QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

Transcriptie

1 QUICKSCAN ENERGIEBESPARING Dit document wordt u aangeboden door de gemeente Bodegraven-Reeuwijk. CONTACTPERSONEN : RAOUL SANTIBANEZ TELEFOON : DUURZAAMBOUWLOKET : INFO@DUURZAAMBOUWLOKET.NL

2 INHOUDSOPGAVE 1. Intro Uitgangspunten Algemene gegevens woning Verwachte energielasten op basis van huidig verbruik Bouwkundige staat van de woning Infraroodopname van de woning Besparingspotentieel Besparingspotentieel in de schil van de woning Besparingspotentieel bij het dak Besparingspotentieel bij de vloer Besparingspotentieel bij de gevel Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied PV-systeem Vervanging cv ketel en eventuele toepassing zonneboiler systeem Houtkachel overige maatregelen Ventilatie Reduceren sluipverbruik C.V. waterzijdig inregelen VLOERVERWARMINGSPOMPSCHAKELAAR Conclusie/samengevat Disclaimer Deze keuring is een visuele inspectie (non destructief) en een momentopname. De non destructieve wijze van deze opname heeft zijn beperkingen. Voor gebreken die niet waarneembaar waren op het moment van het bezoek kan het Duurzaam Bouwloket niet aansprakelijk worden gesteld. Het doel evenals de aard en wijze van de visuele inspectie brengt met zich mee dat specialistische onderzoeken niet worden uitgevoerd, er geen metingen worden verricht, er geen berekeningen worden uitgevoerd en er geen onderdelen worden verwijderd, opgegraven etc. om achterliggende constructies te kunnen beoordelen. Deze rapportage is een energiebesparingsadvies en geen energielabel of bouwkundige keuring. 2

3 1. INTRO Beste bewoner van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk, In opdracht van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk heeft het Duurzaam Bouwloket vijf veel voorkomende woningtypen uit Bodegraven doorgelicht op energieverbruik. Uw woning komt grotendeels overeen met deze referentiewoning. Het kan zijn dat enkele maatregelen voor u minder of niet van toepassing zijn, omdat deze maatregelen door u al zijn uitgevoerd. Ook kan het zijn dat uw woning een uitbouw of extra verdieping heeft. Daardoor kunnen berekeningen anders uitvallen. Toch krijgt u met dit rapport een goede eerste indruk van de energiebesparende maatregelen die bij dit woningtype het meest effectief zijn. Mocht u op basis van dit rapport vragen hebben, of wilt u meer weten? Dan kunt u kosteloos contact opnemen met het Duurzaam Bouwloket. Met vriendelijke groet, Duurzaam Bouwloket 2. UITGANGSPUNTEN Aan de hand van het interview hebben wij een goed beeld gekregen van uw persoonlijke wensen en uw gebruikservaring van de woning. Bij het vormen van dit advies hebben wij rekening gehouden met de volgende zaken: U geeft aan dat u redelijk content bent met uw huidige energieverbruik; U bent in uw stookpatroon redelijk bewust van uw gedrag. De verwarming staat in de woonkamer bijna nooit aan en op de verdiepingen altijd uit; Vloerverwarming staat continu op 17 graden (en gaat s nachts niet uit); U geeft aan dat u geen last heeft van vocht- en comfortproblemen; Het dak aan de voorzijde van uw woning is georiënteerd op het Oosten met een kleine afwijking (20 richting Zuid-Oost. De achterzijde van de woning ligt op het Westen met een kleine afwijking richting Noord-West; In het verleden de volgende ingrepen zijn verricht aan de woning: - Uitbouw geplaatst aan de achterzijde van de woning; - Vloerverwarming aangelegd op de begane grond; - Elektrische vloerverwarming in de badkamer Zaken die u verbeterd wilt zien zijn aan uw woning is vloerisolatie; U heeft geen verhuisplannen en verwacht minimaal 5 jaar in de huidige woning te blijven wonen; 3

4 3. ALGEMENE GEGEVENS WONING Woningtype : Tussenwoning Bouwjaar : 1985 Gezinssamenstelling : 2 Volwassenen Uw energieverbruik in m 3 gas (2013/2014) : 980 m 3 per jaar Uw energieverbruik in kwh (2013/2014) : 1901 kwh (laag tarief) 1761 kwh (normaal tarief) Gemiddelde maandelijkse energielasten (incl. BTW) : Circa 144, VERWACHTE ENERGIELASTEN OP BASIS VAN HUIDIG VERBRUIK Jaar Elektra + gas Gemiddeld per maand Per jaar Totale kosten over looptijd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,92 In bovenstaande tabel is een prognose weergeven van de jaarlijkse energiekosten voor elektra en gas voor uw woning over de komende 15 jaar. Deze prognose is gebaseerd op uw huidige energieverbruik. In de tabel is uitgegaan van een prijsstijging van 3% per jaar. Uitgaande van bovengenoemde uitgangspunten zal de familie Dorresteijn in de periode voor in totaal voor circa ,- aan energiekosten hebben betaald. Een doelstelling om 20% energie te besparen in uw woning is zeer realistisch. Dit zou betekenen dat u nu 20% van ,- zou kunnen investeren in energiebesparende maatregelen die binnen 15 jaar zijn terugverdient. Uw theoretische investeringsbudget komt dan neer op circa 6.427,-. Veel van de genoemde duurzaamheidsmaatregelen in dit rapport zijn tussen de 6 a 12 jaar terugverdient. Iedere m 3 gas of kwh die u daarna bespaart is dus al winst voor uw portemonnee. 4

