Verantwoordelijke uitgever: Ewoud L amiral - Vissegatstraat Erps-Kwerps Verschijnt driemaandelijks Afgiftekantoor Kortenberg - P

Transcriptie

1 BELGIË - BELGIQUE PB 3070 Kortenberg 2/2839 DE KAARDEBOL Driemaandelijks ledentijdschrift Kortenberg/Zaventem - januari/februari/maart - nr Verantwoordelijke uitgever: Ewoud L amiral - Vissegatstraat Erps-Kwerps Verschijnt driemaandelijks Afgiftekantoor Kortenberg - P Startdag: Zaterdag 10 februari

2 Over de afdelingen Korte uitleg Natuurpunt Kortenberg Natuurpunt Zaventem Natuurpunt Kortenberg zet zich in voor het behoud van de natuur in groot Kortenberg. Ze organiseren ook heel wat leuke activiteiten in en rond de natuur. De afdeling wordt gerund door een bestuursteam en verschillende beheerteams in de natuurgebieden en telt meer dan 400 leden, gedragen door vrijwillige medewerkers. Heb je iets te melden, of wil je graag meewerken? Stuur dan een mailtje naar Ewoud L Amiral, Ewoud.lamiral@natuurpunt.be Natuurpunt Zaventem is actief in Zaventem. Een team van gedreven vrijwilligers maakt daar werk van meer en betere natuur. Wil je graag meewerken? Heb je iets te melden? Laat het ons weten. Stuur dan een mailtje naar Daniel Blockmans, daniel.blockmans@uz.kuleuven.ac.be Op de cover Het avonturenpad in de Rotte Gaten, winterlandschap. Foto: Paul van Leest 2 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

3 Voorwoord Paul van Leest Voorwoord Beste Natuurpunters, Ik schrijf dit voorwoord op de dag van de werkdag in de Rotte Gaten. Het was frisjes, zo half januari om 9 uur in de ochtend, maar wat er is gebeurd, is hartverwarmend. Ruim 20 natuurliefhebbers, zowel jong als oud, hebben de handen uit de mouwen gestoken om het Elzenbroek een nog prettiger plek te maken om te vertoeven. Wandelaars zullen vooral merken dat er stammetjes liggen op de modderigste plekken en dat een paar blokkades op de paden zijn weggewerkt. We laten trouwens bewust een paar stammen op het pad liggen om motorcrossers weg te houden. Op 15 april wordt het avonturenpad geopend, en dan zal het dus ook helemaal klaar zijn. Inmiddels loopt er een vergunningsaanvraag voor een tweede plankenpad in het Elzenbroek, nu vanaf de hoek Broekstraat - Schoonaardestraat naar de kinderspeelplaats. Dit pad ligt er nu, na het natte najaar, heel modderig bij. Ook dit zal een verbetering betekenen! 2018 kan dus een mooi jaar voor de Rotte Gaten worden! Maar ook elders zijn er mooie vooruitzichten. We verwachten een vogelkijkhut bij de vijver aan de Kerselaerenstraat in Erps-Kwerps, naast de vijver. Er wordt ook een nieuwe ingang gemaakt vanuit de Lodewijk van Veltemstraat in Beisem. Als ik zie wat voor waarnemingen er nu al in de vijver worden gedaan nu deze weer volgelopen is, kan het heel interessant zijn om een kijkje te nemen (met verrekijker en camera met telelens). Verder gaat de ontwikkeling van het bezoekerscentrum aan Lelieboomgaarden door. De bovenverdieping krijgt steeds meer vorm. De multifunctionele ruimte is klaar. We gaan de weide rechts van het bezoekerscentrum verder ontwikkelen, zodat je ook daar kennis kan nemen van de veelzijdigheid van de omgeving. Je merkt daar ook de vliegtuigen die geregeld overvliegen. Het is duidelijk dat een verlenging van de startbaan in de richting van het bezoekerscentrum geen goede zaak is voor de natuur in het Silsombos en de manier waarop we van de natuur kunnen genieten. We volgen samen met het Burgerforum de ontwikkelingen kritisch op. We zijn ook bezig met het voorbereiden van een Walk for Nature vanuit het bezoekerscentrum op 3 juni. Dit is een grote manifestatie met veel activiteiten, waar je zeker nog van zal horen! Met andere woorden: er zal weer veel te doen zijn in 2018! Paul van Leest Ondervoorzitter Natuurpunt Kortenberg Natuurpunt Kortenberg - Januari

