TUSSENTIJDSE MEDEDELINGEN GODSDIENST

Transcriptie

1 TUSSENTIJDSE MEDEDELINGEN GODSDIENST Katholieke secundaire scholen bisdom Gent maart 2009 Tussentijdse mededelingen Godsdienst zijn bedoeld als actualiserende aanvulling bij de Diocesane Mededelingen die elektronisch doorgestuurd worden naar de scholen. Je kan de Tussentijdse mededelingen ook nalezen op zie secundair onderwijs en vakinfo katholieke scholen. De Diocesane Mededelingen vind je terug op de website van de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst, via Beste collega, In deze tussentijdse mededelingen lees je waar je de syllabi kunt vinden van het godsdienstonderwijscongres in februari en de nascholing werken met (kort) film in de godsdienstles. Daarnaast vind je aankondigingen voor activiteiten in het 3 de trimester. We eindigen met een nabeschouwing van Mgr. Jozef De Kesel bij de Taizé-ontmoeting in Brussel. We wensen je nog een inspirerende en solidaire vastentijd met stilaan uitkijk op een zalige paastijd en een deugddoende vakantie. Collegiale groet, Peter MALFLIET Inspectie en begeleiding godsdienst s.o , peter.malfliet@scarlet.be Binnenkort (3 de trimester) : Woensdagnamiddag 22 april (DOB, Marialand 31, Gent, 14.00u-16.30u) : bijeenkomst werkgroep godsdienstleraren BuSO-OV1 Woensdagnamiddag 29 april (13.30u-16.30u) en donderdagvoormiddag 7 mei (9.00u u) (telkens in het Sint-Lievenscollege, Zilverenberg 1, 9000 Gent) : nascholing Multimediaal gevoed godsdienstonderricht VSKO-nascholing met Joost Vandendriesche over ICT in de godsdienstles voor alle info en inschrijvingen, zie : 3/08/03-IND Maandag 4 mei (K.U.Leuven, Universiteitshal Naamse straat en Marie-Theresiacollege, 9-16u) : LOGOS-studiedag De K van kerk. De pluriformiteit van katholiciteit zie folder in bijlage en op Woensdagnamiddag 6 mei (PEDIC, Gent, 14.00u-17.00u) : Nascholingsnamiddag van de Diocesane Commissie Schoolpastoraal : Opstaan uit verdriet. Rouwbeleving in verschillende culturen en religies. Alle informatie is te vinden op de affiche van Pedic 2de semester. (Inschrijven via pedic@vsko.be code PN 149/08-09) en via bellinda.staelens@skynet.be Woensdagnamiddag 6 mei (Sint-Paulusseminarie, Mariakerke, 14.00u-16.30u) : eerste sessie van de nascholingsmodule Geloof in het gezin? Ethiek, opvoeding en gezinnen vandaag inleider : Annemie DILLEN (andere sessie op donderdagnamiddag 14 mei) - Informatie en inschrijving via Centrum voor Nascholing (HDGI), Woensdagnamiddag 13 mei (DOB, Marialand 31, Gent, 14.00u-16.30u) : ondersteuningsbijeenkomst voor godsdienstleraren in BSO Zaterdag 16 mei (Koninklijk Lyceum in Aalst, 14.00u 17.20u) : Debatnamiddag Emmaüs : Groot gelijk!? Raakpunten tussen gelovigen en andersdenkenden zie folder in bijlage.

