QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

Transcriptie

1 QUICKSCAN ENERGIEBESPARING Dit document wordt u aangeboden door de gemeente Oostzaan. TELEFOON : DUURZAAM BOUWLOKET : INFO@DUURZAAMBOUWLOKET.NL

2 INHOUDSOPGAVE 1. Intro Duurzaamheid en landelijke ontwikkelingen Uitgangspunten Algemene gegevens woning Verwachte energielasten op basis van historisch verbruik Bouwkundige staat van de woning Infraroodopname van de woning Besparingspotentieel Besparingspotentieel in de schil van de woning Besparingspotentieel bij de vloer Besparingspotentieel bij de gevel Besparingspotentieel bij het dak Beglazing Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied PV-systeem Zonneboiler Overige maatregelen Ventilatie Reduceren sluipverbruik C.V. waterzijdig inregelen en verlengen levensduur door vuilafscheider leidingisolatie Close in boiler LED verlichting Vloerverwarmingssysteem Conclusie/samengevat SUBSIDIES ISDE Investeringssubisidie duurzame energie Subsidieregeling energiebesparing eigen huis Disclaimer Deze keuring is een visuele inspectie (non destructief) en een momentopname. De non destructieve wijze van deze opname heeft zijn beperkingen. Voor gebreken die niet waarneembaar waren op het moment van het bezoek kan het Duurzaam Bouwloket niet aansprakelijk worden gesteld. Het doel evenals de aard en wijze van de visuele inspectie brengt met zich mee dat specialistische onderzoeken niet worden uitgevoerd, er geen metingen worden verricht, er geen berekeningen worden uitgevoerd en er geen onderdelen worden verwijderd, opgegraven etc. om achterliggende constructies te kunnen beoordelen. Deze rapportage is een energiebesparingsadvies en geen energielabel of bouwkundige keuring. 2

3 1. INTRO Beste bewoner van de gemeente Oostzaan, In opdracht van de gemeente Oostzaan heeft het Duurzaam Bouwloket een aantal veel voorkomende woningtypen uit Oostzaan doorgelicht op energieverbruik en besparingspotentieel. Uw woning komt grotendeels overeen met deze referentiewoning. Het kan zijn dat enkele maatregelen voor u minder of niet van toepassing zijn, omdat deze maatregelen door u al zijn uitgevoerd. Ook kan het zijn dat uw woning een uitbouw of extra verdieping heeft. Daardoor kunnen berekeningen iets anders uitvallen. Toch krijgt u met dit rapport een goede eerste indruk van de energiebesparende maatregelen die bij dit woningtype het meest effectief zijn. Mocht u op basis van dit rapport vragen hebben, wilt u meer informatie of weten hoe u dit rapport kunt vertalen naar uw eigen woning zodat u precies weet welke maatregelen voor u interessant zijn? Neem dan contact op met een adviseur van het Duurzaam Bouwloket. Deze gratis en onafhankelijke adviesfunctie wordt u door de gemeente Oostzaan aangeboden. 1.1 DUURZAAMHEID EN LANDELIJKE ONTWIKKELINGEN De komende jaren gaat er een hoop gebeuren in Nederland op het gebied van duurzaamheid. Qua wetgeving, nieuwe technieken en nieuwe focus qua beleid. Zo zullen op nieuwbouw gebied alle woningen na 2020 energieneutraal gebouwd worden. Wat inhoud dat deze woningen net zoveel energie opwekken als dat er in de woning verbruikt wordt. Deze woningen krijgen een hoog comfort, lage (of geen) energielasten en voldoen aan de wensen en eisen van de markt. Het wordt dus telkens belangrijker dat onze bestaande woningen de komende jaren een upgrade krijgen zodat deze concurrerend kunnen blijven en/of worden met nieuwbouwwoningen. Door te investeren in uw woning behoud u waarde, uitstraling en wellicht verbetert u het wooncomfort en verlaagt u de maandelijkse energielasten. Vanuit het rijk is de doelstelling om alle woningen in 2050 energieneutraal te krijgen. Dat is een behoorlijke opgave waar nu vol op wordt ingezet. Zo worden inwoners gestimuleerd om bestaande woningen te isoleren en van het gas af te krijgen. Landelijke doelstelling is dan ook om het fossiel energieverbruik te verminderen en te kiezen voor alternatieve duurzame energie opwekkingsmogelijkheden. Hierbij kunt u denken aan toepassing van warmtepompen, houtpelletkachels, houtpelletketels, zonneboilers en biomassaketels. De systemen voor warm tapwater en verwarming in huis zullen dus in de loop der jaren veranderen. Hiervoor is momenteel overigens ook vanuit het rijk een subsidie beschikbaar. Ook voor het isoleren van uw woning komt er een landelijke subsidie (na de zomervakantie 2016). Deze zal voor meervoudige isolatiemaatregelen (minimaal 3 isolatiemaatregelen tegelijk) gelden. De exacte voorwaarden hiervan worden momenteel nog vastgesteld en dus later dit jaar gepubliceerd in de Staatscourant. Binnen deze rapportage worden de maatregelen die u binnen uw woning kunt treffen overzichtelijk in beeld gebracht en stapsgewijs geadviseerd. Waar wij u van bewust willen maken is dat wanneer u in de toekomst maatregelen treft, u goed nadenkt over wat de gevolgen hiervan zijn om uw woning in de nog verdere toekomst energieneutraal te maken. Het zou namelijk zonde zijn als u in de toekomst (of de volgende bewoner uit uw woning) energiebesparende maatregelen ongedaan moet maken om tot energieneutraal niveau te komen. Is uw dakbedekking aan vervanging toe? Overweeg dan direct om tegen relatief kleine meerkosten ook uw dak te isoleren. Het is namelijk zonde als u na een paar jaar vervolgens spijt hebt dat u deze mogelijkheid niet hebt aangegrepen. Bent u naar aanleiding van deze rapportage benieuwd welke mogelijkheden er voor uw woning zijn om deze naar een energieneutraal en/of energieleverend niveau te krijgen neem dan contact op met het Duurzaam Bouwloket. Wij informeren en adviseren u graag bij het vergelijken van verschillende systemen en mogelijkheden voor uw specifieke woonsituatie. 3