4 Inhoudstafel OPROEP! DE KAARDEBOL VIA De Kaardebol verschijnt al jaren in kleur op pdf. Zeker de laatste nummers zien er prachtig uit. Je kan oude nummers terugvinden op de website Heb je genoeg aan een pdf-versie die per komt en hoef je niet per se een gedrukt exemplaar? Geef dat dan aan op de website. Dit bespaart ons aan druk- en verzendkosten. INHOUD Voorwoord (kort) Nieuws Fotoverslag: Winteravonden Vrijwilliger in de kijker Column: De Generalist Activiteiten Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

5 (kort) Nieuws Nieuws STARTDAG NP KORTENBERG 10 FEBRUARI Dan houden we dus onze jaarlijkse ledenbijeenkomst, ook dit jaar weer in de bovenzaal van het bezoekerscentrum aan Lelieboomgaarden 60. Kom er meer te weten over onze werking, of om mee te praten in een gezellige sfeer en ons voor te bereiden op dit bijzondere jaar. Om 14 uur beginnen we met een frisse neus te halen in de omgeving van het bezoekerscentrum, ofwel in het Silsombos, ofwel in de velden tegenover het bezoekerscentrum (afhankelijk van de begaanbaarheid) van de paden. We verwachten rond uur terug te zijn, waar we van schoenen kunnen wisselen en genieten van een alcoholvrij aperitiefje. Om 16 uur begint dan de bijeenkomst. We beginnen met een overzicht van wat we het afgelopen jaar gedaan hebben en wat we van plan zijn voor dit jaar. Kort en krachtig! Ook gaan we in op de verdere plannen met het bezoekerscentrum. Daarna vragen we even aandacht voor het bestuur zelf. Hopelijk heeft zich dan al een penningmeester gemeld; zo niet, dan volgt een echt dringende oproep! Geef een seintje als je ook lid van het bestuur wil worden of op een andere manier wil bijdragen aan een goede organisatie van de afdeling en haar werk. Verder is er een vraag van de communicatiewerkgroep. Hoe bevalt de website Hoe bevalt de vernieuwde Kaardebol? Wat vind je van de column van De Generalist? Wat zou je erin willen? Zijn er rubrieken die je minder belangrijk vindt? Wil je dat De Kaardebol op papier blijft verschijnen? We eindigen met het uitreiken van de Gouden Kaardebol, onze blijk van waardering voor een actief lid die dat dik en dwars heeft verdiend. Na de bijeenkomst bieden we nog de gelegenheid voor een nabespreking bij een gezellig drankje. Ook bieden we de mogelijkheid om aan te schuiven aan het kaas- en wijnbuffet. Hiervoor dien je wel in te schrijven vóór 6 februari bij Luc Vrolix (vrolixl@gmail.com of ) Volwassenen betalen 12 per persoon, kinderen tot 16 jaar betalen 7. (Ter plaatse cash af te rekenen) Natuurpunt Kortenberg - Januari

6 Nieuws OPENING AVONTURENPAD 15 APRIL Op zondag 15 april wordt het avonturenpad in het Elzenbroek officieel geopend. We komen samen om 10 uur aan de ingang op de hoek van de Schoonaardestraat en de Broekstraat. De parkeerruimte daar is beperkt, we zoeken nog naar wat plekken om te parkeren maar dat is niet eenvoudig. Als je wandelend of met de fiets kan komen, doe dat dan, zo help je mee dat er voldoende plaats is. Om uur is de officiële opening door schepen Harold Vanheel. Daarna leiden we iedereen rond langs de speeltuigen en geven we een woordje uitleg. Tussen uur en zijn er activiteiten, zoals gegidste wandelingen (hopelijk bloeit er van alles moois in de hooiweide), knutselen, een schattenzoektocht Om houden we een receptie met een drankje, een hapje en wat korte toespraken. We zullen dan ook de totem onthullen die aan de ingang staat. Oproep: beheerteam Rotte Gaten Dit is een mooie aanleiding om een groep mensen bijeen te brengen die het gebied geregeld zullen onderhouden. Wie wil ons helpen? Meld je aan bij Paul van Leest ( of WEDSTRIJDJE KIJKEN WAARNEMINGEN.BE De website is al 10 jaar de plek om waarnemingen van flora of fauna te registreren en om te bekijken wat anderen al in een bepaald gebied hebben waargenomen. Wanneer je niet zeker bent van wat je hebt waargenomen, kan je het toch ingeven, met een foto en dan wordt dit gecontroleerd door een vrijwillige medewerker van de website. De website viert haar 10-jarig bestaan met een wedstrijd. Er vallen mooie prijzen te verdienen voor het gebied met de meeste soorten en voor het gebied met de meeste nieuwe soorten in Pieter Moysons heeft de Molenbeekvallei aangemeld als deelnemend gebied. Help Pieter om voor zijn gebied een prijs te winnen door zoveel mogelijk waarnemingen op de website in te geven. Ga eens op zoek: bij de vijver, langs het natuurleerpad in Beisem, in het Kareelbos of op andere gebieden in Erps- Kwerps. Verdere informatie bij Pieter, 6 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

