Onderzoek haalbaarheid Restwarmte FrieslandCampina Domo

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderzoek haalbaarheid Restwarmte FrieslandCampina Domo"

Transcriptie

1 Project: FrieslandCampina Domo Warmte Projectnummer: juli 2011 Onderzoek haalbaarheid Restwarmte FrieslandCampina Domo

2 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave Algemene projectgegevens Inleiding Achtergronden Voorgestelde maatregelen en haalbaarheid GB rapport Beoordeling rapport GB Gehanteerde gasverbruiken Warmtepompgrootte berekening Restwarmtestromen FCD financiële begrotingen en besparingen Conclusie en aanbevelingen Bijlagen Onderzoek energiebesparing 2/12

3 2 Algemene projectgegevens Project: Naam: Technische en financiële beoordeling onderzoek gebruik restwarmte Friesland Campina Domo. Object: Zwembad en sporthal de Beemden Adres: Sportlaan 22 Plaats: 9781 CL Bedum Opdrachtgever: Naam: Gemeente Bedum Bezoekadres: Schoolstraat 1 Postadres: Postbus AA Bedum Tel: Contactpersoon: Dhr. W.M. Niemeijer Adviseur: Naam: Adviesgroep HTD Adres: Postbus ZG Plaats: Leens Contactpersoon: Dhr G. Wemmenhove / S. Damstra Onderzoek energiebesparing 3/12

4 3 Inleiding Gemeentebelangen Bedum (GB) heeft samen met schriftelijke vragen een rapport aangaande project FrieslandCampina Domo (FCD) restwarmte overhandigd aan de gemeente Bedum. Gemeentebelangen Bedum heeft daarbij het college van burgemeester en wethouders verzocht om de berekeningen en aannames uit het rapport te betrekken bij de mogelijke uitbreiding van het huidige bad. De centrale vraag in dit onderzoek is of de gemeente Bedum gebruik kan maken van restwarmte van de FCD en of deze warmte kan worden gebruikt om; - duurzaam het huidige zwembad met sporthal te gaan verwarmen; - een CO2 reductie te gaan realiseren; - een financiële besparing te gaan realiseren voor de huidige situatie; Het college heeft de voorkeur uitgesproken om het rapport van Gemeentebelangen Bedum (GB) extern te laten controleren. Adviesgroep HTD is gevraagd deze externe controle uit te voeren Onderzoek energiebesparing 4/12

5 4 Achtergronden 4.1 Voorgestelde maatregelen en haalbaarheid GB rapport. In 2006 is door het adviesbureau DWA een onderzoek ingesteld naar de mogelijke haalbaarheid van het gebruik van restwarmte, rapport R juli Uit de beschikbare informatie kan de conclusie getrokken worden dat door voortschrijdend inzicht bij de FCD en gewijzigde productieprocessen, FCD een deel van deze restwarmte inmiddels zelf gebruikt. Hierdoor is het rapport van DWA niet meer helemaal actueel. Door de opstellers van het rapport van GB is opnieuw een verkennend onderzoek gedaan bij de FCD en geeft aan dat op dit moment 4000 m³ per dag proces afvalwater van 25 C in de winter en 35 C in de zomer beschikbaar is. Deze restwarmte is niet bruikbaar in het productieproces van de FCD en is gedurende de eerste 25 jaar beschikbaar. Dit proces afvalwater wordt via een persleiding afgevoerd naar de Waddenzee. De haalbaarheid van het GB onderzoek is gebaseerd op deze informatie. Het GB rapport geeft een diepgaande technische opsomming van een aantal mogelijkheden om de restwarmte te gaan gebruiken. In dit GB rapport wordt ook een nieuwe situatie aangegeven waarbij van een uitbreiding wordt uitgegaan. Aangezien wij niet beschikken over verdere gegevens van deze uitbreidingplannen is het voor ons niet mogelijk de aangegeven capaciteit van de uitbreiding te beoordelen Onderzoek energiebesparing 5/12

6 5 Beoordeling rapport GB Het rapport geeft aan dat er een duidelijke technische kennis aanwezig is bij de opstellers van het rapport. In dit stadium van het proces lijkt ons het nog niet nodig om elke getailleerde bijgevoegde berekening van commentaar te voorzien. Wij beperken ons daarom tot de volgende kernvragen: - zijn de gehanteerde huidige gasverbruiken juist; - is de aanname van de restwarmtestromen FCD juist; - is de gehanteerde besparingspercentage juist; - zijn de gehanteerde financiële begrotingen juist; 5.1 Gehanteerde gasverbruiken. Warmtevraag Het gemiddelde gasverbruik wat GB heeft aangehouden m³ per jaar. Jaar Gas jaarverbruik (m³) t.b.v. Max. maandverbruik gas verwarmen (m³) (dec) (jan) (jan) gemiddeld Voor een goede beoordeling van de warmtevraag zou het gasverbruik van warm tapwater van het zwembad nog gedeeltelijk in mindering moeten worden gebracht. Capaciteitsbepaling Het maximale toekomstige vermogen van het sportcomplex (sporthal en zwembad) is door GB bepaald op in totaal 450 kw en het bestaande totale vermogen 350 kw. Het is niet helemaal duidelijk hoe deze maximale vermogens zijn bepaald. Als uitgangspunt kan het totale vermogen (inclusief uitbreiding) van 450 kw worden aangehouden, echter kan bij een gedetailleerde capaciteitsberekening het daadwerkelijke vermogen afwijken dan de capaciteitsbepaling van GB. Gasprijzen Op basis van het huidige verbruik, is het hanteren van m³ gas gemiddeld per jaar een juist uitgangspunt. De huidige installatie heeft niet een optimaal rendement en zal op termijn vervangen moeten worden. Een nieuwere installatie met een hoger rendement zal een lager gasverbruik dan m³ per jaar hebben Onderzoek energiebesparing 6/12

7 Gehanteerde prijsstelling gasverbruik in het GB rapport is 0,53 per m³. De werkelijke kosten in 2010 waren hoger namelijk 0,546 per m³ (Deze prijs is exclusief BTW maar inclusief de energiebelasting.) N.B. Een stichting kan een gedeelte van de energiebelasting terug vragen maar dit is verder niet meegerekend omdat de gemeente deze kosten betaald. In deze rapportage is gerekend met de gasprijs van Vanzelfsprekend is de gasprijs bepalende voor de potentiële besparing en de haalbaarheid; wanneer de gasprijs voor de gemeente lager ligt, zal de besparing lager zijn dan wanneer de gasprijs hoger ligt. De verwachting is echter wel dat de kosten van fossiele brandstoffen in de toekomst zullen stijgen. 5.2 Warmtepompgrootte berekening Als uitgangspunt voor de capaciteit van de warmtepomp is als uitgangspunt genomen 1/3 van het maximum ( 150 kw). Als vuistregel is dit geen verkeerd uitgangspunt, de vraag is echter of de in het rapport van GB gestelde 8000 bedrijfsuren gehaald worden wanneer de warmtepomp is gedimensioneerd aan de hand van deze uitgangspunten. In de zomermaanden is een basisvermogen nodig van ca 100 kw (bron rapportage rapport DWA). Huidig verbruik: m³ gas per jaar geleverd verwarmingsvermogen: kwh per jaar (bij 81 % systeemrendement). In de rapportage van GB wordt er van uit gegaan dat 80% van de totaal benodigde energie wordt geleverd door de warmtepomp ( kwh). De vraag is echter of 80 % van de warmtevraag ook daadwerkelijk kan worden geleverd door de warmtepomp. Aangezien de basisvraag van het zwembad ca 250 GJ bedraagt (bron rapport DWA), is een warmtepomp met een thermische vermogen van 150 kw met 6500 draaiuren als basis een realistisch uitgangspunt. Een warmtepomp met een groter vermogen kan meer warmte leveren dan een warmtepomp met een kleiner vermogen en heeft hierdoor een groter besparingspotentieel dan een kleinere warmtepomp. Dit besparingspotentieel is alleen haalbaar wanneer de opgewekte warmte ook daadwerkelijk kan worden afgestaan. De hoeveelheid warmte welke de warmtepomp kan leveren is afhankelijk van de basis warmtevraag. Hoe groter de basis warmtevraag is, des te groter de warmtepomp uitgevoerd zou kunnen worden. Hoe groot de warmtepomp definitief uitgevoerd kan worden en de manier waarop een warmtepompsysteem het beste toegepast kan worden zal verder onderzocht moeten worden Onderzoek energiebesparing 7/12

