A L G E M E E N B E S T U U R

Transcriptie

1 A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d.: 25 oktober 2017 Agendapunt: 9 Betreft: Besluitvormend Programma: 2. Voldoende en gezond water Portefeuillehouder: Hollenga Route: DB-AB Onderwerp Vergroten gemaal Schaphalsterzijl Bijlagen 1. Toelichting HET ALGEMEEN BESTUUR BESLUIT: 1. Kennis te nemen van de onderzoeksresultaten die samengevat zijn weergegeven in de toelichting. 2. In te stemmen met de verdere planuitwerking van de best scorende variant voor het vergroten van de afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl. 3. In te stemmen met een voorbereidingskrediet van ,- voor de volgende fase van planuitwerking. Inleiding De capaciteitsvergroting van gemaal Schaphalsterzijl maakt onderdeel uit van maatregelenpakket A van het rapport Maatregelenstudie Droge Voeten Dit rapport is in de AB-vergadering van 26 november 2014 vastgesteld. Een update van dit rapport naar aanleiding van de nieuwste KNMI klimaat scenario s is in de AB-vergadering van 21 september 2016 vastgesteld. De maatregelen zijn bedoeld om in 2025 te voldoen aan de veiligheidsnormen voor de regionale keringen. U heeft op 30 maart 2016 een voorbereidingskrediet van ,- beschikbaar gesteld voor het doorlopen van de oriëntatiefase voor de capaciteitsuitbreiding van gemaal Schaphalsterzijl. In dezelfde vergadering is gevraagd om alle afgewogen varianten aan u voor te leggen. De benodigde afvoercapaciteit en opvoerhoogte zijn geactualiseerd op basis van de meest recente inzichten en er zijn in totaal elf uitvoeringsvarianten beschouwd en afgewogen. De oriëntatiefase heeft geresulteerd in een voorkeursvariant. In de toelichting in bijlage 1 worden de resultaten uit de variantenstudie samengevat weergegeven. Daarnaast zijn in de oriëntatiefase hydraulische berekeningen uitgevoerd om de pompprestaties en het motorvermogen van de voorkeursvariant vast te stellen. De oriëntatiefase is nu afgerond en de voorkeursvariant is bekend. Om tot aanbesteding van het werk over te kunnen gaan moet de voorkeursvariant verder worden uitgewerkt in contractdocumenten voor de uitvoeringsfase. Na afronding van deze fase wordt een kredietvoorstel voor de realisatiefase aan u voorgelegd. Beoogd effect Door in te stemmen met de voorkeursvariant en het bijbehorende voorbereidingskrediet kan worden gestart met de verdere uitwerking van de voorkeursvariant tot contractdocumenten voor aanbesteding van het werk.

2 Argumenten 1.1 De benodigde afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl is geactualiseerd Het verkennend onderzoek concludeert dat de afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl moet worden vergroot van 705 m 3 /min (11,75 m 3 /s) naar m 3 /min (18,75 m 3 /s) bij een opvoerhoogte van 1,31 m om in het jaar 2050 te voldoen aan een T=100 situatie. In de toelichting is de geactualiseerde afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl nader onderbouwd. 2.1 In de multicriteria-analyse van het verkennend onderzoek komt de voorkeursvariant als meest gunstige naar voren. De technische haalbaarheid van deze variant is het hoogst, omdat de capaciteitsvergroting naar m 3 /min (18,75 m 3 /s) binnen het bestaande gebouw kan worden gerealiseerd met kleine aanpassingen aan de bestaande civieltechnische constructie. Maatschappelijk levert deze variant geen hinder op voor scheepvaart, vispasseerbaarheid, omgeving en ecologie, omdat de bestaande bouwkundige lay-out van het gemaal niet verandert. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid scoort deze variant goed, omdat de nieuwe pompen een hoger rendement hebben en hierdoor een lager energieverbruik en CO 2 -uitstoot. De realisatiefase van deze variant is het kortst. De totale realisatieperiode bedraagt twaalf maanden, waarvan zes maanden voor uitvoering op locatie. De voorkeursvariant is efficiënt te beheren en te onderhouden en is betrouwbaar, omdat het aantal te beheren en onderhouden installaties gelijk blijft. De beschikbaarheid van de voorkeursvariant is significant groter, omdat de kans op storingen tijdens een T=100 situatie aanmerkelijk kleiner is dan bij de andere afgewogen varianten. De gemiddelde reparatietijd na een storing is ook gunstiger dan voor de andere varianten. Ten slotte biedt deze variant niet-financieel kwantificeerbare voordelen, zoals meer gebruiksgemak en een veilige werkomgeving (ARBO-technische) voor het eigen onderhoudspersoneel. 2.2 Life Cycle Costs (LCC) van deze variant zijn het laagst. Door de lage eploitatie,- en onderhoudskosten is ondanks de hogere investering de LCC van de voorkeursvariant gunstiger. De LCC-analyse is gebaseerd op 70 gebruiksjaren van het gemaal. 3.1 De variant wordt nader uitgewerkt tot een bestek en uitvoeringsovereenkomst Het krediet is bedoeld voor de nadere uitwerking van de plannen tot een uitvoeringsovereenkomst en het aanbesteden van het werk. Risico s & Kanttekeningen 2.1 Bijdrage in de kosten door derden is onbekend Alleen de voorkeursvariant biedt mogelijkheden voor een bijdrage van de Commissie bodemdaling, omdat deze investering leidt tot een levensduurverlenging van het gehele gemaal en lagere Life Cycle Costs. Dit is verkend met de Commissie bodemdaling. De eacte bijdrage door de Commissie bodemdaling wordt nader onderzocht in de nadere planuitwerking. Voor zover nu verkend biedt deze variant, maar ook de andere varianten, geen mogelijkheden voor overige subsidies. Financiën Om tot aanbesteding van het werk over te kunnen gaan is voorbereidingskrediet nodig voor de nadere planuitwerking van de voorkeursvariant. In onderstaande overzicht zijn de financiële consequenties weergegeven voor de voorbereidingsfase van het project. Voorbereidingskrediet 1. Verstrekt voorbereidingskrediet (oriëntatiefase) ,- (AB besluit d.d. 30 maart 2016) 2. Voorbereidingskrediet (definitiefase) ,- (conform voorliggend AB voorstel) ========= Totaal krediet (na voorstel) ,-

3 Uitgaande van een voorbereidingskrediet van ,- zullen de hieruit voortvloeiende kapitaallasten circa ,- bedragen in het eerste jaar na ingebruikname (2020) rekening houdend met een rekenrente van 3% en een afschrijvingstermijn van 18,5 jaar. De bestedingen voor het voorbereidingskrediet vinden plaats in het jaar 2018 en Afschrijving Omdat het een bodemdalingsgemaal betreft dat volledig wordt gefinancierd door de Commissie bodemdaling zijn er door het waterschap geen boekwaarden opgenomen op de balans en dus hoeven er geen versnelde afschrijvingen plaats te vinden. Perspectiefnota, begroting en najaarsnota In de begroting van 2017 is een bedrag opgenomen van ,-. In de najaarsnota 2017 en in de perspectiefnota is rekening gehouden met het volgende; Totaalbedrag besluit Voorbereidingskrediet AB-besluit Aanvullend voorbereidingskrediet voorliggend AB-voorstel Totaal Uitvoeringskrediet Eind 2018 wordt u, na afronding van de nadere planuitwerking, een kredietvoorstel voor de realisatiefase voorgelegd. Interne uren De uren besteding door het projectteam van de eigendienst is geraamd op uur. De kosten hiervan zullen op het moment van het activeren van de investering worden toegerekend. Communicatie Met de eterne stakeholders vindt nadere afstemming plaats. In samenwerking met het team communicatie wordt de communicatiestrategie bepaald en wordt het communicatieplan opgesteld. Uitvoering De projectplanning is als volgt: Projectfase Start Einde Oriëntatiefase maart 2016 oktober 2017 Definitiefase november 2017 december 2018 Realisatiefase januari 2019 december 2019 Afrondingsfase Januari 2020 maart 2020