4 2. UITGANGSPUNTEN Aan de hand van het interview hebben wij een goed beeld gekregen van uw persoonlijke wensen en uw gebruikservaring van de woning. Bij het vormen van dit advies hebben wij rekening gehouden met de volgende zaken: U geeft aan dat u tevreden bent met het gasverbruik en dat uw elektra verbruik wat aan de hoge kant is; U bent in uw stookpatroon redelijk bewust van uw gedrag en u bent in het bezit van een klokthermostaat; - s Ochtens en s avonds stookt u op circa 21 graden Celsius; - Wanneer er niemand thuis is en s nachts stookt u op circa 15 graden Celsius; - Ook de verdiepingen worden verwarmt; De voorzijde van uw woning is georiënteerd op het westzuidwesten; U geeft aan dat u bij de voordeur last heeft van condens. Verder geen last van vocht in de woning, vroeger wel; U geeft aan dat u geen last heeft van comfortproblemen; De afgelopen jaren de volgende ingrepen zijn verricht aan de woning: - In 1980 heeft u beneden dubbel glas laten plaatsen; - In 2000 heeft u kunststof kozijnen met dubbel glas laten plaatsen; - Dit jaar heeft u als comfort bijverwarming vloerverwarming laten aanleggen, echter heeft u deze nog niet aan gehad vanwege het laten drogen van de vloer; - Op de bodem van de kruipruimte is 30 jaar geleden schuimbeton toegepast als bodemisolatie tegen vocht; - Het dak is geïsoleerd met circa 4 centimeter Tempex; - Achter de convectoren is isolatie geplaatst; U heeft geen directe verhuisplannen en u hoopt zo lang mogelijk in de woning te blijven wonen; U denkt dat u door extra isolatie aan de voorzijde van de woning en door LED verlichting nog meer energie kunt besparen dan dat u nu al doet; Zaken die u verbeterd zou willen zien zijn zonnepanelen, maar door de bomen voor de woning uiteindelijk niet gekozen voor panelen; U bent bereid te investeren in duurzaamheidsmaatregelen, maar heeft hiervoor niet een bepaald budget in gedachten. 4

5 3. ALGEMENE GEGEVENS WONING Woningtype : Tussenwoning Bouwjaar : 1971 Gezinssamenstelling : 2 Volwassenen Verbruik 2015 Doorgegeven energieverbruik in m 3 gas : m 3 per jaar Doorgegeven energieverbruik in kwh : kwh Indicatie gemiddelde maandelijkse energielasten : Circa 148,- per maand (incl. BTW) gebaseerd op doorgegeven verbruik VERWACHTE ENERGIELASTEN OP BASIS VAN HISTORISCH VERBRUIK Jaar Elektra + gas Gemiddeld per maand Per jaar Totale kosten over looptijd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,67 In bovenstaande tabel is een prognose weergeven van de jaarlijkse energiekosten voor elektra en gas voor uw woning over de komende 15 jaar. In de tabel is uitgegaan van een prijsstijging van 3% per jaar. Uitgaande van bovengenoemde uitgangspunten zal u in de periode in totaal voor circa ,- aan energiekosten hebben betaald. Een doelstelling om 25% energie te besparen in uw woning is realistisch. Dit zou betekenen dat u nu 25% van ,- zou kunnen investeren in energiebesparende maatregelen die binnen 15 jaar zijn terugverdiend. Uw theoretische investeringsbudget komt dan neer op circa 8.258,-. Veel van de genoemde duurzaamheidsmaatregelen in dit rapport zijn tussen de 6 à 12 jaar terugverdiend. Iedere m 3 gas of kwh die u daarna bespaart is dus al winst voor uw portemonnee. 1 De gemiddelde maandelijkse energielasten zijn gebaseerd op het door u doorgegeven verbruik van 2015 en de hierop volgende gemiddelde energiekosten van 0,65 per m 3 gas en 0,22 per kwh inclusief toeslagen en btw. 5

6 4. BOUWKUNDIGE STAAT VAN DE WONING Om een goede indruk te krijgen van de bouwtechnische en installatietechnische mogelijkheden is een visuele inspectie gehouden van de woning. Gedurende deze visuele inspectie is van verschillende onderdelen de bouwtechnische staat geïnventariseerd. Onderdeel Fundering Opmerking Algemeen Technische staat in orde. Voor zover zichtbaar zijn er geen verzakkingen en/of scheurvorming in de fundering en het opgaande werk geconstateerd. Vloer/ kruipruimte Een betonvloer (broodjes) aanwezig. De hoogte van de kruipruimte is circa 30 á 33 centimeter. De onderkant van de vloer en de kruipruimte zijn droog. Op de bodem is een laagje schuimbeton toegepast tegen het vocht. Dakgoten/HWA/Riolering Voor zover zichtbaar geen verstoppingen en/of gebreken geconstateerd en technisch in goede staat. Ventilatie Gevelbekleding De woning wordt voornamelijk geventileerd d.m.v. natuurlijke luchttoe- en afvoer via draaiende delen,uitzetramen en een aantal ventilatieroosters. In de badkamer is een plafondventilator aanwezig. Begane grond Op de begane grond bestaat de gevelbekleding uit hout met isolatie achter de rabatdelen. Het schilderwerk is in prima conditie. Kozijnen, ramen en deuren Begane grond geheel voorzien van houtenkozijnen. Alle kozijnen zijn voorzien van dubbele beglazing. Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in goede conditie. Het schilderwerk verkeert tevens in goede conditie. Diversen Slimme meter met enkeltarief aanwezig. 6

7 Diversen Close in boiler (15 liter) van Daalderop van 2200 Watt aanwezig in de keuken. De boiler staat op de economy stand. Diversen Vloerverwarmingspomp van Wilo aanwezig. Vloerverwarming is gelegd in woonkamer en keuken. De verwarming staat nog niet aan in verband met de aanleg en benodigde droogperiode. Gevelbekleding Verdieping Gevelbekleding op de verdieping bestaat uit aluminium beplating. Achter de gevelbekleding is isolatie aanwezig. Kozijnen, ramen en deuren Verdieping geheel voorzien van kunststof kozijnen. Alle kozijnen zijn voorzien van HR+ beglazing. Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in goede conditie. Badkamer Technisch in goede staat. Voor zover zichtbaar geen gebreken geconstateerd. Plafondventilatiepunt aanwezig. Dakkapel Zolder De dakkapel aan de achterzijde van de woning verkeerd in goede technische staat. Voor zover zichtbaar zijn er geen gebreken geconstateerd. Dak De technische staat van de dakpannen is in orde. Er is wat aanslag op de dakpannen aanwezig en de pannen zijn wat verouderd. De bewoner gaf aan dat het dak van binnenuit is geïsoleerd met circa 4 centimeter Tempex. Het dak is van binnenuit afgewerkt met kunststof. 7

8 Dakvensters Op zolder is één dakvenster aanwezig. Het dakvensters is voorzien van enkele beglazing en verkeert in slechte conditie. Diversen Er is een Nefit SmartLine HR(C) uit 2013 aanwezig. Deze is geschikt voor koppeling met een zonneboiler (naverwarming zonneboiler). 8

9 5. INFRAROODOPNAME VAN DE WONING Een zeer goede manier om bij een woning te zien waar warmteverliezen en koudebruggen zitten is aan de hand van thermografische foto s (infraroodfoto s). Thermografische foto s laten door middel van kleuren op foto s zien welke temperatuur de plekken in en rondom de woning hebben. Hieronder is een overzicht te zien van een aantal infrarood foto s van uw woning. Naast elke foto staat een temperatuurstaat die aangeeft welke kleur welke temperatuur heeft. Gedurende het nemen van de foto s was er een buitentemperatuur van circa 13,5 graden Celsius. De binnentemperatuur bedroeg circa 21,5 graden Celsius. Op de onderstaande foto s is de naad en kierdichting rondom de kozijnen en de draaiende delen te zien. Over het algemeen valt te concluderen dat de naad en kierdichting rondom de kozijnen en de gevelconstructie van de woning goed is. Ook de naad- en kierdichting van de draaiende delen is goed op orde. Er gaat nauwelijks warmte verloren rondom de kozijnaansluitingen op de gevelconstructie en bij de draaiende delen in het kozijn. 9