8 5.3 Restwarmtestromen FCD Leidingtrace De FCD loost zijn afvalwater op een afvalwaterleiding die uiteindelijk uitmond in de Waddenzee. Deze leiding is in het beheer van het waterschap en wordt aangeduid als de HoWa afvalwaterleiding. Door de gemeente is hierover een overleg gevoerd met het waterschap en het verslag van dit overleg is als bijlage bij dit rapport gevoegd. Uit dit verslag blijkt dat de huidige leiding een betonnen leiding is van 800 mm. Het is technisch mogelijk hier een aansluiting op te maken, maar de beheerder geeft aan dat het hier gaat om zout water en dat bij een laatste inspectie is gebleken dat de leiding zeer vervuild was en voor 70% bijna was dichtgegroeid door sediment. Deze dichtzetting is zeer waarschijnlijk het gevolg van aangroei van carbonaten en sulfaten. Als er 4000 m³ per etmaal wordt afgevoerd is dit 46 liter per seconde en heeft het water in de buis een snelheid van 0,09 meter per seconde. Door de lage snelheid in de buis en de zeer sterke vervuiling op dit punt adviseren wij niet om op deze leiding een aftakking te maken. Het idee is om de warmtewisselaar op het terrein van de FCD te plaatsen en hier de scheiding te realiseren tussen proces afvalwater van de FCD en schoon CV-water vanaf de warmtewisselaar. Dit schone CV-water wordt vanaf het terrein van de FCD getransporteerd naar de warmtepomp en weer terug. De investering voor het leidingtracé is geraamd op ,- (offerte POL). De kosten van dit leidingtracé omvatten twee leidingen (aan en afvoer leiding) van 110 mm. De kosten van de warmtewisselaar bedragen ca 6.750,-. (prijsopgaaf RLM). Het aangeboden leidingtracé betreft ongeïsoleerde leidingen, wanneer de leidingen voldoende diep in de grond zijn aangelegd, is het isoleren van de leidingen overbodig. Hoe de koppeling van het proces afvalwater en de warmtewisselaar op het terrein van FCD kan worden gerealiseerd, zal in een eventuele vervolg studie verder onderzocht moeten worden hiervoor is een bedrag begroot van ,- (dit is inclusief warmtewisselaar). Temperatuur afvalwater In de rapportage van GB wordt uitgegaan dat de temperatuur van het afvalwater 25 C is. Uit aanvullende gegevens aangeleverd door FCD blijkt echter dat in de winter het afvalwater ca 21 C is. Omdat het afvalwater over het algemeen niet rechtsreeks over een wisselaar van een warmtepomp gevoerd kan worden moet ook nog rekening gehouden worden met een verlies in deze wisselaar van ca 2 C. Uiteindelijk zal er dan ongeveer 19 C watertemperatuur beschikbaar zijn. COP waarde warmtepomp Deze verschillende temperatuurtrajecten zijn van invloed op de COP waarde van de warmtepomp. Algemeen kan worden gesteld dat hoe hoger de brontemperatuur, hoe hoger de COP waarde. De COP waarde van 5,6 genoemd in de GB rapportage is onder optimale omstandigheden. Aangezien de brontemperaturen lager zijn dan in eerste instantie is aangenomen en door de verliezen over de wisselaar, zal de werkelijke COP waarde van de warmtepomp in het slechtste geval 4,36 bedragen (opgave warmtepompleverancier). Wanneer de warmtepomp alleen zou worden gebruikt voor de verwarming van het zwembadwater, kan de warmteafgifte aan de CV zijde van de warmtepomp volstaan met een aanvoer temperatuur van 40 C en een retour temperatuur van 35 C. Dit lagere temperatuurtraject heeft een gunstiger uitwerking op het rendement van de warmtepomp, wat resulteert in een hogere COP waarde Onderzoek energiebesparing 8/12

9 5.4 financiële begrotingen en besparingen Door het wijzigen van bepaalde uitgangspunten in het rapport van GB dient de besparingsberekening op een aantal onderdelen te worden herzien. Investeringskosten De investeringskosten zoals door adviesgroep HTD zijn geraamd ( ,-), komen in totaal in grote lijnen overeen met de investeringskosten zoals deze zijn genoemd in het rapport van GB ( ,-). De begroting voor de investeringkosten is bepaald aan de hand van geleverde informatie en het opvragen van offertes en door middel van ervaringscijfers. Het uitgangspunt voor de investeringskosten is dat het warmtepompsysteem wordt geïntegreerd in een nieuwe technische installatie. Aangezien de huidige installatie is verouderd en in verband met het Meer Jaren Onderhouds Plan (MJOP) op termijn vervangen zal worden, is het aan te bevelen de investeringskosten van een warmtepomp systeem te combineren met het MJOP. Het is niet raadzaam om een nieuw warmtepompsysteem aan te sluiten op de huidige verouderde installatie. In bijlage 1 is een begroting terug te vinden hoe de investeringskosten van een warmtepompsysteem zijn opgebouwd. Besparingspotentieel Het besparingspotentieel is afhankelijk van de grote van de warmtepomp en de temperatuur van het aangeleverde proces afvalwater van FCD. Voor de haalbaarheidsberekening zijn er drie verschillende scenario s doorgerekend: o o o scenario 1 huidige situatie met een minimale capaciteit warmtepomp (150 kw) scenario 2 situatie met een grotere warmtepomp (175 kw) scenario 3 toekomstige situatie met een warmtepomp met extra capaciteit (200 kw) De overige uitgangspunten voor de berekening zijn als volgt: - aangeleverde brontemp: 19 C (Worst case scenario) - COP waarde warmtepomp: 4,36 (Worst case scenario) - Draaiuren: 6500 hr Voor de besparingsberekening zie bijlage 1. Op basis van de worstcase scenario, scenario 1, is er een besparing aanwezig, echter zijn deze besparingen lager dan in de rapportage van GB is bepaald. Voor de huidige situatie is de terugverdientijd van de extra investering 8 jaar in plaats van 3, Onderzoek energiebesparing 9/12

