Roadshow OFW 13 December 2011
|
|
|
- Tine Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow OFW 13 December 2011 Delft University of Technology Challenge the future
2 Roadshow OFW 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Inzichten voor duurzaam onderhoud Arjen Meijer 3 Invloed van bewonersgedrag op energiegebruik Henk Visscher WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 2 58
3 Programma WK : Sturing geven in voorraadbeleid en technisch beheer Nico Nieboer, Robert Kroese 2: Integrale Milieu-impact van onderhoud en renovatie Arjen Meijer, Ad Straub 3: Binnenmilieu en energiebesparing Evert Hasselaar 5: Monitoring Frits Meijer, Robert Kroese 6: Bewoners meekrijgen bij energiebesparende renovaties Evert Hasselaar 7: Bewoners bepalen (gedeeltelijk) het feitelijk energiegebruik Laure Itard, Dasa Majcen WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 3 58
4 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Integrale duurzaamheid van onderhoud en renovatie Arjen Meijer Delft University of Technology Challenge the future
5 Integrale duurzaamheid Operationeel energieverbruik Materiaalgebruik (productie, afval) Bouw Onderhoudsactiviteiten en aanpassingen Gezondheid Bewoners Onderhoudsmedewerkers Levenscyclusanalyse (LCA) Winning grondstoffen Productie bouwmaterialen Bouwactiviteiten Gebruiksfase Sloopfase Afvalverwerking WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 5 58
6 Milieueffecten Uitputting grondstoffen Broeikaseffect Ozonlaagaantasting Smogvorming Ecotoxiciteit water Ecotoxiciteit bodem Verzuring Vermesting Humane toxiciteit WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 6 58
7 Milieueffecten Uitputting grondstoffen Broeikaseffect Ozonlaagaantasting Smogvorming Ecotoxiciteit water Ecotoxiciteit bodem Verzuring Vermesting Schaduwprijs Humane toxiciteit WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 7 58
8 Schaduwprijs Eéngetalscore Theoretische schatting van de kosten om de milieuschade te voorkomen of te verhelpen WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 8 58
9 Duurzaam onderhoud Aanbrengen isolatie Installatie energiebesparende installaties Installatie PV-panelen Transport tijdens onderhoud verminderen (kortere afstand, minder vaak) Tijdsinterval tussen onderhoudsmomenten vergroten door verlenging levensduur bouwdelen Gebruik duurzame materialen, zoals cellulosevezel of glaswol in plaats van steenwol of kurk WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 9 58
10 Vergroten tijdsinterval tussen onderhoudsmomenten Voorbeeld: schilderbeurten: 5 jaar 6 jaar 0 jaar 50 jaar Van 10 schilderbeurten naar 9 schilderbeurten in 50 jaar Combineren met vervangen kozijnen na 25 jaar? WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 10 58
11 GPR Onderhoud Materiaalgebonden milieubelasting van onderhoudsscenario s Duurzaamheid van materiaalgebruik (geen energie) op basis van LCA Onderhoudsfase van gebouwen Vervangingen, reparaties en reiniging WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 11 58
12 Gebouwonderdelen in GPR Onderhoud Gebouwschil: Gevelopeningen Gesloten geveldelen Daken Balkons en galerijen Toekomst: Installaties Andere bouwdelen (binnenwerk, keukens, badkamers) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 12 58
13 GPR Onderhoud: resultaten Schaduwprijs Milieueffect (bijvoorbeeld klimaatverandering) Kosten: Netto Contante Waarde (NCW) Doel: Optimaliseren (binnen scenario s) Vergelijken (tussen scenario s binnen project) Benchmarken (met referentie) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 13 58
14 Voorbeeld: materiaalkeuze Kozijnen: Vurenhout Duurzaam te produceren Regelmatig schilderen Tropisch hardhout PVC Minder duurzaam (tenzij FSC-keur) Onderhoudsarm Minder duurzaam te produceren Onderhoudsarm WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 14 58
15 Houten kozijnen WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 15 58
16 PVC-kozijnen WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 16 58
17 Vergelijking hout en PVC WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 17 58
18 Passief huis-renovatie Een passief huis is een woning waarin een comfortabel binnenklimaat wordt verkregen zonder actieve verwarming of koeling. Wat zijn de kenmerken van een passief huis? Veel beglazing op de zuidelijke gevel Hoge isolatiewaarden ramen, kozijnen, gevels en daken (R-waarde > 7) Aandacht voor voorkómen van koudebruggen Hoge luchtdichtheid Vaak toepassing van balansventilatie met warmteterugwinning Vaak toepassing van warmtepompen WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 18 58