7 Nieuws EXPEDITIE NATUURPUNT DE GROENE VALLEI RANGERS Natuurpunt organiseert op 24 en 25 juni 2017 voor de tweede keer Expeditie Natuurpunt. Tijdens deze sponsortocht trekken 60 teams van 4 avonturiers twee dagen lang per kano, met de fiets of te voet door Vlaamse natuurgebieden. De tocht brengt de deelnemers langs onverwacht mooie natuurpracht in Vlaanderen. In aanloop naar Expeditie Natuurpunt organiseren de teams acties om minstens 1500 euro in te zamelen voor de aankoop en het herstel van hun favoriete natuurgebied. Voor de tocht heeft Natuurpunt 2 fietsroutes (260 km), 2 wandelroutes (60 km) en 1 kanoroute (45 km) uitgestippeld. De startplekken liggen verspreid over Vlaanderen: Diksmuide, Tienen, Hasselt, Meerhout en Lummen. Onderweg trekken de deelnemers door Vlaamse natuurgebieden. Kamperen doen ze in de natuur. De teams komen samen op een afsluitend feest vlak bij het Mechels Broek in Mechelen. Vorig jaar heeft het team The Foxy Ladies and the Fox 2600 euro opgehaald voor de Rotte Gaten. Ook dit jaar gaat een team van start dat geld gaat verzamelen voor de Groene Vallei. Het heet De Groene Vallei Rangers, georganiseerd door Erwin Geeraarts. In het volgende nummer zullen we meer van ze horen! Het Foxy ladies and the fox team van Expeditie Natuurpunt 2017 Natuurpunt Kortenberg - Januari

8 Winteravonden in de Groene Vallei Fotoverslag: Winteravonden Full house op de Vogelzang en klassieke muziek lezing De korte winterse dagen zijn niet ideaal om eropuit te trekken in de velden en bossen. De natuur verschanst zich tegen de kou in afwachting van de lente. Maar dat hoeft ons er niet van te weerhouden om aan natuurbeleving te doen! De lange avonden lenen zich er perfect toe om onze kennis wat bij te schaven, en liefst in een gezellige setting. Dat is wat we trachten te bereiken met onze winteravonden op de zolder van het Bezoekerscentrum van de Groene Vallei. paddenstoelen onder deskundige begeleiding van Patrick Luyten. In december volgde een druk bijgewoonde De oktoberactiviteit was al meteen een smakelijke verkenning van het rijk van de Paddenstoelen-geniet-dag 8 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

9 Winteravonden in de Groene Vallei De leeuwerik, inspiratiebron voor Joseph Haydn Strijkers quartet Op. 64 No. 5, 1st movement lezing over de relatie tussen vogelzang en klassieke muziek. Het gaat ons echter niet alleen om natuurmaar ook om cultuurbeleving. Zo kwam het dat op 22 december de Ierse folk zanger Daithi Rua naar het Bezoekerscentrum kwam, bijgestaan door Katja Vander Poorten op viool. De Groene Vallei lag even in Ierland die avond! Daithi Rua Eric Malfait Het eerst volgend Winteravondcafé zal doorgaan op 22 februari, vanaf 20u. Met als thema Natuur in de tuin. Daithi Rua en Katja Vander Poorten Eric Malfait Natuurpunt Kortenberg - Januari

10 Vrijwilliger in de kijker Vrijwilliger in de kijker Als je denkt: is dat wel een straat, dan zit je goed. Met die instructie vertrek ik op pad naar de woonst van de familie Venderickx. En inderdaad, langs donkere straten en hobbelige wegen geraak ik op mijn bestemming. Tijd voor een gesprek met Jeroen, de heer des huizes. Tekst: Lynn Roels Jammer dat het al donker is. De omgeving is hier waarschijnlijk heel mooi. Dat klopt. We wonen hier te midden van de velden en het groen. De open ruimte heeft ons naar hier getrokken. Dat, en het feit dat mijn vrouw hier een paar straten verder is opgegroeid. Zij had dus al een sterke band met deze wijk en voor de kinderen is er gelegenheid genoeg om zich uit te leven. Het is trouwens zo dat ik een aantal jaren geleden Ewoud, onze voorzitter, heb ontmoet. We raakten aan de praat in t Vossenhol, waar onze kinderen aan het spelen waren. Het was een heel interessant gesprek, maar door tijdsgebrek duurde het toch nog even voor ik actief bij Natuurpunt Kortenberg betrokken geraakte. Wat is jouw rol binnen Natuurpunt Kortenberg? Dat is een goede vraag. Eigenlijk ben ik zelf ook nog wat op zoek naar het antwoord. Ongeveer een jaar geleden Jeroen Venderickx besloot ik om toenadering te zoeken en ik kreeg meteen een uitnodiging voor de bestuursvergadering. Na die vergadering was het me nog niet echt duidelijk wat mijn bijdrage precies kon zijn en dus heb ik me het afgelopen jaar vooral laten onderdompelen. Ik heb onder andere als vrijwilliger meegewerkt in de natuurgebieden, de Rotte Gaten bijvoorbeeld. Dat gebied kende ik natuurlijk al, want dat is hier niet ver vandaan. Een jaar of tien 10 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