2 Tussentijds GODSDIENSTONDERWIJSCONGRES 2009 Op 18 en 19 februari vond het UCSIA-Godsdienstonderwijscongres plaats van de bisdommen Brugge en Gent. Meer dan 400 deelnemers woonden de eerste dag bij in KHBO-Brugge. 100 vakverantwoordelijken verzamelden voor de tweede dag in de Oude Abdij in Drongen. Alle syllabi en presentaties kunnen gedownload worden op of via - Secundair onderwijs. Voor de vakvergaderingen verwijzen we in het bijzonder naar de community vakwerkgroep instrumenten op THOMAS ( Op die community vind je een verzameling van bruikbare instrumenten om de vakgroep te stofferen. Tal van didactische impulsen zijn verzameld in de communities van de didactische ateliers die per leerjaar plaatsvonden op het einde van de eerste dag. Ga naar de THOMAS-site ( vervolgens naar communities, log in en geef als zoekterm op : atelier. 2. CENTRUM VOOR NASCHOLING Community bij de nascholingsmodule WERKEN MET (KORT)FILM IN DE GODSDIENSTLES Op 10 en 18 maart vond deze druk bijgewoonde nascholing plaats met de zeer gewaardeerde medewerking van de collega s Bea Caekebeke, Koen Dekorte, Bernard De Rijcke en Paul Van Haute. Alle teksten en uitgewerkte voorbeelden van deze nascholing kan je vinden in de community Nascholing (kort)film Gent.. Hoe vind je de community Nascholing (kort)film Gent op internet? 1. Klik op de homepage van THOMAS ( in de grijze linkerkolom op het woord communities. 2. Nu moet je je registreren. Klik hiervoor op zich hier registreren. Je vult alles in en registreert je. Dit moet je maar één keer doen. 3. Het systeem vraagt een gebruikersnaam en een paswoord. Via Log in kom je dan bij de communities. 4. Vul als zoekterm Nascholing (kort)film Gent in en klik op het pijltje (of druk op Enter ). Je kan deze open community bezoeken. Voor meer technische kwesties over het gebruik van filmfragmenten, internet, in de godsdienstles verwijzen we naar de VSKO-nascholing Multimediaal gevoed godsdienstonderricht die gegeven wordt door nascholer Joost Vandendriessche op woensdagnamiddag 29 april (13.30u-16.30u) en donderdagvoormiddag 7 mei in het Sint-Lievenscollege in Gent. (Alle info

3 Tussentijds op zie ook verder.) De nascholing kan ook ter plaatse gebracht worden. Neem hiervoor contact met Nascholingsmodule : GELOOF IN HET GEZIN? Ethiek, opvoeding en gezinnen vandaag. Woensdagnamiddag 6 mei en donderdagnamiddag 14 mei Sint-Paulusseminarie, Mariakerke, 14.00u-16.30u Alle info en inschrijven via (zie Centrum voor Nascholing ) Wat is er met het gezin aan de hand? We zien een grote verscheidenheid aan gezinsvormen en gezinsopvattingen. In deze nascholing staan we stil bij de maatschappelijke evoluties daaromtrent en een ethische reflectie over de huidige situatie. Ook gaat het over de vraag of ouders en kinderen aan geloofscommunicatie kunnen doen in de hedendaagse gezinscontext. Uiteraard heeft dit gevolgen voor het godsdienstonderwijs op school. Annemie DILLEN is als docent pastoraaltheologie verbonden aan de faculteit Godgeleerdheid aan de KULeuven. Ze is er eveneens voorzitter van het Academisch Centrum voor Praktische Theologie aan de KU Leuven. Annemie Dillen publiceerde onder meer op het terrein van gezin, ethiek en pastoraal, huiselijk geweld, kindbeelden en religieuze opvoeding van kinderen. Sinds januari 2008 is ze ook voorzitter van de Interdiocesane Dienst voor Gezinspastoraal. De titel van deze nascholing verwijst naar een recente publicatie van haar over dit onderwerp : DILLEN, A., Geloof in het gezin? Ethiek, opvoeding en gezinnen vandaag, Tielt, Lannoo Campus, 2006,. 3. ONDERSTEUNINGSBIJEENKOMST BSO Op woensdagnamiddag 13 mei organiseren we een ondersteuningsbijeenkomst voor godsdienstleraren BSO. Bedoeling is dat collega s lesmateriaal en ervaringen kunnen uitwisselen, ondermeer bij het gebruik van handboeken. De bijeenkomst vindt plaats in het Diocesaan Onderwijsbureau, Marialand 31, Gent, 14.00u u. Wil je aanwezigheid bevestigen bij peter.malfliet@scarlet.be. 4. VSKO-NASCHOLING : MULTIMEDIAAL GEVOED GODSDIENSTONDERRICHT Woensdagnamiddag 29 april (13.30u-16.30u) en donderdagvoormiddag 7 mei (9.00u u) (telkens in het Sint-Lievenscollege, Zilverenberg 1, 9000 Gent) : nascholing Multimediaal gevoed godsdienstonderricht. Deze VSKO-nascholing met Joost Vandendriessche wil internet, THOMAS en multimedia benaderen als inspirerend voor het omgaan met levensvragen aan de hand van teksten, filmen klankfragmenten als een uitwisselingsplatform en werkomgeving voor een team godsdienstleerkrachten. Heel wat collega s hebben de voorbije jaren deze interessante nascholing gevolgd. Het is de laatste keer dat ze centraal wordt aangeboden.