4 BIJLAGE 1: Toelichting Achtergrond verkennend onderzoek In 2014 heeft het waterschap de maatregelenstudie Droge Voeten 2050 uitgevoerd. Op basis van deze studie is een maatregelenpakket geformuleerd waarmee in 2025 aan de dan geldende veiligheidsnormen wordt voldaan, te weten de T=100 situatie. Eén van de maatregelen in het pakket is het vergroten van de capaciteit van gemaal Schaphalsterzijl met 375 m³/min (6,25 m 3 /s). Schaphalsterzijl is één van de gemalen tussen de 2 e en 3 e schil van de Electraboezem, zoals ook de gemalen Stad & Lande en Abelstok. Er zijn elf uitvoeringsvarianten en combinaties van varianten voor het watersysteem 2 e schil beschouwd. Het gevalideerde hydrologisch rekenmodel dat gebruikt is voor de rapport Droge Voeten 2050 is in het verkennend onderzoek geactualiseerd. Voortschrijdend inzicht is in het rekenmodel verwerkt. Met het rekenmodel is de benodigde afvoercapaciteit en de hydraulische opvoerhoogte van de pompen van gemaal Schaphalsterzijl bepaald. T=100 situatie De T=100 situatie is maatgevend voor het bepalen van de benodigd afvoercapaciteit van gemalen. De T=100 situatie is een maatgevende neerslagsituatie met een herhalingstijd van 100 jaar en de maatgevende situatie voor het gemaalontwerp. Met het voor de studie Droge Voeten 2050 gevalideerde rekenmodel zijn de ontwerpuitgangspunten voor de uitbreiding van de gemaalcapaciteit bepaald. Doel verkennend onderzoek Het verkennend onderzoek geeft antwoord op de onderstaande onderzoeksvragen: 1. Het zekerstellen dat de capaciteitsvergroting van het gemaal Schaphalsterzijl de beste maatregel is. 2. De benodigde afvoercapaciteit bepalen van gemaal Schaphalsterzijl op basis van de meest recente inzichten. 3. Inzicht krijgen in de vraag op welk moment de investering in capaciteitsvergroting van het gemaal Schaphalsterzijl noodzakelijk is. 4. Het beoordelen van meerdere uitvoeringsvarianten. Huidige situatie afvoersysteem Schaphalsterzijl, Abelstok en Stad & Lande (2e schil) Onderstaande tabellen geven de hydrologische uitgangssituatie weer. Hydrologische uitgangssituatie zichtjaar 2015 (huidige streefpeilsituatie) Schaphalsterzijl Abelstok Stad & Lande Streefpeil voor gemaal (mnap) Streefpeil na gemaal (mnap) Opvoerhoogte bij streefpeilen (m) Capaciteit pompen (m3/s) Type pomp 3 verticaal opgestelde open schroefpompen Flowserve OVOP-135 (2005) 2 vijzels Jansen Venneboer (2007) 3 verticaal opgestelde open schroefpompen Stork OVOP-135 (1996) Hydrologische uitgangssituatie zichtjaar 2015 (T=100 situatie)

5 Schaphalsterzijl Abelstok Stad & Lande T100 waterstand voor gemaal (mnap) T100 waterstand na gemaal (mnap) Opvoerhoogte bij T100-situatie (m) Berekende opvoerhoogte pompen bij T100-situatie (m) Capaciteit pompen o.b.v. pompcurve bij opvoerhoogte T100-situatie (m³/s) In de huidige situatie is de afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl onvoldoende als zich een T=100 situatie voordoet. Gebaseerd op de pompcurve en de in- en uitstroompeilen van het gemaal is de huidige afvoercapaciteit 630 m 3 /min (10,50 m 3 /s) bij een T=100 situatie. De huidige afvoercapaciteit bij reguliere streefpeil-omstandigheden is 705 m 3 /min (11,75 m 3 /s), hetgeen de oorspronkelijke ontwerpcapaciteit van het gemaal is. Toekomstige situatie afvoersysteem Schaphalsterzijl, Abelstok en Stad & Lande (2 e schil) Onderstaande tabel geeft de hydrologische uitgangssituatie weer berekend voor het zichtjaar Samenvatting uitgangspunten zichtjaar 2050 (T=100 situatie) Schaphalsterzijl Abelstok Stad & Lande T100 waterstand voor gemaal (mnap) T100 waterstand na gemaal (mnap) Opvoerhoogte bij T100-situatie (m) Berekende opvoerhoogte pompen bij T100-situatie (m) Capaciteit bestaande pompen o.b.v. pompcurve bij opvoerhoogte T100-situatie (m³/s) Benodigde capaciteit pompen volgens DV2050 (m³/s) (zowel bij