MINISYMPOSIUM ZON Kennissessie Provinciale Staten grootschalige zonneparken in het landelijk gebied

Transcriptie

1 MINISYMPOSIUM ZON Kennissessie Provinciale Staten grootschalige zonneparken in het landelijk gebied 11 oktober 2017, Provincie Flevoland Welkom en programma Welkom door Marijke Roskam Programma minisymposium zon Introductie door Jeroen Officier 1

2 Jannemarie de Jonge en Angela Hinz (Wing) Beleidsverkenning Zonneparken in het buitengebied van de provincie Flevoland Zonneparken in het buitengebied van de provincie Flevoland Een economische en ruimtelijke verkenning Jannemarie de Jonge en Angela Hinz Wing 11 oktober

3 Inleiding Ambitie provincie Flevoland - Energieneutraal in Aardgasloos in > Zonneparken in het landelijk gebied zijn nodig -> Steeds meer aandacht naar de energietransitie, maar beleidsuitwerking ontbreekt nog -> Input voor de Omgevingsvisie Opgave Energieverbruik Flevoland : 36 PJ : 51,5 PJ - Daarvan zonnestroom: ca. 15 PJ (variërend per scenario 13 PJ 17,5 PJ) 60 Economisch optimaal 60 Ruimtelijk optimaal Windenergie Zonnestroom (PV) Biogas Bodemenergie warmte Besparing Finaal verbruik 0 Verbruik Hernieuwbaar 0 Verbruik Hernieuwbaar 3

4 Opgave 15 PJ Zonne-energie totaal 10 PJ Daken 5 PJ Grondgebonden 1,5 PJ Binnenstedelijk 3,5 PJ Buitengebied Opgave 3,5 PJ = hectare zonnepark Bron: ODIN landschapsontwerpers 4

5 Economie van een zonnepark Financiering - Kosten voor investering (CAPEX) en onderhoud (OPEX) - Terug verdienen door verkoop van stroom plus financiering zoals exploitatiesubsidies Economie van een zonnepark Businesscase -> Zonneparken zijn bedrijfsmatig aantrekkelijk voor agrariërs 5

6 Ruimtelijke impact Beleving + visuele impact Projectniveau Locatiekeuze Schaal van het zonnepark Medegebruik Project-overstijgend niveau Cumulatieve effect van afzonderlijke zonneparken Imago provincie Flevoland Ruimtelijke differentiatie tussen de drie polders Landschappelijke inpassing Project niveau Landschappelijke inpassing 6

7 Provinciaal niveau Project-overstijgend niveau Cumulatieve effect van afzonderlijke zonneparken Imago provincie Flevoland Ruimtelijke differentiatie tussen de drie polders Typologieën 7

8 Typologieën - Hoofdtype: beschrijving en kaartbeeld - Subtype: beschrijving - principe ruimtelijke configuratie en landschappelijke inpassing - potentieel beschikbaar oppervlak - argumentenboom Typologie 1: Dorps- en stadsrand 8

9 Typologie 1: Dorps- en stadsrand 1a aangrenzend aan woonwijken max. 200m Typologie 1: Dorps- en stadsrand 1b aangrenzend aan bedrijventerreinen en glastuinbouwbedrijven max. 200m 9

10 Typologie 2: Bij windlocaties Typologie 2: Bij windlocaties 2a gecombineerd met nieuwe windlocaties 50m 450m 10

11 Typologie 2: Bij windlocaties 2b gekoppeld aan oude windlocaties ca. 1 ha Typologie 3: Langs infrastructuur 11

12 Typologie 3: Langs infrastructuur 3a langs dijken ca. 30m Typologie 3: Langs infrastructuur 3b langs snelwegen 12

13 Typologie 3: Langs infrastructuur 3c langs provinciale wegen Typologie 4: Agrarisch gebied 13

14 Typologie 4: Agrarisch gebied Vergelijking typologieën Conclusies economie: 14

15 Vergelijking typologieën Conclusies visueel ruimtelijk: Conclusie De opgave van 1000 hectare zonne-energie kan op een economisch rendabele en landschappelijk acceptabele manier worden ingevuld: 1. Een aantal grote projecten in agrarisch gebied, evt. gekoppeld aan nieuwe windopstellingen; hier kan massa gemaakt worden, met kwaliteit. 2. Kleine parken direct bij de afnemers, vanuit een oogpunt van participatie en ondernemerschap. 3. En (beperkt) langs infrastructuur, daar waar overheden hun eigen doelstellingen willen halen, de businesscase uit kan en de ruimtelijke kwaliteit (iconische projecten) geborgd kan worden. 15

