "Juridische expertise" Reserve activa bedrijfsvoering *) De provinciale milieufederaties hanteren voor het inzichtelijk maken van de kosten een uniforme systematiek die gebaseerd is op de aanbeveling Toepassing van Richtlijn 650 voor Kosten Beheer en Administratie van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De kosten voor beheer en administratie worden inzichtelijk gemaakt in de bijlage Toelichting Lastenverdeling, maar worden in de staat van baten en lasten volledig toegerekend aan de doelstellingen. In 2013 is 97,4% van alle toekenningen in Stichting De Natuur en Milieufederaties afkomstig van de Nationale Postcode Loterij. geen accountantscontrole toegepast 17

18 Toelichting lastenverdeling per doelstelling Fondsen Milieu & Ruimtelijke Beheer en Totaal Begroot Totaal w erving Economie kw aliteit administratie Personeelskosten Huisvestingskosten Kosten publiciteit Kantoorkosten Algemene kosten Kosten groene en grijze ruimte/indirect Directe materiaalkosten Subtotaal Verdeling beheer en administratie Totaal kosten %-kosten toerekening ,8% 50,3% 48,9% Totaal uitvoeringskosten %-kosten toerekening ,5% 59,6% 39,9% direct productieve uren 2013 fondsenw erving 60,0 0,0 0,0 0,0 60,0 60,0 beheer en administratie 0,0 0,0 0, , , ,0 projecten (incl. (niet declarabele acquisitie-uren) 0, , ,0 0, , ,0 beleidsbeïnvloeding 0,0 486,0 314,0 0,0 800,0 716,0 60, , , , , ,0 direct productieve uren 2012 fondsenw erving 60,0 0,0 0,0 0,0 60,0 beheer en administratie 0,0 0,0 0, , ,0 projecten (incl. (niet declarabele acquisitie-uren) 0, , ,0 0, ,0 beleidsbeïnvloeding 0,0 515,0 674,0 0, ,0 60, , , , ,0 Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de urenregistratie. Kengetallen 1) % kosten eigen fondsenwerving ten opzicht van baten uit eigen fondsenwerving = 24,9% (2012: 15,9%). De CBF-richtlijnen geven een norm aan van maximaal 25%. 2) % besteed aan de doelstellingen ten opzicht van totale lasten (voor verdeling Beheer & Administratie = 54,8% (2012: 65,6%). De interne norm die hiervoor is vastgesteld bedraagt 60%. 3) % kosten Beheer & Administratie (voor verdeling) ten opzicht van totale kosten = 44,8% (2012: 34,1%). De interne norm die hiervoor is vastgesteld bedraagt 40%. 18

19 Vrij besteedbaar vermogen Binnen het vrij besteedbaar vermogen heeft de ZMf een reservefonds (continuïteitsreserve) ingericht dat dient als calamiteitenfonds voor bijvoorbeeld een sociaal plan in het geval van liquidatie. Het hiervoor te reserveren bedrag is gebaseerd op de kantonrechterformule. De bestemmingsreserves zijn onderdeel van het vrij besteedbaar vermogen waarvan de beperkte bestedingsmogelijkheid door het bestuur is bepaald. Het bestuur heeft deze beperking zelf aangebracht en kan ze dus ook zelf opheffen. Voor 2013 zijn de volgende bestemmingsreserves bepaald: Communicatie Scholingsfonds Norm kosten beheer en administratie De norm voor beheer en administratie is voor ZMf vastgesteld op 40%. Dit percentage is vastgesteld aan de hand van de ervaringsgegevens van deze kosten uit het verleden. De kosten voor beheer en administratie betreffen de medewerkers die indirecte activiteiten verrichten, zoals bestuur, secretariaat, telefonist en administratie. Ook de indirecte uren van medewerkers die voor projecten werken, worden hieronder gerekend. Daarnaast worden de overheadkosten meegerekend, zoals de huisvestingslasten en de algemene lasten. In 2013 wordt met 44,8% de norm niet gehaald. De ZMf heeft voor de komende jaren het doel om de norm voor beheer en administratie naar beneden bij te stellen door alle medewerkers meer directe uren te laten maken op projecten. Accountantsverklaring De accountantsverklaring is te vinden op de volgende pagina s. (volgt nog, ligt nog voor afhandeling bij de accountant) 19