11 Vrijwilliger in de kijker geleden mochten geïnteresseerden daar brandhout gaan halen, wat ik toen ook gedaan heb. Nu zijn we er volop bezig met het afwerken van het avonturenpad. Op 15 april is de officiële opening. Ik probeer Paul, conservator van de Rotte Gaten, zo goed mogelijk te ondersteunen. Ook op andere activiteiten van Natuurpunt draag ik mijn steentje bij. Zo zorgde ik op de nocturne voor een informatief standje dat dankzij mijn schedeltjes veel belangstelling kreeg. Vertel eens wat meer over die schedeltjes. Tijdens mijn regentaatsopleiding in wetenschappen en aardrijkskunde kreeg ik ooit de taak om de schedel van een haas te prepareren. Ik vond die opdracht zo boeiend dat het sindsdien een hobby is. Ondertussen bestaat mijn collectie uit een vijftigtal schedeltjes van kleine dieren. Uiteraard gaat het om dieren die ik of anderen dood gevonden hebben. Ik gebruik ze ook alleen voor educatieve doeleinden. Het mysterie dat ze uitstralen trekt de aandacht van jong en oud. Zo vormen ze de ideale aanleiding om het te hebben over diersoorten, hun leefmilieu enzovoort. Zo te zien hebben jullie hier ook veel huisdieren. Zit daar een verborgen agenda achter? regelmatig tips van kennissen. Een van de komende dagen ga ik bijvoorbeeld de kop van een everzwijn halen. Wie een dier vindt, mag mij dus zeker contacteren. Onze beestenboel is leuk en leerrijk voor de kinderen, maar tegelijk vormen huisdieren een grote belasting voor het milieu. Wie het beste wil doen voor onze planeet, kan beter geen huisdieren houden. Maar als je die redenering doortrekt, kan je best ook geen kinderen krijgen en zelf leven wordt dan ook al problematisch. Ik geloof niet dat we de oplossing in die richting moeten zoeken. Je kan wat menselijk is niet onderdrukken. Het is niet onze schuld dat wij hier op de aarde rondlopen. Ik vind dat we realistisch moeten zijn en de twee kanten aan elk verhaal moeten zien. Met de auto rijden is slecht voor het milieu, maar zonder auto zitten mijn kinderen van 6 uur s morgens tot 6 uur s avonds in de opvang. Een betonstop klinkt goed, maar hoe vinden we dan met z n allen een onderkomen in een van de dichtst bevolkte regio s ter wereld? Uitwasbare pampers zijn een prima idee, maar wie vindt daarvoor de tijd en hoe zit dat met hygiëne? Het zijn allemaal praktische overwegingen die ieder voor zichzelf moet maken. Zelf geloof ik heel hard dat de wetenschap en de technologie ons antwoorden zullen Het is hier inderdaad een beestenboel: katten, kippen, konijnen, geiten Zelfs twee baardagamen en een python. We hebben altijd veel dieren gehad. Niet omdat ik per se hun schedels wil bewaren, hoewel ik dat van een aantal dieren wel graag had gedaan. Maar gevoelsmatig ligt dat vaak te moeilijk voor de andere gezinsleden, waardoor het er niet van komt. De meeste schedels uit mijn collectie zijn van gevonden dieren. Ik krijg Jeroen Venderickx Natuurpunt Kortenberg - Januari

