Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt"

Transcriptie

1 Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Ervaringen en visie van een Digital Utility Jan De Decker CEO Next Kraftwerke BE & NL

2 BELANGRIJKSTE TRENDS IVM DE ENERGIETRANSITIE Liberalisering, Decentralisering, Digitalisering Number of power plants in Germany Decentralization 8 Number of spot exchanges in Europe 0 12 Liberalization Number of LTE connections (global) Digitization Energy sources Fossil & nuclear energy sources Renewable & fossil energy sources Nuclear phase-out / start of decarbonization 2

3 WAAROM FLEXIBILITEIT? Essentiëel ingrediënt voor een duurzame energietoekomst 20% Renewables 40% Renewables 80% Renewables Power (GW) Consumption (2010) Source: Prof. Dr. Stadler/Westfalen Wind GmbH Production Wind & Solar 3

4 WAAROM FLEXIBILITEIT? Essentiëel ingrediënt voor een duurzame energietoekomst Residuele vraag (= energievraag min productie van wind & zon) in 2050 met 100% HE (Voorbeeld enkel voor Duitsland, EU nog veel sterkere impact) ENORME NOOD AAN FLEXIBELE PROCESSEN: Netondersteuning (korte-termijn) Matchen vraag & aanbod 4

5 DE KRACHT VAN EEN VIRTUELE ENERGIECENTRALE Aggregeren en combineren van flexibiliteitsbronnen, en valoriseren op de markten waar de waarde het hoogst is! PV-partijen Producenten, verbruikers, andere leveranciers Balancing Netbeheerders (DSO/TSO) Digital Utility Diensten Eigenverbruik & Vermijden lokale pieken Eigenaar bedrijfssite Elektriciteitsmarkten 5

6 NEXT KRAFTW ERKE Aggregator, PV-partij, korte-termijn trader en Leverancier NEXT KRAFTW ERKE Opgericht in 2009 Flexibiliteit valoriseren op alle markten: Systeemdiensten & elektriciteitsmarkten Eén van de grootste VPPs in Europa > 5400 eenheden aangesloten > 4.5 GW in de Next pool ~140 medewerkers 10 TWh verhandeld in 2016 >1 GW R1/R2/R3 ACTIVE IN THE FOLLOW ING COUNTRIES Duitsland (2009) Oostenrijk (2013) België (2014) Frankrijk (2015) Polen (2016) Nederland (2016) Zwitserland (2016) Italië (2017) 6

7 SYSTEEM DIENSTEN EN KORTE-TERM IJNM ARKTEN Interessante markten voor de flexibiliteit van WKK s in de tuinbouw sector Korte-termijn elektriciteitsm arkten Day-ahead Intra-day Onbalans Systeemdiensten Frequentiesturin g (R1) Regelvermogen (R2) Noodvermogen (R3) Vrije biedingen 7

8 FREQUENTIESTURING (DE, BE) Volautomatische sturing van motoren, elektrolyse, batterijen... op basis van de netfrequentie Vb. Frequentie gedurende 1 maand kw frequentiesturing met een motor van 1 MW - 1 dag 8

9 REGELVERM OGEN (PILOOTPROJECT BE) Succesvolle showcase met 40-tal motoren (biogas en aardgas-wkk s) zomer Vb. Levering van 200 kw neerwaarts regelvermogen met een 1 -MW motor - 1 dag 9

10 REGELVERM OGEN: VOORBEELD VAN EEN ACTIVATIE IN DUITSLAND Verdeling van setpoints voor een activatie van neerwaarts regelvermogen 235 installations 334 installations 376 installations 10

11 NOODVERM OGEN Afregelend noodvermogen (R3 down) in NL 11

12 OPTIM ALISATIE OP DE ELEKTRICITEITSM ARKTEN Energiekosten minimaliseren of opbrengsten maximaliseren Volledig automatische sturing Optimaal benutten van mogelijkheden op de korte-termijn elektriciteitsmarkten (DA, ID, Balancing) Rekening houdend met alle lokale constraints v.b. CO2, bufferstanden, minimum up/down times, proceslimieten, 12

13 Reservatieprijs in EUR per MW per jaar WAARDE VAN FLEXIBILITEIT IN NEDERLAND Hangt sterk af van de karakteristieken Waarde systeemdiensten: (ytd) Frequentiesturing Regelvermogen op Regelvermogen neer Noodvermogen op Noodvermogen neer Korte-termijn elektriciteitsmarkten: Opportuniteiten door continue opvolging, trading bots, intra-day voorspellingen, geautomatiseerde optimalisatie, Waarde hangt af van het type flexibiliteit en de beschikbaarheid. 13