20 Bestuur 1. Verantwoordingsverklaring ZMf Algemeen De leden van het Algemeen Bestuur van de ZMf hebben allen een verklaring ondertekend waarin zij aangeven dat zij het principe van het CBF onderschrijven dat de functie van toezicht houden gescheiden is (en dient te zijn) van de uitvoering van het beleid. Met deze verklaring hebben zij ook onderschreven dat de ZMf steeds streeft naar de meest effectieve en doelmatige wijze waarop de beschikbare middelen worden besteed. Tevens staat in deze verklaring, dat er gestreefd wordt naar optimale informatieverschaffing aan en communicatie met belanghebbenden. En ten slotte hebben alle bovengenoemde personen hun relevante nevenfuncties opgegeven en aangegeven dat zij onderling geen familie- en/of vergelijkbare relaties onderhouden en ook geen bestuurs- of toezichtfunctie vervullen of in dienst zijn bij een organisatie die statutair of financieel aan de ZMf verbonden is. Ten minste vier en ten hoogste zeven bestuursleden zijn afkomstig van aangesloten lidorganisaties en ten minste vier en ten hoogste zes uit lidzijnde natuurlijke personen. Alleen natuurlijke personen kunnen tot bestuurslid worden benoemd. De benoeming van bestuursleden gebeurt door de ledenvergadering. Voor benoeming tot bestuurslid is vereist dat de kandidaat, al dan niet lid van de vereniging, het doel van de vereniging onderschrijft en als bestuurslid aan het bereiken van het doel wil bijdragen. De voorzitter, secretaris en penningmeester alsmede de vicevoorzitter, worden door de ledenvergadering in functie gekozen. De benoeming van bestuursleden is telkens voor een periode van vijf jaar. De bestuursleden zijn éénmaal direct herbenoembaar. Toezicht houden In de statuten van de ZMf is geregeld dat de taak van toezicht houden door het Algemeen Bestuur wordt vervuld. De uitvoering van het beleid is in handen van de directie. Het Algemeen Bestuur vergadert ongeveer vijf keer per jaar over alle relevante financiële- en beleidszaken. Het AB besluit over alle meerjarenbeleidplannen en werkplannen. Het AB keurt ook de begroting en de jaarrekening goed (die door de directie is voorbereid). Het Algemeen Bestuur stelt de directeur aan en de voorzitter en secretaris voeren jaarlijks een functioneringsgesprek met hem. Bij vacatures in het Algemeen Bestuur wordt gezocht naar mensen uit verschillende deelgebieden en organisaties van natuur en milieu met uiteenlopende vaardigheden en competenties. Op de vergaderingen van het AB wordt ten minste één keer per jaar het eigen functioneren besproken. In het Dagelijks Bestuur worden personele zaken besproken. Die komen niet aan de orde in het Algemeen Bestuur. Verder wordt het Dagelijks Bestuur door de directeur geconsulteerd over zaken die 20

21 betrekking hebben op de uitvoering en voortgang van het werkplan en worden strategische onderwerpen, die behandeld worden in het Algemeen Bestuur, voorbesproken en daarmee voorbereid. Jaarlijks wordt op de Strategiedag het beleid voor de komende jaren op hoofdlijnen bepaald. Dit resulteert in een meerjarenbeleidsplan (voor een periode van vier jaar). Het meerjarenbeleidsplan wordt uitgewerkt in een werkplan voor het volgende jaar door de directeur en zijn staf. Dit werkplan wordt besproken in het Dagelijks Bestuur, vervolgens in het Algemeen Bestuur en ten slotte gepresenteerd aan de ledenvergadering. Ideeën (bouwstenen) voor de beleidsplannen worden verzameld, o.a. in de regiovergaderingen met de achterban en op speciaal belegde bijeenkomsten waar zware onderwerpen met diepgang worden besproken. Zo draait deze beleidscyclus, inclusief evaluatie, elk jaar rond. Jaarlijks bespreekt het bestuur in alle openheid het onderling functioneren. Besteding van middelen Het Algemeen Bestuur wordt vier keer per jaar tussentijds op de hoogte gesteld van de inhoudelijke en financiële voortgang (kwartaalrapportages). De begroting en jaarrekening worden jaarlijks vastgesteld door het AB. De leden van het AB worden voorafgaand aan de vergaderingen door middel van kwartaalberichten op de hoogte gebracht van de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van het beleid, van knelpunten en bijstellingen. Deze kwartaalverslagen worden op de ABvergaderingen besproken. Met deze verslaglegging wordt door de directie verantwoording afgelegd aan het bestuur. Omgaan met belanghebbenden Steeds meer belanghebbenden (donateurs, belangstellenden, organisaties, leden) melden zich aan voor de maandelijkse digitale nieuwsbrief van de ZMf. Hiermee stellen wij betrokken burgers op de hoogte van het werk van de ZMf. De website van de ZMf wordt wekelijks bijgewerkt met actuele informatie. Het afgelopen jaar is in alle regio s van onze provincie overleg gevoerd met de achterban. Enige tijd geleden heeft de ledenvergadering besloten deze zogenoemde regiobijeenkomsten open te stellen voor iedereen (voorheen alleen toegankelijk voor leden van de ZMf). We merken dat dit een goede stap is geweest; het maakt de drempel lager om mensen te betrekken bij ons werk. Gedeputeerde Staten van Zeeland (een grote subsidiegever) ontvangen jaarlijks een werkplan, de begroting en de jaarrekening. Tevens worden jaarlijks met de Provincie resultaatafspraken gemaakt. Plannen en afspraken worden besproken op het bestuurlijk overleg met de verantwoordelijke gedeputeerde. Met alle relevante gedeputeerden wordt periodiek gesproken. Subsidiegevers die projecten financieren, worden afhankelijk van afspraken en subsidievoorwaarden door middel van tussentijdse- en eindrapportages en financiële overzichten op de hoogte gehouden. 21