19 Isolatiematerialen Isolatiematerialen met lage belasting van milieu: Cellulosevezels Ureaformaldehyde-schuim Polystyreen-schuim (piepschuim) Welke dikte? Dikker = Minder energieverbruik Dikker = Meer materiaal WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 19 58
20 Materialen vs. energieverbruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 20 58
21 Materialen vs. energieverbruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 21 58
22 Materialen vs. energieverbruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 22 58
23 Ander isolatiemateriaal WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 23 58
24 Welke R-waarde? De optimale R-waarde van de gebouwschil ligt bij 7 R-waarde 0 7: Milieuwinst energiebesparing > milieubelasting isolatiemateriaal R-waarde 7 13: Milieubelasting isolatiemateriaal > milieuwinst energiebesparing Optimale R-waarde lager: Korte doorlooptijd (10-20 jaar) Materialen met een hogere milieubelasting WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 24 58
25 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Bewonersinvloed op energiegebruik Henk Visscher Delft University of Technology Challenge the future
26 1. EPC en werkelijk E-gebuik 2. Relatie E-label met werkelijk E-gebruik 3. Vervolgonderzoek 4. Discussiepunten WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 26 58
27 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties EPC en werkelijk E-gerbuik Henk Visscher Delft University of Technology Challenge the future
28 EPC - Werkelijk energiegebruik Gebaseerd op o.a.: KWR, WoON, Grote enquête OTB Vinex locaties Specifieke opdracht voor lente akkoord partijen Proefschrift Olivia Guerra Santin 2010 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 28 58
29 Bruin goederen Wit goederen Verlichting Elektriciteit Elektriciteit Energiegebruik Ventilatie Ruimte koeling Ruimte Verwarming EPC (standaard omstandigheden) Gas Warmte Elektriciteit Gemeten gebruik (reële omstandigheden) Warm tapwater Koken Elek Deelposten energiegebruik Gemeten energiegebruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 29 58
30 Huishoudens karakteristieken & gedrag Bruin goederen Wit goederen Verlichting Elektriciteit Elektriciteit Gebouw karakteristieken Type installaties en apparaten Energiegebruik Ventilatie Ruimte koeling Ruimte Verwar- - ming EPC (standaard omstandigheden) Gas Warmte Elektriciteit Gemeten gebruik (reële omstandigheden) Warm tapwater Koken Elek Deelposten energiegebruik Gemeten energiegebruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 30 58
31 Gasverbruik (m 3) Gasverbruik huishoudens Gemiddeld huishoudelijk gasverbruik (gecorrigeerd voor temperatuur in m 3 ) Jaren WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 31 58
32 Gemiddeld gasverbruik per m 2 in 2004 (WoON) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 32 58
33 Gemiddeld LOG(energiegebruik) voor verwarming en tapwater (MJ/jaar) OTB enquête(2008) Type woning Vrijstand Hoekhuis 2 onder 1 kap Rijtjeshuis Appartementen WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 33 58
34 Voorspelling gasverbruik Woningkenmerken bepalen ~40% van de variantie Type woning Grootte van de woning Isolatiegraad Aantal verwarmde slaapkamers Aanwezigheid thermostaat Type ventilatiesysteem Huishoudens en gedragskenmerken bepalen 4-11% van de variantie Aanwezigheid thuis Aantal personen Inkomen Leeftijd WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 34 58
35 Effect van bewonersgedrag op verwarmingsenergie Welke factoren spelen een rol op voorraad niveau: Aantal uren in de hoogste temperatuur setting Aantal uren radiatoren aan zijn in andere ruimten dan de woonkamer Opening van ramen in de woonkamer (meer dan 1 uur per dag) (Aantal douchen per week) (Aantal slaapkamers dat ook voor iets anders gebruikt wordt) Verklaart 12% of variatie in energiegebruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 35 58
36 Energiegebruik Energiegebruik Ramen altijd dicht Ramen altijd open Ramen altijd dicht Ramen altijd open Opmerking: De invloed van bewonersgedrag zal op woningniveau veel groter zijn dan op voorraadniveau Woning Voorraad WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 36 58