14 EVOLUTIES PRIJZEN SYSTEEM DIENSTEN DALEN Tertiaire reserves in Duitsland Opregelend [EUR/M W/jaar] Afregelend [EUR/M W/jaar] Er is genoeg flexibiliteit voor netondersteuning, ondanks groei hernieuwbare energie Hoogste inkomsten zijn voor de first movers Belangrijk om klaar te zijn voor alle producten switchen tussen markten 14

15 EVOLUTIES MARKTEN VOOR FLEXIBILITEIT VERSCHUIVEN DE: Flexibiliteit verschuift van systeemdiensten naar intra-day 15

16 3 KERNBOODSCHAPPEN Nood flexibiliteit zal stijgen Zowel voor netondersteuning als langere termijn (overbrugging uren, dagen, weken) Markten veranderen snel Veel nieuwe mogelijkheden, business model mee laten evolueren Goede opvolging is belangrijk Klaar staan voor opportuniteiten, mogelijk om te switchen tussen markten 16

17 THE NEXT BIG THING WILL BE A LOT OF SMALL THINGS Thomas Lommee CONTACT BELGIUM & NETHERLANDS Jan De Decker jdd@nextk.be M:

Hoe waarde creëren met de flexibiliteit van biogasmotoren?

Hoe waarde creëren met de flexibiliteit van biogasmotoren? Hoe waarde creëren met de flexibiliteit van biogasmotoren? WAAROM FLEXIBILITEIT? Essentiëel ingrediënt voor een duurzame energietoekomst 20% Renewables 40% Renewables 80% Renewables Power (GW) Consumption

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

Energie & Vermogen. Kansen voor aangeslotenen. Martijn Ophuis. 26-mei-2015

Energie & Vermogen. Kansen voor aangeslotenen. Martijn Ophuis. 26-mei-2015 Kansen voor aangeslotenen Martijn Ophuis Onderwerpen Ancillary Services Kenmerken Make or Buy? Uitdagingen Systeemdiensten FCR - Primaire Reserve FRR Regel-, Reserve- en Noodvermogen Herstelvoorziening

Nadere informatie

Feedback to WG Belgian Grid

Feedback to WG Belgian Grid Vergoeding van flexibele toegang voor decentrale productie uit hernieuwbare bronnen en kwalitatieve WKK Beleidsplatform VREG 16/12 Feedback to WG Belgian Grid 28 januari 2014 Elia System Operator David

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA

Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA S u s t a i n a b l e E n e r g y S o l u t i o n s Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA Promotiedag STOOM 18 mei 2006 VITO te Mol Frederic Vermeulen Marketing en Sales Manager

Nadere informatie

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora Eneco België B.V.... Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen CMS DeBacker / Edora 25 oktober 2012 Christophe Degrez Algemeen Directeur Eneco België Prijs en kosten: wat is de juiste

Nadere informatie

Demand response en balancering

Demand response en balancering Demand response en balancering congres flexibiliteit industrie en energie/netwerkbedrijven 15 oktober 2015 Erik van der Hoofd 1 Doel en kader het Europese gekoppelde systeem en synchrone zones Nederland

Nadere informatie

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Inhoud Inhoud Deel I Deel II Deel III Deel IV EnergyVille Uitdagingen in onze huidige

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1. ENGIE & Digitalisering. Hoofdstuk 2. Digital Energy Solutions. Hoofdstuk 3. SDS Energy Cloud

INHOUDSOPGAVE. Hoofdstuk 1. ENGIE & Digitalisering. Hoofdstuk 2. Digital Energy Solutions. Hoofdstuk 3. SDS Energy Cloud INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 ENGIE & Digitalisering Digital Energy Solutions SDS Energy Cloud Hoofdstuk 1 ENGIE & Digitalisering ENGIE wereldwijd Activiteiten en kengetallen Topspeler

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Energy Matters 6 maart 2015. Waarde creatie door inzet WKK op onbalans & Intra-day

Energy Matters 6 maart 2015. Waarde creatie door inzet WKK op onbalans & Intra-day Energy Matters 6 maart 2015 Waarde creatie door inzet WKK op onbalans & Intra-day Energy Matters 6 maart 2015 www.tenergy.nl Korte introductie Tenergy Willem Bijlsma Waarde creatie korte termijnmarkt elektriciteit

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

De elektriciteitsmarkt in vogelvlucht

De elektriciteitsmarkt in vogelvlucht Whitepaper - Maart 2017 De elektriciteitsmarkt in vogelvlucht IN DE TUINBOUWSECTOR Welke markten zijn er voor elektriciteit, en wat zijn de ontwikkelingen? De termijnmarkt, APX, intraday en onbalansmarkt.

