De uitreiking Vrijdag 12 oktober 2018 tijdens Het Nederlandse Dansdagen Gala in Theater aan het Vrijthof, Maastricht

Transcriptie

1 JURYRAPPORT 2018

2 De jury De VSCD-dansjury 2018 bestaat uit juryvoorzitter Rob van Steen (directeur Theaters Tilburg), Judith Blankenberg (programmeur Grand Theatre Groningen), Iselle Claassens (programmeur, Parktheater Eindhoven), Brigitte De Goeij (De Goeij Cultuur en Zaken), Swantje Schäuble (danseres), Leo Spreksel (artistiek leider), Violien Vocks (programmeur, Parkstad Limburg Theaters), Jasper Weck (programmeur Theater de Veste) en Liesbeth Wildschut (docent Universiteit Utrecht). De uitreiking Vrijdag 12 oktober 2018 tijdens Het Nederlandse Dansdagen Gala in Theater aan het Vrijthof, Maastricht De Dansprijzen 2018 Zwaan voor de meest indrukwekkende dansproductie Zwaan voor de meest indrukwekkende dansprestatie In 2018 wordt geen Gouden Zwaan uitgereikt. Dit is de prijs voor de danser(es) of choreograaf, werkzaam in Nederland, die met zijn of haar carrière een grote bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse dans. VSCD Dansprijzen Juryrapport

3 GENOMINEERDEN ZWAAN MEEST INDRUKWEKKENDE DANSPRESTATIE 2018 Guido Dutilh in Wir sagen uns Dunkles van Marco Goecke door NDT2 Eerst trillend en dan verstild en aandachtig trekt deze danser opkomend uit de donkerte van het toneel volledig de aandacht van de toeschouwer. Als geen ander weet Dutilh met zijn loepzuivere precisie en gepassioneerde interpretaties een sfeer van mysterie te creëren. In Wir sagen uns Dunkles laat Dutilh zien dat hij de bewegingstaal van Marco Goecke begrijpt en weet hij dit om te zetten naar een uitzonderlijke performance. In deze choreografie krijgt hij alle ruimte om zijn technische excellentie én zijn virtuositeit te tonen. Zijn solo is dan ook een parel. Deze sublieme danser weet met gedoseerde kracht en inzet de toeschouwer mee te nemen op zijn bewegingsreis. Krachtige en tegelijk flakkerende, spetterende en geslepen uithalen definiëren daarbij zijn lichaam en tonen een palet aan lichamelijke expressies. Zo laat Dutilh voor het oog van de bezoeker hele werelden ontstaan. De muziek en donkerte van het toneel zorgen voor een glinsterend geheel, waarbij Dutilh als een ongrijpbare feniks op blijft duiken. Met deze prestatie tilt hij zijn eigen expressiviteit en de zeggingskracht van Goecke s werk naar nieuwe hoogtes. Gil Gomes Leal in Aghori van Shailesh Bahoran door Korzo producties en ISH Aghori van Shailesh Bahoran heeft devotie als thema. En deze toewijding vraagt Bahoran ook van zijn dansers: om de extreme levenshouding van de aghori-monniken zichtbaar te maken en te vertalen in ruwe en onstuimige, opvallend hoekige bewegingen aangevuld met bijna onmogelijke lichaamshoudingen. Van de bezielde dansers lijkt in het bijzonder één danser zich dit thema geheel toe te eigenen: Gil Gomes Leal. De explosieve bewegingstaal is hem op het VSCD Dansprijzen Juryrapport

4 krachtige lijf geschreven. Afkomstig uit de breakdance zet deze danser zich op een prachtige manier in om de bewegingstaal van Bahoran in zijn lijf toe te laten. Een meer dan opvallende persoonlijkheid op het podium: met zijn lange ledematen klievend door de ruimte wordt de intensiteit van zijn aanwezigheid onontkoombaar. In Aghori worden alle talenten van deze danser zichtbaar: zijn vermogen met zijn lichaam een nieuwe danstaal vorm te geven, zijn improvisatievermogen en zijn gedrevenheid om met de urban danstaal nieuwe verbindingen te laten zien. Daarmee is Leal een belangrijke ambassadeur voor de dans als kunstvorm die deze nominatie in Aghori zeer verdient. Het danserstableau in Thron van Krisztina de Châtel door De Châtel sur place De vijf danseressen - Marina Bilterijst, Gilda Federica Cesario, Alina Fejzo, Mariagrazia Nacci en Martina Orlandi - fungeren als solide eenheid in Thron, een minimalistisch stuk uit de beginfase van De Châtel s carrière als choreograaf. De ogenschijnlijke simpliciteit van de choreografie vraagt volledige fysieke en mentale beheersing om de repetitieve passen met de soms subtiele verandering daarbinnen, strak te blijven uitvoeren. In Thron tekenen de danseressen met grootse nauwkeurigheid langzaam verschuivende patronen binnen de kaders van het voor dit stuk gemaakte kunstwerk van beeldend kunstenaar VA Wölfl en componist Patricio Wang. Dit lijnenspel doet vermoeden dat het daarbij niet draait om het individu, maar om het individu als onderdeel van het collectief. Een sterke, eenduidige groep zonder leider. De vijf danseressen die dit veeleisende werk opnieuw tot leven brengen, doen dit vol overtuiging: krachtig, beheerst en uiterst accuraat. Elke performer van de cast van Thron toont het doorzettingsvermogen van een individu dat zich volledig overgeeft aan een groter gezamenlijk doel. Al lijken ze identiek, iedereen valt op door dit vermogen bij te dragen aan de zeggingskracht van het werk. Voor de jury reden om de vijf danseressen als collectief te nomineren voor de beste dansprestatie. VSCD Dansprijzen Juryrapport