12 Vrijwilliger in de kijker aanreiken. Ik zou er bijvoorbeeld geen enkel probleem mee hebben om vlees te eten dat in een labo is gekweekt. Dat is beter voor het milieu en er hoeft geen dier voor te sterven. Biotechnologie en genetische modificatie kunnen volgens mij veel oplossen. ik ook geologische rondleidingen voor schoolgroepen. Dat doe ik als zelfstandige in bijberoep. Opvoeding en onderwijs zijn volgens mij heel belangrijk. Door mensen bewust te maken en inzichten aan te reiken, kan je grote veranderingen in gang zetten. Je vermeldde daarnet dat je ook wetenschappen gestudeerd hebt. Is dat altijd een passie geweest? Zeker weten. Voor mijn communie kreeg ik een abonnement op het tijdschrift Eos. Dat loopt nog altijd. Als ik bij mijn ouders kom, krijg ik de Eos mee naar huis. Ik was ook bij de scouts en op tv bekeek ik alles wat met natuur en wetenschappen te maken had. In het middelbaar heb ik elektronica gestudeerd en aan de hogeschool viel mijn keuze op een regentaat bio, chemie, fysica en aardrijkskunde. Moeten we daar volgens jou als samenleving en als vereniging meer op inzetten? Ik denk dat we sowieso goed bezig zijn. Op een paar generaties tijd zijn er al grote mentaliteitsveranderingen gebeurd. Ik weet nog dat mijn grootouders hun kapotte koelkast in het bos gingen dumpen. Huisvuil, dat werd opgestookt in de tuin. Toen was dat normaal. De mensen wisten niet beter. We vergeten nogal gemakkelijk dat de tijdsgeest al heel veel veranderd is. Als we gewoon verdergaan in die richting, dan komt het wel goed. Tijdens die opleiding deed ik een stage bij het Museum voor Natuurwetenschappen in Brussel. Na afloop wist ik 100% zeker dat ik daar wilde werken, al was het als vrijwilliger om de toiletten te kuisen. En zo gebeurde het: er kwam een opportuniteit en ik werk daar nu nog altijd. Ik ben er halftijds gids bij de bezoeken achter de schermen en halftijds deskeditor. Dat laatste houdt in dat ik wetenschappelijke bijdragen in de juiste vorm giet om ze online te publiceren. Die verschijnen dan op de website van het European Journal of Taxonomy. Die website is eigenlijk een gratis platform, zowel voor auteurs als voor lezers, om informatie over nieuwe soorten te delen. Naast mijn job in het museum geef ik avondles aan toekomstige gidsen en reisleiders in een centrum voor volwassenenonderwijs. Ik neem er de module landschap lezen voor mijn rekening. En een paar keer per jaar begeleid Zelf probeer ik milieubewuste keuzes te maken en het goede voorbeeld te geven. Donkergroen zou ik mezelf misschien niet noemen, eerder grasgroen. Als we met de kinderen de natuur intrekken, dan nemen we een grote vuilzak mee voor het zwerfvuil. Ze vinden het leuk om mee te helpen. De ervaring heeft hen ondertussen wel geleerd dat ze met papieren doekjes en kranten op hun hoede moeten zijn. Die kan je soms beter laten liggen. Sensibiliseren heeft volgens mij vaak meer zin dan harde acties. Er zijn zoveel gebruikers van de openbare ruimte: natuurliefhebbers, boeren, sportievelingen Op de een of andere manier moeten we een evenwicht vinden tussen al die belangen. Tussen de natuur en onze huidige manier van leven. De politiek speelt daarbij een rol, maar ook burgerinitiatieven kunnen een grote impact hebben. Elke stap heeft waarde, hoe klein ook. Daar ben ik van overtuigd. 12 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

13 De Generalist WinterTijd Column Tekst: Ludo Luykx De olifant en de mens zijn de enige nog levende zoogdieren met een kin. Dit soort onbenullige plaisanterietjes hou ik als generalist graag achter de hand in geval van onvoorziene omstandigheden. Het was in december (de donkerste maand sinds mensenheugenis) een kleurrijk accentje tijdens mijn gegidste wandeling in het Silsombos. We stonden toen met onze wandelgroep onverwacht oog in oog met een oorverdovend brullende stampede monsterlijke quads. Een in colonne voortrazende troep agressieve exoten die met de kin vooruit zichzelf onoverwinnelijk waanden. De mens als olifant. Met hun stinkende gepimpte tuigen trokken ze diepe voren in de reeds modderige wandelpaden en brachten zo onherstelbare schade toe aan dit met liefde en passie beheerde natuurgebied. De entertainmentwaarde of het plezier dat je aan dergelijke onzin zou kunnen overhouden krijg je mij in geen eeuwen uitgelegd. Deze onfortuinlijke ontmoeting terzijde gelaten verliep de wandeling verder vlekkeloos. te vatten, laat staan uit te leggen. Neem bijvoorbeeld de hier langs de knuppelpaden welig opschietende reuzenpaardenstaart. Dinosaurusgras, zoals ik het de kinderen in de groep graag wijsmaak. 375 miljoen jaar geleden waren de varens en reuzenpaardenstaarten de voorlopers van onze bomen en konden ze gemakkelijk 20 meter hoog worden. Met hun holle stengels en in dichte kransen schuin afstaande of iets overhangende groene zijtakken vormden zij de basis van onze huidige steenkoolvoorraad. De achterkleinkinderen van deze sporenvormende plant komen voor op natte, matig voedselrijke grond, in het bijzonder bij kalkhoudende bronnen en kwel. De reuzenpaardenstaart voelt zich hier duidelijk thuis. Maar hoe lang is 375 miljoen jaar nu in het echt? Hoe kan je die honderden miljoenen Een flets melkachtig zonnetje verweert zich machteloos tegen het overheersende grijs. Het is weer wintertijd, tijd van afwezigheid. Een onbestemd knagend gevoel van gemis vergezelt de wandelaar. Iets is er niet en toch kijk je verwachtingsvol of het er is. In deze kleurloze maanden gebruik ik daarom als thema tijdens mijn wandelingen veelal het eerder abstracte begrip tijd. Het begrip tijd is in de natuur soms moeilijk Natuurpunt Kortenberg - Januari

