Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts"

Transcriptie

1 Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts

2 A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v. 1990) Efficiëntie: geen specifiek doel Hernieuwbare energie: 27% van verbruik Roadmap 2050

3 B. Relatieve stijging elektriciteitsvraag Elektrische voertuigen: inschrijvingen 2016 jan- april: 320 bedrijf particulier Warmtepompen Bron: Febiac

4 C. Meer en meer hernieuwbare energie Productiecapaciteit België 2015: 21,5 GW Aandeel hernieuwbaar 2015: 6,5 GW Bron: FEBEG

5 D. Decentralisatie productie: evolutie Eandis net Geïnstalleerd vermogen [kw] Biomassa (geen WKK) Diesel Zonnepanelen >=250kW Zonnepanelen <=10kW Zonnepanelen >10kW en <250kW Turbojet WKK bio WKK Windmolen Waterturbine Totaalresultaat 0 1/10/ /01/ /04/ /07/ /10/ /01/ /04/ /07/ /10/ /01/ /04/ /07/ /10/ /01/ /04/ /07/ /10/ /01/ /04/2016

6 E. Technisch & economisch Meeste zon geïnstalleerd tussen 2009 en 2012 Uitfasering nucleaire centrales: onzekerheid Bron Renouvelle.be De Standaard 19 mei 2016

7 Het net van vandaag: de spelers Eandis, Infrax, Ores, Sibelga, + Energiebeurzen + Regulatoren (CREG, CWaPE, BrUGEL, VREG) Bron Elia

8 Het net: de uitdaging Bron: demandresponseblog.com

9 Uitdagingen in onze huidige elektriciteitsvoorziening Elektriciteitsvoorziening vandaag traditionele productie hernieuwbare productie traditionele consumptie

10 Uitdagingen in onze huidige elektriciteitsvoorziening Elektriciteitsvoorziening vandaag traditionele productie hernieuwbare productie traditionele consumptie + = 10

11 Uitdagingen in onze huidige elektriciteitsvoorziening Elektriciteitsvoorziening morgen? 11

12 Uitdagingen in onze huidige elektriciteitsvoorziening Elektriciteitsvoorziening morgen? traditionele productie hernieuwbare productie traditionele consumptie flexibele consumptie 12

13 Uitdagingen in onze huidige elektriciteitsvoorziening Elektriciteitsvoorziening morgen? traditionele productie hernieuwbare productie traditionele consumptie flexibele consumptie + = + 13

14 Wat als onvoorzien incident Bron: De Tijd

15 Verschillende markten Retailers Retail Market Wholesale Market OTC and Exchange Traders Balancing Market Bron Belpex

16 Verschillende contracten Forward Day-Ahead Intraday Near real time

17 Day-ahead market: vraag & aanbod Bron EDF Luminus

18 overaanbod hernieuwbare energie - prijs Bron: EDF Luminus

19 Integratie hernieuwbare energie: technisch Statische benadering alle mogelijke pieken toelaten veel investeringen vereist Bron Eandis en Infrax

20 Waarom nood aan ander net? C. Meer en meer hernieuwbare energie B. Nieuwe elektriciteitsvraag E. Technische en economische factoren D. Decentralisatie elektriciteitsproductie A. Beleid

21 Realisaties/proefproject Waaslandhaven MetaPV Slimme meters Linear Nieuwe diensten energieleveranciers Opslagtechnologie Flexibiliteit eindgebruiker

22 Project Waaslandhaven: doel 1. Minimale investering door maximaal gebruik van de bestaande infrastructuur: + aanstuurbaarheid WT 2. Benutting groene productie maximaal max lokaal verbruik: Minder verliezen Minder stroom naar hoger net Minder netverliezen Snellere aansluitbaarheid => snellere opbrengst 3. Maximaal de (lokale) markt faciliteren Eandis - Slimme netten voor de toekomst

23 Dynamisch grenzen ifv actualiteit = dynamic line rating Bron: 2.bp.blogspot.com

24 Volgende stap: marktwerking bevorderen Voorspellingen wind & afname Dag voordien publiceren Lokale klanten kunnen maximaal hun processen in de tijd herschikken om hun groene productie te benutten Bij overproductie zouden andere klanten dat ook kunnen doen via hun leverancier Eandis - Slimme netten voor de toekomst