5 DE VSCD DANSJURY KENT DE ZWAAN MEEST INDRUKWEKKENDE DANSPRESTATIE 2018 TOE AAN: GUIDO DUTILH in Wir sagen uns Dunkles van Marco Goecke door NDT2 VSCD Dansprijzen Juryrapport

6 GENOMINEERDEN ZWAAN MEEST INDRUKWEKKENDE DANSPRODUCTIE 2018 Rule of Three van Jan Martens door GRIP (choreografisch platform) Rule of Three maakt onuitwisbare indruk als multi-sensorische performance die dansend het midden houdt tussen popconcert en poetry slam. Soms associatief-verbeeldend, soms in your face, energiek en expressief, dan weer verstild en kwetsbaar. In dit werk vormt juist het samenspel van uitersten een onomstotelijke eenheid. Hier houdt een ogenschijnlijk los verband van scènes het lichaam van de toeschouwer compromisloos in zijn greep en vertoont Martens excellerende vakmanschap. Met Rule of Three creëert hij een zintuigelijke geheel-compositie waarin aaneenschakeling de stuwende kracht vormt: vlijmscherpe fysieke uithalen, gecombineerd met opzwepende geluidsgolven en lichtpatronen veranderen onverwachts van dynamiek en intensiteit en creëren uiteindelijk ruimte voor ontroering en tederheid. Zo is elk moment raak. De toeschouwer heeft geen kans om op adem te komen in deze achtbaan van prikkelende sferen en intense stadia waarin choreograferen de organisatie van performers overstijgt. Daarmee geeft dit werk niet alleen blijk van een verdieping van Martens idioom. De jury is geboeid door de herdefiniëring van de verhouding tussen toneel en toeschouwer: de abrupte wissels van perspectief brengen het lichaam van de toeschouwer in roering en laten een choreografisch patroon voor je ogen ontstaan. Een uitermate knappe en gelaagde voorstelling die je gewoonweg bij je kladden grijpt. The Hidden Floor van Franck Chartier door het Nederlands Dans Theater 1 The Hidden Floor is geen conventionele dansvoorstelling, maar een overweldigend feest voor de zintuigen. Met dit prikkelend eindstuk van de trilogie door Gabriela Carrizo en Franck Chartier voor het Nederlands Dans VSCD Dansprijzen Juryrapport

7 Theater, zet Chartier de ontwikkeling van dit bijzonder idioom feilloos voort en verrijkt tegelijkertijd het fysieke potentieel van het Nederlands Dans Theater. Bombastisch, beklemmend, een bizarre krachttoer die de toeschouwer meevoert in zijn eigenzinnige verbeelding. Met The Hidden Floor levert Chartier een fascinerende productie die blijk geeft van een uitzonderlijk niveau van vakmanschap en die een categorisering in theater of dans overstijgt. Deze productie leeft door zijn uitgekiende scenografie en dwingende dramaturgie: met beweging als drijvende kracht ontstaan wonderlijke atmosferen, meesleurende verhaallijnen en rake beelden. Het gevoel dat het einde der tijden is aangebroken houdt de toeschouwer van begin tot eind in zijn greep. Hierbij is een bijzondere vondst de kracht van stromend water dat optreedt als tegenspeler en als ondersteuning van de beweging van de dansers. De uitzonderlijke dansers worden in hun samenspel met het element niet alleen uitgedaagd in virtuositeit en technische excellentie, maar vooral om zichzelf bloot te geven in hun menselijkheid. Dit maakt The Hidden Floor verbeeldend en hyperreëel tegelijk, een overdonderend en diepgaand spektakel dat de toeschouwer na afloop verbluft achterlaat. We Are Nowhere Else But Here van Stephen Shropshire door Stephen Shropshire Foundation en Korzo producties Dit indringende duet boeit door zijn eenvoud: in een precair spel van raken en aanraken, aantrekken en afstoten, steunen en toelaten passeert in de verhouding van twee dansers een heel leven voor het oog van de toeschouwer. Met We Are Nowhere Else But Here levert Shropshire een uitermate sterk concept dat in muziek en dans in alle finesses is uitgewerkt. In een expliciete en dramaturgisch slimme greep blijven de dansers lange tijd hand in hand met elkaar verbonden. Steeds weer zoeken zij elkaars lijven op, keren zich toe en wenden zich af. Vanuit zulke geserreerde handelingen - met opmerkelijke kracht en technisch vermogen uitgevoerd - ontstaan in een ontmoetingsmoment facetten van samenzijn: steun ontvangen en geven, onvoorwaardelijkheid, maar ook beperking laat dit duet voelen. VSCD Dansprijzen Juryrapport

8 Gelaagd wordt deze voorstelling door de blik van de dansers die de toeschouwer opzoekt en uitnodigt deelgenoot te worden van wat zich voor je ogen ontspint. Hier ontstaat een diamant: geslepen en ongeslepen tegelijk, gestileerd en toch intiem en menselijk, is de voorstelling van iconische schoonheid. Shropshire toont in dit ontroerende duet de gelijkwaardigheid in de relatie en roept tegelijkertijd een krachtig vrouwbeeld op. Een prachtige voorstelling die naar het eind toewerkt naar een onverwacht statement over gezien en niet gezien worden in de danswereld. DE VSCD DANSJURY KENT DE ZWAAN MEEST INDRUKWEKKENDE DANSPRODUCTIE 2018 TOE AAN: We Are Nowhere Else But Here van Stephen Shropshire door Stephen Shropshire Foundation en Korzo producties VSCD Dansprijzen Juryrapport