14 Column jaren bevatten als je zelf met moeite een eeuw haalt? De truc die kaartenmakers toepassen in de geografisch ruimtelijke wereld kan je als gids ook toepassen op het begrip tijd. Het op menselijke schaal terugbrengen van iets immens groot. De aarde bestaat ruw geschat 4,6 miljard jaar. Als je dit voor een beter begrip deelt door 100 miljoen dan kom je uit op 46 jaar. Stel je nu even voor dat onze aarde 46 jaar bestaat in plaats van 4,6 miljard jaar, dan kan je daaruit afleiden dat de mens zoals we hem nu kennen hier nog maar één dag rondloopt. Sinds de industriële revolutie, slechts één minuut geleden dus, is hij er echter wel in geslaagd om met de kin vooruit het bosbestand op aarde te halveren. Faut le faire. Tijd hoeft in de natuur niet altijd in miljoenen jaren uitgedrukt te worden. Soms zijn twee weken voldoende om voor serieuze problemen te zorgen. De studie die het verband tussen organische natuurverschijnselen, meteorologische omstandigheden en de tijdstippen van het jaar onderzoekt heet fenologie. Wanneer stopt een boom met chlorofyl aan te maken en valt het blad? Wanneer bloeit een bloem, legt de vogel haar ei? Dat soort dingen dus. Door de opwarming van de aarde zijn er de dag van vandaag heel wat verschuivingen die ecosystemen zwaar onder druk zetten. Een klein voorbeeldje van hoe alles met alles verbonden blijkt te zijn, vind je bij de eik/wintervlinder/koolmees-combinatie. Een eik komt tegenwoordig gemiddeld twee weken vroeger in blad dan 40 jaar geleden. De rupsen van de wintervlinder zijn verzot op dit blad en komen dus ook twee weken vroeger uit hun ei. De koolmees daarentegen legt haar ei in functie van de hoeveelheid daglicht. En die is niet veranderd. De hoeveelheid daglicht is niet mee opgeschoven. Zonsopgang en -ondergang blijven dezelfde cyclus volgen als vroeger. De koolmees heeft die rupsen nodig als krachtvoedsel voor haar jongen en riskeert, als die evolutie zich doorzet, te laat te komen aan de dis. Of de koolmezen een manier zullen vinden om zich aan te passen aan deze verschuiving zal de tijd ons leren. Men hoort wel eens zeggen dat hoe ouder men wordt, hoe trager de tijd gaat. Recent onderzoek bevestigt deze gevoelsmatige waarneming. Tijdsbeleving is subjectief en heeft alles te maken met het verwerken van nieuwe indrukken, het aanmaken van nieuwe herinneringen. Dagdagelijkse routine versnelt de tijd. Nieuwe indrukken vertragen die. Daarom lijken zomervakanties voor kinderen eindeloos te duren en vliegen de dagen van een alleen thuiszittend oudje als een sneltrein voorbij. Dit is de reden waarom ik zo vaak als mogelijk ga wandelen en mij laat verwonderen door wat ik zo allemaal tegenkom. Nieuwsgierigheid is de sleutel voor een rijk en gevuld leven. Nieuwsgierigheid vertraagt de tijd. Wintertijd. Kleurloosheid. Weinigen staan er bij stil maar een roodborstje kleurt eigenlijk oranje. Dat komt omdat ten tijde van zijn naamgeving deze kleur nog niet benoemd werd. De kleur oranje werd in onze contreien pas ingevoerd samen met de komst van de sinaasappel. Ik bedenk me te laat dat ik tijdens de wandeling helemaal vergeten ben te vertellen over de steeds zeldzamer wordende veldleeuwerik die dankzij zijn interne klok exact anderhalf uur voor zonsopgang begint te fluiten. En de tjiftjaf die precies 60 minuten later zijn keel openzet. Ik kijk verwachtingsvol uit naar zijn terugkeer ergens begin maart en wacht vol ongeduld 14 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

