QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

Transcriptie

1 QUICKSCAN ENERGIEBESPARING Dit document wordt u aangeboden door de gemeente Koggenland. TELEFOON DUURZAAM BOUWLOKET : DUURZAAM BOUWLOKET : INFO@DUURZAAMBOUWLOKET.NL DATUM OPGELEVERD :

2 INHOUDSOPGAVE 1. Intro en leeswijzer Uitgangspunten Algemene gegevens woning Verwachte energielasten op basis van historisch verbruik Bouwkundige staat van de woning Infraroodopname van de woning Besparingspotentieel Besparingspotentieel in de schil van de woning Besparingspotentieel bij de gevel Besparingspotentieel bij de vloer Besparingspotentieel bij het dak Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied PV-systeem Zonneboiler Overige maatregelen Ventilatie Reduceren sluipverbruik Radiatorfolie en leidingisolatie C.V. waterzijdig inregelen en verlengen levensduur door vuilafscheider Conclusie/samengevat Subsidie mogelijkheden gemeente Koggenland Disclaimer Deze keuring is een visuele inspectie (non destructief) en een momentopname. De non destructieve wijze van deze opname heeft zijn beperkingen. Voor gebreken die niet waarneembaar waren op het moment van het bezoek kan het Duurzaam Bouwloket niet aansprakelijk worden gesteld. Het doel evenals de aard en wijze van de visuele inspectie brengt met zich mee dat specialistische onderzoeken niet worden uitgevoerd, er geen metingen worden verricht, er geen berekeningen worden uitgevoerd en er geen onderdelen worden verwijderd, opgegraven etc. om achterliggende constructies te kunnen beoordelen. Deze rapportage is een energiebesparingsadvies en geen energielabel of bouwkundige keuring. 2

3 1. INTRO EN LEESWIJZER Beste bewoner van de gemeente Koggenland, In opdracht van de gemeente Koggenland heeft het Duurzaam Bouwloket zes veel voorkomende woningtypen uit Avenhorn en de Goorn doorgelicht op energieverbruik en besparingspotentieel. Uw woning komt grotendeels overeen met deze referentiewoning. Het kan zijn dat enkele maatregelen voor u minder of niet van toepassing zijn, omdat deze maatregelen door u al zijn uitgevoerd. Ook kan het zijn dat uw woning een uitbouw of extra verdieping heeft. Daardoor kunnen berekeningen iets anders uitvallen. Toch krijgt u met dit rapport een goede eerste indruk van de energiebesparende maatregelen die bij dit woningtype het meest effectief zijn. Mocht u op basis van dit rapport vragen hebben, wilt u meer informatie of weten hoe u dit rapport kunt vertalen naar uw eigen woning zodat u precies weet welke maatregelen voor u interessant zijn? Neem dan contact op met een adviseur van het Duurzaam Bouwloket. Deze gratis en onafhankelijke adviesfunctie wordt u door de gemeente Koggenland aangeboden. 2. UITGANGSPUNTEN Aan de hand van het interview hebben wij een goed beeld gekregen van uw persoonlijke wensen en uw gebruikservaring van de woning. Bij het vormen van dit advies hebben wij rekening gehouden met de volgende zaken: U zou nog willen besparen op uw gas verbruik maar geeft aan het elektra verbruik vrij hoog te vinden; U bent in uw stookpatroon bewust van uw gedrag; - U heeft een modulerende thermostaat; - U stookt tussen tot op circa 20,5 graden Celsius - s Nachts gaat de thermostaat terug naar 15 graden Celsius; - Op de verdiepingen staat standaard alles dicht op de badkamer na. Gekeken vanaf de voorzijde van uw woning is uw rechter dak helft georiënteerd op het noordoosten en de linker dak helft van uw woning georiënteerd op het zuidoosten; In het verleden de volgende ingrepen zijn verricht aan de woning; - U heeft een HR-107 ketel geplaatst in 2006 ; - Dubbele beglazing toegepast; - Tonzon vloerisolatie met bodemfolie toegepast; - Elektrische vloerverwarming in de douche aangebracht; - In 2002 de kunststof gevelbekleding vervangen; - Radiatorfolie toegepast op de begane grond in de woonkamer en achterkamer; U bent van plan om nog zo lang mogelijk in de woning te blijven wonen; U denkt de energierekening te kunnen verminderen door de close in boiler verder aan te pakken en aan de voorzijde van de woning kunststof kozijnen met HR++ glas toe te passen; U bent bereid te investeren in duurzaamheidsmaatregelen en wilt met name eerst de ramen aan de voorzijde eerst aanpakken. 3

4 3. ALGEMENE GEGEVENS WONING Woningtype : Geschakelde bungalow Bouwjaar : 1975 Gezinssamenstelling : 2 volwassenen Gemiddelde maandelijkse energielasten 1 : Circa kwh en m3 gas (circa 155,- per maand) 3.1. VERWACHTE ENERGIELASTEN OP BASIS VAN HISTORISCH VERBRUIK Jaar Elektra + gas Gemiddeld per maand Per jaar Totale kosten over looptijd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,07 In bovenstaande tabel is een inschatting en prognose weergeven van de jaarlijkse energiekosten voor elektra en gas voor uw woning over de komende 15 jaar. In de tabel is uitgegaan van een prijsstijging van 3% per jaar. Uitgaande van bovengenoemde uitgangspunten zal u in de periode in totaal voor circa ,- aan energiekosten hebben betaald. Een doelstelling om 10% energie te besparen in uw woning is zeer realistisch. Dit zou betekenen dat u nu 10% van ,- zou kunnen investeren in energiebesparende maatregelen die binnen 15 jaar zijn terugverdient. Uw theoretische investeringsbudget komt dan neer op circa 3.475,-. Veel van de genoemde duurzaamheidsmaatregelen in dit rapport zijn tussen de 6 à 12 jaar terugverdiend. Iedere m 3 gas of kwh die u daarna bespaart is dus al winst voor uw portemonnee. 1 De gemiddelde maandelijkse energielasten zijn gebaseerd op de doorgegeven energielasten en het verbruik van 2014/