5 4. BOUWKUNDIGE STAAT VAN DE WONING Om een goede indruk te krijgen van de bouwtechnische en installatietechnische mogelijkheden is een visuele inspectie gehouden van de woning. Gedurende deze visuele inspectie is van verschillende onderdelen de bouwtechnische staat geïnventariseerd. Onderdeel Fundering Vloer/kruipruimte Dakgoten/HWA/Riolering Opmerking Algemeen Technische (voor zover zichtbaar) in orde. Geen verzakkingen en/of scheurvorming in metselwerk en het opgaande werk geconstateerd. Betonvloer aanwezig. De hoogte van de kruipruimte is naar verwachting circa 50 centimeter. In de vloer is vloerverwarming aangebracht. Dakgoten en HWA zijn technisch in orde. Geen gebreken geconstateerd. Schilderwerk is in goede conditie. Beton/metselwerk gevels Begane grond Het metselwerk en voegwerk vertonen geen gebreken en verkeren in goede conditie. Kozijnen, ramen en deuren Diversen Aan de voorzijde van de woning bevinden zich houten kozijnen met dubbele beglazing (met uitzondering van bovenlicht + toilet waar zich nog enkelglas bevind). Aan de achterzijde van de woning bevinden zich kunststof kozijnen met dubbele beglazing. Draaischijfmeter (dubbel tarief) van Landis & Gyr aanwezig. Waarschijnlijk zonder terugloopblokkering. Diversen In de tuin is een schuur aanwezig met plat dak en stroompunt. Deze kan ingezet worden voor eventuele toepassing van zonnepanelen. Diversen Vloerverwarmings verdeelunit aanwezig. Hier ontbreekt een pompschakelaar die de pomp uitschakeld. 5

6 Beton / metselwerk gevels Kozijnen, ramen en deuren Toilet/badkamer Dak / overstekken Verdieping Het metselwerk en voegwerk vertonen geen gebreken en zijn in goede staat. Aan de voorzijde van de woning bevinden zich houten kozijnen met dubbelen beglazing. Aan de achterzijde van de woning bevinden zich kunststof kozijnen met dubbele beglazing. Technisch in goede staat. Voor zover zichtbaar geen gebreken geconstateerd. Zolder / dak De technische staat van de dakpannen is zowel aan de voor- als achterzijde in orde. Het dak is geïsoleerd. Kozijnen, ramen en deuren Kozijnen verkeren in prima conditie. Het kleine dakraam aan de achterzijde van de woning heeft een iets versleten ventilatiefoam. Het is aan te bevelen deze op termijn te vervangen. Diversen Verdeelunit aanwezig met circulatiepomp. Hier is geen pompschakelaar aanwezig. Pompstand staat op de laagste stand (1 =30 Watt). Diversen Mechanische ventilatiebox op zolder aanwezig. Deze is nog niet vervangen voor een energiezuinige ventilatiebox met gelijkstroom motor. Dit is een laagdrempelige ingreep om toe te passen. Diversen Er is een Nefit Ecomline HR Excellent ketel (2001) met een Comfort Warmte klasse van 4 aanwezig. Deze ketel is circa 14 jaar oud en is geschikt om een zonneboilersysteem op aan te sluiten. 6

7 5. INFRAROODOPNAME VAN DE WONING Een zeer goede manier om bij een woning te zien waar warmteverliezen en koudebruggen zitten is aan de hand van thermografische foto s (infraroodfoto s). Thermografische foto s laten door middel van kleuren op foto s zien welke temperatuur de plekken in en rondom de woning hebben. Hieronder is een overzicht te zien van een aantal infrarood foto s van uw woning. Naast elke foto staat een temperatuurstaat die aangeeft welke kleur welke temperatuur heeft. Gedurende het nemen van de foto s was er een buitentemperatuur van circa 12 graden Celsius. De binnentemperatuur bedroeg circa 22 graden Celsius. Doordat de zon al op de voorgevel en het dak stond zijn veel infrarood foto s niet bruikbaar. Dit vanwege het feit dat deze constructiedelen dan zijn opgewarmt door de zon en er een vertekend beeld staat van eventuele warmteverliezen. Op de bovenstaande foto s is te zien dat de vloerverwarming een mooie gelijkmatige warmteafgifte richting de kamer heeft. De temperatuur op de meest rechtse foto is voor vloerverwarming nog aan de hoge kant. Door de aanvoertemperatuur hier iets lager in te stellen kan eenzelfde comfort worden gerealiseerd echter wel energie efficiënter. Onderstaande afbeelding geeft een beeld van de verstoring in het warmtebeeld die door de zon wordt veroorzaakt. Ondanks dat de zoninstraling nog niet zichtbaar is op het dak aan de achterzijde van de woning is deze kant van het dak al gigantisch opgewarmd. Voor gebruik en interpretatie van warmteverliezen zijn deze foto s helaas niet geschikt om op te nemen in de rapportage. 7

8 Gedurende de infraroodopname zijn van buiten en binnen foto s gemaakt. Kijkende naar de naad en kierdichting van kozijnen en aansluitingen van constructiedelen op elkaar valt te concluderen dat de naad en kierdichting binnen de woning goed is. 8