normale situatie als bij T100 situatie) Benodigde aanvulling pompcapaciteit (m 3 /s) , In het maatregelenpakket van de Droge Voeten 2050 studie is opgenomen dat de afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl moet worden vergroot met 375 m³/min (6,25 m 3 /s) naar m3/min (18,75 m³/s). Echter op basis van de huidige pompcurve en de toekomstige opvoerhoogte van 1,31 m is 540 m 3 /min (9,0 m 3 /s) etra pompcapaciteit nodig om te voldoen aan een T=100 situatie in zichtjaar Gevoeligheidsanalyse besluit gemaal H.D. Louwes In de AB-vergadering van 21 september 2016 is het volgende besloten:

6 - Aanvullende maatregelen nemen om de waterveiligheid in de 3e schil van de Electraboezem te vergroten; - Daarbij te kiezen voor een uitbreiding van de afvoercapaciteit van het gemaal H.D. Louwes tot m 3 /min (21,5 m 3 /s), inclusief het opwaarderen van het Hunsingokanaal en de compartimentering bij Schouwerzijl bij hoogwatersituaties. Naar aanleiding van dit AB-besluit is onderzocht wat het effect is van het vergroten van de afvoercapaciteit van gemaal H.D. Louwes op de afvoercapaciteit en opvoerhoogte van gemaal Schaphalsterzijl. De effecten zijn in onderstaande tabel weergegeven. Samenvatting uitgangspunten zichtjaar 2050 (T=100 situatie) met en zonder vergroten capaciteit HD Louwes Schaphalsterzijl (ecl. vergoten capaciteit HD Louwes) Schaphalsterzijl (incl. vergroten capaciteit HD Louwes) T=100 waterstand voor gemaal (mnap) T=100 waterstand na gemaal (mnap) Opvoerhoogte bij T=100-situatie (m) Berekende opvoerhoogte pompen bij T=100-situatie (m) Capaciteit bestaande pompen o.b.v. pompcurve bij opvoerhoogte T=100-situatie (m³/s) Benodigde capaciteit pompen volgens DV2050 (m³/s) (zowel bij normale situatie als bij T=100 situatie) Benodigde aanvulling pompcapaciteit (m³/s) Het vergroten van de afvoercapaciteit van gemaal HD-Louwes heeft nagenoeg geen effect op de afvoercapaciteit van het gemaal Schaphalsterzijl. De vergroting van gemaal HD-Louwes heeft wel invloed op de opvoerhoogte van het gemaal Schaphalsterzijl. Deze gaat van 1,31 m naar 1,10 m. Beschouwde uitvoeringsvarianten Als uitgangspunt in het verkennend onderzoek zijn voor de beoordeling van elf uitvoeringsvarianten minimumeisen gesteld aan de aspecten; hydrologie, duurzaamheid, cultuurhistorie, ontwerp en Life Cycle Costs. Deze minimumeisen gelden voor alle uitvoeringsvarianten. Vervolgens zijn de verschillende uitvoeringsvarianten beoordeeld aan de hand van objectieve -en subjectieve criteria. In twee afwegingsronden zijn in aanwezigheid van diverse interne en eterne deskundigen elf uitvoeringsvarianten vastgesteld. In de 2 e afwegingsronde is getrechterd naar vijf mogelijk realiseerbare uitvoeringsvarianten. Deze varianten zijn middels een multi-criteria-analyse beoordeeld. Samenvatting beschouwde uitvoeringsvarianten vergroten afvoercapaciteit 2 e schil

7 Nr. Uitvoeringsvariant Afgevallen 1 e ronde Afgevallen 2 e ronde Kansrijke varianten 1 Beperkt vergroten van de pompcapaciteit van drie gemalen Abelstok, Stad & Lande en Schaphalsterzijl 2 Etra pompen inbouwen in gebouw 3 Etra pompen naast gemaal (etra straat) 4 Boegschroef, Voith en/of Booster in de zijlen van de sluiskolk 5 Pompen en aandrijvingen vervangen 6 Tijdelijke pompen 7 Ponton met pomp 8 Groene Weide : nieuw kanaal graven en nieuw gemaal plaatsen 9 Gemaal Tilburg verplaatsen 10 Etra bergingsgebieden 11 Substantieel vergroten van afvoercapaciteit gemalen Abelstok en Stad & Lande Toelichting per uitvoeringsvariant Variant 1: Beperkt vergroten van drie schilgemalen Bij deze variant is onderzocht of de huidige pompcapaciteiten van de gemalen Schaphalsterzijl, Abelstok en Stad & Lande op een eenvoudige wijze (beperkt) vergroot kunnen worden. Op die manier kan de berekende (aanvullende) pompcapaciteit ter