QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

Transcriptie

1 QUICKSCAN ENERGIEBESPARING Dit document wordt u aangeboden door de gemeente Koggenland. TELEFOON DUURZAAM BOUWLOKET : DUURZAAM BOUWLOKET : INFO@DUURZAAMBOUWLOKET.NL

2 INHOUDSOPGAVE 1. Intro en leeswijzer Uitgangspunten Algemene gegevens woning Verwachte energielasten op basis van historisch verbruik Bouwkundige staat van de woning Infraroodopname van de woning Besparingspotentieel Besparingspotentieel in de schil van de woning Besparingspotentieel bij de vloer Besparingspotentieel bij de gevel Besparingspotentieel bij het dak Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied PV-systeem Zonneboiler Overige maatregelen Ventilatie Reduceren sluipverbruik C.V. waterzijdig inregelen en verlengen levensduur door vuilafscheider Radiatorfolie en leidingisolatie Conclusie/samengevat Subsidie mogelijkheden gemeente Koggenland Disclaimer Deze keuring is een visuele inspectie (non destructief) en een momentopname. De non destructieve wijze van deze opname heeft zijn beperkingen. Voor gebreken die niet waarneembaar waren op het moment van het bezoek kan het Duurzaam Bouwloket niet aansprakelijk worden gesteld. Het doel evenals de aard en wijze van de visuele inspectie brengt met zich mee dat specialistische onderzoeken niet worden uitgevoerd, er geen metingen worden verricht, er geen berekeningen worden uitgevoerd en er geen onderdelen worden verwijderd, opgegraven etc. om achterliggende constructies te kunnen beoordelen. Deze rapportage is een energiebesparingsadvies en geen energielabel of bouwkundige keuring. 2

3 1. INTRO EN LEESWIJZER Beste bewoner van de gemeente Koggenland, In opdracht van de gemeente Koggenland heeft het Duurzaam Bouwloket zes veel voorkomende woningtypen uit Avenhorn en de Goorn doorgelicht op energieverbruik en besparingspotentieel. Uw woning komt grotendeels overeen met deze referentiewoning. Het kan zijn dat enkele maatregelen voor u minder of niet van toepassing zijn, omdat deze maatregelen door u al zijn uitgevoerd. Ook kan het zijn dat uw woning een uitbouw of extra verdieping heeft. Daardoor kunnen berekeningen iets anders uitvallen. Toch krijgt u met dit rapport een goede eerste indruk van de energiebesparende maatregelen die bij dit woningtype het meest effectief zijn. Mocht u op basis van dit rapport vragen hebben, wilt u meer informatie of weten hoe u dit rapport kunt vertalen naar uw eigen woning zodat u precies weet welke maatregelen voor u interessant zijn? Neem dan contact op met een adviseur van het Duurzaam Bouwloket. Deze gratis en onafhankelijke adviesfunctie wordt u door de gemeente Koggenland aangeboden. 2. UITGANGSPUNTEN Aan de hand van het interview hebben wij een goed beeld gekregen van uw persoonlijke wensen en uw gebruikservaring van de woning. Bij het vormen van dit advies hebben wij rekening gehouden met de volgende zaken: U geeft aan dat u uw energierekening hoog vindt, maar deze zal wel al minder worden omdat er een gezinslid is verhuisd; U bent in uw stookpatroon bewust van uw gedrag; - Wanneer u thuis bent staat de verwarming op circa 20 graden Celsius; - Wanneer u niet thuis bent of s nachts staat de verwarming op circa 17 graden Celsius; - Op de slaapkamers staat de verwarming standaard uit. U geeft aan dat u kou uit de gang vandaan voelt komen en soms vanuit de keuken, voornamelijk in de winter. Wel heeft u al een gordijn bij de voor- en achterdeur hangen, zodat de kou al gedeeltelijk kan worden geblokkeerd; U geeft aan dat u last heeft van vocht/condens op de gevel boven de ramen in de woonkamer en achter de bank; De voorzijde van uw woning is georiënteerd op het noordwesten; In het verleden de volgende ingrepen zijn verricht aan de woning; - U heeft circa 12 jaar geleden de voegen laten vervangen; - U heeft 40 jaar geleden nieuwe kozijnen + dubbele beglazing laten plaatsen; - Afgelopen zomer heeft u op de begane grond aan de achterzijde en de slaapkamer op de 1 ste verdieping de beglazing laten vervangen door HR++ beglazing; - U heeft 12 jaar geleden het metsel- en voegwerk van de schoorsteen laten vervangen; - De cv-ketel is 2003 vervangen. U heeft geen directe verhuisplannen; U denkt de energierekening te kunnen verminderen door middel van vloerisolatie, dakisolatie, kou vanuit de gang te verminderen, minder vochtige woning en eventueel door zonnepanelen; U bent bereid te investeren in duurzaamheidsmaatregelen, maar heeft hiervoor niet een bepaald budget in gedachten. 3

4 3. ALGEMENE GEGEVENS WONING Woningtype : Tussenwoning Bouwjaar : 1964 Gezinssamenstelling : 2 volwassen, de rest net uit huis Verbruik Uw energieverbruik in m 3 gas : m 3 per jaar ( 1.476,53 incl. BTW) Uw energieverbruik in kwh : kwh per jaar ( 641,64 incl. BTW) Gemiddelde maandelijkse energielasten 1 : Circa 176,51 per maand (incl. BTW) 3.1. VERWACHTE ENERGIELASTEN OP BASIS VAN HISTORISCH VERBRUIK Jaar Elektra + gas Gemiddeld per maand Per jaar Totale kosten over looptijd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,66 In bovenstaande tabel is een prognose weergeven van de jaarlijkse energiekosten voor elektra en gas voor uw woning over de komende 15 jaar. In de tabel is uitgegaan van een prijsstijging van 3% per jaar. Uitgaande van bovengenoemde uitgangspunten zal u in de periode in totaal voor circa ,66 aan energiekosten hebben betaald. Een doelstelling om 35% energie te besparen in uw woning is zeer realistisch. Dit zou betekenen dat u nu 35% van ,66 zou kunnen investeren in energiebesparende maatregelen die binnen 15 jaar zijn terugverdient. Uw theoretische investeringsbudget komt dan neer op circa ,-. Veel van de genoemde duurzaamheidsmaatregelen in dit rapport zijn tussen de 6 à 12 jaar terugverdiend. Iedere m 3 gas of kwh die u daarna bespaart is dus al winst voor uw portemonnee. 1 De gemiddelde maandelijkse energielasten zijn gebaseerd op de doorgegeven energielasten en het verbruik van 2013/