9 6. BESPARINGSPOTENTIEEL Aan de hand van het interview en de visuele inspectie kan er een goed beeld worden gemaakt van welke ingrepen voor uw woning het meest interessant kunnen zijn. Tijdens de visuele inspectie zijn een aantal punten naar voren gekomen waar mogelijk besparingspotentieel zit. Dit betreft de volgende onderdelen: Besparingspotentieel in de schil van de woning (besparen van energie): o Besparingspotentieel bij het dak; o Besparingspotentieel bij de vloer; o Besparingspotentieel bij de gevel. Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied (opwekken energie): o Besparingspotentieel ZON pv & ZON thermisch; Overige maatregelen o Ventilatie; o CV waterzijdig inregelen; o Reduceren sluipverbruik. Bovengenoemde onderdelen worden in de volgende paragrafen toegelicht BESPARINGSPOTENTIEEL IN DE SCHIL VAN DE WONING BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ HET DAK Kijkende naar het bouwjaar van uw woning is er reeds al isolatie toegepast in de dakconstructie. Kijkende naar de geldende bouwregelgeving voor het bouwjaar van uw woning heeft het dak een isolatiewaarde van RC 1,3. Dit getal geeft de warmteweerstand voor de constructie aan. Op de infraroodcamera waren geen opmerkelijke warmteverliezen te constateren op uw dak en tussen de naden van de dakpannen. Mocht u er in de toekomst toch voor willen kiezen om uw dak te isoleren dan kunt u dit van binnenuit doen. Hierbij zijn wel twee belangrijke aandachtspunten. Wanneer er tussen het dakbeschot en uw dakpannen geen isolatie aanwezig is, is het toepassen van een dampremmende folie op de juiste manier namelijk erg belangrijk. De opbouw van de nieuwe constructie zou als volgt kunnen zijn: isolatiemateriaal, dampremmende folie, gipsplaten (+ eventueel afwerking). De opbouw is schematisch op de onderstaande foto weergeven. Kijkende naar het bouwjaar van uw woning kan het zijn dat er tussen het dakbeschot en de dakpannen een kleine laag isolatieschuim (2 a 3 cm) aanwezig is. Gedurende de opname was dit niet goed toegankelijk om 9

10 visueel te inspecteren. Indien dit het geval is dient u een andere folie toe te passen bij het isoleren. Namelijk een klimaatfolie in plaats van de eerder genoemde dampremmende folie. Voordat u overgaat tot het isoleren van uw dak adviseren wij u eerst uw dak te laten inspecteren door een gecertificeerd bedrijf. Wanneer u uw dak door een gecertificeerd bedrijf laat isoleren kunt u uitgaan van een vierkante meter prijs van circa 45,- en 60,- per m2. Bij een onverwarmde zolder kunt u ook altijd de vloer isoleren. Hierdoor heeft u minder oppervlak te isoleren en zult u kostenvoordeliger uit zijn BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE VLOER De begane grondvloer van de woning en de bodem van de kruipruimte waren gedurende de inspectie niet toegankelijk. Kijkende naar het bouwjaar van de woning en de destijds vigerende regelgeving heeft de vloer al isolatie en zal dit een minimale isolatiewaarde van RC 1,3. Hebben. U heeft vloerverwarming aangelegd op de begane grondvloer. Om warmteverlies te minimaliseren via de vloer zou het een overweging zijn de vloer nog extra te isoleren. Wanneer u deze keuze in de toekomst maakt zou een isolatiewaarde van minimaal RC 3,5 aan te bevelen zijn. Wanneer u de vloer gaat isoleren kunt u dit doen tegen de onderkant van de begane grondvloer. Bodemisolatie is niet aan te bevelen omdat dit met name goed werkt in vochtige kruipruimten en voornamelijk de dampspanning (luchtvochtigheid) onder de vloer verminderd. Door direct tegen het vloeroppervlak en het opgaande werk te isoleren is het hoogste rendement in uw situatie te behalen. Door te kiezen voor deze isolatiemaatregel blijft tevens de kruipruimte en het leidingwerk goed toegankelijk. Wanneer u gaat isoleren met PUR adviseren wij u om gedurende de uitvoering en het uithardingsproces 24 uur niet in de woning te verblijven en de woning goed te ventileren. De dampen die tijdens het uitharden vrijkomen zijn namelijk niet goed voor de gezondheid. Het is tevens aan te bevelen ventilatiekokers aan te laten brengen t.b.v. de ventilatie onder de begane grondvloer indien deze nog niet aanwezig zijn. Wanneer u als bewoner kiest voor isolatie als thermoskussens wordt de kruipruimte minder goed toegankelijk. Het is daarom belangrijk bij een keuze voor een dergelijke isolatie ingreep goed de technische staat van o.a. leidingwerk in de kruipruimte te inspecteren, en indien nodig te vervangen. Algemene gegevens van de vloer Kruipruimte aanwezig? : Ja Hoogte kruipruimte: : +/- 50 cm Type vloer: : Betonvloer Vloeroppervlak: : Circa 48 m2 Mogelijke maatregel : Vloerisolatie met gespoten PUR, thermoskussens of prestatiefolie Indicatie kosten : +/ ,- voor gespoten PUR en circa 1675 voor toepassing van thermoskussens of prestatiefolie. Verwachte terugverdientijd : circa jaar (afhankelijk van isolatie keuze) Voordelen van maatregel : - Minder warmteverlies door de vloer en koude infiltratie vanuit de kruipruimte (+/- 15 % besparing op stookkosten); - Minimalisering infiltratie van vochtige en/of muffe lucht vanuit de kruipruimte ; 10

11 BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE GEVEL Algemene gegevens van de gevel Spouwmuur aanwezig? : Ja Diepte spouw : Circa 5 cm Isolatiemateriaal aanwezig? : Ja Vanaf 1975 werd het in Nederland verplicht (vanuit het bouwbesluit) om woningen te isoleren. Uw woning heeft dus beperkte gevelisolatie als we puur kijken naar het bouwjaar van de woning. De gevel heeft een RC waarde van 1,3 als wij kijken naar de geldende bouwregelgeving voor uw woning. Het zou een overweging zijn om de wand van binnenuit verder te isoleren. Echter, kijkende naar de meerinvestering en de beperkte comfortverbetering en energiebesparing is het aan te bevelen uw middelen in interessantere maatregelen te investeren. 11

