Watervoorziening en emissie bij tomaat

Transcriptie

1 2/22/211 Watervoorziening en emissie bij tomaat Erik van Os Wageningen UR Glastuinbouw verdamping regenwater opvang condens water Waterstromen Efficiëntie watergebruik Liters water voor 1 kg tomaat nutriënten additioneel gietwater EC ph mengbak regenwater basin Gewas bescherming spui drainwater ontsmetting hergebruik ontsmet water Afvalwater filterspoelwater teeltwisseling schoonmaken Spanje Spanje Spanje Nederland Nederland Nederland Open veld onverwarmde onverwarmde glazen kas + hergebruik + terugwinning kas kas met klimaat drainwater verdampings ventilatie regeling water + CO2 Meer techniek lager waterverbruik Kas in Regenwater Omgekeerde Osmose Leidingwater Oppervlaktewater Grondwater (= bronwater) Condenswater First Flush Kas uit Drainwater Spui Filterspoelwater Lek Schoonmaakwater Storingen Teeltwisseling 1

2 2/22/211 Waarom kringloopsluiting? Oppervlaktewaterkwaliteit Nutriënten Gewasbeschermingsmiddelen Kaderrichtlijn Water (KRW) Eigenlijk 21: schoon oppervlaktewater Platform Duurzame Glastuinbouw (GLAMI): Nagenoeg NUL lozing 227 Praktisch Dit doel moet je bereiken Met Emissienormen ipv bemestingsnormen Met Behoud middelenpakket Emissie van N in en N uit Stikstof Woudse Droogmakerij (aug 2 - aug 29) 3 uitlaat 2 Concentratie (mg/l) inlaat norm aug- nov- feb-6 mei-6 aug-6 nov-6 feb-7 mei-7 aug-7 nov-7 feb-8 mei-8 aug-8 nov-8 feb-9 mei-9 aug-9 Waarom is er spui? Hoe spui te verminde ren? 11 2

3 2/22/211 Hoeveelheid spui (m 3 /ha, natrium) Hoeveelheid spui (stikstofvracht) Normen voor de lozing van stikstof (kg N/ ha/ jaar) emissie groep Gewas indeling v.a paprika ca. tomaat ca. 8 gerbera, roos ca. Berekende N vracht: Na gehalte (mmol/l) 1. Jaar normaal osmosewater ja bassin (m 3 ) 3 paprika 76 tomaat 116 gerbera 82 roos Droog nee Spuistromen Spoelwater zandfilter 1x per dag, 1.m 3 /ha spoelbeurt 3 spoelbeurten/jr: 4 m 3 /ha Storing ontsmetter 1 dag spui: 2 m 3 /ha Uitdraineren matten 4 m 3 /ha Start teelt 1e 4 weken: 3 m 3 /ha Kosten van spui Meststoffen:, per m 3 met EC 1, ms/cm Water: ca. 1 /m 3 (.6 1.) Bij EC 3, ms/cm is elke m 3 water 2, waard Nu: vervuilingseenheden per bedrijf Toekomst: per m 3 DLV, LTO Groeiservice Emissiechecklist Geef op emissiechecklist aan wat je op jouw bedrijf kunt verbeteren 3

4 2/22/211 Ontsmetten en risico op ziekten in gietwater Regenwater Leidingwater Opp.vlaktewater Bronwater Osmosewater Condenswater Drainwater ontsmetten ziekten + nutriënten + Fysische ontsmettings methoden Verhitten UV belichting (24nm, UV C) Membraan filtratie (micro, ultra & reverse osmosis) Langzaam zandfiltratie Actieve koolfiltratie High pressure UV installation + hoog risico laag risico Chemische methoden Ozon (O 3 O 2 + O. ) Waterstof peroxide (H 2 O 2 2 OH. ) Natrium hypochloriet (NaOCl HOCl + NaOH or OCl ) Chloordioxide (ClO 2 ) Koper zilver ionisatie Werking en kosten Verhitten UV belichting Membraan filtratie Langzaam zand filtratie Ozon Waterstof peroxide Natriumhypochloriet Chloordioxide Koper zilver ionisatie Actief kool WERKING +, +,, KOSTEN + + Geen ontsmetting slechte werking goede werking + hoge kosten lage kosten 4

5 2/22/211 Groeiremming meten Fytotoxkit Groeiremming tomaat Groeiremming als verschil >2% T3: geen ontsmetting T1, T2, T4: kans op groeiremming behandeling tuinkers mosterd Referentie % % Tomaat 1 18% 13% Tomaat 2 1% 1% Tomaat 3 28% 46% Tomaat 4 11% 2% 6.. gemiddelde wortellengte tuikers mosterd wortellengte [mm] KBB 11 Berg ger std.k. Schenkeveld Steenbergen Kooy ger KBB ruit4 Referentie T1 T2 T3 T4 behandeling Optimaliseren bemesting Welk drainpercentage? Wordt alle drain hergebruikt? Wat gebeurt er als er meer terugkomt dan wordt bijgemengd? Regeling op vaste EC vanuit de drain Is een dynamische regeling mogelijk (6 8% van gift EC)? Gewasgroei is gelijk per tijdseenheid Berekend op basis praktijkmetingen Drain EC VoorEC % uit drain % uit verse oplossing % 43