5 4. BOUWKUNDIGE STAAT VAN DE WONING Om een goede indruk te krijgen van de bouwtechnische en installatietechnische mogelijkheden is een visuele inspectie gehouden van de woning. Gedurende deze visuele inspectie is van verschillende onderdelen de bouwtechnische staat geïnventariseerd. Onderdeel Fundering Vloer/ kruipruimte Opmerking Algemeen Technische staat in orde. Voor zover zichtbaar zijn er geen verzakkingen in de fundering en het opgaande werk geconstateerd. Betonvloer aanwezig. Geïsoleerd met Tonzon folie. De kruipruimte is mooi droog mede dankzij de bodemfolie die is toegepast. Dakgoten/HWA/Riolering Voor zover zichtbaar geen verstoppingen en/of gebreken geconstateerd. Beton/metselwerk gevels Begane grond Het metselwerk en voegwerk vertonen geen gebreken en verkeren in goede conditie. Het metselwerk van de aanbouw aan de Noord-West kant (vochtige / schaduw kant) heeft lichte aanslag van algen en vocht. Kozijnen, ramen en deuren Diversen Begane grond zijn houten kozijnen met HR++ glas aanwezig met een uitzondering van een aantal ramen aan de voorzijde van de woning (dubbel glas) en het bovenlicht boven de deur aan de achterzijde van de woning. Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in redelijke tot goede conditie. Dubbeltarief draaischijfmeter aanwezig van Iskra / Sorema. Hoogstwaarschijnlijk zonder terugloopblokkering. Diversen In de keuken is een close in boiler aanwezig. Het vermogen van de boiler is onbekend. U heeft de boiler alleen overdag aan. Dit bespaart u kwh op jaarbasis ten opzichte van vroeger toen de boiler nog de hele dag aan stond. U zou de boiler nog extra kunnen isoleren met reflecterende folie om het warmteverlies te minimaliseren (en daarmee ook te besparen op het elektrisch verbruik). 5

6 Gevels Verdieping De gevelbekleding op de verdieping is van kunststof sidings. Achter de beplating is circa 4,5 cm minerale wol aangebracht. Kozijnen, ramen en deuren Op de verdieping zijn kunststof kozijnen aanwezig met HR++glas met uitzondering van de badkamer waar een houten kozijn met dubbel glas aanwezig is. Badkamer Technisch in goede staat. Voor zover zichtbaar geen gebreken geconstateerd. Er is elektrische vloerverwarming aanwezig waarbij de verwarming altijd aan staat op de laagste stand. Het is aan te bevelen de klokinstelling te gebruiken om op het elektrisch verbruik te besparen. Zolder Dak De technische staat van de dakpannen is voor zover zichtbaar in orde en er is wel wat aanslag aanwezig. De technische staat van het dakbeschot was niet te controleren, maar voor zover zichtbaar geen gebreken aan de binnenzijde geconstateerd. Het dak is aan de buitenzijde van het dakbeschot geïsoleerd met een dun laagje PUR van circa 3 centimeter. Dakvensters Dakvenster met enkel kiepraam van 40*50 centimeter aanwezig. Diversen Cv-ketel: Remeha Avanta Hr 107 ketel uit 2006 aanwezig. De CV-ketel is geschikt voor aansluiting op een zonneboiler systeem en heeft een comfort warmte klassse 4. 6

7 5. INFRAROODOPNAME VAN DE WONING Een zeer goede manier om bij een woning te zien waar warmteverliezen en koudebruggen zitten is aan de hand van thermografische foto s (infraroodfoto s). Thermografische foto s laten door middel van kleuren op foto s zien welke temperatuur de plekken in en rondom de woning hebben. Hieronder is een overzicht te zien van een aantal infrarood foto s van uw woning. Naast elke foto staat een temperatuurstaat die aangeeft welke kleur welke temperatuur heeft. Gedurende het nemen van de foto s was er een buitentemperatuur van circa 9 graden Celsius. De binnentemperatuur bedroeg circa 21 graden Celsius. Op de onderstaande foto s (links en midden) ziet u dat de radiatoren in de woonkamer. Deze radiatoren geven hun warmte goed en gelijkmatig af. Een radiator straalt zijn warmte de kamer in, maar aan de achterzijde wordt er tevens warmte naar de binnenmuur gestraald. U heeft op de begane grond in de woonkamer en achterkamer radiatorfolie toegepast waardoor er minder warmte verloren gaat in de massa van de niet geïsoleerde spouwmuur. Veel warmte wordt geblokkeerd door de radiator ombouw. Het zou aan te bevelen zijn om roosters in de radiatorombouw aan te laten brengen (zie onderstaande foto rechts). Wanneer u dit niet doet blijft een groot deel van de warmtestraling en luchtcirculatie geblokkeerd zoals op de onderstaande foto links duidelijk zichtbaar is. De vensterbank warmt hier aardig op. Een interessante optie is om ook nog te kijken naar leidingisolatie in de woning. Er gaat warmte verloren tijdens het transport van het warme water naar de radiatoren. Door het leidingwerk te isoleren in onverwarmde ruimtes of ruimtes waar u weinig aanwezig bent, kunt u het warmteverlies tijdens het transport minimaliseren. Op de onderstaande foto s is de naad en kierdichting rondom de kozijnen te zien. Over het algemeen valt te concluderen dat de naad en kierdichting rondom de kozijnen en de gevelconstructie van de woning redelijk goed is. Er gaat nauwelijks warmte verloren rondom de kozijnaansluitingen op de gevelconstructie. 7

8 Over het algemeen was de naad- en kierdichting van de draaiende delen in de kozijnen in orde. Op de onderstaande foto s is te zien dat de naad- en kierdichting van de achterdeur niet optimaal lijkt. De koude infiltreert voornamelijk in de onderste hoek van de deur. Echter, kijkende naar de temperatuur die hier infiltreert valt dit eigenlijk best mee. De buitentemperatuur was 9 graden Celsius en temperatuur gemeten in de hoek is 14 graden Celsius. Binnen was het circa 21 graden Celsius. Deze koude infiltratie is te minimaliseren door een tochtstrip en/of nieuw rubberen kaderprofiel te plaatsen/vervangen en beter aan te laten sluiten. Onderstaande situatie schetst het belang om altijd heel goed te kijken naar de temperatuurschaal op de infrarood foto, de gemeten temperatuur op het object en hierbij een verband te leggen tussen buiten en binnen temperatuur Kijkende naar de temperatuur rondom de voordeur is de infiltratietemperatuur circa 2 graden lager als bij de achterdeur en valt dus te concluderen dat bij de voordeur meer koude infiltreert als achter. Ook hier valt met een tochtstrip aan de onderzijde van de deur of aanpakken van de rubberen kaderprofielen een minimalisatie te realiseren van koude infiltratie via naden en kieren. Over het algemeen zijn de zwakke punten in de woning voornamelijk te vinden bij draaiende kozijndelen en waar constructiedelen (materialen) op elkaar aansluiten. 8