plaatse van gemaal Schaphalsterzijl wellicht verkleind worden uitgevoerd. Deze variant is dus eventueel in combinatie met de overige varianten uitvoerbaar. Een eenvoudige en beperkte uitbreiding van de capaciteit van gemaal Schaphalsterzijl bleek niet mogelijk te zijn. Variant 2: Etra pompen gemaal Schaphalsterzijl Door het plaatsen van twee etra pomp(en) in het bestaande gebouw van gemaal Schaphalsterzijl kan de etra pompcapaciteit worden ingevuld. Aan de westzijde van het gemaal bevindt zich een waterinlaat kelder (de tolkelder). In deze kelder bevinden zich drie in grootte gevarieerde tolkleppen. Deze kleppen zorgen er voor dat het mogelijk is om water vanuit het Reitdiep in te laten, als er een tekort aan oppervlaktewater is binnen de 2e schil. Ook is in dit ondergrondse deel een tolklep voor het schutten van de sluiskolk opgenomen. In een deel van de kelder is het met bouwkundige aanpassingen mogelijk om ruimte te realiseren voor een tweetal etra schachtpompen. Het is technisch mogelijk om met twee schachtpompen in de bestaande kelderconstructie een aanvullende capaciteit van in totaal 9.0 m³/s te realiseren. Inpassing van de pompen in de bestaande civieltechnische constructie is ingrijpend en zal nader moeten worden onderzocht. Variant 3: Nieuwe pompput naast gemaal Schaphalsterzijl

8 De derde variant is om de aanvullende pompcapaciteit te realiseren in een pompput aan de oostzijde naast het gemaal Schaphalsterzijl. Hiervoor moet onder andere een nieuw inlaatwerk worden gemaakt. Het nieuwe deel van het gemaal mondt via een persleiding uit in de verzamelkelder van het bestaande gemaal. Vanaf daar wordt het getransporteerd via de bestaande uitstroomleidingen. Met 2 pompen vergelijkbaar als in variant 2 kan de volledige capaciteitsuitbreiding van Schaphalsterzijl van 9.0 m³/s worden gerealiseerd. Variant 4: Benutten sluizen Winsumerzijl en Schaphalsterzijl De Winsumerzijl, Nieuwe Sluis en Schaphalsterzijl vormen samen een waterwerk dat het Winsumerdiep scheidt van het Reitdiep. In deze variant worden de (gesloten) deuren van de zijlen gebruikt om er pompen in te plaatsen. Aandachtspunt is de aantasting van de cultuurhistorisch waardevolle zijlen. Maar doordat de pompen onder water worden geplaatst, zal de aanpassing niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Deze variant heeft nadelen in de vorm van uitvoerings-, onderhouds- en esthetiekrisico s. Variant 5: Pompen en aandrijvingen gemaal Schaphalsterzijl vervangen Het gemaal kan worden voorzien van nieuwe pompen, aandrijvingen en aanpassingen waardoor een gemaal met de gewenste capaciteit wordt gerealiseerd. De totaal benodigde capaciteitstoename kan met de plaatsing van grotere pompen en aandrijvingen binnen het bestaande gebouw worden ingevuld. Hiervoor zijn wel kleinschalige bouwkundige aanpassingen in de aanstroming noodzakelijk, om te voorkomen dat er draaikolken optreden en dat er lucht aangezogen wordt door de grotere pompen met grotere capaciteit. Variant 6: Tijdelijke pompen Bij deze variant wordt elders mobiele pompcapaciteit beschikbaar gehouden. Dit kan het waterschap zelf realiseren, maar ook is het mogelijk pompcapaciteit bij pompleveranciers te huren en daarvoor met deze leveranciers een contract af te sluiten dat de capaciteit altijd beschikbaar is. Voordeel is dat deze capaciteit eventueel indien nodig ook elders beschikbaar is. Deze variant scoort slecht op beschikbaarheid en betrouwbaarheid en met name op de eis dat een systeem binnen 8 tot 12 uur operationeel zou moeten zijn. Weliswaar zal de leverancier mogelijk snel genoeg kunnen leveren, maar daarmee staat een pomp nog niet op zijn plaats. Gezien de weersomstandigheden waarbij de pompen doorgaans moeten worden ingezet (neerslag, natte bodem, windsnelheden waarbij kranen niet