10 Op de onderstaande foto s is de voorgevel van de woning te zien. Op de foto s is duidelijk zichtbaar dat uw woning geïsoleerd is achter de aluminium gevelbekleding en dat dit bij de buren niet het geval is. Bij uw woning gaat hier nauwelijks warmte verloren en bij de buren gaat hier wel warmte verloren. Op de onderstaande foto s is de achtergevel van de woning te zien. Op de foto s lijkt het of er veel warmte verloren gaat. Echter is dit niet het geval. Door de zoninstraling op de gevel is de gevel warmer en dit geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid. Ook de reflectie van het aluminium, lood en de kunststof kozijnen is duidelijk zichtbaar. Waarschijnlijk zal het beeld hetzelfde zijn als de voorgevel wanneer er geen zoninstraling en reflectie is. 10

11 Op de onderstaande foto s is te zien dat de klep van de brievenbus veel koude infiltratie door laat. Vaak zien wij dat de brievenbus een punt is waar veel tocht vandaan komt. U kunt hier een tochtborstel plaatsen om de koude infiltratie te beperken. Door een gordijn te plaatsen bij de voordeur wordt tevens veel kou tegen gehouden. Op de onderstaande foto s is naad- en kierdichting van de voordeur te zien. Over het algemeen lijkt dit hier op orde te zijn, behalve aan de onderkant van de voordeur. Aan de onderkant van de voordeur is koude infiltratie te zien. U kunt aan de onderzijde van de deur een tochtborstel plaatsen. Dit zal de koude infiltratie beperken. Op de onderstaande foto s zijn een aantal halogeen- en of gloeilampen te zien in de woning. Een groot deel van de energie bij gloeilampen en halogeen verlichting wordt omgezet in warmte. Dit is duidelijk zichtbaar in de onderstaande foto. De foto s links geven een lamp bij u thuis weer. De foto s rechts geven een LED lamp weer. Het verschil in temperatuur is groot tussen beide lampen. 11

12 6. BESPARINGSPOTENTIEEL Aan de hand van het interview en de visuele inspectie kan er een goed beeld worden gemaakt van welke ingrepen voor uw woning het meest interessant kunnen zijn. Tijdens de visuele inspectie zijn een aantal punten naar voren gekomen waar mogelijk besparingspotentieel zit. Dit betreft de volgende onderdelen: Besparingspotentieel in de schil van de woning (besparen van energie): o Besparingspotentieel bij de vloer, gevel en dak; Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied (opwekken energie): o Besparingspotentieel ZON pv & ZON thermisch. Overige maatregelen o Ventilatie; o Reduceren sluipverbruik; o C.V. waterzijdig inregelen; o Radiatorfolie en leidingisolatie; o LED verlichting Bovengenoemde onderdelen worden in de volgende paragrafen toegelicht BESPARINGSPOTENTIEEL IN DE SCHIL VAN DE WONING BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE VLOER De begane grondvloer van de woning is een ongeïsoleerde betonvloer. De bodem van de kruipruimte is geïsoleerd door een laag schuimbeton. De onderkant van de begane grondvloer en het schuimbeton zijn droog. Door de onderkant van begane grondvloer extra te isoleren valt er een verbetering in het comfort te behalen. In de praktijk worden na het isoleren veelal toenamen van circa 1 á 2 graden Celsius gemeten. Dit lijkt niet veel, maar qua gevoelstemperatuur kan dit het verschil betekenen tussen een koude vloer of een comfortabel aanvoelende vloer. Het extra isoleren van de vloer zal het wooncomfort iets verbeteren en zorgt daarnaast voor een besparing op de stookkosten. De hoogte van de kruipruimte is circa 30 á 33 centimeter. Conform de Arbowetgeving is voor uitvoerende bedrijven de minimale werkhoogte om tegen de onderkant te kunnen isoleren circa 50 centimeter. Isolatie tegen de onderkant van de vloer zal dus niet mogelijk zijn om door een isolatiebedrijf uit te laten voeren en dan blijft de optie bodemisolatie over. Bodemisolatie is er met name voor bedoelt om de luchtvochtigheid in de kruipruimte te verminderen. Vocht condenseert in de laag met bijvoorbeeld isolatieschelpen (circa 30 centimeter), waardoor de luchtlaag boven de isolatie droger wordt. De bodem van uw kruipruimte is al geïsoleerd met een laag schuimbeton. Hierdoor is de kruipruimte droog. 12

13 BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE GEVEL Algemene gegevens van de gevel Isolatiemateriaal aanwezig? Ja, volgens bewoner is achter de gevelbekleding isolatie aanwezig. Niet visueel geconstateerd. Vanaf 1975 werd het in Nederland pas verplicht (bouwbesluit) om woningen te isoleren. Uw woning had dus geen gevelisolatie als we puur kijken naar het bouwjaar van de woning. U gaf aan dat achter de gevelbekleding isolatie aanwezig is. Gedurende de opname hebben wij helaas niet met behulp van de endoscoop via een opening de opbouw kunnen bekijken. Duurzaam Bouwloket mag in deze opdracht namelijk geen hak, boor of sloopwerk verrichten. Via de infraroodfoto s was ook zichtbaar dat uw woning geïsoleerd is en de woning van de buren niet. Uitgaande dat de gevel is geïsoleerd zullen de kosten om extra van binnenuit of buitenom te isoleren niet opwegen tegen de besparing en comfortverbetering die het oplevert. Het is interessanter om eerst te kijken naar andere mogelijkheden om binnen uw woning energie te besparen BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ HET DAK U heeft het dak aan de binnenzijde geïsoleerd met circa 4 centimeter Tempex. Het extra isoleren zou een mogelijkheid kunnen zijn, maar de comfortverbetering en besparing zal minimaal zijn. Wij adviseren u dan ook eerst andere ingrepen te realiseren, alvorens iets aan uw dak te doen. Voor bewoners die het dak van de woning nog niet hebben geïsoleerd zijn er twee mogelijkheden. U kunt het dak aan de buitenzijde isoleren, maar ook aan de binnenzijde. Het isoleren van een dak aan de buitenzijde van het dakbeschot (dakrenovatie) is een ingrijpende klus. Echter, wanneer de dakpannen of dakbeschot sterk zijn verouderd, is het zeker het overwegen waard. Door het dak aan de buitenzijde te isoleren zijn betere isolatiewaarden en kierdichting te realiseren. Daarnaast is het dak voor de komende 50 jaar zeker gereed voor de toekomst. Bij het isoleren van uw dak aan de buitenzijde veranderen vaak goot en nokhoogtes van de woning, zie foto. Door de isolatie verandert namelijk de maatvoering. Hierdoor bent u verplicht om een omgevingsvergunning aan te vragen bij uw gemeente. Wanneer u een dakrenovatie met nieuwe dakpannen toepast en nieuwe geïsoleerde dakplaten bent u circa 100,- a 150,- per vierkante meter kwijt. Dit is erg afhankelijk van het type afwerking, de te realiseren isolatiewaarde, aanpassingen van de dakgoten, omvang van de opdracht (doen buren mee?) et cetera. Op voorhand is het daarom niet mogelijk om een vaste vierkante meterprijs aan te geven. Het is aan te raden meerdere offertes aan te vragen bij gespecialiseerde bedrijven. 13