9 Op de onderstaande foto s is te zien dat er weinig koude-infiltratie plaatsvindt via het dak. Alleen bij de aansluitingen in de nok van het dak is wat koude infiltratie te zien. Dit soort infiltratie komen wij vaak tegen in de praktijk. Door de naad af te kitten / purren en vervolgens met een plint af te werken kunt u hier een dubbele kierdichting realiseren wat de koude infiltratie zal minimaliseren. Daarnaast is het dakvenster qua isolatie een zwak punt in de dakcontstructie en kan hierdoor veel koude infiltreren. De zolder is echter een niet verwarmde ruimte en daardoor is het warmteverlies uiteraard relatief ook een stuk kleiner. Op de onderstaande foto links is tevens zichtbaar dat de woning rondom redelijk goed is geïsoleerd. De beplating onder het kozijndeel in de woonkamer laat vrij veel warmte door maar dit heeft ook mede te maken met de radiatoren die hier zitten en de warmte die blijft hangen in de radiatorombouw. Dit geldt ook voor de voorzijde. Op het dak zijn geen vreemde verstoringen in het warmtebeeld zichtbaar. Over het algemeen valt te concluderen dat het dak en de gevel(beplating) redelijk tot goed zijn geïsoleerd. 9

10 6. BESPARINGSPOTENTIEEL Aan de hand van het interview en de visuele inspectie kan er een goed beeld worden gemaakt van welke ingrepen voor uw woning het meest interessant kunnen zijn. Tijdens de visuele inspectie zijn een aantal punten naar voren gekomen waar mogelijk besparingspotentieel zit. Dit betreft de volgende onderdelen: Besparingspotentieel in de schil van de woning (besparen van energie): o Besparingspotentieel bij de gevel, vloer en het dak; Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied (opwekken energie): o Besparingspotentieel ZON pv & ZON thermisch. Overige maatregelen o Ventilatie; o Reduceren sluipverbruik; o C.V. waterzijdig inregelen; o Radiatorfolie en leidingisolatie. Bovengenoemde onderdelen worden in de volgende paragrafen toegelicht BESPARINGSPOTENTIEEL IN DE SCHIL VAN DE WONING BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE GEVEL Algemene gegevens van de gevel Spouwmuur aanwezig? Isolatiemateriaal aanwezig? Ja, diepte circa 6 cm Nee, endoscopisch onderzoek wees uit dat er geen isolatie in de spouw aanwezig is. Mogelijke maatregel : Isoleren gevels met EPS Parels Aantal vierkante meter : +/- 23 m 2 Subsidie mogelijk? Ja, zie hoofdstuk 9 voor de voorwaarden Indicatie kosten : +/- 450,- (EPS Parels )voor isoleren spouwmuur Voordelen van maatregel : - EPS Parels hebben een goede isolatiewaarde; - Kierdichting verbeterd, warmteverlies naar buiten neemt af en het comfort in de woning neemt toe doordat warmte langer kan worden vastgehouden; Vanaf 1975 werd het in Nederland pas verplicht (bouwbesluit) om woningen te isoleren. Uw woning had dus geen gevelisolatie als we puur kijken naar het bouwjaar van de woning. Gedurende de opname hebben wij met behulp van de endoscoopcamera geconstateerd dat er geen isolatie in de spouw aanwezig is. Aan te bevelen valt om uw spouwmuur altijd nog te laten inspecteren op vervuiling door een gecertificeerd isolatiebedrijf. In uw situatie zult u kijkende naar uw gasverbruik en het aantal m2 metselwerkoppervlak circa 5% op uw stookkosten kunnen besparen. In de praktijk komt dit in uw geval neer op een terugverdientijd 2 van circa jaar. Aangezien u al een aantal isolatiemaatregelen heeft getroffen en daar reeds mee hebt bespaart op uw gasverbruik en het metselwerk oppervlak relatief klein is. De comfortverbetering zal wel voelbaar zijn omdat naad en kierdichting wordt verbeterd. Doordat uw woning weinig vierkante meter metselwerk heeft, zal een isolatiebedrijf niet uitrijden voor het kleine aantal vierkante meters van uw woning. Echter is er wel de mogelijkheid om een collectief te vormen met de straat of wijk, zodat de spouwmuur van meerdere bewoners geïsoleerd kan worden. Op de volgende pagina vindt u een omschrijving van de verschillende meest toegepaste materialen die er zijn. 2 De terugverdientijd is o.a. afhankelijk van de mate van reeds toegepaste isolatiemaatregelen, oriëntatie van de woning, stookgedrag etc. 10

11 1. PUR: PUR is de afkorting voor polyurethaan en is een synthetisch isolatiemateriaal. Dat wil zeggen dat het een verfproduct is met kunstharsen als basisgrondstof. Het is mogelijk om PUR als vloeibare stof in de spouwmuur te spuiten. Op het moment dat de vloeistof in de spouw terecht is gekomen zal het langzaam uitharden en uitzetten zodat alle naden en kieren goed worden afgedicht. PUR isolatie heeft een hoge isolatiewaarde en is goed bestendig tegen vocht. Daarnaast is het redelijk brandwerend en zorgt het voor een redelijk geluidisolatie. Na het isoleren met PUR kan er een rare geur hangen in de woning. Belangrijk is dat u de dagen erna goed ventileert in de woning zodat de geur de woning uit kan trekken. 2. EPS isolatieparels: Dit zijn kleine piepschuim parels. Samen met een speciale lijm worden de EPS - isolatieparels vermengd de spouwmuur in gespoten. Als het isolatiemateriaal is uitgehard vormt er zich een massieve piepschuim plaat in de spouw die niet kan inzakken. Daarnaast dicht het isolatiemateriaal goed alle naden en kieren af. De isolatiewaarde van EPS - parels is hoog en daarmee zorgt het er voor dat de warmte goed binnen blijft. Naast de goede isolatiewaarde zijn de parels ook licht van gewicht, goed bestand tegen vocht en redelijk brandwerend. Bij deze vorm van isoleren is het materiaal niet geheel duurzaam. EPS (piepschuim) is daarnaast goed recyclebaar. 3. Biofoam: Deze isolatieparel is de eerste composteerbare geëxpandeerde polystyreen met de kenmerken en eigenschappen die u kunt vergelijken met die van EPS parels. Biofoamparels zijn gemaakt uit plantaardig restmateriaal en is volledig biologisch afbreekbaar (Cradle to cradle). Op het gebied van duurzame isolatieproducten staat dit product bekend als één van de meest duurzaamste. Bij het produceren van biofoamparels is tevens maar een zeer geringe hoeveelheid fossiele energie nodig. Voordelen van de biofoam parels is het feit dat ze goed bestand zijn tegen vocht, temperatuurwisselingen, schimmelvorming, vraat door ongedierte en inzakken. Nadeel is echter wel dat het iets duurder is dan de normale EPS. Economisch gezien is de normale EPS parel dus iets voordeliger 4. Minerale wol: Minerale wol is een andere benaming van 2 soorten isolatiemateriaal. Dit zijn namelijk glaswol en steenwol. Zoals de namen als zeggen zijn dit minerale wollen die gesponnen zijn uit glas of uit steen. De wol wordt net als bij EPS - parels in de spouw geblazen en heeft een hoge isolatiewaarde. De inblaaswol lijkt op wit katoen. Naast de hoge isolatiewaarde zijn steen en glaswol vlokken ook goed bestand tegen geluid, vocht en brand. Glaswol isoleert beter dan steenwol. Steenwol heeft echter een iets betere geluidsisolerende werking vanwege de hogere massa per m3. Vroeger had men veel kritiek op isolatie met minerale wol omdat er na verloop van tijd veel klachten waren over ingezakt isolatiemateriaal. Tegenwoordig is dit niet meer het geval omdat de materialen dusdanig zijn doorontwikkeld dat ze geheel waterafstotend zijn. Kiest u het zekere voor het onzekere dan raden wij u toch aan om een isolatiemateriaal te kiezen die een massieve plaat vormt in uw spouw. 11