operationeel zijn), kan de beschikbaarheid onvoldoende gegarandeerd worden. Variant 7: Ponton met pomp Een pomp kan ook op een ponton geplaatst worden. Dit ponton kan in de nabijheid afgemeerd worden, waarmee de plaatselijke cultuurhistorische en architectonische waarden van Schaphalsterzijl niet worden aangetast. Indien nodig wordt het ponton in de sluis gevaren en afgemeerd, waarna de pomp het water over de sluisdeuren pompt. De beschikbaarheid is groter dan die van variant 6. Toch worden problemen met de betrouwbaarheid verwacht. De pompen liggen elders, buiten het dagelijkse zicht van het waterschap. Deze pompen zullen als niet eigen behandeld worden. Bovendien is het in strijd met het huidige beleid van het waterschap dat voor de T100-situatie moet worden voldaan met regulier operationele installaties. Een ponton elders kan niet worden beschouwd als regulier operationele installatie. Variant 8: Groene Weide De variant Groene Weide betreft het graven van een nieuw afvoerkanaal vanuit de 2e schil naar de 3e schil en het realiseren van een nieuw gemaal op een nog nader te bepalen plaats. Deze variant werd als onrealistisch beoordeeld. Deze optie zal relatief duur uitvallen. De te verwachten problemen met betrekking tot vergunningen zijn groot. In het kader van de studie Droge voeten 2050 zijn bestuurlijke afspraken gemaakt en zijn de maatschappelijke actoren gekend in gemaakte keuzes. Vanuit oogpunt van bestuurlijke continuïteit wordt deze variant als onwenselijk ervaren.

9 Variant 9: verplaatsen gemaal Tilburg Het huidige gemaal Tilburg in de Wetsingermaar bedient een afzonderlijk onderbemalingsgebied en loost op de 3e schil. Het onderbemalingsgebied zou onderdeel kunnen worden van de 2e schil, waarna het gemaal ingezet zou kunnen worden voor het bemalen van de 2e schil en verplaatst en uitgebreid worden. Dit vereist ingrijpende aanpassingen aan het watersysteem die als onwenselijk worden beschouwd. Vanuit het oogpunt van bestuurlijke continuïteit zijn de peilaanpassingen in het onderbemalingsgebied ongewenst. Variant 10: etra bergingsgebieden Creëren van etra waterberging in de vorm van waterbergingsgebieden of het verbreden van watergangen is reeds in de Droge Voetenstudie 2050 bestudeerd en afgevallen. Bovendien is het erg lastig en niet kosteneffectief om de benodigde en geschikte percelen te verkrijgen. Ook vanuit het oogpunt van bestuurlijke continuïteit is deze optie ongewenst. Variant 11 :Substantieel vergroten gemalen Stad & Lande en Abelstok De gemalen Stad & Lande en Schaphalsterzijl voeren via het gemaal De Waterwolf water af naar het Lauwersmeer. Het gemaal Abelstok voert af via het gemaal HD-Louwers naar het Lauwersmeer. In de praktijk zijn in de huidige situatie de bemalingsgebieden De Waterwolf en HD-Louwes niet van elkaar gescheiden. Door sluis Schouwerzijl vindt overwegend van het stroomgebied van HD-Louwes naar het stroomgebied van De Waterwolf stroming plaats. Recent heeft het waterschap besloten Schouwerzijl af te sluiten en de capaciteit van HD-Louwes te vergroten. De variant aanpassingen gemalen Stad & Lande en/of Abelstok behelst het substantieel vergroten van de capaciteit van de gemalen Stad & Lande en Abelstok, waarmee de capaciteitsvergroting voor Schaphalsterzijl verminderd zou kunnen worden. Inzet van gemaal Stad & Lande, is onlogisch omdat het water een etra omweg van 15 km moet volgen voor de afvoer. Gezien deze omweg van 15 km heeft uitbreiding Schaphalsterzijl (variant 2 of 5) de voorkeur ten opzichte van gemaal Stad & Lande. Daarom is deze variant niet verder uitgewerkt. Afweging kansrijke varianten In onderstaande tabel is de samenvatting van de multi-criteria-afweging weergegeven. Samenvatting afweging varianten op basis van criteria 1 Aanpassen huidige gemalen 2 Etra pompen gemaal Schaphalsterzijl 3 Pompput naast gebouw 4 Winsumerzijl en Schaphalsterzijl 5 Pompen en aandrijvingen vervangen Criterium S A S&L Technische haalbaarheid Maatschappelijke haalbaarheid + n.b Bestuurlijke haalbaarheid + n.b Uitvoeringsaspecten + n.b Assetmanagement + n.b Investeringskosten -- n.b n.b. 0 Levenscycluskosten -- n.b n.b. + Totaalafweging n.b. = niet bekent, S = gemaal Schaphalsterzijl, A = gemaal Abelstok, S&L = gemaal Stad & Lande Best scorende varianten De varianten 2 en 5 zijn de best scorende, te weten:

10 - Variant 2: het installeren van 2 etra pompen in het bestaande gemaal. Het inpassen van de etra pompen in de beperkte beschikbare ruimte van het bestaande bouwwerk brengt ontwerpen beheerrisico s met zich mee. - Variant 5: het vervangen van de bestaande pompen, aandrijvingen en elektrotechnisch installaties door een nieuwe installatie van groter capaciteit. Deze oplossing leidt tot een robuust, toekomstbestendig en onderhoudsvriendelijk gemaal. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid scoort deze variant goed. Het is de meest energiezuinige oplossing en levert hiermee een bijdrage aan de CO 2 -reductie. Life Cycle Costs (LCC) Voor een financiële afweging zijn de investeringskosten en de Life Cycle Costs voor de varianten 2 en 5 geraamd. Life Cycle Costs Variant 2 Variant 5 Totale investering Totale jaarlijkse eploitatiekosten Totale contante waarde Op basis van de Life Cycle Costs is variant 5 de best scorende variant. Beantwoording onderzoeksvragen 1. Het zekerstellen dat de capaciteitsvergroting van het gemaal Schaphalsterzijl de best maatregel is Het verkennend onderzoek bevestigt dat het vergroten van de afvoercapaciteit van het gemaal de beste maatregel is. Dit is in overeenstemming met de conclusie uit de studie Droge Voeten De benodigde afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl. De berekende afvoercapaciteit is m 3 /min ( m3/s) bij een opvoerhoogte 1.31 m. Na realisatie van de afvoercapaciteit vergroting van het gemaal HD-Louwes naar m 3 /min (21.5 m 3 /s) is de berekende opvoerhoogte van het gemaal Schaphalsterzijl 1.10 m. 3. Op welk moment is investering in de capaciteitsvergroting van het gemaal Schaphalsterzijl nodig. Het gemaal Schaphalsterzijl heeft in de huidige situatie bij T=100 omstandigheden ook niet voldoende afvoercapaciteit. Op basis van de pompcurves en in- en uitstroompeilen van het gemaal is de huidige afvoercapaciteit gemaal Schaphalsterzijl 630 m 3 /min (10,50 m 3 /s), waarmee niet voldaan wordt aan de T=100 situatie. 4. Beoordeling uitvoeringsvarianten. Er zijn 11 uitvoeringvarianten beoordeeld. Uitvoeringsvariant 5 is de best scorende variant waarbij de pompen, aandrijvingen en de elektrotechnische installatie van het gemaal Schaphalsterzijl worden vernieuwd. Door het realiseren van deze variant wordt een robuust, toekomstbestendig, onderhoudsvriendelijk en energiezuinig gemaal verkregen. Toetsing technische haalbaarheid en inpasbaarheid van de best scorende variant

11 Voor het bepalen van de impact van de capaciteitsvergroting op het huidige gemaal is de pompenleverancier gevraagd de haalbaarheid en inpasbaarheid van de variant te onderzoeken. Het onderzoek heeft geleid tot onderstaande hoofdconclusies: 1. De algemene conclusie is dat de afvoercapaciteit van het gemaal vergroot kan worden naar het beoogde 18,75 m3/s binnen de huidige bouwkundige lay-out, door de huidige pompen en aandrijving te vervangen en kleine civieltechnische aanpassingen te verrichten aan de onderbouw van het huidige gemaal. 2. Voor het vergroten van de afvoercapaciteit worden nieuwe pompen en aandrijvingen geïnstalleerd en worden de elektrotechnische installaties vervangen. 3. Voor het voeden van de nieuwe elektrotechnische installatie is een zwaardere nutsaansluiting nodig.