25 Slimme PV omvormers Testsites in Lommel, Opglabbeek, Sint-Truiden 85 residentiele en 9 industriële PV-installaties Onderzoeksvraag: slimme PV invertoren & batterijopslag om Problemen met de netspanning te voorkomen? De hosting capacity voor hernieuwbare energie te vergroten? Lokale regeling van actieve en reactieve vermogensuitwisseling met het net voor ondersteuning van de netspanning

26 Meta-PV de resultaten Different control functions for reactive power injection are tested in the field Control functions are able to increase hosting capacity by 30-40%

27 Samenvatting: slimme meters GEREGULEERD NIET GEREGULEERD SLIMME METER(S) Functionaliteiten (Vl. Reg.) Volledig gestandaardiseerd Levensduur >= 15 jaar HAN-poort Standaard Powered Meetdata Maximum vermogen Marktprocessen DNB P1-dongle Meerdere spelers Levensduur < 2 jaar Verschillende communicatie methoden Innovatie Aansturen HEMS Internet of Things SMART HOME MARKET Infrax/Eandis Slimme Meter Model

28 Linear (2014): 240 gezinnen Portfolio Management Line Voltage Control Intraday (Wind) Balancing Transformer Ageing

29 Energieleveranciers: nieuwe producten & diensten Bron FEBEG

30 Opslagtechnologie Afhankelijk van regio Veralgemeende tendens wereldwijd Bron GSGF

31 Flexibiliteit bij eindgebruiker Proces blijft prioritair Individuele contracten Meer en meer via BSP Bron PowerITsolutions

32 of een slimmere aanpak? Smart grid = een intelligente samenwerking van alle onderdelen en gebruikers van het elektriciteitsnet. Dit vereist technologie, metingen, controle, ICT, regelgeving en participatie van netgebruikers op de energiemarkten Batterijopslag Slimme PV omvormers Transfo met spanningsregelaar Slimme meters Active distribution management system (SCADA) Coördinatie EV laadinfrastructuur Flexibele verbruikers DSM met slimme toestellen en opslag Bron MetaPV Infrax

33 Is het allemaal wel nodig? Moeilijke voorspelbaarheid: 13 april zon Moeilijke voorspelbaarheid: wind

34 13 april 2016: productie zon

35 13 april 2016: productie zon 890 MW

36 13 april 2016: onbalans prijzen ± 1000 / MWh

37 12 april 2016: productie wind 630 MW

38 Flexibiliteit is de wijziging van het profiel van productie, injectie, verbruik of afname van energie in reactie op een extern signaal of lokaal gemeten grootheid al dan niet via een derde partij teneinde ofwel een dienst in het energiesysteem te verlenen ofwel een financieel voordeel te verkrijgen. ( FSP flexibility service provider) Bron VREG

39 Toekomstprojectie Ook ramping van nood aan flexibiliteit Zonnige dag Weinig wind Snelle daling PV Bron Elia

40 Nood aan flexibiliteit van Elia in 2016

41 Technische Economische randvoorwaarden Bron: USEF SEC KemaDNV

42 Smart Grids in European projects Database JRC & DG ener 459 smart grids projects sources of funding 3.15 billion investments Launched since

43 KIC InnoEnergy Smart Cities Smart Grids & Storage Renewables Clean Coal Nuclear Energy Efficiency Chemical Fuels

44 Global Smart Grid Federation

45 Smart grid, toekomst in Vlaanderen? Energiecluster #vlec

46 Nog vragen Tel: Smart Grids Flanders Koningsstraat Brussel Tel: Mail: info@smartgridsflanders.be

Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts

Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts Smart Grids, toekomst in Vlaanderen? Stroomversnelling 16 juni 2016 Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v. 1990) Efficiëntie:

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

Welkom. StaVaZa Waaslandhaven. VREG Beleidsplatform. 1 februari 2016

Welkom. StaVaZa Waaslandhaven. VREG Beleidsplatform. 1 februari 2016 Welkom StaVaZa Waaslandhaven VREG Beleidsplatform 1 februari 2016 Agenda Inleiding Implementatietraject Oplevering Rapportering Verdere testplanning 2 1 februari 2016 Waarom bouwt Eandis slimme netten?