12 6.2. BESPARINGSPOTENTIEEL OP INSTALLATIETECHNISCH GEBIED Naast maatregelen in de schil van de woning zijn er ook diverse maatregelen mogelijk op installatietechnisch gebied. Op basis van de visuele inspectie is zijn de volgende installatietechnische maatregelen goed toepasbaar: PV-systeem (zonnepanelen); Vervanging CV ketel en eventuele toepassing zonneboiler systeem (zonnecollectoren); Plaatsen houtkachel PV-SYSTEEM Uw energieverbruik was het voorgaande jaar 1901 kwh (laag tarief) en 1761 kwh (normaal tarief). Met uw dak kunt u niet genoeg energie opwekken om te voorzien in uw totale elektriciteitsbehoefte. Het dak aan de voorzijde van uw woning is georiënteerd op het Oosten met een kleine afwijking richting Zuid. De achterzijde van de woning ligt op het Westen met een kleine afwijking richting Noord. Op basis van de situering op het oosten met 20 graden afwijking richting zuidoost (hoger rendement dan oriëntatie op het westen met 20 graden afwijking richting noordwest) heeft een PV-systeem een lager rendement dan bij een ideale oriëntatie van een dak pal op het zuiden (maximale jaarlijkse zoninstraling). Uw systeem zal bij montage op het dak aan de voorzijde van de woning circa 85% van het jaarlijkse maximum aan zoninstraling opvangen. Dit zal neerkomen op jaarlijks circa 190 kwh per paneel (in plaats van 225 kwh per paneel bij ideale oriëntatie op het zuiden. Een PV systeem zet zonlicht om in elektrische energie. Een installatie bestaat uit zonnepanelen die in serie aan elkaar worden doorgeschakeld. Omdat de zonnepanelen gelijkstroom opwekken is er nog een omvormer benodigd die de stroom omvormt van gelijkstroom naar wisselstroom. Bij een in serie geschakeld systeem is het zo dat wanneer één zonnepaneel in de schaduw ligt de gehele serie zonnepanelen negatief beïnvloed. Het is namelijk zo bij zonnepanelen die in serie zijn geschakeld dat de hele serie werkt op de opbrengst van de laagste cel. Bij daken waar heel veel sprake is van schaduwvorming van bomen, daken en afvoerpijpen (wat in uw situatie licht het geval is afhankelijk van de plek van monteren) wordt soms gekozen om te werken met micro-omvormers op de zonnepanelen. Iedere paneel heeft dan zijn eigen optimizer / micro-omvormer en wordt dus niet negatief beïnvloed als een ander paneel in de schaduw ligt. Een dergelijk systeem kost iets meer maar geeft een veel beter beeld op de prestatie per paneel (ieder paneel is online ook uit te lezen, bij in serie geschakeld ziet u slechts de opbrengst van de totale serie). Een normale omvormer gaat circa 10 jaar mee. Micro-omvormers circa 20 jaar. Belangrijk aandachtspunt is dus om in het toekomstig legplan van de zonnepanelen rekening te houden met schaduwval en tevens is het aan te bevelen voor een systeem te kiezen met WIFI / online uitlees functionaliteit. Zo kunt u iedere dag zien wat u heeft opgewekt. Bij plaatsing van zonnepanelen aan de voorzijde van uw dak heeft u wellicht last van de afvoerpijp bij de badkamer. Deze zou u kunnen laten verplaatsen. Een systeem met optimizers / micro omvormers zal in uw situatie interessant kunnen zijn afhankelijk van de plek waar u zonnepanelen laat monteren, het aantal panelen en eventuele schaduwval van objecten. Vermogen Het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek. Dit is het maximaal vermogen dat het paneel kan opwekken. Een standaard paneel (vandaag de dag) is 250 Wattpiek en heeft vandaag de dag vaak een afmeting van 1 x 1,65 meter. Deze kan liggend of staand worden geplaatst. De jaarlijkse energie opbrengst van een paneel georiënteerd op het zuiden in een hellingshoek van 36 graden is circa 225 kwh per jaar. Uitgaande van uw dak oriëntatie zal een paneel circa 190 kwh per jaar opwekken. Een installateur kan eventueel met een legplan voor u uitwerken hoeveel panelen er maximaal op uw dak geplaatst kunnen 12

13 worden. Door de afvoerpijpen en dakkapel dient dit exact ingemeten te worden. Verwachting is dat 6 zonnepanelen georiënteerd op het oosten in uw situatie haalbaar zal zijn. Hierbij wordt ook het dakvlak van de schuur in de tuin meegerekend. (1500 Wattpiek vermogen) zou u in uw situatie jaarlijks circa kwh opwekken (circa 31% van uw huidige elektra verbruik zelfstandig opwekke). Dit is omgerekend circa 250,- op jaarbasis. De terugverdientijd van uw systeem ligt daarmee op circa 12 jaar (hierbij rekening houden met vervanging van een omvormer met een levensduur van circa 10 jaar). Bij een dubbeltariefmeter is het erg belangrijk op te letten hoe uw energieleverancier omgaat met salderen (salderen =verreken van de jaarlijkse opgewekte hoeveelheid energie tegen de door u jaarlijks verbruikte hoeveelheid energie. In uw woning is een dubbeltariefmeter aanwezig. Alle energieleveranciers mogen zelf bepalen hoe zij opgewekte energie van zonnepanelen salderen / verrekenen bij klanten met een dubbeltariefmeter. Bij uw energieleverancier wordt de overdag opgewekte energie tegen het direct verbruikte energie weg gestreept tegen het hoge tarief. Bij sommige maatschappijen wordt dit verrekend met uw laag tarief, waardoor u dus een lagere opbrengstvergoeding ontvangt. Dit is dus belangrijk altijd eerst te checken. Het kan dus in sommige situaties voorkomen dat overstappen van energieleverancier noodzakelijk is, of dat het aanvragen van een enkeltarief voordeliger is. Met een enkeltarief meter wordt gesaldeerd tegen het tarief wat u als bewoner zelf betaald. Dit is altijd gunstig. Kosten en opbrengsten De kostprijs van een zonnepanelen systeem wordt door installateurs vaak uitgedrukt in een prijs per Wattpiek vermogen. Dit is een all-inclusief prijs (panelen, omvormer, kabels, ballast, installatie etc.) De kostprijs van een zonnepaneel varieert per aanbieder. Er zijn namelijk verschillen in merk (kwaliteit) panelen en omvormer, garanties en certificeringen van de installateur. Voor systemen van particulieren komen wij in de praktijk prijzen tegen variërend van 1,40 en 1,80 per Wattpiek bij in serie geschakelde systemen. Bij grotere systemen soms nog iets lager. Een systeem met micro omvormers (optimizers) is iets duurder maar geeft daarentegen wel een hoger rendement. 1 paneel van 250 Wattpiek geïnstalleerd vermogen komt in serie geschakeld uit op ongeveer 350,- a 450,-. Voor een systeem met micro omvormers is dit een ander verhaal. Afhankelijk van de beschikbare ruimte op uw dak kunt u gemakkelijk berekenen wat de kosten voor uw systeem zullen worden. De prijs die wordt weergeven als kosten indicatie in het overzicht is de turn-key prijs inclusief BTW. Door het toepassen van micro omvormers is deze prijs hoger dan de prijs bij een normaal geschakeld systeem. Wanneer gezamenlijk met uw buren of andere wijkbewoners zonnepanelen worden ingekocht, kan dit een stuk scherper. Dit zou de terugverdientijd voor uw situatie ook aanzienlijk kunnen verkorten (bijvoorbeeld tot 10 jaar). aantal panelen PV-systeem Omvang installatie (in Watt Piek) kosten indicatie 3 panelen 750 WP 1.350,00 6 panelen 1500 WP 2.700,00 9 panelen 2250 WP 4.050,00 12 panelen 3000 WP 5.400,00 Subsidie / BTW teruggave Er is geen subsidie voor zonnepanelen beschikbaar. U kunt wel gebruik maken van een speciale regeling voor BTW teruggave. Dit zal de terugverdientijd van het systeem aanzienlijk verkorten. Meegerekend een gezamenlijke inkoop met bewoners in de wijk is te verwachten dat dit rond de 9 jaar zal komen te liggen. Veel installateurs kunnen u helpen in dit traject. Bij de keuze van uw uiteindelijke installateur / leverancier is het belangrijk te letten op de verschillen in kwaliteit panelen, omvormers, garanties en certificeringen van het bedrijf. Er is namelijk ook veel slechte kwaliteit op de markt. Vanuit Duurzaam Bouwloket kunnen wij u hier eventueel in ondersteunen bij de vergelijking van de verschillende aanbiedingen. 13

