Monitoring Antwerps Havengebied

Transcriptie

1 Monitoring Antwerps Havengebied 16 november 2017 Geert Spanoghe & Ralf Gyselings

2 Monitoring Antwerps Havengebied Door INBO sinds 2003, coördinerend met hulp van vrijwilligers Met versterkt team sinds 2009 (INBO + NP Studie) (belangrijk bij interpretatie trends) Compensatiematrix Deurganckdok (+ historisch passief) Kartering van volledig VRL serieuze uitdaging voor heel wat soorten Eveneens monitoring RO (binnen- en (buitendijks)) & KBR Methode: Territoriumkartering natuurkerngebieden Gebiedsdekkende telling Kluut & Geoorde Fuut Nesttellingen kolonievogels

3

4 Weidevogels Kievit, Grutto, Tureluur, Scholekster, Wulp Veldleeuwerik, Graspieper, Gele Kwikstaart, Roodborsttapuit

5 Weidevogels Dalende aantallen sinds 2010

6

7 Kievit als algemeenste soort Doelpolder Noord Putten West Vlakte van Zwijndrecht Prosperpolder Noord Polders van Kruibeke Totaal Waaslandhaven % buiten natuurgebied Une population mondiale 2 9 de 11 ca couples Selon Birdlife: 56,200 ind.?? Weidevogelgebieden trokken aanvankelijk sterk aan en genereerden een stijgende populatie - Daarna sterke daling (predatie en predatiemijding) - Eiland-situaties trekken nu weer aan (PPP-N, VvZ, ) - Polders en havengebied ook licht afgenomen

8 Elektrische omrastering Predatorexclusie

9 Putten West 9

10 Elektrische omrastering en eilanden zijn effectief

11

12

13

14

15 Elektrische omrastering en eilanden zijn effectief - niet alleen voor weidevogels

16 Weidevogels: zangvogels

17 Riet & Water Bruine Kiekendief, Roerdomp, Woudaap, Waterral, Porseleinhoen Blauwborst, Kleine Karekiet, Bosrietzanger, Rietzanger, Snor, Sprinkhaanzanger, Cetti s Zanger, Graszanger, Baardman, Buidelmees, Rietgors

18 Rietvogels: raadseltje

19 Rietvogels: Cetti s Zanger

20 Rietvogels

21 Vrijwel alle Vlaamse Baardmannen

22

23 Blauwborst: belangrijke soort Bijlage I

24 Verschuivingen tussen gebieden?

25 Blauwborst IHD:

26 Blauwborst IHD:

27

28 Rietzanger IHD:

29 Rietzanger IHD:

30 Riet & Water

31 Bruine Kiekendief IHD: 2-4

32

33 Rietvogels

34 Rietvogels Grote rietgebieden: Groot Rietveld, Haasop, Schor Ouden Doel & Ketenisseschor Rietveld Kallo, Spaans Fort, Zoetwaterkreek leveren ook al wezenlijke bijdrage Bruine Kiekendief blijft zorgenkind in het volledige havengebied! Niet-rietgebieden zoals Verrebroekse Plassen en Prosperpolder Noord werden op enkele jaren topgebieden voor de rietvogels Op RO blijft de Verlegde Schijns het belangrijkste gebied. KBR kende een grote toename die de komende jaren wellicht getemperd wordt door weidevogelbeheer én ontwikkelingen in het GGG.

35 Strand en Plas Kokmeeuw & Zwartkopmeeuw Kluut & Steltkluut Kleine Plevier, Strandplevier, Bontbekplevier

36 Strand & Plas

37 Strand en Plas in volledig Havengebied

38 Strand en plas Plevieren hebben nog maar beperkt pioniershabitat. LO is enige plaats waar Strandplevier nog jaarlijks broedt (met hoog broedsucces). 2017: 11 vliegvlugge jongen!

39 Strand en Plas in volledig Havengebied

40 Strand en plas Kluut, meeuwen en Visdief gebruiken de eilanden succesvol. In 2016 verhuisden vrijwel alle meeuwen van RO naar LO (maar 2017 ) Kluten halen jaarlijks een (te?) laag broedsucces (<0,5/Bp), schijnbaar wel hoger dan in het Deltagebied (NL) Buiten de gebieden uit de monitoringsprojecten zijn jaarlijkse tellingen nodig van Potpolder Lillo en industriële terreinen op de RO (bv. Total) om een volledig beeld te hebben van deze soorten in het havengebied. Heel wat soorten hebben (te) lage aantallen en/of halen (te) lage broedsuccessen. Voor soorten van Strand & plas verwachten we dat in de grote estuariene cluster in het noordelijk gebied (Propserpolder Noord & Zuid, Doelpolder Noord & Midden, ) in de toekomst stabielere populaties met beter broedsucces mogelijk moeten zijn.

41 Verrebroekse Plassen

42 Plas en oever

43 Plas en oever

44

45 Broedsucces Lepelaars Aantal nesten Aantal uitgevlogen jongen Broedsucces 2,0 2,2 1,7 1,5 2,3 1,8 2,5 1,5 1,7 1,6 0,6 1,6 1,9 1,2 0,6 1,5

46

47 Plas & oever Lepelaars groeiden uit tot redelijke kolonie die ondertussen ook Kleine Zilverreigers aantrok (2 in 2016, 1 in 2017) Predatie door Vos juni 2017! Dodaars en Geoorde Fuut vormen hier de grootste Vlaamse populaties Hoge populaties eenden met groeiende populatie Zomertaling (schaars in Vlaanderen) maar ook Slobeend en Tafeleend halen nergens in Vlaanderen dergelijke aantallen Oeverzwaluw maakt 15 à 20 % van Vlaamse populatie uit

48 Broedvogels: conclusies RO IHD gehaald voor Rietzanger Krakeend Kuifeend (ondergrens in 2016) Niet voor Roerdomp, Blauwborst en Bergeend IHD niet meer voor Bruine Kiekendief Opstalvallei A levert bijdrage voor IHD Verlegde Schijns blijft sleutelgebied

49 Broedvogels: conclusies LO Gehaald : Rietzanger, Baardmannetje, Krakeend, Kuifeend, Knobbelzwaan, Zwartkopmeeuw, Bergeend (enkel 2016), Kokmeeuw, Oeverzwaluw. Niet meer gehaald: Roerdomp (enkel 2010),Bruine Kiekendief (2004), Tureluur (2015), Grutto (2014), Visdief (2010), Steltkluut (enkel 2008) Niet gehaald: Scholekster, Blauwborst, Slobeend, Kluut, Strandplevier, Kleine Plevier, Bontbekplevier

50 Watervogeltellingen Midmaandelijks van oktober tem maart in alle gebieden Volledig door vrijwilligers al sinds eind jaren 60! Heel lange tijdreeksen in het gebied! Soms ook heel wat tellingen buiten die data/seizoen INBO telt LO augustus en september INBO doet wekelijks ganzentelling LO (+ KBR) Sinds 2011 ook zwanen en zilverreigers Niet te vergeten: slaapplaatstellingen (Wulp, Aalscholvers, meeuwen, )

51

52

53 De Kuifeend Blokkersdijk

54 In 2017 in januari op De Kuifeend. Maximaal 77 ex. Maandmaxima: Kleine Zwaan IHD: 3-15

55

56

57 Maandmaxima: Krakeend op RO Ook dit is een soort met een uitgesproken najaarspiek in onderstaande gebieden

58 Op basis van wintergemiddelden

59 Maandmaxima: Slobeend op RO

60

61

62

63

64

65

66

67 Fenelogie in het winterhalfjaar

68

69

70

71