15 Column Nijlgans Ludo Luykx op dat zo herkenbare tjiftjafgefluit dat plotseling de hoek omslaat. Fons in het Silsombos Ludo Luykx Terug thuis ligt er als een slapend Doornroosje een dode exoot op het voetpad: een nijlgans. Aladin is tegen de lamp gevlogen, door een onverwachte windstoot uit de lucht geplukt. En ik die dacht dat deze wezens onoverwinnelijk waren. Niet dus. Welke nieuwe kleuren zullen we in 2018 gaan ontdekken? Welke verwondering staat ons dit jaar in de Groene Vallei weer te wachten? Spring eens binnen in het bezoekerscentrum en ontdek het samen met ons. Natuurpunt Kortenberg - Januari

16 Activiteiten Kortenberg januari - februari - maart 2018 Activiteiten Februari ZATERDAG 10 FEBRUARI ALGEMENE LEDENVERGADERING NATUURPUNT KORTENBERG Feestelijke opening van het nieuwe jaar door Natuurpunt Kortenberg. We blikken terug op het voorbije jaar, en blikken vooruit op het jaar dat komt. Mis deze gelegenheid om je mening te geven niet! Meer info op pg. 5. Afspraak: om 14 uur voor de wandeling, om 16 uur voor de vergadering zelf, in het bezoekerscentrum Groene Vallei, Lelieboomgaardenstraat 60, 3071 Erps-Kwerps Mogelijkheid om nadien deel te nemen aan het kaas-en wijnbuffet. Info en inschrijven: Luc Vrolix, vrolixl@gmail.com ( ) ZONDAG 11 FEBRUARI : WERKDAG NP KORTENBERG Op deze tweede werkdag van het nieuwe jaar nemen we de wilgen aan de vogelkijkwand onder handen. Naar goede gewoonte beëindigen we de werken rond 12 uur. Wie wil, kan daarna blijven voor een deugddoend hapje en drankje. Afspraak: om 9 uur aan het bezoekerscentrum Groene Vallei, Lelieboomgaardenstraat 60 in Erps-Kwerps Info: Luc Vrolix, vrolixl@gmail.com of Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

17 Activiteiten Kortenberg januari - februari - maart 2018 DONDERDAG 22 FEBRUARI : WINTERAVONDCAFÉ: NATUUR IN DE TUIN Dit is al de laatste editie van de avondcafés van deze winter! 8% van de oppervlakte in Vlaanderen (meer dan onze bossen) bestaat uit tuinen. Deze plekken kunnen perfect fungeren als groene stapstenen voor de natuur. Tijdens deze lezing brengen Magda Cool en Patrick Luyten, allebei natuurgids en trotse eigenaars van een tuin waar natuur een rol in speelt, op speelse wijze een leuke voorstelling rond natuurvriendelijk tuinieren. Gratis voor leden Natuurpunt, niet-leden betalen 3 euro p.p. Afspraak: om 20 uur in de bovenzaal van het bezoekerscentrum Groene Vallei, Lelieboomgaardenstraat 60, 3071 Erps-Kwerps Info: Patrick Luyten, patrick.luyten@telenet.be of Activiteiten Maart ZONDAG 11 MAART : WERKDAG NP KORTENBERG Natuurpunt Kortenberg steekt de handen uit de mouwen in het Silsombos. We ruimen het kroonhout op ter hoogte van het perceel Vissegat. Zoals altijd werken we ongeveer van 9 tot 12 uur en sluiten we af met een deugddoende versnapering. Afspraak: om 9 uur aan het bezoekerscentrum Groene Vallei, Lelieboomgaardenstraat 60 in Erps-Kwerps Info: Luc Vrolix, vrolixl@gmail.com of Natuurpunt Kortenberg - Januari