10 Terugverdientijd De terugverdientijd en winst is bepaald op basis van een NCW: Scenario 1 terugverdientijd = 8 jaar winst na 15 jaar = ,- Scenario 2 terugverdientijd = 7 jaar winst na 15 jaar = ,- Scenario 3 terugverdientijd = 7 jaar. Winst na 15 jaar = ,- Zie de bijlage voor de uitwerking. Welk type warmtepomp kan worden toegepast, is afhankelijk van de definitieve basisvraag van de (toekomstige) technische installatie Onderzoek energiebesparing 10/12

11 6 Conclusie en aanbevelingen. Het gebruiken van de restwarmte van het proces afvalwater afkomstig van de FrieslandCampina Domo te Bedum door middel van een koppeling met een warmtepomp is haalbaar voor het sportcomplex de Beemden. Er is naar alle waarschijnlijkheid in de winterperiode minder warmte voorhanden dan in de rapportage van Gemeente Belangen is aangegeven. Doordat in de zomerperiode niet de volle capaciteit van de warmtepomp wordt gehaald, zullen totale draaiuren ook minder zijn dan in de rapportage van Gemeente Belangen is aangenomen. Op basis van deze gegevens is een herberekening gemaakt voor de terugverdientijd. Deze herberekening op basis van de minst gunstige uitgangspunten toont aan dat de terugverdientijd 8 jaar is in plaats van de genoemde 3,7 jaar. De capaciteit van de warmtepomp is zeer bepalend wat de werkelijke terugverdientijd van een extra investering zal zijn; hoe groter het vermogen van de warmtepomp kan worden uitgevoerd, des te groter de besparing zal zijn. Door gebruik van een warmtewisselaar bij de bron (terrein FrieslandCampina Domo), wordt proces afvalwater gescheiden in schoon CV-water. Via een nieuw te leggen leidingtracé is het mogelijk om dit schone CV-water direct op de warmtepomp aan te sluiten. De kosten van het inpassen van een warmtepompsysteem is begroot op basis van beschikbare gegevens van derden, offerte aanvragen en ervaringscijfers. Onzeker factor in de begroting is de kosten van hoe de koppeling van de warmtewisselaar op het proces afvalwater op het FrieslandCampina Domo-terrein kan worden gerealiseerd. Dit zal in een volgend stadium moeten worden onderzocht. Het is niet raadzaam om de huidige installatie te koppelen met een nieuw warmtepompsysteem aangezien de huidige installatie is verouderd. Het gebruik van een warmtepompsysteem kan worden gerealiseerd door het Meer Jaren Onderhoud Plan (MJOP) van de gemeente te integreren in een nieuw installatie ontwerp, waarbij de verouderde bestaande installatie kan worden vervangen door een energiebesparende installatie. Dit haalbaarheidsplan zal verder geëngineerd moeten worden om tot een definitief plan te komen. In dit definitieve plan zal de verdere installatie in zijn geheel in kaart moeten worden gebracht. Bij het verder doorengineeren van de installatie kan definitief worden vastgesteld wat de grote van de warmtepomp moet worden en hoe een warmtepompsysteem het beste kan worden toegepast. Mocht er sprake zijn van uitbreiding in de toekomst van het sportcomplex, moet hier in het doorontwikkelen rekening mee worden gehouden. Wij adviseren om een goed en nauwkeurig onderzoek te doen bij de FrieslandCampina Domo over de daadwerkelijke beschikbare restwarmte aangezien FrieslandCampina Domo een uitbreiding aan het realiseren is. Aanbeveling is de vervuiling in het proces afvalwater verder te analyseren om problemen in de toekomst met de warmtewisselaar uit te sluiten of te voorkomen, dit mede met het oog het onderhoud. Door gebruik te maken van de restwarmte kan naast een financiële besparing ook CO2 uitstoot worden gereduceerd Onderzoek energiebesparing 11/12

12 7 Bijlagen Bijlage 1 overzicht investeringen en terugverdientijd op basis van NCW Bijlage 2 verslag Waterschap Bijlage 3 Kostenoverzicht POL (Leidingwerk) Onderzoek energiebesparing 12/12

13 Bijlage 1 Overzicht investering Zwembad Bedum datum : 29 juni 2011 meer investering warmtepomp Aanpassen luchtbehandelingskast 2.600,00 heraansluiten verwarming 2.000,00 aanpassen luchtbehandelingskast met WTW kleedruimtes 1.500,00 Buffer/leidingwerk voor LBK 3.500,00 Aanpassen warmtewisselaar zwembad+whirlpool 1.000,00 Aanpassen leidingwerk 2.000,00 Nieuwe voedingen bron vanuit kelder naar TR ,00 Bouwkundige sparingen etc ,00 meerprijs Plaatsen nieuwe warmtepomp (i.c.m. MJOP) ,00 regeltechniek + software ,00 Bekabeling aanpassen 2.500,00 Transport en bouwkundige voorzieningen 5.000,00 Ontwerp /engineering 5.000,00 Grondleidingen /boringen/vergunningen ,00 Aanpassingen bij DOMO ,00 Aanpassen installatie naar Bivalent systeem 7.500,00 nazorg /onvoorzien /prijsverhogingen 7.000,00 Totaal excl. BTW ,00 Uitgangspunt is dat de begrote investeringskosten worden geïntgreerd in een nieuwe technische installatie

14 Bijlage 1 Project: Bedum Projectnummer Uitgangspunten berekening gasprijs 0,50 kwh prijs 0,11 Draaiuren warmtepomp uur investering warmtepomp ,00 cop warmtepomp 4,36 scenario 1 vermogen warmtepomp 150 kw gasbesparing (m³) m³ energieverbruik (e) kwh e kosten WP onderhoud Totaal kostenbesparing gas besparing per jaar ,61 scenario 2 vermogen warmtepomp 175 kw gasbesparing (m³) m³ energieverbruik (e) kw e kosten WP onderhoud Totaal kostenbesparing gas besparing per jaar ,55 scenario 2 vermogen warmtepomp 200 kw gasbesparing (m³) m³ energieverbruik (e) kw e kosten WP onderhoud Totaal kostenbesparing gas besparing per jaar ,48

15 Haalbaarheid investering restwarmte systeem Bijlage 1 Projekt: zwembad Bedum Projekt nr: Investering Energieprijsstijging: 5% Rentevoet: 4% vermogen warmtepomp: Technische levensduur installatie: 150 kw 15 jaar Jaarlijkse besparing ,61 investering F ,00- Reeks 1 Reeks 2 contante waarde Resulterende besparing investering Jaar ( ,00) ,61 ( ,39) ,61 ( ,78) ,13 ( ,65) ,21 (84.005,44) ,87 (55.586,58) ,12 (26.894,45) , , , , , , , , , , , , , , , , , ,27 Terugverdientijd investering , , , , , ,00 (50.000,00) ( ,00) ( ,00) ( ,00) ( ,00) Jaar Reeks1 Reeks2