Nadere informatie

De toekomst van huisbatterijen

De toekomst van huisbatterijen De toekomst van huisbatterijen ENECO INNOVATION & VENTURES Dirk-Jan Middelkoop @DJ_Middelkoop Groei duurzame productie Groei duurzame producten Groei curve elektrische voertuigen Groei curve warmtepompen

Nadere informatie

Een Community-based Virtual Power Plant in Zonnedorp Loenen

Een Community-based Virtual Power Plant in Zonnedorp Loenen Een Community-based Virtual Power Plant in Zonnedorp Loenen In opdracht van Stichting DURF-avond 23 April 2019 2 Wie zijn wij? André Zeijseink René van Egmond Astrid van Sprang Stefan Nellen Jasper Kroondijk

Nadere informatie

Flexibiliteit: E.D.Mij en klanten doen het samen. 31 maart 2017 Jeffrey Bartels

Flexibiliteit: E.D.Mij en klanten doen het samen. 31 maart 2017 Jeffrey Bartels Flexibiliteit: E.D.Mij en klanten doen het samen 31 maart 2017 Jeffrey Bartels Wie is E.D.Mij? Energie Data Maatschappij Heine Prins en Jeffrey Bartels kochten in 2013 activa Oprichting E.D.Mij B.V. Jong

Nadere informatie

21/05/2013 FEBEG FEBEG LEDEN. Huidige stand van zaken en toekomstvisie voor de elektriciteitsproductie

21/05/2013 FEBEG FEBEG LEDEN. Huidige stand van zaken en toekomstvisie voor de elektriciteitsproductie Huidige stand van zaken en toekomstvisie voor de elektriciteitsproductie FEBEG Silvie Myngheer ENERGIK seminarie 23.05.2013 FEBEG Federatie van Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven = werkgeversorganisatie

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

TenneT in de energiemarkt

TenneT in de energiemarkt TenneT in de energiemarkt Klaas Hommes Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen we uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen. In geval van een ontruiming van het pand: Volg

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Verzilvering van flexibiliteit

Verzilvering van flexibiliteit Verzilvering van flexibiliteit Sjak Lomme SLEA B.V. De Vrieslaan 16 6705AV Wageningen The Netherlands Tel: +31 317 427 217 Mob: +31 6 4478 4990 E-mail: info@slea.nl Internet: www.slea.nl Inleiding: Commodities

Nadere informatie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie Making new energy flow Eén platform voor jouw energie Yuso, een nieuwe kijk op energie management INJECTIE. LEVERING. OPSLAG. YUSO, EEN NIEUWE KIJK OP ENERGIE MANAGEMENT 2012 OPRICHTING YUSO YUSO, EEN

Nadere informatie

Wat is het product noodvermogen? Hoe wordt er gecontracteerd?

Wat is het product noodvermogen? Hoe wordt er gecontracteerd? Noodvermogen Noodvermogen Deze brochure geeft u uitgebreide informatie over de werking van noodvermogen binnen TenneT. Daarnaast geeft het een beeld aan (potentiele) leveranciers van noodvermogen over

Nadere informatie

Impact energietransitie

Impact energietransitie Impact energietransitie Marktontwikkelingen en TSO-perspectief Ben Voorhorst - COO VEMW, 12 juni 2014 Onderwerpen TenneT algemeen Opmars duurzaam in Duitsland én Nederland Uitdaging inpassing renewables

Nadere informatie

Aardgas, elektriciteit en diensten

Aardgas, elektriciteit en diensten Panorama Uitgave 2013 Aardgas, elektriciteit en diensten Enovos, één en al energie Enovos is de belangrijkste energieleverancier in een regio die het hart vormt van industrieel Europa en die zich uitstrekt

Nadere informatie

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw Evoluties in het energielandschap Peter De Pauw Inhoud We consumeren meer energie We produceren zelf elektriciteit We zullen anders consumeren We gebruiken de netten op een andere manier 2 3 december 2015