5 4. BOUWKUNDIGE STAAT VAN DE WONING Om een goede indruk te krijgen van de bouwtechnische en installatietechnische mogelijkheden is een visuele inspectie gehouden van de woning. Gedurende deze visuele inspectie is van verschillende onderdelen de bouwtechnische staat geïnventariseerd. Onderdeel Fundering Opmerking Algemeen Technische staat in orde. Voor zover zichtbaar zijn er geen verzakkingen en/of scheurvorming in de fundering en het opgaande werk geconstateerd. Vloer/ kruipruimte Dakgoten/HWA/Riolering Houten balkenvloer aanwezig. Op de oorspronkelijke houten vloerdelen zijn rachel aangebracht met circa 3 centimeter dikke minerale wol er tussen waarover nieuwe houten delen en de parketvloer is aangebracht. De hoogte van de kruipruimte is circa 40 centimeter tot de onderkant van de balk. De kruipruimte wordt door gemetselde muren in verschillende ruimtes verdeeld. Tussen de verschillende ruimtes zijn voor zover zichtbaar geen doorgangen aanwezig. De bodem en de onderkant van de vloer zijn droog. Voor zover zichtbaar geen verstoppingen en/of gebreken geconstateerd. Ventilatie Metselwerk gevels De woning wordt geventileerd d.m.v. natuurlijke luchttoe- en afvoer via draaiende delen en uitzetramen. Er zijn geen ventilatieroosters aanwezig in de woning. Begane grond Het metselwerk en voegwerk vertonen geen gebreken en verkeren in goede conditie. Gevelbekleding De gevel op de begane grond ter plaatse van het toilet is voorzien van verticaal geplaatste houten rabatdelen. De rabatdelen verkeren in goede conditie. Kozijnen, ramen en deuren Begane grond geheel voorzien van houtenkozijnen. Alle kozijnen zijn voorzien van dubbele en/of HR++ beglazing. Op de voordeur en het toiletraam na (enkel glas). Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in goede conditie. 5

6 Diversen Enkeltarief draaischijfmeter aanwezig. Hoogstwaarschijnlijk heeft deze meter geen terugloopblokkering. Metselwerk gevels Verdieping Het metselwerk en voegwerk vertonen voor zover zichtbaar geen gebreken en verkeren in goede conditie. Kozijnen en ramen Badkamer Dak Diversen Verdieping geheel voorzien van houtenkozijnen. Alle kozijnen zijn voorzien van dubbele of HR++ beglazing. Op het raam van de badkamer na (enkelglas). Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in redelijke tot goede conditie. Technisch in goede staat. Voor zover zichtbaar geen gebreken geconstateerd. Ventilatiepunt aanwezig. Zolder De technische staat van de dakpannen is voor zover zichtbaar in orde en er is weinig aanslag aanwezig. De technische staat van het dakbeschot is in redelijke tot goede conditie met af en toe lekkagesporen. Tevens zijn er op een aantal plaatsen kieren aanwezig tussen de houten delen. Cv-ketel: Remeha W23c uit De CV-ketel heeft een comfort warmte klassse 4. 6

7 5. INFRAROODOPNAME VAN DE WONING Een zeer goede manier om bij een woning te zien waar warmteverliezen en koudebruggen zitten is aan de hand van thermografische foto s (infraroodfoto s). Thermografische foto s laten door middel van kleuren op foto s zien welke temperatuur de plekken in en rondom de woning hebben. Hieronder is een overzicht te zien van een aantal infrarood foto s van uw woning. Naast elke foto staat een temperatuurstaat die aangeeft welke kleur welke temperatuur heeft. Gedurende het nemen van de foto s was er een buitentemperatuur van circa 7 graden Celsius. De binnentemperatuur bedroeg circa 20 graden Celsius. Op de onderstaande foto s ziet u dat de radiatoren van de slaapkamer(links) en de woonkamer. Beide radiatoren hebben een mooie gelijkmatige warmteafgifte richting de ruimtes. De temperatuur van de radiatoren in de woning die werden verwarmd hadden een temperatuur van circa 60 graden Celsius. Door de warmtestraling van de radiator wordt ook de binnenzijde van de muur opgewarmd. Dit is warmte die verloren gaat in de massa en tevens warmte naar buiten afgeeft. Om de warmtestraling richting de muur te minimaliseren en/of de efficiëntie van uw radiatoren te verhogen kunt u radiatorfolie toepassen. Het toepassen van radiatorfolie heeft het meeste effect bij radiatoren die regelmatig aan staan. Op de onderstaande foto s (rechts) is zichtbaar dat een gedeelte van de warmteafgifte (straling) van de radiator wordt geblokkeerd door de gordijnen. Advies is om de radiator zo vrij mogelijk te houden waardoor het verwarmingssysteem een betere warmteafgifte in de woonkamer heeft. Het heeft dan ook de voorkeur om gordijnen tot de vensterbanken te laten lopen of niet geheel af te sluiten. Op de onderstaande foto s is het leidingwerk van het verwarmingssysteem te zien. Er gaat warmte verloren tijdens het transport van het warme water naar de radiatoren. Door het leidingwerk te isoleren in onverwarmde ruimtes of ruimtes waar u weinig aanwezig bent, kunt u het warmteverlies tijdens het transport minimaliseren. De leidingen zijn gedeeltelijk voorzien van leidingisolatie. Belangrijk bij het aanbrengen van isolatiekokers is dat deze goed op elkaar aansluiten. Wanneer de isolatie niet goed op elkaar aansluit ontstaan er alsnog warmtelekken en dat is zonde van het verrichte werk. Om openingen tussen de isolatiekokers zoveel mogelijk te voorkomen kunt u deze in de benodigde vorm snijden (inkepingen) en de overgangen voorzien van speciale isolatie / bandage tape. 7

8 Op de onderstaande foto s is de naad en kierdichting rondom de kozijnen te zien. Over het algemeen valt te concluderen dat de naad en kierdichting rondom de kozijnen en de gevelconstructie van de woning redelijk goed is. Er gaat nauwelijks warmte verloren rondom de kozijnaansluitingen op de gevelconstructie. Over het algemeen waren de naad- en kierdichting van de draaiende delen in de kozijnen in orde. Op de onderstaande foto s is te zien dat de naad- en kierdichting van de voordeur niet optimaal is. De koude infiltreert voornamelijk in de hoeken en sluitzijde van de deur. Deze koude infiltratie is te minimaliseren door een tochtstrip en/of nieuw rubberen kaderprofiel te plaatsen/vervangen en beter aan te laten sluiten. Tevens is op de rechterfoto te zien dat er kou via de brievenbus naar binnen komt. Door brievenbusborstels te plaatsen vermindert u tevens de koude infiltratie. Tevens komt er ook nog kou van de enkele beglazing. U zou er ook voor kunnen kiezen om een geheel geïsoleerde deur te plaatsen met dubbele of HR++ beglazing en deze tevens goed aan te laten sluiten. 8