16 Haalbaarheid investering restwarmte systeem Bijlage 1 Projekt: zwembad Bedum Projekt nr: Investering Energieprijsstijging: 5% Rentevoet: 4% vermogen warmtepomp: Technische levensduur installatie: 175 kw 15 jaar Jaarlijkse besparing ,55 investering F ,00- Reeks 1 Reeks 2 contante waarde Resulterende besparing investering Jaar ( ,00) ,55 ( ,45) ,99 ( ,46) ,43 (96.579,03) ,91 (63.139,13) ,44 (29.377,68) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 Terugverdientijd investering ,00 ( ,00) ( ,00) ( ,00) Jaar Reeks1 Reeks2

17 Haalbaarheid investering restwarmte systeem Bijlage 1 Projekt: zwembad Bedum Projekt nr: Investering Energieprijsstijging: 5% Rentevoet: 4% vermogen warmtepomp: Technische levensduur installatie: 200 kw 15 jaar Jaarlijkse besparing ,48 investering F ,00- Reeks 1 Reeks 2 contante waarde Resulterende besparing investering Jaar ( ,00) ,48 ( ,52) ,36 ( ,16) ,72 (81.004,44) ,59 (42.272,85) ,01 (3.168,84) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 Terugverdientijd investering , , ,00 ( ,00) ( ,00) ) ( ,00) Jaar Reeks1 Reeks2

18 Verslag waterschap Bijlage 2

19

20

21 Bijlage 3 Goede morgen Sietse, Ik ben gistermiddag nog even wezen kijken in Bedum. Daar het voorgestelde tracé bekeken en kom tot een aantal bevindingen. Dezee heb ik meegenomen in de calculatie en kom tot een aanneemsom van ,00. Hierbij de bevindingen en de uitgangspunten van deze aanbieding. Voorwaarden zoals omschreven in de offerte van de gestuurde boring blijven gehandhaafd, Aanneemsomm is excl. de kosten van degeneratie en beheer en eventuele kosten die de gemeente rekent voor precario en kosten voor het in behandeling nemen van de aanvraag, tracé wijzigingen worden separaat verrekend, In de aanneemsom is meegenomen: Maken van een vergunningaanvraag, werktekening en aanvraag bij ProRail, Leveren en aanbrengen van twee buizen 110 mm SDR 11 over het gehele tracé, De buizen worden tot aan de gevel gelegd en is dus exclusief de binnen montage, Leidingen worden met een schrijvende meter afgeperst tot 10 bar, Leiding wordt digitaal ingemeten en in Autocad bestand aangeleverd, Aanneemsomm is exclusief BTW, Ik heb afgeweken van het door u aangeleverde wens tracé om de volgende reden: In uw tracé zal twee keer het spoor gekruist dienen te worden hetgeen dus dubbele kosten met zich meebrengt van ca ,00. Daarnaast is er vanwege technische eisen niet de mogelijkheid deze boring uit te voeren omdat de benodigde aanlegdiepte dan niet gehaald kan worden. Het tracé zal nu als volgt worden aangelegd: Vanuit FC fabriek gestuurde boring onder het spoor en deze zal uitkomen in de Beatrixstraat, Vervolgens wordt de buis achter de bomenrij aangelegd, asfaltwegen bij de spoorwegovergang wordt gekruist d.m.v. persingen, Bij de hoek Parallelweg Stationsweg steken we over richting station, De parkeerplaatsen bij het station worden met een gestuurde boring gepasseerd, Vervolgd wordt het tracé langs de bomen door het parkje tot aan de kruising van de geluidswal. Deze wordt ook gekruist met een gestuurde boring en door de zonneweide wordt gegraven.

22 Bijlage 3 Met vriendelijke groet, S.R.H. Pol Gebroeders Pol b.v. Siriusweg BB Leeuwarden T F M E s.pol@pol-bv.nl Internet: K.v.K. nummer : BTW nummer : NL B04 De informatie in dit bericht is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde. Wilt u zo vriendelijk zijn om direct contact op te nemen met de verzender als dit bericht bij vergissing bij u terecht is gekomen? Verstrekking aan en gebruik door anderen is niet toegestaan. Aan de inhoud van dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend. Gebroeders Pol b.v. denkt om het milieu. Doet u dit ook voor u dit bericht print?

1. Het GB concept in relatie tot variant C

1. Het GB concept in relatie tot variant C Postbus 38, 9780AA Bedum Tel. 050-3018911 Fax 050-3018247 E-mail: gemeente@bedum.nl Aan de commissie ABZ Doorkiesnr. 050-3018216 (W.M. Niemeijer) Uw brief Uw kenmerk Ons kenmerk MN/DK/004.03.2013 Bijlage(n)

Nadere informatie

Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe?

Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe? Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe? Simon Tuitel, Product Manager Warmtepompen, Controls & connectivity Agenda Wat is een Hybride systeem Waarom Hybride en wat zijn de voordelen Voorbeeld berekening

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar

Nadere informatie

Hybride warmtepompen. Wat, wanneer en hoe? Simon Tuitel, Product Manager Warmtepompen, Controls & connectivity

Hybride warmtepompen. Wat, wanneer en hoe? Simon Tuitel, Product Manager Warmtepompen, Controls & connectivity Hybride warmtepompen Wat, wanneer en hoe? Simon Tuitel, Product Manager Warmtepompen, Controls & connectivity Agenda Waarom Hybride en wat zijn de voordelen Wat is een Hybride systeem Voorbeeld berekening

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave

Nadere informatie

Mogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt

Mogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt Notitie Contactpersoon Harry de Brauw Datum 14 juni 2017 Kenmerk N001-1246856HBA-rvb-V01-NL Mogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt De aanstaande rioolvervanging in de Benedenbuurt is aanleiding voor

Nadere informatie

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit DE RYCK Klima LUWAGAM : pomp lucht-water aangedreven met gasmotor PAUL DE RYCK Werking op laag niveau (buitenlucht min. 0 C) omzetten naar warmte op hoog niveau (buiswater max. 50 C) Serreverwarming buis

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,

Nadere informatie

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST TEO/WKO WARMTE NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST In gemeente Hoogeveen is een kleine nieuwbouwwijk van 88 woningen gepland. Gemeente Hoogeveen is eigenaar van de grond en is voornemens om de kavels bouwrijp te

Nadere informatie

Verduurzaming zwembad De Wetering

Verduurzaming zwembad De Wetering Verduurzaming zwembad De Wetering gemeente Houten (Fase 2) - Inventariseren, analyseren en verduurzamen Lester Agten & Hans de Groot Versie: 26 oktober 2016 Programma Algemeen / opdracht Stappenplan Vertrekpunt

Nadere informatie

Rapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam:

Rapport. Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk. Documentnummer: 20140075-R04. Projectnaam: Adviseurs & Ingenieurs Opdrachtgever: Gemeente Mill en St. Hubert Postbus 10001 5430 CA Cuijk Documentnummer: 20140075-R04 Projectnaam: Gemeente Mill, onderzoek CV- en E- installatie. Datum: 9-12-2014

Nadere informatie

De meest optimale installatie is een zuinige installatie. Daarvoor dienen 3 componenten goed op elkaar te worden afgesteld:

De meest optimale installatie is een zuinige installatie. Daarvoor dienen 3 componenten goed op elkaar te worden afgesteld: Besteco wil aan de hand van een korte, eenvoudige uitleg algemene informatie verstrekken omtrent warmtepompinstallaties en waar de aandachtspunten liggen. De meest optimale installatie is een zuinige installatie.