4 Tussentijds Inschrijven via secundair onderwijs Godsdienst - zie : 3/08/03-IND. Inschrijven gebeurt elektronisch (met inlogcode van de school.) Mocht je moeilijkheden ondervinden bij het elektronisch inschrijven via de website je te allen tijde contact nemen met de telefonische helpdesk. De helpdesk van de dienst nascholing van het VSKO (DNI) is bemand tijdens de kantooruren op Via de nascholer kan de nascholing ook aangepast gebracht worden in het eigen schoolteam. Neem hiervoor contact met joost.vandendriessche@telenet.be. 5. NASCHOLING SCHOOLPASTORAAL In het kader van de pastorale aandacht voor een overlijden en de rouwverwerking in een schoolcontext werden al verschillende nascholingsnamiddagen georganiseerd. Deze kenden altijd veel belangstelling. Op vraag van de deelnemers gaan we verder met deze vorming en sta je stil bij de rouwbeleving in verschillende culturen en religies. Ook het christelijke verrijzenisgeloof komt daarbij ter sprake als een uitdaging voor het opvoedingsproject van een katholieke school. Hoe dat concreet mogelijk is, beluister je in verschillende getuigenissen en praktijkvoorbeelden vanuit scholen. Organisatie van de Diocesane Commissie Schoolpastoraal, in samenwerking met Bellinda Staelens, pedagogisch begeleider schoolpastoraal (bellinda.staelens@skynet.be). Praktisch : PN149/ ,00 EURO Woensdag 6 mei 2009 van 14 tot 17 uur PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent Maximum 60 deelnemers Inschrijven via pedic@vsko.be 6. AANGEKONDIGD Op maandag 4 mei 2009 vindt de vierde LOGOS-studiedag (Leuvense Ontmoetingen rond Geloof, Openbaring en Spiritualiteit) plaats, een initiatief van de Leuvense onderzoekseenheid systematische theologie, in samenwerking met het IDKG en het ICC. Dit jaar is het thema: De K van Kerk. De pluriformiteit van katholiciteit. Het programma en alle info vind je op Op zaterdag 16 mei organiseert EMMAÜS een debatnamiddag met als titel : Groot gelijk!? Raakpunten tussen gelovigen en andersdenkenden. De debatnamiddag vindt plaats in het Koninklijk Lyceum, L.D Haeseleerstraat 52 in Aalst van 14.00u tot 17.20u. Komen aan het woord : Luk Bouckaert, Nicole Note, Fatmagül Bilge, Paul De Witte, Kathleen Van Steenkiste, An Agneessens, Christine Waegeman, Jean-Paul Vermassen en Jens De Vleminck. Uit de folder (in bijlage bij deze mededelingen) : De debatnamiddag wil materiaal en inspiratie aanreken aan leerkrachten en docenten en voor iedereen die zich wil informeren

5 Tussentijds en voor wie mee wil nadenken over het actuele thema van de interlevensbeschouwelijke dialoog. Meer info over deze en andere activiteiten, zie : Inschrijven voor deze namiddag kan via debat2009@emmaushuis.org en door betaling van 10 EURO op met vermelding van debat2009/naam en voornaam. Deelnemende leerkrachten krijgen een attest van deelname. Beide vormingsinitiatieven kunnen we warm aanbevelen! 6. TOEKOMSTGERICHTE TERUGBLIK OP DE TAIZE-ONTMOETING Mgr. J. De Kesel Heel wat godsdienstleraren brachten hun leerlingen in contact met de Taizé-gemeenschap naar aanleiding van de Europese ontmoeting in Brussel, van 29 december tot 2 januari jl. Mgr.Jozef De Kesel schreef een persoonlijke, inspirerende en uitdagende nabeschouwing bij deze gebeurtenis : Bij de jaarwisseling van 2008 naar 2009 hebben we in Brussel iets beleefd dat we wellicht de eerstkomende jaren niet meer zullen meemaken. Duizenden jongeren, komend vanuit heel Europa, ontmoetten elkaar in de parochies van Brussel en omstreken en vonden elkaar vanaf de middag op de Heizel. Ze waren gekomen om te bidden en samen te zoeken wat het vandaag betekent christen te zijn en hoe we als christenen kunnen meebouwen aan een rechtvaardige en broederlijke samenleving. Ze werden in duizenden gastgezinnen ontvangen. Dat op zich was al zo indrukwekkend. Zo hoopvol ook, zo diep menselijk en tegelijk zo dicht bij wat het evangelie ten diepste toe bedoelt. Maandagavond 29 december vond de eerste grote gebedsdienst op de Heizel plaats. Ik weet natuurlijk wel wat de liturgie van Taizé voorstelt en ik wist ook dat er heel veel volk zou zijn. En toch. Als je er zelf tussen zit en het hele gebeuren je overkomt dan is het nog heel iets anders. Ik was verwonderd en vroeg me af