Waterbijeenkomsten LTO Glaskracht Nederland. Najaar 2015

Transcriptie

1 Waterbijeenkomsten LTO Glaskracht Nederland Najaar 2015

2 Website versie, samengestelde hand-out van de presentaties door Daan van Empel tijdens de waterdagen in het najaar 2015 van LTO Glaskracht Nederland. Actuele informatie via: Daan van Empel ( )

3 Even voorstellen Daan van Empel Vanuit ZLTO werkzaam voor LTO Glaskracht Nederland o.a. op dossier M:

4 Inhoud Achtergrond van de problematiek Stand van zaken waterkwaliteit Achterliggend beleid Wetgeving zuiveringsplicht/ Bestuurlijk akkoord Vertaling naar jouw bedrijf Zin en onzin van collectief systeem vs individueel Wat kan en moet ik doen om aan de slag te gaan met zuiveringsplicht?

5 Stand van zaken Kwaliteit oppervlaktewater beter, maar nog niet voldoende Normoverschrijding N + P Normoverschrijding Gewasbeschermingsmiddelen Effect: Milieuvoorschriften Toelatingsbeleid/middelenpakket Maatschappelijk debat (Greenpeace, Natuur & Milieu e.d.)

6 Landelijk meetnet Monitoren effect Bepalend voor toekomstige maatregelen

7 A. Het algemene beeld van de bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater aan de hand van de gesommeerde normoverschrijding (SNO-waarden). Bij de interpretatie van de kaart moet er rekening mee worden gehouden dat de SNO-waarden afhankelijk zijn van het aantal stoffen waaraan gemeten is. Als van een monster aan minder dan 10 stoffen een meting werd verricht, dan wordt dit als een meting van te weinig stoffen beschouwd om de SNO te bepalen. (bron:

8 Stand van zaken Maximaal Toelaatbaar Risiconiveau (MTR), Milieukwaliteitsnormen(MKN),Jaargemiddelde-MKN (JG-MKN) en de Maximaal Aanvaardbare Concentratie (MAC-MKN).

9 Ja maar

10 Beleid Kaderrichtlijn Water (EU ) Activiteitenbesluit Emissienormen substraatteelt Zorgplicht grondgebonden teelt 2 e nota duurzame gewasbescherming Gezonde groei, duurzame oogst ( ) 50 % minder normoverschrijdingen % minder normoverschrijdingen 2023 Geïntegreerde gewasbescherming 2014

11 Emissienormen meststoffen Minder emissie meststoffen bij substraatteelten Zorgplicht bij grondgebonden teelt Handhaving op UO-registratie t/m en verder Gewassen Overige groenten Anthurium, kuipplanten, perkplanten Orchidee (cymbidium) Tulp, eenjarige zomerbloeiers Tomaat, kruiden Komkommer, potplanten, uitgangsmateriaal sierteelt, overige sierteelt Aardbei, aubergine, paprika Gerbera, roos, uitgangsmateriaal groenten Phalaenopsis, overige potorchidee Eenheid: Kg zuivere N/ha/jr. max lozingsruimte Substraatteelt

12 Gebruiksnormen N in kg/ha/jaar Alstroemeria belicht 2500 (onbelicht 2000) Chrysant 2500 (belicht en onbelicht) Freesia 1500 Iris 1000 (belicht en onbelicht) Lelie 1250 (belicht en onbelicht) Lisianthus 2500 (belicht en onbelicht) Snijgroen 1000 Zomerbloemen jaarrond 2500 Sierteelt overig 1000 Bladgewassen 2000 Radijs 1500 Groenten overig 1000

13 Gebruiksnormen P in kg/ha/jaar Alstroemeria 350 (belicht en onbelicht) Chrysant 350 (belicht en onbelicht) Freesia 350 Iris belicht 350 (onbelicht 150) Lelie belicht 350 (onbelicht 150) Lisianthus 350 (belicht en onbelicht) Snijgroen 750 Zomerbloemen jaarrond 550 Sierteelt overig 350 Bladgewassen overig 750 (sla 350) Radijs 350 Groenten overig 150