18 Activiteiten Kortenberg en Zaventem november - december 2017 Activiteiten April VRIJDAG 6 APRIL : HOE VOGELZANG COMPONISTEN INSPIREERDE Natuurpunt Zaventem organiseert deze boeiende voordracht door kenner Fernand Rochette. Een must voor vogel- en muziekliefhebbers! De prijs voor leden bedraagt 4 euro; aan niet-leden vragen we 7 euro. Afspraak: om 20 uur in Foyer Mariadal, Kouterweg 2, 1930 Zaventem Info: Bernadette Kinart, bernadette.kinart@telenet.be ZATERDAG 7 APRIL : VOGELWANDELING VROEGE VOGELS Eerste vogelwandeling Vroege Vogels van Natuurpunt Zaventem, onder begeleiding van Jean-Paul Martens en Lieve Lebegge. We gaan op verkenning in het Silsombos. Laarzen voorzien bij nat weer. Om de vogels niet af te schrikken liefst geen opvallende kledij dragen (rood, geel ). Gratis voor leden, 2 euro voor niet-leden. Afspraak: om 08 uur aan het bezoekerscentrum Groene Vallei Lelieboomgaardenstraat 60 in Erps-Kwerps. Info: Jean-Paul Martens, jean.paul.martens@pandora.be 18 Natuurpunt Kortenberg - januari 2018

19 Activiteiten Kortenberg en Zaventem november - december 2017 ZONDAG 15 APRIL OPENING AVONTURENPAD IN DE ROTTE GATEN NP Kortenberg stelt met trots het avonturenpad in de Rotte Gaten voor aan het grote publiek. Na jaren voorbereiding en heel wat hard labeur kunnen we eindelijk uitpakken met een prachtig resultaat! Kom zeker een kijkje nemen en neem je kinderen mee om het pas in te wijden. Meer info op pg. 6. Afspraak: om 10 uur aan de ingang van de Rotte Gaten op de hoek van de Schoonaardestraat en de Broekstraat in Meerbeek Info: Paul van Leest, paul.vanleest@proximus.be, ZATERDAG 21 APRIL : WERKDAG NP ZAVENTEM Op de Dag van de Aarde houden wij, in samenwerking met Sterrebeek2000, onze traditionele werkdag in onze gebiedjes (Bombazijnen, t Imbroek, Rode Beuken en Noskoem Boske). De werkdag duurt ongeveer van 9 tot 17 uur. Werkkledij, handschoenen en stevig schoeisel voorzien, en liefst ook klein werkgerief meebrengen (snoeischaar, takkenschaar, hark en spade). Tijdens de middag is er een broodjeslunch met soep voor de vrijwilligers die een volledige dag komen meehelpen. Afspraak: om 9 uur aan het kapelletje op t Imbroek in Zaventem (Michielsstraat) Info: Bernadette Kinart, bernadette.kinart@telenet.be ZONDAG 22 APRIL : WERKDAG NP KORTENBERG Werkdag voor vrijwilligers van 9 tot 12 uur, met na afloop mogelijkheid tot hapje en drankje. Deze keer leggen we ons toe op de controle van de begrazingsweides en de wandelpaden, en het vrijmaken van de vogelkijkwand. Afspraak: om 9 uur aan het bezoekerscentrum Groene Vallei, Lelieboomgaardenstraat 60 in Erps-Kwerps Info: Paul van Leest, paul.vanleest@proximus.be, of Natuurpunt Kortenberg - Januari

20 ZATERDAG 28 APRIL : VOGELWANDELING VROEGE VOGELS Tweede vogelwandeling Vroege Vogels van Natuurpunt Zaventem, onder begeleiding van Jean-Paul Martens en Lieve Lebegge. Deze keer trekken we naar de Molenbeekvallei. Laarzen voorzien bij nat weer. Om de vogels niet af te schrikken liefst geen opvallende kledij dragen (rood, geel ). Gratis voor leden, 2 euro voor niet-leden. Afspraak: om 8 uur op de parking aan het kerkje van Beisem in Veltem-Beisem (Kerkstraat) Info: Jean-Paul Martens, jean.paul.martens@pandora.be Vacature: penningmeester Natuurpunt Kortenberg heeft dringend behoefte aan een nieuwe penningmeester. Dirk Oliviers heeft deze taak de laatste jaren op zich genomen, maar heeft ook al geruime tijd geleden laten weten er mee te willen stoppen. Om penningmeester te zijn hoef je geen financieel genie te zijn. Wel is het handig als je een klein beetje met Excel of een andere spreadsheet om kan gaan. Je vraagt subsidies aan, je houdt de inkomsten bij, je betaalt onkostendeclaraties uit (wanneer ze bewijsstukken hebben) en je controleert uiteraard of we nog voldoende geld in kas hebben. Heel ingewikkeld is de klus niet, maar een goede penningmeester is heel belangrijk voor de voortgang van onze afdeling. Meld je aan bij Paul van Leest ( of paul.vanleest@proximus.be WORD OOK VRIJWILLIGER BIJ NATUURPUNT!