De stadskankers van Mechelen

Transcriptie

1 De stadskankers van Mechelen Met veranderingen aan de Grote Markt en de Veemarkt, de aanleg van het Dijlepad en de nieuwe LAMOT-site kan de gemiddelde Mechelaar toch wel trots zijn op de prestatie van het stadsbestuur. Maar net zoals elke typisch Belgische stad heeft ook Mechelen zijn zogenaamde stadskankers. Deze zijn niet alleen een doorn in het oog, maar ook moeilijk weg te krijgen en ze beïnvloeden de omgeving. Ik heb het natuurlijk over gebouwen als de Euroshoppingsite, het Zegel langs de Leuvense Vaart, het Loretteinstituut en nog enkele anderen. Vele van deze gebouwen staan al een geruime tijd leeg en worden geteisterd door vandalisme, verwaarlozing en verkrotting. Vele buurtbewoners delen de mening dat het stadsbestuur verantwoordelijk is. In deze reportage trek ik van zuid naar noord door Mechelen. Bodemverontreiniging Het industriële complex langs de Leuvense Vaart, beter bekend als het Zegel. Sinds 1869 een postzegeldrukkerij waar jaarlijks meer dan één miljard postzegels werden gedrukt, de activiteiten werden definitief stopgezet in Inmiddels is het Zegel verhuisd naar het industrieterrein Mechelen-Zuid. Een ministerieel besluit van 4 juli 1996 verklaard dat de site een beschermd monument is, slopen is dus niet mogelijk. Ondertussen heeft de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) bodemverontreiniging vastgesteld. De vervuilende stoffen die gebruikt werden bij het productieproces van onder andere postzegels bleven in de bodem achter. Ook de zinkputten die zich op de binnenkoer bevinden worden beschouwd als bron van grondwaterverontreiniging Eind 2006 is er een samenwerking bereikt tussen het stadsbestuur, OVAM en investeerders voor bodemsanering van de site. Het proces zal allicht jaren in beslag nemen en de kosten kunnen oplopen tot één miljoen euro. De site zal daarna mogelijk gebruikt worden als Huis voor Mechelse verenigingen, op die manier zou een storende stadskanker worden weggewerkt. Er bestaan ook plannen om de leegstaande Belgacomgebouwen, die ook deel uitmaken van de site, te herwaarderen, de eerste stappen werden gezet eind Een projectontwikkelaar zou 50 miljoen euro investeren in lofts, kantoorruimtes en horecazaken. Het project kreeg de naam Zuidpoort mee en zou normaal gezien begin 2005 moeten begonnen zijn. Maar 1

2 door de bodemverontreiniging van het Zegel, die uitgespreid is naar de Belgacomgebouwen lopen de voorziene werken vertraging op. Een litteken in het gezicht De Euroshoppingsite is nog altijd het grootste litteken op het gezicht van Mechelen. Het situeert zich aan de botermarkt, op amper 200 meter van de stadhuis. Wat er nu nog van overschiet is een betonblok geteisterd door vandalisme en verkrotting. De stank van urine en afval hangt als een wolk rond de toren en de naburige woonsten en straten ondervinden al hetzelfde lot. Dat wat ooit modernisering had moeten brengen is nu een kanker geworden die zich blijft uitzaaien. Als ik rond de toren loop en naar boven kijk zie ik één grote duivennest. Velen verwijten de teloorgang aan rondhangende jongeren. Het hele complex was een project uit begin jaren 70 dat de bedoeling had om Mechelen moderner te maken. In feite is het een hele straatblok met een parkeertoren, een shoppingcenter met honderd winkels, horecazaken, kantoren en woningen. Vele handelaars grepen hun kans om panden te kopen, maar nadat de opening van de Europarking jaren vertraging opliep, besloten veel van hen om hun huurcontract op te zeggen. Na de herinrichting van de Botermarkt was het kalf helemaal verdronken, de werkzaamheden zouden 3 maanden duren maar sleepten uiteindelijk 2 jaar aan. Beloftes In 2000 was het een verkiezingsbelofte van burgemeesterskandidaat Bart Somers om tegen 2006 de grootste stadskanker tegen de grond te smijten. Eind september 2004 heeft het stadsbestuur de Europarking van het complex gekocht voor 1,2 miljoen euro, intussen zijn ook heel wat panden opgekocht. Eigenaars die niet willen verkopen dreigen te onteigend worden. Medio 2005 kwam er een samenwerking tussen het stadsbestuur en een Mechelse projectontwikkelaar Willemen die zou zorgen dat het complex tegen 2006 in puin ligt. De nieuwbouw zou zorgen voor woningen, flats en commerciële ruimtes. Maar de projectontwikkelaar kon zijn belofte niet nakomen en op de gemeenteraad van 7 juli 2005 werd besloten om een projectontwikkelaar te kiezen op basis van een wedstrijd. December 2005 werd de beslissing door de stadsbestuur over de toekomst van de stadskanker weeral eens uitgesteld door contractproblemen en politiek gebrabbel. Maar diezelfde maand werd, omwille van de 1,3 miljoen euro subsidies van de Vlaamse Overheid, een samenwerkingsovereenkomst met BPD Belgium (Bouwfonds Property Development) goedgekeurd. De sloop van de site zou medio 2007 beginnen en voor 2011 volledig af moeten zijn. Het complex zou plaats moeten ruimen voor appartementen, horeca en winkels. Er zal ook een stadstuin worden aangelegd waardoor het ondergrondse vlietje zichtbaar zou moeten 2