12 BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE VLOER De begane grondvloer van de woning is reeds geïsoleerd. De bodem van de kruipruimte is droog mede doordat er een bodemfolie is toegepast. In de praktijk worden na het isoleren van betonvloeren veelal toenamen van de vloertemperatuur van circa 1 à 2 graden gemeten. Dit lijkt niet veel, maar qua gevoelstemperatuur kan dit het verschil zijn tussen een koude vloer of een comfortabel aanvoelende vloer. Bij houten vloeren kan de temperatuurverbetering oplopen tot wel 4 graden Celsius. Deze maatregel zal het wooncomfort iets verbeteren en zorgt daarnaast ook nog voor een besparing op de stookkosten. Bij vloerisolatie kan er uit meerdere materialen worden gekozen. Direct isoleren tegen de onderkant van de vloer geeft thermisch het hoogste rendement. Een bodemisolatie (bodem afsluitende laag) wordt veelal toegepast om de luchtvochtigheid onder de vloer en daarmee indirect luchtvochtigheid in huis. Bij een houten vloer is het belangrijk om goed te kijken naar toepassing van dampopen materialen zodat voorkomen wordt dat vocht wordt opgesloten in de constructie (houtvochtigheid dient lager dan 20% te zijn). U heeft uw vloer geïsoleerd met Thermoskussens (Tonzon). Hiermee heeft u een mooie isolatiewaarde met een RC van circa 3,8. Dit is vergelijkbaar met de huidige isolatie eis voor vloerisolatie bij nieuwbouwwoningen. Voor bewoners uit de wijk die hun vloer nog niet hebben geïsoleerd is het belangrijk te weten dat een vloerisolatiebedrijf een minimale werkhoogte van 50 centimeter nodig heeft om werkzaamheden onder de vloer uit te voeren (ARBO). Indien dit niet wordt gehaald zijn bodemisolatie of isolatie aan de bovenkant van de vloer andere mogelijkheden. Naast Tonzon isolatie zijn er uiteraard ook nog andere materialen op de markt. Wanneer bewoners een vloer hebben met vloerverwarming is een isolatie aan te bevelen met als werkingsprincipe warmtereflectie (bijvoorbeeld Tonzon of prestatiefolie). Bij vloeren zonder vloerverwarming kan dit eveneens goed worden toegepast maar zouden materialen als PUR, EPS platen, Minerale woldekens of vlaswol (natuurlijk materiaal) kunnen worden toegepast. Het is aan te bevelen minimaal een RC van 2,5 voor de vloer te realiseren wanneer voor vloerisolatie wordt gekozen. Het mooiste is natuurlijk richting de RC 3,5 aangezien de isolatiewaarde dan overeenkomst met de huidige nieuwbouweis. Een belangrijk aandachtspunt de toekomstige bereikbaarheid van de kruipruimte en ook de kwaliteit van leidingwerk onder de vloer te laten inspecteren voordat isolatie in de kruipruimte wordt aangebracht. Wanneer u gaat isoleren met PUR adviseren wij u om gedurende de uitvoering en het uithardingsproces 24 uur niet in de woning te verblijven en de woning goed te ventileren. De dampen die tijdens het uitharden vrijkomen zijn namelijk niet goed voor de gezondheid. Het is tevens aan te bevelen ventilatiekokers aan te laten brengen t.b.v. de ventilatie onder de begane grondvloer. Voordelen van vloerisolatie zijn met name minder warmteverlies door de vloer en minder koude infiltratie via naden en kieren. Een vloer zal langer zijn warmte vasthouden. Bovengenoemde geeft tevens een besparing op de stookkosten. De te realiseren besparing is mede afhankelijk van stookpatroon en maatregelen die reeds zijn getroffen in de woning. In uw situatie bent u van 1700 m3 gas naar 1471 m3 gas per jaar gegaan. Dit houdt in een besparing van 230 m3 gas (omgerekend circa 150,- per jaar). Voordelen van bodemisolatie zijn met name het reduceren van de dampspanning. Vocht uit de bodem zal condenseren in de laag met schelpen, chips of tegen de onderzijde van de bodemfolie. De luchtlaag daarboven wordt daardoor droger en deze drogere lucht krijgt u indirect ook weer in huis. Door de lagere luchtvochtigheid onder de vloer zorgt het ook dat leidingwerk en indien aanwezig houten balken langer mee kunnen gaan (alleen wanneer in de oude situatie er een hoge vochtigheid onder de vloer is). Kostenoverzicht verschillende isolatiematerialen (uiteraard is er meer op de markt) Vloerisolatie met PUR : +/- 25,- per m2 Vloerisolatie met Thermoskussens / prestatiefolie : +/- 35,- per m2 Vloerisolatie met Minerale wol / vlaswoldekens : +/- 30,- a 35,- per m2 Bodemisolatie met Schelpen : +/- 25,- per m2 Bodemisolatie met kunststof chips / wokkels : +/- 21,- per m2 Bodemfolie : +/- 5,- per m2 12