9 Op de onderstaande foto s is te zien dat er koude de woning infiltreert bij de achterdeur en het uitzetraam. Dit is wel minder erg dan bij de voordeur. Door een nieuw rondgaande rubberen kaderprofiel te plaatsen/vervangen of de aansluitingen te verbeteren kan koude infiltratie en warmteverlies geminimaliseerd worden. Op de onderstaande foto s is te zien dat de muur aan de binnenzijde van de gevel relatief koud is in vergelijking tot de kozijnen en de dubbele/ HR ++ beglazing. Condensatie zal dus vrij snel op deze wanden plaatsvinden wat resulteert in de vochtplekken en/of schimmels. De gevels zijn dan ook niet geïsoleerd, later hier meer over. 9

10 Op de onderstaande foto s is de koude-infiltratie bij het dak te zien. Dit is voornamelijk bij de aansluiting van het dakbeschot en de gordingen en de aansluiting met de gevel. Tevens is te zien dat er op sommige plaatsen het dakbeschot niet op elkaar aansluit. Op de onderstaande foto s ziet u de achterkant van de woning. Op de foto s zijn vreemde vertekeningen te zien op de 1 ste verdieping ter plaatse van de slaapkamer. Dit komt doordat het raam hier openstond. Tevens is duidelijk de plek waar de cv-ketel op zolder hangt te zien (vlak bij de schoorsteen). Hier komt dan ook extra warmte door het dak. Op de rechterfoto is duidelijk te zien dat er veel warmte verdwijnt door de gevel en deze niet is geïsoleerd. Het verschil met de buren kan komen doordat de buren de naastgelegen niet verwarmen of de gevel van de buren al is geïsoleerd. 10

11 Op de onderstaande foto s ziet u de voorkant van de woning. Op de linkerfoto is te zien dat er op een aantal plaatsen bij het dak warmte verdwijnt. Tevens is te zien dat bij de beglazing van de voordeur meer warmte verdwijnt dan bij de al vervangen beglazing. Bij de gevel is net als aan de achterzijde te zien dat hier veel warmte verdwijnt, voornamelijk bij onder het slaapkamer- en woonkamerkozijn. Dit is ter hoogte van de radiatoren en hier verdwijnt dan ook extra warmte via ongeïsoleerde gevel. Er is ook weer een verschil te zien met de buren. 11

12 6. BESPARINGSPOTENTIEEL Aan de hand van het interview en de visuele inspectie kan er een goed beeld worden gemaakt van welke ingrepen voor uw woning het meest interessant kunnen zijn. Tijdens de visuele inspectie zijn een aantal punten naar voren gekomen waar mogelijk besparingspotentieel zit. Dit betreft de volgende onderdelen: Besparingspotentieel in de schil van de woning (besparen van energie): o Besparingspotentieel bij de vloer, gevel en dak; Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied (opwekken energie): o Besparingspotentieel ZON pv & ZON thermisch. Overige maatregelen o Ventilatie; o Reduceren sluipverbruik; o C.V. waterzijdig inregelen; o Radiatorfolie en leidingisolatie. Bovengenoemde onderdelen worden in de volgende paragrafen toegelicht BESPARINGSPOTENTIEEL IN DE SCHIL VAN DE WONING BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE VLOER Uit de quickscan kwam naar voren dat u de vloer (extra) wilt isoleren. Door te isoleren direct tegen de onderkant van de vloer valt er een verbetering te behalen in het comfort en wordt het warmteverlies richting de kruipruimte geminimaliseerd. Echter doordat uw kruipruimte circa 40 centimeter hoog is tot de onderkant balk, is het twijfelachtig of er direct tegen de onderkant van de begane grondvloer kan worden geïsoleerd. Conform de arbo is voor uitvoerende bedrijven de minimale werkhoogte om tegen de onderkant te kunnen isoleren circa 50 centimeter (dit betreft de onderzijde vloer). U kunt een isolatiebedrijf laten beoordelen of zij het werk uitvoeren of niet. In de praktijk worden na het isoleren veelal toenamen van de vloertemperatuur van circa 1-2 graden Celsius gemeten. Dit lijkt niet veel, maar qua gevoelstemperatuur kan dit het verschil maken tussen een koude vloer of een comfortabel aanvoelende vloer. Deze maatregelen zal het wooncomfort kunnen verbeteren en zorgt daarnaast ook nog voor een besparing op de stookkosten. Het is aan te bevelen uw houten vloer niet op te sluiten. Aan de bovenzijde van de vloer is 3 centimeter minerale wol en een parketvloer aanwezig. U zou in de huidige situatie kunnen isoleren d.m.v. van Thermokussens (Tonzon principe) of aanbrengen van dampopen isolatiedekens/platen. Doordat direct tegen het vloeroppervlak en het opgaande werk wordt geïsoleerd heeft deze manier van isoleren het hoogste rendement in uw situatie. Wanneer de vloer geïsoleerd wordt d.m.v. thermokussens of isolatiedekens is het verstandig om randen rondom de vloer en/of funderingsbalken te dichten, bijvoorbeeld door deze af te purren, om koude infiltratie te minimaliseren. Het zou mooi zijn om in uw situatie een isolatiewaarde van minimaal Rc 3 a 3,5 te realiseren. Om dit te realiseren verwachten wij een kostprijs van circa 30,- a 35,- per m2 wanneer u kiest voor thermoskussens of isolatiewol platen / dekens. U kunt er ook voor kiezen om uw gehele vloer te vervangen, waardoor de Rc-waarde makkelijker te behalen is. U kunt hierdoor ook kiezen voor een betonnen vloer. Het is aan te raden wanneer u dit van plan bent een offerte aan te vragen voor een gerichte prijs. 12