22 Leden en donateurs van de ZMf ontvangen drie maal per jaar het ledenmagazine Wantij. Donateurs en leden ontvangen tevens de Successenkrant waarin elk jaar in januari wordt teruggeblikt op het achterliggende jaar. We ontvangen hierover veel positieve reacties. De Successenkrant wordt ook ingezet in onze gesprekken met diverse andere belanghebbenden. De ZMf vervult een coördinerende rol voor de samenwerkende natuur- en milieuorganisaties in de provincie Zeeland en ontvangt hiervoor van de terreinbeherende organisaties een jaarlijkse bijdrage. De coördinerende werkzaamheden van de ZMf worden besproken op het directieniveau en in bilateraal overleg met de afzonderlijke organisaties. De ZMf heeft sinds jaar en dag een vragen- en klachtenprocedure. Klachten en vragen zijn belangrijke signalen voor de ZMf. Personen die contact opnemen, zijn gemotiveerd om ons iets te laten weten en doen moeite door te schrijven of te bellen. De ZMf kan met die informatie zaken verbeteren, inhoudelijke discussie aanscherpen of weten wat er binnen de organisatie eventueel is misgegaan. De ZMf gaat zorgvuldig om met de klachten en vragen die haar bereiken. Klachten dienen altijd door de medewerkers zelf afgehandeld te worden. Bij vragen kan zo nodig worden doorverwezen naar andere organisaties als de kennis hiervoor niet binnen de ZMf aanwezig is. In 2013 ontving de ZMf via brief, en telefoon 44 vragen die individueel zijn geregistreerd. Veel andere vragen konden direct telefonisch beantwoord worden of doorverwezen naar andere organisaties. De 44 individueel geregistreerde vragen zijn inhoudelijk (per ) afgehandeld binnen de daarvoor gestelde termijnen. De vragen liepen uiteen van vragen over Het Zon Effect (gezamenlijke inkoop zonnepanelen), vragen over de woonomgeving (maaien bermen, stoken openhaard) tot een aantal vragen over de ombouw van de kolencentrale. De vragen- en klachtenprocedure kan bij het secretariaat van de ZMf worden opgevraagd: of telefoon Samenstelling bestuur, rooster van aftreden en nevenfuncties Op 31 december 2013 bestond het Algemeen Bestuur van de ZMf uit de volgende personen. Jan van Seters, voorzitter: 2 e termijn vanaf november 2011; aftredend per november 2016 Bestuurslid Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Terneuzen Voorzitter Raad van Toezicht Bureau Jeugdzorg (vanaf 27 december 2011) Gert van der Slikke, secretaris: 2 e termijn vanaf mei 2010; aftredend per mei 2015 Lid bestuur St. Grote- of Maria Magdalena Kerk, Goes Voorzitter Werkgroep Kerk in Actie, Protestantse Gemeente, Goes Lid Klachtencommissie Personeel Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Emergis Piet van Eikeren, penningmeester: 3 e termijn vanaf mei 2011; aftredend per mei 2016 Lid sectorraad senioren van de ABVAKABO, afd. Oosterschelde 22