13 BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ HET DAK Gedurende de opname constateerden wij dat uw dak van buitenaf is geïsoleerd. Uw dak is aan de buitenzijde van het dakbeschot geïsoleerd met een laag PUR van circa 3 à 4 centimeter dik. Het extra isoleren zou een mogelijkheid kunnen zijn echter zal de comfortverbetering en besparing minimaal zijn aangezien de verdiepingen (slaapkamers) en zolder niet tot nauwelijks worden verwarmd. Wij adviseren u dan ook eerst de meer interessante ingrepen te realiseren alvorens iets aan uw dak te doen. Mocht u er in de toekomst toch voor willen kiezen om uw dak te isoleren dan kunt u dit van binnenuit doen. Belangrijk aandachtspunt hierbij is het toepassen van speciale klimaatfolie omdat er tussen uw dakbeschot en dakpannen reeds isolatie aanwezig is. De opbouw van de nieuwe constructie zou als volgt kunnen zijn: isolatiemateriaal, speciale klimaatfolie, gipsplaten (+ eventueel afwerking). Wanneer u het dak van binnenuit laat isoleren kunt u denken aan een kostenplaatje van circa 40,- a 55,- per vierkante meter. Dit is mede afhankelijk van het afwerkingsniveau dat u nastreeft. Bij het zelf isoleren kunt u denken aan 25,- a 50,- per vierkante meter. Ook afhankelijk van het afwerkingsniveau. 13

14 6.2. BESPARINGSPOTENTIEEL OP INSTALLATIETECHNISCH GEBIED Naast maatregelen in de schil van de woning zijn er ook diverse maatregelen mogelijk op installatietechnisch gebied. Op basis van de visuele inspectie zijn de volgende installatietechnische maatregelen goed toepasbaar: PV-systeem (zonnepanelen); Zonneboiler (zonnecollectoren); PV-SYSTEEM Op basis van de huidige situering van de woning is een PV - systeem een goede optie op het schuine dak van de woning. Het schuine dak aan de linkerzijde (gekeken vanaf de voorzijde van de woning) is georiënteerd op het Zuid-Westen en vangt circa 90-95% van de jaarlijkse zoninstraling. Op basis van de huidige situering van de woning heeft een PV-systeem bijna een ideale oriëntatie van een dak pal op het zuiden. Wanneer u als bewoner benieuwd bent naar het rendement van zonnepanelen op een ander dakvlak dan kunt u altijd even contact opnemen zodat een medewerker dit direct voor u bekijkt. Een PV-systeem zet zonlicht om in elektrische energie. Uw energieverbruik is jaarlijks circa kwh. Met uw dak(en) kunt u niet genoeg energie opwekken om te voorzien in uw totale elektriciteitsbehoefte. Het is overigens altijd aan te bevelen niet meer op te wekken als je eigen elektriciteitsverbruik. Voor je elektra overschot ontvang je namelijk slechts de kale stroomprijs van 5 a 6 eurocent per kwh. Voor een systeem met meer dan 3 panelen moet wel een nieuwe groep worden aangemaakt en daarnaast zou beoordeeld moeten worden of de draagconstructie het gewicht van de panelen aankan. Hoogstwaarschijnlijk geeft dit geen problemen echter is het altijd goed om even door de installateur / constructeur na te laten berekenen. De levensduur van de zonnepanelen is langer dan 25 jaar (dan hebben ze nog een opbrengstgarantie van vaak 80% van het vermogen). Vermogen Het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek. Dit is het maximaal vermogen dat het paneel kan opwekken. Een standaard paneel (vandaag de dag) is 250 Wattpiek en heeft een afmeting van 1 x 1,65 meter. Deze kan liggend of staand worden geplaatst. De jaarlijkse energie opbrengst van een paneel georiënteerd op het ZuidWesten (165 o ) in een hellingshoek van 50 graden is circa 215 kwh per jaar. Een installateur kan eventueel met een legplan voor u uitwerken hoeveel panelen er maximaal op uw dak(en) geplaatst kunnen worden. Wellicht zijn dit nog meer dan 3 panelen. 14

15 Kosten en opbrengsten De kostprijs van een zonnepanelen systeem wordt door installateurs vaak uitgedrukt in een prijs per Wattpiek vermogen. Dit is een all-inclusief prijs (panelen, omvormer, kabels, ballast, installatie etc.) De kostprijs van een zonnepaneel varieert per aanbieder. Er zijn namelijk verschillen in merk (kwaliteit) panelen en omvormer, garanties en certificeringen van de installateur. Voor systemen van particulieren komen wij in de praktijk prijzen tegen variërend van 1,40 en 1,80 per Wattpiek. Bij grotere systemen soms nog iets lager. Een systeem met micro omvormers (optimizers) is iets duurder maar geeft daarentegen wel een hoger rendement. 1 paneel van 250 Wattpiek geïnstalleerd vermogen komt uit op ongeveer 350,- á 450,-. Afhankelijk van de beschikbare ruimte op uw dak kunt u gemakkelijk berekenen wat de kosten voor uw systeem zullen worden. In het onderstaande overzicht ziet u een keuzelijst voor de omvang van een systeem. De gemiddelde terugverdientijd 3 van een zonnepaneel ligt rond de 10 jaar voor een particuliere woningeigenaar. Hierbij is rekening gehouden met het vervangen (kosten) van de omvormer binnen 10 jaar voor één systeem. Het rendement wat u pakt op de investering ligt gemiddeld op 10%. Als u dit vergelijkt met bijvoorbeeld geld op een spaarrekening kunnen we concluderen dat zonnepanelen een rendabele investering zijn. Daarnaast is het natuurlijk prachtig als u zelf uw eigen duurzame energie kunt opwekken en minder afhankelijk kunt zijn van de grote energiemaatschappijen. De prijs die wordt weergeven als kosten indicatie in het overzicht is de turn-key prijs inclusief BTW. Door gezamenlijke inkoop met een grote groep particulieren kan deze prijs veelal nog een stuk omlaag. Het is dus interessant om gezamenlijk met bijvoorbeeld uw buren of buurtbewoners dit in te kopen. Dit zal er voor zorgen dat de terugverdientijd en het rendement op uw investering nog gunstiger wordt. aantal panelen PV-systeem Omvang installatie (in Watt Piek) kosten indicatie 3 panelen 750 WP 1.350,00 6 panelen 1500 WP 2.700,00 Subsidie / BTW teruggave Er is geen subsidie voor zonnepanelen beschikbaar. U kunt wel gebruik maken van een speciale regeling voor BTW teruggave. U kunt namelijk als bewoner het gehele bedrag wat u aan BTW betaald terugkrijgen (let op als u ondernemer bent kunt u hier niet altijd gebruik van maken). Vraag uw installateur altijd deze regeling toe te lichten. De BTW teruggave zal de terugverdientijd van het systeem aanzienlijk verkorten. Veel installateurs kunnen u helpen in dit traject. Bij de keuze van uw uiteindelijke installateur / leverancier is het belangrijk te letten op de verschillen in kwaliteit panelen, omvormers, garanties en certificeringen van het bedrijf. 3 De terugverdientijd verschilt per situatie. Dit is onder andere afhankelijk van de oriëntatie, energietarief, hellingshoek, omvormer, rendement van het paneel, schaduwvorming op het paneel et cetera. 15