14 Bij het isoleren van een dak is het aan te bevelen om de juiste folie toe te passen om vochtproblemen (condensatie) in de constructie te voorkomen. Op het moment dat er aan de buitenkant van het dakbeschot al een (dun) laagje isolatie aanwezig is of een dampdichte folie adviseren wij om niet te werken met een speciale klimaatfolie. De opbouw ziet er uit als de afbeelding hiernaast. Wanneer er aan de buitenkant geen isolatie of dampdichte folie aanwezig is kan de klimaatfolie in het plaatje worden veranderd in dampremmende folie. Wanneer u het dak van binnenuit laat isoleren kunt u denken aan een kostenplaatje van circa 40,- a 55,- per vierkante meter. Dit is mede afhankelijk van het afwerkingsniveau dat u nastreeft. Bij het zelf isoleren kunt u denken aan 25,- a 50,- per vierkante meter. Ook afhankelijk van het afwerkingsniveau BEGLAZING In de gehele woning is al dubbel glas of beter (HR+) aanwezig. Het vervangen van het dubbele glas voor beter dubbel glas (HR++) zal qua energieprestatie niet enorm veel effect hebben op de energierekening. Dit zou u dan moeten doen voor een extra comfort-verbetering. Alleen het dakvenster op zolder heeft nog enkele beglazing. U kunt er voor kiezen om dit dakvenster te vervangen. Het vervangen van het dakvenster zal circa 100 á 120 kosten. Voor bewoners in de wijk die nog enkel glas in de woning hebben, is het goed om te weten dat bij houten kozijnen vaak in het bestaande kozijn dubbele beglazing terug te plaatsen is. Door de dikkere beglazing dient vaak wel de sponning in het kozijn, raam of deur uitgefreesd te worden en opdekglaslatten gebruikt te worden zodat de dubbele beglazing geplaatst kan worden op de plek van bijvoorbeeld de enkele beglazing. Het vervangen van beglazing in de deur is vaak niet mogelijk/lastig en dit zou ook meegenomen kunnen worden, wanneer de deur in de toekomst vervangen gaat worden. De kosten voor het vervangen van enkel glas voor bijvoorbeeld HR++ beglazing komen neer op circa 140,- per m2. Uiteraard is een prijs erg afhankelijk van de arbeidsintensiviteit. Let bij het vervangen van de kozijnen, ramen, deuren en beglazing ook op de ventilatiemogelijkheden. Het is vaak mogelijk om ventilatieroosters aan te brengen, hierdoor is het mogelijk continu te ventileren zonder de inbraakveiligheid te verminderen. 14

15 6.2. BESPARINGSPOTENTIEEL OP INSTALLATIETECHNISCH GEBIED Naast maatregelen in de schil van de woning zijn er ook diverse maatregelen mogelijk op installatietechnisch gebied. Op basis van de visuele inspectie zijn de volgende installatietechnische maatregelen goed toepasbaar: PV-systeem (zonnepanelen); Zonneboiler (zonnecollectoren) PV-SYSTEEM Op basis van de huidige situering van de woning is een PV - systeem een goede optie op het schuine dak van de woning. De voorgevel is georiënteerd op het westzuidwesten (250 o ). Op basis van de huidige situering van de woning kan het systeem prima op de voorkant van uw woning geplaatst worden. Uw energieverbruik voor elektriciteit bedroeg circa kwh. Met uw dak kunt u niet genoeg energie opwekken om te voorzien in uw totale elektriciteitsbehoefte. Het is overigens altijd aan te bevelen niet meer op te wekken dan het eigen elektriciteitsverbruik. Voor het elektra overschot ontvangt u namelijk slechts de kale stroomprijs van 5 á 6 eurocent per kwh (bij enkele partijen is dit 10 cent per kwh). Tegenwoordig worden alle systemen op een aparte groep in de meterkast aangesloten. Dit is wettelijk verplicht vanaf 600 WP aan vermogen (zie kopje vermogen). In sommige gevallen is het mogelijk om het systeem aan te sluiten op de groep van de wasmachine of droger met een PV-verdeler. Vraag hiernaar bij uw leverancier. De levensduur van de zonnepanelen is langer dan 25 jaar. Vermogen Het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek. Dit is het maximaal vermogen dat het paneel kan opwekken. Een standaard paneel (vandaag de dag) is 250 Wattpiek en heeft een afmeting van 1 x 1,65 meter. Deze kan liggend (landscape) of staand (portrait) worden geplaatst. De jaarlijkse energie opbrengst van een paneel georiënteerd op het zuiden (180 o ), zonder schaduw, in een hellingshoek van graden is circa 225 kwh per jaar. In uw geval zal de productie per paneel meer richting de 215 kwh per paneel zijn, vanwege de oriëntatie en de hellingshoek. Een installateur kan eventueel voor u uitwerken hoeveel panelen er maximaal op uw dak geplaatst kunnen worden. Kosten en opbrengsten De kostprijs van een zonnepanelen systeem wordt door installateurs vaak uitgedrukt in een prijs per Wattpiek vermogen. Dit is een all-inclusief prijs (panelen, omvormer, kabels, ballast, installatie etc.) De kostprijs van een zonnepaneel varieert per aanbieder. Er zijn namelijk verschillen in merk (kwaliteit) panelen en omvormer, garanties en certificeringen van de installateur. Voor systemen van particulieren komen wij in de praktijk prijzen tegen variërend van 1,40 en 1,80 per Wattpiek. Bij grotere systemen soms nog iets lager. Een systeem met micro omvormers of optimizers is duurder in de aanschaf, maar geeft daarentegen wel een hoger rendement in specifieke situaties. Eén paneel van 250 Wattpiek geïnstalleerd vermogen komt uit op ongeveer 350,- á 450,-. Afhankelijk van de beschikbare ruimte op uw dak kunt u gemakkelijk berekenen wat de kosten voor uw systeem zullen worden. 15