16 Sturing op ruimtelijke kwaliteit Doelstelling van 1000 ha niet alleen kwantitatief maar ook kwalitatief: -> Hoe kan de provincie sturen op ruimtelijke kwaliteit? Ontwikkelen (nieuwe) kwaliteiten ONTWERPEN BEGELEIDEN Ruimtelijke visie leidend R U I M T E L I J K E S T U R I N G CONSERVEREN R U I M T E L I J K E A M B I T I E TOETSEN Initiatief leidend Behoud (bestaande) kwaliteiten Arnold Michielsen (LTO) Q&A Hoe kijkt de regiobestuurder van LTO naar de ontwikkeling van zonne-energie & Welke rol kan en wil zijn achterban daar in spelen? 16

17 Wim Sinke (UvA/ECN ) Inleiding op ontwikkelingen in de energietransitie en zonne-energie in het bijzonder Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik Wim Sinke ECN Solar Energy, TKI Urban Energy, UvA en AMOLF Minisymposium Zonne-energie Provincie Flevoland Provinciehuis, Lelystad 11 oktober

18 Inhoud De energietransitie: uitdaging en kans Zonnestroom: wat is al bereikt en wat komt er nog aan? Van kosten naar waarde Een blik in de toekomst 35 De energietransitie: uitdaging en kans 18

19 Energietransitie? 37 Energietransformatie! M.C. Escher 38 19

20 Zonne-energie kan/zal overal zijn Bold thinking is nodig 40 20

21 en biedt grote economische kansen COP21, Paris Zonnepanelen wereldwijd: Dutch technology inside Tempress Levitech Nederlandse productietechnologie voor de mondiale zonnestroom (PV) sector - voorbeelden

22 Nieuwe mogelijkheden: innovaties van Nederlandse bodem Metal Wrap-Through (MWT) cel Tweezijdig werkende cel 43 Niet alleen productietechnologie, maar ook productie 44 22

23 Zonnestroom: wat is al bereikt en wat komt er nog aan? Zonnestroomvermogen mondiaal Groei sinds

24 Zonnestroomvermogen - Nederland PV-bijdragen aan NL energiesysteem Diverse ambities/doelen NL 2016: 2 GWp 2% van elektriciteitsgebruik EU gemiddelde % (DE, IT, GR: 7-8%) NL 2023: GWp ( km 2 paneeloppervlak) NL 2030: GWp ( km 2 ) Langere termijn: GWp ( km 2 ) Voor elektriciteit (incl. opslag), en warmte en brandstoffen (P2X) 24

25 Volume door en met diversiteit Exasun Twente Zon Lightyear Heijmans/AERspire ZigZagSolar Tempress Artist impression A37 (Studio Marco Vermeulen) Solar Park Ameland Lightyear W.J. van Graven, Lisse Amsterdam, Sunfloat, Tempress en ECN Wat is er te koop? TexelEnergie Avancis Ridder Solar Standaardgebruik: kristallijn silicium (mondiaal marktaandeel >90%) Paneelrendementen 16 22% Standaardgebruik: dunne films (mondiaal marktaandeel <10%) Paneelrendementen 8 17% FhG-ISE Abengoa/Concentrix Concentratorgebruik (zonvolgend) (mondiaal marktaandeel <1%) Paneelrendementen 25 35% 50 25

26 Wat is er te koop? TexelEnergie Avancis Ridder Solar Standaardgebruik: kristallijn silicium (mondiaal marktaandeel >90%) Paneelrendementen 16 22% Standaardgebruik: dunne films (mondiaal marktaandeel <10%) Paneelrendementen 8 17% FhG-ISE Abengoa/Concentrix Concentratorgebruik (zonvolgend) (mondiaal marktaandeel <1%) (niet voor NL) Paneelrendementen 25 35% 51 Waar wordt aan gewerkt? Hoog-rendementconcepten Lage-kostenconcepten & technologieën voor nieuwe toepassingen UCLA (VS) UCLA 26