13 Bij het isoleren van de vloer is het van belang dat deze droog is alvorens deze te isoleren (houtvochtigheid lager dan 20%). Het is belangrijk dat er een goede ventilatie onder de vloer aanwezig is. Zorg er bij houten vloeren dat de vloer kan blijven ademen. Indien dit niet het geval is kan vocht condenseren in de constructie met bijvoorbeeld houtrot (op lange termijn) als gevolg. Denk bij leidingdoorvoeren om een goede kier en naaddichting. Omdat hout werkt kan het te snel veranderen van de vochtigheid in de vloer ook nadelen hebben. Door het te snel indrogen van de balken en vloerdelen kunnen ze gaan schotelen. De vloer kan dan wiebelen als u er over heen loopt. Als dat het geval is, kunnen onder de vloer enkele wigjes worden geslagen om de zaak weer stabiel te krijgen. Het is daarom aan te raden om de kruipruimtes toegankelijk te houden. Wanneer isolatie direct tegen de onderkant van de vloer niet mogelijk is kunt u er voor kiezen een bodem afsluitende laag te laten aanbrengen. Echter zal bodemisolatie niet veel comfortverbetering opleveren op het moment dat de kruipruimte niet geheel wordt opgevuld. Wanneer bijvoorbeeld een laag van 30 centimeter wordt ingeblazen zal de luchtlaag daarboven geventileerd blijven en deze relatief koude lucht (helemaal in de winter) de vloerdelen doen afkoelen en via naden en kieren infiltreren in de woning. Ook de toegankelijkheid van de kruipruimte in de toekomst is dan slecht. Dit is een belangrijk aandachtspunt. Laat de aanwezige leidingen van te voren inspecteren en indien nodig vervangen alvorens bodemisolatie aan te brengen. Vanuit thermisch oogpunt zou isolatie direct tegen de onderzijde van de vloer de beste werking hebben. Algemene gegevens van de vloer Kruipruimte aanwezig? Ja Hoogte kruipruimte : +/- 40 cm onderkant balk Type vloer : Houten balkenvloer, matig na geïsoleerd ( 3 cm minerale wol) Aantal vierkante meter : +/- 36 m2 Indicatie kosten +/- 900,- (Gespoten PUR) +/ ,- (Thermokussens + bodemfolie) +/ ,- (Isolatiewolplaten / dekens) +/- 756,- (bij aanbrengen isolatiechips) Bij uw fundering zal er een doorgang gecreëerd moeten worden tussen de verschillende beuken van uw woning. Eventuele mogelijkheden kunnen zijn een doorgang creëren in de fundering (uithakken), een gat graven onder de fundering door. Of een doorgang / kruipluik creëren via de vloer, dit hangt voornamelijk af van eventueel andere werkzaamheden aan de vloer. De aanpak en prijs kunnen verschillen per bedrijf en zijn tevens woning en bewoner afhankelijk. Overleg dit van te voren goed met het uitvoerende bedrijf. 13

14 BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE GEVEL Algemene gegevens van de gevel Spouwmuur aanwezig? Isolatiemateriaal aanwezig? Ja, diepte circa 6 cm Nee, zie foto endoscopisch onderzoek Mogelijke maatregel : Isoleren gevels met EPS Parels Aantal vierkante meter : +/- 32 m 2 Indicatie kosten : +/- 576,- (EPS Parels ) voor isoleren metselwerk Voordelen van maatregel : - EPS Parels hebben een goede isolatiewaarde; - Warmteverlies via de gevels neemt af en het comfort in de woning neemt toe doordat warmte langer kan worden vastgehouden; Vanaf 1975 werd het in Nederland pas verplicht (bouwbesluit) om woningen te isoleren. Uw woning had dus geen gevelisolatie als we puur kijken naar het bouwjaar van de woning. Gedurende de opname hebben wij met behulp van de endoscoop via een gevelopening in de spouw kunnen kijken. U heeft een vrij brede spouw die niet geïsoleerd is. Voor het isoleren is het aan te bevelen om uw spouwmuur altijd nog extra te laten inspecteren op vervuiling door een gecertificeerd isolatiebedrijf. In uw situatie zult u kijkende naar uw gasverbruik en het aantal m2 metselwerkoppervlak circa 10 a 15% op uw stookkosten kunnen besparen. In de praktijk komt dit veelal neer op een terugverdientijd 2 van circa 8 á 10 jaar. De comfortverbetering zal wel duidelijk voelbaar zijn. Op de volgende pagina vindt u een omschrijving van de verschillende meest toegepaste materialen die er zijn. 2 De terugverdientijd is o.a. afhankelijk van de mate van reeds toegepaste isolatiemaatregelen, oriëntatie van de woning, stookgedrag etc. 14

15 1. PUR: circa 20,- per m2 geveloppervlak PUR is de afkorting voor polyurethaan en is een synthetisch isolatiemateriaal. Dat wil zeggen dat het een verfproduct is met kunstharsen als basisgrondstof. Het is mogelijk om PUR als vloeibare stof in de spouwmuur te spuiten. Op het moment dat de vloeistof in de spouw terecht is gekomen zal het langzaam uitharden en uitzetten zodat alle naden en kieren goed worden afgedicht. PUR isolatie heeft een hoge isolatiewaarde en is goed bestendig tegen vocht. Daarnaast is het redelijk brandwerend en zorgt het voor een redelijk geluidisolatie. Na het isoleren met PUR kan er een rare geur hangen in de woning. Belangrijk is dat u de dagen erna goed ventileert in de woning zodat de geur de woning uit kan trekken. Wij adviseren u 24 uur na het isoleren niet in de woning te verblijven in verband met de vrijkomende dampen in het uithardingsproces. Dit is bijvoorbeeld in Amerika verplicht. 2. EPS isolatieparels: circa 18,- per m2 geveloppervlak Dit zijn kleine piepschuim parels. Samen met een speciale lijm worden de EPS - isolatieparels vermengd de spouwmuur in gespoten. Als het isolatiemateriaal is uitgehard vormt er zich een massieve piepschuim plaat in de spouw die niet kan inzakken. Daarnaast dicht het isolatiemateriaal goed alle naden en kieren af. De isolatiewaarde van EPS - parels is hoog en daarmee zorgt het er voor dat de warmte goed binnen blijft. Naast de goede isolatiewaarde zijn de parels ook licht van gewicht, goed bestand tegen vocht en redelijk brandwerend. Bij deze vorm van isoleren is het materiaal niet geheel duurzaam. EPS (piepschuim) is daarnaast goed recyclebaar. Biofoam: circa 22,- per m2 geveloppervlak Deze isolatieparel is de eerste composteerbare geëxpandeerde polystyreen met de kenmerken en eigenschappen die u kunt vergelijken met die van EPS parels. Biofoamparels zijn gemaakt uit plantaardig restmateriaal en is volledig biologisch afbreekbaar (Cradle to cradle). Op het gebied van duurzame isolatieproducten staat dit product bekend als één van de meest duurzaamste. Bij het produceren van biofoamparels is tevens maar een zeer geringe hoeveelheid fossiele energie nodig. Voordelen van de biofoam parels is het feit dat ze goed bestand zijn tegen vocht, temperatuurwisselingen, schimmelvorming, vraat door ongedierte en inzakken. Nadeel is echter wel dat het iets duurder is dan de normale EPS. Economisch gezien is de normale EPS parel dus iets voordeliger 3. Minerale wol: circa 17,- per m2 geveloppervlak Minerale wol is een andere benaming van 2 soorten isolatiemateriaal. Dit zijn namelijk glaswol en steenwol. Zoals de namen als zeggen zijn dit minerale wollen die gesponnen zijn uit glas of uit steen. De wol wordt net als bij EPS - parels in de spouw geblazen en heeft een hoge isolatiewaarde. De inblaaswol lijkt op wit katoen. Naast de hoge isolatiewaarde zijn steen en glaswol vlokken ook goed bestand tegen geluid, vocht en brand. Glaswol isoleert beter dan steenwol. Steenwol heeft echter een iets betere geluidsisolerende werking vanwege de hogere massa per m3. Vroeger had men veel kritiek op isolatie met minerale wol omdat er na verloop van tijd veel klachten waren over ingezakt isolatiemateriaal. Tegenwoordig is dit niet meer het geval omdat de materialen dusdanig zijn doorontwikkeld dat ze geheel waterafstotend zijn. Kiest u het zekere voor het onzekere dan raden wij u toch aan om een isolatiemateriaal te kiezen die een massieve plaat vormt in uw spouw. 15