14 VERVANGING CV KETEL EN EVENTUELE TOEPASSING ZONNEBOILER SYSTEEM De huidige CV ketel bestaat uit een Nefit Ecomline HR ketel van ongeveer 14 jaar oud. Deze ketel heeft een hoog rendement (HR) en is geschikt om een zonnecollector op aan te sluiten. Kijken naar de economische levensduur van een ketel (gemiddeld 15 jaar) valt te concluderen dat de ketel bijna aan het einde van zijn levensduur zit. Hoogstwaarschijnlijk zal binnen 2 a 4 jaar vervanging noodzakelijk zijn. Mocht u in de toekomst uw ketel gaan vervangen adviseren wij u een HR combiketel aan te schaffen. Zeer belangrijk is dat u deze ook waterzijdig laat inregelen. Het is namelijk zonde als uw nieuwe ketel met 107% rendement door slechte afstelling niet meer dan 90% zou halen. In hoofdstuk 7.4 wordt meer verteld over het waterzijdig inregelen. Belangrijk aandachtspunt bij de keuze van uw ketel (in de toekomst) is het vermogen van de ketel en de CW waarde. Bij een te hoog vermogen zal de ketel namelijk in het voor- en naseizoen veel aan en afslaan. Dit verlaagd het rendement. Laat uw installateur berekenen welk vermogen ketel voor uw situatie geschikt is. De CW waarde staat voor Comfort Warmte klasse. De klasse geeft aan hoeveel water per minuut tegelijk je CVketel kan leveren voor verschillende doeleinden. Aan de hand van uw gebruikersgedrag en warm water behoefte wordt door de installateur geadviseerd welke ketel voor u het meest geschikt is. De CW waarde is van toepassing op de CV-ketel, boiler en geiser. De verdeling in waarden ligt tussen de 1 (laag comfort) en 6 (hoog comfort. Daarnaast adviseren wij u een ketel te kiezen die geschikt is om een zonneboiler op aan te sluiten. Dit kunt u herkennen aan het NZ (Naverwarming Zonneboiler) teken op de gaskeur sticker van de ketel. Bijna alle moderne CV-ketels zijn geschikt voor aansluiting van een zonneboiler systeem. Een zonneboiler zet de warmte van de zon om in warm water. Een zonneboiler installatie bestaat globaal gezien uit één of meerdere zonnecollectoren, een voorraadvat en een circulatiepomp. Het systeem wordt op uw CV -ketel. Op het moment dat er warm tapwater nodig is binnen uw woning, zal eerst het warme water uit het buffervat van de zonneboiler worden gebruikt voordat de CV ketel aan hoeft te slaan. Op het moment dat het buffervat van de zonneboiler leeg is, dan zal de CV ketel aanslaan wanneer er warmtevraag is binnen de woning. In de zomer kunt u gemakkelijk temperaturen van 70 graden Celsius bufferen. In de winter is dit uiteraard een stuk lager, maar ook hier kan bij volle zoninstraling een temperatuur van bijvoorbeeld 15 á 25 graden worden opgewekt. Dit hangt af van het type systeem dat u toepast, maar ook van de soort collectoren. Er zijn namelijk vlakke plaat collectoren en vacuümbuiscollectoren. De vacuümbuiscollectoren kunnen bij weinig zoninstraling door het vacuüm een hogere temperatuur opwekken dan de vlakke plaat collectoren, maar zijn in aanschaf ook weer iets duurder. In uw woonsituatie en gezinssamenstelling zou een vlakke plaat collector voldoende zijn. Kijkend naar uw gezinssamenstelling en het lage warm tapwaterverbruik zou een zonneboiler installatie voor uw woning en gezin een minder interessante investering zijn in vergelijking met zonnepanelen. In onderstaand overzicht ziet u een kostenindicatie en terugverdientijd weergeven voor uw situatie Mogelijke maatregel : Zonneboiler voor alleen warm tapwater Indicatie kosten : +/ ,00 ( voorraadvat van 120 liter en 2,5m2 collector oppervlak) Indicatie terugverdientijd : +/- 16 jaar 1 Subsidie mogelijk? : Nee Opmerking : Terugverdientijd is afhankelijk van het warmwaterverbruik. Bij een huishouden dat veel warm water verbruikt heeft u een hogere besparing en is de investering ook sneller terugverdient. 1 bij koppeling aan uw centrale verwarming (vloerverwarming) zal het rendement op de investering hoger zijn doordat het systeem een hoger rendement geeft. Echter, dit vraag uiteraard ook een hogere investering aangezien er meer zonnecollectoren en een groter buffervat benodigd zijn. 14