37 Rebound effect (op systeem gebruik) Programmeerbaar thermostaat: Meer uren verwarming aan, meer radiatoren aan Mechanische ventilatie: combinatie tussen hoogste en laagste stand Manuele thermostaat: Mechanische ventilatie: hoogste/laagste stand een paar uren, uit de rest van de tijd. Goed geïsoleerde woningen: Hogere temperatuurpreferenties WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 37 58
38 Rebound effect (op systeem gebruik) Opmerking: Behalve voor thermostaat en aanwezigheid ouderen heeft het rebound effect geen zichtbaar statistisch effect op energiegebruik WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 38 58
39 kwh Bewonersgedrag en elektriciteitsgebruik GEMIDDELD ELEKTRICITEITSVERBRUIK HUISHOUDENS Jaren EIB 2009 (EnergieNed) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 39 58
40 Bewonersgedrag en elektriciteitsgebruik Het gemiddelde energieverbruik van een wasmachine is tussen 1995 en 2002 gedaald met 28%, maar het gebruik van wasmachines is met 32% gestegen. Het energieverbruik door televisietoestellen is tussen 1995 en ,5 keer zo groot geworden De penetratie van spaarlampen is sinds 1995 toegenomen van gemiddeld ruim 2 per woning naar bijna 4, maar het aantal halogeenlampen per woning is in dezelfde periode gestegen van 2 naar 6 Energieverslag Nederland 2008 /EIB 2009 (EnergieNed) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 40 58
41 ECN/IVAM, 2001 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 41 58
42 Conclusies 1. Sturende kracht van EPC neemt af 2. 50% van energiegebruik niet te verklaren uit gebouw+gedrag 3. Kwaliteitsborging uitvoering essentieel 4. Goed inregelen, monitoren en onderhoud installaties 5. Niet gebouw-gebonden energiegebruik heeft een steeds groter aandeel 6. Meer inzicht nodig in werkelijk energiegebruik in relatie tot gedrag 7. Onderzoek naar robuuste concepten (minder afhankelijk van uitvoering en gebruik) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 42 58
43 Wat is mogelijk: passief huis concept WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 43 58
44 Passief huizen in Roosendaal WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 44 58
45 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties E-labels en E-gebruik Henk Visscher Delft University of Technology Challenge the future
46 Vergelijking E-labels met E-gebruik Opdracht Agentschap NL E-label database: afgemelde labels 2010 CBS bestand: huishoudens werkelijk E-gebruik 2006, 2008, 2009 Ongeveer cases WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 46 58
47 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Vervolgonderzoek Delft University of Technology Challenge the future
48 Verder onderzoek Welke energiemonitoring initiatieven zijn er binnen corporaties? Wat wordt er gemeten, hoe lang? Meten voor en na renovatie? Meten bij gedragsbeïnvloedende technieken (wattchers)? Mogelijkheden om aan te sluiten Met enquête, dagboeken en extra metingen? Wat willen corporaties hiermee bereiken? WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 48 58
49 Lopende initiatieven bij corporaties? Woonbron Ymere +Nuon Eneco Alliander (slim & snel) Beem-up project (woonbron) Eneco-warmte IO (thermostaat) WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 49 58
50 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Discussie Delft University of Technology Challenge the future
51 Discussiepunten Wat is er bekend over het E-gebruik voorafgaand aan de renovatie? Hoe om te gaan met verschillende gebruikersgroepen E-besparing = E-verschil (oud-nieuw) comfortverhoging Hoe de kwaliteitsborging bij nieuwbouw, renovatie en in de gebruikssituatie te bewerkstellingen? WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties 51 58
Roadshow Rochdale 24 November 2011
WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow Rochdale 24 November 2011 Delft University of Technology Challenge the future Roadshow Rochdale 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Koppeling aan natuurlijk
Effecten van energiebesparende maatregelen
Effecten van energiebesparende maatregelen Laure Itard, Olivia Guerra Santin 7-12-2009 Delft University of Technology Challenge the future Historisch gasverbruik huishoudens Gemiddeld huishoudelijk gasverbruik
Een duurzaam bestaan voor de woning
Een duurzaam bestaan voor de woning Over de milieueffecten van het onderhouden, aanpassen en bewonen van woningen Arjen Meijer en Ad Straub, Onderzoeksinstituut OTB 3-11-2011 Delft University of Technology
WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren
WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub Delft University of Technology Challenge the future Programma 9.45
Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen
Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie
Overzicht voor Energietransitie bij renovatie
Onderzoeksresultaten Woningkwaliteit 2020 Overzicht voor Energietransitie bij renovatie Henk Visscher 8 Oktober 2009 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Wat is WK2020 Werkwijze WK2020
Artikelen. Energiegebruik
De eerste onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op de vragenlijst. In de grafieken zijn de gemiddelden weergegeven. In twee artikelen, beide in de Engelse taal, zijn de resultaten meer diepgaand geanalyseerd
Energietransitie. Bouw op onze kennis
Energietransitie Bouw op onze kennis Programma Introductie Energieverbruik van een woning Energieverbruik in de praktijk Energieneutraal + Opslag van energie Bewoner centraal Wat doen wij? Een greep uit
TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015
TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik
ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN
ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd HOGERE DOEL Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch wonen is! PROGRAMMA
Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis
Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer
Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van Fase 1 van Eiland van Spijk in
2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar?
Erik Franke Franke Architekten 1 oktober 2008 Den Haag 2008: 7 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar! 2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar? 2020: 4,3 miljoen
Energielabels en werkelijk energiegebruik
Bijna 200.000 woningen vergeleken Energielabels en werkelijk energiegebruik Het energielabel en de EPC zijn in het leven geroepen om op den duur energiebesparing en gebruik van duurzame energiebronnen
nieuwe woning in Austerlitz
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Austerlitz EPC0 7 woningen Thuis in het Loo De energie van morgen vandaag in huis EERB ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis 1e fase 23 woningen Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de eerste fase met
Energieneutraal via de Passief bouwen route
Energieneutraal via de Passief bouwen route ing. J.J.P. (Jan Pieter) van Dalen Slotsymposium 14 september 2015 Verbouw monument Verbouw van een monument Monument als bedoeld in art. 1 onder d (Monumentenwet
KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van 24 woningen Engelenweide in Herwijnen is gestart.
van bewoners? Minder energiegebruik
Verwarmingsenergie: van bewoners? Door de introductie van de EPC-regelgeving, de verbetering van constructiemethoden en van installatierendementen, wordt verwacht dat de verwarmingsenergie in woningen
Vier jaar werken aan energiebesparing en woningkwaliteit
Vier jaar werken aan energiebesparing en woningkwaliteit Verslag Slotmanifestatie op 31 januari 2013 Renovatie- en energiebeleid verandert De corporatiesector is onderhevig aan grote dynamiek. De schaal,
Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop
Rapportage SHAERE 2012
Voor u ligt de benchmarkrapportage SHAERE 2012. Deze rapportage beschrijft de voortgang van de verbetering van de Energie Index (EI) van corporatiewoningen in 2012. Wat is SHAERE? SHAERE (Sociale Huursector
Duurzaamheid van daksystemen:
Duurzaamheid van daksystemen: Levenscyclusanalyse van isolatiematerialen, dakbedekking en warmteverliezen door het dak Arjen Meijer en Antonio Contarini Naast het bouwen van nieuwe gebouwen op duurzame
Balansventilatie in Vathorst Effectstudie van de verbetermaatregelen
Balansventilatie in Vathorst Effectstudie van de verbetermaatregelen Arjen Meijer 16-11-2009 In samenwerking met: GGD Midden-Nederland, DWA en GGD Groningen In opdracht van: Gemeente Amersfoort Begeleidingscommissie:
Rapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013
27 maart 2014 Rapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013 Aedes vereniging van woningcorporaties Publicaties Postbus 29121, 2509 AC Den Haag 088 233 37 00 E-mail publicaties@aedes.nl 2/14 Inhoud Inleiding
Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal
Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni 2018 - rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal Jurriaan Kooij Inhoud presentatie Introductie van de
van naden en kieren, omdat er anders veel warmte verloren gaat.