16 BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ HET DAK Gedurende de opname constateerden wij dat uw dak niet is geïsoleerd. U heeft aangegeven het dak in de toekomst wellicht te willen isoleren. Het dakbeschot was in redelijke tot goede conditie met af en toe lekkage sporen. Op sommige plaatsen waren er wel naden tussen het dakbeschot aanwezig waarbij je tegen de onderkant van de dakpannen keek. Het is aan te bevelen om de waterdichtheid van het dak eerst in orde te maken alvorens er van binnenuit geïsoleerd wordt. Het dakbeschot waartegen de isolatie wordt bevestigd dient namelijk droog te zijn en niet te zijn aangetast door schimmels of vocht (houtrot). De plekken die zijn aangetast door vocht en/of schimmels dienen eerst te worden aangepakt alvorens gestart kan worden met het isoleren van uw dak. Het dakbeschot mag geen grote naden, kieren of gaten bevatten. Indien deze wel aanwezig zijn dienen deze goed te worden dichtgezet. Bij het isoleren van een dak is het aan te bevelen de juiste folie toe te passen om vochtproblemen (condensatie) in de constructie te voorkomen. De opbouw is schematisch op de naastgelegen afbeelding weergegeven. Let bij het isoleren van het dak goed op de aansluitingen van materialen en bij het dakkapel en voorkom of herstel naden en kieren. Dit is erg van belang bij onder andere de dak doorvoeren. Wanneer u het dak van binnenuit laat isoleren kunt u denken aan een kostenplaatje van circa 40,- a 55,- per vierkante meter. Dit is mede afhankelijk van het afwerkingsniveau dat u nastreeft. Bij het zelf isoleren kunt u denken aan 25,- a 50,- per vierkante meter. Ook afhankelijk van het afwerkingsniveau. Globale schatting vierkante meters schuine dakvlak is 32 vierkante meter. Kostenindicatie binnenkant dakisolatie met een isolatiewaarde van RC 2,5 - Isolatiemateriaal 5,- per m2 - folie / tape 10,- per m2 - Vurenhout stijl / regelwerk 7,- per m2 - Gipskartonplaat 8 per m2 - Afwerking keuze afhankelijk + Kosten isolatie binnenkant dak Circa 25,- tot 50,- per m2 U heeft aangegeven dat u uw zolder merendeels gebruikt als (onverwarmde) opslagruimte en zou het aanpakken middels dakisolatie niet direct noodzakelijk zijn. Bij een onverwarmde zolder kunt u namelijk ook de vloer isoleren. Hierdoor heeft u minder oppervlak te isoleren en zult u kostenvoordeliger uit zijn. 16

17 6.2. BESPARINGSPOTENTIEEL OP INSTALLATIETECHNISCH GEBIED Naast maatregelen in de schil van de woning zijn er ook diverse maatregelen mogelijk op installatietechnisch gebied. Op basis van de visuele inspectie zijn de volgende installatietechnische maatregelen goed toepasbaar: PV-systeem (zonnepanelen); Zonneboiler (zonnecollectoren); PV-SYSTEEM Op basis van de huidige situering van de woning is een PV - systeem een goede optie op het schuine dak aan de achterzijde van de woning. Het schuine dak is georiënteerd op het zuidoosten (143 o ). Op basis van de huidige situering van de woning heeft een PV-systeem een lager rendement dan bij een ideale oriëntatie van een dak pal op het zuiden (maximale jaarlijkse zoninstraling). Het systeem zal dan circa 95% van het jaarlijkse maximum aan zoninstralingopvangen. Doordat het jaarlijkse aantal zonuren minder is zal de terugverdientijd langer zijn dan bij een gunstiger georiënteerd dak. Een PV-systeem zet zonlicht om in elektrische energie. Uw energieverbruik voor elektriciteit bedroeg circa kwh. Met uw dak kunt u waarschijnlijk niet genoeg energie opwekken om te voorzien in uw totale elektriciteitsbehoefte. Het is overigens altijd aan te bevelen niet meer op te wekken dan je eigen elektriciteitsverbruik. Voor je elektra overschot ontvang je namelijk slechts de kale stroomprijs van 5 a 6 eurocent per kwh. Voor een systeem met meer dan 3 panelen moet wel een nieuwe groep worden aangemaakt en daarnaast zou beoordeeld moeten worden of de draagconstructie het gewicht van de panelen aankan. Hoogstwaarschijnlijk geeft dit geen problemen echter is het altijd goed om even door de installateur / constructeur na te laten berekenen. De levensduur van de zonnepanelen is langer dan 25 jaar. Vermogen Het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek. Dit is het maximaal vermogen dat het paneel kan opwekken. Een standaard paneel (vandaag de dag) is 250 Wattpiek en heeft een afmeting van 1 x 1,65 meter. Deze kan liggend of staand worden geplaatst. De jaarlijkse energie opbrengst van een paneel georiënteerd op het zuidoosten (143 o ) in een hellingshoek van 30 graden is circa 214 kwh per jaar. Een installateur kan eventueel met een legplan voor u uitwerken hoeveel panelen er maximaal op uw dak(en) geplaatst kunnen worden. Kosten en opbrengsten De kostprijs van een zonnepanelen systeem wordt door installateurs vaak uitgedrukt in een prijs per Wattpiek vermogen. Dit is een all-inclusief prijs (panelen, omvormer, kabels, ballast, installatie etc.) De kostprijs van een zonnepaneel varieert per aanbieder. Er zijn namelijk verschillen in merk (kwaliteit) panelen en omvormer, garanties en certificeringen van de installateur. Voor systemen van particulieren komen wij in de praktijk prijzen tegen variërend van 1,40 en 1,80 per Wattpiek. Bij grotere systemen soms nog iets lager. Een systeem met micro omvormers (optimizers) is iets duurder maar geeft daarentegen wel een hoger rendement. 1 paneel van 250 Wattpiek geïnstalleerd vermogen komt uit op ongeveer 350,- á 450,-. Afhankelijk van de beschikbare ruimte op uw dak kunt u gemakkelijk berekenen wat de kosten voor uw systeem zullen worden. 17

