Overdracht voorzitterschap Euregio Maas-Rijn op 15 april 2015 in Aken. Toespraak door Gisela Walsken, presidente van de Regierungsbezirk Köln

Transcriptie

1 Overdracht voorzitterschap Euregio Maas-Rijn op 15 april 2015 in Aken Toespraak door Gisela Walsken, presidente van de Regierungsbezirk Köln Geachte Präsident Schulz Geachte Ministerpräsident Paasch Geachte Oberbürgermeister Philipp Geachte collega s van het EMR-Bestuur Sehr geehrte Damen und Herren, Mesdames et messieurs, ~ Het gesproken woord telt ~ Ik ben blij en trots de komende 3 jaar voorzitster van het Bestuur van de EMR te zijn. Eerlijke samenwerking, openheid en veel vertrouwen wil ik u aanbieden. Ik verheug me op mijn nieuwe opdracht en uw medewerking. Ik ben altijd weer onder de indruk als ik hier in de Krönungssaal van het stadhuis in Aken kom. Het is bijzonder vriendelijk van de heer Philipp, dat hij ons deze zaal met zo n rijke historie ter beschikking heeft gesteld. Niet alleen deze ruimte past uitstekend bij deze overdracht van het EMR-voorzitterschap, maar Aken zelf ook, met haar ligging in het hart van Europa. Van hier naar Brussel, de hoofdzetel van de Europese Unie, is het slechts een kleine 150 km. We zijn allemaal nog aangedaan van de gebeurtenissen in Parijs en Brussel. Daarbij is het echter belangrijk dat we ons niet laten ontmoedigen en al het mogelijke doen om te werken aan één Europa. Europa is onze toekomst een andere hebben we niet, heeft de onlangs gestorven voormalig buitenlandminister Genscher ooit gezegd. En hij heeft overschot van gelijk. 4 miljoen mensen op circa km 2, verdeeld over drie landen, en drie verschillende talen sprekend, namelijk Duits, Frans en Nederlands - zo op het eerste gezicht lijkt het moeilijk een gemeenschappelijke noemer te vinden. Juist in deze regio is het voor iedere burger in het dagelijkse leven merkbaar hoe uitdagend het leven hier in de Euregio Maas-Rijn is. En dat is precies wat deze regio zo uniek maakt. Hier kun je Europa elke dag ervaren: in de taal, in het eten en drinken, maar ook in hoe de huizen en voortuinen eruit zien. Eén straat verder en je zit al in een totaal andere wereld! De Euregio Maas-Rijn is voor mij iedere keer weer verrassend. 1

2 Hier wordt voor iedereen duidelijk dat Nederland veel meer te bieden heeft dan tulpen, kaas en klompen. Hier wordt het rijk geschakeerde pallet van België zichtbaar, en dat niet alleen wat betreft taal (Vlaanderen, Wallonië en de Duitstalige Gemeenschap). En ook Duitsland is meer dan bier en worst! Voor mij geldt: de Euregio Maas-Rijn verenigt gewoon het beste van België, Nederland en Duitsland! Op dit moment worden de Europese waarden bedreigd. Welke waarden gelden er? Welke laten we prevaleren en wat vinden we belangrijk? Kijken we alleen naar onze eigen regionale en nationale belangen en verliezen we daarbij niet het eigene van de ander uit het oog? Voor onze Euregio Maas-Rijn kunnen we deze vraag met een duidelijk "NEE beantwoorden. Op deze plaats wil ik mijn voorgangers Karl-Heinz Lambertz en Oliver Paasch heel, heel hartelijk bedanken voor hun enorme inspanningen in het kader van het voorzitterschap van de EMR, maar natuurlijk ook daarbuiten. Beiden hebben een onvermoeibare inzet getoond als het gaat om verbondenheid en het accepteren van Euregionale verschillen. Ik ben er dan ook zeker van dat zij dit in de toekomst blijven doen. Misschien is dit wel iets wat juist de Belgen, oftewel de Vlamingen, Walen en de mensen uit de Duitstalige Gemeenschap, met de paplepel is ingegoten, waardoor zij zich daar zo enorm voor inzetten. We moeten ons allemaal voortdurend blijven inzetten - en het dus niet overlaten aan slechts een paar mensen - om deze regio gezamenlijk te ontwikkelen en dit voor alle burgers nog zichtbaarder te maken. De 4 miljoen inwoners van de EMR hebben behoefte aan ideeën en projecten, dromen en visioenen. Bovendien is het belangrijk dat de levenskwaliteit in deze regio behouden blijft en zelfs nog verbetert. Een betere kwaliteit van leven voor de mensen in Nederland, België en Duitsland door middel van voorlichting, communicatie en samenwerking. Dat is de doelstelling van de EMR, en in haar strategie EMR2020 staat dan ook: Werken en leren zonder grenzen Ik vind het belangrijk om tijdens mijn voorzitterschap aan te sluiten bij dit doel en in dat opzicht voort te bouwen op het uitstekende werk van mijn voorgangers. Met name tegen de achtergrond van de demografische ontwikkelingen en de eisen die op de arbeidsmarkt in de grensregio's worden gesteld, is het belangrijk dat we voorkomen dat jonge mensen uit de EMR vertrekken. Als we ervoor zorgen dat grenzen en formele beperkingen verdwijnen, kunnen scholieren, studenten en vakmensen in de Euregio zelf leren en werken, als docenten aan de slag en de daartoe benodigde kwalificaties en diploma's halen. De financiering van grensoverschrijdende onderwijsinstellingen vraagt echter het nodige van nationale regelingen. Het is belangrijk dat we oplossingen op maat vinden voor de uiteenlopende problemen en 2