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht - Commissie VP

Stimuleren van een energienet in evenwicht - Commissie VP Stimuleren van een energienet in evenwicht - Commissie VP 17 februari 2016 VREG uw gids op de energiemarkt Elementen voor een energienet in evenwicht Slimme meters Nieuwe technologie (achter de meter)

Nadere informatie

Flexibiliteit. Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster

Flexibiliteit. Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster Flexibiliteit Infrax Luc Verheggen Eandis Luc Decoster Wat is flexibiliteit? Bidladder Transfer of Energy Metering Aansluitingscontracten 2 Flexibiliteit Flexibiliteit = De wijziging van het profiel van

Nadere informatie

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 Welkom Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 : probleemstelling Meer lokale productie Lokale injectie zorgt voor opwaartse stroom Fluctuerend en weinig controleerbaar Het netwerk

Nadere informatie

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV?

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? Thong Vu Van BelPV ODE thong.vuvan@ode.be Inhoud Context Uitdagingen met de huidige situatie Transitie naar slimme netten en slimme meters Kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Smart Wind Farm ConTrol Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders Fluxys Leveranciers Klanten

Nadere informatie

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017 DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM Zoetermeer 1 juni 2017 Agenda voor vandaag Introductie Veranderingen in energiemarkt Locale flexibiliteit als game-changer Het energiesysteem USEF en opslag

Nadere informatie

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010 Onderzoeksproject Slimme Meters VREG Brussel, 12 april 2010 Eandis staat voor significante uitdagingen op het niveau van regelgeving, markttendensen en kostenefficiëntie Overzicht uitdagingen organisatie

Nadere informatie

De energienetten van de toekomst. Spice 3 maart 2015 Heidi Lenaerts

De energienetten van de toekomst. Spice 3 maart 2015 Heidi Lenaerts De energienetten van de toekomst Spice 3 maart 2015 Heidi Lenaerts Agenda 1. Waarom nood aan ander net? 2. Het net van vandaag 3. Impact hernieuwbare energie 4. Net van de toekomst = smart grid 5. Smart

Nadere informatie

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Wim Cardinaels Wat is VITO» Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek» Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Onderzoek op maatschappelijke uitdagingen Minder afhankelijk fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Inhoud Inhoud Deel I Deel II Deel III Deel IV EnergyVille Uitdagingen in onze huidige

Nadere informatie

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Alex Polfliet Zaakvoerder 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie 1. Photo-voltaïsche zonne-energie 2. Waterkracht 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie

Nadere informatie

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw Evoluties in het energielandschap Peter De Pauw Inhoud We consumeren meer energie We produceren zelf elektriciteit We zullen anders consumeren We gebruiken de netten op een andere manier 2 3 december 2015

Nadere informatie

Smart Grid School 13, 14 en 15 oktober 2015

Smart Grid School 13, 14 en 15 oktober 2015 Smart Grid School 13, 14 en 15 oktober 2015 Een uniek & intensief opleidingstraject Neem deel aan de Smart Grid School van Smart Grids Flanders en verwerf op drie dagen tijd een brede basiskennis over

Nadere informatie

Lokale initiatieven en projecten gelinkt aan Smart Grids: een overzicht. Heidi Lenaerts 20 juni 2011

Lokale initiatieven en projecten gelinkt aan Smart Grids: een overzicht. Heidi Lenaerts 20 juni 2011 Lokale initiatieven en projecten gelinkt aan Smart Grids: een overzicht. Heidi Lenaerts 20 juni 2011 Smart Grids Flanders Industrieel platform met als doel commerciële doorbraken & een internationaal competitief

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

Uitdagingen voor de PV-sector

Uitdagingen voor de PV-sector Uitdagingen voor de PV-sector Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Studiedag Energik : decentrale elektriciteitsproductie Gent, 23 mei 2012 1 Inhoud PV in België/Vlaanderen : stand van zaken Uitdagingen