16 ZONNEBOILER De huidige CV ketel bestaat uit een Remeha Avanta, bouwjaar Deze ketel heeft een hoog rendement (HR) en is daarnaast geschikt om een zonnecollector op aan te sluiten (gaskeur NZ). Kijkend naar de economische levensduur van een ketel (gemiddeld 15 jaar) valt te concluderen dat de ketel nog circa 5 jaar mee kan. Dit verschilt per ketel. Mocht u in de toekomst uw ketel gaan vervangen dan adviseren wij u uiteraard weer een HR combiketel aan te schaffen. Er zijn hier veel energie efficiënte ECO modellen van op de markt. Zeer belangrijk is dat u deze ook waterzijdig laat inregelen wanneer u een nieuwe ketel plaatst. Het is namelijk zonde als uw nieuwe ketel met 107% rendement door slechte afstelling niet meer dan 90% zou halen en bepaalde ruimten en radiatoren niet gelijkmatig of goed warm worden. In hoofdstuk 7.3 wordt meer verteld over het waterzijdig inregelen. Belangrijk aandachtspunt bij de keuze van uw ketel (in de toekomst) is het vermogen van de ketel en de CW waarde. Bij een te hoog vermogen zal de ketel namelijk in het voor- en naseizoen veel aan en afslaan. Dit verlaagt het rendement. Laat uw installateur berekenen welk vermogen ketel voor uw situatie geschikt is. De CW waarde staat voor Comfort Warmte klasse. De klasse geeft aan hoeveel water per minuut tegelijk je CVketel kan leveren voor verschillende doeleinden. Aan de hand van uw gebruikersgedrag en warm water behoefte wordt door de installateur geadviseerd welke ketel voor u het meest geschikt is. De CW waarde is van toepassing op de CV-ketel, boiler en geiser. De verdeling in waarden ligt tussen de 1 (laag comfort) en 6 (hoog comfort). Daarnaast adviseren wij u een ketel te kiezen die geschikt is om een zonneboiler op aan te sluiten. Dit kunt u herkennen aan het NZ (Naverwarming Zonneboiler) teken op de gaskeur sticker van de ketel. Bijna alle moderne CV-ketels zijn geschikt voor aansluiting van een zonneboiler systeem. Een zonneboiler zet de warmte van de zon om in warm water. Een zonneboiler installatie bestaat globaal gezien uit één of meerdere zonnecollectoren, een voorraadvat en een circulatiepomp. Op het moment dat er warm tapwater nodig is binnen uw woning, zal eerst het warme water uit het buffervat van de zonneboiler worden gebruikt voordat de CV ketel aan hoeft te slaan. Op het moment dat het buffervat van de zonneboiler leeg is, dan zal de CV ketel aanslaan wanneer er warmtevraag is binnen de woning. In de zomer kunt u gemakkelijk temperaturen van 70 graden Celsius bufferen. In de winter is dit uiteraard een stuk lager, maar ook hier kan bij volle zoninstraling een temperatuur van bijvoorbeeld 15 á 25 graden worden opgewekt. Dit hangt af van het type systeem dat u toepast, maar ook van de soort collectoren. Er zijn namelijk vlakke plaat collectoren en vacuümbuiscollectoren. De vacuümbuiscollectoren kunnen bij weinig zoninstraling door het vacuüm een hogere temperatuur opwekken dan de vlakke plaat collectoren, maar zijn in aanschaf ook weer iets duurder. In uw woonsituatie en gezinssamenstelling zou een vlakke plaat collector voldoende zijn. Kijkend naar uw leefsituatie en huishouden zou een zonneboiler installatie voor uw woning een minder interessante investering zijn in vergelijking met zonnepanelen. In onderstaand overzicht ziet u een kostenindicatie en terugverdientijd weergeven voor uw situatie uitgegaan van alleen een zonneboiler systeem voor warm tapwater. Mogelijke maatregel : Zonneboiler voor alleen warm tapwater Indicatie kosten : +/ ,00 ( voorraadvat van 120 liter en 2,5m2 collector oppervlak) Indicatie terugverdientijd : +/- 16 jaar Subsidie beschikbaar : Ja voor 2015 nog subsidie beschikbaar bij gemeente Koggenland. In 2016 komt er hoogstwaarschijnlijk een landelijke subsidieregeling. Opmerking : Terugverdientijd is afhankelijk van het warmwaterverbruik. Bij een huishouden dat veel warm water verbruikt heeft u een hogere besparing en is de investering ook sneller terugverdiend. 16

17 7. OVERIGE MAATREGELEN 7.1. VENTILATIE Tijdens de quickscan is er een korte luchtkwaliteitsmeting gedaan. Door het korte tijdsbestek is deze meting niet representatief voor de luchtkwaliteit binnen de woning. Voor een betere meting dient de luchtkwaliteitsmeter langer in de woning te staan en gedurende een aantal dagen data te loggen om vervolgens geanalyseerd te worden. Gedurende de meting was de luchtkwaliteit in huis matig. Op de naastgelegen foto zijn de luchtvochtigheid (63,6%) en het CO2 gehalte (1100 PPM). Het is aan te bevelen om bij de vervanging van kozijnen op de begane grond voor kunststof kozijnen met HR++ glas ook een ventilatierooster op te laten nemen in het kozijn. De luchtkwaliteit in de woonkamer zit namelijk zowel kijkende naar CO2 en luchtvochtigheid rond het grensgebied. Dit zou door regelmatiger ventileren verbeterd kunnen worden. > 1200 ppm : de binnenlucht is ongezond ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is matig (aanvaardbaar) <1000 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is gezond > 70 % : de binnenlucht is te vochtig tussen 60 % en 70% : de luchtvochtigheid is aan de hoge kant (ventileren) % : de binnenlucht is prima tussen 30% en 40% : de luchtvochtigheid is aan de droge kant (ventileren of bevochtigen). < 30% : de binnenlucht is te droog 17