14 Gewasbeschermingsmiddelen 2 e nota duurzame gewasbescherming ( ) 50% minder normoverschrijdingen in 2018 = 75% minder emissie 90% minder normoverschrijdingen in 2023 = 99,7% minder emissie Vanuit LTO Actieplan Gezond gewas, Schoon water Actieplan Schoner, Groener, Beter Daarnaast is er een groeiende aandacht voor andere microverontreinigingen

15 Wetgeving zuiveringsplicht (Hoofdlijnenakkoord okt 2015) Individuele zuiveringsplicht 95% Nieuwe etiketten synchronisatie met milieubeleid Zuiveringsplicht bestaande etiketten blijft bestaan (neonicotinoïden blijven discussiepunt) Mogelijkheid voor collectieve aanpak, met mogelijkheid uitstel tot uiterlijk met voorwaarde initiatief aangemeld en uitgewerkt Uitwerking loopt mede i.r.t toelatingsbeleid, maatwerk kleine bedrijven

16 Bronnen en websites Activiteitenbesluit: e nota duurzame gewasbescherming Gezonde groei, duurzame oogst ( ) Hoofdlijnen akkoord waterzuivering in de glastuinbouw (oktober 2015) Kader Richtlijn Water:

17 Vertaling naar jouw bedrijf Locatie: Watersysteem op je bedrijf Wat te doen met de reststroom? Uitdaging: - Waterstromen in beeld - Optimale recirculatie afgestemd op teelt - Voorkomen lozingen - Lozingen samenbrengen op 1 punt (vuilwaterbuffer) - Emissieloos telen - Substraat en grond Soorten water: - Drainwater (substraat) - Drainage (grondgebonden) - Filterspoelwater (wanneer bemest water) - Teeltwisseling (let op registratie) - Start teelt (uit draineren matten) - Condens kas (verplicht hergebruik) Voordat het van het bedrijf afgaat moet het per gezuiverd zijn voor 95% op GBM s (ook wanneer je aangesloten bent op riolering) Mogelijkheden collectieve oplossing regionaal RWZI? Collectief? Riolering (lozing alleen nog gezuiverd GBM s) Zuivering (individueel?) Kas (emissiebeperking)

18 Gebiedsgericht meten

19 N.a.v. het project gebiedsgericht meten is leaflet met praktische tips opgesteld om emissies te voorkomen. Uitgedeeld tijdens waterdagen 2015, zie digitale versie op: index.php?eid=dumpfile&t=f&f=5993 &token=a3fd7c188d550a2b3a95e5f9f cc79e65d20e2b8a

20 Verwerking restwater Individuele waterbehandeling Regionale oplossingen Collectief behandelen stedelijk afvalwater Collectief behandelen restwater Biologisch behandelen oppervlaktewater Aanvullende behandeling bij RWZI

21 Verwerking restwater Bron: bewerking op basis LEI rapport , Betaalbaarheid zuivering lozingswater glastuinbouw, feb 2015 Addendum bij LEI-rapport zie ook:

22 Quickscan Delfland Optimale schaalniveau verwijdering GBM

23

24

25 Quickscan Delfland Optimale schaalniveau verwijdering GBM Kengetallen zijn bruikbaar om inschatting te maken van vrijkomend restwater uit glastuinbouw. Let wel op, per regio kunnen er verschillen zijn door o.a. verschillende kwaliteit uitgangswater voor het gietwater (#EC). Deze cijfers zijn gebaseerd op gebied Delfland uit de Quickscan 2015

26

27

28 AquaReUse Bleiswijk Zie:

29 AquaReUse Bleiswijk

30 Collectief Bommelerwaard Voorlopige cijfers nov 2015, Antea

31 Collectief Bommelerwaard Voorlopige cijfers nov 2015, Antea

32 Zin en onzin van collectief systeem vs individueel Manier: Voordelen: Nadelen: Collectief zuiveren Ontzorgen, kostprijs, investeringsmoment, handhaving, resultaat, technisch rendement en beheer Samenwerking noodzakelijk, kostenverdeling, relatie stand der techniek en afschrijving, houding, sturing/controle, minder stimulans, minder specifiek, grotere en dunnere stroom afvalwater. Individueel zuiveren Zelf in controle, bedrijfsspecifiek, bij de bron, benutten eigen watersysteem, onderscheidend Beheer & exploitatie, kosten en investering, resultaat, complexere handhaving, fluctuatie afvalwater

