HORTICOOP KENNIS EVENT VRUCHTGROENTEN. 23 September 2015 Ellen Beerling Erik van Os, Chris Blok, Jan Janse, Jim v Ruijven

Transcriptie

1 HORTICOOP KENNIS EVENT VRUCHTGROENTEN 23 September 2015 Ellen Beerling Erik van Os, Chris Blok, Jan Janse, Jim v Ruijven

2 Inhoud (vruchtgroenten) 1.Waarom aandacht voor water en emissies? 2.Oorzaak emissies? Knelpunten en oplossingen 3.Sluiten waterkringloop: Emissieloze kas 4.Zuiveren lozingswater 5.Vragen en discussie 2

3 1. Waarom aandacht voor Water & emissies? waterkwaliteit in glastuinbouwgebieden onder de maat Waterkwaliteit grondwater (drinkwater) Waterkwantiteit: beschikbaarheid goed gietwater

4 Stikstof (mg N/l) Waterkwaliteit in glastuinbouwgebieden 30 Gehalte aan stikstof in glastuinbouwgebieden : Lozingenbesluit Glastuinbouwgebied Referentiegebied Doel van Delfland 5 0 Hoogheemraadschap van Delfland

5 Kg N/ ha/ jaar Focus op waterkwaliteit - gevolgen Afspraak sector met overheid (Platform Duurzame Gtb): In 2027 (nagenoeg) geen emissies uit glastuinbouw Phalaenopsis e.a. potplantorchideeën roos, gerbera, uitgangsmateriaal groenten aardbei, aubergine, paprika komkommer, potplant, uitgangsmateriaal sierteelt, overige sierteelt tomaat, kruiden tulp, eenjarige zomerbloeiers orchidee (Cymbidium) Anthurium, kuipplanten, perkplanten overige groenten 5

6 Overschrijdingen waterkwaliteitsnormen voor GBM > 5x MTR > 2x MTR > MTR Niet toetsbaar > streefwaarde, MTR streefwaarde 6

7 NL: focus op waterkwaliteit - gevolgen GBM toelating / herbeoordeling onder druk Politieke discussie over neonicotinoïden Verplichte zuivering bij lozen Etiketten o.a. Admire Generiek in 2016/2018 7

8 Toenemende vraag vanuit de markt

9 Hoeveelheid spui per jaar (m 3 /ha) Bron: emissieproject LTO

10 Hoeveelheid spui per jaar (m 3 /ha) & kosten water+meststoffen ( /ha, jaar) Bij EC 3 = 2,50 / m3

11 Lozen = weggooien

12 2. Oorzaak emissies? Knelpunten en oplossingen

13 Substraatteelt: huidige situatie ontsmetting lozing regenwater + aanvullend water Redenen voor lozing: 1. First flush 2. Ophoping natrium 3. Spoelwater filters 4. Onbalans in nutriënten 5. Ziekten 6. Storingen 7. Groeiremming bemesting

14 3. Sluiten waterkringloop Veel knelpunten bij recirculeren al opgelost aantonen dat jaarrond zonder lozen haalbaar is: Waterefficiente Emissieloze Kas vergelijken met Reguliere kas (lozen volgens emissienorm 2015) - Juli dec 2014: komkommer geen verschil in productie/ kwaliteit - Dec 2014 dec 2015: paprika Natriumarm gietwater Precision growing Ontsmetting 100% recirculatie Optimale bemesting

15 De Waterefficiënte Emissieloze Kas Hypothese: Nul-lozing goed mogelijk bij zelfde productie en kwaliteit Doel: Aantonen dat emissieloos telen mogelijk is Onbekende knelpunten boven water halen Demonstreren en communiceren over benodigde apparatuur en kennis

16 144 m² Teelt met 0-lozing 144 m² Referentie teelt (lozen volgens N-norm) Juli Dec 14: komkommer, Cadence (RZ) Dec 14 Dec 15: paprika, Maranello (Enza) Steenwol (inert substraat) Wekelijkse gewaswaarnemingen Klimaat voor beide kassen nagenoeg gelijk 0-lozing Referentie