18 7.2. REDUCEREN SLUIPVERBRUIK In het persoonlijke interview kwam naar voren dat u niet direct inzicht heeft in het energieverbruik van uw huishoudelijke apparaten. Wellicht interessant om te weten dat er apparaten beschikbaar zijn die het totale sluipverbruik binnen uw woning kunnen meten. Met dit apparaat kunt u uw sluipverbruik in de woning opsporen en real-time het energieverbruik in Watt in uw woning en van apparaten bekijken. Het sluipverbruik is het verbruik wat uw woning in stand-by stand verbruikt. Het is aan te bevelen een simpele verbruiksmeter aan te schaffen. Hiermee wordt u ook bewust van de apparatuur die onnodig aan staat binnen de woning. Op het moment dat u naar bed gaat en alle apparaten uit heeft gezet kunt u uw sluipverbruik aflezen. Vuistregel is dat iedere Watt aan vermogen ( bij apparaten die 24 uur per dag het gehele jaar door stroom pakken) circa 2,- op jaarbasis is. Het is dus de moeite en zoektocht waard om uw sluipverbruik te reduceren. Een verbruiksmeter kost circa 20,- á 30,-. Een groot deel van het elektrisch verbruik zal zitten in de elektrische vloerverwarming in de badkamer. Uit het interview kwam naar voren dat u niet precies wist wat het vermogen is van de elektrische vloerverwarming. Bij een elektrische vloerverwarming van circa 4 vierkante meter is een vermogen van 600 Watt gebruikelijk. In de rest van de scan gaan wij uit van een vermogen van 600 Watt. Uw systeem is niet geprogrammeerd met een tijdschakelaar maar staat continu aan op stand 2. Elk uur dat de vloerverwarming per dag teveel aan staat, is op jaarbasis 219 kwh aan verbruik. Omgerekend is dit circa 46,- per jaar. In uw situatie is het dus interessant een klokprogramma in te stellen dat de vloerverwarming minder uren maakt op jaarbasis. Hierdoor kunt u een relatief grote besparing realiseren op het elektraverbruik. Ieder uur 600 Watt vermogen laten verwarmen geeft een verbruik van 0,6 kwh per uur. Door een goede instelling middels een tijdsschakelaar kunt u flink besparen op uw elektriciteitsverbruik RADIATORFOLIE EN LEIDINGISOLATIE Een goede manier om de stralingswarmte van de radiatoren de kamer in te leiden is door de achterzijde van de radiator te beplakken met radiatorfolie. Hierdoor wordt de warmte die de radiator aan de achterkant uitstraalt naar de wand, gereflecteerd naar de desbetreffende ruimte. De gemiddelde kosten van radiatorfolie voor een woning liggen rond de 50,-. Echter wanneer de radiatoren in een bepaalde ruimte nauwelijks aan staan, heeft het toepassen van radiatorfolie hier weinig nut. U heeft zelf al een aantal radiatoren voorzien van radiatorfolie. CV-leidingen verliezen veel warmte wanneer deze niet geïsoleerd zijn. Door leidingisolatie in onverwarmde ruimten of ruimtes die u niet verwarmt (zoals kruipruimte, hal, zolder etc.) toe te passen voorkom je onnodig warmteverlies via leidingen. Een punt waar u ook zeker nog winst kunt behalen is het verbeteren van de warmte afgifte van de radiatoren die voorzien zijn van een radiatorombouw. 18

19 7.4. C.V. WATERZIJDIG INREGELEN EN VERLENGEN LEVENSDUUR DOOR VUILAFSCHEIDER Veel van de verwarmingsinstallaties in Nederland zijn niet goed ingeregeld. Door de installatie waterzijdig in te regelen kan de verwarmingsinstallatie efficiënter verwarmen. Waterzijdig inregelen is een eenmalige handeling waarmee men de ketel inregelt. Vaak staat de aanvoertemperatuur onnodig hoog ingesteld. Dit is de temperatuur die de ketel uit gaat. Hierdoor is de retourtemperatuur ook te hoog. Dit heeft als gevolg dat een CV ketel in de praktijk vaak niet zijn hoge rendement kan halen omdat de retourtemperatuur ruim boven de 55 graden uitkomt. Vanaf 55 graden Celsius wordt pas echt een hoog rendement behaald. Naast het instellen van de ketel dienen de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar afgesteld te worden. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening zal moeten zijn. Er zijn meerdere manieren om uw verwarmingssysteem in te regelen. Dit kan handmatig. Hierbij stelt een installateur de maximale doorstroomopening in door het binnenwerk van een radiatorkraan in te stellen (het kan ook door een voetventiel te verdraaien maar dat is niet aan te bevelen). Aandachtspunt bij handmatig inregelen is dat wanneer u een aanpassing maakt in uw verwarmingssysteem het systeem eigenlijk weer in onbalans is en opnieuw ingeregeld dient te worden. Aangezien u nog geen dubbel instelbaar binnenwerk heeft in de radiatorkranen kunt u er ook voor kiezen wanneer u nieuwe radiatorkranen koopt om deze te kopen met automatische debietregelaars. Deze regelen zelfstandig de balans in het verwarmingssysteem. Let wel op dat u regelmatig blijft ontluchten. Lucht blokkeert de doorstroming. Waterzijdig inregelen is de belangrijkste maatregel in het CV- optimaliseringstraject, omdat het de voorwaarde schept om een hoofdregeling scherp en goed af te stellen. Een indicatie van de kosten voor CV optimalisatie zijn circa 300,- maar variëren per situatie aangezien iedere woning maatwerk is (handmatig inregelen, nieuwe radiatorkranen of automatische debietregelaars et cetera). In een pilot test zijn in Nijmegen 10 woningen ingeregeld. De gemiddelde besparing op de stookkosten was 5 a 10% (met uitschieters van 30%). Ook interessant voor de centrale verwarming is een vuilafscheider met magneet. Binnen een verwarmingssysteem circuleren kalk en versneld magnetiet (zeer kleine ijzerdeeltjes). Vaak is dit vuil in het installatiewater de oorzaak van storingen en versnelde slijtage van onderdelen in uw cv-installatie. Dit vuil bestaat grotendeels uit corrosiedeeltjes, die de magnetische velden in pompen, ventielen en regelkleppen opzoeken. Andere vuildeeltjes worden door de installatie gepompt en verzamelen zich uiteindelijk in kritische componenten. Met als gevolg: onnodig energieverbruik, snellere slijtage en terugkerende klachten zoals storingen, uitval of een minder goede werking. Toepassing van een vuilafscheider kost circa 150,- en is gemakkelijk toe te passen op (bijna) iedere cv installatie. Het wordt namelijk gemonteerd op de retourleiding van uw CV ketel. 19