27 Naar hogere rendementen: eerst perfectioneren, dan volgende stap Paneelrendement (%) Energieopbrengst tweezijdig werkende panelen: % rel Jaar silicium msilicon dunne thin films films 2020 Silicium - highend mono Silicium - standaard mono Silicium - standaard multi Dunne-film CIGS Dunne-film CdTe Dunne-film asi/µcsi Dunne-film asi tandems (silicium met speciale dunne film) 53 Gecombineerd effect van volume en innovatie 54 27

28 55 Game changing kostenverlaging van zonnestroom 1 mmbtu 300 kwh (29 oktober 2014) 28

29 Indicatieve ontwikkeling opwekkosten zonnestroom (Nederland) Diverse systeemgroottes en typen en financieringsmodellen Opwekkosten ( /kwh) 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, Jaar Hoog Laag 58 29

30 Indicatieve ontwikkeling opwekkosten zonnestroom (Nederland) Diverse systeemgroottes en typen en financieringsmodellen Opwekkosten ( /kwh) 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, Jaar Hoog Laag 59 Van kosten naar waarde Luxe die we ons kunnen en moeten veroorloven 30

31 Lage opwekkosten maken nieuwe toepassingen mogelijk Van laagste kosten naar hoogste waarde Producten in soorten en maten Zonnestroom voor elektriciteit én warmte én brandstoffen (ook via import) 61 Het klassieke beeld 62 31

32 Een alternatieve aanpak Pionieren met (meer) integraal ontwerpen Hengelo (GD) 63 Dit kan mooier Zonne-energie in Noord-Holland 32

33 Flexibiliteit in vorm driehoek-paneel- 100wp-detail Julianadorp, NL Photo Paul Pex 66 33

34 Esthetische kwaliteit ZEP BV Exasun Heijmans/AERspire Flexibiliteit letterlijk genomen HyET Solar (NL) / BrummenEnergie 34

35 Flexibiliteit letterlijk genomen 69 Kameleon Solar Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak TKI project Dutch Solar Design; ECN, UNStudio, TS Visuals, Aldowa, Design Innovation Group Group en Hogeschool van Amsterdam. 35

36 Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak TKI project Dutch Solar Design; ECN, UNStudio, TS Visuals, Aldowa, Design Innovation Group Group en Hogeschool van Amsterdam. Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak TKI project Dutch Solar Design; ECN, UNStudio, TS Visuals, Aldowa, Design Innovation Group Group en Hogeschool van Amsterdam. 36

37 Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak TKI project Dutch Solar Design; ECN, UNStudio, TS Visuals, Aldowa, Design Innovation Group Group en Hogeschool van Amsterdam. Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak TKI project Dutch Solar Design; ECN, UNStudio, TS Visuals, Aldowa, Design Innovation Group Group en Hogeschool van Amsterdam. 37

38 Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak TKI project Dutch Solar Design; ECN, UNStudio, TS Visuals, Aldowa, Design Innovation Group en Hogeschool van Amsterdam. Zonne-energie ontmoet Dutch Design Panelen voor iedere smaak 38

39 Kleur: een nieuwe dimensie in zonnestroom Kromatrix - Kameleon Solar) Nanostructures Colored solar panels cover Si Si solar cell Met dank aan prof. Albert Polman, AMOLF Verena Neder, Stefan Luxembourg Appl. Phys. Lett. 111, in press (2017) 39

40 Kleur met nanotechnologie: AMOLF, UvA en ECN Oplossingen voor plaatsen met een vlekje Prototype van schaduwlineair paneel (ECN) 40

41 Design en kosten van zonnestroom Vergelijking met de modewereld Haute couture Prêt à porter Confectie Bulk zonnestroom op maat standaard zonnestroom Merk Merk & kosten Met dank aan Marieke Rietbergen, Design Innovation Group Kosten & gemak Kosten Van lage opwekkosten naar hoge waarde van zonnestroom Eneco CrowdNett 82 41

42 Een blik in de toekomst Van zon naar zon Gebruik van fossiele brandstoffen tijdperk van de zon Jaar wij, nu tijdperk van de zon 42