Nadere informatie

Liberalisering van de energiemarkten. Algemene context. Dag 1:

Liberalisering van de energiemarkten. Algemene context. Dag 1: Liberalisering van de energiemarkten Algemene context Dag 1: Agenda van de opleiding I. Energieprijzen II. Institutionele context van de energie in België III. Organisatie van de elektriciteit- en gasmarkt

Nadere informatie

Argumentatie voor vastleggen van grens tussen generatoren type A en B (NC RfG versie 14/10/2015) 26 november 2015 Marc Malbrancke

Argumentatie voor vastleggen van grens tussen generatoren type A en B (NC RfG versie 14/10/2015) 26 november 2015 Marc Malbrancke Argumentatie voor vastleggen van grens tussen generatoren type A en B (NC RfG versie 14/10/2015) 26 november 2015 Marc Malbrancke Inleiding Artikel 5 van de NC RfG betreft Determination of significance

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Agenda Achtergrondinformatie energiemarkt Decentrale energie-opwekking (Dieselgenerator, WKK, UPS): Helpen black-out te voorkomen Technisch:

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht

Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht 24.02.2016 Marc Van den Bosch FEBEG Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven Fédération Belge des Entreprises Électriques et Gazières Federation

Nadere informatie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Martin Scheepers Program Manager Intelligent Electricity Grids Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland, Utrecht, 19 oktober 2009 www.ecn.nl Inhoud Waarom slimme

Nadere informatie

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Ervaringen en visie van een Digital Utility Jan De Decker CEO Next Kraftwerke BE & NL 23-05-2018 BELANGRIJKSTE TRENDS IVM DE ENERGIETRANSITIE

Nadere informatie

Studiedag: De slimme woning

Studiedag: De slimme woning Studiedag: De slimme woning 19.06.2017 Katharina Bonte Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven Fédération Belge des Entreprises Électriques et Gazières Federation of Belgian Electricity

Nadere informatie

Bron: Europese Commissie Bron: Wikipedia Bron: Wittendorp.be Bron: EvoSwitch 2011 Green IT Bron: Energieobservatorium (AD Energie), Eurostat, PRIMES. Bron: 2.bp.blogspot.com/ Bron: www.new-solar.be

Nadere informatie

10 jaar vrijmaking energiemarkt

10 jaar vrijmaking energiemarkt 2013-450-N 10 jaar vrijmaking energiemarkt SERV_17 april 2013 Basisprincipes liberalisering gerealiseerd Snelle start in Vlaanderen Vrijheid van leverancierskeuze voor de consument. In januari 2013 wisselde

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit R01234: van milliseconde tot maand Brussel, 25 mei 2018 - Dirk Meire 1760 1890 2018 1951 AC & DC 1951 AC & DC 2006 2003 US en 2007 Italië BO: > 1 dag

Nadere informatie

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Koen Kok ECN Power Systems and Information Technology Conferentie Energie, Metering en Billing, 26-27 mei 2009 www.ecn.nl 2 27 mei 2009 The Electric Revolution

Nadere informatie

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven?

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? 0 Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? Stroomversnelling, een traject naar een nieuwe Vlaamse Energievisie Living Tomorrow, 2016-06-16 Wereldwijd geïnstalleerde opslagcapaciteit (MW) 2 1 0 Mogelijke

Nadere informatie

Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten

Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten Thierry Van Craenenbroeck First Belgian Smart Grid Day 18/10/2012 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Kader

Nadere informatie

Kick-Off HERNIEUWBARE ENERGIE ELIA UG. 10 Januari 2012

Kick-Off HERNIEUWBARE ENERGIE ELIA UG. 10 Januari 2012 Kick-Off HERNIEUWBARE ENERGIE ELIA UG 10 Januari 2012 ODE BE-p Francies Van Gijzeghem Algemene inleiding Goeie afspraak van bij het begin - Spelregels: -onderwerpen: alles moet aan bod kunnen komen -doel:

Nadere informatie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie Making new energy flow Eén platform voor jouw energie Yuso, een nieuwe kijk op energie management INJECTIE. LEVERING. OPSLAG. YUSO, EEN NIEUWE KIJK OP ENERGIE MANAGEMENT 2012 OPRICHTING YUSO YUSO, EEN

Nadere informatie

SGF Themagroep Grid Intelligence

SGF Themagroep Grid Intelligence SGF Themagroep Grid Intelligence Voornaamste Infrax SG projecten Wim Deprez 11/9/2012 Infrax Hasselt Voornaamste Slimme Netten Projecten Infrax Slimme Netten Projecten MetaPV imove LINEAR Vragen Slimme

Nadere informatie

Feedback to WG Belgian Grid

Feedback to WG Belgian Grid Vergoeding van flexibele toegang voor decentrale productie uit hernieuwbare bronnen en kwalitatieve WKK Beleidsplatform VREG 16/12 Feedback to WG Belgian Grid 28 januari 2014 Elia System Operator David

Nadere informatie

Eandis smart metering uitdaging en uitrol

Eandis smart metering uitdaging en uitrol Eandis smart metering uitdaging en uitrol Agenda 2 Visionair Seminarie 2010 10 05 Eandis Cijfers Eandis actief in 239 gemeenten 1.5 milljoen LP gasaansluitingen 2.5 milljoen LV elektriciteitsaansluitingen

Nadere informatie

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit - reacties en bemerkingen ODE

Studie Onthaalcapaciteit - reacties en bemerkingen ODE Studie Onthaalcapaciteit - reacties en bemerkingen ODE VREG Beleidsplatform Slimme Netten 12/11/2012 Tine Deheegher, ODE Francies Van Gijzeghem, ODE ODE Koepelorganisatie duurzame energie Vlaams Gewest

Nadere informatie

Opslag van elektrische energie:

Opslag van elektrische energie: : Regelgevend kader Luc Decoster 17/02/2016 Gebruik van opslag Optimalisatie van het verbruik door de netgebruiker: Optimalisatie van het eigen verbruik In combinatie met lokale productie-installaties

Nadere informatie

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Lommel

Hernieuwbare energie in Lommel Hernieuwbare energie in Lommel - Excursie BioEnergy 16 juni 2011 - Toelichting hernieuwbare energie Hier Rina komt Ven een Schepen titel leefmilieu Duurzaam beleid stad Lommel Koen Berghmans duurzaamheidsambtenaar

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Beslissing (BRUGEL-BESLISSING-20190626-112) Betreffende het voorstel tot verlenging van de geldigheidsduur van de modelcontracten

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit. Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017

De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit. Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017 De energiemarkt en de herkomst van elektriciteit Studiedag energie provincie Antwerpen 18/09/2017 Inhoud presentatie Actoren en rollen in het energiesysteem (producenten, netbeheerders, leveranciers, consumenten

Nadere informatie

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

The need for forecasting and flexibility: grid perspectives. Workshop MeteoRES 7 oktober 2013

The need for forecasting and flexibility: grid perspectives. Workshop MeteoRES 7 oktober 2013 The need for forecasting and flexibility: grid perspectives Workshop MeteoRES 7 oktober 2013 Agenda Introduction Case Waaslandhaven R3 dynamic profile Conclusions 2 07/10/2013 MeteoRes - Eandis Energy

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Welkom. VREG overlegplatform. Voorstelling netbeheerders. 13 december 2010

Welkom. VREG overlegplatform. Voorstelling netbeheerders. 13 december 2010 Welkom VREG overlegplatform Voorstelling netbeheerders 13 december 2010 Agenda Context / Inleiding Gefaseerde aanpak Basis versus optionele diensten Marktprocessen in functie van de tijd Smart Grid & Congestiemanagement

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Brussel

Hernieuwbare energie in Brussel Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017

Nadere informatie

Sturen van energieverbruik 7e themamiddag, 4 maart, Avans

Sturen van energieverbruik 7e themamiddag, 4 maart, Avans Making Things Smart Sturen van energieverbruik 7e themamiddag, 4 maart, Avans 1 België kent risico naar stroomschaarste Nederland zamelt wokken in voor België Niet mokken, lekker wokken 2 1 België kent