18 Wij zijn in deze berekening uitgegaan van 10 panelen ( net als bij de buren). Met 10 panelen (2500 Wattpiek vermogen) georiënteerd op het zuidoosten 143 o ), waardoor 95% van de maximale jaarlijkse zoninstraling, wekt u circa kwh per jaar op, oftewel circa 406,-. Hierbij zijn wij uitgegaan van uw energietarief van circa 0,19 voor iedere opgewekte kwh. Op uw totale energierekening houdt dit een besparing in van circa 19%. De opwekking van kwh is een besparing van circa 63% van het door u doorgegeven elektraverbruik van kwh per jaar. In het onderstaande overzicht ziet u een keuzelijst voor de omvang van een systeem. De gemiddelde terugverdientijd 3 van een zonnepaneel ligt rond de 10 jaar voor een particuliere woningeigenaar. Hierbij is rekening gehouden met het vervangen (kosten) van de omvormer binnen 10 jaar voor één systeem. Het rendement wat u pakt op de investering ligt gemiddeld op 10%. Als u dit vergelijkt met bijvoorbeeld geld op een spaarrekening kunnen we concluderen dat zonnepanelen een rendabele investering zijn. Daarnaast is het natuurlijk prachtig als u zelf uw eigen duurzame energie kunt opwekken en minder afhankelijk kunt zijn van de grote energiemaatschappijen. De prijs die wordt weergeven als kosten indicatie in het overzicht is de turn-key prijs inclusief BTW. Door gezamenlijke inkoop met een grote groep particulieren kan deze prijs veelal nog een stuk omlaag. Het is dus interessant om gezamenlijk met bijvoorbeeld uw buren of buurtbewoners dit in te kopen. Dit zal er voor zorgen dat de terugverdientijd en het rendement op uw investering nog gunstiger wordt. aantal panelen PV-systeem Omvang installatie (in Watt Piek) kosten indicatie 3 panelen 750 WP 1.350,00 6 panelen 1500 WP 2.700,00 9 panelen 2250 WP 4.050,00 10 panelen 2500 WP 4.500,00 Subsidie / BTW teruggave Er is geen subsidie voor zonnepanelen beschikbaar. U kunt wel gebruik maken van een speciale regeling voor BTW teruggave. Dit zal de terugverdientijd van het systeem aanzienlijk verkorten. Veel installateurs kunnen u helpen in dit traject. Bij de keuze van uw uiteindelijke installateur / leverancier is het belangrijk te letten op de verschillen in kwaliteit panelen, omvormers, garanties en certificeringen van het bedrijf. 3 De terugverdientijd verschilt per situatie. Dit is onder andere afhankelijk van de oriëntatie, energietarief, hellingshoek, omvormer, rendement van het paneel, schaduwvorming op het paneel et cetera. 18

19 ZONNEBOILER De huidige CV ketel bestaat uit een Remeha W23c uit 2003 met een Comfort Warmte klasse van 4. Deze ketel heeft een hoog rendement (HR) en is niet geschikt om een zonnecollector op aan te sluiten. Om een zonneboiler te kunnen aansluiten op de ketel dient er een speciale aansluitset te worden aangeschaft en geplaatst. Kijkend naar de economische levensduur van een ketel (gemiddeld 15 jaar) valt te concluderen dat de ketel nog circa 3 jaar mee kan. Dit verschilt per ketel. Mocht u in de toekomst uw ketel gaan vervangen dan adviseren wij u een HR combiketel aan te schaffen. Er zijn hier veel energie efficiënte ECO modellen van op de markt. Zeer belangrijk is dat u deze ook waterzijdig laat inregelen wanneer u een nieuwe ketel plaatst. Het is namelijk zonde als uw nieuwe ketel met 107% rendement door slechte afstelling niet meer dan 90% zou halen en bepaalde ruimten en radiatoren niet gelijkmatig of goed warm worden. In hoofdstuk 7.3 wordt meer verteld over het waterzijdig inregelen. Belangrijk aandachtspunt bij de keuze van uw ketel (in de toekomst) is het vermogen van de ketel en de CW waarde. Bij een te hoog vermogen zal de ketel namelijk in het voor- en naseizoen veel aan en afslaan. Dit verlaagt het rendement. Laat uw installateur berekenen welk vermogen ketel voor uw situatie geschikt is. De CW waarde staat voor Comfort Warmte klasse. De klasse geeft aan hoeveel water per minuut tegelijk je CVketel kan leveren voor verschillende doeleinden. Aan de hand van uw gebruikersgedrag en warm water behoefte wordt door de installateur geadviseerd welke ketel voor u het meest geschikt is. De CW waarde is van toepassing op de CV-ketel, boiler en geiser. De verdeling in waarden ligt tussen de 1 (laag comfort) en 6 (hoog comfort). Daarnaast adviseren wij u een ketel te kiezen die geschikt is om een zonneboiler op aan te sluiten. Dit kunt u herkennen aan het NZ (Naverwarming Zonneboiler) teken op de gaskeur sticker van de ketel. Bijna alle moderne CV-ketels zijn geschikt voor aansluiting van een zonneboiler systeem. Een zonneboiler zet de warmte van de zon om in warm water. Een zonneboiler installatie bestaat globaal gezien uit één of meerdere zonnecollectoren, een voorraadvat en een circulatiepomp. Op het moment dat er warm tapwater nodig is binnen uw woning, zal eerst het warme water uit het buffervat van de zonneboiler worden gebruikt voordat de CV ketel aan hoeft te slaan. Op het moment dat het buffervat van de zonneboiler leeg is, dan zal de CV ketel aanslaan wanneer er warmtevraag is binnen de woning. In de zomer kunt u gemakkelijk temperaturen van 70 graden Celsius bufferen. In de winter is dit uiteraard een stuk lager, maar ook hier kan bij volle zoninstraling een temperatuur van bijvoorbeeld 15 á 25 graden worden opgewekt. Dit hangt af van het type systeem dat u toepast, maar ook van de soort collectoren. Er zijn namelijk vlakke plaat collectoren en vacuümbuiscollectoren. De vacuümbuiscollectoren kunnen bij weinig zoninstraling door het vacuüm een hogere temperatuur opwekken dan de vlakke plaat collectoren, maar zijn in aanschaf ook weer iets duurder. In uw woonsituatie en gezinssamenstelling zou een vlakke plaat collector voldoende zijn. Kijkend naar uw leefsituatie en huishouden zou een zonneboiler installatie voor uw woning een minder interessante investering zijn in vergelijking met zonnepanelen. In onderstaand overzicht ziet u een kostenindicatie en terugverdientijd weergeven voor uw situatie uitgegaan van alleen een zonneboiler systeem voor warm tapwater. Mogelijke maatregel : Zonneboiler voor alleen warm tapwater Indicatie kosten : +/ ,00 ( voorraadvat van 120 liter en 2,5m2 collector oppervlak) Indicatie terugverdientijd : +/- 16 jaar Opmerking : Terugverdientijd is afhankelijk van het warmwaterverbruik. Bij een huishouden dat veel warm water verbruikt heeft u een hogere besparing en is de investering ook sneller terugverdiend. 19