Nadere informatie

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen?

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen? Dinsdag 2 mei 2017 Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen? Gijsbers Verwarming & Koeling» opgericht in 1979 als verwarmingsbedrijf,» in 2003 2 e generatie toegetreden,» in 2008 koeltechniek

Nadere informatie

De HR-ketel die óók elektriciteit opwekt. De persoonlijke energiecentrale voor warmte, warm water én elektriciteit in huis.

De HR-ketel die óók elektriciteit opwekt. De persoonlijke energiecentrale voor warmte, warm water én elektriciteit in huis. De HR-ketel die óók elektriciteit opwekt. De persoonlijke energiecentrale voor warmte, warm water én elektriciteit in huis. Introductiedatum: 1 november 2010. Inhoudsopgave Het belang van duurzame innovatie

Nadere informatie

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen

Nadere informatie

Nieuwkoop aan de Warmterivier Gemeenteraad 10 maart 2016

Nieuwkoop aan de Warmterivier Gemeenteraad 10 maart 2016 Nieuwkoop aan de Warmterivier Gemeenteraad 10 maart 2016 Onderwerpen Aanleiding Betrokken partijen Uitleg systeem Rol partijen Pilot voor Schoterhoek Doorkijk naar Schoterhoek Planning realisatie (mondeling)

Nadere informatie

Voorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII

Voorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII Voorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII Stichting Spaarnesant 04 februari 2014 9X3803 Entrada 301 Postbus 94241 1090 GE Amsterdam +31 20 569 77 00 Telefoon 020-5697701 Fax info@amsterdam.royalhaskoning.com

Nadere informatie

Hoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk

Hoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk Hoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk De APAC groep staat voor persoonlijke en betrouwbare dienstverlening. Met meer dan 25 jaar ervaring zijn wij uitgegroeid

Nadere informatie

Samenvatting rapporten over uitbreiding en energievoorziening De Beemden.

Samenvatting rapporten over uitbreiding en energievoorziening De Beemden. Samenvatting rapporten over uitbreiding en energievoorziening De Beemden. Aan: Van: College van Burgemeester en wethouders; Afdeling Welzijn en Burgers (H. Koops) en afdeling VROM (W. Haaijer en W.M. Niemeijer);

Nadere informatie

Waar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland?

Waar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland? Waar zijn we met het verduurzamen van onze woningen in Nederland? We hebben veelal nog verouderde woningen waarbij ongeveer een kwart van de huiseigenaren een hypotheekschuld heeft boven de huidige marktwaarde.

Nadere informatie

SUNDISC HET RENDEMENT

SUNDISC HET RENDEMENT SUNDISC HET RENDEMENT Rendement SunDisc zonnecollector systeem. Jarenlange ervaring en ontwikkeling door SunDisc Solar Systems BV hebben van het huidige type SunDisc zonne-energie systeem een hoogwaardig

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

Alezio. >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >> Behoud van het milieu. Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht!

Alezio. >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >> Behoud van het milieu. Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht! ZONNESYSTEMEN HOUT WARMTEPOMPEN CONDENSATIE OLIE/GAS Alezio WARMTEPOMPEN LUCHT/WATER EASYLIFE Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht! >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >>

Nadere informatie

WarmteTerugWinning voor optimale diergezondheid en een beter bedrijfsresultaat. Ir. Maurice Ortmans

WarmteTerugWinning voor optimale diergezondheid en een beter bedrijfsresultaat. Ir. Maurice Ortmans WarmteTerugWinning voor optimale diergezondheid en een beter bedrijfsresultaat Ir. Maurice Ortmans Waarom WarmteTerugWinning? 1. WarmteTerugWinning verhoogt het rendement van de intensieve veehouderij:

Nadere informatie

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua Het hoofddoel is: het omlaag brengen van uw energierekening door gedragsinvloeden & techniek én het produceren van duurzame energie;

Nadere informatie

Het Varken als kachel. I r. M a u r i c e O r t m a n s

Het Varken als kachel. I r. M a u r i c e O r t m a n s Het Varken als kachel I r. M a u r i c e O r t m a n s Hoeveel warmte produceren varkens? Vo e lbare w a rmteproductie: B ig 23 kg: 4 2 Wa t t Vleesva rken 11 0 k g: 1 2 7 Wa t t K raamzeug: 3 7 5 Wa t

Nadere informatie

Meer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp

Meer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is

Nadere informatie

Warmtepompen. Wie, wat, hoe, waar, waarom?

Warmtepompen. Wie, wat, hoe, waar, waarom? Warmtepompen Wie, wat, hoe, waar, waarom? Even voorstellen Thomas Engberts Adviseur energietransitie Specialist (hybride) warmtepompen Gasunie Transport Services B.V. Groningen woont SLIM 3 jaar bezig

Nadere informatie

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB Energiezuinige zwembaden: Case Study Bart Callens is Senior Project Engineer bij VK Engineer. Daar leidt hij het projectteam van ingenieurs en design assistants, zowel voor sportinfrastructuur, maar eveneens

Nadere informatie

Rapportage Energiebesparingsverkenner

Rapportage Energiebesparingsverkenner Rapportage Energiebesparingsverkenner Deze rapportage biedt u een overzicht van de door u geselecteerde pakketten aan energiebesparende maatregelen en de indicatieve resultaten hiervan. In de bijlage van

Nadere informatie

Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar

Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar Referentienummer Datum Kenmerk 336723.01.N001 1 september 2014 336723 Betreft Indicatieve berekening exploitatie warmtenet Westland 1 Inleiding Om een globale

Nadere informatie

Bestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM. 22 maart 2010 stookkosten Eneco. Geachte bestuursleden,

Bestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM. 22 maart 2010 stookkosten Eneco. Geachte bestuursleden, Bestuur bewonersvereniging Het Breed p/a F. Witzen Het Hoogt 249 1025 GX AMSTERDAM Datum Onderwerp 22 maart 2010 stookkosten Eneco Geachte bestuursleden, In het informatieboekje dat u aan alle bewoners

Nadere informatie

Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V.

Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V. Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie d.m.v. HT-warmtepompen Case A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V. Aan bod komen: Situatie omschrijving case vleesbedrijf

Nadere informatie

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk Reduses B.V. Ampèrestraat 19D 3861 NC Nijkerk T +31 (0)33 24 66 551 E info@reduses.nl I www.reduses.nl Real Dutch Smart Energy Systems Kennisdeling CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie Nijkerk 01-03-2018

Nadere informatie

De Vries automatisering BV De heer K.J. de Vries Drievliet 45 2321 BS AMSTERDAM

De Vries automatisering BV De heer K.J. de Vries Drievliet 45 2321 BS AMSTERDAM De Vries automatisering BV De heer K.J. de Vries Drievliet 45 2321 BS AMSTERDAM Noordwijk, maandag 24 december 2012 Geachte heer de Vries, beste Klaas, Met genoegen doen we u hierbij een voorstel om geld

Nadere informatie

Appendix. Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie. Position Paper

Appendix. Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie. Position Paper Appendix Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie Position Paper 16 november 2018 B 2 Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie Appendix A: warmtenetten gevoed met

Nadere informatie

Rapportage FOKKO WOUTERS d

Rapportage FOKKO WOUTERS d Rapportage Opdrachtgever: Gemeente Koggenland De heer T. Hertog (projectleider bouwkunde) Postbus 21 1633 ZG AVENHORN (t) (0229) 54 84 00 (e) info@koggenland.nl Objectgegevens: Zwembad Koggenbad en sporthal

Nadere informatie

EXPERTISEVERSLAG. voor: Fam. BEULLENS - JOOSEN Oude Schrieksebaan 81 2820 Rijmenam. o.ref: 81255

EXPERTISEVERSLAG. voor: Fam. BEULLENS - JOOSEN Oude Schrieksebaan 81 2820 Rijmenam. o.ref: 81255 1 Jef Fabri ingenieur Uitbreidingstraat 11A 2547 Lint tel: 03 / 455.95.86 0475/24.88.54 fax: 03 / 455.02.04 mail: jef.fabri@telenet.be EXPERTISEVERSLAG voor: Fam. BEULLENS - JOOSEN Oude Schrieksebaan 81

Nadere informatie

ECO Oostermoer in oprichting

ECO Oostermoer in oprichting Samen sterk voor een leefbaar en duurzaam platteland ECO Oostermoer in oprichting Nieuwsbrief 18 juni 2012 Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van ECO Oostermoer, waarin wij u nader informeren over de stand

Nadere informatie

Deerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies

Deerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies Deerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies 2013 Inleiding In het kader van de CO 2 prestatieladder is een ketenanalyse uitgevoerd naar de CO 2 productie door verwarming

Nadere informatie

H e t W A d u s E P C p a k k e t

H e t W A d u s E P C p a k k e t Uw partner in duurzame energie H e t W A d u s E P C p a k k e t De ultieme oplossing voor uw woning v1.0 april 2009 Voorwoord WAdus BV is een jong en dynamisch bedrijf. Het bedrijf is opgericht in 2008

Nadere informatie

Duurzaam verwarmen en koelen met bodemenergie

Duurzaam verwarmen en koelen met bodemenergie Postbus 47 7710 AA Nieuwleusen Rollecate 61 7711 GG Nieuwleusen Tel. 0529 484315 fax 0529 484537 E-mail: info@luinstra.nl Internet: www.luinstra.nl K.v.K. nr. 05080406 BTW nr. NL8155.26.490.B01 IBAN: NL78RABO0127841741

Nadere informatie

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Wie is HRsolar Zonnewarmte V1.0 De markt Zonnewarmte V2.0 Zonnewarmte NOM Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van complete

Nadere informatie

LT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater

LT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater Een lagetemperatuurwarmtenet () levert warmte voor en warmtapwater. Eén of meerdere collectieve bronnen verwarmen water dat via een buizensysteem naar de woning wordt vervoerd. In de woning is een afgifteset

Nadere informatie

Duurzaam verwarmen en koelen met gas

Duurzaam verwarmen en koelen met gas Duurzame gaswarmtepompen voor o.a.: Kantoorgebouwen Frisse Scholen Verzorgingstehuizen (P4) (P6) (P7) www.gasengineering.nl Duurzaam verwarmen en koelen met gas De voordelen van verwarmen en koelen met

Nadere informatie

Betrokken partijen. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp in de bestaande bouw. Robert Harmsen. NPW Congres, 12 februari 2009.

Betrokken partijen. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp in de bestaande bouw. Robert Harmsen. NPW Congres, 12 februari 2009. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp p in de bestaande bouw Robert Harmsen NPW Congres, 12 februari 2009 Betrokken partijen Opdrachtgevers: SenterNovem Alklima Daalderop Daikin Inventum Stiebel-Eltron

Nadere informatie

PVT-systeem Coöperatieve Vereniging Esonstad U.A.

PVT-systeem Coöperatieve Vereniging Esonstad U.A. PVT-systeem Coöperatieve Vereniging Esonstad U.A. Projectnummer : Status document: Versie document: In opdracht van: Datum laatste wijziging: Laatste wijziging door: Auteur: Telefoonnummer: 01102 Definitief

Nadere informatie

BEVINDINGEN ENERGIECONCEPT ORANGERIE VAN KASTEEL AMSTENRADE Aan: Mevrouw L. van Lidth de Jeude-d'Ansembourg en Arjan Oosterhof

BEVINDINGEN ENERGIECONCEPT ORANGERIE VAN KASTEEL AMSTENRADE Aan: Mevrouw L. van Lidth de Jeude-d'Ansembourg en Arjan Oosterhof BEVINDINGEN ENERGIECONCEPT ORANGERIE VAN KASTEEL AMSTENRADE Aan: Mevrouw L. van Lidth de Jeude-d'Ansembourg en Arjan Oosterhof Van: Kamiel Jansen en Jörg Blass [NIBE] Datum: 18-01-2015 (laatste aanpassingen

Nadere informatie

Uitbreiding Multatulilaan Culemborg

Uitbreiding Multatulilaan Culemborg Uitbreiding Multatulilaan Culemborg Globale haalbaarheidsstudie Rolf Broekman en Ivo Smits l Warmte Koude & Procestechniek l 14 januari 2019 l Openbare Versie Achtergrond Thermo Bello heeft Liandon gevraagd

Nadere informatie

Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019

Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019 Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019 BC Thermisch uit oppervlaktewater Blokzijl I. TEO en WKO Algemeen II. Locatie III. Energievraag IV. Energiebesparing

Nadere informatie

Wie wind niet durft, verliest!

Wie wind niet durft, verliest! Wie wind niet durft, verliest! Onderzoek naar de (on)haalbaarheid van de doelstellingen van de gemeente Hellendoorn op het gebied van duurzame energie en CO2-reductie met en zonder windmolens 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

foto : Project voorbeeld Straat Postcode /plaats Opdrachtgever Telefoon Contactpersoon Agent Rapport Behandeld door Sterk.co

foto : Project voorbeeld Straat Postcode /plaats Opdrachtgever Telefoon Contactpersoon Agent Rapport Behandeld door Sterk.co foto Project Straat Postode /plaats Opdrachtgever Straat Postcode /plaats Telefoon Contactpersoon Telefoon Agent Rapport Behandeld door Telefoon Sterk.co Rekenmodule basis gegevens Project nr Inhoud M3

Nadere informatie

Welkom. Rentabiliteit studie energiecentrale MMC

Welkom. Rentabiliteit studie energiecentrale MMC Welkom Rentabiliteit studie energiecentrale MMC Waarom ziekenhuis uitermate geschikt voor WKO Langs een warmte vraag heeft een ziekenhuis ook een grote koudevraag. Een WKO levert in zijn totaliteit meer

Nadere informatie

Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend.

Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend. Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend. Warmteterugwinning GRATIS ENERGIE, WIE WIL DAT NU NIET Waar koude wordt gemaakt ontstaat warmte. Met name shockvriezers leveren veel warmte op van

Nadere informatie

Is uw VvE toekomstbestendig?