Nadere informatie

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG Lokale productie en opslag: een realiteit! Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit

Nadere informatie

Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer

Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer Regulering van en toezicht op het distributienetbeheer Duurzame energienetten in Vlaanderen 23/03/2010 Dirk Marginet Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Inhoudsopgave Rol decentrale

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille FRIS Duurzame Energie Trekkers: EnergyVille Voorstelling FRIS werkgroep Duurzame Energie Leden FRIS werkgroep Trekker Bouwstenen FRIS-cluster IncubaThor met stimuleringsprogramma KIC InnoEnergy (pre-seed)

Nadere informatie

Welkom. Wase Klimaattop. Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen

Welkom. Wase Klimaattop. Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen Welkom Wase Klimaattop Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen 2 Wase Klimaattop_14 oktober 2016 Situering initiatief duurzame mobiliteit Doelstellingen

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Herziening tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven. 12 september FEBEG

Herziening tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven. 12 september FEBEG Herziening tariefstructuur van de periodieke distributienettarieven 12 september 2016 - FEBEG Inhoud 1. Situatieschets 2. Nieuwe tariefstructuur 3. Aandachtspunten 14/09/2016 2 Inhoud 1. Situatieschets

Nadere informatie

Drijfveren en noden van professionele groene stroom consumenten.

Drijfveren en noden van professionele groene stroom consumenten. Drijfveren en noden van professionele groene stroom consumenten. Een visie vanuit de industriële sector Alex Polfliet Zaakvoerder Zero Emission Solutions : facts and figures Gevestigd in Aalst Opgericht

Nadere informatie

NOTA (Z)140109-CDC-1299

NOTA (Z)140109-CDC-1299 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS NOTA

Nadere informatie

System Operations. 18-mei-2016. Jaap Hagen

System Operations. 18-mei-2016. Jaap Hagen Jaap Hagen TenneT in één oogopslag Enige grensoverschrijdende netbeheerder in Europa Hoofdkantoren in Arnhem en Bayreuth (Duitsland) Leveringszekerheid 99,9975% Efficiënt Robuust netwerk Geïntegreerd netbedrijf

Nadere informatie

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag

Nadere informatie

De hernieuwing van de tariefstructuur voor de distributie van elektriciteit

De hernieuwing van de tariefstructuur voor de distributie van elektriciteit De hernieuwing van de tariefstructuur voor de distributie van elektriciteit 14 december 2017 Vlaams Vergistingsforum Inhoud 1. Wat is de tariefstructuur? 2. Waarom een nieuwe tariefstructuur? 3. Denkpistes

Nadere informatie

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst! SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring Bereid u voor op de energie van de toekomst! 1 ACTIVITEITEN SOLARCLARITY ENERGIE MANAGEMENT OPLOSSINGEN WARMTE POMPEN INTELLIGENTE PV SYSTEMEN

Nadere informatie

TenneT in de energiemarkt

TenneT in de energiemarkt TenneT in de energiemarkt Klaas Hommes Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen we uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen. In geval van een ontruiming van het pand: Volg

Nadere informatie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie Making Things Smart Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie 1 2 Uitdaging chemie 3 Uitdaging elektriciteitssysteem 4 Uitdaging elektriciteitssysteem 5 Uitdaging

Nadere informatie

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Verplicht aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw Vanaf 1 januari 2014 moet elke nieuwe woning, kantoor

Nadere informatie

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik

Nadere informatie

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology Smart Grids Ernst ten Heuvelhof Smart Grids Twee-richtingsverkeer stroom in laagspanningsnet Real time prijzen stroom zichtbaar voor afnemers Taskforce Smart Grids Ingesteld door Minister van EZ Secretariaat

Nadere informatie

Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen

Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen Publicatie op de website Samenvatting Dit document beschrijft de gebruikte gegevens en hypotheses waarop de online publicatie van zowel de

Nadere informatie

Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld. Frank Berets Country Manager NL April 2015

Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld. Frank Berets Country Manager NL April 2015 Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld Frank Berets Country Manager NL April 2015 Solar Power verandert Stand alone Geintegreerd 2 2 Solar Power verandert Stand alone Geïsoleerde systemen

Nadere informatie

De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag. Michiel Klees

De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag. Michiel Klees De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag Michiel Klees mklees@mastervolt.com 21-03-2017 Historie residentiele PV omvormers Mastervolt produceert al 25jr PV omvormers, met alle concepten ervaring.