16 Een belangrijk aandachtspunt in uw situatie is dat wanneer u zonnepanelen overweegt het belangrijk is om rekening te houden met schaduwvorming van de andere dakvlakken, dakdoorvoeren of schaduw van bomen etc. Wanneer één zonnecel van een paneel in de schaduw ligt kan deze het gehele rendement van alle panelen negatief beïnvloeden. Een in serie geschakeld systeem werkt namelijk op de opbrengst van de slechtste cel. Wanneer er sprake is van veel schaduwvorming zou gekozen kunnen worden voor een systeem met microomvormers of optimizers (meerkosten circa 15%). Ieder paneel heeft dan een eigen micro omvormer in plaats van één grote omvormer voor de gehele serie zonnepanelen. Bij optimizers blijft u een centrale omvormer houden, maar worden de panelen wel individueel geschakeld. Door de micro omvormer / spanningsoptimizers wordt dus niet de hele serie negatief beïnvloed wanneer een zonnepaneel in de schaduw ligt. In uw situatie lijkt ons een dergelijke oplossing zeker niet nodig. Wij zijn in deze berekening uitgegaan van 8 panelen, wanneer u van plan bent zonnepanelen te laten plaatsen kan een installateur een gerichter legplan maken. Met 8 panelen (2.000 Wattpiek vermogen) georiënteerd op het westen (250 o ), wekt u circa kwh per jaar op, oftewel circa 357,-. Hierbij zijn wij uitgegaan van het gemiddelde energietarief van circa 0,22 voor iedere opgewekte kwh. Op uw totale energierekening houdt dit een besparing in van iets meer dan 20%. De opwekking van kwh is een besparing van circa 38% van het door u doorgegeven elektraverbruik van kwh per jaar. In het onderstaande overzicht ziet u een keuzelijst voor de omvang van een systeem. De gemiddelde terugverdientijd 2 van een zonnesysteem ligt rond de 10 jaar voor een particuliere woningeigenaar. Hierbij is rekening gehouden met de kosten voor het vervangen van de omvormer één maal in de levensduur van het systeem (25 jaar). Het rendement wat u pakt op de investering ligt gemiddeld op 10%. Als u dit vergelijkt met bijvoorbeeld geld op een spaarrekening kunnen we concluderen dat zonnepanelen een rendabele investering zijn. De verwachting is dat in uw situatie dit nog wel eens voordeliger uit kan pakken. Daarnaast is het natuurlijk prachtig als u zelf uw eigen duurzame energie kunt opwekken en minder afhankelijk kunt zijn van de grote energiemaatschappijen. De prijs die wordt weergeven als kosten indicatie in het overzicht is de turn-key prijs inclusief BTW. Door gezamenlijke inkoop met een grote groep particulieren kan deze prijs veelal nog een stuk omlaag. Het is dus interessant om gezamenlijk met bijvoorbeeld uw buren of buurtbewoners dit in te kopen. Dit zal er voor zorgen dat de terugverdientijd en het rendement op uw investering nog gunstiger wordt. aantal panelen PV-systeem Omvang installatie (in Watt Piek) kosten indicatie 6 panelen 1500 WP 2.700,00 8 panelen 2000 WP 3.600,00 10 panelen 2500 WP 4.500,00 Subsidie / BTW teruggave Er is geen subsidie voor zonnepanelen beschikbaar. U kunt wel gebruik maken van een speciale regeling voor BTW teruggave. Dit zal de terugverdientijd van het systeem aanzienlijk verkorten. Veel installateurs kunnen u helpen in dit traject. Bij de keuze van uw uiteindelijke installateur / leverancier is het belangrijk te letten op de verschillen in kwaliteit panelen, omvormers, garanties en certificeringen van het bedrijf. 2 De terugverdientijd verschilt per situatie. Dit is onder andere afhankelijk van de oriëntatie, energietarief, hellingshoek, omvormer, rendement van het paneel, schaduwvorming op het paneel et cetera. 16

17 ZONNEBOILER De huidige Cv-ketel is een Nefit Smartline HR(C) uit Deze ketel heeft een hoog rendement (HR) en is daarnaast geschikt om een zonnecollector op aan te sluiten (gaskeur NZ). Kijkend naar de economische levensduur van een ketel (gemiddeld 15 jaar) valt te concluderen dat de ketel pas aan het begin van de levensduur zit. Mocht u in de toekomst uw ketel gaan vervangen, dan adviseren wij u een HR combiketel aan te schaffen. Er zijn hier veel energie efficiënte ECO modellen van op de markt. Zeer belangrijk is dat u deze ook waterzijdig laat inregelen wanneer u een nieuwe ketel plaatst. Het is namelijk zonde als uw nieuwe ketel met 107% rendement door slechte afstelling niet meer dan 90% zou halen en bepaalde ruimten en radiatoren niet gelijkmatig of goed warm worden. In hoofdstuk 8.3 wordt meer verteld over het waterzijdig inregelen. Belangrijk aandachtspunt bij de keuze van uw ketel (in de toekomst) is het vermogen van de ketel en de CW waarde. Bij een te hoog vermogen zal de ketel namelijk in het voor- en naseizoen veel aan en afslaan. Dit verlaagt het rendement. Laat uw installateur berekenen welk vermogen ketel voor uw situatie geschikt is. De CW waarde staat voor Comfort Warmte klasse. De klasse geeft aan hoeveel water per minuut tegelijk je Cvketel kan leveren voor verschillende doeleinden. Aan de hand van uw gebruikersgedrag en warm water behoefte wordt door de installateur geadviseerd welke ketel voor u het meest geschikt is. De CW waarde is van toepassing op de Cv-ketel, boiler en geiser. De verdeling in waarden ligt tussen de 1 (laag comfort) en 6 (hoog comfort). Daarnaast adviseren wij u een ketel te kiezen die geschikt is om een zonneboiler op aan te sluiten. Dit kunt u herkennen aan het NZ (Naverwarming Zonneboiler) teken op de gaskeur sticker van de ketel. Bijna alle moderne Cv-ketel zijn geschikt voor aansluiting van een zonneboiler systeem. Een zonneboiler zet de warmte van de zon om in warm water. Een zonneboiler installatie bestaat globaal gezien uit één of meerdere zonnecollectoren, een voorraadvat en een circulatiepomp. Op het moment dat er warm tapwater nodig is binnen uw woning, zal eerst het warme water uit het buffervat van de zonneboiler worden gebruikt voordat de Cv-ketel aan hoeft te slaan. Op het moment dat het buffervat van de zonneboiler leeg is, dan zal de Cv-ketel aanslaan wanneer er warmtevraag is binnen de woning. In de zomer kunt u gemakkelijk temperaturen van 70 graden Celsius bufferen. In de winter is dit uiteraard een stuk lager, maar ook hier kan bij volle zoninstraling een temperatuur van bijvoorbeeld 15 á 25 graden worden opgewekt. Dit hangt af van het type systeem dat u toepast, maar ook van de soort collectoren. Er zijn namelijk vlakke plaat collectoren en vacuümbuiscollectoren. De vacuümbuiscollectoren kunnen bij weinig zoninstraling door het vacuüm een hogere temperatuur opwekken dan de vlakke plaat collectoren, maar zijn in aanschaf ook weer iets duurder. In uw woonsituatie en gezinssamenstelling zou een vlakke plaat collector voldoende zijn. Kijkend naar uw leefsituatie en huishouden zou een zonneboiler installatie voor uw woning een minder interessante investering zijn in vergelijking met zonnepanelen. In onderstaand overzicht ziet u een kostenindicatie en terugverdientijd weergeven voor uw situatie uitgegaan van alleen een zonneboiler systeem voor warm tapwater. Mogelijke maatregel : Zonneboiler voor alleen warm tapwater Indicatie kosten : +/ ,00 ( voorraadvat van 120 liter en 2,5m2 collector oppervlak) Indicatie terugverdientijd : +/- 18 jaar 3 Opmerking : Terugverdientijd is afhankelijk van het warmwaterverbruik. Bij een huishouden dat veel warm water verbruikt heeft u een hogere besparing en is de investering ook sneller terugverdiend. 3 Bij de indicatie van de terugverdientijd is geen rekening gehouden met mogelijke subsidies. Zie voor meer informatie het hoofdstuk Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) 17