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht - Commissie VP

Stimuleren van een energienet in evenwicht - Commissie VP Stimuleren van een energienet in evenwicht - Commissie VP 17 februari 2016 VREG uw gids op de energiemarkt Elementen voor een energienet in evenwicht Slimme meters Nieuwe technologie (achter de meter)

Nadere informatie

YUSO. Marktintegratie van Hernieuwbare Energie. Bart Pycke. Smart Grids School. Brussel, 8th of October 2013

YUSO. Marktintegratie van Hernieuwbare Energie. Bart Pycke. Smart Grids School. Brussel, 8th of October 2013 YUSO Marktintegratie van Hernieuwbare Energie Bart Pycke Smart Grids School Brussel, 8th of October 2013 October 2013 1 Topics Over Yuso De energiemarkt op zijn kop Hernieuwbare energie in België Over

Nadere informatie

Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden

Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden Early morning toast kiemt Hoenderloo 8-10-2014 www.ecn.nl R&D programma s ECN Policy Studies Energy Engineering Environment Energy Efficiency & CCS

Nadere informatie

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit

Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit Energietransitie 50 Hz, batterijen en flexibiliteit R01234: van milliseconde tot maand Brussel, 25 mei 2018 - Dirk Meire 1760 1890 2018 1951 AC & DC 1951 AC & DC 2006 2003 US en 2007 Italië BO: > 1 dag

Nadere informatie

NOTA (Z)140109-CDC-1299

NOTA (Z)140109-CDC-1299 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS NOTA

Nadere informatie

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik

Nadere informatie

Kwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015

Kwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015 Scenario s voor netberekeningen Gert van der Lee KCD scenario s: Nieuwe aanpak Verschuiving van voorspellende naar exploratieve varianten Voordeel: beter inzicht in effect individuele parameters voorkomen

Nadere informatie

Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie

Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie Elektrificatie in de Industrie en uitkomst studie nettarieven en Flexibiliteit Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie 5 oktober 2016 B. den Ouden, Berenschot b.denouden@berenschot.nl Elektrificatie

Nadere informatie

Inpassing van duurzame energie

Inpassing van duurzame energie Inpassing van duurzame energie TenneT Klantendag Erik van der Hoofd Arnhem, 4 maart 2014 doelstellingen en projecties In de transitie naar duurzame energie speelt duurzame elektriciteit een grote rol De

Nadere informatie

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch

Nadere informatie

Myth busting experience Werkconferentie Topsector Energie

Myth busting experience Werkconferentie Topsector Energie Myth busting experience Werkconferentie Topsector Energie Even voorstellen: Paul Giesbertz, Statkraft Ruud Vrolijk, Eneco Mythe 1 Er is nog geen demand side response NL: ca. 5 van de 8 miljoen huishoudens

Nadere informatie

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag Rob van Leeuwen Agenda Introductie Jules Energy Uitleg project Energie-opslag op het boerenbedrijf Uitrol project in Drenthe Eerste

Nadere informatie

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Ben Voorhorst COO TenneT 1 Onderwerpen TenneT algemeen Aandeel duurzaam Uitdaging inpassing duurzaam: - invloed weer - balanshandhaving - prijsontwikkeling

Nadere informatie

Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie. Frans Rooijers

Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie. Frans Rooijers Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie Frans Rooijers CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

Match van vraag en aanbod

Match van vraag en aanbod Match van vraag en aanbod Globale verkenning van oplossingen, kosten en markt (bijgewerkte versie) Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, maart 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman Groei fluctuerend

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag Rob van Leeuwen Agenda Introductie Jules Energy Uitleg project Energie-opslag op het boerenbedrijf Uitrol project in Drenthe Eerste

Nadere informatie

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Agenda Achtergrondinformatie energiemarkt Decentrale energie-opwekking (Dieselgenerator, WKK, UPS): Helpen black-out te voorkomen Technisch:

Nadere informatie

Hoe profiteer ik van marktkansen met mijn flexibel vermogen? Glastuinbouwdag Energy Matters 17 maart 2017 Peter van den Berg, Directeur AgroEnergy

Hoe profiteer ik van marktkansen met mijn flexibel vermogen? Glastuinbouwdag Energy Matters 17 maart 2017 Peter van den Berg, Directeur AgroEnergy Hoe profiteer ik van marktkansen met mijn flexibel vermogen? Glastuinbouwdag Energy Matters 17 maart 2017 Peter van den Berg, Directeur AgroEnergy Antwoord op deze vragen Verschillende markten: wat heb

