Philosophiæ Doctor (Ph.D.) wetenschappen aan de Universiteit Gent. Mémoires van een doctorandus in de economische (A.D )

Transcriptie

1 Philosophiæ Doctor (Ph.D.) Mémoires van een doctorandus in de economische wetenschappen aan de Universiteit Gent (A.D ) ( hij die doctor worden moet) 1 Rotary Gent Zuid 8 september 2003

2 Inhoud Historiek Classificatie Essentie Proces Persoonlijke ervaringen 2

3 Historiek (13 de 15 de E.) (1) Studie start vanaf jaar aan de Artes Liberales ( ) pedagogieken en nadien aan de hogere faculteiten. Universiteit = Studium Generale. 3 hogere faculteiten : Theologiæ Rechten Medicinæ. Aan het hoofd een deken (cf. decaan) Academische graden (*): 1. Propedeuse P. (leerling) 2. Bacchalaureus B. (gezel) B.A. Bacc. Artium 3. Magister M. (meester) M.S. Mag. Scientiarum 4. Doctor D. (dokter) LL.D. Legum Doctor Studieduur: B. (4 jaar) M. (6-7 jaar) D. (10-13 jaar). Studenten van de hogere faculteiten wonen in colleges. ( ) α (grammatica logica retoriek) β (wiskunde geometrie astronomie muziek) (*) Professor is geen academische graad maar aanspreektitel, gevolg van een aanstelling in het hoger onderwijs. 3

4 Historiek (13 de 15 de E.) (2) Universiteiten hebben een eigen recht/strafsysteem autonomie van de academische overheid (inter utrumque) Studenten vallen onder de jurisdictie van de universiteit eigen kledij geeft hun statuut aan (toga ring boek). Rector Magnificus kon lijfstraffen opleggen en is verkozen (primus inter pares). Pedagogiek is deze van de scholastiek (lectio quæstio disputata opponens respondens). Enige toelatingsvoorwaarde: Latijn verstaan. Oudste universiteiten: Sorbonne Bologna 4

5 Historiek (13 de 15 de E.) (3) Bacchalaureus: mag les geven onder toezicht van een magister. (cf. kandidaat/assistent). Magister: beheerst de leerstof, kan ze toepassen en mag les geven indien licentie bezit. (cf. licentiaat). Doctor: beheerst en kan er les over geven (cf. inaugurale les oratio - scholastiek). (Doctor = Lat.: kan kennis overdragen) Philosophiæ Doctor = 16 de E. = Filosofie is de gebruikte verzamelterm voor wetenschappen. (cf. Newton 1687: Philosophiæ naturalis principia mathematica ) 5

6 Classificatie Praktijk Doktoraten Doctoraat op Proefschrift Dokter in de Geneeskunde (p.m.) Doctor in de Rechten (p.m.) Dokter in de Veeartsenijkunde Enkel verleend na het publiek verdedigen van een originele thesis. Titel: Doctor of Philosophy Ph.D. Waren vroeger Magistergraden en Doctorsgraden. Met de BAMA structuur worden het terug magistergraden en enkel na proefschrift doctorsgraden. 6

7 Essentie van een doctoraat (1) Doel: opleiden tot zelfstandige onderzoeker hoogste academische graad aan een universiteit Criteria: Verbreden van de kennis Verdiepen van de kennis Zelfstandig wetenschappelijk onderzoek met originele bijdrage tot het domein 7

8 Essentie (2) Aanpak (cf. middeleeuwen): Promotor (meester gezel) Begeleidingscommissie (college van meesters/doctors) Publieke verdediging (disputatio de quodlibet publieke les: oratio) Originele stelling (aanvaarding binnen de gilde meesterproef vs. proefschrift) Alleen doctors kunnen doctors maken (ius promovendi) Toekenningsvoorwaarden tot het verkrijgen van de graad van doctor zijn in de principes nagenoeg overal ter wereld gelijk. 8

9 Proces (1) 1. Bepalen van een onderzoeksthema 2. Vinden van een promotor 3. Goedkeuring onderwerp door de faculteitsraad 4. Begeleidingscommissie samenstellen 5. Specifieke opleidingen (cf. doctoraatsopleiding) 6. Deelname congressen - publicaties 7. Indienen van dissertatie/proefschrift op faculteit 8. Samenstellen van examen- en leescommissie 9. Voorverdediging - Publieke verdediging 10. Toekenning academische graad ter plaatse (sinds 2001 geen kwalificatie meer enkel succesvol verdedigd van de UGent) 9

10 Proces (2) Duurtijd: gemiddeld 6 jaar aan de UGent/KUL. Slaagkans: gemiddeld voor Vlaanderen 32% maar sterk afhankelijk van de faculteit en van de behaalde graad bij het afstuderen. Hoogste percentages: wetenschappen, toegepaste wetenschappen en medische wetenschappen ~ 40% slaagkans Laagste in de menswetenschappen (rechten economie filosofie - psychologie) ~ 10% slaagkans 10

11 Reden van falen Maturiteit van de student. Kwaliteit van de promotor. Falen op analyse of synthese of creativiteit. Zelfmotivatie en doorzettingsvermogen. Eenzaamheid en isolatie niet aankunnen. Gebrek aan focus. Gebrek aan fundamentele driver: wil en interesse om te onderzoeken en te begrijpen. Gebrek aan sociale vaardigheden: Netwerking Intelligentie 11