23 Gert de Groot: in bestuur vanaf november 2008; 2 e termijn per november 2013 Beheerder Vereniging Natuurmonumenten eenheid Deltakust Loes de Jong: in bestuur vanaf november 2008; 2 e termijn per november 2013 Senior adviseur Rijkswaterstaat Zee en Delta Freelance fotograaf Jeroen Krapels: in bestuur vanaf november 2007; 2 e termijn per november 2012 Directeur Adviesbureau Larssen Thom van Riet: 2 e termijn vanaf november 2010; aftredend per november 2015 Lid Districtscommissie Natuurmonumenten Zeeland Lid DB (secretaris) Klimaatfonds Lid bestuur Stroom naar de Toekomst Vennoot Maatschap Magrid Lid Raad van Toezicht Stichting De Natuur- Milieufederaties Marco Ouwerkerk: in bestuur vanaf november 2008; 2 e termijn per november 2013 Eigenaar/Directeur Green Leisure (Group) Beheerder buurtauto Goes Walter de Milliano; in bestuur vanaf november 2011; 2 e termijn per november 2016 Bestuurslid Natuurbeschermingsvereniging t Duumpje West Zeeuws-Vlaanderen Plaatsvervangend lid College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden Liesbeth Zonnevylle Secretaris BV Panorama Mesdag Den Haag Lid van algemeen bestuur Nederlandse Adelsvereniging Lid van Raad van Advies IVN 3. Bezoldigings- en vergoedingenbeleid bestuursleden en directeur Conform de statuten van de ZMf ontvangen leden van het bestuur als zodanig geen bezoldiging, middellijk of onmiddellijk. Een redelijke vergoeding voor de door hen ten behoeve van de vereniging gemaakte kosten wordt niet als bezoldiging aangemerkt. Deze vergoedingen zijn in de jaarrekening zichtbaar gemaakt en toegelicht. De directeur ontvangt salaris conform de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. Voor 2013 was dit In het financiële jaarverslag, op te vragen bij het secretariaat van de ZMf, is meer informatie te vinden over de bezoldiging van de directie. 4. Overzicht nevenfuncties directeur De directeur van de ZMf bekleedt geen nevenfuncties. 23

24 Toekomstparagraaf De vereniging heeft als doelstelling om vanuit haar streven naar een mooi landschap, een rijke natuur en een schoon milieu, bij te dragen aan de vergroening van de economie van Zeeland. Dat pogen we door in onze projecten economie steeds te koppelen aan ecologie met het doel om beide te versterken. Steeds vaker zullen we een verbinding zoeken tussen de vraag van burgers, instellingen en bedrijven naar duurzame goederen en diensten en het aanbod ervan vanuit de koploperbedrijven. Samen met collega organisaties, Scoop en andere maatschappelijke organisaties willen we deze transitie de komende jaren verdiepen en verbreden. Medewerkers Het bureau is gevestigd aan het Ravelijn de Groene Jager 5, 4461 DJ Goes. Telefoonnummer: website: Medewerkers per 1 januari 2014: Staf: (6,14 fte) Tjeu van Mierlo Directeur tvmierlo@zmf.nl Janneke Donkers Communicatie Coördinator jdonkers@zmf.nl Graciëlla van der Heyde Projecten en financiën gvheyde@zmf.nl Lineke Keizer Managementassistent lkeizer@zmf.nl Aafke Brader Beleidsmedewerker abrader@zmf.nl Melissa Ernst Beleidsmedewerker mernst@zmf.nl Ilse Pama Beleidsmedewerker ipama@zmf.nl Leo Vorthoren Beleidsmedewerker lvorthoren@zmf.nl Secretariaat: (1,56 fte) Elly Geelhoed Secretaresse egeelhoed@zmf.nl Fateme Hashemi Administratief/secretarieel medewerker fhashemi@zmf.nl Tilly Kats Administratief/secretarieel medewerker tkats@zmf.nl Vrijwilligersbeleid De ZMf werkt met een professioneel bureau en met deskundige medewerkers. Steeds vaker proberen we om betrokken vrijwilligers te betrekken bij het professionele werk. Dat gebeurt door specifieke deskundigheid van vrijwilligers in te zetten bij projecten of voor vergunningen en bedrijfsprocessen, door een team van vrijwilligers in te zetten voor de realisatie van ons blad Wantij en door een groep vrijwilligers te betrekken bij planologische onderwerpen.