hoe het mogelijk was. Ik was ook diep ontroerd. Dat je zoiets met zo velen meemaakt, uitgerekend in een stad en een land waar velen zo vervreemd zijn geraakt van wat authentieke godsdienstigheid kan betekenen. Ik had het kunnen uitzingen van vreugde en dankbaarheid. Wat we natuurlijk deden! Die vreugde deelden we met velen. Ik kwam ook vele bekenden tegen. En wat morgen? Dat was de vraag die op hun lippen lag. Het kon toch geen eenmalig gebeuren zijn? Er moeten toch conclusies getrokken worden voor de toekomst? Het is maar al te waar. Maar ik had niet zo direct een antwoord. Ik wou me nog niet al te bezorgd maken voor de dag van morgen. Ik wou wat ons zo gul geschonken werd en ons verstand toch wel wat te boven ging, eerst in alle vreugde en onbevangenheid beleven. Me laten doen. We zouden morgen wel zien. Toch liet de vraag me niet los. Hoe kunnen we trouw blijven aan wat hier gebeurt? Hoe kan het ook doorwerken in het gewone leven van de Kerk, in het leven van alle dag? Wat hierna volgt is een aanzet tot antwoord. Het zijn gedachten die gaandeweg in me opkwamen. Ik wil ze graag delen.

6 Tussentijds Het geheim van de eenvoud Het geheim van de gemeenschap van Taizé is niet dat ze over geëigende methoden en technieken beschikt om nieuwe doelgroepen en met name jongeren aan te spreken. Men vindt er niet de elders soms zo voelbare ijver om aan te sluiten bij de gevoeligheden van de moderne mens. Er wordt gesproken en gehandeld met een onbevangenheid die ontwapenend is. En ook overtuigend. Ze willen ons alleen maar dichter brengen bij God, dichter bij het evangelie van Jezus, en ook dichter bij de vreugden en de angsten van de mensen van deze tijd. Men betracht boven al de eenvoud, ook in de liturgie. Die is inderdaad eenvoudig en mooi. We worden niet voortdurend toegesproken. Er wordt niet bij alles uitleg gegeven. Er wordt niet gemoraliseerd. Er wordt gezongen, geluisterd, gebeden, ook in stilte. Als men het woord neemt, is het altijd met diezelfde eenvoud. Men voelt zich vrij en toch geappelleerd. Waarom is die eenvoud zo overtuigend? Omdat ze onze blik en ons hart voortdurend gericht houdt op het wezenlijke. Misschien raken we daar wel aan het geheim van Taizé. Er zijn vandaag vele uitdagingen. Vele braakliggende pastorale terreinen. We zoeken naar mogelijke nieuwe initiatieven. Er wordt soms rusteloos gezocht. Er moet zoveel gedaan worden. Hier heb je niet die indruk. Niet dat men blind is voor de vragen en uitdagingen. Niet dat er geen antwoorden moeten gezocht worden en geen nieuwe wegen moeten bewandeld worden. Maar die zijn niet zo pasklaar gegeven. Ze zullen gaandeweg gevonden worden. Ondertussen moeten we ons concentreren op het wezenlijke. Dat is het geheim van de Taizé-ontmoeting: we worden teruggebracht tot bij de bron. Zoeken naar God Wat is het levend water dat je bij die bron kunt vinden? Wat is de eenvoud die ons naar het wezenlijke voert? In het leven van de gemeenschap van Taizé, in haar liturgie en haar ontmoetingen, in alles wat ze zegt en doet, voel je altijd twee zaken die onafscheidelijk zijn. Het gaat altijd om de verzoening met God en om de verzoening met je medemens. Op die achtergrond speelt altijd het dubbele gebod van Jezus, zelf het hartsgeheim van het geloof van Israël. Het eerste is de ontmoeting met God. Je voelt dat het in Taizé altijd daarom gaat: zoeken naar God, Hem ontmoeten, luisteren naar zijn woord. En dus ook altijd om de ontmoeting met Christus. Niet als een theorie, maar als een levende persoon. Vandaar de grote nadruk op het gebed, het gezamenlijk gebed, maar ook het persoonlijk gebed in stilte. Die stilte was op de ontmoetingsdagen indrukwekkend. Ze is wezenlijk. Wat de bisschoppen het voorbije jaar geschreven hebben over God ontmoeten in zijn Woord gebeurde hier voor onze ogen en in ons hart. Het is deze ontmoeting met God die vrede brengt in het hart en ook bron is van groot vertrouwen. Het is dat vertrouwen dat deze ontmoetingsdagen zo heeft gekenmerkt. Er zijn in onze wereld veel spanningen en uitdagingen. Er is de armoede, het onrecht, het zinloos geweld. Velen zijn beangstigd, vertwijfeld of zonder uitzicht. Hier voel je : geloof schenkt hoop en vertrouwen. Het onmogelijke is mogelijk.