12 Emoties 12

13 Persoonlijke ervaringen (1) Probleemdefinities is essentieel bij onderzoek maar een probleem is slechts gedefinieerd wanneer het is opgelost. 100% van al diegenen die een doctoraat hebben behaald zijn niet gestopt. Onderzoek brengt je op de grens van de kennis. Belang van de filosofie wordt hier essentieel. Onderzoek in menswetenschappen is bijzonder moeilijk. 13

14 Persoonlijke ervaringen (2) Inspanning: +/ uren (goede Ph.D.: 7000 uren top Ph.D.: uren). Europees systeem: pompen of verzuipen. Middeleeuwse benadering van meesterproef. Eliminatie door isolatie. (cf. US systeem van opleiding tot onderzoeker meer studie en begeleiding). Begeleidingscommissie helpt niet in het begin. Kijkt of je het overleeft en zaait meer twijfel. Werkt bewust desoriënterend? 14

15 Persoonlijke ervaringen (3) Promotor is emotioneel belangrijker dan inhoudelijk. Probleem van isolatie en complexiteit zorgt voor een sterk ondermijnen van zelfvertrouwen (cf. menswetenschap vs. exacte wetenschappen). Iedere fase van het onderzoek kent zijn eigen problemen en vraagt van de drs. het vinden van gepaste oplossingen. Het niet vinden van oplossingen kan het doctoraat in gevaar brengen. Analyse-synthese-creativiteit komt steeds terug. 15

16 Persoonlijke ervaringen (4) Doctoraat wordt behaald door oplossingen te vinden voor de talrijke problemen (cf. creativiteit) en door niet op te geven. Soms noodzakelijk om werk van zes maanden te laten vallen en opnieuw in een andere richting te beginnen Emotioneel een dieptepunt zelfvertrouwen op nul. Beste manier om een doctoraat te halen is geen doctoraat te willen halen. 16

17 Persoonlijke ervaringen (5) Voordeel 45+ Discipline en doorzettingsvermogen Betere focus vs. jonge onderzoekers Projectmanagement Beter verwerken van tegenslagen Meer pragmatisme in zoeken van oplossingen Relatienetwerk Nadeel 45+ Minder beschikbare tijd (job + werk) Kosten (geen beurs) Isolatie niet geintegreerd binnen onderzoeksnetwerk Te actie gericht hoe? vs. waarom? Onderschat complexiteit Holistische visie te parktijk gericht Mentaal scheiden: Onderzoekswereld vs Praktijkwereld 17

18 Persoonlijke ervaringen (6) Management vs. Academische benadering ACTIE H Militair Generale Staf Managers - Politici (Wat? Hoe?) TIJDSDIMENSIE begrijpen beslissen Academici ANALYSE Ambtenaar (Waarom?) L Behoefte om te Handelen L Behoefte om te Begrijpen H Gosselin

19 Persoonlijke ervaringen (7) Paradox: In een wereld waar continu wordt gesproken over levenslang leren begrijpt men niet waarom je een doctoraat zou willen halen, terwijl dit juist een manier is om op latere leeftijd terug de nodige basiskennis fundamenteel bij te leren. Er bestaat geen betere en fundamentelere opleiding in en domein dan via onderzoek of doctoraat te leren. Onderzoeksmethoden en filosofie zou binnen iedere academische opleiding moeten gegeven worden. Gebrek binnen de exacte wetenschappen. 19

20 Persoonlijke ervaringen (8) Onderzoek leert u de zaken en begrippen nauwkeurig te definiëren en te omschrijven. Onderzoek is bijzonder specifiek en praktijkgericht in aanpak. 20

21 Kansen op slagen Bron: Kernelementen Doctoreren in Vlaanderen, 2001 p.17 21

22 Kans op slagen in de TEW? Kans op slagen 45+: 1/160 (*) 1/4 toegelaten ( = 1/20 doctoraat behalen na 20 jaar afgestudeerd x Ervaringsfactor 10/1 x tijdsfactor 1/2) 1/10 doctoraat EW 1/2 doctoreren in management en organisatie 1/2 doctoreren in kwantitatief onderzoek in M&O Kans op slagen 20+: 1/40 1/1 toegelaten 1/10 doctoraat EW 1/2 doctoreren in management en organisatie (M&O) 1/2 doctoreren in kwantitatief onderzoek in M&O Kans op slagen van 45+ is 1/4 van de kans op slagen van een 20+ ( ) doctoreren in een andere faculteit herleidt de kans met 4/10 tot 1/400 ipv 1/160 hierdoor wordt de kans tov een beginnende drs: 1/10 en niet 1/4. 22

23 Proefschrift 23

24 24

25 25 Publieke uiteenzetting

26 Examencommissie 26

27 27 Publieke Verdediging

28 HORA EST Het uur is voorbij Enige woorden die de bidellus generalis (Lat.: verantwoordelijke voor de organisatie - cf. pedel) uitsprak op het einde van een publieke verdediging van een proefschrift. (P.S.: Nog steeds van toepassing aan alle Nederlandse Universiteiten bij het verdedigen van een proefschrift.) 28