18 7. OVERIGE MAATREGELEN 7.1. VENTILATIE Tijdens de quickscan is er een luchtkwaliteitsmeting gedaan. Door het korte tijdsbestek is deze meting niet representatief voor de luchtkwaliteit binnen de woning. Voor een betere meting dient de luchtkwaliteitsmeter langer in de woning te staan en data te loggen. Het CO2 gehalte gedurende de scan lag rond circa 1063 PPM. Dit is een aanvaardbaar CO2 gehalte. De luchtvochtigheid was met circa 60% prima in orde. Tijdens de scan waren in verband met de infraroodopname de ramen dicht. Na de scan zijn alle ramen direct weer open gegaan en daalde het CO2 gehalte en de luchtvochtigheid. Bij een gezond binnenklimaat moet worden gelet op de onderstaand aspecten. > 1200 ppm : de binnenlucht is ongezond ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is aanvaardbaar <1000 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is gezond > 70 % : de binnenlucht is te vochtig % : de binnenlucht is prima < 30% : de binnenlucht is te droog 7.2. REDUCEREN SLUIPVERBRUIK In het persoonlijke interview kwam naar voren dat u bewust bezig bent met het sluipverbruik binnen uw woning. Voor bewoners die hier niet bewust mee bezig zijn is het interessant om te weten dat er apparaten beschikbaar zijn die het totale sluipverbruik binnen uw woning kunnen meten. Met dit soort apparaten kunt u uw sluipverbruik in de woning opsporen en real-time het energieverbruik in Watt in uw woning en van apparaten bekijken. Het sluipverbruik is het verbruik wat uw woning in stand-by stand verbruikt. Het is aan te bevelen een simpele verbruiksmeter aan te schaffen. Hiermee wordt u ook bewust van de apparatuur die onnodig aan staat binnen de woning. Op het moment dat u naar bed gaat en alle apparaten uit heeft gezet kunt u uw sluipverbruik aflezen. Er zijn ook verbruiksmeters die per apparaat of aansluitingen het verbruik kunnen meten. Zo zou u bijvoorbeeld het verbruik van de wasmachine en/of droger etc. kunnen bekijken. Vuistregel is dat iedere Watt aan vermogen (bij apparaten die 24 uur per dag het gehele jaar door stroom pakken) circa 2,- op jaarbasis is. Het is dus de moeite en zoektocht waard om uw sluipverbruik te reduceren. Een verbruiksmeter kost circa 20,- á 30,-. 18

19 7.3. C.V. WATERZIJDIG INREGELEN EN VERLENGEN LEVENSDUUR DOOR VUILAFSCHEIDER Veel van de verwarmingsinstallaties in Nederland zijn niet goed ingeregeld. Door de installatie waterzijdig in te regelen kan de verwarmingsinstallatie efficiënter verwarmen. Waterzijdig inregelen is een eenmalige handeling waarmee men de ketel inregelt. Vaak staat de aanvoertemperatuur onnodig hoog ingesteld. Dit is de temperatuur die de ketel uit gaat. Hierdoor is de retourtemperatuur ook te hoog. Dit heeft als gevolg dat een Cv-ketel in de praktijk vaak niet zijn hoge rendement kan halen omdat de retourtemperatuur ruim boven de 55 graden uitkomt. Onder de 55 graden Celsius wordt pas echt een hoog rendement behaald. Naast het instellen van de ketel dienen de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar afgesteld te worden. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening zal moeten zijn. Er zijn meerdere manieren om uw verwarmingssysteem in te regelen. Dit kan handmatig. Hierbij stelt een installateur de maximale doorstroomopening in door het binnenwerk van een radiatorkraan in te stellen (het kan ook door een voetventiel te verdraaien maar dat is niet aan te bevelen). Aandachtspunt bij handmatig inregelen is dat wanneer u een aanpassing maakt in uw verwarmingssysteem het systeem eigenlijk weer in onbalans is en opnieuw ingeregeld dient te worden. Aangezien u hoogstwaarschijnlijk nog geen dubbel instelbaar binnenwerk heeft in de radiatorkranen kunt u er ook voor kiezen wanneer u nieuwe radiatorkranen koopt om deze te kopen met automatische debietregelaars. Deze regelen zelfstandig de balans in het verwarmingssysteem. Let wel op dat u regelmatig blijft ontluchten. Lucht blokkeert de doorstroming. Waterzijdig inregelen is de belangrijkste maatregel in het Cvoptimaliseringstraject, omdat het de voorwaarde schept om een hoofdregeling scherp en goed af te stellen. Een indicatie van de kosten voor Cv-optimalisatie is circa 300,-. Dit varieert per situatie aangezien iedere woning maatwerk is (handmatig inregelen, nieuwe radiatorkranen of automatische debietregelaars et cetera). In een pilot test zijn in Nijmegen 10 woningen ingeregeld. De gemiddelde besparing op de stookkosten was 5 a 10% (met uitschieters van 30%). Ook interessant voor de centrale verwarming is een vuilafscheider met magneet. Binnen een verwarmingssysteem circuleren kalk en versneld magnetiet (zeer kleine ijzerdeeltjes). Vaak is dit vuil in het installatiewater de oorzaak van storingen en versnelde slijtage van onderdelen in uw Cv-installatie. Dit vuil bestaat grotendeels uit corrosiedeeltjes, die de magnetische velden in pompen, ventielen en regelkleppen opzoeken. Andere vuildeeltjes worden door de installatie gepompt en verzamelen zich uiteindelijk in kritische componenten. Met als gevolg: onnodig energieverbruik, snellere slijtage en terugkerende klachten zoals storingen, uitval of een minder goede werking. Toepassing van een vuilafscheider kost circa 150,- en is gemakkelijk toe te passen op (bijna) iedere Cv-installatie. 19