15 HOUTKACHEL Binnen het interview gaf u aan dat u redelijk content bent met uw huidige energierekening en verbruik, maar wel benieuwd was naar mogelijkheden en technieken om te besparen. Het toepassen van een houtkachel is daar een voorbeeld van. Er zijn verschillende mogelijkheden qua systemen zoals bijvoorbeeld het toepassen van: - een hout(pellet)kachel - houtgestookte CV - houtpelletketel te laten plaatsen. Wanneer u dit laat plaatsen dient u wel te voldoen aan de eisen zoals gesteld in het bouwbesluit. Voornaamste eis is dat de rookgasafvoer dient uit te komen in het vrije mondingsgebied. Een houtkachel is een kachel waarin u met normaal hout uw woonkamer kunt verwarmen. Nadeel hiervan is dat de temperatuur hiervan niet automatisch regelbaar is, maar uiteraard heeft dit ook weer zijn charme. Voordeel hiervan is dat wanneer u een voorraadhok in uw tuin maakt u uw eigen hout door het jaar heen kunt verzamelen zodat u geen of nauwelijks geld kwijt bent aan brandstof voor de kachel. Er zijn ook speksteenkachels op de markt. Deze werken op hout en geven gedurende een langere periode hun warmte af. Een andere optie is een houtpelletkachel. Dit is een intelligente kachel die exact weet hoeveel houtpellets er nodig zijn om bijvoorbeeld de woonkamer te verwarmen tot 21 graden. Stoken met houtpellets is circa 40% goedkoper ten opzichte van verwarmen met aardgas. Daarnaast is er door de schonere verbranding minder last van rook. Voor een nog hoger rendement kunt u ook een houtpelletketel of houtgestookste CV aanschaffen. Deze is gekoppeld aan uw cv-systeem waardoor er een nog hoger rendement wordt behaald. Dit is qua aansluiting een complexer systeem en dit zou in een aparte ruimte geplaatst moeten worden. Voor uw situatie zou dat een ingrijpende ingreep zijn vandaar dat we de mogelijkheden voor een hout(pellet)kachel in onderstaande benoemen. Mocht u nog geïnteresseerd zijn in de mogelijkheden voor een houtpelletketel of houtgestookte CV dan kunnen wij u daar uiteraard nog over adviseren. Mogelijke maatregelen : Indicatie kosten Indicatie besparing Houtkachel (10 KW) : 2.500, % op stookkosten 2 Houtpelletkachel (10KW) : 3.500, % op stookkosten Speksteenkachel (10 KW) : 3.500, % op stookkosten 3 Houtgestookte CV : maatwerk 100% stookkosten + warm tapwater De kosten voor een goede hout(pellet)kachel / speksteenkachel variëren op de markt tussen de 2.000,- en 6.000,-. Prijsverschillen zitten met name in kwaliteit, vermogen en design. Wanneer u geïnteresseerd bent in de aanschaf van een kachel / ketel kunt u contact opnemen met het Duurzaam Bouwloket voor advies over kwalitatief goede merken. Goedkopere (vaak Chinese) ketels zijn namelijk storingsgevoeliger, hebben veel slakvorming in het verbrandingsvat, hebben nauwelijks ingebouwde beveiligingen en geen schone verbranding. Goedkoop is dus vaak duurkoop. In uw situatie zou een houtkachel een besparing van circa 20 tot maximaal 35% op uw stookkosten kunnen opleveren ( 111,- tot 156,-. Per jaar). Uitgaande van een aanschafprijs van 3.500,- voor een nieuwe houtkachel komt dit neer op een terugverdientijd boven de 20 jaar. Economisch gezien is het vanuit dat perspectief gezien interessanter een zonneboiler systeem aan te schaffen en deze tevens nog te koppelen aan de centrale vloerverwarming. 2 Uitgaande dat u de houtkachel primair als verwarming gaat gebruiken en nauwelijks gebruik maakt van het centrale verwarmingssysteem. Daarnaast dient het hout niet gekocht te worden in de winkel maar zijn wij er van uitgegaan dat er een houtvoorraad is die zelf wordt gevuld door de bewoners. 3 Uitgaande dat u de speksteenkachel primair als verwarming gaat gebruiken en nauwelijks gebruik maakt van het centrale verwarmingssysteem. Daarnaast dient het hout niet gekocht te worden in de winkel maar zijn wij er van uitgegaan dat er een houtvoorraad is die zelf wordt gevuld door de bewoners. 15