Nadere informatie

Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers

Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers This project has received funding from the European Union's Seventh Programme for research, technological development and demonstration under grant

Nadere informatie

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst dr. ir. Tine Vandoorn Universiteit Gent Vakgroep Elektrische Energie, Systemen & Automatisering (EESA) Laboratorium voor Elektrische Energietechniek

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1. ENGIE & Digitalisering. Hoofdstuk 2. Digital Energy Solutions. Hoofdstuk 3. SDS Energy Cloud

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1. ENGIE & Digitalisering. Hoofdstuk 2. Digital Energy Solutions. Hoofdstuk 3. SDS Energy Cloud INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 ENGIE & Digitalisering Digital Energy Solutions SDS Energy Cloud Hoofdstuk 1 ENGIE & Digitalisering ENGIE wereldwijd Activiteiten en kengetallen Topspeler

Nadere informatie

vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact.

vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact. Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 2 bus 17 1 BRUSSEL T 2 553 46 F 2 553 46 1 www.energiesparen.be NOTA De heer Bart Tommelein Vlaams minister van Begroting, Financiën en Energie ons kenmerk bijlagen

Nadere informatie

Bijlage 3. Doorrekening van de transmissiekosten. 1 Context. Deze bijlage is opgesteld op basis van:

Bijlage 3. Doorrekening van de transmissiekosten. 1 Context. Deze bijlage is opgesteld op basis van: Bijlage 3 Doorrekening van de transmissiekosten Deze bijlage is opgesteld op basis van: de verschillende antwoorden, ontvangen door de distributienetbeheerder (DNB = SIBELGA) tijdens de uitgevoerde tariefcontroles;

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

Inleiding in de wereld van energieopslag

Inleiding in de wereld van energieopslag FME-CWM themamiddag energieopslag Jasper Groenewegen Duurzame lokale opwekking verschuift de balans 2 Duitse elektriciteitsprijs volgt nu al de PV productie 3 met extremen tot gevolg! 4 Kortom, we live

Nadere informatie

Flexibiliteit op het MS-/HS- Elektriciteitsdistributienet & het Plaatselijk Vervoernet in Vlaanderen

Flexibiliteit op het MS-/HS- Elektriciteitsdistributienet & het Plaatselijk Vervoernet in Vlaanderen Flexibiliteit op het MS-/HS- Elektriciteitsdistributienet & het Plaatselijk Vervoernet in Vlaanderen Stand Van Zaken Pauline Ottoy - Febeliec/VOKA 14 November 2016 Agenda Energiesector in verandering Centraal

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. (BRUGEL-ADVIES bis)

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. (BRUGEL-ADVIES bis) REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Advies (BRUGEL-ADVIES-20180823-241bis) betreffende de update van een lijst van elektriciteitsproductie-eenheden die geclassificeerd

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Memorandum. Vlaamse verkiezingen 2019

Memorandum. Vlaamse verkiezingen 2019 Memorandum Vlaamse verkiezingen 2019 Missie: De VREG is de onafhankelijke autoriteit van de energiemarkt in Vlaanderen: we reguleren, controleren, informeren en adviseren. Visie: Het energiesysteem is

Nadere informatie

Buurzame Stroom collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau gebruikerscoöperatie mee te investeren eigen verbruik af te stemmen

Buurzame Stroom collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau gebruikerscoöperatie mee te investeren eigen verbruik af te stemmen Buurzame Stroom Met Buurzame stroom wil de Stad Gent met haar inwoners een experiment opzetten rond collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau. De door die PV opgewekte energie wordt

Nadere informatie