43 PAUZE 43

44 Nick Vermeer (NAJK) Visie van jonge agrariërs op landbouw en zonne-energie SYMPOSIUM ZONNEPARKEN 11 OKTOBER 2017 FLEVOLANDS AGRARISCH JONGEREN KONTAKT Voor jonge boeren en tuinders met visie en lef! 44

45 SYMPOSIUM ZONNEPARKEN 11 OKTOBER 2017 Even voorstellen Wat is FAJK Enquête gehouden onder leden Innovatie naar de toekomst Conclusie WAT IS FAJK? Vereniging voor agrarische jongeren 314 leden in Flevoland tussen 16 en 35 jaar Aangesloten bij NAJK FAJK betrekt de leden bij actuele zaken, stimuleert kennisontwikkeling en organiseert activiteiten - Belangenbehartiging jonge boeren - Bestuurservaring opdoen - Gezelligheid en netwerk 45

46 DE LEDEN BEPALEN DUURZAME ENERGIE IS BELANGRIJK, MAAR. 9,7% 6,4% Ja Nee Ja, maar 83,9% 46

47 Wanneer zonnevelden meer opleveren per Ha dan verhuren voor de landbouw zou er uitbreiding kunnen komen - Nee, zonde van de mooi landbouwgronden - Nee, zonde - Alleen op arme gronden - Nee, er zijn voldoende andere mogelijkheden om duurzame energie op te wekken. Dit moet niet op de goede gronden in Flevoland gaan plaatsvinden. - Nee zonde van de goede grond, helemaal in Flevoland zonde. - Als er meer verdiend kan worden met zonneparken als op grond wat standaard te nat is of grond dat niet goed bewerkt kan worden dan wel - Zonde van vruchtbare grond - nee, zonde van uitzicht - nee. Er zijn nog daken genoeg vrij, grond hebben we nodig voor voedsel productie - Nee, we hebben in de toekomst alle grond hard nodig om de consument te kunnen voorzien van voedsel en grondstoffen (die uit rest producten van bijvoorbeeld suikerbieten wordt gemaakt) - Nee, want vind het zonde van de landbouwgronden die er voor plaats moeten maken. Vroeger is deze grond niet voor niets droog gelegd voor het telen van goede landbouw gewassen waar wij als Nederland handel door kunnen hebben. - Nee, de parken kunnen op dit moment financieel niet uit. Het is beter om te wachten en de panelen meer te innoveren. - Ja, maar alleen op amper vruchtbare grond. - Nee. Daar is de grond te efficiënt en te vruchtbaar voor. - Nee, grond wordt niet benut voor voedselproductie. Op grote schaal is dit niet handig en kunnen we de bevolking niet voeden. - nee, doe dat maar in de woestijn. Vooral in de polder kunnen beter gewassen geteeld worden. - Nee, ik zie eerder kansen om daken van bewaarloodsen hiervoor te gebruiken - Nee. Dit is zonde van de landbouw grond. Als deze velden worden aangelegd heeft dit ook allemaal onderhoud nodig, zoals het maaien van het gras, hekken plaatsen tegen diefstal en beveiliging doormiddel van camera's. Er zijn daken zat waar genoeg panelen op geplaats kunnen worden. - Nee, planten en biodiversiteit te vervangen voor metaal en plastic? Zeker goed voor de natuur? Leg ze gewoon op de daken van huizen, schuren en loodsen. Ruimte zat! - Ik denk dat binnen afzienbare tijd een verbod komt op de parken net zoals bij agrarische windmolens. - nee ivm het verspillen van belangrijke vruchtbare gronden - Nee - Ja maar dan wel op onrendabele gronden - Nee, zonde van onze waardevolle agrarische grond. Deze word immers ook al opgeslokt door de uitbreiding van steden en het wegennet. Laat ze de grote gebouwen in de steden maar gebruiken - Nee, eerst moet de provincie zich richten op het vol leggen van daken bij boeren en tuinders en ondernemers in het mkb. Ze zouden hiervoor een regeling open kunnen stellen i.c.m. het verwijderen van asbest. Dan kun je 2 doelen via 1 maatregel realiseren. - Nee, er heerst al enorme grondhonger in de polder, ik denk dat het mogelijk maken van zulke parken de grondhonger nog groter gaat maken wat zeer nadelig is voor de jonge agrariërs - Nee, in Nederland lijkt me dit minder geschikt aangezien er genoeg daken beschikbaar zijn om soortgelijke plannen Te realiseren. Beter lijkt me om zonne energie kleinschalig Te houden zodat de opgewekte energie ook hij de verbruiker/ consument blijft. - Nee rendabel kan het niet zijn ivm hoge grondprijs. - nee, dat is zonde van de agrarische gronden - Ja, bijdrage aan een stuk duurzame energie opwekken DUURZAME ENERGIE IS BELANGRIJK, MAAR NIET TEN KOSTE VAN DE GRONDPRIJS 9,7% 22,6% Ja Nee nee, maar wel binnen een jaar 67,7% 47