16 7. OVERIGE MAATREGELEN 7.1 VENTILATIE Volgens cijfers van het Rijkinstituut voor Volksgezondheid en Milieu verblijven mensen gemiddeld 85% van hun tijd binnen, waarvan 70% in hun eigen woning. U kunt dus al raden hoe belangrijk een gezond en comfortabel binnenklimaat is. Allerlei stoffen die in het binnenmilieu vrijkomen, zoals formaldehyde, verbrandingsproducten en radon, kunnen zich bij onvoldoende ventilatie ophopen. De hoeveelheid ongezonde stoffen is in het binnenmilieu vaak groter dan buiten en kunnen gezondheidsklachten veroorzaken. Ventilatie in de woning is dus zeer belangrijk. Sterker nog, goede ventilatie voor een gezond en comfortabel binnenklimaat is wettelijk verplicht. De minimale eisen voor ventilatie waar een woning aan moet voldoen staan in het bouwbesluit. Het ventileren van een woning of een gebouw kan op meerdere manieren. Uw woning wordt geventileerd met een ventilatiesysteem type C. Dit houdt in dat er natuurlijk lucht wordt toegevoerd en mechanisch lucht wordt afgevoerd. Dit systeem zorgt dus voor een gezond en aangenaam binnenklimaat. Zorg er dus voor dat u uw ventilatiesysteem nooit uit zet! (Uitzonderingen hierbij zijn in geval van rampen of gedurende het onderhoud van uw systeem). Binnen uw woning hangt nog steeds de oude M.V. box uit Momenteel zijn er een stuk stillere en energiezuinigere ventilatieboxen op de markt (gelijkstroom motoren). Dit kan een flinke reductie geven op het verbruik van de ventilatie unit (tot wel 50% minder stroomverbruik dan bij oude boxen). Deze nieuwe systemen zijn ook voorzien met een standenschakelaar die tevens kunnen worden bestuurd met een afstandsbediening. Normaliter zijn de kosten voor een nieuwe ventilatiebox en het aansluiten circa 350,-. Hoogstwaarschijnlijk zal de oude ventilatiebox behoorlijk vervuild zijn met stof of zelfs schimmels. Mocht u de besluiten de box niet te vervangen is het aan te bevelen de huidige ventilatiebox te reinigen, evenals de ventielen / afzuigpunten binnen uw woning. Tijdens de quickscan is er tevens een kleine luchtkwaliteitsmeting gedaan. Door het korte tijdsbestek is deze meting niet representatief voor de luchtkwaliteit binnen de woning. Voor een betere meting dient de luchtkwaliteitsmeter langer in de woning te staan en gedurende een aantal dagen data te loggen om vervolgens geanalyseerd te worden. Op de naastgelegen foto zijn de luchtvochtigheid (55,2%) en het CO2 gehalte (657 PPM) prima en gezond. > 1200 ppm : de binnenlucht is ongezond ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is aanvaardbaar <1000 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is gezond > 70 % : de binnenlucht is te vochtig % : de binnenlucht is prima < 30% : de binnenlucht is te droog 16

17 7.2. REDUCEREN SLUIPVERBRUIK In het persoonlijke interview kwam naar voren dat u niet direct inzicht heeft in het energieverbruik van uw huishoudelijke apparaten. Er zijn apparaten beschikbaar die het totale sluipverbruik binnen uw woning kunnen meten. Met dit apparaat kunt u uw sluipverbruik in de woning opsporen en real-time het energieverbruik in Watt in uw woning en van apparaten bekijken. Het sluipverbruik is het verbruik wat uw woning in stand-by stand verbruikt. Het is aan te bevelen een simpele verbruiksmeter aan te schaffen. Hiermee wordt u ook bewust van de apparatuur die onnodig aan staat binnen de woning. Op het moment dat u naar bed gaat en alle apparaten uit heeft gezet kunt u uw sluipverbruik aflezen. Vuistregel is dat iedere Watt aan vermogen ( bij apparaten die 24 uur per dag het gehele jaar door stroom pakken) circa 2,- op jaarbasis is. Het is dus de moeite en zoektocht waard om uw sluipverbruik te reduceren. Bij u is het ook aan te bevelen om met de verbruiksmeter de elektrische vloerverwarming in de keuken na te meten. Een verbruiksmeter kost circa 20,- á 30,-. Daarna kunt u zaken als het verbruik van de mechanische ventilatie box enz. ook nog nameten C.V. WATERZIJDIG INREGELEN Veel van de verwarmingsinstallaties in Nederland zijn niet goed ingeregeld. Door de installatie waterzijdig in te regelen kan de verwarmingsinstallatie efficiënter verwarmen. Waterzijdig inregelen is een eenmalige handeling waarmee men de ketel inregelt. Vaak staat de aanvoertemperatuur onnodig hoog ingesteld. Dit is de temperatuur die de ketel uit gaat. Hierdoor is de retourtemperatuur ook te hoog. Dit heeft als gevolg dat een CV ketel in de praktijk vaak niet zijn hoge rendement kan halen omdat de retourtemperatuur ruim boven de 55 graden uitkomt. Vanaf 55 graden Celsius wordt pas echt een hoog rendement behaald. Naast het instellen van de ketel dienen de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar afgesteld te worden. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening zal moeten zijn. Er zijn meerdere manieren om uw verwarmingssysteem in te regelen. Dit kan handmatig. Hierbij stelt een installateur de maximale doorstroomopening in door het binnenwerk van de kranen in te stellen (het kan ook door een voetventiel te verdraaien maar dat is niet aan te bevelen). Aandachtspunt hierbij is dat wanneer u een aanpassing maakt in uw verwarmingssysteem het systeem eigenlijk weer in onbalans is en opnieuw ingeregeld dient te worden. Met name temperatuur instelling (aanvoer/retour) is belangrijk. Bij aanschaf van jullie nieuwe ketel komt dit dus aan de orde. Let wel op dat u regelmatig blijft ontluchten. Lucht blokkeert de doorstroming. Waterzijdig inregelen is de belangrijkste maatregel in het CV- optimaliseringstraject, omdat het de voorwaarde schept om een hoofdregeling scherp en goed af te stellen. Een indicatie van de kosten voor CV optimalisatie zijn circa 300,- maar variëren per situatie aangezien iedere woning maatwerk is (handmatige inregelen, vloerverwarming, nieuwe radiatorkranen of automatische debietregelaars). In een pilot test zijn in Nijmegen 10 woningen ingeregeld. De gemiddelde besparing op de stookkosten was 5 a 10% (met uitschieters van 30%). Voor uw woning is deze investering pas het overwegen waard na vervanging van de huidige ketel. Deze is namelijk bijna aan het einde van zijn economische levensduur. 17