Is uw VvE toekomstbestendig? Is uw VvE toekomstbestendig? Ing. G.B. (Gerard) Groenendijk RT Bouwkundig adviseur Register taxateur Klik om de titelstijl van het model te bewerken VvE Belang Is uw VvE toekomstbestendig? Uit welk bouwjaar

Nadere informatie

Notitie warmtevoorziening sportcomplex De Beemden Gemeente Bedum. Februari 2013 Definitief

Notitie warmtevoorziening sportcomplex De Beemden Gemeente Bedum. Februari 2013 Definitief Notitie warmtevoorziening sportcomplex De Beemden Gemeente Bedum Februari 2013 Definitief Notitie warmtevoorziening sportcomplex De Beemden Deze notitie behandelt de verschillende voorstellen met betrekking

Nadere informatie

Recapitulatie voortgang woning Nul73 Maassingel 65. In2 c-move Installatie Architecten en Projectmanagers. Project : Projectnummer : Datum : Versie :

Recapitulatie voortgang woning Nul73 Maassingel 65. In2 c-move Installatie Architecten en Projectmanagers. Project : Projectnummer : Datum : Versie : Daviottenweg 30 5222 BH s-hertogenbosch (Nederland) Telefoon nr. (+31) 73 623 00 33 ww.in2cmove.com info@in2cmove.com KvK nr. 16025664 s-hertogenbosch BTW nr. NL 0036.66.402 ING 107.75.75 ABN AMRO 53.86.56.204

Nadere informatie

DE WERKING VAN DE WARMTEPOMP

DE WERKING VAN DE WARMTEPOMP De duurzame energiebron is onuitputtelijk, maar heeft een te laag temperatuurniveau om de CV rechtstreeks op aan te kunnen sluiten. De temperatuur zal dus eerst verhoogd moeten worden, waardoor wij onze

Nadere informatie

Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding

Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding

Nadere informatie

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Harry de Brauw, Marion van Amelrooij, Mirjam Pronk, Barry Meddeler, Maartje Feenstra Doel bijeenkomst Scenario s bepalen voor gasloze verwarming Benedenbuurt:

Nadere informatie

De LuchtWarmtePomp LWP- anno 2018

De LuchtWarmtePomp LWP- anno 2018 1 De LuchtWarmtePomp LWP- anno 2018 Barneveld, 10 februari 2018 pzy Op de VSK-Beurs, Utrecht, 6 februari 2018, is een onderzoek gedaan naar de LWP. 1/ Er zijn drie soorten warmtepompen met ieder een specifieke

Nadere informatie

2 Uitgangspunten De volgende documenten zijn als uitgangspunten voor de beantwoording van de vragen genomen:

2 Uitgangspunten De volgende documenten zijn als uitgangspunten voor de beantwoording van de vragen genomen: NOTITIE Datum 26 juni 2015 Projectnaam Transformatie enci-gebied Werknummer Van G.E. de Nijs Deerns Nederland B.V. Bouwfysica & Energie Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk T 088

Nadere informatie

SUNDISC HET RENDEMENT

SUNDISC HET RENDEMENT SUNDISC HET RENDEMENT Inhoud: 1. Rendement SunDisc zonnecollector systeem 3 1.1 Opstelling 3 1.2 Isolatie 4 1.3 Homogene flow verdeling 4 1.4 Aanwarm periode 5 1.5 Inkomende water temperatuur 5 1.6 Schakelmoment

Nadere informatie

Verdient u wel snel genoeg de meerprijs t.o.v. een VR toestel terug? Hieronder treft u een overzicht aan welke u wellicht kan helpen in uw keuze.

Verdient u wel snel genoeg de meerprijs t.o.v. een VR toestel terug? Hieronder treft u een overzicht aan welke u wellicht kan helpen in uw keuze. Hoe kan ik een geschikte CV-ketel selecteren? Voor het selecteren van een geschikte CV-ketel zijn een aantal punten belangrijk, hieronder treft u een checklist aan om snel de juiste CV-ketel te bepalen.

Nadere informatie

Info sessie warmtepompen met bodem energie

Info sessie warmtepompen met bodem energie Info sessie warmtepompen met bodem energie Waarom warmtepomp Werking warmtepomp Waarom hybride Werking hybride Leo Janssen TPA Vaillant T.b.v Omgevings Dienst Midden Holland November 2013 Waarom een warmtepomp?

Nadere informatie

Als de bewoner toch een warmtepomp wil

Als de bewoner toch een warmtepomp wil Als de bewoner toch een warmtepomp wil Als de bewoner toch een warmtepomp wil Introductie Eigenschappen woonhuis Vergelijk installaties / voorzieningen onderling Hindernissen / acties Motivatie keuzes

Nadere informatie

De cijfers worden in GJ (GigaJoule) uitgedrukt. Dit is de eenheid van Warmte. Ter vergelijk, 1 GJ komt overeen met 278 kwh of +/- 32 m3 gas.

De cijfers worden in GJ (GigaJoule) uitgedrukt. Dit is de eenheid van Warmte. Ter vergelijk, 1 GJ komt overeen met 278 kwh of +/- 32 m3 gas. Project: woningen Maasbommel Datum: april 2014 Onderwerp: jaarrapportage nr. 4 Inleiding Eind februari 2013 zijn de drie woning in Maasbommel opgeleverd aan de huurders van Woonstichting De Kernen. Deze

Nadere informatie

Verwarmen en koelen met de zon

Verwarmen en koelen met de zon Noodzaak alternatieve energiebronnen neemt toe Energieprijzen: 1996-008 Vergelijk CPI, Gasprijs en Electra (1996 = 100) 350 300 36 Verwarmen en koelen met de zon 50 33 197! 00 Index 150 19 De meest duurzame

Nadere informatie

Financierings- en exploitatieconstructies bij WKO, Visie van de Adviseur

Financierings- en exploitatieconstructies bij WKO, Visie van de Adviseur Financierings- en exploitatieconstructies bij WKO, Visie van de Adviseur Presentatie NVOE 22 april 2010 Richard de Vos Onderwerpen Inleiding Werking WKO Uitgangspunten opdrachtgever Werkwijze ontwerp WKO

Nadere informatie

Energie voor het leven

Energie voor het leven Energie voor het leven De warmtepomp van IDM verwarmt en koelt voor nu en in de toekomst Warmtepomp van Aarde... betekent voor ons allemaal zekerheid, warmte en thuis Horizontale bodemwisselaar Op een

Nadere informatie

ENERGENCE Quick-Scan. V.v.E. Voorbeeldig. Project adres: Bespaarstraat 44 1010 EN Amsterdam

ENERGENCE Quick-Scan. V.v.E. Voorbeeldig. Project adres: Bespaarstraat 44 1010 EN Amsterdam ENERGENCE Quick-Scan V.v.E. Voorbeeldig Project adres: Bespaarstraat 44 1010 EN Amsterdam Uitgevoerd door: ENERGENCE Herman van den Berg Westhavenweg 58F 1042 AL Amsterdam Datum: 15-01-2015 Disclaimer:

Nadere informatie

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen

Nadere informatie

Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis Deel 2 : energiemonitoring

Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis Deel 2 : energiemonitoring Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis 2011-2012. Deel 2 : energiemonitoring Het Nieuwe Telen Amaryllis : Deel 2 Energiemonitoring projectnummer 1400007415 Januari 2013 Energiemonitoring Plantmonitoring

Nadere informatie

Folkert Linnemans NPZ Managersmeeting 2009

Folkert Linnemans NPZ Managersmeeting 2009 Het gebruik van nieuwe energie Duurzame energie & Zwembaden Folkert Linnemans NPZ Managersmeeting 2009 Energie vraagt anders denken! Zwembad DOEL h t i d d i b ik DOEL: het verminderen en verduurzamen

Nadere informatie

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken

Nadere informatie

DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING

DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen

Nadere informatie

Passief woningen. Bij de passiefwoning is uitgegaan van een verbruik van 50kWu/a bij een NVO van 123m2, jaargebruik van 6150 kwh.