20 7. OVERIGE MAATREGELEN 7.1. VENTILATIE Tijdens de quickscan is er een luchtkwaliteitsmeting gedaan. Door het korte tijdsbestek is deze meting niet representatief voor de luchtkwaliteit binnen de woning. Voor een betere meting dient de luchtkwaliteitsmeter langer in de woning te staan en data te loggen. Het CO2 gehalte was gedurende de scan circa 988 ppm. Dit is een prima CO2 gehalte. De luchtvochtigheid was met circa 65% nog aanvaardbaar, maar wel aan de hoge kant. U gaf al aan dat u last heeft van vocht in de woning. Meer en bewuster ventileren zal de luchtkwaliteit in huis ten goede komen. U kunt overwegen om het uitzetraam boven de achterdeur te vervangen voor vaste beglazing met ventilatieroosters of in de ramen ventilatieroosters aan te brengen. Het is aan te raden dit te doen wanneer u de kozijnen of beglazing wilt/moet vervangen. Vooral in het grote kozijn aan de achterzijde van de woning zijn geen ventilatie mogelijkheden. Door het plaatsen van ventilatieroosters kan er makkelijker continu geventileerd worden. Bij een gezond binnenklimaat moet worden gelet op de onderstaand aspecten. > 1200 ppm : de binnenlucht is ongezond ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is aanvaardbaar <1000 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is gezond > 70 % : de binnenlucht is te vochtig % : de binnenlucht is prima < 30% : de binnenlucht is te droog 7.2. REDUCEREN SLUIPVERBRUIK In het persoonlijke interview kwam naar voren dat u niet direct inzicht heeft in het energieverbruik van uw huishoudelijke apparaten. Wellicht interessant om te weten dat er apparaten beschikbaar zijn die het totale sluipverbruik binnen uw woning kunnen meten. Met dit apparaat kunt u uw sluipverbruik in de woning opsporen en real-time het energieverbruik in Watt in uw woning en van apparaten bekijken. Het sluipverbruik is het verbruik wat uw woning in stand-by stand verbruikt. Het is aan te bevelen een simpele verbruiksmeter aan te schaffen. Hiermee wordt u ook bewust van de apparatuur die onnodig aan staat binnen de woning. Op het moment dat u naar bed gaat en alle apparaten uit heeft gezet kunt u uw sluipverbruik aflezen. Vuistregel is dat iedere Watt aan vermogen ( bij apparaten die 24 uur per dag het gehele jaar door stroom pakken) circa 2,- op jaarbasis is. Het is dus de moeite en zoektocht waard om uw sluipverbruik te reduceren. Een verbruiksmeter kost circa 20,- á 30,-. 20

21 7.3. C.V. WATERZIJDIG INREGELEN EN VERLENGEN LEVENSDUUR DOOR VUILAFSCHEIDER Veel van de verwarmingsinstallaties in Nederland zijn niet goed ingeregeld. Door de installatie waterzijdig in te regelen kan de verwarmingsinstallatie efficiënter verwarmen. Waterzijdig inregelen is een eenmalige handeling waarmee men de ketel inregelt. Vaak staat de aanvoertemperatuur onnodig hoog ingesteld. Dit is de temperatuur die de ketel uit gaat. Hierdoor is de retourtemperatuur ook te hoog. Dit heeft als gevolg dat een CV ketel in de praktijk vaak niet zijn hoge rendement kan halen omdat de retourtemperatuur ruim boven de 55 graden uitkomt. Vanaf 55 graden Celsius wordt pas echt een hoog rendement behaald. Naast het instellen van de ketel dienen de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar afgesteld te worden. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening zal moeten zijn. Er zijn meerdere manieren om uw verwarmingssysteem in te regelen. Dit kan handmatig. Hierbij stelt een installateur de maximale doorstroomopening in door het binnenwerk van een radiatorkraan in te stellen (het kan ook door een voetventiel te verdraaien maar dat is niet aan te bevelen). Aandachtspunt bij handmatig inregelen is dat wanneer u een aanpassing maakt in uw verwarmingssysteem het systeem eigenlijk weer in onbalans is en opnieuw ingeregeld dient te worden. Aangezien u nog geen dubbel instelbaar binnenwerk heeft in de radiatorkranen kunt u er ook voor kiezen wanneer u nieuwe radiatorkranen koopt om deze te kopen met automatische debietregelaars. Deze regelen zelfstandig de balans in het verwarmingssysteem. Let wel op dat u regelmatig blijft ontluchten. Lucht blokkeert de doorstroming. Waterzijdig inregelen is de belangrijkste maatregel in het CV- optimaliseringstraject, omdat het de voorwaarde schept om een hoofdregeling scherp en goed af te stellen. Een indicatie van de kosten voor CV optimalisatie zijn circa 300,- maar variëren per situatie aangezien iedere woning maatwerk is (handmatig inregelen, nieuwe radiatorkranen of automatische debietregelaars et cetera). In een pilot test zijn in Nijmegen 10 woningen ingeregeld. De gemiddelde besparing op de stookkosten was 5 a 10% (met uitschieters van 30%). Ook interessant voor de centrale verwarming is een vuilafscheider met magneet. Binnen een verwarmingssysteem circuleren kalk en versneld magnetiet (zeer kleine ijzerdeeltjes). Vaak is dit vuil in het installatiewater de oorzaak van storingen en versnelde slijtage van onderdelen in uw cv-installatie. Dit vuil bestaat grotendeels uit corrosiedeeltjes, die de magnetische velden in pompen, ventielen en regelkleppen opzoeken. Andere vuildeeltjes worden door de installatie gepompt en verzamelen zich uiteindelijk in kritische componenten. Met als gevolg: onnodig energieverbruik, snellere slijtage en terugkerende klachten zoals storingen, uitval of een minder goede werking. Toepassing van een vuilafscheider kost circa 150,- en is gemakkelijk toe te passen op (bijna) iedere cv installatie. 21

22 7.4. RADIATORFOLIE EN LEIDINGISOLATIE Een goede manier om de stralingswarmte van de radiatoren de kamer in te leiden is door de achterzijde van de radiator te beplakken met radiatorfolie. Hierdoor wordt de warmte die de radiator aan de achterkant uitstraalt naar de wand, gereflecteerd naar de desbetreffende ruimte. De gemiddelde kosten van radiatorfolie voor een woning liggen rond de 50,-. Echter wanneer de radiatoren in een bepaalde ruimte nauwelijks aan staan, heeft het toepassen van radiatorfolie hier weinig nut. CV-leidingen verliezen veel warmte wanneer deze niet geïsoleerd zijn. Door leidingisolatie in onverwarmde ruimten of ruimtes die u niet verwarmt (zoals kruipruimte, hal, zolder etc.) toe te passen voorkom je onnodig warmteverlies via leidingen. U kunt uw leidingen isoleren met speciale isolatiekokers voor leidingwerk, maar ook met bijvoorbeeld isolerende bandage-folie (stralingsprincipe). Voor circa 25,- zou u alle leidingen binnen uw woning kunnen isoleren of de leidingisolatie verbeteren die zich bevinden in niet verwarmde ruimten. U heeft dit gedeeltelijk toegepast, maar kan worden uitgebreid. Let hierbij goed op de onderlinge aansluitingen. 22