33 Verwerking restwater Locatie: Opzet: Status: Bleiswijk Bommelerwaard Delfland Dinteloord Klazienaveen Overige regio s AquaReUse, zuivering rioolwater van glastuinbouw tot gietwater en zorgen voor emissiebeperking Onderzoek naar aanleg aparte afvalwaterleiding glastuinbouw met aanvullende zuivering op regionale RWZI Werkgebied HH Delfland, pilot project AWZI Nieuwe Waterweg en clusterbenadering overige gebieden Aparte spuiwaterleiding voor glastuinbouwwater inclusief buffervoorziening en proefopstelling zuivering GBM Biologische zuivering, pilotproject is biofiltratie van recirculatiewater. Planten en schimmels moeten in verschillende combinaties het water schoner krijgen. Gietwaterfabriek in bedrijf, onderzoek zuiveringseffect i.r.t GBM s reststroom Voorontwerp afvalwaterleiding, businesscase in ontwikkeling voor haalbaarheid Quickscan afvalwaterglastuinbouw, pilot businesscase AWZI Nieuwe Waterweg, CAD Gescheiden systeem in bedrijf, proefopstelling zuivering draait, resultaten zuiveringsrendement in onderzoek Proefopstelling Proeftuin Klazienaveen In meerdere regio s lopen gesprekken en onderzoeken over mogelijkheden collectieve oplossingen en gebiedsgerichte aanpak

34 Collectief en zuiveringsmethode

35 Beoordelingsmethodiek zuivering Hoe wordt 95% zuivering bepaald? Momenteel werkgroep beoordelingsmethodiek zuiveringsinstallaties glastuinbouw mee bezig. Verwachting eind 2015 helderheid over de methodiek via protocol Zal waarschijnlijk betekenen dat leverancier installatie zal moeten aantonen dat betreffende installatie met gekozen techniek zorgt voor 95% zuivering. Uiteindelijk een lijst van goedgekeurde installaties Glastuinbouwer zal moeten kunnen aantonen dat aanwezige installatie op de lijst staat en werkt volgens specificaties. Ook collectief zal moeten voldoen aan beoordelingsmethodiek, eventueel met maatwerk

36 Zin en onzin van collectief systeem vs individueel Wat is collectief? Wanneer is collectief zinvol? Wat is er nodig voor collectief? Wie heb je nodig voor een collectief? Wie heeft er belang bij collectief?

37 Een collectief idee, wat nu? Collectieven zullen in beeld/ aangemeld moeten zijn voor , binnen Hoofdlijnenakkoord heeft LTO Glaskracht NL het op zich genomen om inventarisatie te maken en overzicht te overleggen van kansrijke locaties. Vervolgens stappen in 2016 ondernemen om tot uitgewerkt plan en businesscase te komen (bekend per ). Eigen verantwoordelijkheid collectief om aan de slag te gaan.

38 Een collectief idee, wat nu? 1. Zoek contact met je collega s in de buurt 2. Zien jullie kansen om samen met een collectieve aanpak voordeel te bepalen in zuiveringsefficiënte en kostenefficiënte methode om te voldoen aan de verplichting van ? 3. Meld je collectief idee aan voor bij 4. Probeer (eventueel met behulp van waterschap/ gemeente) inzicht te krijgen in het bestaande afvalwatersysteem a) Hoeveel restwater komt er vrij bij de deelnemers collectief en wanneer? b) Hoe is de afwikkeling van het bedrijfsafvalwater momenteel (riool, sloot,?) c) Zijn er natuurlijke punten waar afvalwater nu al samenkomt? (hoofdgemaal riool?) d) Is er een logische keuze in zuiveringsmethode? (H202+UV/OZON/ Actief kool/ RO/ biologisch) 5. Werk een businesscase/pva uit aan hand van je inventarisatie 6. Leg je plan voor aan bevoegd gezag (eind 2016/ begin 2017) 7. Na goedkeuring start uitvoering op en zorg voor passende organisatiestructuur voor beheer en exploitatie (eventueel in afstemming bevoegd gezag)

39 Een collectief idee, wat nu?

40 Vragen? Bedankt voor uw aandacht! Daan van Empel LTO Glaskracht NL