3 dat we deze dan ook daadwerkelijk uitvoeren. Dit vraagt om pragmatisme iets waarin de Nederlanders trouwens tamelijk sterk zijn. Hoe kunnen we deze uitdagingen effectief het hoofd bieden? Met de EMR 2020-strategie hebben mijn voorgangers een stevige basis gelegd voor de inhoudelijke uitwerking. Hierbij wil ik er tijdens mijn voorzitterschap drie punten uitlichten: arbeidsmarkt onderwijs dichtbij de burger In de afgelopen jaren hebben wij ten aanzien van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt belangrijke stappen kunnen zetten. Als voorbeeld noem ik de Grensinfopunten, die er door middel van transparant en integraal advies voor zorgen dat de grensoverschrijdende arbeidsmarkt beter toegankelijk wordt. Of denk aan het project ITEM aan de Universiteit van Maastricht: het eerste universitaire, praktijkgerichte onderzoeksinstituut voor grensoverschrijdende mobiliteit. Maar ook wat al goed is, kan altijd nog beter: - De Grensinfopunten moeten integrale expertisecentra voor alle vragen op het gebied van grensoverschrijdende (arbeids)mobiliteit worden. Voor ons betekent dat concreet het volgende: de komende jaren moeten we deze adviesstructuur uitbouwen, zorgen dat zowel de openingstijden als het adviesaanbod worden uitgebreid, maar ook dat er meer bekendheid wordt gegeven aan deze zo belangrijke dienstverlening. - Het moet eenvoudiger worden dat opleidingen door de verschillende landen worden erkend: hierdoor krijgen jonge mensen kansen in de regio's over de grens. Niet alleen moeten er op administratief en wetgevingsgebied meer bilaterale afspraken worden gemaakt, maar om de Euregionale arbeidsmobiliteit werkelijk te stimuleren zijn er instrumenten nodig die behalve formele competenties ook informeel verworven competenties kunnen meten. - We hebben meer en betere grensoverschrijdende stageplekken nodig. Ik heb hierbij al uw steun nodig, want dit kan alleen gerealiseerd worden als niet alleen alle partnerregio s nauw samenwerken, maar er ook wordt samengewerkt met scholen, kamers van koophandel en last but not least het bedrijfsleven in de regio. Dat brengt me bij mijn tweede punt: onderwijs. In het onderwijs is het niet alleen zaak dat er wordt gewerkt aan de hierboven genoemde doelstellingen, maar ook aan meertaligheid op onze scholen. 3