Bij het bakken van een cake in de oven komt al voldoende warmte vrij om een woning te verwarmen. Klinkt dat vreemd? Dat is het namelijk niet. Een behaaglijke temperatuur wordt bereikt door een woning extreem
Energieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31
EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN
A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel
Itho Daalderop 0,EPC formule. nieuwbouw. totaalformule
Itho Daalderop 0,EPC formule nieuwbouw totaalformule 0, EPC - nieuwbouw totaalformule voor optimale energieprestatie Minimaal energieverbruik maximaal wooncomfort Wooncomfort, een gezond binnenklimaat
Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom
ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen?
Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of slopen en nieuw bouwen? Verschenen in Vastgoedmarkt, juni 2011 John Mak, W/E adviseurs Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Kiezen voor nieuwbouw
Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes?
Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Nico Nieboer 3 november 2015 Delft University of Technology Challenge the future Inleiding Presentatie uitkomsten onderzoek naar verbetering energieprestatie
Kentallen warmtevraag woningen
Kentallen warmtevraag woningen Colofon Dit rapport is opgesteld door Marijke Menkveld (ECN) Datum 26-01-2009 Status definitief Inhoudsopgave Inleiding...3 Ketels en andere verwarmingssystemen...3 Verschillen
Resultaten onderzoek monitoring projecten Energiesprong. Niels Sijpheer, Energiesprong Wouter Borsboom, TNO
Resultaten onderzoek monitoring projecten Energiesprong Niels Sijpheer, Energiesprong Wouter Borsboom, TNO Energiesprongprojecten onder de loep Wat werkt en wat niet? Welke (prestatie) afspraken worden
Bespaar Energie met de Woonbond
Bespaar Energie met de Woonbond Evert Hasselaar 2-11-2009 Draagvlak of zeggenschap? Delft University of Technology Challenge the future inhoud Draagvlak of zeggenschap Energiegebruik en gedrag Draagvlakontwikkeling
Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van 38 woningen in het
KLIMAATGARANT. Bewonershandleiding. Woningen met EnergiePrestatieVergoeding
KLIMAATGARANT Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding 2018 Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding Inhoud Introductie 3 Wat is de EPV? 4 Wat is de Energiebundel?
Duurzame woningverbetering
Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater
nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem
KLIMAATGARANT EenEPC0 nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem De energie EERB van morgen vandaag in huis AMSTELVEEN RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Energie en comfort in duurzame gebouwen
Energie en comfort in duurzame gebouwen Aluminium Experience Day 30 augustus 2011 Dr.ir.arch. Griet Verbeeck (PHL & K.U.Leuven) DUURZAME GEBOUWEN KLIMAATSVERANDERING UITPUTTING NATUURLIJKE RIJKDOMMEN DUURZAAMHEID
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen
Rapportage Energiebus
Rapportage Energiebus Nieuwe Leliestraat Amsterdam Type woningen: 14 portiekwoningen, 70 m2 Bouwjaar: 1974 Op verzoek van: Bewonerscommissie Nieuwe Leliestraat Verhuurder: De Alliantie Datum: 21-10-2014
Een nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van de
Energieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden
Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten
Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van
Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal
KVAB / Reflectiegroep Energie 14 oktober 2015 Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal Hugo Hens Inhoudsoverzicht Inleiding Bewonersgedrag o o Feiten? Hoe statistisch? o Gevolgen Netto
EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN
EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd EERST NOM PROJECT 2013 RIJSWIJK Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch
Startadvies Energiebesparing
Startadvies Stephanusplein 1, 7772 BR Hardenberg Startadvies : Op basis van de besparingscheck (zie bijlage) heeft uw woning een indicatief energielabel F. Het energielabel voor woningen loopt van A tot
Duurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten
Duurzaam Castricum 2030. Door vanuit ons vakgebied en met onze kennis de woningen in Castricum energie op te laten wekken in plaats van te laten verbruiken. Hoe we werken De woning krijgt als het ware
- in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV);
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN LEEUWARDEN; - in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV); - gelet op de ASV artikel 2 en artikel 3 lid 3; - gelet op de
Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 46 woningen Binck Plaats in Den Haag is gestart.