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

Flexibiliteit op de elektriciteitsmarkt

Flexibiliteit op de elektriciteitsmarkt Flexibiliteit op de elektriciteitsmarkt Achtergrond Industriële demand response is één van de mogelijke aanbieders van flexibiliteit op de elektriciteitsmarkten van de toekomst en ook nu al. Dit heeft

Nadere informatie

Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem

Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Consequenties voor de balanshandhaving en oplossingsrichtingen Engbert Pelgrum, TenneT TSO B.V. Symposium Cogen Nederland

Nadere informatie

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts

Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober Technopolis Heidi Lenaerts Smart Grids, het flexibele energienet van de toekomst? VEB 13 oktober 2016 - Technopolis Heidi Lenaerts A. Beleid: Europees niveau 2020 doel - referentie = 1990 2030 Framework Broeikasgassen: - 40% (t.o.v.

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Duurzaamheid: Optimalisatie Energiehuishouding. Eric van der Laan Elke Klaassen

Duurzaamheid: Optimalisatie Energiehuishouding. Eric van der Laan Elke Klaassen Duurzaamheid: Optimalisatie Energiehuishouding Eric van der Laan Elke Klaassen 12-10-2018 Bestuurlijk kader voor verduurzaming waterschappen EEPs Visie op de waterketen 2050 Routekaart Afvalwaterketen

Nadere informatie

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven?

Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? 0 Batterijen, toekomst of zijn er alternatieven? Stroomversnelling, een traject naar een nieuwe Vlaamse Energievisie Living Tomorrow, 2016-06-16 Wereldwijd geïnstalleerde opslagcapaciteit (MW) 2 1 0 Mogelijke

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Economische perspectieven voor waterstof invloed van elektriciteits- en gasmarkt en klimaatbeleid

Economische perspectieven voor waterstof invloed van elektriciteits- en gasmarkt en klimaatbeleid Economische perspectieven voor waterstof invloed van elektriciteits- en gasmarkt en klimaatbeleid 1 Machiel Mulder Hoogleraar Regulering Energiemarkten Bijeenkomst Energietransitie & Waterstof Noordelijke

Nadere informatie

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt 2 oktober 2013 Dynamieken in de elektriciteitsmarkt Eneco Energy Trade Paul Hendrix, Bart van Paassen Kengetallen Eneco Groep 2,2 miljoen klanten in Nederland en België 7.000 vakkundige en betrokken medewerkers

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Dirk Vansintjan Delft 03/04/2017

Dirk Vansintjan Delft 03/04/2017 De energietransitie naar energiedemocratie Dirk Vansintjan Delft 03/04/2017 Dirk Vansintjan (BE) - actief in HE-sector sinds 1985 watermolen Rotselaar - mede-oprichter - Ecopower 1991 e-productie 1995

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten

De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten Sjak Lomme SLEA Baarn, 19 mei 2006 Introductie Clustering De markten voor elektriciteit Missing link: intraday markt Risico s en mogelijkheden onbalansmarkt

Nadere informatie

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen

Nadere informatie

Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center

Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center Opslag van energie een verantwoordelijkheid of kans voor de zorg? Joris Ijzermans Business Unit Manager Energy Solutions Center Energy Solutions Center Joris IJzermans Achtergrond: Energievoorziening Business

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Nederland

Hernieuwbare energie in Nederland Hernieuwbare energie in Nederland Nieuwe business modellen Amsterdam, 25 juni 2015 Rapport over hernieuwbare energie in Nederland Accenture en Climex onderzoeken kansen binnen het veranderende energielandschap

Nadere informatie

Reguleringskader Energie & Vermogen. Teun van Biert Den Haag, 14 november 2012

Reguleringskader Energie & Vermogen. Teun van Biert Den Haag, 14 november 2012 Reguleringskader Energie & Vermogen Teun van Biert Den Haag, 14 november 2012 Overzicht 1 Doelen 2 Producten inkoop E&V 3 Marktontwikkelingen 4 Reguleringmethodiek E&V 5 Transporttaak 6 Systeemtaak 7 Voorstellen

Nadere informatie

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Persconferentie 12/02/2014 Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Internationale conjunctuur en economische toestand 2 Verbetering ondernemersvertrouwen in 2013, maar terugval in 2014 30,00 NBB-barometer