23 8. CONCLUSIE/SAMENGEVAT Op basis van de quickscan adviseren wij om op onderstaande volgorde de maatregelen in de komende jaren uit te laten voeren. Hiervoor kunt u een meerjarenplan opstellen. Het betreft de volgende maatregelen: - Aanbrengen radiatorfolie en extra leidingisolatie 50,- - Optimaliseren kierdichting bij de deuren(circa) 50,- - Isoleren begane grondvloer indien mogelijk (uitgegaan van 35 per m2) 1.260,- - Isoleren gevel (spouw) met EPS parels 576,- - Isoleren van het schuine dak ( circa 32 vierkante meter) 1.120,- - Aanschaf zonnepanelen (10*250) = (2500 WP systeem) 4.500,- - Vervanging CV ketel (bij einde economische levensduur huidige ketel) 2.000,- - Waterzijdig inregelen verwarmingsinstallatie 300,- - Vuilafscheider met magneet t.b.v. verwarmingsinstallatie 150,- Het totaal van de bovengenoemde maatregelen komt neer op ,-. Er van uitgaande dat u de komende 15 jaren jaarlijks een besparing van 35% op uw energielasten realiseert met bovengenoemde ingrepen, valt te concluderen dat het bedrag van ,- binnen het theoretische investeringsbudget valt van ,- (zoals genoemd in hoofdstuk 3.1). Opmerkingen: Het waterzijdig inregelen van uw c.v. systeem is een zeer interessante maatregel om te overwegen. Dit kan zorgen voor een energiebesparing en comfortverbetering (warmteafgifte en reactiesnelheid van het warmte afgifte systeem), het is aan te bevelen dit op te pakken bij toekomstige vervanging van de huidige ketel. Wanneer u nu radiatoren inregelt overweeg dan (automatische) debietregelaars aan te brengen zodat het afgiftesysteem ook bij een nieuwe ketel snel ingeregeld kan worden; Kijkende naar de technische levensduur van een CV ketel (circa 15 jaar) is het verstandig hier alvast rekening mee te houden en budget te reserveren. Hierdoor zal uw gasverbruik tevens verminderen doordat de nieuwe ketel een hoger rendement heeft. Het is aan te bevelen pas een nieuwe ketel te plaatsen als de huidige ketel aan het einde van zijn economische levensduur is (defect); Het isoleren van de gevels zal in uw situatie comfort en energiebesparing opleveren. Tevens zal de condens op de gevels verminderen. Het is in uw situatie aan te raden om gezamenlijk met uw buren of mensen uit de wijk te kijken om gezamenlijk spouwmuurisolatie in te kopen. Hetzelfde geldt voor vloer- en dakisolatie. Dit kan een inkoopvoordeel opleveren; Het is aan te raden om een luchtvochtigheidsmeter en/of CO2 meter aan te schaffen en zo te sturen op het ventileren. Wanneer u meer continu verversing wenst, kunt u de uitzetramen vervangen door beglazing met ventilatieroosters of ventilatieroosters aanbrengen in de ramen en/of kozijnen; Een zonneboilersysteem is een interessante en duurzame installatie. Mocht u twijfelen tussen zonnepanelen en een zonneboiler, dan is de investering in zonnepanelen economisch rendabeler; Het is aan te bevelen voor uzelf een stappenplan te maken en de komende jaren budget te reserveren om stapsgewijs het energieverbruik van uw woning te minimaliseren. Naast het nemen van bouwtechnische en installatietechnische maatregelen is de gerealiseerde besparing uiteindelijk afhankelijk van uw gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat door alleen gedragsverandering al 15% op de energielasten kan worden bespaard. Net zoals je in een Toyota Prius 1 op 9 kunt rijden, kunt u in een duurzame / energiezuinige woning nog steeds een hoog energie verbruik hebben. Gedrag en bewust omgaan met energie is dus de succesfactor van uw uiteindelijke energiebesparing per jaar. Mocht u nog vragen hebben over de geadviseerde maatregelen dan kunt u altijd vrijblijvend contact met het Duurzaam Bouwloket opnemen. Besluit u over te gaan tot het uitvoeren van maatregelen dan kan het Duurzaam Bouwloket u ondersteunen bij het aanvragen van subsidie, offertes en onderhandelingen met bedrijven en wellicht aanvragen van andere bewoners bij u in de buurt combineren zodat er een inkoopvoordeel kan ontstaan. 23

24 9. SUBSIDIE MOGELIJKHEDEN GEMEENTE KOGGENLAND De gemeente Koggenland stelt In 2014 en 2015 ieder jaar een subsidiebudget beschikbaar van ,- als subsidie voor energiebesparende maatregelen in en om uw woning. Deze subsidieregeling vervalt eerder bij volledige benutting van het beschikbare budget. Hierbij geldt op = op! Wanneer kom ik in aanmerking voor subsidie? - U ontvangt alleen subsidie als deze schriftelijk in principe aan u is toegekend voorafgaand aan het plaatsen c.q. treffen van de voorzieningen. - U bent eigenaar en bewoner van het adres waar u subsidie voor aanvraagt; - De investering in duurzaamheidsmaatregelen bedraagt meer dan 2.500,-; Hoeveel subsidie kan ik krijgen? Het subsidiebedrag is maximaal 15% van de daadwerkelijk gemaakte kosten. Dit is inclusief BTW voor het aanschaffen, het installeren en het in bedrijf stellen van de voorziening. De gemeente kent per adres maximaal 750 euro subsidie toe. Waarvoor kan ik subsidie aanvragen? U kunt subsidie aanvragen voor energiebesparende en duurzame voorzieningen voor uw woning. Hieronder vallen: Installatietechnisch Criterium 1. Dakisolatie Rc 2,5 m2 K/W 2. Vloerisolatie (let op, geen bodemisolatie!) Rc 2,5 m2 K/W 3. Spouwmuurisolatie Rc 1,3 m2 K/W 4. Paneelisolatie Rc 2,5 m2 K/W 5. Isolatie massieve muur Rc 2,5 m2 K/W 6. HR++ glas U-glas 1,2 W/m2K of spouw 15 mm 7. Laagtemperatuur verwarming 8. (Combi) warmtepomp Aanvullende eis bij inzet van een combiwarmtepomp: bodem als warmtebron of buitenlucht als warmtebron in combinatie met cv-ketel, nageschakeld op de warmtepomp voor warmtelevering bij lage buitentemperaturen 9. Zonneboiler 10. Douchewater-WTW Let op! De minimale investering in duurzaamheidsmaatregelen dient 2.500,- te zijn. Voor vragen over de subsidieregeling kunt u contact opnemen met het Duurzaam Bouwloket of een mail sturen naar info@duurzaambouwloket.nl 24