6 2/22/211 Aangetroffen middelen 28 Meting middelen Gewasbeschermingsmiddelen Woudse Droogmakerij (28) Aantal aangetroffen stoffen jan-8 feb-8 mrt-8 apr-8 mei-8 jun-8 jul-8 aug-8 sep-8 okt-8 nov-8 dec-8 aangetroffen onder norm aangetroffen boven norm Welke middelen? Substraat en grondteelt in de kas Afbraak GBM met geavanceerde oxidatie Active ingredient Aantal keren (%) boven MTR bassinwater condenswater Filter spoel water drainwater Bij x van 12 onderzochte telers 1 imidacloprid(admire) 79 (33%) pirimicarb((pirimor) 4 (19%) methomyl((methomex) 39 (16%) iprodion(rovral) 29 (12%) azoxystrobine(ortiva) 27 (11%) kresoxim-methyl(collis) 2 (8%) methoxyfenozide(runner) 1 (6%) deltamethrin(decis) 14 (6%) Carbendazim (Topsin) 13 (%) cyprodinil(switch) 12 (%) bitertanol(baycor) 11 (%) pymetrozine(plenum) 1 (4%) tolclofos methyl(rizolex) 1 (4%) linuron 9 (4%) carbofuran(curater) 8 (3%) Totaal * De MTR voor oppervlaktewater is als grenswaarde voor concentraties IN de kas genomen, omdat er geen andere waarde is H 2 O 2 + UV Afbraak organische moleculen: wortelexudaten, GBM, ijzerchelaat Groeiremming voorkomen is iets anders als GBM afbreken Resultaten GBM 1% 9% 8% 7% 6% % 4% 3% 2% 1% % H2O2 (mg/l) kresoxim-methyl Kenbyo/Collis (fungicide) UV (mj/cm2) Conclusie Veel middelen worden afgebroken Beperkt aantal niet Dosering UV en H 2 O 2 moet hoog zijn Recept nog niet beschikbaar 1% 8% 6% 12% 4% 1% 2% 8% % 6% 4% H2O2 (mg/l) 2% % 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% 12 % H2O2 (mg/l) 8 6 H2O2 (mg/l) 4 2 % thiam ethoxam Actara (insecticide) 1 1 indoxacarb Steward (insecticide) 2 flonicamid 2 teppeki Imidacloprid, Admire, % H2O2 Admire UV (mj/cm2) UV (mj/cm2) UV (mj/cm2) 2 1 UV Spuitproef 1 standaard 2 laagste dop dicht 3 afgedekt 6

7 2/22/211 Resultaten Bladbedekking met watergevoelig papier Twee dagen: Oktober, November Gespoten: 1 2 L/ha, mg/ middel Massa balans Standaard Laagste dop % dicht (%) Gewas 7 Substraat 4 2 Grond 1 Afdruip naar substraat, drain, oppervlaktewater Conclusies toediening GBM Teveel naast het gewas Teveel op grond en substraat Direct op mat/goot gespoten Betere toediening is mogelijk Afstelling doppen Afdekking niet nodig Lek naar drainwater in goot Frequent spuiten Restanten middel niet afgebroken Ontzouting ingenomen water Regenwater Overige input Ontzouting water Gietwater OMVverwijdering Drain- Zouten Overige componenten Water Valorisatie Water Nutriënten Desinfectie 7

8 2/22/211 Waterterugwinning Technieken Concept Meest belovende technieken Gietwater Restantwater (spui + overige afvalwaterstromen) Waterterugwinning Omgekeerde osmose Membraandestillatie Nutriënten-terugwinning Ionen-uitwisseling Electrodialyse Capacitieve De-ionisatie (?) Schoon water Valorisatie Waterterugwinning Zout Nutriënten Gewasbeschermingsmiddelen Groeiremmers Ontzouting vooraf (preventie) Ionen-uitwisseling Electrodialyse Omgekeerde osmose OMV verwijdering Geavanceerde oxidatie (bijv. UV + H 2 O 2 ) Membraandestillatie Pathogenen Zuiveren restant te lozen water Economisch en technisch haalbare techniek Opwerken afval tot een product met waarde (valorisatie) Visteelt Algen Wegenzout Nutriëntenterugwinning Zoute teelten Vollegrondsteelten Vasthouden op bedrijf is goedkoopste Stellingen Bedankt voor jullie aandacht! Waterkringloopsluiting is technisch mogelijk Spuistroom kan nu al aanzienlijk worden verminderd Groeiremming aangetoond en te bestrijden Door optimalisatie van bemesten minder spui GBM met geavanceerde oxidatie af te breken Wageningen UR Glastuinbouw Innovaties met en voor de glastuinbouwsector Wageningen UR 8