7 Tussentijds Na deze dagen dringt de vraag zich op: is onze pastoraal gericht op het zoeken naar God en de ontmoeting met Christus? Leert men bij ons bidden? Of zijn dat zaken die verondersteld gekend te zijn, goed misschien voor enkele oude getrouwen, maar niet iets waarmee we mensen vandaag proberen aan te spreken? En toch. Als er zoiets als Kerk en pastoraal bestaan, dan is het daarvoor : om mensen de weg naar God te wijzen en hen daarbij te helpen. Dat geldt voor de liturgie. Zonder iets te willen afdoen van het belang van het gemeenschapskarakter van de liturgie, toch is het de vraag of we de liturgie zo vieren dat er echt gebeden wordt. Maar het geldt ook voor alle vormen van pastoraal. We moeten méér met dat bezig zijn waar het om gaat : in contact komen met God en Christus ontmoeten als de bron van levend water. Zij die nog naar kerken komen en hun geloof bewuster willen beleven en zij die niet of niet meer komen maar hongeren en dorsten naar wat nog geen naam heeft, zijn daarnaar op zoek. Als ze dat bij ons niet vinden, kan het toch niet verwonderen dat ze afhaken of niet komen. De zorg voor de mens Het gaat in Taizé niet uitsluitend om de ontmoeting met God. In alles wat de gemeenschap van Taizé zegt en doet, is dat altijd weer voelbaar. Er is een diepe godsdienstigheid en een intens zoeken naar God, maar tegelijkertijd een grote bekommernis om de wereld en deze aarde, om de samenleving en de mens. Er wordt ons niet de les gespeld, niet gemoraliseerd. En toch worden we altijd aangesproken op onze verantwoordelijkheid als burger in de samenleving. In het zoeken naar God gaat het ook om het zoeken naar het ware geluk van de mens, wat ons tot vrede strekt, wat de samenleving menselijker maakt en het leven beter en mooier. In onze gewone kerkelijke en pastorale praktijk zijn die twee er ook wel altijd. We leggen zelfs grote nadruk op de sociale inzet en zorg voor de medemens in nood. Maar het is niet altijd zo duidelijk hoe het alles te maken heeft met een authentiek zoeken naar God. De band met de bron is soms zoek. Het is alsof het spreken over God en het zoeken naar God toch het hart van alle godsdienstigheid hun pertinentie verloren hebben en er ons alleen nog een ethisch discours rest. Maar losgekomen van de bron, verliest ook dat discours zijn christelijke pertinentie. Voortgaan op de weg van de eenvoud Hoe vandaag het evangelie verkondigen? Hoe onze tijdgenoten gevoelig maken voor de schoonheid van het geloof? Het is onze grootste uitdaging. Er zijn zoveel barrières te overwinnen. We proberen voortdurend nieuwe methodes en zoeken in alle mogelijke richtingen. De gemeenschap van Taizé geeft ons geen pasklare antwoorden. Maar het raakt wel het hart van zeer velen, al langere tijd, en niet alleen bij jongeren. We hoeven niet te imiteren. Maar er wordt wel een perspectief geopend, een weg gewezen. Het is de weg van de eenvoud. Niet de eenvoud die alles reduceert tot wat nog haalbaar is. Maar de eenvoud die onze aandacht richt op het wezenlijke : de ontmoeting met God en onze inzet voor meer menselijkheid. Het is op die weg van de eenvoud dat we de pelgrimage van de vertrouwen moeten verder zetten. + Jozef De Kesel