3 worden, een ontwerp dat sterk op dat van de Melaan lijkt. De totale investering bedraagt meer dan 35 miljoen euro en het project draagt de naam Het Clarenhof. Naast het woonblok krijgt de zwaar aangetaste omgeving ook een nieuw kleedje. De herontwikkeling van de Euroshoppingsite is een unieke kans voor de herwaardering van de wijk. Dienst archeologie van de Stad Mechelen heeft de toestemming om 8 maanden lang opgravingen te verrichten wanneer de site gesloopt is. Net zoals bij het Zegel is de vraag hoelang dit blijft aanslepen, kankers zijn nog altijd moeilijk te genezen. Stad zonder zwembad 20 april dit jaar besliste het stadsbestuur om het openbaar zwembad aan de Geerdegemvaart te sluiten vanwege instortingsgevaar. Er volgde onmiddellijk een golf van protest omdat het 2 de openbare zwembad, aan het Rode Kruisplein, nog altijd toe is en restauratiewerken op zich laten wachten. Medio 2001 werd den ouwen dok gesloten wegens brand en instortingsgevaar (niet van het dak, maar van de funderingen), hoewel er ook aanwezigheid van asbest was. Renovaties Na de Euroshoppingsite kunnen we met zekerheid zeggen dat het Loretteklooster de 2 de stadskanker van Mechelen is. Het situeert zich bijna over de hele rechterzijde van de Drabstraat, de straat die de Melaan met de Vismarkt verbindt. Het klooster en de school staan al jaren leeg en er lijkt maar geen einde aan te komen. Aanvankelijk werd het complex gekocht door een NV die er een home van wilde maken, maar problemen omtrent beschermde gebouwen zorgde voor afhaken. Het bestuur probeerde dit op te lossen met de bouw van een olympisch bad in het recreatiepark De Nekker, maar daar bleek uiteindelijk geen geld voor te zijn. Oktober 2003 stelt Monumentenzorg voor om de oude zwemdok te verbouwen naar een sauna of een theater. Het idee wordt snel verworpen omdat er protest is van de bewoners, die graag hun zwembad terug willen, alleen is er geen geld voor restauratie. Een toekomst met twee zwembaden zit er voorlopig niet in. Hoelang de bewoners van Mechelen moeten wachten voor ze weer kunnen zwemmen is nog onduidelijk, de werken aan de nieuwe dok zijn wel volop bezig. Begin 2005 heeft de projectontwikkelaar Kumpen het gebouw aangekocht en zou er een wooncomplex van maken, maar ook deze haakte af omwille van de hoge vraagprijs (2 miljoen euro). Eind 2005 werd het klooster dan eindelijk gekocht door First Immo dat van plan is om 3

4 er appartementen te zetten. De werken konden ten vroegste medio 2006 beginnen maar voorlopig is het wachten geblazen. Het vroegere centrum voor deeltijds onderwijs, gesitueerd in de Begijnenstraat, dat zicht tegenover het klooster bevindt zal eerst gerenoveerd worden. De politie heeft dit beslist omwille van de verkeerssituatie. De renovatiewerken in de smalle éénrichtingsstraat kunnen niet gelijktijdig uitgevoerd worden. Daarna is het hotel De Drie Peerdekens aan de beurt voor renovatie en dan pas het Loretteklooster. Beter gezegd, de stadskanker zal ten vroegste in 2010 verbouwingen ondergaan. Nu is het zien of het klooster in die spiraal van kopen en verkopen blijft. Ondertussen blijft het nog altijd een doorn in het oog. Decennia leegstaand Het predikherenklooster, beter bekend als de Lobbekazerne, bevindt zich in de Goswin de Stassartstraat. Het werd in 1977 overgenomen door de stad Mechelen en staat nu al meer dan drie decennia leeg. Op 19 augustus 1980 is door een Koninklijk Besluit het klooster een beschermd monument verklaard. Het predikherenklooster vervult de gehele definitie van verkrotting. Geteisterd door vandalisme, instortingen, brand en overbegroeiing is dit werkelijk een zorgenkind. Begin 2001 werd het beschermde complex opgekocht door de NV Kapittelhof, maar uiteindelijk slaagde deze er niet in om het beloofde kantoorgebouw te realiseren. In 2003 zijn er stappen gezet door de juridische diensten van de stad Mechelen om de verkoop ongedaan te maken. De dienst stadsvernieuwing van Mechelen heeft in opdracht van het college een project opgezet om het klooster een nieuwe bestemming te geven dat zou kunnen variëren van seniorenwoningen, een hotel of kantoren. De aangrenzende tuin zal worden heraangelegd tot een stadspark dat gekoppeld zal worden met de voormalige IKA-school, deze zal deel uitmaken van het holocaustmuseum. De school werd opgekocht door de Vlaamse Overheid in april Dit zijn natuurlijk nog maar planningen, de echte realisatie zal waarschijnlijk nog jaren op zich laten wachten. Rob Huys, 1JOUA1 4

5 5