Een nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project Nieuw
WAAROM ALLES-IN-HUIS?
WAAROM ALLES-IN-HUIS? ONTWIKKELD VOOR JOU Het Alles-in-Huis pakket is ontwikkeld met jou, de bewoner, als uitgangspunt. Een voorbeeld, wij weten dat veel mensen s nachts slapen met hun raam open. Daarom
Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project
met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten
Effectieve Kostenefficiënte of woonlasten of woonlastenefficiënte efficiënte aardgasvrije aardgasloze oplossingen wijken met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Algemene
ADVIES ENERGIECONCEPT BUREAU NIEMAN KLUSWONINGEN CAPADOSESTRAAT 9-11 DEN HAAG
ADVIES ENERGIECONCEPT BUREAU NIEMAN KLUSWONINGEN CAPADOSESTRAAT 9-11 DEN HAAG Beschrijving voorgesteld (energetisch) maatregelenpakket om EPC 0,2 te halen. De maatregelen die benodigd zijn om een EPC van
Definitief rapport Relatie tussen huishoudenskenmerken en - gedrag, energielabel en werkelijk energiegebruik in Amsterdamse corporatiewoningen
Definitief rapport Relatie tussen huishoudenskenmerken en - gedrag, energielabel en werkelijk energiegebruik in Amsterdamse corporatiewoningen Daša Majcen, Laure Itard 29 September 2014 Relatie tussen
Een nieuwe woning in Westergouwe 53 woningen Wijdeblik
KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Westergouwe 53 woningen Wijdeblik EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale
Een nieuwe woning in project De Nieuwe Wetenschappers te Schiedam
EERB KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in project De Nieuwe Wetenschappers te Schiedam EERB van morgen vandaag in huis De energie Een energieneutrale woning: het kan! In 2020 komen er in de wijk de
Low-Energy woningen en hun gebruikers
Low-Energy woningen en hun gebruikers Voorspeld energiegebruik vs. Werkelijk energiegebruik P 5 Presentation Msc 4 Graduation Studio _ Green Building Innovation Anne Cowan 1502492 1st Mentor: M. Tenpierik
Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 24 woningen in het project de Tuinen
KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Waddinxveen De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Waddinxveen De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! Tetteroo is gestart met de verkoop van 10 woningen aan de Tuinbouwweg in het project
Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2
Wat is een nul-op-de-meter woning? Versie 1.2 Bij een nul-op-de-meter woning zijn alle in- en uitgaande energiestromen op jaarbasis in balans. Dat wil zeggen dat de woning op jaarbasis voldoende energie
Een nieuwe woning in RijswijkBuiten Tuinen van Sion fase 13 De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een nieuwe woning in RijswijkBuiten Tuinen van Sion fase 13 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! Tussen 2013 en 2023
Wonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen
Wonen in Pijnacker Comfortabel en duurzaam wonen Toelichting op het klimaatsysteem in de woningen aan de Emmastraat 3 t/m 21 (oneven), Stationsstraat 54 t/m 62a Faunalaan 1 t/m 35 (oneven) Bosmuiszoom
Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie
Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Door Eric van Zee, april 2008 Energie steeds groter deel van de woonlasten De kosten voor verwarming en warm tapwater vormen een steeds
ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS. Zonnepanelen. Nieuw dak. Warmtepomp. Isolerend glas. Nieuwe gevel. WTW-installatie.