20 8. CONCLUSIE/SAMENGEVAT Op basis van de quickscan adviseren wij om op onderstaande volgorde de maatregelen in de komende jaren uit te laten voeren. Hiervoor kunt u een meerjarenplan opstellen. Het betreft de volgende maatregelen: - Instellen tijdsschakelaar voor elektrische vloerverwarming 0,- - Aanbrengen rooster in radiatorombouw t.b.v. betere warmteafgifte 100,- - Spouwmuurisolatie middels EPS parel 450,- - Aanschaf zonnepanelen (3*250) = (750 WP systeem) 1.350,- - Check met installateur op aanvoer / retour temperatuur CV ketel PM (voor evt. waterzijdig inregelen verwarmingsinstallatie ) - Vuilafscheider met magneet t.b.v. verwarmingsinstallatie 150,- Het totaal van de bovengenoemde maatregelen komt neer op 2.050,-. Er van uitgaande dat u de komende 15 jaren jaarlijks een besparing van 10% op uw energielasten realiseert met bovengenoemde ingrepen, valt te concluderen dat het bedrag van 2.050,- binnen het theoretische investeringsbudget valt van 3.475,- (zoals genoemd in hoofdstuk 3.1). Opmerkingen: Het waterzijdig inregelen van uw c.v. systeem is een zeer interessante maatregel om te overwegen. Uw ketel krijgt jaarlijks onderhoud dus het is verstandig om de installateur te vragen of de ketel ook is ingeregeld op aanvoer en retourtemperatuur. Dit kan zorgen voor een energiebesparing en comfortverbetering (warmteafgifte en reactiesnelheid van het warmte afgifte systeem), het is aan te bevelen dit ook op te pakken bij toekomstige vervanging van de huidige ketel. Wanneer u nu radiatoren inregelt overweeg dan (automatische) debietregelaars aan te brengen zodat het afgiftesysteem ook bij een nieuwe ketel snel ingeregeld kan worden.; Het extra isoleren van uw dak raden wij af aangezien dit economisch gezien niet de meest interessante oplossing is. Dit in verband met de hoge kosten en de kleine besparing en comfortverbetering die deze maatregelen nog met zich mee zouden brengen. Kijkende naar onderhoud van uw woning is het aan te bevelen het dakvenster op de zolder in de toekomst zeker nog aan te pakken; Het isoleren van de spouwmuur zorgt in uw situatie voor comfortverbetering, maar omdat uw dak en vloer al zijn geïsoleerd zal de terugverdientijd langer zijn dan gebruikelijk; Het is aan te raden om een luchtvochtigheidsmeter en/of CO2 meter aan te schaffen en zo te sturen op het ventileren. Wanneer u een nieuw kozijn plaatst is het aan te bevelen een ventilatierooster hierin op te nemen. U heeft voor de vervanging reeds een prijsindicatie ontvangen van 3.500,- ; Zonnepanelen op het Zuid Westelijk gelegen dak geven in de nok evengoed een zeer hoog rendement; Een zonneboilersysteem is een interessante en duurzame installatie. Mocht u twijfelen tussen zonnepanelen en een zonneboiler, dan is de investering in zonnepanelen economisch rendabeler; Het is aan te bevelen voor uzelf een stappenplan te maken en de komende jaren budget te reserveren om stapsgewijs het energieverbruik van uw woning te minimaliseren. Naast het nemen van bouwtechnische en installatietechnische maatregelen is de gerealiseerde besparing uiteindelijk afhankelijk van uw gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat door alleen gedragsverandering al 15% op de energielasten kan worden bespaard. Net zoals je in een Toyota Prius 1 op 9 kunt rijden, kunt u in een duurzame / energiezuinige woning nog steeds een hoog energie verbruik hebben. Gedrag en bewust omgaan met energie is dus de succesfactor van uw uiteindelijke energiebesparing per jaar. Mocht u nog vragen hebben over de geadviseerde maatregelen dan kunt u altijd vrijblijvend contact met het Duurzaam Bouwloket opnemen. Besluit u over te gaan tot het uitvoeren van maatregelen dan kan het Duurzaam Bouwloket u ondersteunen bij het aanvragen van subsidie, offertes en onderhandelingen met bedrijven en wellicht aanvragen van andere bewoners bij u in de buurt combineren zodat er een inkoopvoordeel kan ontstaan. 20

21 9. SUBSIDIE MOGELIJKHEDEN GEMEENTE KOGGENLAND De gemeente Koggenland stelt In 2014 en 2015 ieder jaar een subsidiebudget beschikbaar van ,- als subsidie voor energiebesparende maatregelen in en om uw woning. Deze subsidieregeling vervalt eerder bij volledige benutting van het beschikbare budget. Hierbij geldt op = op! Wanneer kom ik in aanmerking voor subsidie? - U ontvangt alleen subsidie als deze schriftelijk in principe aan u is toegekend voorafgaand aan het plaatsen c.q. treffen van de voorzieningen. - U bent eigenaar en bewoner van het adres waar u subsidie voor aanvraagt; - De investering in duurzaamheidsmaatregelen bedraagt meer dan 2.500,-; Hoeveel subsidie kan ik krijgen? Het subsidiebedrag is maximaal 15% van de daadwerkelijk gemaakte kosten. Dit is inclusief BTW voor het aanschaffen, het installeren en het in bedrijf stellen van de voorziening. De gemeente kent per adres maximaal 750 euro subsidie toe. Waarvoor kan ik subsidie aanvragen? U kunt subsidie aanvragen voor energiebesparende en duurzame voorzieningen voor uw woning. Hieronder vallen: Installatietechnisch Criterium 1. Dakisolatie Rc 2,5 m2 K/W 2. Vloerisolatie (let op, geen bodemisolatie!) Rc 2,5 m2 K/W 3. Spouwmuurisolatie Rc 1,3 m2 K/W 4. Paneelisolatie Rc 2,5 m2 K/W 5. Isolatie massieve muur Rc 2,5 m2 K/W 6. HR++ glas U-glas 1,2 W/m2K of spouw 15 mm 7. Laagtemperatuur verwarming 8. (Combi) warmtepomp Aanvullende eis bij inzet van een combiwarmtepomp: bodem als warmtebron of buitenlucht als warmtebron in combinatie met cv-ketel, nageschakeld op de warmtepomp voor warmtelevering bij lage buitentemperaturen 9. Zonneboiler 10. Douchewater-WTW Let op! De minimale investering in duurzaamheidsmaatregelen dient 2.500,- te zijn. Voor vragen over de subsidieregeling kunt u contact opnemen met het Duurzaam Bouwloket of een mail sturen naar info@duurzaambouwloket.nl 21