Nadere informatie

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017

Nadere informatie

System Operations. 18-mei-2016. Jaap Hagen

System Operations. 18-mei-2016. Jaap Hagen Jaap Hagen TenneT in één oogopslag Enige grensoverschrijdende netbeheerder in Europa Hoofdkantoren in Arnhem en Bayreuth (Duitsland) Leveringszekerheid 99,9975% Efficiënt Robuust netwerk Geïntegreerd netbedrijf

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

DE 4 DE REVOLUTIE ENERGIE AUTONOMIE. BronsGroen - Natuurpunt As Gemeente As Vrijetijdscentrum As, 4 december 2014 Dirk Knapen REScoop.

DE 4 DE REVOLUTIE ENERGIE AUTONOMIE. BronsGroen - Natuurpunt As Gemeente As Vrijetijdscentrum As, 4 december 2014 Dirk Knapen REScoop. BronsGroen - Natuurpunt As Gemeente As Vrijetijdscentrum As, 4 december 2014 Dirk Knapen REScoop.be REScoop REScoop.be, Federatie van groepen en coöperaties van burgers voor hernieuwbare energie A cooperative

Nadere informatie

Power to products. 11 oktober 2017 Egbert Klop

Power to products. 11 oktober 2017 Egbert Klop Power to products Welke kansen biedt energieflexibilisering voor de industrie? 11 oktober 2017 Egbert Klop Waar gaat het over? Elektrificatie van industriële processen Flexibilisering van energievoorziening

Nadere informatie

STUDIE (F) CDC-1045

STUDIE (F) CDC-1045 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS STUDIE

Nadere informatie

Voorstelling intelligente wijksturing zonnepanelen en batterijen Buurtcentrum Dampoort

Voorstelling intelligente wijksturing zonnepanelen en batterijen Buurtcentrum Dampoort Voorstelling intelligente wijksturing zonnepanelen en batterijen Buurtcentrum Dampoort - 20190419 cvpp cvpp = Community Virtual Power Plant Doelstelling project: de community (bijvoorbeeld een wijk), actief

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar Drie scenario s bestaande technologie Netgebonden Infrastructuur: elektriciteit en warmte (gas) Actuele gegevens van 2012 vertaald naar 2035

Nadere informatie

Benchmarking study of electricity prices between Belgium and neighboring countries Persconferentie

Benchmarking study of electricity prices between Belgium and neighboring countries Persconferentie Benchmarking study of electricity prices between Belgium and neighboring countries Persconferentie Juni 2014 Doelstellingen en draagwijdte van de benchmarking study De voornaamste doelstelling van de studie

Nadere informatie

Toepassing van groenestroomcertificaten voor offshore

Toepassing van groenestroomcertificaten voor offshore Toepassing van groenestroomcertificaten voor offshore Elia Users Group: discussieplatform RES 19 april 2012 elementen voor discussie Inhoud Context 3 Probleemstelling 4 Alternatieven 5 Feed-in tarief of

Nadere informatie

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Groeiend aandeel hernieuwbaar Doel NL en overige EU-landen: in 2020 14% >> 16% in NL, gemiddeld EU 20% Politieke wensen (regeerakkoord): meer,

Nadere informatie

DURF AVOND CVPP 23/04/2019

DURF AVOND CVPP 23/04/2019 DURF AVOND CVPP 23/04/2019 WAT IS BUURZAME STROOM? Een buurtproject in St-Amandsberg rond hernieuwbare energie Verschillende Europese projecten Interreg cvpp WiseGRID LIFE BE REEL PROJECT COORDINATOR:

Nadere informatie

WELKOM. Capaciteitstarief MS FEBELIEC/VOKA WORKSHOP 15 november 2016

WELKOM. Capaciteitstarief MS FEBELIEC/VOKA WORKSHOP 15 november 2016 WELKOM FEBELIEC/VOKA WORKSHOP 15 november 2016 2 15 november 2016 Middenspanning Middenspanning basismodel afname Nu Toekomst Netgebonden kwp kwh afname Vastrecht meet en tel kva contractueel + kw piek

Nadere informatie

Een smart grid op een RWZI: de business cases ontrafeld!