48 ZOU JE OP JE EIGEN BEDRIJF EEN KAVEL VERHUREN AAN EEN ONTWIKKELAAR? 3,2% 3,2% 3,2% 3,2% 12,9% Ja Nee Dak wel Nee, liever zelf exploiteren Niet mijn uitgangspunt, maar wanneer er een financiele aanbieding komt die zeer aantrekkelijk is Ik heb geen eigen bedrijf 74,2% DUURZAME ENERGIE IS BELANGRIJK, MAAR NIET TEN KOSTE VAN VOEDSELPRODUCTIE IN FLEVOLAND - Daken van schuren - Infrastructuur windturbines - Dijken (zijn in grote mate aanwezig ) - Onrendabele/incourante stukken (ook 1-2ha) 48

49 MET TIJD EN INNOVATIE KUNNEN WE VEEL BEREIKEN - Vrije uitloopkippen onder de zonnepanelen laten scharrelen - Zonnepanelen mee laten roteren in het bouwplan - Wie weet wat de toekomst nog meer in petto heeft? OM EEN LANG VERHAAL KORT TE MAKEN. - Duurzame energie is belangrijk, maar niet ten koste van voedselproductie - Duurzame energie is belangrijk, maar niet ten koste van de grondprijs - Energieproductie is een zaak van, voor en door de mensen is die wonen en werken - Houd rekening innovaties, wijs niet al binnen 3 jaar grote stukken grond aan 49

50 VRAGEN? René de Rond (initiatiefnemer windpark en zonnepark NOP) Q&A Over initiatief van een zonnepark i.c.m. windpark, waarbij bewonersparticipatie een grote rol speelt 50

51 Provincie Groningen en Noord-Holland Wat kunnen we leren van andere regio s als het gaat om beleid en instrumentarium rond zonne-energie? Presentatie I Thomas Kokshoorn (provincie Groningen) Presentatie II Bart Witteman (provincie Noord-Holland) Thomas Kokshoorn (provincie Groningen) 51

52 Ambities Programma Energietransitie: 21% duurzaam in % duurzaam in % duurzaam in ,5 % energiebesparing per jaar Per PJ biomassa - 8,5 PJ wind - 2 PL zon (= 300 MWp in zonneparken) - 1 PJ warmte 52

53 Stand van zaken Ambitie 300 MWp in 2020 Per september 2017 Gerealiseerd: 42 MWp Vergund: 265 MWp In procedure: 81 MWp Planvorming: ca. 200 MWp Verkenning: ca MWp Uitgangspunt: gemeente, de eerste gesprekspartner Verantwoordelijk voor afweging locatiekeuze Maatwerkmethode bij buitengebied Buitenplans afwijken op bestemmingsplan in bijna alle gevallen. Uitgebreide procedure doorlopen (max. 26 weken) Binnenplans mogelijk in een aantal gevallen Reguliere procedure doorlopen (max. 8 weken) 53

54 Wat doen we als provincie? 2 werkconferenties in 2016 Veel projecten begeleid! Zon op de kaart: kansenkaart voor zonneparken Beleidskaders en spelregels Definities nader toegelicht zonnepark: een ruimtelijk samenhangende, grondgebonden of drijvende installatie voor het opwekken van zonne-energie, groter dan 200 m2 Stedelijk gebied - buitengebied 54