20 7.4. LEIDINGISOLATIE Een goede manier om de stralingswarmte van de radiatoren de kamer in te leiden is door de achterzijde van de radiator of wand te beplakken met radiatorfolie. Ook kunnen de wanden van de convectorputten worden beplakt met folie. In het interview gaf u aan dat de achterkant van radiator al folie aanwezig is en dat er bij de convectorputten isolatie aanwezig is. CV-leidingen verliezen veel warmte wanneer deze niet geïsoleerd zijn. Door leidingisolatie in onverwarmde ruimten (zoals hal, garage, zolder etc.) of ruimtes die niet verwarmt worden toe te passen, wordt onnodig warmteverlies via leidingen voorkomen. U kunt uw leidingen isoleren met speciale isolatiekokers voor leidingwerk, maar ook met bijvoorbeeld isolerende bandage-folie (stralingsprincipe). De gemiddelde kosten voor het isoleren of verbeteren van de leidingisolatie in de niet verwarmde ruimten van een woning liggen circa rond de 25, CLOSE IN BOILER In de keuken is een close in boiler aanwezig van Daalderop. Het gaat om een 15 liter model. In veel gevallen worden close in boilers gebruikt vanwege het comfort; snel warm water bij de keukenkraan. Milieutechnisch is een close in boiler niet de meeste verstandige keuze. Milieu Centraal geeft aan dat het wegstromende (koude) water niet opweegt tegen de extra elektriciteit die de boiler gebruikt. Het elektriciteitsverbruik van een close in boiler is flink. Gemiddeld verbruikt een boiler van 10 liter circa 450 kwh op jaarbasis, dat komt neer op bijna 100,-. Tijdens de inspectie was niet zichtbaar of het leidingwerk geïsoleerd is. Het isoleren van de leidingen en zelfs de boiler kan helpen om het energieverlies door warmte te minimaliseren. Ook kan de boiler extra ingepakt worden met isolatiefolie. Deze reflecterende folie is hierbij effectiever dan een minerale wol of schuim isolatie. De boiler heeft verschillende temperatuurstanden. Op het moment van inspectie stond de boiler op economy stand. Om energie te besparen kan overwogen worden om de boiler op een lagere standaardtemperatuur te zetten. Zet de stand niet lager dan 60 graden Celsius om het risico op Legionella te voorkomen. Close in boilers zijn goed geïsoleerd en hebben weinig warmteverliezen. Een boiler uitschakelen voor tijdsperioden van minder dan 24 uur levert weinig tot geen besparing op. Bij vakanties kan de boiler uitgeschakeld worden voor een kostenbesparing. Warm de boiler na afwezigheid volledig op en spoel hem één maal geheel door. 20

21 7.6 LED VERLICHTING In uw woning heeft u op verschillende plaatsen gloeilampen en/of halogeenverlichting. Het gaat om 6 x 20 Watt lampen met meer branduren. Een groot deel van de energie bij gloeilampen en halogeen verlichting wordt omgezet in warmte. In uw situatie zou het aantrekkelijk zijn om deze te vervangen door LED verlichting. Gezien het vermogen van een LED lamp (circa 2 Watt) ten opzichte van een reguliere halogeenverlichting (20 Watt) kunt u hierdoor veel besparen op uw energierekening. Onderstaande schetsen wij een voorbeeld van de kosten en terugverdientijd bij vervanging van de bestaande lamp voor een LED lamp. Des te meer branduren en Wattage de verlichting heeft des te interessanter het wordt. Met onderstaande berekening heeft u een beeld hoe u een berekening kunt maken om het verbruik van de verlichting te achterhalen. Uitgaande van gemiddeld verbruik van 1 branduur per dag zou een halogeenlamp (20 Watt) het volgende aan energie verbruiken: 1 x 365 = 365 uur per jaar x 20 Watt = Watt uur = 7,3 kwh 7,3 kwh x 0,22 cent = 1,60 verbruikskosten per jaar per lamp bij een gem. verbruik van 1 uur per dag. Voor de 6 lampen (20 Watt) zou dit circa 9,64 op jaarbasis zijn( bij 1 branduur per dag). Uitgaande van gemiddeld 1 branduur per dag zou de LED lamp het volgende aan energie verbruiken: 1 x 365 = 365 uur per jaar x 2 Watt = 730 Watt uur = 0,73 kwh 0,73 kwh x 0,22 cent = 0,16 verbruikskosten per jaar per lamp bij een gem. verbruik van 1 uur per dag. Voor de 6 lampen zou dit circa 0,96 op jaarbasis zijn ( bij 1 branduur per dag). De kosten voor een LED lamp kunnen erg verschillen per lamp. Dit is erg afhankelijk of deze dimbaar is, de vorm, de fitting etc. Een LED lamp is verkrijgbaar vanaf ca. 5,- per lamp en een nieuwe halogeenlamp is verkrijgbaar vanaf circa 1,00 per lamp. Echter gaan LED lampen gemiddeld veel langer mee en kunnen de LED lampen ook beter tegen aan- en uit schakelen. Aan de hand van bovenstaande uitgangspunten kan geconcludeerd worden dat de LED verlichting een verbruiksreductie van circa 8,68 per jaar kan opleveren voor de bovengenoemde 6 lampen bij gem. 1 branduur per dag. Bij bovenstaand scenario is de verlichting in circa 3 jaar terugverdiend. Wanneer de lampen een hoger verbruik hebben (Watt) of meer branduren dan is het nog interessanter om deze lampen te vervangen. U kunt voor uw situatie met bovenstaande berekening kijken voor welke verlichting het wel of niet interessant is om van gloeilampen / halogeenverlichting naar LED verlichting over te stappen. Naast het vervangen op korte termijn kunt u ook overwegen om de gloeilampen en/of halogeenverlichting aan het einde van de levensduur te vervangen door LED verlichting. Dit is vooral toepasselijk bij eventuele aanwezige spaarlampen. Bij het kiezen van LED verlichting zou u dezelfde lichtsterkte en kleur kunnen aanhouden. Let er ook goed op of de LED verlichting dimbaar is, in de lamp LED verlichting geplaatst kan worden of dat de dimmer en transformator vervangen moeten worden! 21