25 Inmiddels hebben we eens steeds vastere structuur waarin onze vrijwilligers functioneren. Er is een werkgroep Bedrijven waarin een aantal vrijwilligers regelmatig bijeenkomt om actuele ontwikkelingen rondom de grote bedrijven in Zeeland te bespreken. De deskundigheid van onze vrijwilligers is van grote toegevoegde waarde in het werk van de ZMf. Hetzelfde geldt voor de werkgroep Energie. Met de uitkomsten van de ledenenquête die in het voorjaar van 2013 werd uitgevoerd, hebben wij in kaart gebracht welke deskundigheid er nog meer is onder onze leden en in ons netwerk. Die mensen gaan we betrekken bij ons werk. Milieubewust en duurzaam De ZMf voert waar mogelijk uit wat zij verkondigt. Zo letten wij erop dat we zuinig omgaan met energie (licht uit, computers na werktijd uit e.d.), zetten we de verwarming niet onnodig hoog en is onze CVinstallatie waterzijdig ingeregeld. We maken gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen, scheiden ons afval en printen natuurlijk altijd dubbelzijdig op FSC-papier. Waar mogelijk maken we zakelijke reizen met openbaar vervoer, net als ons woon-werkverkeer. Groene stroom nemen wij via de verhuurder af door middel van een gezamenlijk inkoopcontract van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Via IVN Consulentschap Zeeland staan er zonnepanelen op het dak. Goes is een Fair Trade-gemeente en de ZMf doet daar zoveel mogelijk aan mee. Onze CO2-uitstoot compenseren wij via het Zeeuws Klimaatfonds.

26 Tot slot Cheque van van de Nationale Postcode Loterij voor De Natuur en Milieufederaties De Natuur en Milieufederaties hebben tijdens het Goed Geld Gala in Koninklijk Theater Carré te Amsterdam een cheque van ontvangen van de Nationale Postcode Loterij. Joris Hogenboom, voorzitter van het bestuur van De Natuur en Milieufederaties, is heel blij met dit enorme bedrag. Met dit bedrag kunnen we onze inzet voor mooie en duurzame provincies versterken en prachtige projecten uitvoeren. De Postcode Loterij maakte tijdens het Goed Geld Gala bekend dat zij dit jaar een recordbedrag van ruim 302 miljoen euro doneert. De miljoenenschenkingen aan goede doelen zijn mogelijk gemaakt door de 2,5 miljoen deelnemers van de Postcode Loterij. Van ieder lot dat zij kopen, gaat de helft naar goede doelen. Dankzij een groeiende loterijopbrengst kan er dit jaar bijna 12 miljoen euro meer aan goede doelen geschonken worden dan het afgelopen jaar. De ZMf kan dankzij de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij de volgende projecten uitvoeren: Hier Opgewekt Nacht van de Nacht Ruimtelijke Plannen Joris Hogenboom (voorzitter van De Natuur en Milieufederaties), Imme Rog (managing director van de Nationale Postcode Loterij), Sonja Sars (secretaris van De Natuur en Milieufederaties), Corinne Ellemeet (Netwerkdirecteur van De Natuur en Milieufederaties). Foto: Roy Beusker Fotografie 26

27 Organisatie De ZMf werkt aan een mooi en duurzaam Zeeland. Wij inspireren mensen, bedrijven en overheden in de transitie naar een duurzame samenleving. We treden op als aanjager en verbinder. We zoeken kansen, creëren mogelijkheden en stimuleren de realisatie. Daarvoor kiezen we positie midden in de Zeeuwse samenleving, actief, open en integer. Achterban Onze achterban bestaat uit ruim 800 leden en 25 regionale en in de regio actieve landelijke natuuren milieuorganisaties. De ZMf is een onderdeel van een brede natuur- en milieubeweging in Nederland, waarbij zo n duizend vrijwilligersorganisaties zijn aangesloten. Lid worden?! Ook bijdragen aan een mooi en duurzaam Zeeland? Dat kan! U bent al lid vanaf 24 euro per jaar. U ontvangt dan ook driemaal per jaar ons blad Wantij. Kijk op voor meer mogelijkheden. Op de hoogte blijven? Via onze website kunt u zich abonneren op de digitale nieuwsbrief. Zo blijft u maandelijks op de hoogte van de ontwikkelingen, nieuws en projecten van de ZMf. Aanmelden kan op 27