55 Provinciaal Ruimtelijk beleid Tijdelijkheid borgen Extra aandacht voor buitengebied Adviseren bij ruimtelijke inpassing grotere parken Uitzonderingen Gebieden onder bevoegdheid provincie Bijvoorbeeld stortplaatsen Geen zonneparken mogelijk in (zoek)gebieden met natuuraanduiding Aan de gemeenten om eventuele nadere bepalingen op te nemen 55

56 Wat gaan we nog doen? Verordening actualiseren Visieontwikkeling met gemeenten Aanpak uitwerken voor slibdepots en vuilstorten Ervaring opdoen met procedures en participatie Legesverordening indien mogelijk aanpassen Ambities delen Onze ambitie: omarm de zon Niet alleen veel zonne-energie, maar ook op een goede manier: samenhangende visie op locatiekeuze, duurzaamheid, ontwerp en samenwerking iedereen moet mee kunnen doen meervoudig ruimtegebruik transparant over de projectopzet glasheldere beleidskaders verbonden met de regionale economie 56

57 Financiering Regelgeving Locatie en ontwerp samenwerking Acceptatie en en participatie 57

58 Bart Witteman (provincie Noord-Holland) Ruimtelijk beleid voor zon in de provincie Noord-Holland Bart Witteman Regionaal ontwerper/beleidsadviseur Directie Beleid, sector IOT 58

59 Wat vooraf ging Structuurvisie NH 2010 Zonne-energie is één van de vier speerpunten Aangenomen motie PS 2014: verzoeken GS een voorstel uit te werken hoe zonne-akkers kunnen worden ingepast in de PRV Coalitieakkoord Zonne-energie buiten de gebouwde omgeving is kansrijk Aanpak: proces Beleidsontwikkeling oktober 2015 februari 2016: Interactief traject met partners en belanghebbenden: - Werkbijeenkomst Alkmaar, 28 oktober Bestuurlijke bijeenkomst,17 december - Klankbordsessie Provinciale Staten, 11 februari Benchmark andere provincies (m.n. Friesland, Drenthe, Groningen - Input uit diverse gesprekken met o.a. gemeenten, initiatiefnemers (kleingroot), zonne-ondernemers, netbeheerders, belangenorganisaties. Openbare presentatie hoofdlijnen beleid tijdens manifestatie op 25 februari 2016 Beleidskader inclusief wijziging Provinciale Ruimtelijke Verordening 27 juni 2016 vastgesteld door Provinciale Staten Beleid in werking sinds medio juli

60 Hoeveel ruimte voor zon? Provincie Noord-Holland heeft geen ambitie in Petajoules of hectares Provincie beschermt landelijk gebied, zonder apart beleid voor zon is zon buiten stedelijk gebied (BSG) niet mogelijk Voorkeur voor zon op daken en als meervoudig ruimtegebruik, maar hoeveel ruimte ligt daar? Belangrijkste provinciale belangen in besluitvorming : landbouw en ruimtelijke kwaliteit. 1. Bestaande daken Beeld via pak de zon 60

61 2. Combineren van functies 3. Op en in bouwlocaties 61

62 4. Wachtlandschappen 5. Infrastructuur en nutsfuncties 62

63 Inventarisatie ruimte binnen BSG Energie in Petajoule % van 270 PJ = energiebehoefte Noord- Holland 2050 na besparing Totaal zonne-pv bestaand bebouwd gebied en nutsfuncties 19 PJ 9 % Bouwsteen 1: bestaande daken 11,5 PJ 5,4 % Bouwsteen 2: combineren van functies 2,8 PJ 1,3 % Bouwsteen 3 en 4: nieuwbouw en wachtlandschappen 2,7 PJ 1,2 % Bouwsteen 5: Nutsfuncties 2,3 PJ 1,1 % GIS-analyse: binnen BSG en als meerv. ruimtegebruik kan zo n 19 PJ worden gerealiseerd, 9 % van de behoefte in 2050 Dit is een verwachting voor de lange termijn: biedt geen antwoord op urgentie Theoretische verwachting: is dit haalbaar en wenselijk? Om meters te maken met zon is er binnen BBG op de korte termijn onvoldoende ruimte. Tijdelijk ruimte bieden in landelijk gebied Noord-Holland wil onder voorwaarden en met heldere spelregels ruimte bieden aan zon buiten BSG Het is een tijdelijke voorziening (25 jaar), in afwachting van toekomstige technologische ontwikkeling en betere benutting binnen BBG Het is in verhouding tot bestaande woonkernen Het is inpasbaar: behoud van openheid en passend binnen landschappen Verwijdering van opstelling na technische levensduur is verplicht 63