Passief woningen. Bij de passiefwoning is uitgegaan van een verbruik van 50kWu/a bij een NVO van 123m2, jaargebruik van 6150 kwh. Marktonderzoek Voor het energieverbruik van de conventionele 2 onder 1 kapwoningen met 4 personen is uitgegaan van de cijfers van Nibud. Bij de passiefwoning is uitgegaan van een verbruik van 50kWu/a bij

Nadere informatie

NOTITIE INLEIDING AANLEIDING

NOTITIE INLEIDING AANLEIDING NOTITIE Project : Verbouwing stadhuis IJsselstein Betreft : duurzaamheid installaties bij renovatie Kenmerk : 16/JH/IS/160805/NOT1027-8 Datum : 10 november 2016 Omvang : 8 blz. INLEIDING Op verzoek van

Nadere informatie

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2

Nadere informatie

Geld- en energiebesparende maatregelen

Geld- en energiebesparende maatregelen Geld- en energiebesparende maatregelen Energie besparen, comfort verhogen! Energie besparen, CO2 uitstoot, duurzaam, het zijn allemaal termen die we dagelijks veelvuldig tegenkomen. Wat betekent dit voor

Nadere informatie

200% rendement uit 100% energie: De witte motor van uw woonhuis!

200% rendement uit 100% energie: De witte motor van uw woonhuis! 200% rendement uit 100% energie: De witte motor van uw woonhuis! Oude situatie zonder ECO200 Gas Elektra Wat is ECO200? ECO200 is een nieuw concept van AgriComfort, waarbij het koelen van de melk en het

Nadere informatie

EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN Wim van den Bogerd EERST NOM PROJECT 2013 RIJSWIJK Woonwijken met gezonde, energiezuinige en kwalitatief hoogstaande woningen waar het fantastisch

Nadere informatie

Het voordeligst doucht u met een douchebak van DSS

Het voordeligst doucht u met een douchebak van DSS Het voordeligst doucht u met een douchebak van DSS Beperk uw woonlasten door verlaging van uw energierekening Douchebak met warmte-terugwinning (wtw) Wist u dat bij een label A en B etagewoning 40-50%

Nadere informatie

Warmtepompen. Een introductie

Warmtepompen. Een introductie Warmtepompen Een introductie Inhoud presentatie Introductie 040energie Warmtepompen: Principe Varianten Financieel Is mijn huis geschikt? Vragen? Introductie 040Energie 040energie is een vereniging van

Nadere informatie

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation

Nadere informatie

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper en terugverdientijden Niek Tramper en terugverdientijden Zonneboiler geeft warm tapwater Zonnepanelen geven elektriciteit Warmtepomp geeft verwarming Pelletkachel geeft verwarming Zonneboiler Uitgangspunt:

Nadere informatie

Riothermie en WKO voor duurzame warmte en koude

Riothermie en WKO voor duurzame warmte en koude Riothermie en WKO voor duurzame warmte en koude Door Arné Boswinkel, Bert Palsma en Rada Sukkar Een aanzienlijk deel van de warmte uit huishoudens en industrie wordt via het afvalwater geloosd. Het potentieel

Nadere informatie

I.T. Melisie / R. Frank SB Lievers

I.T. Melisie / R. Frank SB Lievers SAMENVATTING RAADSVOORSTEL CASENUMMER BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORT. HOUDER 10G200284 342438 / 342438 ONDERWERP Duurzaam verwarmen Twentebad. I.T. Melisie / R. Frank SB Lievers AGENDANUMMER BELEIDSPROGRAMMA/BELEIDSLIJN

Nadere informatie

Conceptoplossingen en samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten

Conceptoplossingen en samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten Conceptoplossingen en samenwerking Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten Waarom bouwen we zoveel muren en slaan we zo weinig bruggen? Brink Climate Systems 1903 Smederij te Assen 2013 Fabrikant

Nadere informatie

Duurzaam verwarmen en koelen op gas

Duurzaam verwarmen en koelen op gas Duurzame gaswarmtepompen voor o.a.: Kantoorgebouwen Frisse Scholen Verzorgingstehuizen (P4) (P6) (P7) www.gasengineering.nl Duurzaam verwarmen en koelen op gas De voordelen van verwarmen en koelen met

Nadere informatie

Verwarming & Airconditioning. «Ik wens een VOLWAARDIG alternatief voor een klassiek verwarmingsen. koelsysteem» Solution. AquaFREE RESIDENTIEEL

Verwarming & Airconditioning. «Ik wens een VOLWAARDIG alternatief voor een klassiek verwarmingsen. koelsysteem» Solution. AquaFREE RESIDENTIEEL Verwarming & Airconditioning «Ik wens een VOLWAARDIG alternatief voor een klassiek verwarmingsen koelsysteem» Solution AquaFREE RESIDENTIEEL Solution Ik wens een performante verwarming. Ik wens een milieuvriendelijke

Nadere informatie

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Verwarm uw woning elektrisch Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Bespaar op energiekosten én het milieu De meeste woningen in Nederland gebruiken een cv-ketel op gas. Hiermee verwarmen

Nadere informatie

Energy Solutions Pioneering for you

Energy Solutions Pioneering for you Pioneering for you Uw Energy Consultant : Ruben Boekel Telefoonnummer : 088-9456014 Pompen zijn verantwoordelijk voor 10 procent van het wereldwijde energieverbruik. Dit vertegenwoordigt een aanzienlijk

Nadere informatie

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal

Nadere informatie

Energiebesparende warm tapwater conceptenin. collectieve installaties. Erwin Janssen Product Manager Nathan

Energiebesparende warm tapwater conceptenin. collectieve installaties. Erwin Janssen Product Manager Nathan Energiebesparende warm tapwater conceptenin collectieve installaties Erwin Janssen Product Manager Nathan Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? 2 Tapwatervoorziening in een appartementencomplex 1)

Nadere informatie

WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER

WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER In de gekanaliseerde beek Voorste Diep bij Borger liggen 5 stuwen tussen Bronneger en Borger. De werkgroep Watermolen Bronneger is voornemens om in het kader

Nadere informatie

De Energie Revolutie

De Energie Revolutie De Energie Revolutie Proof, not promises Maximale CO2-reductie Maximaal Rendement Review Mijnsheerenland Type woning: Vrijstaande woning Locatie woning: Mijnsheerenland Systeem: HONE 501T Ligging: Oost

Nadere informatie

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak Doel van deze presentatie energie besparen lagere energie rekening comfort verhogend máár? Duurzame Vecht - van Dijk B&A isolatie actie bestaande bouw Nov. 2016

Nadere informatie