17 Referentie kas Emissie norm 2015: 133 kg N/ha/jr Dus lozen: 430 m 3 /ha/jaar (hier: 5160 L/jaar) Filterspoel water First flush Eerste 6 weken geen hergebruik Incidentele lozingen NB. Natrium in gietwater is laag: ca. 0.1 mmol/l (regen- + osmosewater)

18 Emissieloze kas: geen lozingen 100% recirculatie Precision growing Ontsmetting Natriumarm gietwater Optimale bemesting

19 Komkommer Cumulative kg-production kg/m Conventional greenhouse Zero emission greenhouse #/m weeknr

20 kg/m 2 (green + red) Paprika Cumulative kg-production Sweet Pepper Reference Zero-emission weeknr

21 Voorkom ophopen Natrium Selectief verwijderen? Voorkomen! Goed gietwater = natriumarm Onderhoud RO Kwaliteit meststoffen beide compartimenten! want good practice

22 Goede ontsmetter -> voorkomen verspreiding ziekten -> voorkomen lozen door storingen Ontsmettingstechnieken UV, Verhitter, Ozon Juiste dimensionering Tijdig onderhoud Voldoende buffer bij storing Emissieloze kas: ozon (0.2 mg/l, > 90 sec)

23 Hergebruik vanaf de start Bij twijfel over waterkwaliteit biotoets Fytotoxkit Afbraak eventuele groeiremmende stoffen H2O2-UV Ozon

24 Hergebruik First flush doorsteken matten in 2x Drainwater is veilig te gebruiken

25 Filterspoelwater Zandfilter / automatisch filter Spoelwater: 450 m 3 /ha (SAF: ca. 25 m 3 /ha) Emissie GBM en meststoffen loopt snel op Spoelwater zonder meststoffen en GBM gebruiken Filterspoelwater hergebruiken

26 Alternatief: vlakbedfilter Filters zonder spoelwater test met vlakbedfilter voor (ozon)ontsmetter

27 uptake (mmol/kg) Drain concentration/ drip water (mmol/l) Optimale bemesting: sturen op plantbehoefe Goed meten en analyseren gift, drain en matwater Opname analyses: voeding op basis van verbruik Potassium uptake lower limit upper limit drip Kalium drain lower limit upper limit date 0 bron: GAC

28 Watergeefsysteem Voorkomen problemen met vertraagde toediening van nieuw voedingsrecept en GBM - 16 mm leidingen (ipv 25 mm) - ringleiding

29 Watergeef strategie - WC, EC en Temp metingen met Grosens sensoren in het substraat (3 per kas) - Optimalisatie watergeef strategie

30 Vervolg Emissieloze kas Strategie bij einde teelt Strategie teeltwisseling (schoonmaken kas) Doorontwikkeling bemestingsstrategie Moeilijker (niet-inert) substraat: kokos

31 4. Zuivering lozingswater Verplichte zuivering komt er aan Techniek moet zijn gecertificeerd Eind 2015/begin 2016: Beoordelingssystematiek voor zuiveringstechnieken wordt bekend Toetsen met Standaard Water Representatief voor lozingswater (realistic worse case) Bevat naast nutriënten en vervuilingen 12 GBM

32 Zuivering lozingswater Over het algemeen: Meer water = hogere kosten Eerst hoeveelheid terugbrengen, daarna techniek Collectieve voorziening goedkoper Mobiele installatie interessant bij weinig spui Eigen zuiveringsinstallatie

33 Zuiveringstechnieken Oxidatietechnieken H2O2 + UV Ozon (+ UV) H2O2+ozon+UV H2O2 (nog in onderzoek) Filtering Actief kool (en combi met oxidatie) Membraan (RO, MD) NB: kosten afvoeren kool of brijn

34 Nitrogen recovery unit KNO 3, K 2 SO 4, KH 2 PO 4, KCl Drain water T r e at < 0,2 mmol/l NO 3 15 mmol/l NO - 3 m e n t Ionen Schone oplossing 34 Doorslag

35 5. Vragen en discussie

36 Dank voor uw aandacht Ellen Beerling