64 Impact op horizon en openheid Fundering en impact op bodem 64

65 Veiligheid en omheining Verschijningsvorm zonnepark Sunport Delfzijl (30 ha.) 65

66 Waar wel en niet Uitsluiten: geen zon op de grond in de provinciaal beschermde gebieden (Natuurnetwerk Nederland (EHS), weidevogelleefgebied, UNESCO en bufferzone) Geleiden: tijdelijk, tot maximaal 25 hectare, aansluitend aan stedelijk gebied en ingepast in overig landelijk gebied Stimuleren: In beperkt aantal dynamische gebieden grotere parken, op basis van bewezen lokaal draagvlak (vooralsnog Haarlemmermeer en mogelijk Wieringermeer) Grenzend aan BBG Grenzend aan BBG vormalternatieven Zonopstelling op landbouwgebied die aan één zijde grenst aan BBG (woningbouw) 66

67 Grenzend aan twee kanten BBG Grenzend aan BBG en spoor Grenzend aan A-weg en BBG Zonopstellingen op landbouwgebied die aan twee zijden grenzen aan: BBG (kassen en bedrijventerreinen) spoor, A- of N- wegen Grenzend aan BBG, spoor, A-/N-weg Grenzend aan BBG, A-/N-weg Zonopstellingen op landbouwgebied die aan drie zijden grenzen aan: BBG (bedrijventerrein/glastuinbouw), spoor-, A- of N- wegen 67

68 Waardevolle zichtlijnen blijven behouden Min afstand gevoelige bebouwing: 50 m Max hoogte: 1.50m boven maaiveld Verschijningsvorm Bodem begroeid Transparante en voor fauna passerbare afrastering Landschappelijke karakteristiek blijft behouden Groene inpassing 68

69 Techniek Uitgangspunten benoemd in beleidskader Nieuw artikel 32a in verordening bepaalt: Juridische vorm (omg.vergunning) Uitgesloten gebieden (NNN, Unesco, Weidevogels en bufferzone) tijdelijkheid en opruimverplichting (na max 25 jaar in oude staat) Niet van toepassing op meervoudig ruimtegebruik Ruimtelijke Kwaliteitsartikel (ARO) van toepassing. Daarnaast uitvoeringsregeling door GS met regels over aangrenzendheid en inpassing (zoals hoogte) Beloftes en moties: nader onderzoek bufferzone, stimuleringsgebieden en evaluatie beleid na 2 jaar Stand van zaken 2017 Voor vaststelling géén zonneparken in N-H Na 2016 zon in stroomversnelling: niet alleen door beleid maar ook door SDE, techniek en Parijs. Inmiddels 6 parken gerealiseerd als meervoudig ruimtegebruik, 1 in landelijk gebied; 2 in aanleg Totaal 30 hectare; ca. 30 hectare in aanleg 25 bekende initiatieven met >100 hectare zon 4 initiatieven (3 middelgrote en 1 grote) afgewezen Stimuleringsgebied aangewezen (uitbreiding Groene Hoek naar 50 hectare 69

70 Beeld eerste versie Groene Hoek 70

71 Dilemma s in Noord-Holland Zon is geen stedelijke ontwikkeling maar ook geen gewas (hoog en bijna permanent) Weten we wel wat we toelaten? (opstelling, hoogte, ) Beleid kun je vanaf vaststelling alweer gaan vernieuwen (zon en wind, zon op water) 71

72 Nog meer dilemma s We doen het voor onze kinderen: liever behouden landschap of behouden planeet? Hoe maken we ruimte voor zon tussen alle andere transities? (voedsel, klimaatadaptatie,.) Zijn die initiatiefnemers wel allemaal zo lokaal en ideëel? Zijn energieboeren ook goede ontwikkelaars? Jeroen Officier Afsluiting 72