ALLES-IN-HUIS Zonnepanelen Warmtepomp WTW-installatie Niewe kozijnen Nieuw dak Isolerend glas Nieuwe gevel Nieuwe deuren ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER Je woning
Steek Energie in je huis
Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).
energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe
energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r
Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN
Wie is Woonlinie Het project duurzame isolatietechnieken oplossingen in de installaties van de woningen Monitoren
Wie is Woonlinie Woonlinie is een middelgrote woningcorporatie actief in het Land van Heusden en Altena en Zaltbommel. Totaal verhuurt Woonlinie ongeveer 4200 woningen. Daarnaast bouwt de vastgoed afdeling
VBI heeft met meerdere partners deze uitdaging opgepakt en een woningconcept ontwikkeld dat nu al voldoet aan de eisen van 2015.
1 Op de Bouwbeurs 2011 toonden wij u de VBI EcoPrefab Woning. Deze woning had toen al een EPC van 0,4. In dit document vindt u de technische uitgangspunten voor de berekening van de EPC (pagina 1 t/m 4)
Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 18 nul op de meter woningen in project NEXUM is gestart. Duurzame
Energiezuinig en optimaal comfort
SUPER DUURZAAM WONEN OP HET ZEEBURGEREILAND AMSTERDAM Energiezuinig en optimaal comfort ZEEBURGEREILAND * AMSTERDAM APPARTEMENTEN MET EEN DUURZAAM KLIMAATSYSTEEM Duurzaam klimaat systeem in De BrouwerIJ
Energiebesparing is een samenspel van techniek en gedrag Cees Egmond 1 11 januari 2012
Energiebesparing is een samenspel van techniek en gedrag Cees Egmond 1 11 januari 2012 Het energiebesparingsbeleid van de Nederlandse overheid heeft ondermeer als doel om bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen,
Kleinschalige energetische renovatie
Kleinschalige energetische renovatie Kantoor plus bovenwoning van label G naar A+ de Haas & Partners Adviseurs Duurzaam Gebouwde Omgeving Van componenten naar concept Bouwkundig Ventilatie Installaties
Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal
Ing. Vincent Keppel Accountmanager Vabi Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal TIP: Houd pen en papier bij de hand!!!! Ir. Roy Zold Directeur PVM welke data & welk doel Vraagstelling corporaties
K I N J O Y K I N R O O I. 14 februari 2013
K I N J O Y K I N R O O I 14 februari 2013 I N D E X 1. LOCATIE 1.1 ligging projectgebied 1.2 locatie 1.3 bestaande situatie 1.5 ligging waterwoningen 2. EILAND 2.1 eiland 3. WATERWONING 3.1 situatie
Energiebesparing in onze huurwoning. ALV De Klink 5 april 2016. Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk
Energiebesparing in onze huurwoning ALV De Klink 5 april 2016 Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk Onderwerpen Lustrumjaar Stookjerijk Nieuwe Nijmeegse prestatieafspraken Verbetering
Energiescan. van: De Brink 6 te: 9999 DM Ons Dorp op: 15 maart 2014 door: Matthes Advies
Energiescan van: De Brink 6 te: 9999 DM Ons Dorp op: 15 maart 2014 door: Matthes Advies Energiescan voor woningen in opdracht van: de heer E. Scanner Straat en nr. gekeurde woning: De Brink 6 Postcode:
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen
Nieuw Kortenoord Tuinwijk Nul op de Meter Woning
Nieuw Kortenoord Tuinwijk Nul op de Meter Woning INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 9 Nul Op de Meter woningen in detuinwijk... 4 Wat houdt monitoring in?... 6 Energiecoach als extra service... 7 Een duurzame
Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN. Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum
Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum 1 1 Relevantie voor de bouwsector Bouwactiviteiten en gebouwen hebben een aanzienlijk aandeel in milieulast
Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie
Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie Themabijeenkomst De Nieuwe Standaard In Ventileren ing. G.A. (Gerton) Starink Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V. 22-5-2015 2 1 Op weg
10 december 2008 Energiegebruik: de invloed van de bewoner. Energieketen. Energievraag in gebouwen. Waarom wordt er energie gebruikt?