22 7.7 VLOERVERWARMINGSSYSTEEM Uw vloerverwarmingssysteem is uitgerust met een vloerverwarmingspomp. In veel bestaande woningen ontbreekt een vloerverwarmingspompschakelaar. U heeft ook nog geen pompschakelaar. Een vloerverwarmings-pompschakelaar zorgt voor het efficiënter en energie zuiniger functioneren van de vloerverwarmings (circulatie) pomp. Indien de CV -ketel gestuurd wordt door één centrale kamerthermostaat en er geen warmte vraag is, wordt de CV -ketel uitgeschakeld. Dan zal na enkele minuten er relatief koud(er) water door de vloer gepompt worden. De vloer koelt hierdoor onnodig sneller af. Het (extra) snel afkoelen en het continue laten draaien van de pomp leidt tot onnodig energieverlies en vermindering van het comfort. De vloerverwarmingspompschakelaar zorgt ervoor dat de pomp, bij het uitschakelen van de ketel, ook uitgeschakeld wordt. De pomp wordt uitgeschakeld op het moment dat de temperatuur van het CV-water naar de verdeler toe, onder een vooraf ingestelde temperatuur komt. De pomp wordt weer ingeschakeld op het moment, dat de temperatuur van het CV-water naar de verdeler toe de vooraf ingestelde temperatuur overschrijdt. Buiten het stookseizoen bespaart de pompschakelaar energie doordat de pomp uitgeschakeld blijft. Om te voorkomen dat de pomp onverhoopt vast komt te zitten, zorgt de schakelaar ervoor dat de pomp eens in de twee dagen enkele minuten ingeschakeld wordt zodat het systeem kan circuleren en kleppen niet kunnen vastlopen. De kosten van een vloerverwarmingspompschakelaar bedragen circa 60,-. Deze investering verdient zich veelal binnen 1 à 2 jaar terug. 22

23 8. CONCLUSIE/SAMENGEVAT Op basis van de quickscan adviseren wij om onderstaande maatregelen in de komende jaren uit te laten voeren. Hiervoor kunt u een meerjarenplan opstellen. Het betreft de volgende maatregelen: - Aanbrengen leidingisolatie 25,- - Optimaliseren kierdichting bij voordeur 50,- - Brievenbusborstel 10,- - Vervangen dakvenster 120,- - Aanschaf zonnepanelen (8*250) = (2.000 WP systeem) 3.600,- - Aanschaffen pompschakelaar voor vloerverwarming 60,- - LED verlichting plaatsen bij punten met veel branduren of na einde levensduur p.m. Het totaal van de bovengenoemde maatregelen komt neer op 3.895,-. Er van uitgaande dat u de komende 15 jaren jaarlijks een besparing van 25% op uw energielasten realiseert met bovengenoemde ingrepen, valt te concluderen dat bovengenoemde bedragen binnen het theoretische investeringsbudget vallen van 8.258,- (zoals genoemd in hoofdstuk 3.1). Opmerkingen: Het waterzijdig inregelen van uw Cv-systeem is een zeer interessante maatregel om te overwegen. Dit kan zorgen voor een energiebesparing en comfortverbetering (warmteafgifte en reactiesnelheid van het warmte afgifte systeem); Het isoleren van de begane grondvloer en de gevels zal in uw situatie comfort en energiebesparing opleveren. Het aanpakken van de gevel zal later komen dan de andere maatregelen, gezien het beperkte geveloppervlak. Het is in uw situatie aan te raden om gezamenlijk met uw buren of mensen uit de wijk te kijken om gezamenlijk spouwmuurisolatie in te kopen, wanneer u deze stap wenst te zetten. Hetzelfde geldt natuurlijk voor vloerisolatie. Dit kan een inkoopvoordeel opleveren; Dakisolatie is in uw situatie geen interessante oplossing omdat uw dak al is voorzien van isolatie en de investering van nieuwe isolatie niet opweegt tegen het comfort en de terugverdientijd; Een zonneboilersysteem is een interessante en duurzame installatie. Mocht u twijfelen tussen zonnepanelen en een zonneboiler, dan is de investering in zonnepanelen economisch rendabeler. Naast het nemen van bouwtechnische en installatietechnische maatregelen is de gerealiseerde besparing uiteindelijk afhankelijk van uw gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat door alleen gedragsverandering al 15% op de energielasten bespaart kan worden.net zoals je in een Toyota Prius 1 op 9 kunt rijden, kunt u in een duurzame / energiezuinige woning nog steeds een hoog energie verbruik hebben. Gedrag en bewust omgaan met energie is dus de succesfactor van uw uiteindelijke energiebesparing per jaar. Mocht u nog vragen hebben over de geadviseerde maatregelen dan kunt u altijd vrijblijvend contact met het Duurzaam Bouwloket opnemen. Besluit u over te gaan tot het uitvoeren van maatregelen dan kan het Duurzaam Bouwloket u ondersteunen bij het aanvragen van subsidie, offertes en onderhandelingen met bedrijven en wellicht aanvragen van andere bewoners bij u in de buurt combineren zodat er een inkoopvoordeel kan ontstaan. 23

24 9. SUBSIDIES 9.1 ISDE INVESTERINGSSUBISIDIE DUURZAME ENERGIE In de Staatscourant van 17 december 2015 is de landelijke investeringssubsidie gepubliceerd over subsidies voor kleine installaties voor duurzame energieproductie. Dit houdt in dat subsidie aangevraagd kan worden via de rijksoverheid. De volgende maatregelen komen in aanmerking voor subsidie: - Warmtepompboilers - Hybride warmtepompen - Lucht-Water warmtepompen - Grond-Water en Water-Water warmtepompen - Pelletkachels - Houtgestookte biomassaketels - Zonneboiler systemen Met subsidie op de bovengenoemde maatregelen heeft de overheid als doel om bewoners te ondersteunen hun woning verder te verduurzamen. Rijksoverheid wil het landelijk gasverbruik reduceren en zet hiermee in op meer duurzame warmte opwekking. Rekening houdende dat energie neutrale en/of nul op de meter woningen in de toekomst de norm zullen worden en de gasvoorraad niet oneindig is. De subsidie is beschikbaar voor zowel nieuwbouw als voor de bestaande bouw. Hoe kunt u de subsidie voor duurzame maatregelen aan uw woning aanvragen? Het indienen van een Investeringssubsidie duurzame energie voor particulieren (of zakelijke gebruikers) kan vanaf 4 januari 2016 via U komt als particulier in aanmerking voor de Investeringssubsidie duurzame energie als u voldoet aan de volgende voorwaarden: - U heeft het apparaat na 1 januari 2016 aangeschaft; - U heeft de investering al gedaan voordat u een aanvraag doet. Dat betekent dat het apparaat bij aanvraag van de subsidie al is geïnstalleerd en in gebruik genomen; - Binnen 3 maanden na het sluiten van de koopovereenkomst heeft u uw subsidieaanvraag ingediend; - Het apparaat is nieuw aangeschaft en u heeft een betaalbewijs. Het is uw eigendom; - Het apparaat is in Nederland geïnstalleerd; - U mag het apparaat niet binnen een jaar na de datum van de beslissing verwijderen. Kijkende naar bovenstaande houdt de regeling in dat vanaf het moment van ondertekenen (koopovereenkomst) u als bewoner 3 maanden de tijd heeft het apparaat te laten installeren, in gebruik te nemen en te betalen. Dit moet u namelijk allemaal aantonen bij uw digitale subsidieaanvraag welke ook binnen de bovengenoemde 3 maanden dient plaats te vinden. Maak dus goede afspraken met uw installateur. Na het overschrijden van de 3 maanden vervalt namelijk uw recht op subsidie. Meer informatie en voorwaarden over bovenstaande subsidie vindt u op onze website of en dan zoeken op ISDE. 24