Een smart grid op een RWZI: de business cases ontrafeld! Een smart grid op een RWZI: de business cases ontrafeld! Gijs van der Meer (Waternet Adviseur water en energie) Elke Klaassen (ICT Group Data scientist) Introductie Wie zijn wij? Elke Klaassen o Data scientist

Nadere informatie

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? 1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW

Nadere informatie

Zero Emission Solutions : facts and figures

Zero Emission Solutions : facts and figures Zero Emission Solutions : facts and figures Gevestigd in Aalst Opgericht in 2009 Zaakvoerder Alex Polfliet 9 ervaren personeelsleden Aangevuld met specifieke freelancers Tientallen energie-audits Voor

Nadere informatie

WKK in de huidige gasmarkt. Peter van den Berg WKK dag Energy Matters 7 maart 2014

WKK in de huidige gasmarkt. Peter van den Berg WKK dag Energy Matters 7 maart 2014 WKK in de huidige gasmarkt Peter van den Berg WKK dag Energy Matters 7 maart 2014 Onderwerpen Verdiencapaciteit WKK in de glastuinbouw en de ontwikkeling hierin Termijn transacties Op korte termijn Verband

Nadere informatie

Investeringen in Conventioneel Vermogen

Investeringen in Conventioneel Vermogen Investeringen in Conventioneel Vermogen Situatieschets, Verwachtingen en Perspectieven op Aanpassingen Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, 21 Mei 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman, Sebastiaan

Nadere informatie

vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact.

vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact. Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 2 bus 17 1 BRUSSEL T 2 553 46 F 2 553 46 1 www.energiesparen.be NOTA De heer Bart Tommelein Vlaams minister van Begroting, Financiën en Energie ons kenmerk bijlagen

Nadere informatie

WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen

WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen Voor kwaliteitsvolle Warmte-krachtkoppeling WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen COGEN Vlaanderen 25 May 2018 WKK-principe: voorbeeld Gescheiden productie 40 WKK 50% 40 elek. 40

Nadere informatie

Stedin in transitie. Dr. Ir. E.J. Coster

Stedin in transitie. Dr. Ir. E.J. Coster Stedin in transitie Dr. Ir. E.J. Coster HOOFDSTUK 01 Elektriciteitsvoorziening DE IMPACT VAN ZON- EN WINDINTEGRATIE Overzicht van de elektriciteitsvoorziening 3 Aantal stations HS-net: 21.348 Aantal generatoren:10.829

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter 2014-2015 en situatie voor winter 2015-2016 Eerste feedback winter 2014-2015 WG System Operations 06 maart 2014 Filip Carton / Dirk Aelbrecht National Control

Nadere informatie

SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening

SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening onderwerpen Alfen Elektriciteitsvoorziening van de toekomst Alfen s rol in verschillende innovatie projecten ICU laadoplossingen Solar PV projecten

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV?

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? Thong Vu Van BelPV ODE thong.vuvan@ode.be Inhoud Context Uitdagingen met de huidige situatie Transitie naar slimme netten en slimme meters Kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Biomethaan in Duitsland

Biomethaan in Duitsland Biomethaan in Duitsland De universele energiedrager Prof. 1 www.fh-muenster.de/egu Gefinancierd door Prof. 2 www.fh-muenster.de/egu Inhoud Aantallen, data, feiten Gebruikspaden biomethaan Biomethaan en

Nadere informatie

http://glasreg.khk.be/ www.khk.be Smart grid Wkk in de glastuinbouw als ondersteuning Slimme netten en Wkk 29/02/2012 Herman Marien

http://glasreg.khk.be/ www.khk.be Smart grid Wkk in de glastuinbouw als ondersteuning Slimme netten en Wkk 29/02/2012 Herman Marien http://glasreg.khk.be/ www.khk.be Smart grid Wkk in de glastuinbouw als ondersteuning Slimme netten en Wkk 29/02/2012 Herman Marien Productieproces in serre Productieproces Teelt Productverwerking Productiemiddelen

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013) FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code 08 10 50) (8 februari 2013) Summery De wereldproductie van kiwi s was in de eerste heft van het vorige decennium redelijk stabiel op een niveau van ruim 1 miljoen ton daarna

Nadere informatie

Alliander Rol E- opslag

Alliander Rol E- opslag Alliander Rol E- opslag Vakbeurs energie 7 oktober 2015 Den Bosch Drs. J.H. Blom MBE Tuesday, 13 October 2015 1 Jos Blom Info Energy Life 5 juni 2012 Alliander Visie: Wij staan voor een energievoorziening

Nadere informatie