Energiegebruik: de invloed van de bewoner Energie vraag Klimaatinstallaties / energie-inkoop Primair energiegebruik WK2020 bijeenkomst Duurzaamheid Laure Itard,, TU Delft L.C.M. Itard@Tudelft.nl 10 december
Rapportage Energiebus
Rapportage Energiebus Amstelstraat, Assen Type woningen: 107 flats met interne galerij, 50 m2, bedrijfs- en algemene ruimten op de begane grond Bouwjaar: 1974 Op verzoek van: Huurdersorganisatie Amstelflat
Gebruikersgedrag en invloed op de rendabiliteit van energiebesparende maatregelen: Case-study proeftuin Drie Hofsteden in Kortrijk
Gebruikersgedrag en invloed op de rendabiliteit van energiebesparende maatregelen: Case-study proeftuin Drie Hofsteden in Kortrijk Wolf Bracke (UGent) 13 december 2016 Gent Gent 1. Proeftuin Drie Hofsteden
Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld
Betaalbaar duurzaam bouwen is assembleren
1 Op de Bouwbeurs 2011 toonden wij u de VBI EcoPrefab Woning. Onderstaand vindt u de technische uitgangspunten voor de berekening van de EPC (pagina 1 t/m 4) en de duurzaamheidsscores binnen GPR gebouw
Een nieuwe woning in Zoetermeer 42 woningen De Blauwe Tuinen
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer 42 woningen De Blauwe Tuinen De energie van morgen vandaag in huis Project in Rijswijk Een energieneutrale woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van
KLIMAATGARANT. De energie van morgen vandaag in huis
KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! is gestart met de verkoop van woningen in het project. Duurzame woningen, want wordt een wijk
Miel Karthaus Martijn de Gier
Miel Karthaus Martijn de Gier Fig 1 1/5 13 3 5 1 17 12 11 18 2 11 31 16 15 12 14 8 7 4 6 22 21 20 19 9 10 e versus WarmBouwen 8 Verhouding tussen warmteweerstand en warmtestroomdichtheid
BuildDesk kennisdocument
BuildDesk kennisdocument Woningen energieneutraal renoveren: hoe doe je dat? Leer hoe bestaande woningen energieneutraal te renoveren zijn. Met als belangrijkste ingrediënten: terugdringen van de energiebehoefte
Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort
Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Rob Nagel Honeywell Dag van de Installatie VSK, Jaarbeurs Utrecht 2 februari 2010 Binnenklimaat besparing door comfort Woningmarkt in
Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul
Concepten voor nieuwbouw woningen EPC,4 2 september 213 Han Verheul Concepten voor EPC,4 Concept 1: isolatie Rc = 5, HR-WTW en PV; Concept 2: warmtevraagbeperking, Rc = 7, zonneboiler en HR-WTW; Concept
Rijksoverheid. Veel besparingsmogelijkheden t/m t/m 100. Dubbel glas. Dubbel glas. Niet extra geïsoleerd. Niet van toepassing. Nee.
Rijksoverheid Energielabel woning Westvest 191 2611BZ Delft BAG-ID: 0503010000010395 Veel besparingsmogelijkheden Energielabel B Registratienummer 863374920 Datum van registratie 13-01-2016 Geldig tot
Energie besparen. iedereen kan het. Voorlichtingsavond Dinsdag 13 februari Breukelen. versie 2.0
Energie besparen iedereen kan het Voorlichtingsavond Dinsdag 13 februari Breukelen versie 2.0 Introductie wie zijn we en agenda Rik Peeters Wie is wie? Subsidie Opdrachten Circulaire Economie Fair Trade
3 Energiegebruik huidige situatie
3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat
ENERGIENEUTRAAL VERBOUWEN. West-Overijssel
ENERGIENEUTRAAL VERBOUWEN West-Overijssel Hoe verbouw ik mijn woning energieneutraal? Wat komt hierbij kijken? Gerard Salemink Chef werkplaats Duurzaamheid (www.pioneering.nl) Programmamanager Lectoraat