18 7.4. VLOERVERWARMINGSPOMPSCHAKELAAR Uw vloerverwarmingssysteem is uitgerust met een vloerverwarmingspomp. In veel bestaande woningen ontbreekt een vloerverwarmingspompschakelaar. Bij u is deze pompschakelaar niet aanwezig bij beide verdeelunits. Een vloerverwarmingspompschakelaar zorgt voor het efficiënter en energie zuiniger functioneren van de vloerverwarmings (circulatie) pomp. Een circulatiepomp op de vloerverwarming zonder pompschakelaar draait normaliter 24 uur per dag het hele jaar door. Indien de CV -ketel gestuurd wordt door één centrale kamerthermostaat en er geen warmte vraag is, wordt de CV -ketel uitgeschakeld. Dan zal er na enkele minuten relatief koud water door de vloer gepompt worden. De vloer koelt hierdoor onnodig sneller af. Het extra snel afkoelen en het continu laten draaien van de pomp leidt tot onnodig energie verlies en vermindering van het comfort. De vloerverwarmingspompschakelaar zorgt ervoor dat de pomp, bij het uitschakelen van de ketel, ook uitgeschakeld wordt. De pomp wordt uitgeschakeld op het moment dat de temperatuur van het CV-water naar de verdeler toe, onder een vooraf ingestelde temperatuur komt. De pomp wordt weer ingeschakeld op het moment, dat de temperatuur van het CV-water naar de verdeler toe de vooraf ingestelde temperatuur overschrijdt. Buiten het stookseizoen bespaart de pompschakelaar energie doordat de pomp uitgeschakeld blijft. Om te voorkomen dat de pomp onverhoopt vast komt te zitten, zorgt de schakelaar ervoor dat de pomp eens in de twee dagen enkele minuten ingeschakeld wordt zodat er wordt voorkomen dat kleppen vastlopen. De kosten van een vloerverwarmingspompschakelaar bedragen circa 60,-. Deze investering verdient zich veelal binnen 2 jaar terug. In uw situatie is deze maatregelen reeds toegepast. 18

19 8. CONCLUSIE/SAMENGEVAT Op basis van de quickscan adviseren wij om op onderstaande volgorde de maatregelen in de komende jaren uit te laten voeren. Hiervoor kunt u een meerjarenplan opstellen. Het betreft de volgende maatregelen: - Vloerverwarmingspompschakelaar aanbrengen op 2 verdeelunits 60,- per stuk - Vervangen ventilatiebox voor energiezuinige gelijkstroom ventilatiebox met standen schakelaar 350,- - Vervangen huidige CV ketel voor energiezuinige ketel 2.000,- Waterzijdig inregelen verwarmingsinstallatie na vervanging ketel! 300,- - Aanschaf 6 zonnepanelen a 250 Wattpiek per stuk 2.700,- *onder voorbehoud dat deze passen Het totaal van de bovengenoemde maatregelen komt neer op circa 5.470,-. Er van uitgaande dat u de komende 15 jaren jaarlijks minimaal een besparing van 20% op uw energielasten realiseert met bovengenoemde ingrepen, valt te concluderen dat het bedrag van 5.470,- ruim binnen het theoretische investeringsbudget valt van 6.427,- (zoals genoemd in hoofdstuk 3.1). Opmerkingen: Het isoleren van de gevel en het dak zal in uw situatie minimaal comfort en energiebesparing opleveren. Wij adviseren dit niet te doen; Het isoleren van uw vloer is een ingreep wat in de toekomst nog kan gebeuren. Echter adviseren wij eerst de interessantere maatregelen uit te voeren alvorens hiermee aan te vangen; Kijkende naar de technische levensduur van een CV ketel (veelal 10 á 15 jaar) is het verstandig hier alvast rekening mee te houden en budget te reserveren ten behoeve van onderhoud. U kunt deze het beste vervangen bij het einde van de economische levensduur. Hoogstwaarschijnlijk zal uw gasverbruik na vervanging circa 100 m3 per jaar verminderen doordat de nieuwe ketel een hoger rendement heeft. Let op, het inregelen van de verwarmingsinstallatie op uw situatie is hierbij een erg belangrijk onderdeel!; Een houtkachel is voor uw situatie niet interessant. Wanneer u een hoger gasverbruik zou hebben zou dit waarschijnlijk wel een erg interessante investering kunnen zijn; Wanneer u twijfelt tussen zonnepanelen of een zonneboilersysteem dan zijn zonnepanelen ten behoeve van elektriciteitsopwekking economisch gezien interessanter; Het is aan te bevelen voor uzelf een stappenplan te maken en de komende jaren budget te reserveren om stapsgewijs het energieverbruik van uw woning te minimaliseren. Naast het nemen van bouwtechnische en installatietechnische maatregelen is de gerealiseerde besparing uiteindelijk afhankelijk van uw gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat door alleen gedragsverandering al 15% op de energielasten bespaart kan worden. Net zoals je in een Toyota Prius 1 op 9 kunt rijden, kunt u in een duurzame / energiezuinige woning nog steeds een hoog energie verbruik hebben. Gedrag en bewust omgaan met energie is dus de succesfactor van uw uiteindelijke energiebesparing per jaar. Mocht u nog vragen hebben over de geadviseerde maatregelen dan kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen. Besluit u over te gaan tot het uitvoeren van maatregelen dan kan het Duurzaam Bouwloket u ondersteunen bij het aanvragen van subsidie, offertes en onderhandelingen met bedrijven en wellicht aanvragen bij u in de buurt combineren zodat er een inkoopvoordeel kan ontstaan. Met vriendelijke groet, Duurzaam Bouwloket. 19