4 Ik ben me ervan bewust dat de meeste scholen tegenwoordig vooral aandacht besteden aan het Engels, en dat ís ook heel belangrijk in onze geglobaliseerde samenleving. Maar dat kan voor ons als grensgebied natuurlijk nooit voldoende zijn! Wij hebben als doel om de kennis van de Euregionale buurtalen te vergroten en verdiepen. Als er geen activiteiten op dat gebied worden ontplooid, dreigt grensoverschrijdende 'taalarmoede' of wordt er uitgeweken naar het algemene Engels. Het idee dat de bewoners van de ene kant van de Neustraße in Herzogenrath alleen maar in het Engels kunnen communiceren met hun overburen aan de overkant van diezelfde straat, (nl. de Nieuwstraat in Kerkrade), is toch absurd? Alleen door drietaligheid vanaf de basisschool tot en met de middelbare school en de beroepsopleiding verplicht te stellen, leren scholieren/studenten de cultuur van een ander land kennen, waardoor het wederzijdse begrip toeneemt. Op dit gebied hebben met name onze Belgische partners veel ervaring, omdat daar drietaligheid 'dagelijkse kost is. Met de Euregio-competentiescholen hebben we in het basisonderwijs een belangrijke stap gezet. Dit concept moet worden doorontwikkeld. De directe ontmoeting tussen scholieren uit verschillende landen ligt me bijzonder na aan het hart. Zoals zo vaak komen deze projecten niet van de grond vanwege gebrek aan financiële middelen. Terwijl het daarbij vaak niet eens om grote bedragen gaat. Scholen hebben vaak aan een paar honderd euro genoeg om dergelijke ontmoetingen op te zetten. Daarom wil ik graag een fonds oprichten om grensoverschrijdende ontmoetingen binnen de Euregio Maas-Rijn mogelijk te maken. Als we allemaal de handen ineenslaan en daarbij kijk ik nadrukkelijk ook naar het bedrijfsleven in de Euregio kan hier met weinig geld veel worden bereikt. Last but not least: We moeten ervoor zorgen dat onze Euregio meer bekendheid krijgt. We moeten onze activiteiten concentreren op concrete en haalbare maatregelen en de burgers mee de grens over nemen. Om ervoor te zorgen dat de Euregio ook in het concrete leven van alledag zichtbaar wordt, stel ik hier een aantal kleinere maatregelen voor: We hebben betere drietalige informatievoorziening nodig over het cultuur-, onderwijs- en recreatieaanbod, zowel via internet, social media als andere communicatiemiddelen die de mensen daadwerkelijk bereiken. Daarom is het belangrijk om het aanbod beter op elkaar af te stemmen, gezamenlijke ticketverkoop te regelen, actiedagen te organiseren en samenwerking te ondersteunen. De Euregio moet hierbij een drijvende kracht vormen. We moeten onszelf en daarmee ook de burgers duidelijk maken waarvoor onze regio staat: Europese idealen en het internationale karakter moeten een gezicht krijgen. Daarom wil ik dat de identiteit van onze regio de komende drie jaar beter wordt gedefinieerd en gecommuniceerd. Hiermee kan onze regio een voorbeeldfunctie vervullen voor andere Europese regio s. De geplande festiviteiten in Maastricht ter gelegenheid van het feit dat het 25 jaar geleden is dat het Verdrag van Maastricht is ondertekend, moeten we als Euregio Maas-Rijn gebruiken om de burgers te doordringen van het belang van het Europese gedachtengoed en grensoverschrijdende samenwerking. 4

5 Ik weet zeker dat de aanwezigen hieraan een waardevolle en belangrijke bijdrage kan leveren. Ontwikkel een 360 -perspectief op je omgeving! Voor ons als Duitsers geldt: Kijk naar het westen! En voor onze Nederlandse en Belgische buren loont het om eens de blik naar het oosten te richten er valt genoeg te ontdekken en te ontwikkelen. Ik nodig u dan ook uit om deze zo belangrijke weg die voor ons ligt, de komende drie jaar samen met mij als voorzitter van de Euregio Maas-Rijn in te slaan. We hebben Europa harder nodig dan ooit en moeten met onze regio het goede voorbeeld geven! Ik dank u hartelijk voor uw belangstelling. 5